Ya Pɔri Kɛ́i Léŋ A Ɣâla Ǹaoi?

1, 2. Gbɛ̂ɛ-ni ɓé kɛ a Ziova ǹaoi tani?

GBƐ̂Ɛ ɓé ya ŋwɛ̂lii é kɛ a ílaoi? Ǹúui nyii ŋwɛ̂li káa yai. Ǹúui nyii ka ǹyaa ka pɔri kakîe-ni wóo mɛnii. Ǹúui nyii dûa-pere wɛ́li káa ya.

² Ziova a nûa taŋa siɣe à gɛ́ɛ díkɛ a ǹaoi-ni. Gɔɔŋ-maa ɓa, Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ Eberaɣɛ̃ɛ è wɔ́lɔ kɛ a Ziova ǹaoi dɔnɔ. (Azaya 41:8; Zĩi 2:​23) Deeɓé nya máŋ, ŋwɛ̂li è kɛ Ziova ma. È mò à gɛ́ɛ Deeɓé è kɛ a ‘níi ɓa nuu.’ (Dikɛ-mɛni-ŋai 13:​22) Ŋâla-kɔlɔi è ŋɔ́nɔ mò à gɛ́ɛ Ziova è kɛ a ŋɔlono-kɛ-nuui Danîa “wɛ́liɛɛ.”​—Danîa 10:​11.

3. Lé ɓe Eberaɣɛ̃ɛ, Deeɓé, da Danîa kɛ a Ziova ǹaoi-ni?

³ Eberaɣɛ̃ɛ, Deeɓé, da Danîa-ni dí gɛ pere kɛ léŋ díkɛ kɛ a Ziova ǹaoi-ni? Ziova è mò Eberaɣɛ̃ɛ ma nyɛɛi: “I ŋ́oo mɛni.” (Zɛnɛse 22:​18) Ziova a laoi-laa kɛ a diai da ŋ̀óo mɛnii. Lɔii-ŋuŋ su-ɓela kpîŋ da pɔri kɛ́i a Ɣâla ǹaoi-ni. Ziova è mò Eezuɛ-ŋai dîa nyɛɛi: “Ka ŋ́oo mɛni, gɛ̀ ní ŋa pâi kɛ́i a Káɣâlai, káaŋ kákɛ ɓo a ŋanûa.” (Zɛlemaya 7:​23) M̀ɛni ma, maa nɛ̃̂ɛi yá máŋ I Ziova ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi kaa à kɛ̀ ya ŋwɛ̂lii íkɛ a ǹaoi.

ZIOVA A ǸAOI-NI MAA KƆ̃Ɔ

4, 5. Ziova a ǹaoi-ni maa kɔ̃ɔ léŋ?

⁴ Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ, “diai kélee da díwóli tɔ́ɔ Yâwɛɛ mai, a ŋ̀ɛ́i sia kpɔ́ ǹɔii gwaa kélee ma gɛ́ dímɛi kaa, gɛ dítɔɔ̂i kpanaŋ.” (2 Kɔlɔnikɔ 16:9) Ziova aâ gono tee ǹaoi-ni diɛ Ŋule-wooi 32:8 su nyɛɛi: “Ŋa pâi ísia pere lɛ́i ya. Ŋa pâi íteniŋ tɔɔ̂i, ŋá ília-woo ɓó.”

⁵ Núu ta káa naa nyii gáa a Ɣâla kpɔara nuu, nyaŋ a ŋwɛ̂lii e ǹaoi-laai kwa Ɣâla-ni kúloai, su-kara. Kɛ́lɛ, Ziova a ŋwɛ̂lii e kúmaa kɔ̃ɔ. (Ŋule-wooi 55:​22 lóno.) Ee kúkaa a Ziova ǹaoi-nii, kwa vɛli a kúlii kélee. Kwa lɛɛ bôlu a nɛɛ máŋ kpîŋ kúkɛ mɛni-kpɔlu su. Laa-la su kpanaŋɔɔ káa kúyêei yɛ̂ɛ Deeɓé, nyii lono é pîlaŋ Ziova ma, nyɛɛi: “Kpɛ́ni fêi, gáa ŋ́gɔlɛ a tãi kélee, nyaŋ mɛni ta fa pɔri kɛ́i a ńyãa.” (Ŋule-wooi 16:8; 63:8) Sêtɔŋ a kɔ́i léŋ à gɛ́ɛ e kúlaoi-laai su-kara kwa Ɣâla-ni?

SÊTƆŊ ŊƆLƐ́ƐI

6. Lé ɓé Sêtɔŋ è mò é pîlaŋ núu-kpune mai?

⁶ Gɔlɔi ŋí Ŋuŋ 11 su, kú maa-kɔ́ri à gɛ́ɛ Sêtɔŋ è Ziova maa foo nyɛɛ Ziova káa a lɛ́ɛ nuu, gɛ ɓo ŋɔ́nɔ a núu nyii vé sã́a ní, kpɛ́ni fêi vé nɛɛ ní naa Adaŋ da Iî dí díkpɔ́ɔi mɛni-kpɛtɛɛ kɛ é pîlaŋ mɛni lɛ́lɛɛ da mɛni nyɔ́mɔɔ ma. Ŋâla-kɔlɔ kpuai da kɛ ma Zôo è mò à gɛ́ɛ Sêtɔŋ è kpîŋ ǹûai ŋwɛ̂lii díkɛ a Ɣâla ǹaoi láa kara. Sêtɔŋ è mò à gɛ́ɛ núu-kpune káa nɔ́ Ziova pôlu m̀ɛni-ŋai a gɛ́i diɛi mɛni ma, dífe vɛlii kpɛ́ni fêi dí ŋwɛ́lini. Sêtɔŋ è ŋɔ́nɔ kpîŋ mò à gɛ́ɛ a pɔri núu ta kélee kɛ́i é kula Ɣâla pôlu. Kwaa m̀ɛnii káa kwa pɔri maa-kɔ̂rii Zôo yêei da berei Ziova è maa kɔ̃ɔ lai.

7, 8. (1) Zôo è kɛ a lé nuu Ziova ŋɛ́i? (2) Lé ɓé Sêtɔŋ è mò a Zôo láai?

⁷ Gbɛ̂ɛ ɓé kɛ a Zôo? Zôo è kɛ a núu sɔŋ lɛ́lɛɛ, nyii e kula tãi ma è kɛ la ŋéniɛi sui, aâ nâa kɛ yɛ̂ɛ kóraŋ wala saaɓa, pôlu ŋɔŋdɔ lɔ́ɔlu mɛi da (3,600). Ziova è mò nyɛɛ tãi tí ma, núu kélee ta fé kɛ ní ǹɔii ma yɛ̂ɛ Zôo. Ɓaa-kɛ-maa siŋɔɔ è kɛ Zôo yêei Ɣâla mɛni ma, nyaŋ a káa mɛni nyɔ́mɔɔ kpɔara. (Zôo 1:8) Tɔ̃yâ ma, Zôo è kɛ a Ziova ǹaoi lɛ́lɛɛ.

⁸ Sêtɔŋ è mò à gɛ́ɛ Zôo fé kɛ ní Ɣâla fɛlii nɔ́ kpɛ́ni-kpɛni. Sêtɔŋ è mò Ziova ma nyɛɛi: “Ya Zôo da ŋɔnûai díkɔ̂liŋ kélee mɛi kâai. Yaâ lûwa láa m̀ɛnii kélee ma nyii a gɛ́i. Yaâ gɛ ŋɔtaa-tulɛ-ŋai daâ poo daâ ǹɔii láa fɛ́ɛ. Kɛ́lɛ à kɛ̀ yà íyee pɛ̀lɛ ma I gɔ̂liŋ kélee su kara, a pâi I larânii íŋɛ́i.”​—Zôo 1:​10, 11.

9. Lé ɓe Ziova è nɛɛ naa à gɛ́ɛ Sêtɔŋ è gɛ a Zôo?

⁹ Sêtɔŋ è mò à gɛ́ɛ Zôo è kɛ nɔ́ Ziova fɛlii m̀ɛni-ŋai è kɛ zɔlɔ ɓói ǹyêei mɛni ma. Sêtɔŋ è ŋɔ́nɔ kpîŋ mò à gɛ́ɛ a pɔri gɛ́i Zôo e kpera Ziova fɛlii. Kɛ́ɛ Ziova fé laa-ni a Sêtɔŋ wóo, kɛ́lɛ è nɛɛ naa à gɛ́ɛ Sêtɔŋ é Zôo su kɔɔŋ à gɛ́ɛ ǹyaa Sêtɔŋ é gɔ́lɔŋ à kɛ̀ Zôo è kɛ a Ziova ǹaoi kpɛ́ni fêi è kɛ a Ziova wɛ́liɛ.

SÊTƆŊ E ZÔO SU KƆ̀ƆŊ

10. Sêtɔŋ e Zôo su kɔɔ̂ŋ léŋ, kɛ́ɛ lé ɓe Zôo fé gɛ nii?

¹⁰ M̀ɛnii maa-ŋuŋ Sêtɔŋ è gɛi ɓa, è Zôo ŋɔtaa-sua-ŋai kélee paa. Naa pôlu ma, è Zôo ŋɔtíi-kɛ-ɓelai dámaa paa. Zôo kɔ̂liŋ kélee su è kara. Gbɛɛ ŋa, Sêtɔŋ è Zôo ǹônii puui kélee paa a fãa kɛ́tɛ. Kɛ́lɛ, nyíŋi fé gɛ ní Zôo e kula Ziova pôlu. “Berei máŋ m̀ɛni-ŋai ŋí kélee è kɛ la a Zôoi, vé sɔnyɔ̂ŋ tɔnɔ kɛ ní a Ɣâla kpaa e Ɣâla sɔŋ siɣe.”​—Zôo 1:​12-19, 22.

11. (1) Lé ɓé Sêtɔŋ è ŋɔ́nɔ gɛ a Zôo? (2) Lé ɓé Zôo fé ŋɔ́nɔ gɛ nii?

¹¹ Sêtɔŋ fé kpera ní naa. È Ziova maa foo nyɛɛi: “Kɛ́lɛ à kɛ̀ ya íyée pɛlɛ ma I sɛŋ sóli ma, a pâi I larânii íŋɛi.” Nya ɓe Sêtɔŋ è pala tee Zôo kpono gwaa kélee. (Zôo 2:5, 7) Kɛ́ɛ Zôo fé kula ní Ziova pôlu. Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛi: “Berei máŋ Zôo è mɛni soli kaa lai, vé lono ní a nyɔ́mɔɔ é pîlaŋ Ɣâla ma.”​—Zôo 2:​10.

12. Zôo è nɛ léŋ à gɛ́ɛ Sêtɔŋ káa a lɛ́ɛ nuu?

¹² Zôo fé kɛ ní a m̀ɛnii kɔ́lɔŋɔɔ Sêtɔŋ è mò a náai kpaa m̀ɛni gɛ gɛ mɔ̃lɛi. È kɛ gili ŋa à gɛ́ɛ Ziova ɓé gɛ́i gɛ mɔ̃lɛ. (Zôo 6:4; 16:​11-14) Kɛ́ɛ nyíŋi kélee su, Zôo fé kula ní Ziova pôlu. Kwaâ nâa dɔ̃yâi káa é pîlaŋ m̀ɛnii ma Sêtɔŋ è mò a Zôo láai. Zôo fé kɛ ní nɔ́ Ɣâla fɛlii zãai è dɛɛ bɔ́i mɛni ma. È kɛ a Ɣâla ǹaoi, kpɛ́ni fêi Ɣâla wɛ́li è kɛ ma. M̀ɛnii kélee Sêtɔŋ è mò a Zôo láai è kɛ a lɛ́ɛ!

13. Berei Zôo è kánaŋ la Ziova mai, lé ɓé nyíŋi è nɛi, nyaŋ lé ɓé è zɔlɔ ɓo zui?

¹³ Berei máŋ Zôo fé kɛ ní la a m̀ɛnii kɔ́lɔŋɔɔ kɛ kɛ́i ɣâla-taai, è kánaŋ Ziova ma, é nɛ́ à gɛ́ɛ Sêtɔŋ káa a ŋwana-lɔɔ-nuu. M̀ɛni ma, Ziova è lûwa laa Zôo ma ǹaoi-laai ŋí mɛni ma.​—Zôo 42:​12-17.

M̀ƐNII SÊTƆŊ AÂ MO A ÍLÁAI

14, 15. Lé ɓé Sêtɔŋ è mò a núu kélee láai?

¹⁴ M̀ɛnii kɛ a Zôoi, ya pɔri mɛni lɛ́lɛɛ támaa maa-kɔ̂rii zu. Sâa, Sêtɔŋ a mò à gɛ́ɛ kwa máŋ kwa Ziova fɛlii nɔ́ zãai a dɛɛ kúpɔi mɛni ma. Zôo 2:4 su, Sêtɔŋ è mò nyɛɛi: “Núu a pɔri gɔ̂liŋ kélee kɔlɛi à gɛ́ɛ ŋɔfúlu-laai e lɛ́ɛ ǹyêei.” Nyíŋi à nɛ̂i à gɛ́ɛ Sêtɔŋ è mò nyɛɛ núu kélee, sinâa da nɛyâa da Ziova fɛlii nɔ́ zãai a dɛɛ dípɔi mɛni ma. Zôo saa, kóraŋ ŋɔŋdɔ támaa tɛɛ pôlu ma, Sêtɔŋ è kɛ nîi Ziova woo-nyɔ́ŋ fêi, gɛ lɛ́ɛ pɛlɛ ŋɔnûai dîa. Gɔɔŋ-maa ɓa m̀ɛnii Táre-woo-ŋa 27:​11 è mò nyɛɛi: “Ńoŋ, kɛ́ a I táreɛɛ, gɛ̀ ní ńii a pâi laai. À kɛ̀ tí, gɛ̀ ní ŋa pâi diai wóo su toôi dí tɔɔ̂i ḿai [kpaa da ŋ́oo-nyɔ́ŋ fei].”

¹⁵ Ya pɔri gbɛtɛi à gɛ́ɛ I Ziova wóo mɛni, íkɛ a ǹaoi, I nɛ à gɛ́ɛ Sêtɔŋ káa a lɛ́ɛ nuu. A nɛɛ máŋ e kɛ a gbanaŋɔɔ à gɛ́ɛ I ítûa-pere maa fáleŋ à gɛ́ɛ íkɛ a Ɣâla ǹaoi, nyíŋi káa a mɛni lɛ́lɛɛ kpɛɛ pôlu à gɛ́ɛ I gɛ! Nyíŋi kɛ́i fé a zɛpɛ. Sêtɔŋ a mò nyɛɛ ya máŋ ífe pâi lɛ́ɛi Ɣâla pôlu mɛni-kpɔlu a pa ípɔ. A kɔ́i e ǹyée laa kûa à gɛ́ɛ kú kula Ɣâla pôlu. Pere sîi kɛ́ɛ léŋ su?

16. (1) Pere sîi takpɛ́ni-ŋa kɛ́ɛ léŋ ɓé Sêtɔŋ a kɔ la à gɛ́ɛ e núu-kpune kpera Ziova fɛlii? (2) Dɛ̂ɓelei a kɔ léŋ à gɛ́ɛ e I kpera Ziova fɛlii ya máŋ?

¹⁶ Sêtɔŋ a kɔ a pere sîi takpɛ́ni-ŋa à gɛ́ɛ e kúlaoi-laai su-kara kwa Ɣâla-ni. A pɛlɛ kûa “yɛ̂ɛ yala-sulu ɓé kpéɣêi gɛ núu kɔ́ri à gɛ́ɛ e mìi.” (1 Pitɛ 5:8) Vé kɛ a gulaa a yá à kɛ̀ ílaoi-ni, íkaayɔɔ̂i su-ɓela, kpaa nûa tani da kɛ kɔ́i à gɛ́ɛ dí I kpera Ŋâla-kɔlɔi maa-kɔ̂rii kpaa mɛni lɛ́lɛɛ kɛ́i Ɣâla ŋɛ́i. Ya pâi kɛ́i gáai yɛ̂ɛ nûa da kɔ́ pɛlɛ ya.a (Zɔ̂ŋ 15:​19, 20) Sêtɔŋ a gbîŋ kɛ máŋ “yɛ̂ɛ gwaa-ponoɔi ŋɔkela.” M̀ɛni ma, a kɔ à gɛ́ɛ è kú ɓoo à gɛ́ɛ kú kula Ziova wóo mu. (2 Kɔleŋtiɛŋ 11:​14) Bere sîi takpɛ́ni-ŋai Sêtɔŋ a kú ɓoo lai dɔnɔ ɓa, a gɛ kúlíi kɛ mò kûa à gɛ́ɛ kúfe a sɛŋ ta Ɣâla ŋɛ́i.

ZIOVA ŊƆTƆ̂Ŋ-ŊAI MƐI KÁA

17. Kwa kúwóli tɔ́ɔ Ziova ma lé mɛni ma?

¹⁷ Kwa Ziova wóo mɛni, kwa nɛ à gɛ́ɛ Sêtɔŋ káa a lɛ́ɛ nuu. Lé ɓé pâi kpɔŋ maa tɛɛ̂i kúpɔ à gɛ́ɛ kú kúwóli tɔ́ɔ Ɣâla ma? Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛi: “Óo Eezuɛ-ɓela, ka káwóli tɔ́ɔ. Kúɣâlai Yâwɛɛ káa nɔ́ tɔnɔ. Ka ŋwɛ́li a kálii kélee, kámɔlêŋ kélee da kawala-walai kélee.” (Dutɛrɔnome 6:​4, 5) Kwa kúwóli tɔ́ɔ Ziova ma kpɛ́ni fêi ŋwɛ́li káa kûa. Kúwɛli-kɛ-maai Ziova mɛni ma a ɓɔlɔ, kwa pâi ŋwɛ̂lii kú m̀ɛnii kélee kɛ a mò kûai. Zia-nuui Zɔ̂ŋ è mò nyɛɛi: “Ɣâla ŋɔwɛli-kɛ-maai ká ŋí à gɛ́ɛ kú ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi káa. Ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai dífe wiyɛ ní.”​—1 Zɔ̂ŋ 5:3.

18, 19. (1) M̀ɛni-ŋai Ziova nyɛɛ dífe lɛ́lɛɛ nii daŋa ɓa lé? (2) Kwa gɔ́lɔŋ léŋ à gɛ́ɛ Ziova fa wɔ́lɔ kú marê kɛ à gɛ́ɛ kú mɛni ta kɛ nyii kúfa pɔri gɛ́i?

¹⁸ Kɛ́ɛ m̀ɛni-ŋai Ziova nyɛɛ dífe lɛ́lɛ nii, dani ɓa lé? Gɔɔŋ-maa taŋa káa basíi “M̀ɛni-ŋai Kpɔara Nyii-ŋai Ziova Fé Dí Wɛ́lini” su. Tãi ta, ya pâi gáai yɛ̂ɛ m̀ɛni-ŋai ŋí taŋa fé a mɛni nyɔ́mɔɔ. Kɛ́lɛ, ya Ŋâla-kɔlɔ kpua-kpuai lóno I íkili-ŋa sia I bîlaŋ dîa a gbanaŋɔɔ, ya pâi gɔ́lɔnii à gɛ́ɛ ǹɛ́lɛɛi à gɛ́ɛ I Ziova ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mɛi kaa. Ya pâi ŋɔ́nɔ gáai à gɛ́ɛ maa nɛ̃̂ɛi I ítûa-pere taŋa maa fáleŋ. Berei máŋ nyíŋi kɛ́i kpanaŋɔɔ̂i lai, ya gɛ, ya pâi nii-seei da nii-nɛ̃ɛi sɔlɔ ɓói nyii núu a zɔlɔ ɓó à kɛ̀ a Ɣâla ǹaoi. (Azaya 48:​17, 18) Kwa pɔri gɔ́lɔnii léŋ à gɛ́ɛ kwa pɔri kútûa-pere taŋa maa fálenii?

¹⁹ Ziova fa wɔ́lɔ kú marê kɛ à gɛ́ɛ kú mɛni ta kɛ nyii kúfa pɔri gɛi. (Dutɛrɔnome 30:11-14) È kú kɔ́lɔŋ e tɛɛ la kúkpîŋ kûa kpɛ́ni fêi gáa a kúlaoi lɛ́lɛɛ. E kúwala-walalaai da kúfii-kpɛɛ mɛni-ŋai kɔ́lɔŋ. (Ŋule-wooi 103:14) Zia-nuui Pɔ̂ɔ è kú fɔrɔ-wóo ɓo nyɛɛi: “Yee-laa-maa da fé nîi pa ní kápɔ nyii vé nîi pa ní núu da pɔ́i. Ɣâla sã́ai, nyii vé pâi nɛɛ̂i naa yee-laa-maa e pa kápɔ nyii dɛɛ̂i káwala-walai mai. Kɛ́lɛ, tãi yee-laa-maa a pa lai, Ɣâla máŋ a pâi kú kula-perei tɛɛ̂i à gɛ́ɛ pɔri é kɛ́ káa ká tɔ́ɔ zu.” (1 Kɔleŋtiɛŋ 10:13) Kwa pɔri laai la à gɛ́ɛ Ziova a pâi kpɔŋ maa tɛɛ̂i kúpɔ a tãi kélee à gɛ́ɛ kú mɛni lɛ́lɛɛ kɛ. A pâi “ŋwala-walalaa su kɛ́tɛi tɛɛ̂i ípɔ” à gɛ́ɛ I ítɔɔ̂i kpánaŋ mɛni-kpɔlu su. (2 Kɔleŋtiɛŋ 4:7) Tãi Ziova è kpɔŋ maa tɛɛ la zia-nuui Pɔ̂ɔ pɔ́ e tɛɛ m̀ɛni-kpɔlu-ŋai ŋí sui, è mò nyɛɛi: “Ŋa pɔri mɛni kélee kɛ́i gbonoi nyii a ŋ́gbonoi kpanaŋ.”​—Felepiɛŋ 4:​13.

M̀ƐNI-ŊAI WƐ́LI NYII-ŊAI ŊWƐ́LI KÁA ZIOVA MAI

20. Tûa-pere-ŋa kɛ́ɛ léŋ ɓé maa nɛ̃̂ɛi I maa-kɔ́ri, nyaŋ lé mɛni ma?

²⁰ Kwa kɛ ŋwɛ̂lii kúkɛ a Ziova ǹaoi, fɛ̂ɛ kú kúyée kula m̀ɛni-ŋai su Ziova nyɛɛ vé lɛ́lɛ nii. Kɛ́ɛ gélee nɔ́ fé tí. (Lomaŋ 12:9) Ɣâla ǹaoi-ni da m̀ɛni-ŋai wɛli ŋwɛ́li káa mai. Ŋule-wooi 15:​1-5 è dí kɛ-pere lɛ. (Nóno.) Ziova ǹaoi-ni da kɔ à gɛ́ɛ dí tûa yɛ̂ɛ ǹyaa a “wɛli-kɛ-maa, lii-nɛ̃ɛ, lii-see, lii-kpele, sɔŋ-lɛlɛ, mɛni lɛ́lɛɛ kɛ́ɛ, laa-la, maa-yeŋ, da núu kpîŋ mɛi káa.”​—Galesiɛŋ 5:​22, 23.

21. Ya pɔri dûa-pere sîi-ŋai ŋwɛ́li káa Ɣâla mai maa tûa kɛ́i léŋ?

²¹ Ya pɔri dûa-pere sîi-ŋai ŋí maa tûa kɛ́i léŋ? Kwa pɔri m̀ɛni-ŋai ŋwɛ́li káa Ziova mai kɔ́lɔnii Ŋâla-kɔlɔi lónoɔ sârai a tãi kélee. (Azaya 30:​20, 21) Ya nyíŋi kɛ, gɛ̀ ní, ŋwɛli-kɛ-maai ílii su Ziova mɛni mai, a pâi ɓɔlɔi, nyaŋ ŋwɛli-kɛ-maai tí a ɓɔlɔ, ya pâi kɛ́i ŋwɛ̂lii I ǹîa-mɛni kɛ.

22. Lé ɓé ya pâi zɔlɔ ɓói à kɛ̀ ya Ziova nĩ̂a-mɛni kɛi?

²² M̀ɛni maa fáleŋɔɔ-ŋai maa nɛ̃̂ɛi I gɛ ífúlu-laai sui, da kɛ yɛ̂ɛ núu a ŋɔseɣe pɔlɔ maa fáleŋ é nina too ma. Ŋâla-kɔlɔi è mò nyɛɛ maa nɛ̃̂ɛi I “ítûa-pere pɔlɔi lɛ́ɛ” I “ítûa-pere ninai siɣe.” (Kolasiɛŋ 3:​9, 10) Berei máŋ nyíŋi kɛ́i fé la a zɛpɛi, kwa m̀ɛni maa fáleŋɔɔ-ŋai ŋí kɛ, kú Ziova nĩ̂a-mɛni kɛ, aâ gono tee à gɛ́ɛ kwa pâi “mɛni lɛ́lɛɛ sɔlɔ ɓói zu.” (Ŋule-wooi 19:​11) Ôowei, íwóli tɔ́ɔ Ziova ma I nɛ́ à gɛ́ɛ Sêtɔŋ káa a lɛ́ɛ nuu. Ífe Ziova fɛli nɔ́ m̀ɛnii ya pâi zɔlɔ ɓói tínaa-tuɛ-perei mɛni ma, kɛ́lɛ vɛli a wɛli-kɛ-maa nyii kula ílii sui. Ya gɛ tí, ya pâi kɛ́i a Ɣâla ǹaoi lɛ́lɛɛ!