“En Nra Poy E Re Bugithin Ney E Ngari Tiyan’ Ngay Nge Nang Fan”

“Bay mu guyed e N’en ni Th’abi Dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup, . . . Ma piin ni yad bay u Judea e thingar ra milgad nga daken e burey.”​—MATTHEW 24:15, 16.

1. Mang wenegan ni yib ko n’en ni ke ginang Jesus u Luke 19:43, 44?

FAAN kan ginangdad ni bay yib e riya’ ma aram e rayog ni ngad rin’ed ban’en ngad siyeged. (Proverbs 22:3) Ere mu lemnag rarogon e pi Kristiano u Jerusalem u tomren ni yib piyu Roma ko duw ni 66 C.E. I ginang Jesus ni ran longobiy e re binaw nem min gathey. (Luke 19:43, 44) Ma boor piyu Jew e ur dariy fannaged e n’en ni yog. Machane pi gachalpen e ur folgad rok. Ma wenegan riy e kar magaygad nib fos u nap’an fare gafgow ko duw ni 70 C.E.

2, 3. Mang fan nsusun ni ngad tedan’dad ko n’en ni yiiynag Jesus u Matthew 24:15-21?

² I yiiynag Jesus ban’en ni bay fan ngodad e ngiyal’ ney, me pi’ e pow nib muun ngay e mahl, nge uyungol, nge durru’, nge misilpig, nge togopuluw ko Kristiano ni yad be wereg e thin ko Gil’ilungun Got. (Matthew 24:4-14; Luke 21:10-19) Miki weliy Jesus u murung’agen ban’en ni ra ayuweg pi gachalpen ni ngar nanged ni ke chugur ko ngiyal’ ko tomur​—ni aram e ‘n’en ni th’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup.’ (Matthew 24:15) Ngad sulod nga daken e pi thin nem nib baga’ fan ma ngad guyed ko uw rogon nrayog ni nge ayuweg e yafos rodad e chiney iyan ngaram.

³ Tomren ni ke pi’ Jesus fare pow me gaar: “Bay mu guyed e n’en ni th’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup, ni ir e faani weliy Daniel ni profet murung’agen.” (En nra poy e re bugithin ney e ngari tiyan’ ngay nge nang fan!) “Ma piin ni yad bay u Judea e thingara ra milgad nga daken e burey. Ma en ni bay u daken e chigiy ko naun rok e dakuriy nap’an ni nge luw nga but’ nge fek e chugum rok u naun rok. Ma en ni bay u milay’ e thingari dabi sul nga naun rok nge fek wuru’ e mad rok. Rib gel e gafgow nra tay e piin nib diyen, nge piin ni ppin ni kabran fakrad e ngiyal’ nem! Mu yibilgad ngak Got nge dab mmilgad ko ngiyal’ nib gel e garbeb riy ara chirofen ni sabbath! Ya gafgow ko re ngiyal’ nem e ri kab mal’af ni kab gel e gafgow riy ni kaa yib, ni ka nap’an ni sum e fayleng nge mada’ ko bin daba’ e rran, fa ki yib reb e gafgow ntaareb rogon ngay.”​—Matthew 24:15-21.

4. Mang e be dag ni ke lebug e pi thin ko Matthew 24:15 u nap’an e bin som’on e chibog?

⁴ Pi thin ni weliy Mark nge Luke e ku ma tamilangnag boch ban’en. Faani yog Matthew fare bugithin ni ke “sak’iy u lan fa gin’en nib thothup,” ma be yog ko Mark 13:14 ni “ke sak’iy ko gin nsusun e dabi sak’iy ngay.” Miki weliy Luke 21:20 boch e thin ni yog Jesus ni gaar: “Faanra mu guyed yu Jerusalem ni ke longobiy yu raba’ i salthaw, ma aram e kam nanged ndab ki n’uw nap’an min kirebnag.” Aram e be ayuwegdad ngad nanged ni yay nsom’on ni ke lebug e re thin nem ma ke yib yu Roma ngak Jerusalem mar kirebnaged e re binaw nem nge tempel riy​—aram e gin’en nib thothup ni fan ko piyu Jew machane daki thothup u wan’ Jehovah​—ma ke tabab ko 66 C.E. Kan gathey e re binaw nem ko duw ni 70 C.E. nap’an ni yib yu Roma. Mang fare “n’en ni th’abi dabuy” ko ngiyal’ nem? Ma uw rogon ni ke ‘sak’iy u lan fa gin’en nib thothup’? Gad ra nang e fulweg ko pi deer ney ma ra ayuwegdad ngad nanged fan ko uw rogon nra lebug ko ngiyal’ ney.

5, 6. (a) Mang fan ni ba t’uf ko piin nra poy e pi thin rok Daniel guruy ni 9 ni ngari tiyan’rad ngay ni ngar nanged fan? (b) Uw rogon ni ke lebug e n’en ni yiiynag Jesus u murung’agen fare “n’en nth’abi dabuy”?

⁵ I pining Jesus ko piin ni be poy e pi thin nem ni ngari tiyan’rad ngay ngar nanged fan. Mang e pi thin nem ni yad be poy? Be m’ug riy ni aram e pi thin ni bay ko Daniel guruy ni 9. Ya aram e thin ko profet ni be tamilangnag e ngiyal’ nra yib fare Messiah ma kan yiiynag e ngiyal’ ni ran “thang e pogofan rok” u tomren dalip nge baley e duw. Be weliy e re thin ko profet nem ni gaar: “Mu daken pon e pi n’en nth’abi dabuy ma ra yib fa en ni be n’igin e magothgoth; ma nge mada’ ko ngiyal’ ni ke yib e magothgoth, ma n’en ni kan turguy e ku ran puog nga daken e n’en ni kan gathey.”​—Daniel 9:26, 27, New World Translation; ku mu guy Daniel 11:31; 12:11.

⁶ I lemnag piyu Jew ni pi thin nem e be sor fan ko fa ngiyal’ ni ke kirebnag Antiochus IV fare tempel 200 e duw faram. Machane i dag Jesus ni gathi aram rogon, ya fare “n’en nth’abi dabuy” e ka bay nga m’on nra m’ug me yib i sak’iy u “lan fa gin’en nib thothup.” Be m’ug riy ni n’en ni yog Jesus e ba sor fan ko pi salthaw nu Roma ni ra yib u nap’an e 66 C.E. ma bay e pi flak rorad. Pi pow rorad ni aram rogon e bod e liyos me ere aram e pi n’en nth’abi dabun piyu Jew.a Ma wuin ni ra yib e pi salthaw nu Roma mar ‘sak’iygad u lan fa gin’en nib thothup’? Ke buch u nap’an ni yib e pi salthaw nu Roma mar feked e pi flak rorad mar chamgad ngak yu Jerusalem ma kar bad u lan fare tempel, ni aram e gin nthothp ko piyu Jew. Ma piyu Roma e kar kirebnaged fare yoror ko tempel. Rriyul’ ni n’en nth’abi dabuy e ke sak’iy u lan e gin’en nib thothup!​—Isaiah 52:1; Matthew 4:5; 27:53; Acts 6:13.

“N’en Nth’abi Dabuy” ko Ngiyal’ Ney

7. Mang thin ni yiiynag Jesus e be lebug ko ngiyal’ ney?

⁷ Ka nap’an e World War I, ma kad guyed ni be lebug e n’en ni yiiynag Jesus u Matthew guruy ni 24. Machane mu lemnag e pi thin rok ni gaar: “Bay mu guyed e n’en nth’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup, . . . Ma piin ni yad bay u Judea e thingar ra milgad nga daken e burey.” (Matthew 24:15, 16) Re thin ko profet ney e ku ra lebug ko ngiyal’ ney.

8. U lan in e duw, me yog e Pi Mich Rok Jehovah ni “fare n’en nth’abi dabuy” ko ngiyal’ ney e be yip’ fan e mang?

⁸ Kari mich u wan’ e pi tapigpig rok Jehovah ni ra lebug e pi thin ko profet nem ma aram min weliy u murung’agen u lan fare Wulang Ntagil’ e Damit ko January 1, 1921, ma kan puthuy ko pi n’en ni be buch u gin’en ni Middle East. Ma kan weliy u lan e Wulyang Ntagil’ e Damit ko December 15, 1929, ko page 374 ni gaar: “N’en ni be rin’ fare League of Nations e be chafeg e girdi’ nib orel rok Got nge Kristus, me ere aram ban’en nth’abi dabuy, ni sum rok Satan, ma rib kireb u wan’ Got.” Ere nap’an e 1919 me m’ug “fare n’en nth’abi dabuy.” Munmun me m’ay fare League me yib fare United Nations u luwan. Ma ke n’uw nap’an ni be tamilangnag e Pi Mich Rok Jehovah ni pi ulung ney ko girdi’ e ri dabun Got.

9, 10. Mang e kad lemnaged u murung’agen e ngiyal’ nra sak’iy “fare n’en nth’abi dabuy” u lan e gin’en nib thothup ni bochan e n’en ni kad lemnaged u murung’agen fare gafgow ni baga’?

⁹ Fa binem e article e ke tamilangnag e pi thin ko Matthew guruy ni 24 nge 25. Ma bay rogon ni ngan weliy u murung’agen ‘fare n’en nth’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup’? Arrogon. Ya pi thin ni yiiynag Jesus e be puthuy fare “sak’iy u lan fa gin’en nib thothup” nga ngiyal’ nra yib fare “gafgow.” Ere yugu aram rogon ni ke n’uw nap’an ni immoy fare “n’en nth’abi dabuy,” ma susun ni nge ga’ fan u wan’dad rogon nib peth e ngiyal’ nra “sak’iy u lan fa gin’en nib thothup” ko fare gafgow ni baga’. Mang fan?

¹⁰ Kafram ma i lemnag e girdi’ rok Got ni bin som’on guruy ko fare gafgow ni baga’ e ke tabab ko 1914 ma bin tomur guruy e ra yib u nap’an fare mahl ni Armageddon. (Revelation 16:14, 16; mu taarebnag ko The Watchtower, April 1, 1939, page 110.) Ere ba tamilang ko mang fan ni kan lemnag ni fare “n’en nth’abi dabuy” ko ngiyal’ ney e ke sak’iy u lan fa gin’e nib thothup nfin tomren e World War I.

11, 12. Nap’an e 1969, ma mang e kan tamilangnag u murung’agen fare gafgow ni baga’?

¹¹ Machane, in e duw nga tomren ma ke tamilang u wan’dad ni gathi aram rogon. Ma nap’an e Assembly ni “Gapas u Fayleng” u New York City ko aningeg fene maruwel ko July 10, 1969, ma F. W. Franz, ni ir e vice president ko Watch Tower Bible and Tract Society ko ngiyal’ nem e ke pi’ e welthin. Ke weliy u murung’agen e n’en ni kan lemnag u murung’agen e n’en ni yiiynag Jesus me gaar Brother Franz: “Kan weliy ni ‘fare gafgow ni baga’’ e ke tabab ko 1914 C.E. ma de pag Got ni nge yan i mus rogon e ngiyal’ nem ya ke taleg e World War I ko November 1918. Ma aram me pag Got boch e ngiyal’ ni nge maruwel e tin ni ka bay girdien fachi ulung ma aram me yib fare ‘gafgow ni baga’’ biyay me mus u nap’an fare mahl ni Armageddon.”

¹² Ma aram min thiliyeg e n’en ni kan lemnag faram me gaar: “Ra nge puluw ko pi n’en ni buch u nap’an e bin som’on e chibog, . . . ma fare ‘gafgow nib baga’’ e de tabab ko 1914 C.E. Ya n’en ni buch u 1914-1918 ni be yip’ fan yu Jerusalem, e ke mus aram ‘e bod e bin som’on e amith ni ma yib ngak be’ ni nge gargel’ . . . Ma ka bay nga m’on fare ‘gafgow ni baga’’ ni dabki yib reb e gafgow ntaareb rogon ngay, ya ran thang e pi yuraba’ i teliw ni googsur (nib muun Kristendom ngay) ma aram ma ra yib fare ‘mahl ni fan ko fare rran ni ba ga’ fan, ni Rran rok Got ni Gubin ma Rayog Rok u Armageddon.” Ere fare gafgow ni baga’ ni polo’ e ka bay nga m’on.

13. Mang fan nib puluw ni ngan nog ni ka bay ba ngiyal’ nga m’on ni ra ‘sak’iy fare “n’en nth’abi dabuy” u lan e gin’en nib thothup’?

¹³ Aram e n’en nra tamilangnag ko wuin nra sak’iy “fare n’en nth’abi dabuy” u lan e gin’en nib thothup. Mu lemnag e n’en ni buch u nap’an e bin som’on e chibog. I cham piyu Roma ngak piyu Jerusalem u nap’an e 66 C.E., machane kar chuwgad nib tomgin, ma aram min pag e pi Kristiano ni ngar ayuweged e “yafos” rorad. (Matthew 24:22) Ere gad be sonnag fare gafgow ni baga’ ni dabki n’uw nap’an ma ra tabab, machane ran lichnag e pi rran nem ni fan ko piin ni ke mel’eg Got. Mu tiyan’um ko re thin ney ni baga’ fan: Kakrom ma ‘fare n’en nth’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup’ e ba sor fan ko ngiyal’ ni yib yu Roma ko duw ni 66 C.E. ma General Gallus e ke pow’iyrad. N’en nib taareb rogon ko re n’em ko ngiyal’ ney​—ni aram e ngiyal’ nra tabab fare gafgow ni baga’​—e ka bay nga m’on. Ere “fare n’en nth’abi dabuy ni ra n’igin e magothgoth,” ni immoy u nap’an e 1919, e dawori yib i sak’iy u lan e gin’en nib thothup.b Uw rogon nra buch e re n’ey? Ma mang wenegan riy nrayog ni nge yib ngodad?

Bay Yib e Togopuluw nga M’on

14, 15. Uw rogon ni be ayuwegdad e thin ko Revelation guruy ni 17 ni ngad nanged fan e pi n’en ni ra buch u m’on ko Armageddon?

¹⁴ Fare babyor ni Revelation e be weliy u murung’agen e ngiyal’ nran togopuluw ko pi yuraba’ i teliw ni googsur. Guruy ni 17 e be weliy u murung’agen e pufthin rok Got ngak “Babylon nib Gilbuguwan, ni ir chitingin urngin e ppin ni yad ma chuway’ ngorad”​—ni aram e pi yuraba’ i teliw nib googsur u fayleng ni ga’ngin. Ma Kristendom e baga’ riy ya be yog ni bay rogon u thilrow Got. (Mu taarebnag ko Jeremiah 7:4.) Pi yuraba i teliw ni googsur, nib muun Kristendom ngay, e kar uned ko “pi pilung nu fayleng,” machane ra tal e re n’ey u nap’an ni ran thang e pi yuraba’ i teliw nem. (Revelation 17:2, 5) Mini’ e ra rin’?

¹⁵ Be weliy Revelation u murung’agen “ba gamanman nib row” ni immoy ba ngiyal’ nib fos, machane me yim’, ma bay ki m’ug biyay. (Revelation 17:3, 8) Ma pi tayugang nu fayleng e be tay fan e re gamanman nem. Boch ban’en ni bay ko re thin ko profet nem e be ayuwegdad ngad nanged ni re gamanman nem e be yip’ fan ba ulung ko gapas ni sum u nap’an e 1919 ni aram fare League of Nations (“ban’en nth’abi dabuy”) ma chiney aram e United Nations. Revelation 17:16, 17 e be dag ni ra ta’ Got nga lan gum’irchaen e pi tayugang ni baga’ farad ko re “gamanman” nem ni ngar thanged e pi yuraba’ i teliw ni googsur. Re togopuluw nem aram tabolngin fare gafgow ni baga’.

16. Mang boch ban’en nib lingagil ni be buch ko pi yuraba’ i teliw?

¹⁶ Ka bay nga m’on e ngiyal’ nra tabab fare gafgow ni baga’, me ere ka bay nga m’on rodad e ngiyal’ ni yira “sak’iy u lan e gin’en nib thothup” fa? Be m’ug riy ni arrogon. Ya “fare n’en nth’abi dabuy” e ke m’ug u tabolngin e re chibog ney, ma ka be par u lan bokum e duw, machane ra rin’ ban’en nib lingagil “u lan e gin’en nib thothup” u ba ngiyal’ nga m’on. Pi gachalpen Kristus u nap’an e bin som’on e chibog e kar tedan’rad ko uw rogon ni yira “sak’iy u lan e gin’en nib thothup” maku arrogon e pi Kristiano ko ngiyal’ ney. Dabiy siy ni thingarda sonnaged e ngiyal’ ni ra lebug ma aram e gad ra nang fan urngin ban’en. Machane gad be guy u boch e binaw ni yibe dabuy e pi yuraba’ i teliw. Boch e ulung ko am e kar uned ko piin ni yad e Kristiano faram mar digeyed e bin riyul’ e michan’ rorad, ma yad be k’aring e togopuluw ngak e pi yuraba i teliw nge ngak e tin riyul’ e Kristiano. (Psalm 94:20, 21; 1 Timothy 6:20, 21) Me ere mus ko chiney ma pi tayugang ko am e be “cham ngak fare Fak e Saf,” ma rogon ni be yog u Revelation 17:14 ma ra gel e re cham ney. Dabiyog ni ngar chamgad ngak fare Fak e Saf rok Got nriyul’​—ya aram Jesus Kristus ni kan tolangnag mab rir​—me ere yad ra togopuluw ngak e tin riyul’ e girdi’ rok Got, nge fa piin nib “thothup.” (Daniel 7:25; mu taarebnag ko Roma 8:27; Kolose 1:2; Revelation 12:17.) I micheg Got ngodad ni ra gel fare Fak e Saf nge piin ni kar uned ngak.​—Revelation 19:11-21.

17. Mang e rayog ni nga dogned ni fan ko uw rogon nra sak’iy fare “n’en nth’abi dabuy” u lan e gin’en nib thothup?

¹⁷ Gad manang ni dabki n’uw nap’an ma yira thang mit e pi yuraba’ i teliw ni googsur. Babylon nib Gilbuguwan e ke “chingnag nga rachaen pi girdien Got,” ma ke ngongol ni bod ba pilung, machane ba mutrug ni yira thang. Ya rogon ni ke suwey laniyan’ e pi pilung nu fayleng e ra thil ya ‘fa ragag i gagey nge fare gamanman’ e ra fanenikay.’ (Revelation 17:6, 16; 18:7, 8) Ma nap’an nra togopuluw fare “gamanman nib row” ngak fare ppin ni ma chuway’ ngak, ma aram e be sak’iy fare “n’en nth’abi dabuy” u lan e gin’en ma pining yu Kristendom thothup ngay.c Ma aram min tabab ni ngan gathey Kristendom, ni ir e be yog thothup ngak.

“Ngan Mil”​—Uw Rogon?

18, 19. Mang fan ma pi thin ni “ngan mil nga daken e pi burey” e de sor fan nga be’ nge thiliyeg e teliw rok?

¹⁸ Tomren ni kan yiiynag ni ra ‘sak’iy fare n’en nth’abi dabuy u lan e gin’en nib thothup,’ me ginang Jesus ni nge rin’ e piin nib gonop ban’en. Aram e be yog ni ngiyal’ nem nib chugur ko tomur​—u nap’an ni be “sak’iy fare n’en nth’abi dabuy u lan fa gin’en nib thothup”​—ma aram ma ra mil e girdi’ ngar chuwgad ko pi yuraba’ i teliw ni googsur mi yad un ko bin riyul’ e liyor fa? Danga’. Mu lemnag e yay nsom’on ni ke lebug e re thin nem. I gaar Jesus: “Piin ni yad bay u Judea e thingar ra milgad nga daken e pi burey. Ma en ni bay u daken e chigiy ko naun rok e ra luw nga but’ ma dakuriy nap’an ni ngki chuw nga naun rok nge fek ban’en nge yan; ma en ni bay u milay’ e thingari dabi sul ko naun rok nge fek wuru’ e mad rok. Rib gel e gafgow nra tay e piin nib diyen, nge piin ni ppin ni kabran fakrad e ngiyal’ i n’em! Mu yibilgad ngak Got nge siy ki yib e pi n’ey ko ngiyal’ nib gel e garbeb riy.”​—Mark 13:14-18.

¹⁹ De yog Jesus ni kari mus ni piin ni bay u Jerusalem e ba t’uf ni ngar milgad, ni gowa be yog ni ba t’uf ni ngar chuwgad ko teliw nu Jew; maku de yog ni ngar thilyeged e teliw rorad​—mi yad mil ko bin googsur mar uned ko bin riyul’. Dabi siy ni de t’uf ko pi gachalpen Jesus ni ngan nog ngorad ni ngar chuwgad ko reb e teliw mi yad un ko yugu reb; ya goo kar manged e tin riyul’ e Kristiano. Ma fare cham u nap’an e 66 C.E. e de k’aring e piin ni be un ko teliw ni Judaism u Jerusalem nge Judea ni ngar digeyed e re teliw nem mar uned ko Kristiano. Ke weliy Professor Heinrich Graetz ni fa piin ni ur leked piyu Roma ni be mil rorad e kar sulod nga Jerusalem me gaar: “Fapi Zealots e kar ron’ed e tang ni kar gelgad ko mahl, mar sulod nga Jerusalem (8th October), ma kar falfalan’gad ya ke l’agan’rad ni ran pithigrad mi yad par nib puf rogon ni yad reb e nam. . . . Ya ke ayuwegrad Got ni bod rogon ni ke ayuweg e girdi’ rorad kakrom. I par e pi Zealot ni dariy e marus rorad ko gabul nge langleth.”

20. Uw rogon ni fol pi gachalpen Jesus ko n’en ni i ginang ni ngan mil nga daken e pi burey?

²⁰ Ere uw rogon ni ke fol e piin ni kan mel’egrad mi yad buch uw, ko n’en ni yog Jesus? Kar chuwgad u Judea mar milgad nga daken e pi burey u baraba’ fare lul’ ni Jordan, ma aram e kar daged ni gathi yad bang ko piyu Jew ni fan ko nam rorad ara teliw rorad. Kar digeyed e milay’ rorad nge naun rorad, ma dar feked e chugum u lan e naun rorad. Ke mich u wan’rad ni Jehovah e ra ayuwegrad, ma aram mar mon’eged e liyor ngak u m’on rok urngin e tin ni ka bay ban’en.​—Mark 10:29, 30; Luke 9:57-62.

21. Mang e dabi buch u nap’an ni ra togopuluw fare “n’en nth’abi dabuy”?

²¹ Mu lemnag e bin ni baga’ yay nra lebug. U lan boor e duw ma gad be pining e girdi’ ni ngar chuwgad ko pi yuraba’ i teliw ni googsur mar uned ko bin riyul’ e liyor. (Revelation 18:4, 5) Ma bokum milyon e girdi’ ni kar folgad riy. De yog ko thin ni yiiynag Jesus ni nap’an nra tabab fare gafgow ni baga’ ma bokum e girdi’ e ra un ko bin riyul’ e liyor; ya de yoor e pi Jew ni kar thiliyeged e teliw rorad u nap’an e 66 C.E. Machane, bay rogon ni nge fol e pi Kristiano ko n’en ni yog Jesus mar milgad.

22. Sana mang e ba l’ag ngay ni ngad folgad ko n’en ni yog Jesus ma ngad milgad nga daken e pi burey?

²² Chiney e dad nanged urngin ban’en u murung’agen fare gafgow ni baga’, machane rayog ni nge mich u wan’dad ni faani yog Jesus ni ngad milgad ma gathi gad ra mil nga bayang nriyul’. Ya girdi’ rok Got e yad bay u gubin yang u fayleng. Machane rayog ni nge mich u wan’dad ni nap’an e ngiyal’ nib t’uf ni ngan mil, ma thingari par e pi Kristiano ni yad ba dar ko pi yuraba’ i teliw ni googsur. Ma rib ga’ fan e n’en ni yog Jesus ni thingari dabi sul e girdi’ nga naun rorad mar feked e mad ara chugum rorad. (Matthew 24:17, 18) Ere bay yib e skeng nga m’on ko uw rogon u wan’dad e chugum; ni baga’ fan u wan’dad, fa kab ga’ fan u wan’dad ni ra ayuweg Got e piin ni bay ko ba’ rok? Arrogon, sana gad ra gafgow u nap’an ni thingarda milgad. Ma thingarda pared ni ke tay talpedad ni ngad rin’ed urngin ban’en ndemtrug ko mang ni bod rogon e girdi’ rodad u nap’an e bin som’on e chibog ni kar milgad u Judea nga ranod nga Perea, ni bay u baraba’ fare lul’ ni Jordan.

23, 24. (a) Kari mus ni u uw e gad ra pirieg e ayuw? (b) Susun uw rogon u wan’dad e n’en ni ke ginang Jesus u murung’agen fare ‘n’en nth’abi dabuy ni ke sak’iy u lan fa gin’en nib thothup’?

²³ Thingarda pared nib mudugil ma nge pagan’dad ngak Jehovah nge ulung rok ni ir e bod ba burey. (2 Samuel 22:2, 3; Psalm 18:2; Daniel 2:35, 44) Aram e gin ni gad ra pirieg e ayuw riy! Dabda folgad ko girdi’ ni boor ni yad ra mil nga “lan e yiy” mar mithgad nga “tan e war u daken e burey”​—ni aram e pi ulung ko girdi’ ni ra par nib ngoch nap’an u tomren ni kan gathey Babylon nib Gilbuguwan. (Revelation 6:15; 18:9-11) Rriyul’, ni ra gel e mo’maw ko ngiyal’ nem​—ni bod rogon u nap’an e 66 C.E. ni fan ko piin nib diyen ni kar chuwgad u Judea nge piin ni thingar ranod ko ngiyal’ nib gel e garbeb. Machane rayog ni nge mich u wan’dad ni ra pi’ Got e ayuw ma rayog ni ngan magay nib fos. Ngad gelnaged rogon ni ke pagan’dad ku Jehovah nge Fak, ni be gagiyeg e chiney ni ir e Pilung ko Gil’ilungun Got.

²⁴ De t’uf ni ngad marusgad ko mang e ra buch. Ya ngiyal’ nem ma de adag Jesus ni nge par pi gachalpen ni yad be rus, ma dabun ni ngad rusgad e chiney iyan ngaram. Ke ginangdad ni fan ni ngad fl’eged rogodad u gum’erchadad nge lanin’dad. Ya dabni gechignag e pi Kristiano u nap’an ni ran thang e pi yuraba’ i teliw ni googsur nge re m’ag nib kireb ney. Yad ra tiyan’ mi yad fol ko n’en ni kan ginang u murung’agen fare ‘n’en nth’abi dabuy ni ke sak’iy u lan e gin’en nib thothup.’ Ma yad ra ngongol nib mudugil u daken e michan’ rorad. Dabda paged talin e n’en ni micheg Jesus ni gaar: “En nra athamgil nge mada’ ko tomur e ra yog e yafos ngak.”​—Mark 13:13.

[Boch e Thin nra Tamilangnag Murung’agen]

Ka Ga Manang?

◻ Uw rogon ni ke m’ug “fare n’en nth’abi dabuy ni ma n’igin e magothgoth” u nap’an e bin som’on e chibog?

◻ Mang fan nib puluw ni ngan lemnag ni fare “n’en nth’abi dabuy” ko ngiyal’ ney e ra sak’iy u lan e gin’en nib thothup u ba ngiyal’ nga m’on?

◻ Mang e kan yiiynag u murung’agen e togopuluw nra tay e “n’en th’abi dabuy” u Revelation?

◻ Uw rogon e “mil” ni gad ra tay nga m’on?

[Sasing ko page 22]

Kan nog ko Babylon nib Gilbuguwan ni ir “chitingin urngin e ppin ni yad ma chuway’ ngorad”

[Sasing ko page 24]

Fare gamanman nib row e ra cham ngak e pi yuraba’ i teliw