Ra Magay Girdien E Fayleng Nib Fas, Fa?

Dariy ba ngiyal’ ni ke rung’ag e girdi’ e thin ni ri boor u morngaagen tomren e fayleng. Boor e girdi’ e ma lemnag ni ra pil e fayleng u fithik’ e mahl ni nuclear. Ma boch e yad ma lemnag ni yub ara pollution e ra thang e girdi’ u fayleng. Ma yugu boch e girdi’ e ma magafan’rad ni ra wageynag e girdi’ kanawoen e salpiy nge bagayad me cham ngak bagayad.

Rriyul’ nrayog ni nge yib tomren e re fayleng ney, fa? Faanra rayog, ma mang fan e re n’em ni nge yib? Ka’ e kireb nge m’ay e re fayleng ney biyay, fa?

Ke M’ay e Fayleng—Me Yib Reb

Arrogon, ke m’ay reb e fayleng. Amu lemnag e fayleng ni kireb e girdi’ riy u nap’an Noah. Be weliy e Bible ni gaar: “Fare ran ni yib nge tharey e nam e ir e kirebnag e bin kakrom e fayleng.” Ma ku be yog e Bible ni gaar: “I [Got] e de pag e piin ni kakrom nde gechignagrad, yi pag e ran nge tharey e nam ni tafen e girdi’ nib kireb; ma ke mus ni piin ni ayuwegrad ndar uned ko yam’ e Noah, ni i machibnag e tin nib mat’aw, nge ku medlip e girdi’.”—2 Peter 2:5; 3:6.

Amu lemnag fan e pi thin nem ni ke m’ay e fayleng ma mang e der yip’ fan. Gathi fan ni ke thang e yafas ko urngin e girdi’ nu fayleng. Ke mus ni Noah nge tabinaw rok e kar m’agay’gad ni yad fas ko fare Ran ni ke tharey e fayleng kakrom. Ku i par e Fayleng nib polo’ nge pi t’uf u lan e lang. Ere fayleng e aram e “girdi’ ni kireb” ni kan thangrad, ni aram e m’ag nib kireb u fayleng kakrom.

Ere ke yoor e girdi’ rok Noah me sum reb e fayleng biyay. Ni aram e bin l’agruw e fayleng ara m’ag, ni ke par ke mada’ ko ngiyal’ rodad ney. Ma boor e chep u morngaagen mahl, bugel, nge cham ni ke bod rogon u nap’an Noah. Ere ra diin e re fayleng ney ara re m’ag ney biyay? Ra magay, fa?

Rogon Nga M’on Ko Re Fayleng Ney

Tomren ni yog e Bible ni ke kirebnag e ran e bin kakrom e fayleng, ma ki gaar: “Machane lan e lang nge re fayleng ney ni ba’ e chiney e ka re bugithin nem rok Got e ir e ke tay ndabi kireb nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni nge yib e nifiy i kirebnag.” (2 Peter 3:7) Arrogon ma ki weliy e en ni yoloy boch e thin u lan e Bible ni gaar: “Re fayleng ney [e fayleng ni bay e chiney] nge urngin ban’en ni ba’ riy ni be yim’ e girdi’ ni bochan e bayi m’ay.”—1 John 2:17.

Gathi fan e pi thin nem nu Bible e nge pil e fayleng ara nge m’ay e pi t’uf u lan e lang, ya de m’ay e pi n’en ney u nap’an Noah. (Psalm 104:5) Ra ni thang e re fayleng ney nge “lang e lang” e be yip’ fan e pi tayugang ko pi am ni be gagiyegnagrad Satan, nge “fayleng” ara girdi’ riy e ran ni thangrad ni bod ni ra yik’ nge m’ay. (John 14:30; 2 Korinth 4:4) Dabi siy ni ra m’ay e re fayleng ney ara re m’ag ney u rogon ni ke buch ko fare fayleng kakrom u m’on ko fare Ran u nap’an Noah. Ke yog Jesus u morngaagen rarogon e fayleng ko “fa ngiyal’ nem nnap’an Noah” ni aram rogon ni ra buch u m’on ni ra m’ay e kireb ko re fayleng ney.—Matthew 24:37-39.

Nap’an ni weliy Jesus u morngaagen fa ngiyal’ nem nnap’an Noah, iraram e fulweg ni pi’ Jesus ko deer ni fith e pi gachalpen ngak: “Mog ngomad ko wuin e ra buch e pi n’en ney? Ma mang e pow ko wub rom nge tomren e fayleng?” (Matthew 24:3, King James Version) Manang pi gachalpen Jesus ni ra m’ay e re fayleng ney. Re n’ey e ke n’iginrad ni ngar tamdaggad, fa?

Machane, nap’an ni ke weliy Jesus e n’en ni ra buch u m’on ko tomren e fayleng, e ke pi’ e athmagil nga lanin’rad ni ngar falfalan’gad ‘ya aram e ke chugur ni ngan chuwegrad u fithik’ e gafgow.’ (Luke 21:28) Arrogon, yira chuweg e girdi’ rok Satan nge m’ag rok nib kireb me par e bin nib biech e fayleng ni bay e gapas riy!—2 Peter 3:13.

Machane, wuin e ra m’ay e re fayleng ney? Mang e “pow” ni pi’ Jesus ni nge dag e ngiyal’ nra “yib, ni aram e ngiyal’ ni tomren e fayleng”?

“Fare Pow”

Fare thin nu Greek ni kan piliyeg ni “wub” e aram e pa·rou·siʹa, ma fan e re bugithin ney e aram e “ka bay,” ni aram e ba riyul’ ni bay ni nge ayuweg e girdi’. Ere nap’an ni yira guy “fare pow” ma gathi be yip’ fan ni dabi n’uw nap’an me yib, machane ke sul ma bay e chiney. Ere fan e re n’ey e ke tabab Jesus ni nge gagiyeg ma dabi guy e girdi’ ya ke pilung u tharmiy ma dabi n’uw nap’an ma nge chuweg e pi toogor rok.—Revelation 12:7-12; Psalm 110:1, 2.

Gathi ke mus ni taa ban’en e yog Jesus nra mang “fare pow.” I weliy u morngaagen boor ban’en nra buch. Urngin pi n’en ney ni kan nog u m’on riy e ra buch ko ngiyal’ ni ke yog e piin ni yoloy e Bible e “tin tomren e rran” ngay. (2 Timothy 3:1-5; 2 Peter 3:3, 4) Amu lemnag boch ban’en ni yog Jesus ni ra buch u nap’an e ngiyal’ ko “tin tomren e rran.”

“Bay reb e nam me cham ngak reb e nam, ma gin nsuwon reb e pilung e bayi mahl ko gin nsuwon reb e pilung.” (Matthew 24:7) Dariy biyay u m’on ko ngiyal’ ney ni immoy reb e mahl ni ba gel e kireb riy. Ke yog be’ ni ma fil e chep ni gaar: “Fare World War I [ni ke tabab ko 1914] e aram ‘urngin’ ban’en ni ke un ko re cham nem.” Machane, kab gel e magothgoth ko World War II. Ma be ul’ul’ i yan e mahl ni be kirebnag e fayleng. Arrogon, ke lebug e pi thin rok Jesus ni ba gagiyel!

“Bay yib e uyungol.” (Matthew 24:7) Tomren e World War I me yib e bin th’abi ga’ e uyungol u nap’an e girdi’. Ma ke lich boch e ggan u tomren World War II. Ke gafgownag e uyungol taareb ko lal e girdi’ u gubin yang u fayleng, ma ke yim’ 14 million e bitir u gubin e duw ni bochan. Ba riyul’, ni immoy e “uyungol”!

“Gubin yang ni bay i yib e durru’ nib gel riy.” (Luke 21:11) I yim’ gonapan ragag yay nib mun ngay ko girdi’ u reb e duw nge reb ni bochan e durru’ ni i yib ni ka nap’an 1914 ko girdi’ ni i yim’ kakrom. Amu fl’eg i lemnag nib fel’ rogon: Ni yim’ 200,000 e girdi’ u China ko 1920; me yim’ 99,300 e girdi’ u Sapan ko 1923, ma nap’an 1939 u Turkey, me yim’ 32,700 e girdi’ riy; nap’an 1970 u Peru, ma 66,800 e girdi’ riy ni kar m’ad; ma nap’an 1976 u China biyay, gonapan 240,000 e girdi’ riy ni kar m’ad (ara, 800,000 nrogon ni yog boch e girdi’). Dabi siy ni aram e “durru’ nib gel” ni ke m’ug u fayleng ni ka nap’an e girdi’!

“U gubin yang e bay yib e liliy nib machreg ni ma af ko girdi’ i yan.” (Luke 21:11) Chi ngiyal’ nem u tomren e World War I, ma ke gaman 21 million e girdi’ ni yim’ ko fare misilpig ni yima yog e Spanish flu ngay. I reportnag e Science Digest u morngaagen ni gaar: “Dariy ban’en ni yib kakrom ni kab gel, mab papey ni nge yib e yam’ riy.” Ka ngiyal’ nem me yoor e liliy ko gumercha’, cancer, AIDS, nge yugu boch e gafgow ni ke thang e pogofan rok bokum million e girdi’.

“Ra yoor e togopuluw ko motochiyel.” (Matthew 24:12) Ka nap’an e 1914 me gagiyel ni re fayleng rodad ney e aram e fayleng nib sug ko bugel nge cham. U yu yang e be rus e girdi’ riy ni nga ranod u kanawo’ ni mus ko ngiyal’ ni ba rran. Ma nap’an e ngiyal’ ni nep’ ma ma par e girdi’ u lan e naun rorad nib man e mab rorad, ya kar rusgad ni nga ranod nga wuru’ e naun rorad.

Ka bay boch ban’en ni kan nog ni ra buch u nap’an e tin tomren e rran, ma urngin e pi n’en ney e be buch. Fan e re n’ey, e ke chugur nga tomren e fayleng. Machane, bay e falfalan’, ya ra m’agay boch e girdi’ riy. Ya tomren ni ke yog e Bible ni “re fayleng ney . . . e bay m’ay,” me micheg ni gaar: “En nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fas ndariy n’umngin nap’an.”—1 John 2:17.

Ere ba t’uf ni ngad filed e tin nib m’agan’ Got ngay ma thingar da folgad riy. Ma aram e rayog ni ngada m’agay’gad ni gad fas u nap’an nra m’ay e re fayleng ney ma gad ra falfalan’ ni manemus ko flaab u lan e bin nib biech e fayleng rok Got. Be micheg e Bible ko ngiyal’ nem ni gaar: “Got . . . e bayi n’ag urngin e lu’ u owchen e [girdii]. Ma aram e dab ku unim’, ma dab ki i kireban’uy, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw.”—Revelation 21:3, 4.

Faanra de yog, ma urngin e thin ko Bible e aram e kan fek ko fare New World Translation of the Holy Scriptures.

[Picture Credit Line on page 6]

Photo Credits: Airplane: USAF photo. Child: WHO photo by W. Cutting. Earthquake: Y. Ishiyama, Hokkaido University, Japan.