Fan̈ontanian̈any Pamaky
Karakory ma fahitany Vavolombelon̈o Jehovah araiky fitahan̈a ampiasan̈a lionany tompiny, izikoa didiny Baiboly momba fampiasan̈a lio erakany tokony ho izy zahan̈a?
Kristianin̈y tsiaraikiaraiky izikoa fa hangala fanapahankevitry, izy tokony handiniky tsarabe antsendriky raha koran̈iny Baiboly, fa tsy tokony han̈ano fanapahankevitry miorin̈y amy raha tiany fo na koa amy sosokevitry amezany dokotera fo. Aferanany ndreky Jehovah baka izio.
Fahin̈anantsika io baka amy Jehovah. Izy efa nivolan̈a fa lio io tsy mahazo hoanin̈y. (Genesisy 9:3, 4) Tan̈atiny Lalàn̈a namian̈a iro Israelita aby io, efa nasiany Zan̈ahary erany raha mety hampiasan̈a lio, fotony izio fahin̈ana. Karaha ty ho izy tamindro: “Amy lio ao misy fahin̈anany nofotrondraha. Ke zen̈y nahavy zaho nan̈iraka anaro, ataova aminy alitara lio io handrakofan̈a fahotan̈anaro. Lio zaraiky fo mahavita mandrakotro fahotan̈a, fotony amy lio ao misy fahin̈ana.” Karakory fo izikoa misy olo mamono biby handeha hoanin̈y? Karaha ty nivolan̈iny Zan̈ahary: “Lionany mila aidiny amy tany, baka io totofany fotaka.”a (Levitikosy 17:11, 13) Nampodipodiny Jehovah matetiky didinany io. (Deoteronomia 12:16, 24; 15:23) Karaha ty fan̈amarihan̈a amy Soncino Chumash Jiosy: “Lio io tsy tokony hakajin̈a, tsy tokony hoanin̈y, fa hararaka amy tany.” Jehovah tompiny fahin̈anany zavaboary jiaby. Ke tsisy Israelita nahazo nangala, nikajy, na nampiasa lionolo na niny biby.
Efa tsy ambaniny Lalàn̈any Mosesy eky atsika, izikoa fa naty Mesia. Fa ndray zen̈y, mbala masin̈y amy Zan̈ahary fo fahin̈ana io. Fan̈ahy masin̈y nitariky iro apostoly aby io han̈amia toromariky Kristianin̈y ‘hifady lio.’ Beko io ten̈a raha maventy, mira iro didy momba fitondranten̈a aby in̈y, ohatra didy fady mijangajanga na manompo sampy. (Asan’ny Apostoly 15:28, 29; 21:25) Rango tafarany Ady Lehibe II in̈y, nanjary raha fataonolo man̈amia lio olo ndreky mampiditry lio aminy ain̈y. Fa hainy Vavolombelon̈o Jehovah fa raha karaha zen̈y mifanohitry amy raha koran̈iny Volan̈a Zan̈ahary.b
Ndraikindraiky, dokotera mandrisiky olo marary handeha hididian̈a han̈amia lionany herin̈iandra vitsivitsy alohanizio, karaha io izikoa misy raha sendra ilavan̈a lio, mba izio fo hampidirin̈y aminany. Kanefa fangalan̈a ndreky fan̈ajarisan̈a baka io fampidiran̈a lio zen̈y ten̈a tsy fan̈araka amy raha voakoran̈a amy Levitikosy ndreky Deoteronomia ao. Lio io tsy tokony hakajin̈a, fa tokony hararaka, ke karaha ampody amy Zan̈ahary in̈y izy amy zen̈y. Marin̈y ndraiky fa amy zioty Lalàn̈any Mosesy io efa tsy forsen̈a arehan̈a. Fa ndray zen̈y, Vavolombelon̈o Jehovah man̈aja iro toro lalan̈a namezany Zan̈ahary an̈atinizio, ke iro tapakevitry mare ‘hifady lio.’ Lio io tokony ‘haidin̈y amy tany.’ Zen̈y mahavy atsika tsy man̈amia lio ndreky tsy mikajy izio baka hampidirin̈y aminolo na amintsika tompiny fo. Raha karaha zen̈y tsy fan̈araka amy lalàn̈any Zan̈ahary.
Misy fomba na testy hafa koa mety hampiasan̈a liontsika tompiny. Fa iro io tsy mifanohitry mazava amy toro lalan̈any Zan̈ahary nikoran̈intsika in̈y. Ohatra, Kristianin̈y maro man̈eky alain̈a lio han̈anaovan̈a analizy na testy. Arian̈a lio io izikoa fa vita izio. Manampahizan̈a aby io koa mety handrisiky atsika han̈araka fitahan̈a hafa somary maro garamidany, ampiasan̈a liontsika tompiny.
Misy karazan̈a fandidian̈a sasany ohatra, lionolo didian̈a io avily hiala amy vatan̈anany. Lio tavela an̈aty vatan̈anany amy zay idin̈ana rano. Afaranizen̈y, ampody aminany ao ndraiky lionany nampidirin̈y an̈aty fitaovan̈a ambelany vatan̈anany in̈y, ke izio amy zay mampipody kontiny seliliny lionany hitovitovy amy normaly. Misy koa tekniky araiky, fitantesan̈a selily. Amizio mety alain̈y ndreky sivan̈iny lio amy faritry didian̈a na maratra iô, mba hahafahan̈a man̈ampody lio mena amizio an̈atiny ain̈inolo marary io. Misy koa lio io taritin̈y hiditry an̈atiny fitaovan̈a araiky afaka misolo asany taova araiky an̈aty vatan̈a ao (karaha ataony fô, havokavoko, na reins). Baka io ampody an̈aty vatan̈anolo marary io ndraiky koa lio in̈y. Misy karazan̈a tekniky hafa koa, lio io avily an̈aty fitaovan̈a mampisaraka ranondraha, baka han̈adosoan̈a raha mandrobaka lio na tsy mampadio lio. Na koa tanjon̈o amizio, ahavitan̈a man̈avaka taharony lio araiky baka izio afaka hampiasain̈y amy toeran̈a hafa an̈atiny vatan̈a ao. Misy karazan̈a testy na analizy hafa koa hangalan̈a lio, baka hahaizan̈a izy na koa aharo aminy aody, ke afaranizen̈y, lio io mimpody ampidirin̈y an̈aty vatan̈anolo marary io ndraiky koa.
Tsy ho voakoran̈a ato karazany jiaby, sady azo antoko fa mety ho hisy tekniky, karazan̈a fitahan̈a ndreky analizy na testy vaovao koa. Tsy andraikitrinay mandiniky karazandro io tsiaraikiaraiky ndreky hanapakevitry momba zen̈y. Anjarany Kristianin̈y tsairaikiaraiky manapakevitry ninany, momba fomba handeha hampiasan̈a lionany izikoa fa misy fandidian̈a, analizy, na momba karazan̈a fitahan̈a hatao aminany. Tokony ho efa azony tsialoaloha baka amy dokotera na amy teknisiain fan̈azavan̈a na raha mombamomba raha mety hampiasan̈a lionany io, izikoa fa mandeha fitahan̈a. Fa izy amy zay baka io tsy maintsy manapakevitry mifan̈araka amy raha mety aminy eritreritrinany. (Zahava efajoro.)
Tsy tokony hadin̈any Kristianin̈y fanokan̈anten̈a nataony tamy Zan̈ahary, ndreky adidinany ho ‘tia Zan̈ahary amy fô jiaby ndreky vatan̈a jiaby ndreky angovo jiaby ndreky sain̈y jiaby.’ (Lioka 10:27) Vavolombelon̈o Jehovah tsy mira ankamarozanolo amy donia ty. Fifandraisan̈a tsara amy Zan̈ahary io raha ten̈a valera amindro. Araiky Pan̈amia Fahin̈ana io mandrisiky atsika hino lio nalatsakany Jesosy. Karaha ty volan̈iny Baiboly: “Baka aminany [Jesosy Kristy] nahavy atsika nanjary olo afaka, taminizy nandatsaka lionany han̈avotan̈a atsika, ia, baka atsika ho voafafa heloko.”—Efesianina 1:7.
[Lamariky amy pazy ambany]
a Karaha ty nisoratiny Profesera Frank H. Gorman: “Fandrarahan̈a liony biby io lamarikiny fan̈ajan̈a fahin̈ana, sady fan̈ajan̈a Zan̈ahary koa, fotony izy namoron̈o ndreky mikarakara izio.”
b Tilikambo Fiambesan̈a 1 Zie 1951 (angiley) mamaly fan̈ontanian̈a maro maventy momba fotokevitry araiky io. Aboakany ao antony tsy mampamety fampidiran̈a lio amezanolo.
[Efajoro/Sary]
FAN̈ONTANIAN̈A TOKONY HIRITRIRETINAO
Izikoa lionao avily hiala amy vatan̈anao, ke mety hijanon̈o hely fandihanany, asa ikeny sain̈inao fa mbala ain̈inao fo izio, ke tsy voatery ‘haidin̈y amy tany’?
Izikoa lionao misy an̈adosoan̈a, idin̈ana aody, baka io ampody amy vatan̈anao ndraiky, asa mbala mety aminy eritreritrinao fo?