Ga Manang Murung’agen E Re N’ey, Fa?
Mang fan ni yog Jesus nib kireb ni ngan mow ni ngan micheg ban’en?
ROGON ni bay ko fare Motochiyel rok Moses e bay yu ngiyal’ nib puluw ni nge mow e pi Jew ni ngar micheged ban’en. Machane nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma gubin ngiyal’ ni ma mow e pi Jew ni ngar micheged ban’en. Ere, ba dake gubin ban’en ni yad ra yog ma ri ku yad ma yigey bbugithin ngay ni nge mang mich riy, ya nge mich u wan’ e girdi’ e n’en ni yad be yog. Machane, l’agruw yay ni yog Jesus nde puluw e n’en ni yad be rin’. Aram fan ni fil ko girdi’ ni gaar: “Ke mus ni nge lungum ‘Er rogon’ fa reb e nge lungum ‘Dangay.’”—Matt. 5:33-37; 23:16-22.
Rogon ni be yog ba ken e babyor ni ka nog e Theological Dictionary of the New Testament ngay e bay ba ken e babyor ni ka nog e Talmud ngay ni be tamilangnag ni pi Jew e gubin ngiyal’ ni yad ma mow ni ngar micheged ban’en. Fan ni ke yag ni ngan nang e re n’ey e bochan nre ke babyor nem e ri be tamilangnag boch ban’en ni yima micheg ndabiyog ni ngan thilyeg nge boch nrayog ni ngan thilyeg.
Gathi kemus ni yigoo Jesus e yog nib kireb e re n’em ni i rin’ e pi Jew kakrom. Immoy be’ ni ma yoloy chepin e pi Jew ni ka nog Flavius Josephus ngak ni weliy murung’agen reb e ulung ko teliw ko pi Jew ni gaar: “Darur mowgad ni ngar micheged ban’en, ya ba mich u wan’rad ni faanra ngan mow ni ngan micheg ban’en, ma kab gel e kireb riy ko bin ni ngan ban. Ku yad ma yog ni faanra ngari mow be’ ni bochan e nge mich u wan’ e girdi’ e n’en ni ke yog, ma aram e facha’ e ba mudugil ni ir be’ nib malulfith l’igin.” Ku bay reb e babyor rok e pi Jew ni ka nog e Wisdom of Sirach, ara Ecclesiasticus (23:11) ngay ni be gaar: “Be’ ni yugu ma mow e ir be’ ni yugu ma th’ab e motochiyel.” Aram fan ni yog Jesus nde puluw ni ngan mow ni ngan micheg nochi ban’en ni yugu de ga’ fan. Faanra gubin ngiyal’ ni gad ma yog e tin riyul’, ma de t’uf ni ngad mowgad ni ngad micheged e n’en ni gad be yog.