Haga Haʼele ʼAki Te Tui

1. He koʼe neʼe fiafia ia Paulo ʼo ʼuhiga mo tona maʼuli?

NEʼE iloʼi e te apositolo ko Paulo kua vave matehi. Pea neʼe lahi te ʼu tupuʼaga ke fiafia ki ai ʼi tona maʼuli. ʼI tana fakakaukauʼi te ʼu aluʼaga ʼae neʼe hoko ʼi tona maʼuli, neʼe feala ke ina fai te ʼu palalau ʼaeni: “Neʼe au fakaʼosi te lele pea mo au taupau te tui.” (2 Tim. 4:​6-8) Neʼe toʼo e Paulo he ʼu tonu fakapotopoto ʼi tana tauhi ʼae kia Sehova, pea neʼe tui papau neʼe fiafia tona ʼAtua ʼo ʼuhiga mo ia. ʼO toe feia pe mo tatou, ʼe tou fia toʼo he ʼu tonu ʼe lelei pea ke fiafia ai ia Sehova. ʼO feafeaʼi?

2. Kotea te fakaʼuhiga ke tou haʼele ʼaki te tui?

² Neʼe ui fenei e Paulo ʼo ʼuhiga mo ia totonu pea mo ʼihi tehina agatonu: “ ʼE tou haʼele ʼaki te tui kae mole ʼaki te sio.” (2 Ko. 5:7) Kotea ʼae neʼe ina fia ui? ʼI te Tohi-tapu, ko te kupu “haʼele” ʼe fakaʼuhiga ʼi ʼihi temi ki te faʼahiga taki e he tahi tona maʼuli. ʼE fakatafito pe e he tahi ʼe haʼele ʼaki pe te sio ki te meʼa pe ʼae ʼe sio ki ai, mo logo pea mo logoʼi. Kae, ʼe fakatafito e he tahi ʼae ʼe haʼele ʼaki te tui ʼana tonu ki tana falala kia Sehova. ʼE ha ʼi ʼana gaue ʼe tui papau ko te ʼu tokoni ʼae ʼi te Tohi-Tapu ʼe fua lelei kia ia, pea ʼe fakapale anai ia ia e te ʼAtua.​—Pes. 119:66; Hep. 11:6.

3. Kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu anai mo kapau ʼe tou haʼele ʼaki te tui? (2 Kolonito 4:​18)

³ ʼE tou toʼo fuli ʼihi tonu ʼo fakatafito ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou sio mo logo ki ai, pea mo logoʼi. Kae, kapau ʼe tou toʼo he tonu maʼuhiga, ʼo tou tokagaʼi pe te meʼa ʼae ʼe tou sio ki ai pea mo logoʼi, ʼe feala ke tou fai he ʼu lakahala. Kotea tona tupuʼaga? Koteʼuhi ʼe feala ʼaki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou sio mo logo ki ai peʼe logoʼi ke ina kakaʼi tatou. Pea tatau aipe pe ʼe mole ko te aluʼaga ʼaia ʼe hoko, kae kapau pe ʼe tou haʼele ʼaki te sio, ʼe feala pe ke tou meʼa noaʼi ia te ʼu tokoni ʼa te ʼAtua pea ke mole tou fakalogo ki tona finegalo. (Ekl. 11:9; Mat. 24:​37-​39) Kae kapau ʼe tou haʼele ʼaki te tui, ʼe mahino ia ʼe tou toʼo anai he ʼu tonu ʼe ‘leleiʼia e te ʼAliki.’ (Efe. 5:​10) ʼE tou muliʼi anai ʼana tokoni ʼo tou logoʼi ai te tokalelei pea mo fiafia moʼoni ai. (Pes. 16:​8, 9; Esa. 48:​17, 18) Pea kapau ʼe tou tokaga ʼo haʼele tuʼumaʼu ʼaki te tui, ʼe feala anai ke tou maʼuli ʼo heʼe gata.​—Lau ia 2 Kolonito 4:​18.

4. ʼE iloʼi feafeaʼi e he tahi ʼe haʼele ʼaki te tui peʼe ʼaki te sio?

⁴ ʼE feafeaʼi hatatou iloʼi ʼe tou haʼele ʼaki te tui peʼe ʼaki te sio? Kapau ʼe tou fia maʼu te tali ki te fehuʼi ʼaia, ʼe tonu muʼa ke tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: Kotea anai ka ina takitaki ʼaku tonu? ʼE au fakatafito pe koa ki te meʼa ʼe au sio ki ai? Pe ʼe au fakatafito koa ki taku falala kia Sehova pea mo ʼana tokoni? ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou vakaʼi anai pe ʼe feafeaʼi hatatou haʼele ʼaki te tui moka tou kumi gaue, peʼe tou fia maʼu hotatou ʼohoana, pea moka foaki mai he ʼu tuʼutuʼuni mai te kautahi ʼa Sehova. ʼI te ʼu aluʼaga takitahi ʼaia, ʼe tou vakaʼi anai pe kotea te ʼu aluʼaga ʼe tonu ke tou tokagaʼi ke tou toʼo ai he ʼu tonu ʼe lelei.

ʼE KE KUMI GAUE

5. Kotea ʼe tonu ke tou vakavakaʼi moka tou filifili he gaue?

⁵ ʼE tou loto fuli ke tou tokaga pea mo foaki te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia tatou pea mo totatou kiʼi famili. (Ekl. 7:​12; 1 Tim. 5:8) ʼE totogi lelei ʼihi gaue. Kae ka maʼu e ʼihi he ʼu gaue feia, ʼe feala ke lahi te ʼu meʼa ʼae ʼe natou toʼo pea ke natou tuku keheʼi hanatou kiʼi foʼi falā. Kae ʼe ʼi ai leva ʼihi gaue ʼe mole lelei te totogi. Pea ʼe feala kia natou ʼaia ke natou toʼo pe te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga tafito ki ʼonatou famili. Koia, ʼe mole kovi tatatou vakavakaʼi te aluʼaga ʼo te totogi ʼi te temi ʼae ʼe tou filifili ai he gaue. Kae kapau ʼe filifili e he tahi ke ina sioʼi pe te totogi ʼo he gaue, pea ko tona fakaʼuhiga ʼe haʼele ʼaki te sio.

6. ʼE feafeaʼi hatatou haʼele ʼaki te tui moka tou kumi gaue? (Hepeleo 13:5)

⁶ Kapau ʼe tou haʼele ʼaki te tui, ʼe tou feuiʼaki anai pe ʼe kotea te ʼu fua ʼo te gaue ʼae neʼe fakaui mai ki ʼatatou felogoi lelei mo Sehova. Tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE au fakahoko anai koa he ʼu meʼa ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova moka au filifili te gaue ʼaia?’ (Taag. 6:​16-​19) ‘ ʼE au tuku anai koa taku tauhi kia Sehova ʼuhi ko te gaue ʼaia?’ Peʼe au fakamamaʼo ai anai koa mai toku kiʼi famili lolotoga he temi loaloaga? (Flp. 1:​10) Kapau ʼe ke ʼio ki he fehuʼi ʼi te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe fakapotopoto age anai tau mole tali te gaue ʼaia, logo la ʼe faigataʼa te maʼu ʼo he gaue. Kapau ʼe tou haʼele ʼaki te tui, ʼe tou toʼo anai he ʼu tonu ʼe ha ai, ʼe tou tui papau ʼe foaki mai anai e Sehova te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga mai kia tatou.​—Mat. 6:​33; lau ia Hepeleo 13:5.

7-8. Kotea te tonu neʼe fai e te tehina mai Amelika Saute ʼe ha ai neʼe fia haʼele ʼaki te tui? (Vakaʼi mo te pāki.)

⁷ Neʼe mahino ia Javier,a ko te tehina mai Amelika Saute, ki te maʼuhiga ʼae ke tou haʼele ʼaki te tui. Neʼe ina ui fenei: “Neʼe au kumi he gaue ʼe totogi lelei. Pea ko te gaue ʼaia, neʼe tuʼa lua age tona totogi ʼi taku ʼuluaki gaue. Pea neʼe feala ke lahi age te ʼu lelei ʼae ka au maʼu.” Kae, neʼe fakaʼamu lahi ia Javier ke pionie. Neʼe ina toe ui fenei: “Neʼe ui mai ke au felogoi mo te pule lahi. Neʼe au faikole kia Sehova ʼi muʼa ʼo taku alu ʼo felogoi mo ia. Neʼe au tui papau neʼe iloʼi e Sehova te meʼa ʼae ʼe lelei kia au. Logo la neʼe au loto ke au hiki tuʼulaga pea ke lahi taku foʼi falā, kae neʼe mole au tuku te gaue ʼaia ke ina taʼofi taku fakahoko ʼaku fakatuʼutuʼu fakalaumalie.”

⁸ Neʼe toe ui fenei e Javier: “ ʼI tamā felogoi ʼaia mo te pule lahi, neʼe ina fakaha mai ʼe tonu ke au fai tuʼumaʼu hoku ʼu hola fakalaka. Neʼe au tali age ʼe mole feala anai ʼuhi ko taku tauhi.” Koia neʼe fakafisi ai Javier ki te gaue ʼaia. ʼOsi ki ai vaha ʼe lua, neʼe liliu leva ʼo pionie. Ki muli age, ʼi te taʼu pe ʼaia, neʼe ina maʼu leva he gaue ʼe mole gaue ʼaho katoa ai. Neʼe ina ui fenei: “Neʼe fagono Sehova ki ʼaku faikole, pea neʼe tokoni mai ke au maʼu he gaue ʼe feala ai ke au pionie. ʼE au fiafia ʼosi ʼi taku maʼu te gaue ʼaia, he ʼe ina fakafealagia mai ke lahi age toku temi ke au tauhi kia Sehova pea mo ʼoku tehina.”

9. Kotea te ako ʼe tou taʼofi mai te faʼifaʼitaki ʼo Trésor?

⁹ ʼE feafeaʼi mo kapau ʼe tou tokagaʼi ʼe feala ki te gaue ʼaia ʼe tou fai ke mole tou haʼele ʼaki te tui? Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo Trésor, ʼae ʼe maʼuli ʼi Congo. ʼE ina ui fenei: “Neʼe ko te taʼi gaue la ʼaia neʼe au loto ki ai. Pea neʼe ko he faigamalie ʼaia ki toku maʼuli. Neʼe lahi age ʼosi toku totogi ʼi taku gaue ʼae neʼe au fai ʼi muʼa atu. Pea neʼe fakaʼapaʼapaʼi lahi ʼosi au.” Kae, neʼe to fono tuʼumaʼu ia Trésor, koteʼuhi neʼe fai hola fakalaka. Pea neʼe toe fakaneke ia ia ke ina fai he ʼu aga fakakaka. Neʼe fia mavae ia Trésor, kae neʼe tuʼania naʼa mole ina toe maʼu hana gaue. Kotea ʼae neʼe tokoni ki ai? Neʼe ina tali fenei: “Neʼe tokoni mai kia au te ʼu vaega ʼo Hapakuke 3:​17-​19 ke au mahino, kapau ʼe mole kei au gaue, ʼe tokaga tuʼumaʼu mai pe anai ia Sehova. Koia, neʼe au mavae ai leva ʼi taku gaue.” Neʼe ina hoko atu fenei: “Tokolahi te kau pule gaue ʼe natou ui, kapau la ʼe maʼu e he tahi ia he gaue ʼe totogi lelei feia, ʼe ina taliʼia anai ke ina tuku keheʼi tona kiʼi famili pea mo ʼana gaue fakalaumalie. Kae ʼe au fiafia au ʼi taku taupau maʼu taku ʼu felogoi lelei ʼae mo te ʼAtua ʼo feia mo toku kiʼi famili. ʼI te taʼu pe ʼae neʼe hoa mai ki ai, neʼe tokoni mai ia Sehova ke au maʼu he gaue ʼe au maʼuli fakafeʼauga ai pea ke lahi ai toku temi ki te ʼu gaue fakalaumalie.” Ka tou fakamuʼamuʼa tatatou tauhi kia Sehova ʼi totatou maʼuli, ʼe moʼoni ʼe feala ke tou tau mo he ʼu faigataʼa fakapaʼaga ʼe fakatemi. Kae ʼe tokaga tuʼumaʼu mai pe anai ia Sehova kia tatou. Koia, kapau ʼe tou falala ki te ʼu tokoni pea mo te ʼu fakapapau ʼa Sehova, ʼe tou haga haʼele anai ʼaki te tui pea ʼe ina tapuakinaʼi anai tatou.

ʼE KE FIA MAʼU HOU ʼOHOANA

10. ʼE ha feafeaʼi ʼe haʼele he tahi ʼaki te sio moka ʼe ina kumi hona ʼohoana?

¹⁰ Ko te ʼohoana ʼe ko he meʼa ʼofa mai ia Sehova pea ʼe mole kovi ia takita fia ʼohoana. Ka manako he tuagaʼane ʼi he tehina mo fia ʼohoana mo ia, ʼe ina tokagaʼi anai tona agaaga, mo tana aga mo tana faʼahiga aga mo ʼihi, mo tona aluʼaga fakapaʼaga, pe ʼe tokaga lelei ki tona famili.b ʼE maʼuhiga ke tou tokagaʼi te ʼu aluʼaga fuli ʼaia. Kae kapau ʼe tou tokagaʼi pe te ʼu aluʼaga ʼaia, ko tona fakaʼuhiga, ʼe tou haʼele pe ʼaki te sio.

11. ʼE ha feafeaʼi ʼe haʼele he tahi ʼaki te tui moka ʼe ina kumi hona ʼohoana? (1 Kolonito 7:​39)

¹¹ ʼE mahino ia, ʼe fiameʼameʼa ia Sehova ki ʼotatou tehina mo tuagaʼane ʼae ʼe natou tokagaʼi ʼana tokoni ʼi te filifili ʼo honatou hoa. Ohage la, ʼe natou tokaga ke natou fakalaka muʼa ‘ ʼi tonatou temi tupulaga’ ʼi muʼa ʼo hanatou fai fakatahi. (1 Ko. 7:​36) ʼE natou kumi ia ia ʼae ka liliu ko honatou hoa ia te ʼu kalitate ʼae ʼe loto e Sehova ke liliu ai ko he tagata ʼohoana ʼe lelei, peʼe ko he fafine faʼafai. (Taag. 31:​10-​13, 26-​28; Efe. 5:​33; 1 Tim. 5:8) Pea kapau ʼe fia fakatahi he tahi ʼe mole tauhi kia Sehova mo ia, ʼe natou mulimuli pe ki te tokoni ʼae ke ʼohoana ‘pe mo he tisipulo ʼa te ʼAliki.’ ʼE tou maʼu te tokoni ʼaia ia 1 Kolonito 7:​39. (Lau.) ʼE natou haga haʼele ʼaki te tui, ʼo natou falala ʼe tokaga tuʼumaʼu pe anai Sehova kia natou ʼi te faʼahi ʼo te loto.​—Pes. 55:22.

12. Kotea te ako ʼe ke ako mai te faʼifaʼitaki ʼo Rosa?

¹² ʼE pionie ia Rosa ʼi Colombie. ʼI tana gaue, neʼe felaveʼi tuʼumaʼu ai mo he tahi ʼe mole tauhi kia Sehova, kae neʼe manako ia ia. Neʼe toe manako foki ia Rosa ia ia. ʼE ina ui fenei: “Neʼe ko he tagata agalelei ia. Neʼe kau ki he ʼu gaue ʼe alu ai ʼo tokoni ki te hahaʼi, pea neʼe mole inu mo suluka. Neʼe au leleiʼia ʼosi ia tana faʼahiga aga kia au. Neʼe ina maʼu te ʼu kalitate fuli ʼae neʼe au kumi ʼi he tahi ke liliu ko toku ʼohoana. Kae kovi pe la neʼe mole tauhi kia Sehova.” ʼE hoko atu fenei e Rosa: “Neʼe faigataʼa ʼosi kia au taku fakafisi age ki ai, he neʼe ko he meʼa ia neʼe au loto ki ai. ʼI te temi ʼaia, neʼe au logoʼi ai taku nofo tokotahi pea neʼe au fia ʼohoana, kae neʼe mole au maʼu he tahi ʼi te moʼoni.” Kae, neʼe mole fakatafito pe e Rosa tana tonu ki te meʼa ʼae neʼe sio ki ai. Neʼe ina fakakaukauʼi pe kotea anai ʼona fua ki tana ʼu felogoi lelei ʼae mo Sehova. Koia, neʼe ina fakagata leva tana ʼu felogoi mo te tagata ʼaia. Kae neʼe nofo maʼumaʼua leva ʼi tana tauhi ʼae kia Sehova. Neʼe mole faʼa fualoa ki ai, neʼe fakaafe leva ia ia ke kau ki te Ako ʼo Te Kau Faifakamafola ʼo Te Puleʼaga. Ia ʼaho nei, kua pionie makehe. ʼE ui fenei e Rosa: “Kua fakafiafiaʼi ʼosi e Sehova ia toku loto.” ʼE mole faigafua tuʼumaʼu te haʼele ʼaki te tui, tafito la ʼi te ʼu aluʼaga ʼae ʼe fia fai ki ai tokita loto. Kae ka tou tuku ke takitaki tatou e te faʼahiga manatu ʼa Sehova, pea ʼe fua lelei tuʼumaʼu pe kia tatou.

ʼE FOAKI ATU E TE KAUTAHI ʼA SEHOVA HE ʼU TUʼUTUʼUNI

13. Ka haʼele he tahi ʼaki te sio, kotea ʼe feala ke ina fai moka foaki mai e te kautahi ʼa Sehova he ʼu tuʼutuʼuni?

¹³ ʼE foaki tuʼumaʼu mai e te kautahi ʼa Sehova he ʼu tuʼutuʼuni ʼo ʼuhiga mo tatatou tauhi. Pea ʼe ina fakaʼaogaʼi te kau tagata ʼafeā, te ʼu taupau ʼo te siliko, te Petele pea mo te Kolesi Pule. Kae, ʼe feafeaʼi mo kapau ʼe mole tou mahino pe koʼe ʼe foaki mai te ʼu tuʼutuʼuni ʼaia? Kapau ʼe mole tou tokaga, ʼe feala pe ke tou manatu ʼe faigataʼa kia tatou tatatou fakalogo ki te ʼu tuʼutuʼuni ʼae neʼe foaki mai. Pea ʼe feala pe ke tou kamata sioʼi te ʼu vaivaiʼaga ʼo te ʼu tehina ʼae neʼe natou foaki te ʼu tuʼutuʼuni ʼaia.

14. Ka foaki mai he ʼu tuʼutuʼuni e te kautahi ʼa Sehova, ʼe feafeaʼi hatatou fakaha ʼe tou haʼele ʼaki te tui? (Hepeleo 13:17)

¹⁴ Kapau ʼe tou haʼele ʼaki te tui, ʼe tou tui papau anai ʼe ko Sehova ʼae ʼe ina takitaki ia tana kautahi, pea ʼe ina iloʼi lelei totatou aluʼaga. Koia, ʼe tou foimo fakalogo anai ʼaki he loto lelei. (Lau ia Hepeleo 13:17.) ʼE tou iloʼi ka tou fakalogo, pea ʼe tokoni anai ki te logo tahi ʼo te kokelekasio. (Efe. 4:​2, 3) ʼE tou tui papau ʼe tapuakinaʼi anai e Sehova tatatou fakalogo, logo la ko te ʼu tehina ʼae ʼe natou takitaki tatou ʼe natou agahala. (1 Sam. 15:22) Kapau ʼe ʼi ai he ʼu fetogi ʼe tonu ke fai, ʼe hoki fai pe anai e Sehova ʼi tona temi totonu.​—Mik. 7:7.

15-16. Kotea ʼae neʼe tokoni ki he tehina neʼe tuʼania ki ʼihi tuʼutuʼuni neʼe foaki age ke haʼele ʼaki te tui? (Vakaʼi mo te pāki.)

¹⁵ Tou talanoa ki he aluʼaga ʼe ha ai, ka tou haʼele ʼaki te tui, ʼe tou maʼu ai he ʼu fua lelei. Logo la ko te lea Fakasepania ʼae ʼe lahi tona palalauʼi ʼi Pérou, kae tokolahi ʼi ai ʼe palalau natou ʼi te tahi age ʼu kiʼi lea. Ohage la ko te lea ʼaeni ko te Quechua. Lolotoga ni taʼu, neʼe kumi e te kau faifakamafola ʼae ʼe palalau ʼi te lea Quechua he ʼu hahaʼi ʼi tonatou telituale ʼe palalau ʼi te lea ʼaia. Pea neʼe fai leva he ʼu fetogi ki te faʼahiga fai ʼaia, ʼo natou fakaʼapaʼapa pe ki te ʼu lao ʼo te fenua. (Loma 13:1) Koia, neʼe feuiʼaki ai e ʼihi pe ʼe ʼi ai anai he ʼu fua kovi ki tanatou gaue faifakamafola. Neʼe fakalogo te ʼu tehina mo tuagaʼane ki te ʼu fetogi ʼaia, koia neʼe tapuakinaʼi e Sehova ʼanatou faiga. Koia, neʼe natou maʼu ai he tokolahi ʼe natou palalau ʼi te lea Quechua.

¹⁶ Neʼe kau ia Kevin ʼae ko he tagata ʼafeā ʼo te kokelekasio Quechua ia natou ʼaia neʼe tuʼania. ʼE ina ui fenei: “ ʼI te temi ʼaia, neʼe au ʼaho maʼaku: ‘ ʼE feafeaʼi anai hamatou maʼu ia te hahaʼi ʼaia ʼe palalau ʼi te Quechua?’” Kotea leva ʼae neʼe ina fai? ʼE ina tali fenei: “Neʼe au manatuʼi ia Taʼaga Lea 3:​5, ʼo feia pe mo te faʼifaʼitaki ʼo Moisese. Neʼe tonu ke ina fakamavae te kau Iselaele mai Esipito, pea mo taki natou ki he faʼahi neʼe mole honatou holaʼaga. Pea neʼe ko he aluʼaga ia neʼe feala ke maʼu vave ai e te kau Esipito. Logo la te faʼahi ʼaia, kae neʼe fakalogo ia Moisese pea neʼe tapuakinaʼi e Sehova tana fakalogo ʼi hona aluʼaga fakaofoofo.” (Eke. 14:​1, 2, 9-​11, 21, 22) Hili tana fakakaukauʼi te faʼahi ʼaia, neʼe lotolelei leva ia Kevin ke mulimuli ki te faʼahiga fai foʼou ʼaia. Kotea ʼona fua? ʼE ina ui fenei: “Neʼe au punamaʼuli ʼosi ʼi taku sio ki te tapuakinaʼi e Sehova ia matou. ʼI muʼa atu, neʼe lahi tamatou haʼele. Pea ʼi ʼihi temi, neʼe matou maʼu pe he foʼi toko tahi peʼe ko he foʼi toko lua ʼe palalau ʼi te lea Quechua. Kae ʼi te temi nei, ʼe matou faifakamafola ʼi he ʼu telituale ʼe lahi tafito ai he ʼu hahaʼi ʼe palalau ʼi te lea ʼaia. Koia kua lahi te ʼu hahaʼi kua matou faipalalau mo ia, mo ʼamatou ʼaʼahi pea mo ʼamatou ako. Pea ʼe hahaʼi ia natou neʼe fia logo ki te moʼoni ʼe natou kau ki te ʼu fono.” ʼE mahino ia, ka tou haʼele ʼaki te tui, ʼe fakapale tuʼumaʼu pe anai tatou e Sehova.

17. Kotea neʼe tou vakaʼi ʼi te alatike ʼaeni?

¹⁷ Neʼe tou vakaʼi pe ʼe feafeaʼi hatatou haʼele ʼaki te tui ia aluʼaga maʼuhiga ʼe tolu. Kae, ʼe tonu ke tou haʼele ʼaki te tui ia aluʼaga fuli ʼo totatou maʼuli. Ohage la, moka tou filifili he ʼata ke tou sioʼi, peʼe kotea ʼe tou fai moka ʼe tou malolo, peʼe loaloaga feafeaʼi anai moka tou hoko atu tatatou ako, pea ʼe tou akoʼi feafeaʼi anai ʼatatou fanau. Kotea pe he ʼu tonu ʼe tou fai, ʼe mole tonu ke tou fakatafito ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou sio ki ai. Kae ʼe tonu ke tou fakatafito tuʼumaʼu ki ʼatatou felogoi mo Sehova, mo ʼana tokoni pea mo tana fakapapau ʼae ʼe tokaga lelei anai kia tatou. Koia, ka tou fai feia, ʼe tou “haʼele anai ʼi te huafa ʼo totatou ʼAtua ko Sehova, ʼo talu ai.”​—Mik. 4:5.