ALATIKE AKO 30
KATIKO 97 ’E Maʼuhiga Te Folafola ʼa Te ʼAtua Ki Tou Maʼuli
ʼE Feala Hau Maʼu He Tahi ʼu Ako Mai Te ʼu Moʼoni Tafito ʼo Te Tohi-Tapu
“Taku faiga tuʼumaʼu ke au fakamanatuʼi atu te ʼu meʼa ʼaia, logo la kua kotou iloʼi pea kua kotou tutuʼu malohi ʼi te moʼoni ʼae neʼe kotou ako.”—2 PET. 1:12.
TE MANATU TAFITO
ʼE tou vakaʼi anai tatau aipe pe kua fualoa hatatou iloʼi te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu, kae ʼe hoko atu pe anai tatatou taʼofi he ʼu ako maʼuhiga mai ai.
1. Kotea ʼae neʼe ke logoʼi ʼi tau iloʼi ia te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu?
NEʼE tou fetogi ʼotatou maʼuli ʼi tatatou ako te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. Ohage la, ʼi tatatou iloʼi ko te huafa ʼo te ʼAtua ko Sehova, neʼe tou fakaovi leva kia te ia, ʼo tou liliu ai ko ʼona kaumeʼa. (Esa. 42:8) ʼI tatatou iloʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo te kau mate, neʼe mole kei tou tuʼania pe ʼe maʼuli mamahi ʼotatou famili kua mamate. (Ekl. 9:10) Pea neʼe tou toe ako ʼe fakapapau mai e te ʼAtua ʼe ina fakaliliu te kele ko he Palatiso, koia neʼe mole kei tou tuʼania ki te ka haʼu. ʼE tou tui papau ai ʼe mole tou maʼuʼuli pe anai ʼo kaku ki te taʼu 70 peʼe 80, kae ʼe tou maʼuʼuli anai ʼo heʼe gata.—Pes. 37:29; 90:10.
2. Ka tou lau ia 2 Petelo 1:12, 13, ʼe ha feafeaʼi neʼe toe fua lelei pe la te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu ki te kau Kilisitiano, ʼae kua fotufotuʼa?
2 ʼAua naʼa tou meʼa noaʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. Neʼe fai e te apositolo ko Petelo ia tana lua tohi ki te kau Kilisitiano ʼae “neʼe tutuʼu malohi ʼi te moʼoni.” (Lau ia 2 Petelo 1:12, 13.) Kae ʼi te temi ʼaia, neʼe ʼi ai he kau faiako loi mo he ʼu tagata neʼe mole fakaʼapaʼapa ki te ʼAtua ʼi te kokelekasio. Pea neʼe ko he aluʼaga fakatupu tuʼutamaki ki te kau Kilisitiano ʼaia. (2 Pet. 2:1-3) Koia, neʼe fakamanatuʼi age e Petelo ʼihi akonaki kua natou iloʼi moʼo tokoni ki ʼona tehina mo tuagaʼane ʼaia pea mo fakalotomalohiʼi natou. ʼE tokoni anai kia natou ia te ʼu moʼoni ʼaia ke natou nonofo agatonu ʼo kaku ki te fakaʼosi.
3. He koʼe ʼe tonu ke haga metitasio te kau Kilisitiano ki te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu? Tuku mai he faʼifaʼitaki.
3 ʼE feala ki te kau Kilisitiano ʼae kua fotufotuʼa ʼi te faʼahi fakalaumalie ke natou toe maʼu he tahi ʼu ako mai te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. Tou toʼo he faʼifaʼitaki. ʼE feala ki he tagata pule faikuka pea mo he tahi kei ako kuka ke nā maʼu ia te ʼu meʼa faikuka tafito. Kae, ʼe iloʼi anai e te pule faikuka, ʼae ʼe faiva, ia te teuteuʼi ʼo he tahi ʼu faʼahiga meʼa kai kano lelei ʼaki te ʼu meʼa faikuka tafito ʼaia. ʼO toe feia pe, kapau kua fualoa hatatou tauhi kia Sehova, pea ʼe lahi age anai tatatou faʼahiga sio ki te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. ʼE mole hage ia ko natou ʼae neʼe heʼeki fualoa tanatou ako te Tohi-Tapu. ʼE lagi talu mai tatatou papitema kua fetogi totatou aluʼaga, pea kua lahi tatatou ʼu gaue ʼi te kautahi ʼa Sehova. Ka tou metitasio ki te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu, ʼe feala ke tou mahino ai pe ʼe feafeaʼi hatatou maʼuliʼi ʼi totatou aluʼaga ia ʼaho nei, pea mo maʼu ai he tahi ʼu ako maʼuhiga. Tou vakaʼi pe kotea te ʼu ako ʼe feala ke taʼofi e te kau Kilisitiano kua fotufotuʼa mai te ʼu moʼoni tafito ʼe 3 ʼo te Tohi-Tapu.
KO SEHOVA ʼE KO TOTATOU TUPUʼAGA
4. Neʼe malave feafeaʼi kia tatou ia tatatou iloʼi ʼae ko Sehova ʼe ko totatou Tupuʼaga?
4 ʼE ui fenei ʼi te Tohi-Tapu: “Ko ia ʼae neʼe ina faʼu ia meʼa fuli ʼe ko te ʼAtua.” (Hep. 3:4) Koia, ʼe ha mai ai neʼe ina fakatupu totatou kele pea mo te ʼu meʼa maʼuli fuli ʼi ai. ʼEi, ʼe lahi te poto ʼo totatou Tupuʼaga pea ʼe mafimafi. Kae, ʼe ʼi ai te tahi ʼu ako ʼe tou maʼu mai te moʼoni tafito ʼaia. Neʼe ina fakatupu tatou, koia ʼe ina iloʼi lelei tatou. Pea tahi, ʼe tokaga kia tatou pea ʼe ina iloʼi te meʼa ʼae ʼe lelei kia tatou. Koia, ʼi tatatou iloʼi ʼae ko Sehova ʼe ko totatou Tupuʼaga, neʼe fetogi ai totatou maʼuli pea mo ʼi ai hona ʼuhiga moʼoni.
5. Kotea te moʼoni tafito ʼe tokoni mai ke tou agavaivai? (Esaia 45:9-12)
5 Neʼe tou ako te moʼoni tafito ʼaeni ko Sehova ʼe ko totatou Tupuʼaga. Pea ʼe tokoni mai ai ke tou agavaivai. Tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼo Sopo. ʼI te tahi temi, neʼe manatu pe kia ia totonu pea mo te ʼu meʼa ʼae neʼe ui age e ʼihi. Koia, neʼe fakamanatuʼi age e Sehova ʼe ko Ia te Tupuʼaga mafimafi. (Sopo 38:1-4) Neʼe ina fai te faʼahi ʼaia ke mahino ʼe maʼoluga age ʼana gaue ʼi ʼae ʼa te tagata. Neʼe fakamoʼoni ki ai te polofeta ko Esaia, ʼae neʼe ina tohi fenei: “ ʼE ui anai koa e te kele ki te Tufuga Faʼu Ipu: ‘Kotea ʼae ʼe ke fai?’ ”—Lau ia Esaia 45:9-12.
6. Ko te temi fea ʼe tonu ai ke tou fakakaukauʼi te poto pea mo te mafimafi ʼo totatou Tupuʼaga? (Vakaʼi mo te ʼu pāki.)
6 Ka lahi he ʼu fahaʼi ʼe iloʼi e he tehina ʼuhi ko tana kua fualoa ʼi te moʼoni, ʼe feala pe ke falala ki ʼana manatu kae mole ki te ʼu tokoni ʼa Sehova ʼi Tana Folafola. (Sopo 37:23, 24) Kae kapau ʼe ina fakakaukauʼi ia te mole he fakatatau ʼo te poto mo te mafimafi ʼo tona Tupuʼaga, kotea ʼae ʼe ina uga anai ia ia ke ina fai? (Esa. 40:22; 55:8, 9) ʼE tonu ke agavaivai pea mo tuku keheʼi ʼana manatu.
Kotea ka tokoni mai ke tou manatuʼi ʼe mole lelei age tatatou manatu ʼi ʼae ʼa Sehova? (Vakaʼi te palakalafe 6)d
7. Kotea ʼae neʼe fai e Rahela ke ina tali he fetogi foʼou?
7 Ko Rahela, ʼe maʼuli ʼi Slovénie. Neʼe ina manatuʼi ko Sehova ʼe ko te Tupuʼaga. Koia, neʼe ina lava tali ai he fetogi foʼou ʼi tatatou kautahi. ʼE ina ui fenei: “Neʼe mole faigafua tuʼumaʼu kia au haku tali te ʼu tonu ʼa te ʼu tuagaʼane ʼae ʼe natou takitaki tatou. Ohage la, ʼi taku ʼosi sioʼi te Talalogo 8 ʼo te Kolesi Pule 2023, neʼe au punamaʼuli ʼosi ʼi taku hoki sio ʼae ki he tuagaʼane ʼe faiakonaki kae ʼe kaukava. Koia, neʼe au kole ai kia Sehova ke tokoni mai ke au mulimuli ki te fetogi ʼaia.” Neʼe mahino ia Rahela ko Sehova ʼae neʼe ina fakatupu te lagi mo te kele, koia, ʼe ina lava takitaki lelei tana kautahi. Kapau ʼe faigataʼa kia koe hau tali he fakamahino peʼe ko he fakatotonu foʼou, he koʼe ʼe mole ke metitasio ʼaki he agavaivai ki te maʼoluga ʼo te poto mo te mafimafi ʼo totatou Tupuʼaga?—Loma 11:33-36.
HE KOʼE ʼE FAKAGAFUA E TE ʼATUA KE HOKO HE ʼU MAMAHI?
8. Kotea te ʼu fua lelei ʼe tou maʼu ʼi tatatou mahino ʼae pe ko ai ʼe tupu ai ʼotatou mamahi?
8 He koʼe ʼe fakagafua e te ʼAtua ke hoko te ʼu mamahi? Neʼe mole maʼu e ʼihi te tali ki te fehuʼi ʼaia. Koia, neʼe natou iita ai ki te ʼAtua peʼe manatu ʼe mole maʼuli moʼoni. (Taag. 19:3) Kae neʼe ke ako ʼe tupu la tatatou maʼuli mamahi mole ʼuhi ko Sehova, kae ʼuhi ko te agahala pea mo totatou ʼuhiga agahala. Neʼe ke toe ako te faʼa kataki ʼa Sehova ki te tagata. Koia neʼe feala ai ki te toko lauʼi miliona ke natou ako ke natou iloʼi ia ia, pea mo mahino ʼe ina fakagata anai te ʼu mamahi ʼo talu ai. (2 Pet. 3:9, 15) Koia, ʼaki te ʼu moʼoni tafito ʼaia, neʼe ke maʼu ai he fakalotofimalie pea mo fakaovi ai kia te ia.
9. Kotea te ʼu aluʼaga ʼe tonu ke tou manatuʼi ai te ʼu tupuʼaga ʼo te fakagafua e Sehova ke hoko ai te ʼu mamahi?
9 ʼE tou mahino ʼe tonu ke tou faʼa kataki ʼo atali ke fakagata e Sehova te ʼu mamahi. Kae, kapau ʼe mate he tahi ʼe tou ʼofa mamahi ai, peʼe tau he tahi ʼo totatou famili peʼe ko tatou totonu mo he fihifihia, peʼe tou tau mo he aluʼaga heʼe faitotonu, ʼe feala ke tou feuiʼaki pe koʼe ʼe mole fai fakavilivili e Sehova he puleʼaki ki ai. (Hap. 1:2, 3) Kapau koia, ʼe lelei ke tou fakakaukauʼi te ʼu tupuʼaga ʼae ʼe fakagafua ai e Sehova ke tau ia te kau faitotonu mo te ʼu ʼahiʼahi.a (Pes. 34:19) ʼE feala ke tou toe manatuʼi ko tana fakatuʼutuʼu ke ina fakagata te ʼu mamahi ʼo talu ai pea ke tou metitasio ki tana fakatuʼutuʼu ki te ka haʼu.
10. Kotea ʼae neʼe ina fakalotofimalieʼi ia Anne ʼi te mate ʼo siʼana faʼe?
10 Ka tou iloʼi pe koʼe ʼe fakagafua e Sehova te ʼu mamahi, pea ʼe tokoni mai ke tou faʼa kataki. ʼE maʼuli ia Anne, ʼi Mayotte, ko he kiʼi motu ʼi te Tai Lahi Initia. ʼE ina ui fenei: “Talu te mate ʼo taku faʼe kua hili ki ai ni taʼu, ʼe au lotomamahi ʼaupito. Kae ʼe au manatuʼi tuʼumaʼu ʼe mole ko Sehova ʼae ʼe tupu ai ʼotatou mamahi. ʼE ina loto ke fakagata la te ʼu mamahi fuli, pea mo fakatuʼuake ia natou ʼae ʼe tou ʼofa mamahi ai. Ka au metitasio ki te ʼu moʼoni tafito ʼaia, ʼe au logoʼi ʼosi he toe tokalelei ʼi toku loto. ʼI ʼihi temi, ʼe mole au tui ʼosi au kua fetogi ia taku faʼahiga sio.”
11. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou iloʼi te ʼu tupuʼaga ʼae ʼe tuku ai e Sehova ke hoko te ʼu mamahi?
11 Ka tou iloʼi te ʼu tupuʼaga ʼae ʼe tuku ai e Sehova ke hoko te ʼu mamahi, ʼe uga ai tatou ke tou haga faifakamafola. Hili te fakamahino e Petelo ʼe feala ke haofaki te hahaʼi, he ʼe ko Sehova ʼe faʼa kataki, neʼe ina tohi fenei: “Fakakaukauʼi pe ʼe tonu ke kotou liliu ko he faʼahiga hahaʼi feafeaʼi. ʼE tonu ke kotou agamaʼa pea mo fai he ʼu gaue ʼe ha ai takotou pipiki ki te ʼAtua.” (2 Pet. 3:11) ʼE kau te fakamafola ʼo te logo lelei ki ‘te ʼu gaue ʼae ʼe ha ai tatatou pipiki ki te ʼAtua.’ ʼE tou ʼoʼofa ʼi te hahaʼi ohage ko tatatou Tamai pea ʼe tou loto ke natou maʼuʼuli ʼi te malama foʼou, ʼae ka maʼu ai te faitotonu. Fakakaukauʼi age muʼa te aluʼaga ʼaeni: ʼE faʼa kataki ia Sehova pea ʼe ina foaki ki te hahaʼi ia te fealagia ʼae ke natou atolasio age kia te ia. Pea ʼe ke maʼu ia te pilivilesio ʼae ke ke kaugā gaue mo ia, pea ke ke tokoni ki te tokolahi ke natou ako ke natou iloʼi ia ia ʼi muʼa ʼo te fakaʼosi.—1 Ko. 3:9.
ʼE TOU MAʼUʼULI ʼI “TE ʼU ʼAHO FAKAMULI”
12. ʼI tatatou iloʼi ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi “te ʼu ʼaho fakamuli,” kotea ʼae ʼe ina fakamalohiʼi ai tatou?
12 ʼE fakaha lelei ʼi te Tohi-Tapu pe ʼe feafeaʼi anai te aga ʼa te hahaʼi ʼi “te ʼu ʼaho fakamuli.” (2 Tim. 3:1-5) ʼE tou sio pe ki te ʼu aluʼaga ʼae ʼe hoko ʼi ʼotatou tafa, kua ʼasili kovi age te aga ʼa te hahaʼi. Koia ʼe feala ke tou ui ʼe hoko moʼoni te lea fakapolofeta ʼaia. ʼE mole koa la fakamalohiʼi ai tatatou falala ʼae ʼe fakaha tuʼumaʼu ʼi te Folafola ʼa te ʼAtua ia te moʼoni?—2 Tim. 3:13-15.
13. Ka tou vakaʼi te faʼifaʼitaki ʼa Sesu ia Luka 12:15-21, kotea te ʼu fehuʼi ʼe tonu ke tou fai?
13 Ka tou iloʼi ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakamuli, ʼe tokoni mai anai ke tou fakamuʼamuʼa te ʼu meʼa ʼae ʼe maʼuhiga. Tou vakaʼi pe kotea ʼe tou ako mai te faʼifaʼitaki ʼo Sesu ki te maʼuhiga ʼae ke tou faʼafai tuʼumaʼu, ʼae ia Luka 12:15-21 (Lau.) He koʼe neʼe ui ko te tagata maʼu koloa neʼe ko te “tagata vale”? Neʼe mole ina ui te fahaʼi ʼaia ʼuhi he neʼe koloaʼia, kae ʼuhi ʼae neʼe mole lelei te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fakamuʼamuʼa. ‘Neʼe ina tanaki he ʼu koloa maʼa ia totonu, kae neʼe mole maʼu koloa ia ki te ʼAtua.’ He koʼe neʼe tonu ke ina foimo fai he ʼu fetogi? Neʼe fakamahino fenei age e te ʼAtua ki ai: “ ʼI te po ʼaeni ʼe toʼo anai tou maʼuli.” Koia, ʼi te kua ovi mai ʼo te fakaʼosi, ʼe tonu ke tou fai te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE ha koa ʼi ʼaku fakatuʼutuʼu ʼe au fakamuʼamuʼa te ʼu meʼa ʼae ʼe maʼuhiga? ʼE au fakaʼaogaʼi koa toku temi, mo toku malohi, pea mo toku ʼu koloa ke au tanaki he ʼu koloa maʼa ʼaku, peʼe au tanaki he ʼu koloa ki selo?’
14. He koʼe ʼe lelei ke tou fakakaukauʼi te ʼu fakamoʼoni ʼae ʼe tou maʼuʼuli ʼi te ʼu ʼaho fakamuli? Tuku mai he faʼifaʼitaki.
14 ʼE feala ke fetogi tatatou faʼahiga sio ki te maʼuli, moka tou fakakaukauʼi te ʼu fakamoʼoni ʼae ʼe tou maʼuʼuli ʼi te ʼu ʼaho fakamuli. Tou vakaʼi te aluʼaga neʼe hoko ki te tuagaʼane ko Miki. ʼE ina ui fenei: “Hili te lise, neʼe au fia ako he gaue ʼe feala ke au tokaga ki te ʼu manu. Kae neʼe au toe fia fakatuʼutuʼu ke au pionie katoa ʼi he ʼu koga meʼa ʼe ʼaoga ai he kau faifakamafola. Neʼe tokoniʼi au e hoku ʼu kaumeʼa kua fakapotopoto ke au fakakaukau lelei, pe ʼe lelei ke au fai he ʼu meʼa ʼe lua ʼi he moʼi temi ʼe tahi: te hoko atu ʼo taku ako pea mo te fakahoko ʼaku fakatuʼutuʼu fakalaumalie. Neʼe natou fakamanatuʼi mai kua vave pulihi te malama ʼaeni. Pea ʼi te malama foʼou, ʼe au maʼu lahi anai hoku temi ke au ako ai he ʼu manu kehekehe, he ʼe tou maʼuʼuli anai ʼo heʼe gata. Koia, neʼe au filifili ai he vaega ako ʼe mole loaloaga. Neʼe au lava maʼu ai haku gaue neʼe feala haku toʼo ai te ʼu meʼa ʼae neʼe ʼaoga kia au pea ke au pionie katoa. Ki muli age, neʼe au alu ʼo maʼuli ʼi Équateur ʼae neʼe ʼaoga lahi ai he kau faifakamafola.” Ia ʼaho nei, ʼe fakahoko e Miki mo tona ʼohoana ia te gaue taupau fakasiliko ʼi te fenua ʼaia.
15. Tuku mai he faʼifaʼitaki ʼe feala ki te hahaʼi ke natou fetogi mo tali te logo lelei. (Vakaʼi mo te ʼu pāki.)
15 ʼE mole tonu ke tou lotovaivai moka ʼe mole fia logo te hahaʼi ki te logo lelei ʼae ʼe tou fakamafola age. ʼE feala ke natou fetogi. Ke ke manatuʼi te tehina ʼo Sesu ko Sakopo. Neʼe sio ia Sakopo ki te lahilahi ake ʼa Sesu, mo tana liliu ko te Mesia pea mo tana faiva tokotahi ʼi te faiakonaki. Kae lolotoga ni taʼu, neʼe mole mulimuli ia Sesu. Kae neʼe hoki liliu ko he tisipulo ʼa Sesu, hili tona fakatuʼuake.b (Soa. 7:5; Kal. 2:9) Koia, ʼaua naʼa ke meʼa noaʼi te maʼuhiga ʼae ke hoko atu tau palalau ki tau tui ki ʼou famili ʼae ʼe heʼeki fia logo ki te moʼoni, ʼo feia mo natou ʼae ʼe heʼeki natou tali te moʼoni. ʼAua naʼa galo kia koe ʼe tou maʼuʼuli ʼi te ʼu ʼaho fakamuli, pea ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou fakamuʼamuʼa te faifakamafola. Koia, ka ke faifakamafola ki ʼou famili peʼe ki te hahaʼi ʼi te temi nei, ʼe feala anai ke natou fetogi ki ʼamuli, peʼe lagi hili pe te kamata ʼo te mamahi lahi.c
Kotea ka ina uga tatou ke hoko atu tatatou palalau ki tatatou tui ki ʼotatou famili? (Vakaʼi te palakalafe 15)e
KE KE LOTOFAKAFETAʼI TUʼUMAʼU KI TE ʼU FAKAMANATU ʼA SEHOVA
16. Kotea te ʼu fua lelei ʼe ke maʼu mai te ʼu fakamanatu ʼa Sehova? (Vakaʼi mo te ʼa takai “Fakaʼaogaʼi Te ʼu Moʼoni Tafito Moʼo Tokoni Ki ʼihi.”)
16 ʼE teuteuʼi tafito ʼihi akonaki ʼo te meʼa kai fakalaumalie maʼa natou ʼae ʼe mole ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko natou ʼaia ʼe mole natou iloʼi te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. Ohage la, ʼe kau ʼi te meʼa kai fakalaumalie ʼaia te akonaki ki te kaugamalie ʼae ʼe fai ʼi te ʼu fakaʼosi vahaʼa, mo ʼihi alatike peʼe ko ni viteo ʼe maʼu ʼi te jw.org, pea mo te ʼu nusipepa ki te tufa. Kae ʼe toe ʼaoga foki kia tatou te meʼa kai fakalaumalie ʼaia. ʼE tou maʼu ai ni fakamanatu moʼo fakamalohiʼi totatou ʼofa kia Sehova, mo tatatou tui ki tana Folafola. Pea ʼe toe tokoni mai ke tou faiva ʼi te akoʼi te ʼu moʼoni ʼaia ki te hahaʼi.—Pes. 19:7.
17. Kotea te ʼu aluʼaga ʼe tokoni atu ke ke fakakaukauʼi te ʼu moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu?
17 Ko tatou kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe tou fiafia lahi moka foaki mai he fakamahino foʼou ki he moʼoni tafito ʼo te Tohi-Tapu. Pea ʼe tou toe fakafetaʼi lahi ki te ʼAtua ki te ʼu moʼoni tafito ʼaia, he neʼe tokoni mai ke tou fakaovi kia te ia. Kapau ʼe foaki mai e tatatou kautahi he fakatotonu kae ʼe mole alu ai tatatou manatu, tou agavaivai ʼo manatuʼi te faʼahi ʼaeni: ʼe ko Sehova totatou Tupuʼaga, pea ʼe mafimafi mo lahi tona poto, pea ʼe ko ia ʼae ina takitaki tana kautahi. Ka ʼahiʼahiʼi tatou, peʼe ko he tahi ʼo totatou famili, tou faʼa kataki pea mo fakakaukauʼi ki te ʼu tupuʼaga ʼae ʼe fakagafua ai e Sehova ke hoko te ʼu mamahi. Pea ʼi muʼa ʼo hatatou toʼo he ʼu tonu ki te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo totatou temi, mo malohi mo ʼotatou ʼu koloa, tou manatuʼi ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakamuli, pea ʼe tonu ke tou fakamuʼamuʼa te gaue faifakamafola. Koia, ʼofa pe ke liliu te ʼu fakamanatu ʼa Sehova ke ina fakalotomalohiʼi tuʼumaʼu tatou, mo uga ai tatou ke tou fakapotopoto mo nonofo agatonu kia te ia.
KATIKO 95 Ko Te Malama ʼe Mafoa Lelei Age
a Vakaʼi te alatike “Kua Vave Fakagata Ia Te ʼu Mamahi Fuli” ʼi Te Tule Leʼo ʼaho 1 ʼo Sunio 2007, p. 12-16.
c Vakaʼi te alatike “Kotea ʼAe ʼe Tou Iloʼi ʼo ʼUhiga Mo Te ʼu Fakamau ʼa Sehova ʼi Te Ka Haʼu?” ʼi Te Tule Leʼo ʼo Maio 2024, p. 8-13.
d FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: Ko he tagata ʼafeā ʼe ina fakaha tana manatu, kae ʼe mole alu ai te manatu ʼa te Kolesi ʼo te kau tagata ʼafeā. Ki muli age, ʼe mamata ki te matalelei ʼo te lagi fetuʼuʼia. Pea ʼe mahino ai, ʼe mole tonu ke ina fakamuʼamuʼa tana manatu.
e FAKAMATALA ʼO TE PĀKI: Ko he tuagaʼane finemui ʼe ina fai tana ako takitokotahi. ʼE ina vakaʼi ai he ʼu fakamoʼoni ʼe tou maʼuʼuli nei ʼi te ʼu ʼaho fakamuli, ʼo uga ai ia ia ke telefoni ki tona kiʼi tehina ʼo faifakamafola ki ai.