LAHATSORATRA FIANARAN̈A 18
HIRA 65 Mandrosoa Foana!
Rahalahy Tanora, Aleva Tahaka Marka Ndreky Timoty
“Indesa miaraka aminao i Marka, fa ilaiko amy fanompoan̈a izy.”—2 TIM. 4:11.
HEVITRY HIDINIHIN̈Y
Modelin’i Marka ndreky Timoty han̈ampy irô rahalahy tanora aby io hanan̈a toetry ilaindrô, baka irô hahavita be amy fanompoan̈a Jehovah ndreky fikarakaran̈a irô rahalahy ndreky ranabavy aby io.
1-2. Ino aby raha nety nisakana Marka ndreky Timoty tsy hahavita hikarakara olo tsarabe?
ANARÔ rahalahy tanora, anarô ma tihan̈ano raha maro amy fanompoan̈a Jehovah? Azo antoko fa ia valiny. Ten̈a ravoravo mahita tanora lelahy maro, vôn̈ono hikarakara olo! (Sal. 110:3) Fa ndray zen̈y, anao mety ho tôjy raha sarotro koa. Anao ma misalasala hampitombo fanompoan̈anao, fôtony tsy hainao han̈ano karakôry fiain̈ananao teteky iô, na tsy hainao aia tany tian’i Jehovah handifasan̈a anao? Anao ma efa navy nisalasala han̈ano andraikitry araiky, fôtony anao tsy matoky ten̈a? Izikoa ia, tsy anao zaraiky olo nahatsapa karaha zen̈y.
2 Marka ndreky Timoty efa navy tôjy raha karaha zen̈y. Fa irô ndraiky tsy nan̈ambela tahotro ndreky tsy fanan̈andrô traikefa hisakana irô hampitombo fanompoandrô Jehovah. Karaha ataon’i Marka, mety mbala niaraka nipetraka tamy mamany tamy tran̈o tsara izy, tamin’ny apostoly Paoly ndreky Barnabasy nikaiky izy hiaraka tamindrô tamy dia misionera voanalohany nataondrô. (Asa. 12:12, 13, 25) Marka niala tanàna nahazatra izy io, nandeha nampitombo fanompoan̈anany. Ke tamy voanalohany, izy nifindra ta Antiokia. Izy baka tiô amy zay niaraka tamy Paoly ndreky Barnabasy nandeha tan-tany lavitry. (Asa. 13:1-5) Karaha zen̈y koa Timoty. Nety mbala nipetraka tamy raimandreniny izy, tamy Paoly nikaiky izy hiaraka taminany han̈ano asa fitorian̈a. Timoty tamy zen̈y mbala tanora ndreky mbala tsendriky naro raha hay. Raha zen̈y nety nahavy izy tsy natoky ten̈a ke nisalasala. (Ampiràn̈a 1 Korintianina 16:10, 11 ndreky 1 Timoty 4:12.) Fa ndray zen̈y, izy nan̈eky niaraka tamy Paoly, ke nahazo hatsaran̈a maro.—Asa. 16:3-5.
3. a) Akôry hahaizantsika fa tian’i Paoly mare i Marka ndreky Timoty? (2 Timoty 4:6, 9, 11) (Zahava koa sary.) b) Ino aby fan̈ontanian̈a hidinihintsika amy lahatsoratra ty?
3 Marka ndreky Timoty nahavita nianatra raha maro matomboko ndreky nan̈ano andraikitry maro maventy, tamin’irô mbala tanora. Ten̈a tian’i Paoly irô tanora aby io. Ke tafara tatỳ, izy koa fa hainy fa izy efa hofoaty, irô nampaviany taminany tan̈y. (Vakia 2 Timoty 4:6, 9, 11.) Ino aby ma toetry nanan̈an’i Marka ndreky Timoty ke nahavy Paoly tia irô? Akôry hangalan’ny rahalahy tanora tahaka toe-tsain̈indrô? Baka iô, ino hatsaran̈a ho azonarô rahalahy tanora amy ziôty, baka amy torohevitry feno fitiavan̈a namezan’i Paoly?
Ten̈a tian’i Paoly i Marka ndreky Timoty, ke irô efa nampan̈anaoviny andraikitry maventy nata irô mbala tanora (Zahava fehintsoratra 3)b
ALEVA TAHAKA MARKA, KE MIVON̈OSA HANOMPO
4-5. Karakôry nan̈aboahan’i Marka fa izy vôn̈ono hikarakara olo?
4 Misy boky araiky mivolan̈a fa dikan’ny manompo zen̈y, man̈ano raha han̈ampian̈a olo, ke mifen̈y mare man̈ampy irô ndreky tsy vôly man̈ampy irô, nata sarotro man̈ano zen̈y. Marka ten̈a nan̈amia ohatra tsara amy raha zen̈y. Paoly koa fa tsy nan̈eky hitondra Marka tamy dia misionera faharoe nataondrô, Marka nisora nalahelo ndreky diso fan̈antinan̈a. (Asa. 15:37, 38) Ke izy ma tsy vôn̈ono hanompo irô rahalahy ndreky ranabaviny aby io eky, fôtony kivy? Ehe.
5 Marka niaraka tamy Barnabasy nandeha nanompo tan-tany hafa. Ke 11 taon̈o tafara, Marka an̈isan’olo nanohan̈a Paoly, tamin’izy nigadra voanalohany ta Roma. (Filem. 23, 24) Tian’i Paoly mare raha nataon’i Marka zen̈y, ke karaha ty nikoran̈iny momba Marka: ‘Olo ten̈a nan̈ampy ndreky nankahery.’—Kol. 4:10, 11.
6. Ino aby hatsaran̈a nazon’i Marka, izy koa fa nifandray tamy Kristianin̈y matotro? (Zahava lamariky amy pazy ambany.)
6 Maro hatsaran̈a nazon’i Marka tamin’izy nifandray marikitry tamy Kristianin̈y matotro. Izy koa fa baka tamy Paoly ta Roma tan̈y, izy nan̈araka Petera ta Babylony. Irô nanjary mpinaman̈a mare, ke karaha ty ho Petera momba izy: “Marka zanako.” (1 Pet. 5:13) Irô niaraka niasa, ke azo antoko fa Petera nikoran̈a tamy kamaradiny tanora io raha maro momba fiain̈ana ndreky fanompoan̈an’i Jesosy. Ke tafaran’izin̈y, raha zen̈y nataon’i Marka tamy Filazantsara nisoratiny.a
7. Akôry nataon’i Seung-Woo nangala tahaka i Marka? (Zahava koa sary.)
7 Marka nifen̈y fo ho maro raha natao tamy fanompoan̈a, aviô nifandray marikitry tamindrô rahalahy matotro aby io. Ke akôry mety hangalanao tahaka izy? Izikoa anao tsy mety mahazo tombontsoam-panompoan̈a, manàn̈a faharetan̈a amin’ny ain̈inao. Mitadiava fomba fo hanompoan̈a Jehovah ndreky hikarakaran̈a fiangonan̈a. Diniha baka tantaran’i Seung-Woo. Izy iziôty efa anti-pan̈ahy. Tamin’izy mbala tanora, izy natetiky nampiran̈a izy tamy tanora hafa. Nisy tamindrô rahalahy aby io baka nalaky nahazo tombontsoam-panompoan̈a, fa izy mbala tsy nahazo. Ke Seung-Woo nahatsapa karaha tsy nijiren̈a, ke farany nikoran̈iny tamy rahalahy matotro raha tan̈atin’ny fônany io. Nisy anti-pan̈ahy araiky nan̈iraka izy hifen̈y fo han̈ano raha hikarakaran̈a olo, nata mety tsy ho hitan’olo raha ataony zen̈y. Ke torohevitry zen̈y nahavy Seung-Woo nan̈ano raha nan̈ampian̈a olo efa matoe, ndreky olo mila hindesin̈y amy tomabily, izikoa fa mandeha mivory. Izy koa fa nandiniky raha jiaby zen̈y, karaha ty ho izy: “Lôso haiko tsarabe dikan’ny manompo na mikarakara olo zen̈y, aviô lôso hitako karakôry haravoan̈a azo baka amy fan̈ampian̈a olo.”
Nan̈ino mahatsara anarô rahalahy tanora minaman̈a amindrô rahalahy matotro? (Zahava fehintsoratra 7)
ALEVA TAHAKA TIMOTY KE ABOAHA FA ANAO TIA OLO
8. Nan̈ino ma Timoty nifidin’i Paoly niaraka taminany? (Filipianina 2:19-22)
8 Paoly nila olo nisy korazy niaraka taminany, tamin’izy nandeha nimpody tamindrô tanàna nisy olo nanohitry izy mare. Izy nifidy Silasy, Kristianin̈y efa za-draharaha niaraka taminany. (Asa. 15:22, 40) Tafaran’izin̈y koa, Paoly nifidy Timoty han̈araka izy. Nan̈ino ma Timoty nifidiny? An̈isan’ny antony nitiavany izy, izy olo tsara laza. (Asa. 16:1, 2) Izy koa faran-draha tia nikarakara olo eky.—Vakia Filipianina 2:19-22.
9. Akôry nan̈aboahan’i Timoty fa izy ten̈a nikarakara irô rahalahy ndreky ranabaviny aby io?
9 Rango tamy somilany Timoty niaraka tamy Paoly, efa naboakany edy fa izy tia nikarakara olo, nandilatra fitiavany ain̈inany. Baka tamy zen̈y nahavy Paoly tsy nisalasala nan̈ambela izy ta Beria, hankahery irô mpianatra vaovao tan̈y. (Asa. 17:13, 14) Tamy zen̈y koa, naro hatsaran̈a nazon’i Timoty baka tamy Silasy. Ta Beria tan̈y koa baka i Silasy. Tafara tatỳ, Timoty zaraiky fo nirahin’i Paoly nandeha ta Tesalonika, hankahery irô Kristianin̈y tamy tanàna io tao. (1 Tes. 3:2, l.p.a.) Tan̈atin’ny 15 taon̈o fan̈araka, Timoty nianatra karakôry tsarabe dikan’ny “miaraka mitomoan̈y amin’olo mitomoan̈y” zen̈y, ke naboakany fa hainy raha nahazo olo mijaly. (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4) Anarô rahalahy tanora, akôry hangalanarô tahaka Timoty?
10. Akôry nianaran’i Woo Jae nikarakara tsarabe olo hafa?
10 Misy rahalahy araiky, Woo Jae an̈arany, nianatra karakôry atao mihevitry tsarabe raha mahatsara olo zen̈y. Tamin’izy mbala tanora, sarotro taminany hikoran̈a tamy rahalahy ndreky ranabavy efa matoe. Ke izy zisty nan̈ano mbalatsara irô fo izikoa fa tamy Tran̈o Fivorian̈a, baka iô izy efa lôso edy. Nisy anti-pan̈ahy araiky amy zay nandrisiky izy hivolan̈a tamindrô rahalahy ndreky ranabavy aby io ino raha tiany amindrô. Anti-pan̈ahy io koa nandrisiky izy hieritreritry ino raha mety ho tian’olo hafa. Narehany sôso-kevitry zen̈y, izy koa fa nikoran̈a tamin’olo. Efa anti-pan̈ahy Woo Jae iziôty. Ho izy: “Lôso moramora aminaka iziôty mikoran̈a amin’olo samby amy taon̈onany. Ravoravo zaho, fôtony manjary haiko tsarabe raha manahiran̈a olo. Ke raha zen̈y ten̈a ilaiko, izikoa fa man̈ampy irô rahalahy ndreky ranabavy aby io.”
11. Akôry hataon’ny rahalahy tanora hianatra hikarakara tsarabe olo amy fiangonan̈andrô? (Zahava koa sary.)
11 Anarô rahalahy tanora koa afaka mizaha raha mahatsara olo. Ke izikoa fa avy amy fivorian̈a, mikoràn̈a amin’olo jiaby, an̈atin’izen̈y olo matoe ndreky tanora. An̈ontania akôry nanindrô, aviô tandrin̈esa irô. Anao koa man̈ano zen̈y, mety ho hitanao ino raha mila han̈ampianao irô. Ohatra, mety misy olo fivadiany efa matoe ao, mila tahitahian̈a mampiasa JW Library®. Ho hitanao koa fa irô io mety tihandeha hanompo, fa tsisy olo hitondra irô. Ke asa anao pare han̈ambara irô fampiasan̈a fitaovan̈a elektroniky, na koa han̈ano programo hiaraka hitory amindrô? Ho modely tsara amin’olo jiaby anao, izikoa anao man̈ano raha han̈ampian̈a olo ambaka zen̈y.
Anarô rahalahy tanora mahavita man̈ampy olo amy fiangonan̈a amy fomba maro (Zahava fehintsoratra 11)
METY HAN̈AMPY ANAO TOROHEVITRIN’I PAOLY
12. Akôry hazahoanarô rahalahy tanora hatsaran̈a baka tamy torohevitry namezan’i Paoly i Timoty?
12 Paoly nan̈amia torohevitry mety tsara han̈ampy Timoty hahômby amy fiain̈ana ndreky amy fanompoan̈a. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Mahatsara anarô tanora koa torohevitrin’i Paoly aby zen̈y. Amy fomba akôry? Vakia taratasy aroe nisoratin’i Paoly. Izio nalefan’i Paoly tamy Timoty, fa ataova karaha nalefany aminao in̈y koa. Aviô zahava, karakôry mety han̈arehanao zen̈y amy fiain̈ananao. Alô hidinihintsika sasany amy zen̈y.
13. Ino han̈ampy anao han̈iry tsy hivadiky amy Jehovah fo?
13 “Zara fo ain̈inao baka hahafoe ten̈a amy Zan̈ahary.” (1 Tim. 4:7b) Karakôry ma mahafoe ten̈a amy Zan̈ahary zen̈y? Izio ivolan̈ana olo araiky tsy mivadiky amy Jehovah ndreky man̈ano raha mamparavoravo izy. Tsy miaraka teraka amintsika toetry io, fa atsika mila mifen̈y hanan̈a izio. Nan̈ino? Volan̈a griky nadika “zara fo ain̈inao” zen̈y baka matetiky, ivolan̈ana fan̈azaran-ten̈a mare ataondrô mpilomoay aby io, irô koa fa mioman̈a handeha han̈ano lakorisy. Irô mila mifehy ten̈a. Karaha zen̈y koa atsika. Mila mifehy ten̈a atsika baka hahavita hanan̈a fahazaran̈a tsara, hahavy atsika hifandray marikitry amy Jehovah.
14. Ino tôkony ho tanjon̈ontsika, izikoa atsika mamaky Baiboly? Hazavà amin’ny ohatra.
14 Anao koa fa mifen̈y ho zatra mamaky Baiboly, aza adin̈a fa tanjon̈onao amizio, hifandray marikitry amy Jehovah. Ohatra, anao koa fa mamaky tantaran’i Jesosy nikoran̈a tamy manafolahy mpan̈arivo in̈y, ino fianaran̈a azonao? (Mar. 10:17-22) Izy nino fa Jesosy Mesia, fa izy fo tsy nan̈ara-dia Jesosy. Fa ndray zen̈y, Jesosy mbala “tia izy” fo. Tsara fan̈ahy oe Jesosy nikoran̈a taminany, sa karakôry? Tian’i Jesosy han̈ano fanapahan-kevitry tsara baka izy. Fitiavan’i Jesosy izy ahitan̈a fa Jehovah koa tia izy. (Jaona 14:9) Ke anao koa fa mandiniky tantara io ndreky fiain̈ananao, man̈ontania ten̈a: ‘Ino raha mila ataoko, baka zaho hifandray marikitry tsara amy Jehovah ndreky hahavita hanompo na hikarakara olo tsarabe?’
15. Nan̈ino rahalahy tanora tôkony hifen̈y baka ho modely tsara? Man̈ameza ohatra. (1 Timoty 4:12, 13)
15 “Mifen̈a ho modely harehan’olo tsy mivadiky.” (Vakia 1 Timoty 4:12, 13.) Paoly nandrisiky Timoty hifen̈y hahay tsarabe mamaky teny ndreky mampianatra. Fa tsy zen̈y zaraiky fo. Izy koa nandrisiky Timoty hanan̈a toetry tsara, karaha ataon’ny fitiavan̈a, finoan̈a ndreky fahadiovan̈a. Nan̈ino? Fôtony modely tsara ten̈a mikônty, tozay raha volan̈iny. Ohatra, anao hirahin̈y man̈ano kabaro momba fahazotoan̈a manompo. Hatoky ten̈a tsarabe anao man̈ano kabaro io, izikoa anao olo mazoto manompo. Modelinao ten̈a mampisy lanjany raha volan̈inao.—1 Tim. 3:13.
16. a) Ino aby raha dimy mety hifen̈an’ny rahalahy tanora han̈amezan̈a modely? b) Akôry mety hahavy rahalahy tanora ho modely “amy volan̈a”?
16 Amy 1 Timoty 4:12, Paoly mikoran̈a raha dimy tsara hifen̈an’ny rahalahy tanora, baka han̈amezan̈a modely. Nan̈ino izikoa mba dinihinao irô io, lera anao man̈ano fianaran̈a manokan̈a? Ohatra, anao iziôty tihan̈amia modely ‘amy fivolan̈ana.’ Diniha amy zay akôry hampiasanao raha volan̈inao baka hankahirezan̈a olo. Ke izikoa anao miaraka mipetraka amy raimandreninao, asa anao mety mankasitraka irô matetiky, amy raha vitandrô aminao? Lera ravan̈a fivorian̈a, asa mety koran̈inao amin’olo baka nan̈ano anjara, ino raha ten̈a tianao tamin’ny anjara nataondrô? Anao koa mety mifen̈y man̈amia valin-teny amy fomba fivolan̈anao, lera amy fivorian̈a an̈y. Anao miezaka man̈amia modely amy fomba fivolan̈ana io, han̈aboaka fa anao mifen̈y mandroso ara-pan̈ahy.—1 Tim. 4:15.
17. Ino raha han̈ampy rahalahy tanora hanakatra tanjon̈o ara-pan̈ahy? (2 Timoty 2:22)
17 “Ialà lavitry fan̈irian̈a mpahazo tanora, fa tadiava ny marin̈y.” (Vakia 2 Timoty 2:22.) Paoly nandrisiky Timoty hiady mare tamy fan̈irian̈a mahavy izy ho varian̈a, fa tsy hanakatra tanjon̈onany ara-pan̈ahy ndreky handrobaka fifandraisany amy Jehovah. Anao mety mahay fa misy raha fataonao kanefa tsy ratsy aby, hahavy anao tsy hanan̈a fotoan̈a firy hanakaran̈a tanjon̈o ara-pan̈ahy. Ohatra, iritrireta fotoan̈a laninao amy spaoro, izahavan̈a raha amin’ny Internet na koa isoman̈a jeux video. Asa mety hangalanao fotoan̈a fan̈anaovanao raha aby zen̈y, han̈anaovan̈a raha ara-pan̈ahy? Ohatra, anao mety man̈ampy amy fikobabian̈a Tran̈o Fivorian̈a amy tany misy anarô, na manohan̈a fandaharan̈a han̈anaovan̈a fampirantian̈a. Anao koa man̈ano zen̈y, anao hahita naman̈a vaovao han̈ampy anao hanan̈a ndreky hanakatra tanjon̈o ara-pan̈ahy.
HAZAHOAN̈A HATSARAN̈A MIKARAKARA OLO
18. Nan̈ino atsika mivolan̈a fa namparavoravo ndreky nahafa-pô i Marka ndreky Timoty mare fiain̈anandrô?
18 Marka ndreky Timoty nan̈ano fan̈ovoan̈a maro tamy fiain̈anandrô, baka nahavita nanompo na nikarakara olo tsarabe, ke irô ravoravo ndreky afa-pô tamy fiain̈anandrô. (Asa. 20:35) Marka nandeha tamy tany maro lavitry, nan̈ampy irô rahalahy ndreky ranabaviny aby io. Izy koa nanoratra tantara maro mahalian̈a momba tantaran’ny fiain̈anan’i Jesosy ndreky fanompoan̈anany. Timoty ndraiky nan̈ampy Paoly han̈ôrin̈y fiangonan̈a vaovao ndreky nankahery irô rahalahy ndreky ranabavy aby io. Azo antoko fa Jehovah ten̈a ravoravo tamy toe-tsain̈y feno fahafoizan-ten̈a naboakan’i Marka ndreky Timoty.
19. Nan̈ino rahalahy tanora aby io tôkony han̈araka torohevitry namezan’i Paoly i Timoty, baka iô ino ho vokany?
19 Izikoa atsika fa mandiniky taratasy nalefan’i Paoly tamy Timoty kamaradiny tanora io, hitantsika fa Paoly ten̈a tia i Timoty. Baka tamy Jehovah nahavy Paoly nanoratra irô taratasy aby io, ke raha zen̈y man̈aboaka fa Jehovah ten̈a tia anarô, rahalahy tanora. Tiany hahômby anarô. Ke mifen̈a mare man̈araka torohevitry aby baka tamy Paoly io, ndreky han̈iry hanompo na hikarakara olo tsarabe. Anarô koa man̈ano zen̈y, anarô hanan̈a fiain̈ana tsara ndreky mahafa-pô rango iziôty, ndreky “hitana mare ten̈a fiain̈ana” mbala ho avy io.—1 Tim. 6:18, 19.
HIRA 80 “Andramo ka Jereo fa Tsara i Jehovah”
a Petera ten̈a olo nisy fihetseham-pô. Ke izy afaka nan̈azava tsarabe tamy Marka, tsy raha nataon’i Jesosy ndreky raha nivolan̈iny fo, fa raha tsapany koa. Mety zen̈y nahavy Marka natetiky nikoran̈a momba fihetseham-pôn’i Jesosy ndreky raha nataony, tamin’izy nitantara fiain̈an’i Jesosy.—Mar. 3:5; 7:34; 8:12.
b FAN̈AZAVAN̈A SARY: Marka mikarakara raha ilain’i Paoly ndreky Barnabasy tamy dia misionera nataondrô. Timoty mazoto mitsidiky fiangonan̈a, baka hankahirezan̈a irô rahalahy aby io.