Te Gāue Mo He Kūtuga Makehe ʼi Kolea
KO HE kūtuga fakafiafia kae fakalogologo, neʼe nātou fakatahitahi ki te fakatahi faka tisitilike ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te fasiga taʼu māfana ʼo te taʼu 1997. Ko te hoki hokoe te fakatahi feiā ʼi Kolea maʼa te kau tuli. Neʼe ko te toko 1 174 hahaʼi neʼe kau ki te fakatahi ʼaia. Ko te polokalama katoa—ʼe fai ai te ʼu akonaki, mo te ʼu fakafehuʼi pea mo te gaoʼi—neʼe fai ʼi te lea faka Kolea maʼa te kau tuli, pea neʼe fakahāhā ʼi te foʼi televisio lahi ʼi te Fale ʼo Te ʼu Fakatahi Lalahi. Neʼe ko te ikuʼaga ʼaia ʼo te gāue kinakina ʼa te kau gāue lotolelei ʼe nātou kaugamālie.
ʼI te palatiso ʼi te kele, ʼe hoko mai anai te temi “ ʼe ava ai anai te ʼu taliga ʼo te kau tuli.” (Isaia 35:5) Ke nātou maʼu te maʼuli ʼi te Palatiso ʼaia, ʼe tonu muʼa ki te hahaʼi fuli, ʼo kau ai mo te kau tuli, ke nātou hū muʼa ki te palatiso fakalaumālie, ia te ʼaluʼaga fakalaumālie tuputupua ʼo te hahaʼi ʼa te ʼAtua ʼaē ʼe tapuakina. ʼE tonu muʼa ke nātou liliu ko he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova kua nātou foaki tonatou maʼuli kia te ia ʼo nātou papitema, pea mo nātou tuku ke akoʼi nātou e Sehova.—Mikea 4:1-4.
Ko He Kamataʼaga Māmālie
Logope neʼe kua fakahoko te gāue fai faka mafola ki te kau tuli ʼi te ʼu taʼu 1960, kae neʼe hoki kamata ʼōmai niʼihi ia nātou ʼi te ʼu taʼu 1970 ʼo kau ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Séoul, te kolo muʼa ʼo Kolea. Ko he tēhina neʼe faitohi vave neʼe ina tohi ʼi te laupapa ia te puani tāfito ʼo te ʼu akonaki, mo te ʼu vaega faka Tohi-Tapu ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ʼi te ʼu fono.
ʼI te taʼu 1971 ʼi te kolo ko Taejon, ko te tēhina Fakamoʼoni neʼe ina kamata faka ako age te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga, ki tona foha pea mo tona ʼu kaumeʼa ʼe nātou tuli fuli. Neʼe haʼu mai te kūtuga ʼaia ia he kau fai faka mafola faʼafai, ʼe ko nātou tāfito te kau gāue ʼi te ʼu telituale ʼo te hahaʼi tuli.—Sakalia 4:10.
Ko Te Kau Tūpulaga ʼe Nātou Foaki Fakamalotoloto Ia Nātou
Kapau ʼe tonu ke maʼu e te hahaʼi tuli ia te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo Sesu, pea ke nātou maʼu ai te ala ki te maʼuli, pea ʼe tonu anai ke lahi te ʼu faiga ʼe fakahoko e he kau gāue lotolelei. (Soane 17:3) Moʼo fakahoko ʼo te faʼahi ʼaia, neʼe ako e he kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te lea ʼo te ʼu nima pea neʼe tapuakina ia nātou ʼaki te ʼu meʼa neʼe hoko kia nātou.
Ko te tūpulaga ʼe taʼu 15, ko Park In-sun, neʼe ina fakatuʼutuʼu ke ina ako te lea ʼo te ʼu nima. Moʼo fakahoko ʼo te faʼahi ʼaia, neʼe akoako gāue ʼi te fale gāue ʼe gāue ai te toko 20 hahaʼi ʼe nātou tuli. Lolotoga māhina e valu neʼe gāue fakatahi mo nātou ʼaia ke ina ako ai te lea ʼo te ʼu nima pea ke mahino ki te faʼahiga fakakaukau ʼa te kau tuli. ʼI te taʼu ʼaē neʼe hoa mai kiai, neʼe liliu ko te pionie katoa, peʼe ko he tahi ʼe gāue fai faka mafola temi katoa ʼo te Puleʼaga, pea neʼe gāue mo te kūtuga ʼo te kau tuli neʼe nātou fia fai ki te moʼoni faka Tohi-Tapu. Neʼe vave te liliu ʼo te kūtuga ʼaia ʼo kaugamālie, pea mole tuai pea neʼe laka ʼi te toko 35 neʼe nātou kau ki te ʼu fono ʼo te ʼAhotapu.—Pesalemo 110:3.
Hili ʼaia neʼe fai te fakatuʼutuʼu foʼou ʼi Séoul, neʼe fai te ʼu fono katoa ki te lea ʼo te ʼu nima. Neʼe gāue te Tēhina ko Park In-sun ohage ko he pionie makehe ʼi te kūtuga ʼaia neʼe fakalahilahi. ʼAki te temi neʼe liliu ʼo faiva ʼi te lea ʼo te ʼu nima. Lolotoga te tahi ʼu māhina, neʼe ina fai te ʼu ako Tohi-Tapu e 28 mo te ʼu hahaʼi tuli. Tokolahi ia nātou neʼe nātou tuputupu pea neʼe nātou liliu ai ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.
Neʼe ʼiloga te fua ʼo te gāue mālohi ʼaia ʼaki he lotolelei, koteʼuhi neʼe fakatuʼu te ʼuluaki kokelekasio ki te lea ʼo te ʼu nima ʼi Séoul ʼi te māhina ʼo ʼOketopeli 1976, mo ʼona tagata fai faka mafola e toko 40 mo te ʼu pionie katoa e 2. Neʼe fakatupu ai te fakahoko ʼo te gāue ʼi te tahi ʼu kolo ʼi Kolea. Kaugamālie te hahaʼi tuli neʼe nātou fia fai ki te logo lelei pea neʼe nātou fakatalitali ke ʼaʼahi ia nātou.
Ko Te Gāue Fakatahi Mo Te Kau Tuli
ʼE lagi koutou feʼekeʼaki pe neʼe maʼu feafeaʼi te hahaʼi tuli. Neʼe tupu pe ko te feʼiloʼiʼaki ʼa te hahaʼi. Pea tahi ʼaē meʼa neʼe kumi ki te kau fakatau laisi, pea neʼe maʼu mai ai te ʼu higoa pea mo te ʼu tuʼasila ʼo te hahaʼi tuli. Ko ʼihi hahaʼi ʼe gāue ʼi te puleʼaga neʼe nātou tokoni lelei ʼo nātou fakahāhā te ʼu nofoʼaga ʼo te hahaʼi tuli. ʼI te fua ʼo te gāueʼi fakalelei ʼo te koga meʼa ʼe nonofo ai te hahaʼi tuli, neʼe fakatuʼu te ʼu kokelekasio e fā ki te lea ʼo te ʼu nima. Tokolahi te kau tūpulaga Kilisitiano neʼe fakaloto mālohiʼi ia nātou ke nātou ako te lea ʼo te ʼu nima.
Ko te kau pionie makehe ʼaē neʼe nātou ako te lea ʼo te ʼu nima, neʼe fakatotonu age e te pilō ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou gāue ʼi te ʼu kokelekasio ʼaia. Mole heʼeki faʼa fualoa, ko te ʼu kokelekasio ʼaia neʼe fakaloto mālohiʼi ʼi te faʼahi fakalaumālie, he neʼe fekauʼi age kia nātou te kau maʼu pepa mai te Ako ʼAē ʼe Ina Teuteuʼi Ki Te Minisitelio.
ʼE ʼi ai te ʼu faigataʼaʼia ʼe tonu ke tauʼi. Moʼo fai te gāue ʼi te telituale ʼaia, ʼe fakamaʼua ai ke kita faigaʼi ke kita mahino ki te faʼahiga maʼuli pea mo te fakakaukau ʼa te kau tuli. ʼE nātou fakahagatonu ʼi ʼanatou fakakaukau mo tanatou aga. ʼE tautau fakapunamaʼuli ki te hahaʼi pea ʼe feala ke tupu ai he ʼu femahinohalaʼaki. Pea tahi ʼaē meʼa, mokā fai he ʼu ako Tohi-Tapu mo te hahaʼi tuli e te kau Fakamoʼoni, ʼe tonu ke tokoni age kia nātou ke nātou liliu ʼo faiva ʼi te lea ʼo te ʼu nima, pea mo fakaloto mālohiʼi ia nātou ke nātou hikihiki tanatou lautohi pea mo tanatou ako.
ʼI tanatou ʼu faʼahiga meʼa māhani ʼo te ʼaho fuli, ʼe tau mo te hahaʼi tuli ia te ʼu faigataʼaʼia ʼe mole ʼiloʼi e te hahaʼi tokolahi. Ohage la ko te felogoi mo te hahaʼi ʼe gāue ʼi te puleʼaga, pea mo te ʼu fale mahaki, mo te ʼu faʼahiga gāue māhani ʼo te maʼuli, ʼe tautau liliu ko he ʼu faigataʼaʼia lalahi kia nātou. Mai te ʼaluʼaga ʼaē ko te kau Fakamoʼoni ʼi te ʼu kokelekasio ʼe ōvi age ʼe nātou foaki he tokoni ʼofa, ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano, ʼe logoʼi e te hahaʼi tuli ia te ʼofa fakatautehina moʼoni.—Soane 13:34, 35.
ʼE Maʼu Te ʼu Fua ʼi Te Fagonogono Faigamālie
ʼI Pusan, te kolo maʼuhiga ʼo te taulaga ʼo Kolea, neʼe fokifā pe kua felāveʼi te Fakamoʼoni mo te ʼu tagata e toko lua neʼe nā tohi ki te moʼi pepa: “ ʼE ma fia fai ki te Palatiso. ʼE ma fia ʼiloʼi pe koteā ʼaē ʼe ʼui e te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te maʼuli heʼegata.” Neʼe tohi e te tēhina tonā tuʼasila pea neʼe ina fakatuʼutuʼu ke ina ʼaʼahi ia nāua. ʼI te temi ʼaē neʼe ina ʼaʼahi ai ia nāua, neʼe ina maʼu atu te kogafale ʼe fonu ko te hahaʼi tuli ʼe nātou fakatalitali ke nātou logo ki te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga. ʼUhi ko te faʼahi ʼaia, neʼe kamata ako ai e te tēhina ia te lea ʼo te ʼu nima. Mole tuai pea neʼe fakatuʼu te kokelekasio ki te lea ʼo te ʼu nima ʼi Pusan.
Neʼe fakatokagaʼi e te tēhina ʼo te kokelekasio ʼaia ia te ʼu tagata e toko lua neʼe nā felogoi ʼaki te ʼu nima, pea neʼe fakaōvi age kia nāua. ʼI te mahino ʼa te tēhina ko te ʼu tagata ʼaia neʼe nā kau ki te fono faka lotu, neʼe ina fakaafe ai ia nāua ke nā ʼolo age ki te Fale ʼo Te Puleʼaga ʼi te hola lua hili hoʼatā ʼo te ʼaho pe ʼaia. Neʼe nā ʼōmai ki te fono, pea neʼe kamata tanā ako Tohi-Tapu. Mole tuai, pea ko nāua ʼaia neʼe nā kau ki te fakatahi faka tisitilike mo tonā ʼu kaumeʼa e toko 20 ʼe nātou tuli fuli. ʼI te kūtuga ʼaia, ko ʼihi ia nātou neʼe nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova. Ko te toko lua neʼe nā liliu ko te ʼu tagata ʼāfea pea neʼe liliu te tahi ko te tagata faifekau faka minisitelio ʼi te ʼu kokelekasio ʼo te lea ʼaki te ʼu nima.
Neʼe Fakapale Tona Lotomālohi
Mai te ʼaluʼaga ʼaē ko ʼihi hahaʼi tuli ʼe nātou nonofo mamaʼo ʼi he kokelekasio ʼo te lea faka tuli, ʼe tautau fakamaʼua he lotomālohi pea mo he ʼu faiga lahi ke nātou maʼu te meʼa kai fakalaumālie mai te Tohi-Tapu. Ohage la, ko te tagata ʼe taʼu 31 neʼe fai gelu ʼi te motu. Neʼe logo ki tona tēhina veliveli, ʼaē neʼe felogoi mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, neʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo te logo ʼo te Puleʼaga. ʼI tana fia fakafimālie tana fia fai ki te ʼu meʼa fakalaumālie, neʼe folau vaka te tagata ʼaia ia kilometa e 16 ʼo ʼalu ki te kolo ko Tongyoung, ʼi te potu saute ʼo Kolea. Neʼe ina fai te folau ʼaia ke felāveʼi mo te pionie makehe mai te kokelekasio lea faka tuli ʼo Masan. ʼI te ʼu Mōnite fuli, neʼe fagona te pionie makehe ʼaia ia kilometa e 65 moʼo fai te ako Tohi-Tapu mo te tagata tuli ʼaia ʼe fai gelu.
Ke kau ki te fono ʼo te ʼAhotapu ʼi te kolo ko Masan, ko te tagata ako ʼaia neʼe folau vaka ia kilometa e 16, pea ina toʼo te papikā ʼo fagona ia kilometa e 65. Neʼe ʼi ai te fua ʼo tona lotomālohi. ʼI te ʼu kiʼi māhina ʼo tana ako, neʼe kua faiva ʼi te lea faka tuli, pea neʼe kua lahi te ʼu mataʼi tohi faka Kolea pea—ko te faʼahi ʼaē ʼe maʼuhiga age—neʼe ina ako te puleʼaki pe e tahi ke ina faʼufaʼu he ʼu felogoi mo Sehova. ʼI tana mahino ki te maʼuhiga ʼo te kau tuʼumaʼu ki te ʼu fono pea mo te fai faka mafola tuʼumaʼu, neʼe fetogi nofoʼaga ʼo hiki ki te telituale ʼo te kokelekasio lea faka tuli. Neʼe ko he puleʼaki faigafua koa? Kailoa ia. Neʼe lītuʼa ki te gāue neʼe ina maʼu ai tona totogi ko te 380 000 falā tupu ʼi te māhina, kae neʼe fua lelei tana lotomālohi. ʼI tana ʼosi tuputupu ʼi te moʼoni, neʼe papitema pea ʼe tauhi fakafiafia nei kia Sehova mo tona famili.
Ko He Gāue Fakaliliu Maʼa Te Kau Tuli
ʼE tau tala gutu te logo lelei ʼo te Puleʼaga. Kae moʼo fakahā fakalelei te logo mai te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼe maʼuhiga ke fakahā te akonaki faka Tohi-Tapu ʼaki he ʼu puleʼaki ʼe feala hona maʼu tuʼumaʼu. Koia ʼi te ʼuluaki sēkulō, neʼe fai ai te ʼu tohi e te kau tagata ʼāfea kua fakapotopoto. (Gaue 15:22-31; Efeso 3:4; Kolose 1:2; 4:16) ʼI totatou temi, kua lahi ʼaupito te meʼa kai fakalaumālie kua tufa ʼaki te ʼu tohi faka Kilisitiano. Neʼe fakaliliu te ʼu tohi ʼaia ki te ʼu lea ʼe teitei 380, ʼo kau ai mo te ʼu lea kehekehe maʼa te kau tuli. Moʼo fakahoko te faʼahi ʼaia ki te lea faka Kolea maʼa te kau tuli, ʼe ʼi ai te pilō ki te gāue fakaliliu maʼa te lea ʼaia ʼa te kau tuli. ʼE ʼi ai te pilō ʼe ina faʼu te ʼu foʼi fime viteo ki te faʼahiga lea ʼaia. Ko te faʼahi ʼaia ʼe ina faka fealagia ke maʼu he meʼa kai fakalaumālie e te kau fai faka mafola ʼaē ʼe tuli, ʼo feiā mo te hahaʼi ʼaē ʼe fia logo ʼi te ʼu kokelekasio ʼi te fenua katoa ʼo Kolea.
Logope te kua faiva ʼo te tokolahi ʼi te lea ʼa te kau tuli, pea ʼe nātou tokoni ki te fai ʼo te ʼu foʼi fime viteo, kae ʼi te agamāhani ko te kau fakaliliu ʼaē ʼe lelei ʼaupito ki te faʼahiga lea ʼaia, ʼe ko te ʼu fānau ʼa te ʼu mātuʼa ʼaē ʼe tuli. Neʼe nātou ako te lea ʼaia talu mai tanatou kei veliveli. ʼE mole nātou felogoi lelei pe ki te lea ʼaia, kae ʼe nātou toe foaki te ʼuhiga totonu pea mo te maʼuhiga ʼo te logo ʼaki te gaūgaūe ʼo tonatou ʼu nima, pea mo te fetogi ʼo te agaaga ʼo tonatou ʼu mata, ʼo nātou fakakaku ai te logo ki te ʼatamai mo te loto.
Ohage ko te faʼahi neʼe kua fakatokagaʼi, kua fai liuliuga ʼi Kolea te ʼu fakatahi lalahi ki te lea ʼa te kau tuli. ʼE lahi te gāue, mo te falā, mo te ʼu faiga ʼe fakamaʼua ke fakahoko ai te faʼahi ʼaia. Kae ko nātou ʼaē ʼe nātou kau ki te ʼu fakatahi lalahi ʼaia ʼe nātou loto fakafetaʼi ki te fakatuʼutuʼu ʼaia. ʼI te hili ʼo te ʼu fakatahi lalahi ʼaia, tokolahi ʼe nātou nonofo fualoa ʼi tanatou fia hoko atu tanatou ʼu fakatahi fakafiafia mo te ʼu tēhina pea mo toe fakamanatu te meʼa kai fakalaumālie ʼaē neʼe nātou maʼu ʼi te fakatahi lahi. ʼE moʼoni ʼe ʼi ai te ʼu faigataʼaʼia ʼi te gāue mo te kūtuga makehe ʼaia, kae ʼe maʼuhiga age te ʼu tapuakina fakalaumālie ʼaē ʼe maʼu ai.
[Paki ʼo te pasina 10]
Te ʼu foʼi fime viteo maʼa te kau tuli kua maʼu ʼi Kolea: “Koteā ʼAē ʼe Fakamaʼua Mai e Te ʼAtua Kia Tatou?,” “ Apprécions la valeur de notre héritage spirituel ”, “ Des exemples qui nous servent dʼavertissement ”, pea mo te “ Respectons lʼautorité de Jéhovah ”
[Paki ʼo te pasina 10]
ʼO kamata mai te faʼahi hema: Ko te foʼi fime viteo maʼa te kau tuli neʼe fai ʼi te filiale ʼo Kolea; ko te teuteuʼi ʼo te ʼu kupuʼi palalau faka teokalatike; ko te kau fai fakaliliu ki te lea ʼaki te ʼu nima; lolotoga te teuteuʼi ʼo te foʼi fime, ʼe takitaki e te tēhina ia ia ʼaē ʼe palalau mo te ʼu nima