Umthi WoNyak’ Omtsha—Ngaba Usisithethe SamaRashiya? Okanye SesamaKristu?

“EKUQALENI kweminyaka yowe-1830, umthi wonyak’ omtsha kwakusithiwa ‘ngumthi wamaJamani onomtsalane.’ Ekupheleni kwaloo minyaka, esi ‘sithethe’ sasisele sithande ukuqheleka kwimizi yezidwangube ezithile eSt. Petersburg. . . . Ngenkulungwane ye-19 yayiyimizi yabefundisi neempula zikalujaca eyayingenayo le mithi. . . .

“Ngaphambi kwenkulungwane ye-19, lo mthi . . . wawungathandwa kangako. Ngokutsho kwamaRashiya, ukunxulunyaniswa kwawo nokufa ‘nelemimoya,’ nesithethe sokubekwa kwemithi phezu kophahla lweendawo zembarha, zazingqubana nezimo zengqondo ezazigquba embindini wenkulungwane ye-19. . . . Kuyaqondakala ukuba ukuhonjiswa kwemizi ngomthi wonyaka omtsha kwakuza kujongwa ngendlela efanayo nomthi weKrismesi kumazwe aseNtshona, owawunxulunyaniswa nexesha leKrismesi. . . .

“Ukunxulunyaniswa kwalo mthi nezinto zobuKristu akuzange kwenzeke lula eRashiya. Kwachaswa kanobom yiCawa yamaOthodoki. Abefundisi babesinxulumanisa ‘nobudemon’ esi sithethe, besithi sisithethe sabahedeni, esasingenanto yakwenza nokuzalwa komSindisi, ngaphezu koko wawusisithethe saseNtshona.”—UNjingalwazi Yelena V. Dushechkina, ugqirha wenzululwazi yeelwimi kwiYunivesithi yase St. Petersburg.

[Inkcazelo Ngomfanekiso okwiphepha 32]

Photograph: Nikolai Rakhmanov