Ngan Gel Ko Tin Nib War Laniyan’ E Girdi’ Riy

“Ra ngan lemnag e tin ni baadag e dowef ma be yip’ fan e yam’.”​—ROMA 8:6, New World Translation.

1. Uw rogon e dowef u wan’ yugu boch e girdi’, ma mang deer ni thingarni fal’eg i lemnag?

“NGGU pining e sorok ngom ya kan sunmiyeg nrogon ni ma ngat e girdi’ ngay.” (Psalm 139:14) I ir fare tang ni yon’ David ni psalmist ko ngiyal’ ni be fal’eg i lemnag murung’agen reb ko tin ke sunmiy Jehovah​—ni aram e dowef ko girdi’. Der yog e tamachib ko teliw e thin ni aram rogon, ya yad be lemnag ni dowef rok e girdi’ e aram e n’en ni be par e tin nib kireb riy ma ir e n’en ni ma yib e denen riy. Riyul’, ni Paul ni apostal e i gaar: “Gu manang ni tin nib fel’ e der ma par u fithik’ag ni aram rarogog nrogon e girdi’.” (Roma 7:18) Machane gur re n’ey e be yip fan ni kada magay gad u lan fare dowef ntadenen ma dakuriy e athap rodad?

2. (a) Rani “lemnag fare ufin” ma be yip fan e mang? (b) Mang cham u thilin e “dowef” nge “lanin’uy” ni be buch u fithik’ i dow e girdi’ ni baadag ni nge falfalan’nag Got?

² “Yu ngiyal’ ma fare Babyor nib Thothup e be weliy murung’agen e dowef rok e girdi’ ni “ufin.” (1 Kings 21:27) Maku ke fanay fare bugithin ni “ufin” ni be yip fan e girdi’ ni de flont ni yib rok Adam ni tatogopuluw. (Efesus 2:3; Psalm 51:5; Roma 5:12) Me pi’ ngodad ban’en ni ir e ke ‘warnag e ufin rodad.’ (Roma 6:19, NW) Me ginangey Paul ni gaar: “Ran lemnag fare n’en ni baadag e ufin ma be yip fan e yam’.” (Roma 8:6, NW) Fare bugithin ni “ngan lemnag fare ufin ntadenen” e be dag ni arar ko tin nib kireb e ir e be gagiyegnag e dowef. (1 John 2:16) Ere faan manga gad be guy rogon ni ngad falfalan’naged Got, ma bay ban’en nib mudugil ni be cham u thilin e lem rodad ni be fol ko thin rok Got ni kad filed ndabi puluw ko tin be ararnag dowdad nyima suruydad ni ngada folgad ko tin ni “be ararnag e dowef.” (Galatia 5:17-23; 1 Peter 2:11) Tomren ni i weliy Paul l’agruw ban’en ni yow be cham u fithik’, me yog ni gaar: “Ere kar gu gafgow! I mini’ e ra chuwegeg u pa’ e re dowef ney ni ir e be fekeg i yan ko yam’?” (Roma 7:24) Ere ke aw ndariy ban’en nrayog ni nge rin’ Paul ko re magawon rok nem? Kari fulweg e Bible ni gaar danga!

Tin nib Riyul’ ko Tin ni Ma Wawliyey nge Denen

3. Uw rogon u wan’ e girdi’ e denen nge n’en ni ma wawliyey, machane uw rogon ni be ginangey fare Bible u murung’agen e lem ni aram rogon?

³ Boor e girdi’ e ngiyal’ ney, e yad be lemnag ni denen e de t’uf ni ngan lemnag. Boch e girdi’ e ma fanay e thin ni “denen” u fithik’ e gosgos ni fan ko girdi’ ni ke rin’ boch ban’en nib oloboch. Dar nanged ni “gadad gubin ma ri gadad ra yan nga p’owchen Krtistus ni ir e nge dugliy e n’en ni nge be’ min rin’ ngak, ni fan e nge be’ min pi’ ngak e n’en ni ba’ rogon ni ngan pi’ ngak, ni be yan u rogon e tin ni i rin’ nib fel’ ara kireb.” (2 Korinth 5:10) Sana boch girdi’ e dar ma lemnag ni ra gaargad: “Rayog ni nggu siyeg urngin ban’en kemus ni goo tin ni ma wawliy lanin’uy e danga’!” Boch e girdi’ e yad ma par ko gin ni be par e girdi’ riy ni yalen rorad e be mon’eg e tin ni baadag dowrad, ni ba l’ag ngay e ggan, nge par ko pumoon nge ppin, nge fafel, ara boch ban’en ni ke yib angin ngorad. Gathi ke mus ni yad baadag urngin ban’en ya ku yad baadag ni ka chiney e nge yog ngorad! (Luke 15:12) Dar ma sap ko falfalan’ e chiney nge tin nge boch e falfalan’ ni ka bay nga m’on ni aram “e bin riyul’ e yafas.” (1 Timothy 6:19) Machane, be fil fare Bible ngodad ni ngada lemnaged ban’en nib fel’ rogon ma ngada sapgad ko gin nib palog, ma ngada paloggad ko urngin ban’en ni ra kirebnag e lem rodad ara yugu boch ban’en. Be gaar reb e provebs ni kan thagthagnag: “Girdi’ nib gonop e ra guy e magawon ni ra yib ngak nga m’on me mith riy; ma be’ nib balyang e ma yan ngay ma ke yib e gafgow ngak.”​—Proverbs 27:12.

4. Mang fonow ni bay ko 1 Korinth 10:12, 13 ni ke pi’ Paul?

⁴ Nap’an ni i yoloy Paul e babyor ni fan ko piin Kristiano ni ma par u Korinth​—ni aram e mach ni kaygi kireb e gafarig rorad—​ma aram me ginangrad u murung’agen e tin ma wawliy lanin’uy nge fare gelngin e denen. I yog ni gaar: “En nra finey ni ke par ni ke mudugil e nge ayuw ya ri mul. Urngin e n’en ni ma wawliy e girdi’ nge denen ni ke yib ngomed e ereyer e mit i n’en ni ka ma yib ngak e girdi’. Yi Got e dabi thiliyeg e tin ni ke yog nra rin’ ngodad, ma dabiyog ni nge pagmed nge yib ngomed e pi n’en ni ma wawliy e girdi’ nge denen nge pag rogon ndabkiyog romed ni ngam taleged gimed riy; machane re ngiyal’ i n’em e ra pi’ gelngimed ngam k’adedan’med riy, ni aram e ke pi’ e kanawo’ ngomed ni ngam bad riy nga wuru’ e pi n’em.” (1 Korinth 10:12, 13) Gad gubin​—ni piin ni fel’ yangaren nge piin ni kar ilalgad, nge piin pumoon nge piin ni ppin—​e kada mada’naged e tin ni ma wawliy lanin’dad u skul, nge tabon e maruwel, ara u yu yang. Ere, ngada yaliyed e thin rok Paul ma ngada guyed ko mang fan e pi n’em ngodad.

Dabi Pagan’um nib Pag Rogon

5. Mang fan ni en ra pagan’ nib pag rogon e bay e riya’ riy?

⁵ Be yog Paul ngaar: “En nra finey ni ke par ni ke mudugil e nge ayuw ya ri mul.” Ra ngada lemnaged ni kari mudugil lanin’dad ko gafarig rodad ma bay e riya’ riy. Re n’ey e be dag ni dawori tamilang u wan’dad rarogon e denen nge gelngin. Bochan ni piin ni bod Moses, nge David, nge Solomon, nge Peter ni apostal e kar denengad, ere ba puluw ni ngada lemnaged ni dabi buch e re n’ey rodad, fa? (Numbers 20:2-13; 2 Samuel 11:1-27; 1 Kings 11:1-6; Matthew 26:69-75) Proverbs 14:16 e be gaar, “En ni ba gonop e ma rus ma ma siyeg e tin kireb, machane en nib aliliy e ma damumuw ma ri ma pagan’ ngak.” Maku, i yog Jesus ngaar: ‘Ya lanin’uy e baadag, ma dowef e mmeewar.’ (Matthew 26:41) Bochan ni dariy be’ ni ke flont ndariy e lem rok nib kireb, ma arfan nthingarda folgad ko fonow ni ke pi’ Paul u fithik’ e yul’yul’ ma ngada togopuluwgad ko tin ni ma wawliy lanin’uy, ya ra danga’, ma baga’ ni gad ra mul.​—Jeremiah 17:9.

6. Wuin ma uw rogon ni ngada fal’eged rogodad ni fan ko skeng?

⁶ Ffel’ ni ngan fal’eg rogon ban’en u m’on ni nge yib e magawon ndan lemnag. Manang Asa ni pilung ni ngiyal’ ni ba gapas e ir e tayim nib puluw ni nge gelnag e pi yoror rok. (2 Chronicles 14:2, 6, 7) Manang ni nap’an ni ke tabab e mahl ma dakuriy e tayim ni ngani fal’eg rogon ban’en. Ku taabrogon ni, ba t’uf ni ngan duguliy ban’en ni yira rin’ u nap’an ni ke m’ug e tin ni ma wawliy lanin’uy ko ngiyal’ ni ba aw e gapas u toobey. (Psalm 63:6) Daniel nge pi fager rok ni bay madgun Got u wan’rad e kara dugliyed ni nguura pared nib yul’yul’ ko motochiyel rok Jehovah u m’on ni kan towasariyrad ni ngar ked boch e ggan ko pilung. Arfan, ni de maruwaran’rad ni ngar yul’yul’gad ko tin nib mich u wan’rad ma dar ked e ggan ni ba alit. (Daniel 1:8) U m’on ni ngeb e tin ni ma wawliy lanin’dad, ma ngada gelnaged e lem rodad ni ngada pared nib klin. Ma aram e rayog ni ngada togopuluwgad ko denen.

7. Mang fan ni ffel’ ni ngan nang rogon ni gel boch e girdi’ ko skeng?

⁷ Kari falfalan’dad ko thin rok Paul ni be gaar: “Dabiyog ni nge pagmed nge yib ngomed e pi n’en ni ma wawliy e girdi’ nge denen nge pag rogon ndabkiyog romed ni ngam taleged gimed riy”! (1 Korinth 10:13) I yol Peter ni apostal ni gaar: “Ere um pired nib mudugil e michan’ romed ngak Kristus mi gimed togopuluw ngak [fare moonyan’], ya gimed manang ni piin ni yad be par u roy u fayleng ni polo’ ni Kristus e ke michan’rad ngak e gafgow ni be yib ngomed e ku ir e be yib ngorad.” (1 Peter 5:9) Arrogon, boch e girdi’ e ke yib ngorad e magawon ni aram rogon ma ur pared nib yul’yul’ u daken e ayuw rok Got, ere ku arrogodad. Machane, bochan ni gadad e Kristiano ni riyul’ ma gad be par ko fayleng nib kireb e ngongol ko girdi’ riy, ma rayog ni ra sum ban’en nra wawliy lanin’dad boch nga m’on ni ke chuchugur ara reb e rran ni bay yib nib palog boch. Ere, uw rogon ni nge mudugil lanin’dad nrayog ni ngada gelgad ko tin nib meewar e girdi’ riy nge tin ni ma wawliy e girdi’ ni ngani denen?

Rayog ni Ngad Togopuluwgad ko Tin ni Ma Wawliy e Girdi’!

8. Mang reb e kanawo’ ni ngan palog ko tin nra wawliyey?

⁸ Reb e kanawo’ ni dabkuuda pared “ni sib ko denen” e ngada paloggad ko tin ni ma wawliy e girdi’ nfaanra rayog. (Roma 6:6) Proverbs 4:14, 15 (NW) e be fonownagdad ni be gaar: “Dab mman nga kanawo’ ko piin nib kireb. Ngam palog riy, dab mman riy, ma ngam pilo’ riy nga man ko yugu reb e kanawo’.” Baga’ ni gad ra nang boch ban’en ni ra pow’iydad ko kireb u m’on riy. Ere, n’en ni ffel’ ni nge rin’ e piin Kristiano e “nge pilo’ riy nge yan nga yugu reb e kanawo’ ,” nge par nib palog ku be’ nge ban’en nge gin ni ra k’aringdad e ar’ar nib kireb nge boch e arar ni kireb.

9. U rogon ni be weliy e thin nu Bible ni ffel’ ni ngan mil ngan palog ko gin ni bay ban’en riy ni ma wawliy e girdi’?

⁹ Ngan mil ko gin ni bay ban’en ni be wawliy lanin’uy riy e aram reb e kanawo’ nrayog ni ngan gel ngak e tin kireb. I fonownagey Paul ni gaar: “Mu guyed rogon nge dabmu ngongliyed e ngongol ko darngal.” (1 Korinth 6:18) I yol ngaar: “Mmpired u urel ko ta’fan nge meybil ni yibe tay ngak e liyos ni ma meybil boch e girdi’ ngay.” (1 Korinth 10:14) Maku i ginang Paul Timothy ni nge dabi lemnag rogon ni nge yog ngak e chugum ni boor, miki yog ngak ni gaar, “mu tiyem u urel ko tin ni ma ar’arnag e piin ni pagal.”​—2 Timothy 2:22; 1 Timothy 6:9-11.

10. Mang l’agruw ban’en nib togopuluw ni be dag fel’ngin ni bay fan ni ngan mil ngan palog ko tin ni ma wawliy e girdi’?

¹⁰ Mu lemnag e n’en ni buch rok David ni Pilung nu Israel. Nap’an ni immoy u daken e chigiy ko naun rok ni be sap nga but’, ma ke guy reb e ppin ni pidorang ni be maluk, me tabab i ararnag e tin nib kireb. Susun ni nge chuw u rom nge mil nga urel ko gin ni bay ban’en ni be wawliy laniyan’ riy. De rin’ ban’en ni aram rogon, ya i maruweliy ni nga nang murung’agen e re ppin nem​—ni Bath-sheba—​me yib wenigan ngak ni rib kireb. (2 Samuel 11:1–12:23) Machane, mang i rin’ Joseph ko ngiyal’ ni en leengin fare masta rok e ke wenig ngak ni ngar parew? Thin nu Bible e be yog ngodad ni gaar: “I wenig ngak Joseph ni gubin e rran, machane dar parew, ya de fol Josef ko tin ni be yog.” Yugu aram rogon ni dawori yib fapi motochiyel ni kan pi’ ngak Moses ko ngiyal’ nem, me fulweg Joseph ni gaar: “Uw rogon ni nggu ngongliy e binir e ngongol nib kireb ni aram e kug denen nib togopuluw ngak Got?” Reb e rran me kol fare ppin Joseph, me gaar ngak: “Moy nga darow nga chob rog!” I par Joseph u rom me guy rogon ni nge weliy boch e thin ngak fare ppin? Danga’. I “mil Josef rok nga wen.” De pag Joseph ni nge gel ngak e tin ni be wawliy laniyan’. I mil rok!​—Genesis 39:7-16.

11. Mang e rayog ni ngada rin’ed nfaanra ma yib ngodad e skeng biyay nge biyay?

¹¹ Yu ngiyal’ e ngan mil nga urel e yibe lemnag ni aram e n’en ni ma rin’ e en ke rus, machane ra ngada paloggad ko gin ni bay ban’en riy ni ra wawliy lanin’dad ma aram e n’en ni ffel’ ni ngan rin’. Sana bay ban’en u tabon e maruwel rodad ni ma wawliy lanin’dad. Yugu aram rogon ni sana dabiyog ni ngada thiliyeged e maruwel rodad, ma susun bay yugu boch e kanawo’ u rogon ni ngada paloggad ko tin ni be wawliy lanin’dad. Thingarda paloggad ko urngin ban’en ni gad manang nib kireb, ma susun ni ngada turguyed ni kemus ni tin nib mat’aw e gad ra rin’. (Amos 5:15) Maku reb e kanawo ni ngan palog ko tin ni ma wawliy e girdi’ e dabni yaliy e pornographic Internet sites ma dabni yan nga tafen e fafel nib kireb. Ku be yip fan e re n’ey ni ngam n’ag reb e babyor ara ngam gay e girdi’ ni nge mang fager rom nib biech​—ni yad e piin nib t’uf Got rorad ma rayog rorad ni ngara ayuweged gadad. (Proverbs 13:20) Urngin ban’en ni ra wawliy lanin’dad ko kireb, ma gad ba gonop nfaanra ngada pied keru’dad ngay.​—Roma 12:9.

Uwrogon nra Ayuwegey e Meybil

12. Mang e gad be ning ngak Got ko ngiyal’ ni gad be meybil ni gaar: “Dabmu fekmad i yan ko skeng”?

¹² I yog Paul boch e thin nra pi’ e athamgil nga lanin’uy ni gaar: “Yi Got e dabi thiliyeg e tin ni ke yog nra rin’ ngodad, ma dabiyog ni nge pagmed nge yib ngomed e pi n’en ni ma wawliy e girdi’ nge denen nge pag rogon ndabkiyog romed ni ngam taleged gimed riy; machane re ngiyal’ i n’em e ra pi’ gelngimed ngam k’adedan’med riy, ni aram e ke pi’ e kanawo’ ngomed ni ngam bad riy nga wuru’ e pi n’em.” (1 Korinth 10:13) Reb e kanawo’ ni ma ayuwegdad Jehovah e aram ma fulweg taban e meybil rodad ma ra ayuwegdad ni dabda uned ko tin ni be wawliy lanin’dad. I fil Jesus ni Kristus ngodad rogon ni ngada meybilgad ni gaar: “Dabmu fekmad i yan ko skeng nib mo’maw’, machane ngam ayuwegmad rok Faanem nib Kireb.” (Matthew 6:13) Rogon ni ma fulweg Jehovah taban e meybil rodad ni aram rogon, e aram e dabi pagdad ni nge gel e kireb ngodad; ma ra ayuwegdad rok Satan nge boch e sasaliyeb ni ma ta’. (Efesus 6:11, footnote) Thingarda ninged ngak Got ni nge ayuwegdad ni ngad nanged e tin ni ma wawliy e girdi’ me gelngidad ni ngada gelgad ngay. Faanra ngada weniggad ngak ni nge dabi pag nra war lanin’dad u nap’an ni keb e tin ni ma wawliy e girdi’, ma ra yib ni nge ayuwegdad ni nge dabi gel Satan ngodad, ni ir “faanem nib kireb.”

13. Mang e thingarda rin’ed nfaanra ke yib ngodad e skeng ma dabi chuw?

¹³ Faanra keb ngodad e tin ni ma wawliy e girdi’ ma ra dabi chuw ma rib t’uf ni ngada meybilgad nib elmerin. Boch ban’en ni ma wawliy e girdi’ e ra k’aring e cham u fithik’dad, ni aram e cham u lanin’dad nge pangidad ni ir e ra puguran ngodad fene meewar lanin’dad. (Psalm 51:5) Ni bod ni, mang e gad ra rin’ nfaanra ma yib nga lanin’dad e tin nib kireb ni kada rin’ed kafram ni be magawonnagdad? Ma uw rogon nfaanra kada adaged biyay ni ngada sulod ngay? Gathi kemus ni ngam togopuluw ko re lem rom nem, ya ngam meybil ngak Jehovah​—biyay nge biyay nfaanra aram e n’en nib t’uf ni ngam rin’. (Psalm 55:22) U daken gelngin e Thin rok Got nge kan ni thothup rok, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngada klinnaged e lem rodad ma ra m’ay e tin nib kireb riy.​—Psalm 19:8, 9.

14. Mang fan ni baga’ fan e meybil ni ngani gel ko skeng?

¹⁴ Ke guy Jesus ni keb e chuchuw ngak e pi apostal u milay’ nu Gethsemane, me yog ngorad ni gaar: “Um odgad nguum meybilgad ngak Got, nge siy mpaged gimed ngak e pi n’en ni ma pingeg e girdi’ nge denen. Ya lanin’uy e ba adag, ma dowef e mmeewar.” (Matthew 26:41) Reb e kanawo’ nrayog ni ngan gel ko tin kireb e susun ni ngan nang e tin ni ma wawliy e girdi’ nib thil thil yaan ma ngan tiyan’uy ni ngani guy ko uw rogon nra kirebnag lanin’uy. Maku baga’ fan ni ngada meybilgad nib papey u murung’agen e tin kireb ni keb ma aram e bay gelngidad ni ngad chamgad ngay. Bochan ni yira wawliydad ko gin ni gad ba meewar riy, ma arfan ndabiyog ni ngada chamgad ngay ni goo gadad. Baga’ fan e meybil ya bochan ni gelngin nra pi’ Got ngodad riy e ir e ra gelnag boch ban’en ni be ayuwegdad ni nge dabi kirebnagdad Satan. (Filippi 4:6, 7) Maku ba t’uf rodad e ayuw nib spiritual nge meybil ko “piin ni piilal u lan e ulung.”​—James 5:13-18.

Ngan Togopuluw nib Elmerin ko Tin Kireb

15. Ngani togopuluw ko skeng e ba l’ag ngay e mang?

¹⁵ Gathi kemus ni ngada paloggad ko skeng nfaanra rayog, ya thingarda chamgad ngay nib elmerin nge mada’ ko ngiyal ni ra chuw ara ke thil boch ban’en. Nap’an ni keb Satan i wawliy Jesus, me togopuluw ngak ma aram i chuw fare Moonyan’. (Matthew 4:1-11) I yoloy James ni gaar: “Mi gimed togopuluw ngak fare Moonyan’ me mil romed.” (James 4:7) Ra tabab e togopuluw ko ngiyal’ ni un gelnag lanin’dad ko Thin rok Got ma ri ngada dugliyed ni ngada folgad ko pi motochiyel rok. Ffel’ ni nge mit nga lolugdad e thin u Bible nib m’ag nga fadad meewar ma ngada fal’eged i lemnag. Ffel’ ni ngada gayed reb e Kristiano ni ke ilal ko tirok Got​—ni sana reb e piilal—​nrayog ni nga dogned ngak e tin ni ke magafan’dad ngay ma rayog ni ngada ninged e ayuw ngak ko ngiyal’ ni yibe wawliy lanin’dad ko tin kireb.​—Proverbs 22:17.

16. Uw rogon ni ngada pared ni ba mat’aw e gafarig rodad?

¹⁶ Thin nu Bible e be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni nga don’ed e bin nib biech i gadad ni bod rogon e munmad. (Efesus 4:24) Re n’ey e be yip’ fan ni ngada paged Jehovah ni ir e ra thiliyeg pangidad. Nap’an ni yoloy Paul ngak Timothy ni yow be maruwel u taabang, me yog ni gaar: “Mu athamgil ngam mil ni ke musmus rogom ko sagreng ni yibe tay u rogon nib mich Got u wan’uy, ngam yognag ngom e yafas ndariy n’umngin nap’an; ya ereray e re yafas ni ke piningem Got ngay.” (1 Timothy 6:11, 12) Rayog ni ngada “maruweliyed nge yog ngodad e tin nib mat’aw” u daken e fol ko Thin rok Got u fithik’ e yul’yul’ ni fan ni nge tamilang u wan’dad e wok rok ma ngada ngongolgad nrogon nib puluw ko motochiyel rok. Reb e schedule ko urngin e maruwel ko Kristiano e ku baga’ fan ni bod ni ngan machibnag e thin nib fel’, nge ngan un ko muulung ko pi muulung rorad. Ngan chugur ngak Got min fek urngin ban’en ni spiritual ni ke pi’ ngodad ma ra ayuwegdad ni ngada ilalgad ko tirok Got ma gad par ni gad ba mat’aw ko gafarig rodad.​—James 4:8.

17. Uw rogon ni gad ra nang ni dabi pagdad Got u nap’an ni yibe wawliy lanin’dad?

¹⁷ Ke micheg Paul ngodad ni urngin e skeng nra yib ngodad e gathi ka ba gel ko gelngidad ni ke pi’ Got ngodad ni dabiyog rodad ni ngada togopuluwgad ngay. Jehovah e ‘ra fal’eg e kanawo’ ni fan nrayog ni ngan pithig e magawon ma aram e rayog ni ngada k’adedan’dad riy.’ (1 Korinth 10:13) Riyul’, ni dabi pag Got ni ngeb ngodad e skeng nrib mo’maw’ ma ra dabi gaman gelngidad nra ayuwegdad ni ngad pared nib yul’yul’ ngak nfaan gad ra par ni ba pagan’dad ngak. Baadag ni nge fel’ rogodad ko togopuluw nib elmerin ni gad ra ta’ ko skeng ni ma yib ngodad ni fan ni nge dabda uned ko tin nib kireb. Maku ba pagan’dad ko tin ni ke micheg ni gaar: “Ri dabgu pagem; ma ri dab gu n’igem.”​—Hebrews 13:5.

18. Mang fan ni ke mudugil lanin’dad nrayog ni ngan gel ko tin ni ba meerwar e girdi’ riy?

¹⁸ Ke mudugil laniyan’ Paul ni ra yib angin ngak ko maruwel ni be ta’ ni fan ni nge togopuluw ko tin ni ba meewar e girdi’ riy. De lemnag Paul ndariy ban’en ni nge rin’ ya nge par nib sib ko arar rok nib kireb. Ke yog e thin nib togopuluw ngay, ni gaar: “Aram fan ni gu be mil i yan nib k’iy kanawoeg ko gin ni ngani mus riy; aram fan ni gu bod be’ ni girdien e tug nder adbey e tug rok. Kug gelnag dowag ko tug ni be aw ngay ke yan i par ni be fol rog, ni fan e nge dab nn’igeg u tomren ni kug pining boch e girdi’ ni ngar uned ko re gosgos nem.” (1 Korinth 9:26, 27) Maku rayog ni nge fel’ rogodad ko cham ko tin kireb ni be ararnag dowdad ni dawori flont. U daken e thin nu Bible nge pi babyor ni fan ko Bible, nge muulung ko Kristiano, nge piin Kristiano ni kar ilalgad ni Chitamangidad u tharmiy ni ta runguyey e be puguran ngodad nra ayuwegdad ni nga darod ko kanawo’ nib mat’aw. Rayog ni ngada gelgad ko tin ni ba meewar e girdi’ riy u daken e ayuw rok!

Ka Ga Manang?

• Mang e be yip fan ni ngani ‘lemnag fare ufin’?

• Uw rogon ni ngada fal’eged rogodad ko skeng?

• Mang e rayog ni ngada rin’ed ma aram e rayog ni ngada gelgad ko skeng?

• Mang e ma rin’ e meybil u nap’an ni yibe wawliy lanin’uy?

• Uw rogon ni ngada nanged nrayog ni ngad gelgad ko tin ni ba meewar e girdi’ riy?

[Pictures on page 8]

De fil e Bible ngodad ni dabiyog rodad ni ngada togopuluwgad ko tin ni ma ararnag dowdad

[Picture on page 10]

Ngan mil ko skeng e aram reb e kanawo’ ni nge dabni denen