Neʼe kei nofo ia Sesu ʼi te fale lotu. Neʼe fehuʼi age e te kau pelepitelo pule pea mo te kau takitaki Sutea pe ko ai ʼae neʼe ina fakagafua age ke ina fai te ʼu meʼa ʼae neʼe ina fai. Pea neʼe ina fai age he ʼu palalau neʼe tupu ai tanatou mole lava tali. Neʼe natou nonofo fakalogologo ai. Neʼe ina fai leva he lea fakatata neʼe fakaha ai tonatou ʼuhiga moʼoni.

Neʼe ui fenei e Sesu: “Kotou fakakaukauʼi age muʼa, ko te tagata mo ʼona foha ʼe lua. Neʼe alu age ki te ʼuluaki ʼo ina ui fenei age: ‘Alu ʼo gaue ʼi te ʼaho nei ʼi te gaueʼaga vite.’ Neʼe ina tali fenei age: ‘ ʼE mole au loto ki ai.’ Kaʼe ki muli age, neʼe fakahemala pea neʼe alu. Neʼe fakaovi te tamai ki te lua pea neʼe toe palalau feia pe ki ai. Neʼe ina tali fenei age: ‘ ʼEi tamai, ʼe au loto ki ai’ kaʼe neʼe mole alu ia. Ko ai ia naua neʼe ina fai te finegalo ʼo tana tamai?” (Mateo 21:28-31) ʼE mahino mai, neʼe ko te ʼuluaki foha ʼae neʼe ina fai te finegalo ʼo tana tamai.

Koia, neʼe ui fenei age e Sesu kia natou ʼae neʼe fakafeagai kia te ia: “ ʼE au tala moʼoni atu kia koutou, ʼe muʼamuʼa anai ia koutou te kau tanaki tukuhau mo te ʼu fafine paomutu ʼi te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.” ʼI te kamata, neʼe mole tauhi te kau tanaki tukuhau mo te ʼu fafine paomutu ki te ʼAtua. Kaʼe, ohage ko te ʼuluaki foha, neʼe natou fakahemala ki muli age pea neʼe natou tauhi leva kia te ia. ʼI te tahi age faʼahi, neʼe hage te kau takitaki lotu ko te lua foha, he neʼe natou ui ʼe natou tauhi ki te ʼAtua, kaʼe neʼe mole moʼoni ia. Pea neʼe ui fenei e Sesu: “Neʼe alu atu ia Soane [Patita] ʼo fakaha atu te ala ʼo te faitotonu, kaʼe neʼe mole kotou tui ki ai. Kaʼe neʼe tui ki ai te kau tanaki tukuhau mo te ʼu fafine paomutu, pea logo la takotou sisio ki te faʼahi ʼaia, kaʼe neʼe mole kotou fakahemala ʼo kotou tui kia ia.”—Mateo 21:31, 32.

Neʼe hoko atu e Sesu ʼaki tana fakamatala he tahi age lea fakatata. Neʼe ina fakaha ai neʼe mole gata pe te mole fia tauhi ʼa te kau takitaki lotu ki te ʼAtua, kaʼe neʼe natou toe agakovi ʼaupito. Neʼe ui fenei e Sesu: “Neʼe to e he tagata he gaueʼaga vite, ʼo ina ʼa, mo ina keli ai he lomiʼaga vite pea mo ina laga ai he tule. Neʼe ina tuku age ki he kau gaue kele pea neʼe folau ki te tahi fenua. ʼI te hoko mai ʼo te temi toli vite, neʼe ina fekauʼi he tagata kaugana ke alu ki te kau gaue kele, ʼo kumi mai te vahe ʼo te ʼu fuaʼi vite. Kaʼe neʼe natou puke ia ia, ʼo natou ta, pea mo fakaliliu ʼatea ia ia. Neʼe ina toe fekauʼi age te tahi tagata kaugana pea neʼe natou ta tona ʼulu pea mo fakalainoaʼi. Neʼe ina fekauʼi te tahi age, pea neʼe natou matehi ia ia. Neʼe ina toe fekauʼi te tahi ʼu kaugana ʼe kaugā malie, kaʼe neʼe natou ta ʼihi, pea neʼe natou matehi ʼihi.”—Maleko 12:1-5.

Ko natou ʼae neʼe fagono kia Sesu, neʼe natou mahino koa ki te lea fakatata ʼaia? Neʼe lagi natou manatuʼi te ʼu valoki ʼae neʼe fai e Isaia ki te puleʼaga ʼo Iselaele, ʼi tana ui fenei: “Ko te gaueʼaga vite ʼa Sehova ʼo te ʼatu kautau ʼe ko te puleʼaga ʼo Iselaele. Ko te ʼu tagata ʼo Suta ʼe ko te gaueʼaga ʼae neʼe ʼofa ai. Neʼe haga ʼamanaki ki te faitotonu, kaʼe neʼe ko te heʼe faitotonu ia.” (Esaia 5:7, MN) Neʼe tatau mo te lea fakatata ʼa Sesu. Ko te pule ʼo te kele ʼe ko Sehova, pea ko te gaueʼaga vite ʼe ko te puleʼaga ʼo Iselaele, ʼae neʼe ʼa pea mo puipui e te Lao ʼa te ʼAtua. Neʼe fekauʼi e Sehova te kau polofeta ke natou akoʼi tana hahaʼi pea mo tokoni kia natou ke natou fua lelei.

Kaʼe neʼe gaohi koviʼi pea mo matehi e “te kau gaue kele” ia “te ʼu tagata kaugana” ʼae neʼe fekauʼi kia natou. Neʼe fakamahino fenei e Sesu: “Neʼe ina [te pule ʼo te gaueʼaga vite] fekauʼi fakamuli leva tona foha ʼofaina kia natou, ʼo manatu fenei: ‘ ʼE natou fakaʼapaʼapa anai ki toku foha.’ Kaʼe neʼe feuiʼaki fenei e te kau gaue kele ʼaia: ‘Koʼeni ia ia ʼae ka ina maʼu te tofiʼa. Tou matehi ia ia, pea ʼe tou maʼu anai te tofiʼa.’ Koia, neʼe natou puke ai ia ia, . . . pea neʼe natou matehi ia ia.”—Maleko 12:6-8.

Neʼe fehuʼi fenei leva e Sesu: “Kotea ʼae ka fai anai e te pule ʼo te gaueʼaga vite?” (Maleko 12:9) Neʼe tali fenei age e te kau takitaki lotu: “ ʼUhi ko tanatou agakovi, ʼe ina fakahoko anai kia natou he fakaʼauha fakamataku. Pea ʼe ina tuku anai te gaueʼaga vite ki te tahi age kau gaue kele, ʼae ka natou foaki age anai tona vahe ʼi tona temi toli.”—Mateo 21:41.

Neʼe mole natou iloʼi, kaʼe neʼe natou tala ai te fakamau ʼae ka fakahoko anai kia natou totonu, koteʼuhi neʼe natou kau ʼi “te kau gaue kele” ʼo “te gaueʼaga vite” ʼa Sehova, ʼae neʼe ko te puleʼaga ʼo Iselaele. Ko te fua ʼae neʼe feala ke ʼamanaki ki ai Sehova mai te kau gaue kele, neʼe ko hanatou tui ki tona ʼAlo, te Mesia. Neʼe sioʼi fakahagatonu e Sesu te kau takitaki lotu pea mo ina ui fenei: “Neʼe heʼeki kotou lau koa te folafola ʼaeni: ‘Ko te maka ʼae neʼe liakī e te kau tufuga, kua liliu ko te maka tafito ʼo te agele, ʼe haʼu mai ia Sehova pea ʼe fakaofoofo ki ʼotatou mata’?” (Maleko 12:10, 11) Neʼe fakaha lelei leva e Sesu tana manatu, ʼo ina ui fenei: “Koia ʼae ʼe au tala atu kia koutou, ʼe toʼo anai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua mai ia koutou pea ʼe foaki anai ki he hahaʼi ʼe natou fakafua anai.”—Mateo 21:43.

Neʼe mahino te kau sekelipa pea mo te kau pelepitelo pule neʼe fai e Sesu “te lea fakatata ʼaia ʼo ʼuhiga mo natou.” (Luka 20:19) Neʼe lahi age ai tanatou fia matehi ia Sesu, “ia ia ʼae ka ina maʼu te tofiʼa.” Kaʼe neʼe natou matataku ʼi te hahaʼi, he ʼe kia natou ko Sesu neʼe ko he polofeta, koia neʼe mole natou faiga ai ke natou matehi ia ia ʼi te temi ʼaia.

ʼI te fakaʼosi e Sesu tana minisitelio, neʼe ina haga fakaʼaogaʼi pe he ʼu lea fakatata moʼo fakaha te ʼuhiga moʼoni ʼo te kau sekelipa mo te kau pelepitelo pule. Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tanatou fia matehi ia ia. (Luka 20:19) Kaʼe neʼe heʼeki ʼosi te fakaha e Sesu tonatou ʼuhiga moʼoni. Neʼe ina fakamatala ai te tahi lea fakatata ʼaeni:

“ ʼE feala ke fakatatau te Puleʼaga ʼo selo ki he hau ʼe ina teuteuʼi he kaitahi ki te faiʼohoana ʼo tona foha. Pea neʼe ina fekauʼi ʼana kaugana ke natou pauʼi mai ia natou ʼae neʼe fakaafe ki te kaitahi, kaʼe neʼe mole natou fia ʼomai.” (Mateo 22:2, 3) Neʼe kamata talanoa ia Sesu ʼi tana lea fakatata ki “te Puleʼaga ʼo selo.” Koia, ʼe tou mahino ai ko te “hau” ʼe ko Sehova ʼAtua. Kaʼe ko ai te foha ʼo te hau pea mo natou ʼae neʼe fakaafe ki te kaitahi ʼo te faiʼohoana? ʼE mole faigataʼa te iloʼi ʼae ko te foha ʼo te hau ʼe ko te ʼAlo ʼo Sehova, ʼae ʼe ina fakamatala ia te lea fakatata. Pea ʼe tou toe mahino foki, ko natou ʼae neʼe fakaafe ʼe ko natou ʼae ka fakatahi mo te ʼAlo ʼi te Puleʼaga ʼo selo.

Ko ai te hahaʼi ʼae neʼe ʼuluaki fakaafe? ʼE ke manatuʼi pe neʼe fakamafola e Sesu mo te kau apositolo te Puleʼaga kia ai? Ki te kau Sutea. (Mateo 10:6, 7; 15:24) Neʼe tali e te puleʼaga ʼaia te fuakava ʼo te Lao ʼi te taʼu 1513 I.M.T.S., koia neʼe natou ʼuluaki maʼu ai te fealagia ʼae ke natou kau ki “he puleʼaga ʼo he kau pelepitelo.” (Ekesote 19:5-8, MN) Kaʼe ko te temi fea koa ʼae neʼe pauʼi moʼoni ai natou ki “te kaitahi ʼo te faiʼohoana”? ʼE mahino ia, neʼe fai te fakaafe ʼi te taʼu 29 H.T.S., ʼi te temi ʼae neʼe kamata fakamafola ai e Sesu te Puleʼaga ʼo selo.

Pea neʼe tali feafeaʼi e te tokolahi ʼi te kau Iselaele te fakaafe ʼaia? Neʼe ui e Sesu, “neʼe mole natou fia ʼomai.” Tokolahi te kau takitaki lotu pea mo te hahaʼi neʼe mole natou tui ko ia te Mesia pea mo te Hau ʼae neʼe hinoʼi e te ʼAtua.

Kaʼe neʼe fakaha e Sesu neʼe toe fai age ki te kau Sutea te fakaafe, he neʼe ina ui fenei: “Neʼe ina [te hau] toe fekauʼi te tahi ʼu kaugana, ʼo ina ui fenei age: ‘Kotou fakaha age ki te kau fakaafe ʼe kua au teuteuʼi te meʼa kai, kua au matehi te ʼu vitulo mo te ʼu manu sisino pea kua tokalelei ia meʼa fuli. Kotou ʼomai ki te kaitahi ʼo te faiʼohoana.’ Kaʼe neʼe mole natou tokagaʼi te fakaafe. Neʼe natou tahi alu, ko ʼihi ki ʼanatou gaueʼaga, ko ʼihi ki ʼanatou gaue faikoloa. Pea ko ʼihi leva neʼe natou puke ʼana kaugana, ʼo natou gaohi koviʼi pea mo matehi natou.” (Mateo 22:4-6) Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼi te temi ʼae neʼe fakatuʼu ai te kokelekasio Fakakilisitiano. ʼI te temi ʼaia, neʼe kei feala pe ki te kau Sutea ke natou kau ki te Puleʼaga, kaʼe tokolahi neʼe natou fakafisi ki ai, ʼo natou gaohi koviʼi ‘te ʼu kaugana ʼa te hau.’—Gaue 4:13-18; 7:54, 58.

Pea neʼe kotea tona fua ki te puleʼaga ʼo Iselaele? Neʼe ui fenei e Sesu: “Neʼe ita lahi ai te hau ʼo ina fekauʼi ʼana tagata solia ke natou olo ʼo matematehi te hahaʼi faifakapo ʼaia pea mo tutu tonatou kolo.” (Mateo 22:7) Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ki te kau Sutea ʼi te taʼu 70 H.T.S., ʼi te temi ʼae neʼe maumauʼi ai e te kau Loma “tonatou kolo,” ia Selusalemi.

ʼI tanatou fakafisi ki te fakaafe ʼa te hau, ko tona fakaʼuhiga koa neʼe mole he tahi age hahaʼi neʼe fakaafe? Kailoa ia, neʼe ʼi ai te tahi hahaʼi neʼe fakaafe, ohage ko tona ui e Sesu ʼi tana hoko atu fenei tana lea fakatata: “Neʼe ina [te hau] ui fenei leva ki ʼana kaugana: ‘Kua tokalelei te kaitahi ʼo te faiʼohoana, kaʼe neʼe mole tau mo te kau fakaafe ke natou kau ki ai. Koia, kotou olo ʼi te ʼu ala lalahi, ʼo kotou fakaafe ki te kaitahi ʼo te faiʼohoana ia natou fuli ʼae ʼe kotou maʼu.’ Neʼe olo ai leva te ʼu kaugana ʼaia ʼi te ʼu ala pea mo natou fakaafe ia natou fuli ʼae neʼe natou maʼu, te kau agakovi pea mo te kau agalelei. Pea neʼe fonu ai te fale faiʼohoana ko te kau fakaafe.”—Mateo 22:8-10.

Neʼe kamata te faifakaafe ʼaia ʼi te temi ʼae neʼe tokoni ai te apositolo ko Petelo, ki te hahaʼi ʼae neʼe mole tutupu Sutea pe neʼe mole natou tafoki ki te lotu Sutea, ke natou liliu ko he kau Kilisitiano moʼoni. ʼI te taʼu 36 H.T.S., neʼe foaki te laumalie ʼo te ʼAtua ki te pule solia Loma ko Kolonelio pea mo tona famili. Neʼe natou maʼu ai te fealagia ʼae ke natou kau ki te Puleʼaga ʼo selo, ʼae neʼe talanoa ki ai Sesu.—Gaue 10:1, 34-48.

Kaʼe neʼe fakaha e Sesu neʼe mole ko natou fuli ʼae neʼe ʼomai ki te kaitahi, ʼae ka tali anai e “te hau.” Neʼe ina ui fenei: “ ʼI te haʼu ʼa te hau ʼo fakasiosio te kau fakaafe, neʼe ina tokagaʼi ia te tagata neʼe mole ina tui te teu ki te faiʼohoana. Neʼe ina ui fenei age ki ai: ‘Tagata, neʼe feafeaʼi tau ulu mai ki heni kaʼe mole hou teu ki te faiʼohoana?’ Neʼe mole gu age ia. Pea neʼe ui fenei e te hau ki ʼana tagata faifekau: ‘Kotou haʼi ʼona nima mo ʼona vaʼe pea kotou li ia ia ki tuʼa, ki te fakapoʼuli. ʼE tagi mo lotomamahi anai ʼi ai.’ Koteʼuhi ʼe tokolahi te kau fakaafe, kaʼe tokosiʼi ia natou ʼae ʼe filifili.”—Mateo 22:11-14.

Ko te kau takitaki lotu ʼae neʼe fagono kia Sesu, neʼe mole lagi natou mahino ki te ʼu palalau fuli ʼae neʼe fai e Sesu. Kaʼe neʼe mole natou leleiʼia ʼana palalau pea neʼe kovi age tanatou fia matehi ia ia ʼae neʼe tupu ai tanatou iita.

Neʼe iita te kau takitaki lotu ʼae neʼe fakafeagai kia Sesu, he neʼe ina fakamatala he ʼu lea fakatata neʼe fakaha lelei ai tanatou agakovi. Neʼe fonofono leva te kau Faliseo ke natou maʼu he hala ʼi ʼana palalau, ke feala ai hona puke mo ʼave ki te kovana Loma. Neʼe natou totogi ai ʼihi ʼi ʼanatou tisipulo ke natou fakahalaʼi ia ia.—Luka 6:7.

Neʼe ui fenei e te ʼu tagata ʼaia kia te ia: “ ʼE matou iloʼi ʼe ke palalau pea mo faiakonaki totonu pea ʼe mole ke fakapalatahi. Kaʼe ʼe ke akoʼi moʼoni te ala ʼo te ʼAtua: Koia, ʼe gafua koa ʼi te lao ke totogi te tukuhau kia Sesale peʼe kailoa?” (Luka 20:21, 22) Neʼe mole fakahalaʼi ia Sesu e ʼanatou palalau fakaoloolo, he neʼe ina iloʼi neʼe ko tanatou malualoi pea mo tanatou kaka. Kapau neʼe ina tali age ‘Kailoa, ʼe mole tonu ke kotou totogi te tukuhau ʼaia,’ neʼe feala ke tukugakoviʼi ia ia ʼe fakafeagai ki te puleʼaga Loma. Kaʼe kapau neʼe ina tali age ‘ ʼEi, kotou totogi te tukuhau ʼaia,’ neʼe feala ki te hahaʼi, ʼae neʼe mole fia fakalogo ki te puleʼaga Loma, ke natou mahino hala pea mo iita kia te ia. Kotea te tali ʼae neʼe ina fai?

Neʼe tali fenei e Sesu: “Kau malualoi! He koʼe ʼe kotou ʼahiʼahiʼi au? Kotou fakaha mai te foʼi piesi ʼae ʼe totogi ʼaki te tukuhau.” Neʼe natou fakatoʼo age te foʼi tenalio pea neʼe ina fehuʼi fenei age kia natou: “ ʼO ai te pāki mo te higoa fakatuʼulaga ʼae ʼe tuʼu ai?” Neʼe natou tali fenei age: “ ʼO Sesale.” Pea neʼe fai leva e Sesu te fakatotonu ʼaeni: “Koia, kotou liufaki te ʼu meʼa ʼa Sesale kia Sesale, kaʼe ko te ʼu meʼa ʼa te ʼAtua ki te ʼAtua.”—Mateo 22:18-21.

Neʼe punamaʼuli te ʼu tagata ʼi te tali fakapotopoto ʼaia ʼa Sesu pea neʼe mole kei fegufi. Neʼe natou mavae leva. Kaʼe neʼe heʼeki ʼosi te ʼaho, ʼo feia mo te ʼu faiga ʼae ke fakahalaʼi ia ia. ʼI te to noa ʼa te ʼu faiga ʼa te kau Faliseo, neʼe ʼomai kia Sesu te tahi age kau takitaki lotu.

Ko te kau Satuseo, ʼae neʼe natou ui ʼe mole he fakatuʼuake, neʼe natou fai age kia te ia he fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake pea mo te maʼua ʼae ke ʼohoana he tagata mo tona holotua moka mate tona tehina. Neʼe natou fehuʼi fenei age: “ ʼAliki, neʼe ui fenei e Moisese: ‘Kapau ʼe mate he tagata kaʼe neʼe mole maʼu hana fanau, pea ʼe tonu ke ʼohoana tona tehina mo hona holotua ke ina fakatupu he hako ki tona tehina.’ Pea neʼe fakatahi mo matou he fale tau tehina ʼe toko fitu. Neʼe ʼohoana te ʼuluaki pea neʼe mate ia, kaʼe neʼe mole maʼu hana fanau. Koia, neʼe ʼohoana ai tona tehina mo tona holotua. Pea neʼe toe feia pe mo te lua, pea mo te tolu, ʼo kaku ki te fitu. Neʼe natou mamate fuli, pea mate fakamuli leva ia te fafine. Koia ʼi te fakatuʼuake, ko ai ʼi te foʼi toko fitu ʼaia ʼae ka ʼohoana anai mo te fafine? Koteʼuhi neʼe natou ʼohoanaʼi fuli ia te fafine.”—Mateo 22:24-28.

ʼO fakatafito ki te ʼu tohi ʼa Moisese, ʼae neʼe tali e te kau Satuseo, neʼe ui fenei age e Sesu kia natou: “ ʼE mole ko te tupuʼaga koa la ʼaia ʼo takotou faihala ʼuhi ko takotou mole mahino ki te ʼu Tohi Taputapu pea mo te mafimafi ʼo te ʼAtua? Koteʼuhi ʼi te fakatuʼuake, ʼe mole ʼohoana te hahaʼi tagata pea ʼe mole fakaʼohoanaʼi te hahaʼi fafine, kaʼe ʼe natou hage ko te kau ʼaselo ʼi selo. Kaʼe ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake, neʼe heʼeki kotou lau koa la ʼi te tohi ʼa Moisese, ʼi te fakamatala ʼo te fuʼu ʼakau talatala, neʼe ui fenei e te ʼAtua kia ia: ‘Ko au te ʼAtua ʼo Apalahamo pea mo te ʼAtua ʼo Isaake pea mo te ʼAtua ʼo Sakopo’? ʼE ko he ʼAtua ʼo natou ʼae ʼe maʼuʼuli, kaʼe ʼe mole ʼo te kau mate. ʼE kotou faihala ʼaupito.” (Maleko 12:24-27; Ekesote 3:1-6) Neʼe punamaʼuli te hahaʼi ʼi tana tali.

Neʼe mole feala ki te kau Faliseo pea mo te kau Satuseo ke natou tali ki te ʼu palalau ʼa Sesu, koia neʼe fakatahitahi ai te kau fakafeagai ʼaia ke natou toe ʼahiʼahiʼi ia ia. Neʼe fehuʼi fenei age e he sekelipa: “ ʼAliki, ʼe ko te fakatotonu fea ʼo te Lao ʼae ʼe lahi age?”—Mateo 22:36.

Neʼe tali fenei age e Sesu: “Koʼeni te ʼuluaki, ‘Fagono mai, Iselaele, ko Sehova totatou ʼAtua, ʼe ko te Sehova pe ʼe tahi. ʼE tonu ke ke ʼofa kia Sehova tou ʼAtua, ʼaki tou loto katoa, mo tou maʼuli katoa, mo tou ʼatamai katoa pea mo tou malohi katoa.’ Pea koʼeni te lua: ‘ ʼE tonu ke ke ʼofa ki tou tatau ohage pe ko koe totonu.’ Pea ʼe mole ʼi ai he tahi age fakatotonu ʼe lahi age ʼi te ʼu fakatotonu ʼaeni.”—Maleko 12:29-31.

ʼI te logo ʼa te sekelipa ki tana tali, neʼe ina ui fenei: “ ʼAliki, ʼe lelei tau palalau, pea ʼe alu tahi mo te moʼoni ʼaeni, ‘ ʼE ko te Tokotahi pe, pea ʼi tuʼa atu ʼe mole ʼi ai he tahi ʼe hage ko ia.’ Pea ko te ʼofa kia te ia ʼaki he loto katoa, mo he ʼatamai katoa, mo he malohi katoa, pea mo te ʼofa ʼae ki tokita tatau ohage pe ko tokita ʼofa kia kita totonu, ʼe maʼuhiga age ia ʼi te ʼu molaga fuli pea mo te ʼu sakilifisio fuli.” Pea ʼi te tokagaʼi e Sesu neʼe tali poto age te sekelipa, neʼe ina ui fenei age kia ia: “ ʼE mole ke mamaʼo mai te Puleʼaga ʼo te ʼAtua.”—Maleko 12:32-34.

Lolotoga ʼaho ʼe tolu (ʼaho 9, 10, pea mo 11 ʼo Nisani) neʼe faiakonaki ia Sesu ʼi te fale lotu. Ko ʼihi, ohage ko te sekelipa ʼaia, neʼe natou leleiʼia te fagono kia te ia. Kaʼe neʼe mole leleiʼia e te kau takitaki lotu, pea ‘neʼe mole kei natou lotomalohi ke natou toe faifehuʼi.’

Ko natou ʼae neʼe fakafeagai kia Sesu neʼe mole natou lava maʼu he faʼahi ke laukoviʼi ai ia ia, peʼe ke natou maʼu he hala ʼi ʼana palalau, ke ʼave ai ki te kau Loma. (Luka 20:20) ʼI te kei nofo ʼa Sesu ʼi te fale lotu ʼi te ʼaho 11 ʼo Nisani, neʼe ko tona temi leva ʼaia ke faifehuʼi kia natou pea mo ina fakaha age pe ko ai moʼoni ia ia. Neʼe ina kamata, ʼo fehuʼi fenei age kia natou: “Kotea takotou manatu ʼo ʼuhiga mo Kilisito? ʼE ko te foha ʼo ai?” (Mateo 22:42) Neʼe iloʼi e te hahaʼi ko Kilisito, peʼe ko te Mesia, neʼe tonu ke hifo mai te hologa ʼo Tavite. Pea neʼe ko tanatou tali ʼaia ki te fehuʼi ʼa Sesu.—Mateo 9:27; 12:23; Soane 7:42.

Pea neʼe fehuʼi fenei age e Sesu: “Kapau koia, he koʼe ko Tavite, ʼaki te laumalie maʼoniʼoni, ʼe ina fakahigoaʼi ia ia ʼAliki, ʼi tana ui fenei: ‘Neʼe ui e Sehova ki toku ʼAliki: “Heka ʼi toku toʼomataʼu ʼo kaku ki taku tuku ʼou fili ki ʼou lalo vaʼe” ’? Koia, kapau ʼe fakahigoaʼi ia ia e Tavite ʼAliki, pea ʼe lava feafeaʼi ke ui ʼe ko hona foha?”—Mateo 22:43-45.

Neʼe mole he tali ʼa te kau Faliseo ki ai, he neʼe natou fakaʼamu ʼe ko he tagata ʼe hifo mai te hologa ʼo Tavite ʼae ka ina fakaʼateaina anai natou mai te pule ʼo te kau Loma. Kaʼe, ʼo fakatafito ki te ʼu palalau ʼae neʼe tohi e Tavite ia Pesalemo 110:1, 2, neʼe fakamoʼoni e Sesu ko te Mesia ʼe mole ko he tagata takitaki pe anai ia. Ko te Mesia ʼe ko te ʼAliki ʼo Tavite, pea ʼe kamata anai tana pule hili tana heka ʼi te toʼomataʼu ʼo te ʼAtua. Neʼe mole kei fegufi ai ia natou ʼae neʼe fakafeagai kia Sesu.

Neʼe toe fagono foki te ʼu tisipulo pea mo te hahaʼi tokolahi kia Sesu. Koia, neʼe haga leva kia natou, ʼo ina fai he ʼu fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te kau sekelipa pea mo te kau Faliseo. Ko te ʼu tagata ʼaia ‘neʼe heheka ʼi te hekaʼaga ʼo Moisese’ ʼo akoʼi te Lao ʼa te ʼAtua.Neʼe fakatotonu fenei e Sesu kia natou ʼae neʼe fagono kia te ia: “Ko meʼa fuli ʼe natou ui atu, kotou mulimuli ki ai, kaʼe ʼaua naʼa kotou fai ʼo mulimuli ki ʼanatou aga, koteʼuhi ʼe natou palalau kaʼe ʼe mole natou maʼuliʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe natou lau.”—Mateo 23:2, 3.

Neʼe talanoa leva ia Sesu ki he ʼu faʼahi neʼe ha ai tanatou malualoi, ʼo ina ui fenei: “ ʼE natou fakalalahi te ʼu tasini ʼae ʼe ʼai ki ai he ʼu folafola taputapu moʼo puipui ʼo natou.” Neʼe haʼi e ʼihi kau Sutea ki ʼonatou laʼe peʼe ki tonatou nima he ʼu kiʼi tasini neʼe ʼai ki ai te ʼu koga ʼo te Lao. Neʼe fakalalahi e te kau Faliseo ʼanatou tasini ke ui ai e te hahaʼi ʼe natou mulimuli fakamalotoloto ki te Lao. Neʼe natou toe ‘fakaloloa mo ʼonatou tapaʼi kofu.’ Neʼe tonu ki te kau Iselaele ke natou tui he ʼu tapaʼi kofu ki ʼonatou kofu, kaʼe neʼe haga te kau Faliseo ʼo fakaloloa ʼonatou tapaʼi kofu. (Numelo 15:38-40) Neʼe natou fai te ʼu meʼa fuli ʼaia “ke tokagaʼi natou e te hahaʼi.”—Mateo 23:5.

Neʼe feala ki te ʼu tisipulo ʼa Sesu ke natou fiameʼalahi, koia neʼe ina fai age kia natou te tokoni ʼaeni: “Ke ʼaua naʼa fakahigoaʼi koutou e te hahaʼi ko Lapi, koteʼuhi ʼe ko takotou Faiako pe ʼe tahi, pea ʼe kotou tau tehina fuli. Pea ke ʼaua naʼa kotou fakahigoaʼi he tahi ʼi te kele ko takotou tamai, koteʼuhi ko takotou Tamai pe ʼe tahi ʼae ʼe ʼi selo. Pea ke ʼaua naʼa fakahigoaʼi koutou e te hahaʼi ko he kau takitaki, koteʼuhi ko tokotou Takitaki pe ʼe tahi ko Kilisito.” Koia, ko te manatu fea ʼae neʼe tonu ke maʼu e te ʼu tisipulo ʼo ʼuhiga mo natou totonu, pea neʼe tonu ke feafeaʼi tanatou aga? Neʼe ui fenei e Sesu kia natou: “Ko ʼae ʼe lahi ia koutou ʼe tonu ia ke ina tauhi koutou. Pea ko ʼae ʼe ina hikihiki ia ia ʼe fakamalaloʼi anai ia, pea ko ʼae ʼe fia malalo ʼe hikihiki anai ia.”—Mateo 23:8-12.

Pea neʼe tala e Sesu he ʼu malaʼia ki te kau sekelipa mo te kau Faliseo malualoi, ʼo ina ui fenei: “Malaʼia kia koutou, kau sekelipa mo kau Faliseo malualoi! Koteʼuhi ʼe kotou pupunu ia te Puleʼaga ʼo selo ki te hahaʼi. ʼE mole kotou hu ki ai, pea ʼe mole kotou fakagafua ke hu ia natou ʼae ʼe fia hu ki ai.”—Mateo 23:13.

Neʼe fakatuʼā e Sesu te kau Faliseo he neʼe natou meʼa noaʼi te ʼu meʼa ʼae neʼe maʼuhiga ʼaupito kia Sehova, ohage ko tona ha ʼi ʼanatou faʼahiga manatu ʼae neʼe mole fakapotopoto. Ohage la, neʼe natou ui fenei: “Kapau ʼe fai e he tahi he fakapapau ʼo fakamoʼoni ʼaki te fale lotu, ʼe mole maʼua ia ke ina fakahoko. Kaʼe kapau ʼe fai e he tahi he fakapapau ʼo fakamoʼoni ʼaki te aulo ʼo te fale lotu, ʼe tonu ia ke ina fakahoko.” Neʼe ha ai tanatou kivi ʼi tanatou mole iloʼi te meʼa ʼae ʼe faitotonu, he neʼe maʼuhiga age kia natou te aulo ʼo te fale lotu, kaʼe neʼe ko te atolasio ʼa te hahaʼi kia Sehova ʼi te fale lotu ʼae neʼe maʼuhiga ʼaupito. Pea “neʼe [natou] meʼa noaʼi te ʼu faʼahi ʼo te Lao ʼae ʼe maʼuhiga age, ʼae ko te faitotonu, mo te manavaʼofa pea mo te agatonu.”—Mateo 23:16, 23; Luka 11:42.

Neʼe fakahigoaʼi e Sesu te kau Faliseo ko he “kau takitaki kivi, ʼe [natou] fakaoʼo te namu kaʼe [natou] folo te kamelo!” (Mateo 23:24) Neʼe natou fakaoʼo te namu mai tanatou vino, he ʼe ʼi te Lao, neʼe ko he kiʼi manu ʼe heʼe maʼa. Kaʼe ʼi tanatou meʼa noaʼi te ʼu faʼahi ʼo te Lao ʼae neʼe maʼuhiga ʼaupito age, neʼe hage pe ko hanatou folo he kamelo, pea ʼi te Lao, neʼe toe heʼe maʼa te manu ʼaia, pea neʼe lahi age ia ʼi he foʼi namu.—Levitiko 11:4, 21-24.