LAHATSORATRA FIANARAN̈A 49
HIRA 44 Vavaky ny Torotoro Fo
Bokin’i Joba Han̈ampy Anao Han̈amia Torohevitry Tsara
“Tandrin̈esa kony zaho Joba, azafady.”—JOBA 33:1.
HEVITRY HIDINIHIN̈Y
Nan̈ino bokin’i Joba mampianatra atsika han̈amia torohevitry pare tsara?
1-2. Ino raha sarotro tôjy irô naman’i Joba telo lahy aby io ndreky Eliho?
JOBA koa fa nanjary tsy nanan̈a foeky in̈y, nalaza tamy tany nisy izy tan̈y raha zen̈y. Izy nalaza nanan-draha taloha, ke kamaradinany telo lahy, i Elifaza, Bildada, aviô Zofara, izikoa fa naharen̈y raha nahazo izy io, irô niala tany nisy irô tan̈y, nandeha ta Oza, hankahery Joba. Fa tsy nampoizindrô raha hitandrô, irô koa fa navy tan̈y.
2 Miniminia hely baka raha nandalo tamy zen̈y. Ravan̈a fanan̈anan’i Joba jiaby. Tsisy tavela ôndrikôndriky, aomby, samô, ndreky boriky jiaby nitariminy. Aviô naty nirongatan’ny tran̈o koa zanakan’i Joba jiaby. Baka iô ankamarozan’ny mpanomponany koa naty. Fa mbala tsy jiaby zen̈y. Joba koa mba navoa mare. Ain̈inany feno baibay. Irô kamaradiny telo lahy aby in̈y koa fa navy, zahavandrô Joba nipetraka an̈abon’ny jôfo, kivy mare. Karakôry amin-jay nataondrô? Tan̈atin’ny fito andra irô tsy nivolan̈a foeky, ndray fa hitandrô fa Joba nijaly mare. (Joba 2:12, 13) Fa nisy tsaiky lelahy araiky koa navy, Eliho an̈arany, nipetraka narikitry irô telo lahy tiô. Joba baka tiô nivolan̈a fa sitrany izy tsy teraka foeky, aviô izy koa nivolan̈a fa izy efa tihofoaty foeky. (Joba 3:1-3, 11) Ten̈a nila nankahirezin̈y Joba tamin’io! Fa miankin̈y amy raha hivolan̈indrô aminany, ndreky fomba hivolan̈andrô izio ahitan̈a asa ten̈a kamaradin’i Joba ankitin̈y irô io, aviô ten̈a tia izy. Alô zahavantsika ino raha nataondrô.
3. Ino raha hidinihintsika amy lahatsoratra ty?
3 Jehovah nampiasa Mosesy nanoratra raha nivolan̈indrô naman’i Joba telo lahy aby io ndreky nataondrô, ndreky raha nivolan̈in’i Eliho ndreky raha nataony. Fa tsara haintsika koa fa raha sasany nivolan̈in’i Elifaza tsy baka tamy Jehovah fa baka tamy fan̈ahy ratsy. Fa tsy karaha zen̈y ndraiky raha nivolan̈in’i Eliho. Nifan̈araka tamy raha nivolan̈in’i Jehovah torohevitrinany. (Joba 4:12-16; 33:24, 25) Zen̈y mahavy bokin’i Joba io ahitan̈a torohevitry faran’ny tsara, baka iô ahitan̈a torohevitry faran’ny ratsy. Fa amy lahatsoratra ty atsika handiniky akôry han̈ampian’ny bokin’i Joba atsika, izikoa atsika man̈amia torohevitry olo.
AKÔRY NATAON’NY NAMAN’I JOBA TELO LAHY ABY IO NAN̈AMIA TOROHEVITRY IZY?
4. Nan̈ino ma irô naman’i Joba telo lahy aby io tsy nahavita nankahery izy? (Zahava koa sary.)
4 Baiboly mivolan̈a fa naman’i Joba telo aby io navy, handeha “hiaraka halahelo aminany ndreky hankahery izy”, irô koa fa naharen̈y raha nahazo izy. (Joba 2:11) Fa kanefa irô tsy nankahery Joba aby. Nan̈ino? Misy antony telo faran’ny hely. Voanalohany, irô nalaky nitsaratsara izy. Ohatra, irô diso hevitry ke nivolan̈a fa matoa izy voa raha karaha in̈y, tao hadisovan̈a nataony, ke izin̈y sazinany baka amy Zan̈ahary.a (Joba 4:7; 11:14) Faharoe, ankamarozan’ny torohevitry namezandrô lelahy aby io tsy nan̈ampy Joba aby, feno haratsiam-pan̈ahy, aviô nanihitihy izy. Ohatra, irô telo samy nivolan̈a raha karaha tsara, kanefa tsy ten̈a nankahery izy. (Joba 13:12) Indroe aby Bildada nivolan̈a fa Joba nivolan̈a loatra zen̈y. (Joba 8:2; 18:2) Aviô Zofara koa nivolan̈a fa Joba zen̈y “tsisy jery.” (Joba 11:12) Aviô fahatelo, irô ndray tsy nivolan̈a mare izikoa fa nikoran̈a tamy Joba, hita baka tamy fomba fikoran̈andrô fa irô tsisy fitiavan̈a aviô tsy nan̈aja Joba foeky. (Joba 15:7-11) Ke irô naman’i Joba aby io nan̈amia tsin̈y izy fo fa tsy nankahery izy aby.
Izikoa fa man̈amia torohevitry olo, mitandrema tsao han̈ambanimbany irô. Tôkony han̈ampy irô fo tanjon̈onao (Zahava fehintsoratra 4)
5. Ino vokatran’ny torohevitrin’ny naman’i Joba telo lahy io tamy Joba?
5 Izikoa fa tapitry volan̈an’i Elifaza, Bildada aviô Zofara, nahaikivy fo Joba. (Joba 19:2) Amy lerany Joba koa nahatsapa karaha nila niaro ten̈a. Izy koa fa nan̈ano zen̈y amy zay, nanjary tsy nieritreritry tsara ndreky nivolambolan̈a fo. (Joba 6:3, 26) Irô naman’i Joba aby io tsy nivolan̈a raha nifan̈araka tamin’ny eritreritrin’i Jehovah, aviô irô koa tsy nahinakinaka Joba foeky. Ke vokany, nanjary fitaovan̈a nampiasain’i Satana irô. (Joba 2:4, 6) Fa ino ma hatsaran̈a nazondrô olo taloha tan̈y baka amy tantara io? Aviô ino koa hatsaran̈a azontsika amin’ny andra iziôty baka amizio?
6. Ino raha nianaran’ny anti-pan̈ahin’Israely aby io tamy naman’i Joba telo lahy aby io momba fan̈amezan̈a torohevitry?
6 Ino hatsaran̈a nazondrô Israelita aby io irô koa nandiniky bokin’i Joba? Jehovah koa fa namôron̈o firenenan’Israely, izy nifidy anti-pan̈ahy mahay, nitsara firenena io nifan̈araka tamy fitsipikinany. (Deot. 1:15-18; 27:1) Irô lelahy aby io nila nitandren̈y tsarabe talohan’ny nan̈amezandrô torohevitry, na nitsara olo. (2 Tan. 19:6) Irô koa nila nan̈adihady fa tsy nan̈ano nahay raha jiaby. (Deot. 19:18) Aviô koa irô tsy nila nasiasiaka tamin’olo navy tamindrô nitady fan̈ampian̈a. Fôtony izikoa irô nasiaka, nanjary kivy olo, ke tsy nikoran̈a raha tan̈atin’ny fôndrô. (Eks. 22:22-24) Zen̈y leson sasany nazondrô anti-pan̈ahy tamin’Israely aby io baka tamy tantaran’i Joba.
7. Ankoatran’ny anti-pan̈ahy tamin’Israely, azôvy koa nety nan̈amia torohevitry tamy zen̈y? Ino hatsaran̈a nety ho nazondrô baka tamy tantaran’i Joba? (Ohabolana 27:9)
7 Tsy irô anti-pan̈ahy aby io fo nety nan̈amia torohevitry tamin’Israely aby io fa Israelita jiaby na tanora na matoe, na lelahy na man̈angy. Irô samy afaka nan̈ampy olo nankatsara fanompoandrô Jehovah ndreky nan̈itsy fitondran-ten̈andrô. (Sal. 141:5) Olo ten̈a naman̈a baka mahavita man̈amia torohevitry tsara karaha zen̈y. (Vakia Ohabolana 27:9.) Fa ohatra ratsindrô naman’i Joba telo aby io nianarandrô Israelita aby io ino raha tsy tôkony hivolan̈iny ndreky tsy tôkony hatao izikoa fa man̈amia torohevitry olo.
8. Ino aby raha mila tandremantsika, izikoa atsika fa mila man̈itsy olo? (Zahava koa sary.)
8 Nan̈ino mahatsara atsika koa tantaran’i Joba io? Atsika io Kristianin̈y, ke tiantsika han̈ampy irô rahalahy ndreky ranabavintsika aby io izikoa irô fa mandalo fitsapan̈a. Fa kanefa, baka hahavitantsika zen̈y, mila mitandrin̈y atsika baka tsy han̈ano karaha irô naman’i Joba telo lahy aby in̈y. Voanalohany, mila man̈adihady tsara antsendriky atsika alohan’ny han̈amezan̈a torohevitry. Faharoe, tsy tôkony hataontsika miôrin̈y any raha efa nandalovantsika fo torohevitrintsika, karaha nataon’i Elifaza in̈y, fa tôkony hataontsika miôrin̈y amy Volan̈a Zan̈ahary. (Joba 4:8; 5:3, 27) Fahatelo, atsika tsy tôkony hasiaka ndreky tsy tôkony hanihitihy izikoa fa man̈amia torohevitry. Aza adin̈a fa sasany amy raha nivolan̈in’i Elifaza ndreky namany aby io mba nisy narin̈y. Ohatra, misy mpanoratra Baiboly nampiasa araiky tamy raha nivolan̈indrô io. (Ampiràn̈a Joba 5:13 ndreky 1 Korintianina 3:19.) Fa kanefa, ankamarozan’ny raha nivolan̈indrô tsy nan̈amia voninahitry Jehovah ndreky nampalahelo i Joba. Ke Jehovah nivolan̈a fa irô tsy nivolan̈a ny marin̈y. (Joba 42:7, 8) Ke torohevitry tsara zen̈y tsy tôkony hahavy olo hieritreritry foeky fa Jehovah io ratsy fan̈ahy ndreky tsy tia irô. Fa atsika iziôty ndraiky handiniky ino raha mety hianarantsika baka amin’i Eliho.
Izikoa fa man̈amia torohevitry olo, 1) Diniha tsarabe antsendriky raha mahazo olo io, 2) mampiasà Volan̈a Zan̈ahary, aviô 3) mifen̈a ho tsara fan̈ahy fo (Zahava fehintsoratra 8)
AKÔRY NATAON’I ELIHO NAN̈AMIA TOROHEVITRY JOBA?
9. Izikoa fa vita volan̈an’ny naman’i Joba telo lahy in̈y, nan̈ino ma Joba nila nampian̈a, aviô akôry nataon’i Jehovah nan̈ampy izy?
9 Joba ndreky namany telo lahy aby io koa fa baka nifamaly ela be, irô samy neloko. Fa volan̈an’i Joba ndreky irô namany telo lahy nifamaly io nahafeno toko 28 amy Baiboly ao. Amy lerany Joba mbala nahatsiaro nijaly mare. Ke izy mbala nila nankahirezin̈y ndreky nahitsy. Ke akôry nataon’i Jehovah nan̈ampy Joba? Nampiasa i Eliho izy nan̈amia torohevitry i Joba. Fa nan̈ino ma Eliho tsy nivolan̈a ela jiaby in̈y? Karaha ty ho izy: “Zaho tanora fa anarô efa matoe. Zen̈y nahavy zaho nangin̈y fo in̈y.” (Joba 32:6, 7) Eliho io karaha tanora jiaby fo: Nikeny fa olo koa fa matoe, dikan’izen̈y efa ela niain̈ana, efa maro raha hay, ke manan̈a fahendrena, ndreky efa nahita fiain̈ana mbala tsy nandalovan’olo mbala tanora. Ke izy koa fa baka nitandren̈y tsara raha nivolan̈in’i Joba ndreky irô namany telo lahy in̈y, izy tsy nahavita nangin̈y eky. Karaha ty ho izy: “Tsy lan̈iany olo ela niain̈ana fo manan̈a fahendrena, aviô tsy olo matoe fo mahay raha tôkony hatao.” (Joba 32:9) Fa ino ma raha nivolan̈in’i Eliho baka tiô, aviô karakôry fomba nivolan̈any izio?
10. Ino raha nataon’i Eliho talohan’izy nan̈amia torohevitry Joba? (Joba 33:6, 7)
10 Eliho koa fa naharen̈y raha nivolan̈indrô in̈y, neloko izy. Ke nila nifen̈y antsendriky izy ho kalma, zay izy vo nikoran̈a tamy Joba. (Joba 32:2-5) Zen̈y nahavy Eliho tsara fan̈ahy fa tsy nasiaka i Joba foeky. Izy nanetry ten̈a, aviô nataony karaha efa kamaradiny in̈y Joba, tamin’izy nikoran̈a taminany. Ohatra, karaha ty nivolan̈iny tamy Joba: “Atsika kony mira fo amy Zan̈ahary ay.” (Vakia Joba 33:6, 7.) Nataon’i Eliho mazava fa izy nitandren̈y tsarabe i Joba. Aviô talohan’izy nan̈amia torohevitry i Joba, nampodiny ndraiky irô hevitry maventy nivolan̈in’i Joba. (Joba 32:11; 33:8-11) Karaha zen̈y koa nataon’i Eliho, izy koa fa nan̈amia torohevitry i Joba tafaran’izin̈y.—Joba 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Karakôry nataon’i Eliho nan̈amia torohevitry Joba? (Joba 33:1)
11 Eliho koa fa nan̈amia torohevitry Joba, izy nan̈aja mare lelahy tsy nivadiky io. Ohatra, izy tsy nan̈ano karaha irô telo lahy aby in̈y, fa izy nampiasa an̈aran’i Joba. (Vakia Joba 33:1.) Eliho koa nety nahazo onon̈o fa izy tihivolan̈a mare, tamy Joba ndreky irô namany aby io nifamaly in̈y. Ke Eliho mba nan̈amia lalan̈a Joba mba nivolan̈a hevitrinany koa, tamin’izy nan̈amia torohevitry izy. (Joba 32:4; 33:32) Eliho koa nan̈ambara Joba mazava fa nisy sasany tamy raha nivolan̈iny tsy pare tsarabe. Ke Eliho nampatsiaro izy fahendrenan’i Jehovah, fan̈anaovany ny rariny, angôvonany, ndreky Jehovah be fitiavan̈a sady tsy mivadiky. (Joba 36:18, 21-26; 37:23, 24) Torohevitry tsara namezan’i Eliho io misora nahavy Joba vôn̈ono hitandren̈y torohevitry fan̈ampiny baka tamy Jehovah Mpamôron̈o izy. (Joba 38:1-3) Nan̈ino ma ohatran’i Eliho io nahatsara irô olo taloha tan̈y, aviô mahatsara atsika amin’ny andra iziôty koa?
12. Akôry nataon’i Jehovah nampiasa irô mpaminan̈y aby io nan̈ampian̈a vahoakanany, aviô ino hatsaran̈a nazondrô Israelita aby io baka tamin’i Eliho?
12 Nan̈ino izio nahatsara irô Israelita aby io? Jehovah natetiky nampiasa irô mpaminan̈y aby io nampianatra ndreky nan̈itsy irô Israelita aby io. Ohatra, tamy faha mpitsara aby io, Debora nampiasain’i Jehovah nan̈amia torohevitrinany firenena io. Aviô Samoela koa nampiasain’i Jehovah nitondra volan̈anany rango izy mbala hely. (Mpits. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Baka tiô tamy faha mpanjaka aby io, Jehovah tsy vôly nandefa mpaminan̈y nankahery vahoakanany, ndreky nan̈amia torohevitry lan̈iany olo niala tamy fivavahan̈a madio. (2 Sam. 12:1-4; Asa. 3:24) Ohatran’i Eliho voasoratra amy bokin’i Joba io nan̈ampy mpanompon’i Jehovah lelahy ndreky man̈angy tsy nivadiky, hahay raha tokony hivolan̈indrô ndreky fomba tôkony hivolan̈ana izy, irô koa fa man̈amia torohevitry.
13. Akôry ataon’ny Kristianin̈y amin’ny andra iziôty mankahery mpiara-manompo amindrô?
13 Nan̈ino mahatsara atsika izio? Atsika io Kristianin̈y. Atsika man̈ambara sitrapôn’ny Zan̈ahary ke mivolan̈a raha misoratra an̈atin’ny Baiboly. Fomba hafa han̈anaovantsika zen̈y koa atsika mampiasa volan̈antsika hankahirezan̈a olo ndreky han̈amezan̈a angôvo irô mpiara-manompo amintsika aby io. (1 Kor. 14:3) Irô anti-pan̈ahy aby io koa ten̈a mila man̈ano “volan̈a mankahery” amindrô rahalahy ndreky ranabavy aby io, sirto amindrô olo mety masiaka na “tafikapokapoko.”—1 Tes. 5:14; Joba 6:3.
14-15. Hazavà amin’ny ohatra karakôry ataon’ny anti-pan̈ahy mangala tahaka Eliho, irô koa fa man̈amia torohevitry.
14 Miniminia baka ty. Nisy anti-pan̈ahy araiky nahay fa misy ranabavy fiangonan̈a araiky amindrô kivy. Ke izy ndreky rahalahy araiky nandeha nankahery izy. Irô koa fa navy tan̈y, ranabavy io nan̈ambara raha tsy mankahery momba izy. Izy ho izy an̈aran’ny mandeha mitory ndreky mivory fo fa, izy tsy ravoravo aby. Ke akôry hataon’ny anti-pan̈ahy io?
15 Voanalohany, izy tôkony nizaha antsendriky, ino raha nahavy ranabavy io kivy. Baka ahaizany zen̈y, izy mila mitandren̈y tsarabe ranabavy io. Tôkony man̈apetraka fan̈ontanian̈a karaha ty izy: Ranabavy io tsao mahatsapa fa tsy vain̈y itiavin’ny Zan̈ahary ay? Tsao izy “azon’ny raha maro mampiasaloha amy fiain̈ana” ke manjary kivy? (Lioka 21:34) Faharoe, anti-pan̈ahy io hizaha fomba hideran̈a ranabavy io fo. Ranabavy io baka nivolan̈a fa izy mbala mivory ndreky mbala mitory fo, ndray izy kivy. Aviô fahatelo, izy koa fa hain’ny anti-pan̈ahy io tsarabe raha mahazo ranabavy io, aviô hainy koa raha nahavy izy kivy io, izy hampiasa Baiboly hankahirezan̈a izy, ndreky han̈amezan̈a toky izy fa Zan̈ahary tia izy.—Gal. 2:20.
AZA VÔLY MANGALA FIANARAN̈A BAKA AMY BOKIN’I JOBA
16. Akôry tôkony hataontsika baka atsika hahazo hatsaran̈a baka amy bokin’i Joba fo?
16 Ten̈a naro hatsaran̈a nazontsika baka tamy fandinihan̈a bokin’i Joba in̈y! Nianarantsika tamy lahatsoratra talohan’ity fa boky baka amy Zan̈ahary io nahaizantsika nan̈ino tsy adoson’ny Zan̈ahary jaly io, aviô akôry hiaretantsika jaly io. Aviô nianarantsika tamy lahatsoratra ty fa atsika jiaby afaka mianatra man̈amia torohevitry pare tsarabe. Atsika tsy han̈araka ohatra ratsindrô naman’i Joba telo lahy in̈y, fa han̈araka ohatra tsaran’i Eliho. Nan̈ino izikoa mimpody ianaranao ndraiky leson baka amy bokin’i Joba io, alohan’ny anao han̈amia torohevitry olo, afara an̈y? Aviô izikoa fa elaela anao tsy namaky bokin’i Joba, ataova tanjon̈o himpody hamaky izio ndraiky. Ho hitanao fa hahazo hatsaran̈a karaha tamy fotoan̈a nanoratan̈a izio tan̈y anao.
HIRA 125 “Sambatra ny Mamindra Fo”
a Nety nisy demony nifen̈y nandresy lahatra i Elifaza fa tsisy olo marin̈y zen̈y amy Jehovah, aviô tsisy olo mahavita mamparavoravo Jehovah zen̈y. Nanjary nino hevitry diso zen̈y Elifaza. Nampodimpodiny fo raha zen̈y tamy koran̈a telo nataony tamy Joba.—Joba 4:17; 15:15, 16; 22:2.