Lé Mɛni Ɓe Ɣâla Aâ Nɛɛ La Naa Mɛni Nyɔ́mɔɔ Kɛ́ɛ Da Mɔ̃lɛ-laa Dikáa La Nɔii Mai?

1. Sɔnyɔ̂ŋ kɔ́ɔ e pîlaŋ léŋ?

Sɔnyɔ̂ŋ kɔ́ɔ e pîlaŋ nɔii ma tãi Séetìŋ e ǹɛ́ɛi maa-ŋuŋ kɛ́ lai. Gɔ́ɔ pîlanii, Séetìŋ fé kɛ́ ní a kela nyɔ́mɔɔ e kɛ́ a Ɣâla taa kela; kɛ́lɛ, “vé lɛɛ ní dɔ̃yâi su.” (Zɔ̂ŋ 8:44) Séetìŋ e gbɛ́tɛ gili ŋá à gɛ́ɛ núu-kpune e vɛli-wooi Ɣâla mɛni ma tɛ́ɛ bɔ. Nya ɓe Séetìŋ e lɛ́ɛ kɛ́ ǹɛnîi maa-ŋuŋ Iî ma e ǹɛ̃lɛŋ à gɛ́ɛ vé ŋ̀óli tɔ́ɔ Ɣâla ma kɛ́lɛ e ǹyaa Séetìŋ wóo mɛni. Adaŋ nya máŋ e gɛ̀ yɛ̂ɛ Iî è Ɣâla wóo pili. M̀ɛnii Adaŋ e gɛi ɓe pa a mɔ̃lɛ-laa da saa kúpɔ.​—Zɛnɛse 3:1-6, 19 Lóno.

Tãi Séetìŋ e gɛ̀ la Iî e kula Ɣâla wóo mui, ma tãi tí ɓe núu-kpune e pɛlɛ tɔɔ̂i la Ɣâla ŋɔtɔ̃yâ-laai à gɛ́ɛ e kɛ́ a kâloŋ ma. E siɣe tãi tí ma, núu-kpune támaa daâ pîlaŋ Séetìŋ pôlu da tɔ́ɔ Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai ma. Maa perei tí su, Séetìŋ ɓe sâa a “nɔii mɛi núu.”​—Zɔ̂ŋ 14:30; 1 Zɔ̂ŋ 5:19 Lóno.

2. Ílaai la pɔ́ɔ e kɛ́ Ɣâla kpɛ́tɛ sɛŋ ta ma kpaa máŋ gɔ̃liŋɔɔ?

Ɣâla kpɛ́tɛ sɛŋ kélee lɛ́lɛɛi. Ǹúu-kpune-ŋai da Gela-ŋai Ɣâla e di kpɛ́tɛi pɔri-maa e kɛ́ diyéeì à gɛ́ɛ di Ɣâla wóo mɛni a ǹɛ́lɛɛ. (Dutɛrɔnome 32:4, 5) Ɣâla e kú kpɛ́tɛ a kukpɔ́ɔi kili-ŋa-sia, bere sîi kwa pɔri gbɛ́tɛi la kúkíli ŋá à gɛ́ɛ kú kúnî̃a siɣe mɛni lɛ́lɛɛ da ǹyɔ́mɔɔ loai. Gili-ŋa-sia Ɣâla e kukpɛ́tɛ lai zarai, kwa pɔri kúwɛ́li-kɛ-maai lɛi Ɣâla ma.​—Zĩi 1:13-15; 1 Zɔ̂ŋ 5:3 Lóno.

3. Lé mɛni ɓe Ɣâla aâ nɛɛ la naa mɔ̃lɛ-laa kɛ́ níi nɔii mai?

E siɣe tãi ma Adaŋ da Iî di tɔ́ɔ la Ɣâla mai, Ziova aâ nɛɛ naa à gɛ́ɛ ǹúui kélee ŋwɛ̂lii e tɔ́ɔ ŋɔkâloŋ-laai mai e tɔ́ɔ ma. Lé mɛni ma? À gɛ́ɛ e nɛ kûa kâloŋ-laa ta kpɛ́ni kélee fa pɔri núu-kpune líi laai fɛ̂ɛ ŋɔkâloŋ-laai. (Ikilisiati 7:29; 8:9) Kóraŋ wala lɔ́ɔlu-mɛi-da (6,000) tɛɛ pôlu mai, kwaâ nâa ŋ̀óo-ŋai ŋí káa a tɔ̃yâ. Núu-kpune gɔ̂mɛnɛ ta fé ta pɔri ní kɔ́, puru, mɛni nyɔ́mɔɔ kɛɛ, woya mɛni da kɔlɔ fela kpɛɛi.​—Zɛlemaya 10:23; Lomaŋ 9:17 Lóno.

E tee núu-kpune ŋɔkâloŋ-laai ma, Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai a pai mɛni támaa kɛi diai da diyée see m̀ui diɛ. (Azaya 48:17, 18) Tãi kpua yée mu, Ziova a pai núu-kpune gɔ̂mɛnɛ-ŋa kélee su karai. Nûai pai diyée seei Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai mui dia nɔ́ ɓe pai kɛi nɔii ma.​—Danîa 2:44 Lóno.

Watch the video Why Does God Allow Suffering?

4. Ɣâla ŋɔlii kpelei aâ nɛɛ naa à gɛ́ɛ kú lé kɛ́?

Séetìŋ e maafo kɛ́ nyɛɛ núu da fé wɔlɔ pa Ɣâla fɛli a wɛ́li-kɛ-maa lii. Ya pɔri Séetìŋ kɛi a lɛ́ɛ núu? Ôoei! Ɣâla ŋɔlii kperei aâ nɛɛ naa à gɛ́ɛ kú gâloŋ-laai lɛ́ kwa ŋwɛ̂lii—Ɣâla ŋɔkâloŋ-laai kpaa máŋ núu-kpune. Kwa gâloŋ-laai lɛ́ kwa ŋwɛ̂lii bere sîi ma kwa kú kɛ́-ɣenɛi kɛ́ lai.​—Zôo 1:8-12; Táre-woo-ŋa 27:11 Lóno.

5. Kwa pɔri nɛi léŋ à gɛ́ɛ kwa Ɣâla wɛ́li a kúmɛi núu?

Kwa nɛ à gɛ́ɛ kwa Ɣâla wɛ́li a kúmɛi núu à kɛ́ kwa dɔ̃yâi maa kɔ́ri e pîlaŋ ma; kú vɛli a tɔ̃yâ pere, berei gáa la ŋâla-kɔlɔi sui. (Zɔ̂ŋ 4:23) Kwa tɔ́ɔ Séetìŋ ma kú nɛ à gɛ́ɛ vé a kúmɛi núu à kɛ́ kwa kúyée da kú lá, kula ŋeniɛi ŋí su gɔ̂mɛnɛ m̀ɛni da kɔ́ mɛni su yɛ̂ɛ berei Yîsɛ e gɛ̀ lai.​—Zɔ̂ŋ 17:14 Lóno.

Séetìŋ ŋɔwala-wala laai su, gáa sâa gɛi tûa sîi nyɔ́mɔɔ-ŋa láa aâ tóo. À kɛ́ kwa kúyée kula m̀ɛnii nyɔ́mɔɔ-ŋai ŋí su, kúɓarâŋ dani-ŋa kpaa máŋ kúkáayɔɔ-ŋai dani da pai ɣɛ́lɛ-maa kulai kúkponôi kpaa máŋ di tɔ́ɔ kwa. (1 Pitɛ 4:3, 4) Lé ɓe kwa pai gɛi? Kwa pai lào-laa kɛi a diai nyii Ɣâla wɛ́linii? Kú ŋɔ́nɔ kúyée see Ɣâla ŋɔtɔ̂ŋ-ŋai mu kú dûa kɛ́? Kwa gɛ̀ tí, gɛ̀ ní kwa pai kɛi nɛi Séetìŋ ma à gɛ́ɛ m̀ɛnii e m̀o à gɛ́ɛ kúfe pai Ɣâla wóo mɛni kwa kɛ́ mɛni kpɔlu sui, gáa a lɛ́ɛ.​—1 Kɔleŋtiɛŋ 6:9, 10; 15:33 Lóno.

Ɣâla ŋɔwɛ́li-kɛ-maai núu-kpune mɛni mai a nɛ à gɛ́ɛ a pai mɔ̃lɛ laa da mɛni nyɔ́mɔɔ kperai. Diai pai dilaa-lai pui Ɣâla kponôi di diyée see ŋɔkâloŋ-laai mui da pai kɛi ɣeniɛ wɔlɔ-wɔlɔ da wɔlɔ-wɔlɔ.​—Zɔ̂ŋ 3:16 Lóno.