LAHATSORATRA FIANARAN̈A 38
HIRA 120 Miezaha Halemy Fanahy toa An’i Kristy
Mahaiza Man̈aja Olo
“Sitrany hajain’olo tozay mahazo volafotsy ndreky volamena.”—OHAB. 22:1.
HEVITRY HIDINIHIN̈Y
Ianara nan̈ino atsika mila man̈aja olo ndreky akôry hahavitan̈a han̈ano zen̈y nata tsy mora.
1. Nan̈ino olo ravoravo koa fa hajain’olo? (Ohabolana 22:1)
ASA tianao izikoa anao hajain’olo? Mazava ho azy. Olo jiaby samy tihajain̈a aby. Ravoravo atsika izikoa efa mahazo izio. Ke tsy mahagaga izikoa Baiboly mivolan̈a fa “sitrany hajain’olo tozay mahazo volafotsy ndreky volamena”!—Vakia Ohabolana 22:1.
2-3. Nan̈ino ndraikindraiky tsy mora man̈aja olo, aviô ino raha hidinihintsika ato?
2 Mety tsy ho voatery mora fo ndraiky man̈aja olo zen̈y. Matetiky toetry ratsin’olo man̈odidin̈y atsika ny raha ten̈a malaky hitantsika. Aviô koa, olo amy ziôty efa zatra tsy man̈aja olo. Fa atsika mila tsy karaha zen̈y. Nan̈ino? Fôtony atsika tian’i Jehovah han̈amia voninahitry, na han̈aja “karazan’olo jiaby.”—1 Pet. 2:17.
3 Amy lahatsoratra ty atsika hianatra ino dikan’ny man̈aja olo ndreky akôry hahavitantsika han̈ano zen̈y 1) amy fianakavian̈antsika, 2) amy mpiara-manompo, aviô 3) amin’olo tsy manompo Jehovah. Hidinihintsika koa akôry hahavitantsika man̈aja olo fo nata tsy mora man̈ano zen̈y.
INO MA DIKAN’NY MAN̈AJA OLO ZEN̈Y?
4. Ino ma dikan’ny man̈aja olo zen̈y?
4 Aminao, karakôry ma man̈aja olo zen̈y? Amy teny sasany, misy ifandraisany fo “man̈aja” ndreky “man̈amia voninahitry” zen̈y. Amy karakôry? Matetiky ikoran̈ana fomba fiheverantsika olo araiky “man̈aja” io. Man̈aja olo araiky atsika, fôtony hitantsika fa man̈eva hahazo zen̈y baka amintsika izy, mety noho ny toetrinany, raha vitany, na plasinany. Hita amy fomba itondrasantsika olo araiky ndraiky asa atsika “man̈amia voninahitry” izy. Izikoa olo araiky amiantsika voninahitry, ataontsika tsapany fa izy misy valera amintsika, ankasitrahintsika, asiantsika fôtiny. Aviô koa, tsy an̈aran’ny man̈aja fo atsika, fa baka amy fôntsika izio.—Mat. 15:8.
5. Ino han̈ampy atsika han̈aja olo?
5 Atsika tian’i Jehovah han̈aja olo. Ohatra, atsika irahiny han̈aja “manam-pahifan̈a.” (Rom. 13:1, 7) Fa mety misy olo hivolan̈a: “Zaho vôn̈ono han̈aja olo, izikoa izy mbala vain̈y zen̈y.” Mety ma mieritreritry karaha zen̈y? Atsika io mpanompon’i Jehovah, ke tsy miankiny amy raha ataon’olo mahavy atsika man̈aja olo, fa noho ny fitiavantsika Jehovah ndreky atsika tihamparavoravo izy.—Jos. 4:14; 1 Pet. 3:15.
6. Mba ho hisy olo edy ma hahavita han̈aja olo tsy man̈aja izy? Hazavà. (Zahava koa sary.)
6 Olo sasany mety hieritreritry: ‘Mba hisy olo edy hahavita han̈aja olo tsy man̈aja izy?’ Ia. Diniha baka ohatra aby ty. Mpanjaka Saoly nangala baraka Jonatana zanany tankilan’olo. (1 Sam. 20:30-34) Jonatana ndraiky tsy vôly nan̈aja ndreky niaraka taminany nandeha niady, firaka Saoly naty. (Eks. 20:12; 2 Sam. 1:23) Hana koa nataon’i Ely Mpisôron̈obe namon’ny divain. (1 Sam. 1:12-14) Fa Hana ndraiky nan̈aja i Ely fo, ndray hain’olo jiaby ta Israely fa Ely tsy nahavita nan̈anatra zanakanany ndreky andraikitrinany amy maha mpisôron̈obe. (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24) Paoly koa nitihitin’ny lelahy sasany ta Atena. Izy aby nataondrô “lelahy be koran̈a.” (Asa. 17:18) Fa Paoly ndraiky nan̈aja irô lelahy aby io fo. (Asa. 17:22) Ohatra aby zen̈y man̈aboaka fa, fitiavantsika Jehovah mare ndreky fahavozoantsika tsao han̈ano raha tsy mamparavoravo izy, mandrisiky atsika han̈aja olo, na amy mora na amy sarotro. Alô atsika handiniky azôvy olo vain̈y hajaintsika aviô nan̈ino.
Ndray papany nangala baraka Jonatana, izy mbala niaraka niady ndreky nanohan̈a mpanjaka papany io fo (Zahava fehintsoratra 6)
MIFEN̈A HAN̈AJA FIANAKAVIAN̈ANAO
7. Nan̈ino sarotro amin’olo tran̈o araiky ndraikindraiky mifan̈aja?
7 Raha sarotro. Atsika mifan̈ôsiôsy mare amy lafamintsika. Ke lôso haintsika toetry tsarandrô ndreky toetry ratsindrô. Sasany koa mety marary, ke tsy mora mikarakara irô. Ao koa ny sasany mety miasaloha dila loatra. Aviô sasany koa mety tafan̈ano volan̈a na raha mankarary fôntsika. Tôkony hahatsiaro hiadan̈a ndreky sambatra baka atsika lera miaraka amy fianakavian̈antsika. Kanefa, izikoa misy olo tsy mifan̈aja ao, efa malomalo edy ny raha misy. Ke vokany, tsisy raha milamin̈y. Mira tany manehotehoko amy vatan̈antsika mahavy rantsambatan̈antsika tsy miaraka miasa tsara in̈y, tsy fifan̈ajan̈a an̈atin’ny fianakavian̈a, misakana olo tran̈o araiky hiray sain̈y ke tsy hiaraka hiasa tsara. Fa mira aretin̈y maro mety janga in̈y, atsika koa mahavita mianatra mifan̈aja, baka hampilamin̈y fianakavian̈antsika.
8. Nan̈ino ten̈a raha maventy man̈aja olo an̈atin’ny fianakavian̈a? (1 Timoty 5:4, 8)
8 Nan̈ino atsika man̈aja olo? (Vakia 1 Timoty 5:4, 8.) Tamy taratasinany voanalohany nalefany tamy Timoty, Paoly nikoran̈a akôry tôkony hifampikarakaran’ny olo fianakavian̈a araiky. Izy nan̈azava fa tsy noho ny adidy fo mandrisiky atsika han̈aja olo tran̈o araiky amintsika, fa atsika ‘mahafoe ten̈a amy Zan̈ahary.’ Ke fitiavantsika Jehovah mahavy atsika man̈ano izio, aviô izio mbala an̈isan’ny fanompoan̈a izy. Jehovah nampisy fianakavian̈a io. (Efes. 3:14, 15) Ke izikoa atsika man̈aja fianakavian̈antsika, atsika mira man̈aja Jehovah namôron̈o fianakavian̈a io. (1 Tim. 5:4) Tsy antony araiky maventy mandrisiky atsika han̈aja fianakavian̈antsika ma zen̈y!
9. Akôry hahavy olo fivadiany hifan̈aja? (Zahava koa sary.)
9 Akôry atao man̈aja olo? Na tsy hitan’olo, na lera ankilan’olo maro, lelahy man̈aja vady man̈aboaka fo fa ten̈a valera aminany vadiny. (Ohab. 31:28; 1 Pet. 3:7) Izy tsy mamopoko vady foeky, tsy man̈ambanimbany, na koa man̈ano raha hahavy vadiny hahatsapa tsisy dikany. Ariel,a mipetraka an Argentine mivolan̈a: “Baka amin’ny aretin̈inany, ndraikindraiky madamonaka man̈ano volan̈a mankarary fônaka. Lera raha zen̈y mandalo, zaho mangala onon̈o fo fa tsy karaha zen̈y ten̈a toetrinany. Alaiko onon̈o koa, 1 Korintianina 13:5. Izio mandrisiky zaho han̈ano volan̈a man̈aja fo fa tsy han̈ambanimbany.” (Ohab. 19:11) Man̈aja vady ndraiky man̈angy araiky izikoa fa mikoran̈a raha tsara momba vadiny amin’olo. (Efes. 5:33) Izy tsy man̈ano sangisangy zary ten̈any, man̈adrohadro, ndreky man̈amia izy an̈aram-bositry ratsy. Mila alain’ny viavy io onon̈o fo fa fan̈anaovan̈a raha karaha zen̈y handrobaka vadian̈andrô. (Ohab. 14:1) Miasaloha lava vadin’ny ranabavy araiky mipetraka an Italie. Ho izy: “Ndraikindraiky hitako karaha fa dila loatra asalohan’ny vadiko. Taloha, raha nivolan̈iko ndreky soranaka tsisy fan̈ajan̈a izy foeky. Fa arakarakan’ny nifandraisako tamin’olo man̈aja olo nahavy zaho nahainan̈aja vadiko fo.”
Izikoa atsika man̈aja fianakavian̈antsika, atsika man̈aja Jehovah, Lohan’ny fianakavian̈antsika (Zahava fehintsoratra 9)
10. Akôry hahavy tsaiky han̈aja raimandrenindrô?
10 Anarô tanora, areva fo fitsipiky apetrakan’ny raimandreninarô. (Efes. 6:1-3) Mahaiza man̈aja izikoa fa mikoran̈a amindrô. (Eks. 21:17) Irô koa matoe, irô mety mila fikarakaran̈a aminarô mare. Mifen̈a man̈ano erakan’ny vitanarô. Diniha baka akôry nataon’i Maria. Papany tsy Vavolombelon̈on’i Jehovah. Lera izy narary, raha nataony nampasarotro fikarakaran’i Maria izy. Ho Maria: “Zaho nivavaka baka hahavita han̈aja papako, fa zaho koa nangataka hahavita han̈ano zen̈y. Zaho nieritreritry fa matoa Jehovah man̈iraka zaho han̈amia voninahitry raimandreniko, izy tsy maintsy han̈amia angôvo hahavitako zen̈y. Arakarakan’ny nandihanan’ny fotoan̈a, haiko fa ndray papako tsy miova, zaho mila man̈aja izy fo.” Izikoa atsika man̈amia voninahitry fianakavian̈antsika ndray tsy mora, zen̈y an̈aboahantsika fa atsika man̈aja Jehovah namôron̈o fianakavian̈a io.
MIFEN̈A HAN̈AJA MPIARA-MANOMPO
11. Nan̈ino mety ho sarotro amintsika han̈aja mpiara-manompo?
11 Raha sarotro. Man̈araka fitsipikin’ny Baiboly irô mpiara-manompo aby io. Fa ndraikindraiky sasany, karaha tsy tsara fan̈ahy amintsika, mitsaratsara atsika, na man̈ano raha mampahinihiny atsika. Izikoa misy mpiara-manompo man̈ano raha ‘mampitretre’ atsika, mety ho sarotro amintsika han̈aja izy. (Kol. 3:13) Ino han̈ampy atsika hiatriky zen̈y?
12. Nan̈ino ten̈a raha maventy man̈aja mpiara-manompo aby io? (2 Petera 2:9-12)
12 Nan̈ino atsika man̈aja olo? (Vakia 2 Petera 2:9-12.) Tamy taratasy faharoe nisoratany, Petera nikoran̈a fa nisy olo sasany tamy fiangonan̈a tamy taonjato voanalohany nanihitihy “irô manan̈a voninahitry”, na irô anti-pan̈ahy aby io. Mba karakôry eky nataondrô anjely tsy mivadiky aby io nahita raha zen̈y? “Noho ny fan̈ajandrô Jehovah”, irô tsy nan̈ano volan̈a tsy nan̈isy fôtiny irô olo nan̈ano raha tsy mety io foeky. Diniha hely baka zen̈y. Irô anjely lavorary aby io tsy nan̈eky foeky han̈ano volan̈a manihitihy irô lelahy nan̈ambony ten̈a aby io. Fa nambelandrô i Jehovah hitsara ndreky han̈anatra irô lelahy aby io. (Rom. 14:10-12; ampiràn̈a amy Joda 9.) Ino raha ianarantsika baka amindrô anjely aby io? Atsika tsy tôkony han̈ano raha tsy man̈aja irô mpanohitry aby io. Ke atsika koa tôkony hitandrin̈y mare tsao lôso tsy man̈aja irô mpiara-manompo aby io. Atsika aby tôkony ho vôn̈ono “han̈ano raha voanalohany” han̈amezan̈a voninahitry irô. (Rom. 12:10) Fan̈anaovantsika zen̈y man̈aboaka fa atsika man̈aja Jehovah.
13-14. Akôry an̈aboahantsika fa atsika man̈aja olo amy fiangonan̈a? Man̈ameza ohatra. (Zahava koa sary.)
13 Akôry atao man̈aja olo? Anarô anti-pan̈ahy, izikoa anarô man̈amia toromariky olo, ataova am-pitiavan̈a fo. (Filem. 8, 9) Izikoa anarô mila man̈amia torohevitry olo, mifen̈a fo ho tsara fan̈ahy. Anarô koa mbala meloko, aza man̈amia torohevitry olo. Anarô ranabavy, anarô mety mifen̈y mare miaro fifan̈ajan̈a an̈atin’ny fiangonan̈a. Mitandrema tsao mitsikotsiko olo na man̈odihody raha tsy nataon’olo. (Tit. 2:3-5) Atsika jiaby koa samy mety mifen̈y man̈aja irô anti-pan̈ahy amy fiangonan̈a. Man̈ano zen̈y atsika izikoa miaraka miasa amindrô ndreky mankasitraka asa mare ataondrô hitaritan̈a fivorian̈a, asa fitorian̈a, ndreky irô man̈ampy olo “niala lalan̈a.”—Gal. 6:1; 1 Tim. 5:17.
14 Sarotro tamy ranabavy Rocío nan̈aja anti-pan̈ahy nan̈amia torohevitry izy. Ho izy: “Ndray zaho ndraiky karaha nisiahany ke. Zaho koa fa navy tan-tran̈o, zaho nankaratsy izy fo. Izy karaha hitako tsy nijery zaho foeky, ke tsy nahoako torohevitrinany.” Ino raha nan̈ampy Rocío? Ho izy: “Zaho namaky 1 Tesalonianina 5:12, 13. Tontohitry zaho fa tsy nan̈aja ranadahy io, nan̈enjiky zaho eritreritrinaka. Zaho nivavaka tamy Jehovah ndreky nan̈ano fikarohan̈a tamy bokintsika, nitady fan̈azavan̈a han̈ampy zaho han̈itsy toe-tsain̈inaka. Lôso hitako baka tiô fa tsy raha nataon’ny ranadahy in̈y ny tsy mety fa zaho nan̈ambony ten̈a. Hitako fa izikoa zaho tsy manetry ten̈a, ho sarotro aminaka koa han̈aja olo. Zaho ten̈a mbala mila mifen̈y, fa arakarakan’ny han̈ajako olo, mahaitsara fihavan̈ako amy Jehovah.”
Atsika jiaby afaka man̈aboaka fa atsika man̈aja anti-pan̈ahy amy fiangonan̈a ke miaraka miasa amindrô ndreky man̈ano mersy irô amin’ny asa mafy ataondrô (Zahava fehintsoratra 13-14)
HAJÀ OLO TSY MANOMPO JEHOVAH
15. Nan̈ino mety ho sarotro amintsika man̈aja olo tsy manompo Jehovah?
15 Raha sarotro. Matetiky atsika fanôjy olo tsy mijery Zan̈ahary ndreky Baiboly. (Efes. 4:18) Sasany tsy man̈eky hitandren̈y hafatra indesintsika foeky, baka amy fitaizan̈a irô. Atsika koa mety tsy maintsy miatriky sefo na mpampianatra sarôtiny mare. Na koa mety misy olo fiasan̈a araiky na tsaiky lekoly araiky amintsika ratsy fan̈ahy amintsika. Ela ny ela, mahaisarotro amintsika han̈aja irô ndreky mety tsy ho vitantsika hitondra irô karaha atsika.
16. Nan̈ino ten̈a raha maventy man̈aja olo tsy manompo Jehovah aby io? (1 Petera 2:12; 3:15)
16 Nan̈ino atsika man̈aja olo? Aleva onon̈o fa Jehovah mandiniky fomba itondrasantsika irô olo tsy manompo izy aby io. Apostoly Petera nampatsiaro Kristianin̈y fa fitondran-ten̈a tsarandrô handrisiky olo “han̈amia voninahitry Zan̈ahary.” Zen̈y nahavy izy nivolan̈a fa irô koa man̈azava raha inoandrô, tôkony “halemy fan̈ahy ndreky ho feno fan̈ajan̈a.” (Vakia 1 Petera 2:12; 3:15.) Ke izikoa Kristianin̈y efa man̈azava raha inoandrô man̈oloan̈a fitsaran̈a aviô na amin-jôvy na amin-jôvy, irô tôkony han̈aja olo fo. Sady Jehovah mizaha ndreky mitandren̈y raha volan̈intsika ndreky fomba ikoran̈antsika izio. Tsy antony maventy mandrisiky atsika hifen̈y han̈aja olo tsy manompo Jehovah aby io ma zen̈y!
17. Akôry an̈aboahantsika fa atsika man̈aja olo tsy manompo Jehovah?
17 Akôry atao man̈aja olo? Atsika koa fa mandeha mitory, tsy tiantsika han̈ano raha hahavy olo hieritreritry fa irô tsisy dikany, fôtony tsy mahay Baiboly. Fa tiantsika hihevitry irô ho valera amy Zan̈ahary ndreky an̈abon̈abontsika. (Hag. 2:7; Fil. 2:3) Izikoa misy olo manihitihy anao baka amy raha inoanao, mitandrema tsao tafamaly, ke han̈ano volan̈a man̈ambanimbany izy koa. (1 Pet. 2:23) Izikoa anao tafivolan̈a raha nanin̈enanao, mialà tsin̈y malaky. Akôry han̈aboahanao fa anao man̈aja olo amy fiasan̈anao an̈y? Mazotoa miasa, baka iô mifen̈a hahita raha tsara ataon’olo miaraka miasa aminao ndreky olo iasanao. (Tit. 2:9, 10) Izikoa anao man̈ano ny marin̈y, mazoto ndreky miasa amin’ny angôvo jiaby, anao mety hamparavoravo na tsy hamparavoravo olo, fa anao ndraiky ten̈a hamparavoravo Zan̈ahary.—Kol. 3:22, 23.
18. Nan̈ino ten̈a raha maventy amintsika man̈aja olo?
18 Maro antony mahavy atsika tôkony han̈aja olo. Hitantsika tiô fa izikoa atsika man̈aja fianakavian̈antsika, atsika man̈amia voninahitry Jehovah, Lohan’ny fianakavian̈antsika. Ambaka zen̈y koa, izikoa atsika man̈aja irô rahalahy ndreky ranabavintsika aby io, atsika man̈amia voninahitry Babantsika an-dan̈itry an̈y. Aviô, izikoa atsika man̈aja irô olo mbala tsy manompo Jehovah aby io, raha zen̈y mety hahavy irô han̈amia voninahitry Zan̈aharintsika tsisy ambaka izy io. Baka iô, ndray olo sasany tsy man̈aja atsika foeky, tsy maty antoko atsika man̈aja olo. Nan̈ino? Fôtony Jehovah hitahy atsika. Izy mampan̈anten̈a: “Lan̈iany olo man̈amia voninahitry zaho, hamiako voninahitry.” —1 Sam. 2:30.
HIRA 129 Miareta fa Aza Kivy
a Nivoan̈a an̈aran̈a sasany.