“Mon’ed Nga Dakenmed Urngin E Talin E Cham Ni Pi’ Got Ngomed”

“Mon’ed nga dakenmed urngin e talin e cham ni pi’ Got ngomed, nge yog ni ngam togopluwgad ko pi ban rok Moonyan’.”​—EFESUS 6:11.

1, 2. Mu weliy yaan madan e salthaw ni thingari chuw e pi Kristiano ngay.

U NAP’AN e bin somm’on e chibog ko C.E. ma immoy e mach nu Roma ni ir e th’abi gel e nam. Bochan e ba gel e pi salthaw nu Roma ma rayog rok e re mach nem ni nge gagiyegnag baga’ yang e fayleng ko ngiyal’ nem. Be’ ni ke fil e chep ko girdi’ e ke yog ni pi salthaw nem e “bin th’abi fel’ e ulung i salthaw ni ka nap’an e girdi’.” Kan fil rogon e cham ngak e pi salthaw nu Roma ma kub fel’ e mahl kar ted ni bochan madan e salthaw ni bay rorad. I taarebnag apostal Paul madan e salthaw nu Roma ko pi talin e cham nib t’uf rok e pi Kristiano ni ngar chamgad ngak Moonyan’ mar gelgad ngak.

² Bay morngaagen e talin e cham ni yib rok Got u Efesus 6:14-17. Be gaar Paul: “Ere mpired ni kam fal’eged rogomed: tin riyul’ e thin e ir e nge mang leed romed ni kam chichiiyed nga lukngumed; ma tin nib mat’aw e nga mon’ed nga dakenmed, ni aram e fa gin’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongren, ma rogon ni kam fal’eged rogomed ni ngam weliyed e Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gapas e nge mang sus romed. Gubin ngiyal’ ni nguum marod ma gimed be fek e michan’ romed ngak Kristus ni ir e nge mang fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham; yi ir e rayog ni ngam piliged ngay urngin gan e gat’ing ni be yik’ ni be pag Faanem nib Kireb ngomed. Mi gimed fek kanawoen ni ma thap e girdi’ ngak Got nge mang urwech romed ma thin rok Got e nge mang sayden ni ke pi’ fare kan ni thothup ngomed.” Madan e salthaw ni ke weliy Paul morngaagen e ke ayuweg e salthaw nu Roma u nap’an ni ke mahl ngak e girdi’. Ma ku bay rok ba sayden ni ma fanay ko cham.

3. Mang fan ni thingar da folgad ko thin rok Jesus Kristus ma ngada folwokgad rok?

³ Ffel’ e pi salthaw nu Roma ni bochan talin e cham rorad nge ba fel’ rogon ni kan fil e mahl ngorad, machane ra fel’ e pi salthaw nu Roma ni faan yad ra fol ko ga’ rorad. Ku arrogon e pi Kristiano ni thingar ra folgad rok Jesus Kristus, ni ir e ma “yog e thin me tay murung’agen e pi nam.” (Isaiah 55:4) Ku ir “ be gagiyegnag e galesiya.” (Efesus 5:23) Ma fil Jesus ngodad rogon e mahl ni gad ra tay ngak e pi kan ma ku ma dag e kanawo’ u rogon ni nga don’ed madan e salthaw. (1 Peter 2:21) Boor ban’en ko pangin e Kristiano e ba taareb rogon ko madan’ e salthaw rodad, ere be yog e Bible ni ngada “feked e binem e lem rok Kristus” ni gowa aram e talin e cham rodad. (1 Peter 4:1) Ere nap’an ni gad ra fil yu yang fare madan e salthaw rodad ma gad ra weliy rogon ni ke dag Jesus ni baga’ fan ma baga’ angin e yu yang e pi talin e cham rodad.

Ma Ayuweg Lukngun, nge Ngorongren, nge Ay

4. Mang e ma rin’ fare leed ni ma chuw e salthaw ngay, ma mang e be yip’ fan?

⁴ Tin riyul’’ e thin e ir e nge mang leed romed. U nap’an nyoloy e Bible e ke chuw e pi salthaw ko ba leed ni keru’ e garbaw ni gonapan l’agruw ara nel’ e inch radan. Boch e girdi’ ni ma pilyeg e Bible e be yog ni susun ni ngan pilyeg ni “tin riyul’ e thin e bod ba leed ni ngam chichiiy nga lukngum.” Fare leed rok e salthaw e ke ayuweg kenggin ma ku aram e gini ke m’ag e sayden rok ngay. Nap’an ni ke chichiiy ba salthaw e leed rok ma aram e ke fl’eg rogon ni fan ko mahl. Ke fanay Paul fare leed rok e salthaw ni nge tamilangnag rogon ni ma gagiyegnag e tin riyul’ ko Bible e yafas rodad. Machib nriyul’ e susun e nge longobiy e yafas rodad ni fan e ngada ngongolgad nrogon e machib nriyul’ ma susun e nge yog ngodad ni ngada weliyed e tin riyul’ ni yugu demutrug e ngiyal’. (Psalm 43:3; 1 Peter 3:15) Ere thingar da filed e Bible ma ngada fl’eged i lemnag e machib riy. Ma immoy e motochiyel rok Got “u fithik’ i laniyan’” Jesus. (Psalm 40:8) Ma nap’an ni i togopuluw e girdi’ ngak ke yog rok ni nge bieg e thin nu Bible ni bay u laniyan’.​—Matthew 19:3-6; 22:23-32.

5. Mu weliy rogon e ayuw ko fonow ko Bible u nap’an ni ra yib e skeng ngodad ara yira wawliydad.

⁵ Faan gad ra pag e machib nriyul’ u Bible ni nge gagiyegnagdad, ma rayog ni nge ayuwegdad ko ban, maku rayog ni nge ayuwegdad ni ngada turguyed boch ban’en nrogon. Nap’an ni yira wawliydad ara skengnagdad ma pi motochiyel ko Bible e ra gelnag lanin’dad ni ngada rin’ed e n’en nib mat’aw. Gowa gad be guy e Sensey Rodad ni Jehovah ni be non u keru’dad ni be gaar: “Ereray e kanawo’. Mman riy.”​—Isaiah 30:20, 21.

6. Mang fan ni thingar ni ayuweg e n’en ni be yip’ fan gumercha’dad, ma uw rogon nra matanagiy e tin nib mat’aw ban’en e gumercha’dad?

⁶ Tin nib mat’aw e nga mon’ed nga dakenmed ni aram e fa gin’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren. Fa gin’en ni ma ing e salthaw nga ngorongoren e ma ayuweg ban’en ni baga’ fan ni aram gumerchaen. Gumerchaem e be yip’ fan faanem ni gur u fithik’am​—ma thingar ni ayuweg gumercha’dad ni bochan e yugu ma sor ko kireb. (Genesis 8:21) Ere thingar da nanged Jehovah ma nge t’uf rodad e pi motochiyel rok nib mat’aw. (Psalm 119:97, 105) Bochan e ba t’uf e tin nib mat’aw rodad e gad ra palog ko lem ko fayleng ni ma dariy fannag e pi motochiyel rok Jehovah. Ma faanra ba t’uf e tin nib mat’aw rodad ma gad ma fanenikay e kireb ma gad ra palog ko pi kanawo’ nra kirebnag e yafas rodad. (Psalm 119:99-101; Amos 5:15) Rib fel’ e kanawo’ ni ke dag Jesus ngodad ya ke weliy e Bible u morngaagen Jesus ni gaar: “Ma ngongol nib mat’aw e ir e ba t’uf rom ma fanenikam e ngongol nde mat’aw.”​—Hebrews 1:9.a

7. Mang fan nib t’uf e sus nib fel’ rok ba salthaw nu Roma, ma mang e be yip’ fan fare sus?

⁷ Thin nib Fel’ ni murung’agen e gapas e nge mang sus romed. Ba t’uf e sus nib fel’ rok e pi salthaw nu Roma, ya nap’an e mahl e yad ma yan u but’ ni gonapan 20 e mayel u reb e rran ni yad be fek 60 e pawn ko talin e cham nge chugum rorad. Ere ke tay Paul ni sus e nge yip’ fan ni kada fl’eged rogodad ni ngada machibnaged morngaagen Gil’ilungun Got ngak e piin ni yad ra motoyil. Baga’ fan ni ngada machibgad ya ra diin nge nang e girdi’ Jehovah ni faan manga dab da machibgad?​—Roma 10:13-15.

8. Uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok Jesus u rogon ni i machibnag fare thin nib fel’?

⁸ Mang e bin th’abi ga’ fan e maruwel u wan’ Jesus? I yog ngak Pontius Pilate ni ir e Governor nu Roma ni gaar: “Ni gargelnigeg ngaray nga fayleng ni bochan e nggu weliy murung’agen e tin riyul’.” I machib Jesus u gubin ngiyal’ ni ra pirieg be’ nra motoyil ngak, ma ke falfalan’ ko machib ni ke tay ma kab baga’ fan e machib ko ggan. (John 4:5-34; 18:37) Ma faan gad ra pasig i machibnag fare thin nib fel’ ni bod rogon ni rin’ Jesus ma gad ra gay e kanawo’ ni ngada weliyed ngak yugu boch e girdi’. Ma faanra ke l’agan’dad ko machib rodad ma ra gel e michan’ rodad.​—Acts 18:5.

Fa Gin’en ni Yima Mith nga Fon, fare Urwech, nge fare Sayden

9. Uw rogon e ayuw rok fare n’en ni ke mith e salthaw nu Roma nga fon?

⁹ Michan’ romed e nge mang fa gin’en ni baga’ ni yima mith nga fon ko cham. Fare bugithin nu Green ni kan pilyeg ni “fa gin’en ni baga’ ni yima mith nga fon ko cham” e be yip’ fan ban’en ni baga’ ni bod ga’ngin be’ nrayog ni ngan mith nga fon. Re n’en nem e ra ayuweg e salthaw ko “gan e gat’ing ni be yik’” ni be weliy Efesus 6:16 morngaagen. Kakrom e ke fl’eg e salthaw gan e gat’ing ko ban’en ni bod e ruwol ni yima tay ban’en nfl’eg ko kobre u fithik’ ni kan suguy ko “naphtha” ni ban’en ni ma muuruf. Be’ ni ke fil morngaagen e ke weliy morngaagen e pi gan e gat’ing nem me yog ni “aram e bin th’abi kireb e talin e cham kakrom.” Faan manga dariy ban’en ni nge mith ba salthaw nga fon ma rayog ni nge maad’ad ko pi gan e gat’ing nem ara nge yim’ riy.

10, 11. (a) Mang “gan e gat’ing ni be yik’” ni yib rok Satan ni rayog ni nge kirebnag e michan’ rodad? (b) Uw rogon ni ke dag Jesus ni rib t’uf e michan’ u nap’an nra yib e skeng?

¹⁰ Mang “gan e gat’ing ni be yik’” ni ma fanay Satan ni nge kirebnag e michan’ rodad? Rayog ni nge n’igin ni ngan gafgownagdad ara ngan togopuluw ngodad u tabinaw ara u taban e maruwel ara u skul. Ke kireb e michan’ rok boch e girdi’ ni bochan chogowen e fel’ rogon ara bochan e ngongol ko darngal. “Gubin ngiyal’ ni nguu darod ma gadad be fek e michan’ rodad ngak Kristus ni ir e nge mang fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham” ya ngada ayuweged gadad ko cham rok Satan. Rayog ni nge gel e michan’ ngodad ni faan gad ra fil morngaagen Jehovah ma ngada nonad ngak u fithik’ e meybil ma ngada fl’eged i lemnag rogon ni ma matanagiydad ara ma flaabnagdad.​—Joshua 23:14; Luke 17:5; Roma 10:17.

¹¹ Nap’an ni immoy Jesus u fayleng i dag fene ga’ fan e michan’ nib gel u nap’an e magawon. Kari pagan’ Jesus ko tin nib m’agan’ e Chitamangin ngay ma ke falfalan’ ni nge rin’ e maruwel rok. (Matthew 26:42, 53, 54; John 6:38) Mus ko ngiyal’ ni kari magawon laniyan’ Jesus u lan e milay’ nu Gethsemane me yog ngak e Chitamangin ni gaar: “Machane gathi tin ni gub adag e ngam rin’ ya tin ni gab adag.” (Matthew 26:39) De pag Jesus talin fene ga’ fan ni nge yul’yul’ ma nge falan’nag e Chitamangin. (Proverbs 27:11) Faanra arrogon e pagan’ rodad ngak Jehovah ma dabi war e michan’ rodad u nap’an ni yira yog e kireb ngodad ara togopuluw ngodad. Danga’, ya ra gel e michan’ rodad ni faan gad ra pagan’ ngak Got ma nge t’uf Got rodad ma ngada folgad ko pi motochiyel rok. (Psalm 19:7-11; 1 John 5:3) Dariy e chugum ara falfalan’ ko dowef nrayog ni ngan taarebnag ko flaab ni ra pi’ Jehovah ngak e piin nib t’uf Got rorad.​—Proverbs 10:22.

12. Fare urwech e ra ayuweg e mang ko dowef rodad, ma mang fan ni rib t’uf e re ayuw nem?

¹² Kanawoen ni ma thap e girdi’ ngak Got e nge mang urwach romed. Ba urwach nfl’eg ko wasey e ma ayuweg lolgen nge man’ey rok e salthaw—ni aram e gini bay e llowan’ rok riy. Athap rodad e Kristiano e bod ba urwech ya re athap nem e ma ayuweg lanin’dad. (1 Thessalonika 5:8) Yugu aram rogon ni kada biechnaged lanin’dad u daken e tamilangan’ ni yib ko Thin Rok Got, ma ka gadad meewar ya gadad e girdi’ ni tadenen. Mom ni nge kireb lanin’dad. Tin ni ma l’agan’ e girdi’ ko re m’ag ney ngay e rayog ni nge wawliydad ara nge yan nga lon e athap ni ke pi’ Got ngodad. (Roma 7:18; 12:2) I guy Moonyan’ rogon ni nge wawliy Jesus me ognag “urngin e nam nu fayleng nge fel’ngin ngak.” (Matthew 4:8) Machane dubun Jesus e pi n’en ni ke ognag Moonyan’ ngak. Me yog Paul morngaagen Jesus ni gaar: “Machane bochan e felfelan’ ni be sonnag ma daki tafinaynag e tamra’ nra tay u baley i ren, me ere chiney e ke par nga but’ u ba’ ni mat’aw rok Got u tagil’ Got.”​—Hebrews 12:2.

13. Uw rogon nrayog ni ngii par e athap rodad nib gel?

¹³ Gathi yigi sum e pagan’ ni bay rok Jesus. Faan manga gad ra suguy lanin’dad ko tin ni ba adag e girdi’ ko re m’ag ney ma gathi ke l’agan’dad ko fare athap ni bay nga m’on rodad ma ra meewar e michan’ rodad ko tin ni ke micheg Got. Munmun ma rayog ni ngari math e athap rodad. Machane faan gad ra fl’eg i lemnag e pi n’en ni ke micheg Got ma gad ra falfalan’ ko fare athap ni bay nga m’on rodad.​—Roma 12:12.

14, 15. (a) Mang e sayden rodad nib fanathin, ma uw rogon ni ngan maruweliy e re sayden nem? (b) Mu weliy rogon nrayog ni nge ayuwegdad fare sayden ni ke pi’ e kan ni thothup u nap’an ni yira wawliydad.

¹⁴ Sayden ni ke pi’ e kan ni thothup. Thin Rok Got ara fare machib ni bay ko Bible e bod ba sayden ni ruw raba’ nrayog ni ngan kirebnag e machib ni yugu ban’en ko pi yurba’ i teliw ma nge ayuweg e girdi’ nib yul’yul’ ni nge puf rogorad. (John 8:32; Hebrews 4:12) Maku rayog rok e re sayden ney nib fanathin ni nge ayuwegdad ko pi n’en ni ma wawliydad ara pi ban rok e piin nib togopuluw ni yad be guy rogon ni ngar kirebnaged e michan’ rodad. (2 Korinth 10:4, 5) Ri gad ba falfalan’ ni bochan “urngin e thin ni bay u lan e babyor nib thothup ni Got e yib i pi’ nga laniyan’’ e girdi’ ngar yoliyed nga babyor, ya en ni be pigpig ngak Got e nge par ni ke bung rogon nrayog ni nge rin’ urngin mit e ngongol nib fel’”!​—2 Timothy 3:16, 17.

¹⁵ Nap’an ni guy Satan rogon ni nge wawliy Jesus u daken e ted, i fanay Jesus fare sayden ni pi’ fare kan ni thothup ni nge cham ko pi ban rok Satan. I fulweg Jesus ko urngin e ban rok Satan ni gaar: “Kan yoloy u lan e babyor nib thothup ni gaar.” (Matthew 4:1-11) David ni reb e Mich Rok Jehovah u Spain e ke pirieg ni fare thin ko Bible e ke ayuweg u nap’an ni kan wawliy. Nap’an ni ke 19 e duw rok David, i maruwel u taabang ko reb e ppin ko reb e maruwel ni yad ma klin. Me yog e re ppin nem ni “ngar falan’gow u taabang.” De fol David ko thin rok fare ppin me yog ko ga’ ko maruwel rok ni nge maruwel u yugu bang ya nge dabi sum e re magawon nem biyay. Be gaar David: “Ke yib ngan’ug e n’en ni rin’ Joseph. De un ko ngongol ko darngal me mil riy. Maku aram e n’en ni kug rin’.”​—Genesis 39:10-12.

16. Mu weliy fan ni thingar ni skulnagdad u rogon ni ngan “machibnag e thin rok Got nrogon”.

¹⁶ I fanay Jesus fare sayden ni ke pi’ fare kan ni thothup ya nge ayuweg yugu boch e girdi’ ni ngar chuwgad u tan pa’ Satan. Be gaar Jesus: “N’en ni gu be machibnag e gathi gag e yib rog, yi yib rok Got ni ir e ke l’ugeg ku gub.” (John 7:16) Thingar da skulgad ni fan ni ngada folwokgad rok Jesus u rogon ni i machib. Be’ ni Josephus fithngan ni ir e ke yoloy e chep rok yu Jew e ke weliy morngaagen e pi salthaw nu Roma ni gaar: “Gubin e salthaw e ke un ko chamag ni ke gelnag downgin u gubin e rran ma kari tayan’ ngay ni gowa be un ko mahl ma aram fan ni de yib e magar ngorad u nap’an e mahl.” Gad be mahl ngak e pi kan nib kireb, ere thingar da maruweliyed e Bible. Thingar da “athamgilgad u rogon nrayog rodad nge par e maruwel rodad nrib fel’ u mit Got, ni bod rogon be’ ni girdien e maruwel nder tamra’ ko maruwel rok, ni ir be’ ni ma machibnag e thin rok Got nrogon.” (2 Timothy 2:15) Gad ma falfalan’ u nap’an ni gad ra fanay fare babyor nib thothup u nap’an ni gad ra fulweg e deer rok be’ ni ba adag e machib!

Meybil Ni Gubin Ngiyal’

17, 18. (a) Uw rogon ni ma ayuwegdad e meybil ni ngada togopuluwgad ngak Satan? (b) Mu weliy morngaagen be’ ni be dag fene ga’ fan e meybil.

¹⁷ Tomren ni weliy Paul morngaagen urngin talin e cham nib fanathin me weliy yugu reb e thin ni baga’ fan. Thingari “meybil e pi Kristiano nguur weniggad ngak Got” ni fan e ngar togopuluwgad ngak Satan. Uw urngin yay? “Gubin ngiyal’ ni nguum meybilgad nrogon ni be pateg fare kan ni thothup nga lanin’med.” (Efesus 6:18) Nap’an ni yira wawliydad ara ke yib e skeng ngodad ara ke mulan’dad ma meybil e ri ra gelnagdad. (Matthew 26:41) “Nap’an ni immoy Jesus u roy u fayleng me meybil ni wenig ngak Got ni ba ga’ laman u fithik’ e lu’, ya ir e rayog rok ni nge tay Jesus ni nge dabi yim’. Ma bochan e ba sobut’ laniyan’ ma rib m’agan’ ngay ni ngi fil rok Got, ma aram fan ni fulweg Got taban e meybil rok.”​—Hebrews 5:7.

¹⁸ Be’ ni ppin ni Milagros fithngan e i ayuweg e pumoon rok nib m’ar ni ke pag 15 e duw. Me gaar fare ppin: “Nap’an ni ra kireban’ug mu gu meybil ngak Jehovah. Dariy be’ nrayog ni nge ayuwegeg ni bod ni ayuwegeg Jehovah. Riyul’ ni bay yu ngiyal’ ni gu ma lemnag ni dabku gu sow. Machane gu ra meybil ngak Jehovah nge mu’ ma gu ra thamiy ni ngki yib e gel ngog biyay ma ra baud boch e tafinay rog.”

19, 20. Mang e ba t’uf rodad ni fan ni ngada gelgad ko fare cham ni gad be tay ngak Satan?

¹⁹ Manang Moonyan’ ni ke ngoch nap’an ma ke gelnag e maruwel rok ni nge cham ngodad. (Revelation 12:12, 17) Thingar da togopuluwgad ko re toogor ney nib gel ma ngada “uned ko mahl ma ngada chamgad ni fan ko michan’ rodad.” (1 Timothy 6:12) Ere ba t’uf rodad e gel ni kab gel nga gelngin e girdi’. (2 Korinth 4:7) Kub t’uf rodad e ayuw rok e kan ni thothup rok Got ere thingar da yibilayed. Be gaar Jesus: “Yugu ereyer fanmed kireb, ma gimed manang rogon ni ngam pied e tin nib fel’ ban’en ngak pi fakmed. Ere en ni Chitamangiy ni bay u tharmiy e ri ra pi’ fare kan ni thothup ngak e piin ni yad ra ning ngak!”​—Luke 11:13.

²⁰ Ba tamilang ni thingar don’ed nga dakendad urngin talin e cham ni ke pi’ Jehovah. Faan gad ra chuw ko re madan e salthaw ney ma thingar da ngongolgad nrogon girdien Got ma nge m’ug e michan’ nge tin nib mat’aw ban’en ko pangidad. Thingari t’uf e tin nib riyul’ e thin rodad, ma ngada fl’eged rogodad ni ngada weliyed fare thin nib fel’ ni gubin ngiyal’, ma nge par e athap rodad u fithik’ i lanin’dad. Thingar da filed rogon ni ngada maruweliyed fare sayden ni ke pi’ fare kan ni thothup ma ngada salapgad ngay. Faan gad ra chuw ko urngin madan e salthaw ni ke pi’ Got ma rayog ni ngada gelgad ko fare cham ni gad be tay ngak e pi kan nib kireb ma rayog ni ngada pininged e sorok ngak fithngan Jehovah nib thothup.​—Roma 8:37-39.

[Footnote]

Uw Rogon Ni Ga Ra Fulweg?

• Mini’ e ke dag e bin th’abi fel’ e kanawo’ u rogon ni ngan chuw ko madan e salthaw nib fanathin, ma mang fan ni ngada filed e kanawo’ rok?

• Uw rogon nrayog ni ngada ayuweged e n’en ni be yip’ fan lanin’dad nge gumercha’dad?

• Uw rogon nrayog ni ngada salapgad ko fare sayden ni ke pi’ fare kan ni thothup?

• Mang fan ni thingar da meybilgad ni gubin ngiyal’?

[Pictures on page 13]

Tayan’ ko fol Bible e ra ayuwegdad ni ngada weliyed fare thin nib fel’ ni gubin ngiyal’

[Pictures on page 14]

Athap rodad e ra ayuwegdad u fithik’ e skeng

[Pictures on page 15]

Ga ma fanay fare “sayden ni ke pi’ fare kan ni thothup” u nap’an ni ga be machib, fa?