-
M’agpa’ Ni Ba Yalen U P’eowchen Got Nge Girdi’Wulyang Ntagil’ E Damit—2007 | January 1
-
-
M’agpa’ Ni Ba Yalen U P’eowchen Got Nge Girdi’
“Min tay ba madnom ko mabgol u lan e binaw nu Kana, . . . ma ku er rogon Jesus nge piin ni gachalpen ni ki yib e pong ngorad ni nga ranod ngar uned ko re madnom ko mabgol nem.”—JOHN 2:1, 2.
1. Mang e be tamilangnag fare thin u murung’agen Jesus u Kana?
MANANG Jesus nge chitiningin nge pi gachalpen e felfelan’ ni bay u nap’an e m’agpa’ nib yalen ni ma tay e girdi’ rok Got. I gilbuguwan reb e madnom ko m’agpa’ ni bochan e ke fal’eg Jesus e bin som’on e maang’ang u nap’an e re madnom nem. (John 2:1-11) Sana kam un ko reb e madnom ko m’agpa’ rok l’agruw e Kristiano ni yow ba adag ni nguur pigpiggow ngak Jehovah ni yow mabgol. Ara sana ga be athapeg ni ngam un ko mabgol ara ga be ayuweg reb e fager rom ni nge fel’ e m’agpa’ rok. Mang e rayog ni ngan rin’ me fel’ e m’agpa’?
2. Mang e be weliy e Bible u murung’agen e m’agpa’?
2 Manang e pi Kristiano ni ba ga’ e ayuw ko fonow ni bay ko Thin Rok Got ni faanra be lemnag l’agruw ni’ ni ngar mabgolgow. (2 Timothy 3:16, 17) Riyul’ ni der yog e Bible nrib tamilang rogon e yaram ko m’agpa’ ni nge tay e piin Kristiano. Aram rogon ya ba thilthil yalen e girdi’ u reb e nam ngu reb, maku ba thilthil e motochiyel ko am u murung’agen e mabgol, ma kub thil e yalen nge motochiyel ko girdi’ kakrom ko chiney. Ni bod ni, Israel kakrom e dariy e madnom ko m’agpa’. Rorran ni ngan mabgol e ra fek reb e pumoon fare pin ni nge leengiy nga tafen ara tafen e chitamangin. (Genesis 24:67; Isaiah 61:10; Matthew 1:24) Re n’en ney e ra rin’ ni fan e nge guy e girdi’ ni yoor ni aram e kar mabgolgow, ma dariy e madnom riy ni bod rogon e madenom ko m’agpa’ ni yima tay e ngiyal’ ney.
3. Mang madnom u Kana ni pi’ Jesus boch ban’en ngay?
3 Nap’an ni ra fek fare pumoon fare pin ni nge leengiy nga tafen ma ke tay piyu Israel ni kar mabgolgow ara kan m’agpa’row. Boch nga tomren e sana yow ra ngongliy reb e madnom ni bod ni be weliy e John 2:1 murung’agen. Boor e Bible ni kan pilyeg e re thin nem riy ni: “Immoy reb e m’agpa’ u Kana.” Machane fare thin nu Greek e be yip’ fan e “madnom ko mabgol” ara “mur ni fan ko mabgol.”a (Matthew 22:2-10; 25:10; Luke 14:8) Ba tamilang ko fare thin ko Bible ni immoy Jesus ko reb e madnom ni fan ko mabgol rok yu Jew me pi’ Jesus boch ban’en ya ngan felfelan’ u nap’an fare mur. Machane reb e n’en nib ga’ riy e rogon e m’agpa’ kakrom e ba thil ko n’en ni yima rin’ e ngiyal’ ney.
4. Miti mang m’agpa’ ni ma mel’eg boch e Kristiano, ma mang fan?
4 U boor e nam e ngiyal’ ney ma piin Kristiano ni yad baadag ni ngar uned ko mabgol e thingara folgad ko boch e motochiyel ko am. Ma faan yad ra fol ko pi motochiyel ney ma rayog ni ngar mabgolgad u yugu demtrug e kanawo’ nib puluw ko motochiyel. Rayog ni ngan m’agpa’rad u p’eowchen e judge, ara mayor, ara reb e tamachib ni ke pi’ e am mat’awen ni nge m’agpa’ e girdi’. Boch e Kristiano e kar mel’eged ni ngar mabgolgad ni aram rogon. Sana yad ra turguy ni ngar pininged buchuuw e girdi’ rorad ara yugu boch e fager rorad ni Kristiano ni ngar manged mich riy nrogon e motochiyel ara ngar uned ko fare felfelan’ ko re m’agpa’ nem. (Jeremiah 33:11; John 3:29) Maku rayog ni nge turguy e Kristiano ni nge dab ra fal’eged e mur ni ba ga’ ni boor e magawon riy ara ba tolang puluwon. Sana ke mus ni ngar fal’eged e abich ni ba achig ni buchuuw e fager rorad e ngar uned ngay. Yugu demtrug e n’en ni gad ra turguy ara gad ba adag, thingari tamilang u wan’dad ni sana ba thil e tin ni be lemnag yugu boch e Kristiano ni kub gel e michan’ rorad ko tin ni gad be lemnag.—Roma 14:3, 4.
5. Mang fan ni ba adag boor e Kristiano ni ngan pi’ e welthin u nap’an ni yira m’agpa’rad, ma mang e yira weliy riy?
5 Boor e Kristiano ni yad ma mel’eg ni ngan pi’ e welthin u nap’an e m’agpa’ rorad.b Yad manang ni Jehovah ir e sunmiy e mabgol ma bay e fonow u lan e Thin Rok u rogon ni nge fel’ e mabgol me yog e felfelan’ riy. (Genesis 2:22-24; Mark 10:6-9; Efesus 5:22-33) Ma boor e piin ni ngar mabgolgad ni yad ba adag ni nge un e pi tafager rorad ni Kristiano nge girdien e tabinaw rorad ko felfelan’ u nap’an e m’agpa’ rorad. Machane susun uw rogon u wan’dad e pi motochiyel nib thilthil, nge rogon e yaram ko m’agpa’ nib thilthil, nge pi yalen nib thil u reb e nam ngu reb? Gad ra weliy u lan e re article ney boch ban’en ni yima rin’ u boch e nam. Sana ra thil e n’en ni yima rin’ ko n’en ni ga manang ara yalen e mabgol ko nam rom. Machane, rayog ni ngam guy boch ban’en ni yima rin’ ara bang riy nib ga’ fan u wan’ urngin e pi tapigpig rok Got.
Mabgol ni Ba Yalen—Mabgol nib Puluw ko Motochiyel
6, 7. Mang fan ni gad ba adag ni ngada nanged e motochiyel ko am u rogon e mabgol, ma mang e gad ra rin’ ya ngada folgad ko motochiyel?
6 Yugu aram rogon ni Jehovah ir e tababnag e mabgol, pi am ko girdi’ e ma gagiyegnag boch ban’en ni ra rin’ e piin ni yad ba adag ni ngar mabgolgad. Mab puluw ni aray rogon. Be gaar Jesus: “Mpied ngak e pilung nu Roma e tirok ban’en, mi gimed pi’ ngak Got e tirok Got ban’en.” (Mark 12:17) Miki gaar apostal Paul: “Gubin e girdi’ ma thingar ra folgad ko am; ya dariy reb e am ni bay ni gathi Got e pag nge yib, ma pi am ni bay e Got e ke tayrad.”—Roma 13:1; Titus 3:1.
7 U boor e nam e bay e motochiyel ko am riy ni ma yog ko mini’ e rayog ni nge un ko mabgol. Ere faanra bay l’agruw e Kristiano nib puf puluwrow ni ngar unew ko mabgol nrogon ni yog e Bible, ma susun ngar folgow ko motochiyel ko am. Sana thingar ra fekew e license ko mabgol, ara thingari aw ni be’ ni am e ke dugliy e nge m’agpa’row, ara thingar ra fal’egew e babyor ngan pi’ ko am u tomren ni kan m’agpa’row. Nap’an ni yog Caesar Agustus ni “ngan tay fithingey nga babyor,” me fol Maria nge Josef ko fare motochiyel ma ranow nga Bethlehem ‘ni ngan tay fithingrow nga babyor.’—Luke 2:1-5.
8. Uw fene ga’ fan ni ngan tay fan e mabgol, ma mang e n’en ni ma rin’ e Pi Mich Rok Jehovah nib puluw ko re n’ey?
8 Nap’an nra mabgol l’agruw e Kristiano u kanawoen e motochiyel ara yalen e girdi’, mab m’ag e re mabgol nem u p’eowchen Got. Ere der ma sul e Pi Mich Rok Jehovah u daken e m’agpa’, ara nge yoor ko taareb e m’agpa’, maku dar micheged bayay e n’en ni kar micheged ko som’on, ni bod ni ma rin’ boch e girdi’ u nap’an ni kar mabgolgad u lan 25 e duw, ara 50 e duw. (Matthew 5:37) (Boch e teliw e ma tay ni dariy rogon e m’agpa’ ni ke fal’eg e am, ma yad ma yog ni thingari aw ni reb e padrey ara tamachib e nge m’agpa’ e pumoon nge ppin.) U boor e nam e ma pi’ e am mat’awen reb e tamachib rok e Pi Mich Rok Jehovah ni nge m’agpa’ e girdi’. Faanra arrogon, ma ra puluw ni nge pi’ e welthin u murung’agen e mabgol me m’agpa’ e girdi’ u lan e Kingdom Hall. Ya aram e gin ni gad ma liyor ku Got riy maku ireram e gin nib puluw ni ngan pi’ e welthin riy u murung’agen e mabgol ni Jehovah Got e ir e tababnag.
9. (a) Faanra girdien e am e ke m’agpa’ l’agruw e Kristiano, ma mang e rayog ni ngar turguyew ni ngar rin’ew? (b) Uw rogon nib muun e piin ni piilal ngay?
9 U boch e binaw e bay e motochiyel riy ni thingari m’agpa’ e girdi’ u tafen e am u p’eowchen girdien e am. Ba ga’ ni ma mel’eg e piin ni Kristiano ni ngan tay e welthin u murung’agen e mabgol u lan e Kingdom Hall ko rorran nem ara bin migid e rran riy. (De fel’ ni nge yoor e rran u thilin e m’agpa’ ni ke fal’eg girdien e am nge fare welthin u lan e Kingdom Hall, ya bin riyul’ riy e kar mabgolgow u p’eowchen Got nge girdi’, nib muun e ulung ni Kristiano ngay.) Faanra girdien e am e ke m’agpa’ l’agruw ni’ ma yow ba adag ni ngan tay e welthin u lan reb e Kingdom Hall, ma thingar ra nonow ngak e Congregation Service Committee. Piin ni piilal ni girdien fare Service Committee e yad ra micheg nib fel’ murung’agen fagali cha’, ma yad ra guy rogon ni dabi magawonnag fare m’agpa’ e pi muulung ni yima tay u lan e Kingdom Hall. (1 Korinth 14:33, 40) Ku yad ra guy e pi n’en ni ba adag fagali cha’ ni ngan rin’ u lan tafen e muulung ma yad ra turguy ko nga nog ngak girdien e ulung fa.
10. Faanra girdien e am e thingari m’agpa’ l’agruw ni’, ma ra uw rogon fare welthin u murung’agen e mabgol?
10 Fare piilal ni ra pi’ fare welthin u murung’agen e mabgol e ra guy rogon ni nge munguy e thin rok, ma nge ubung e michan’ rok e girdi’ ma nge tay fan e machib. Faanra girdien e am e ke m’agpa’ fagali mabgol mfin nra tayew ni ngan welthin u lan e Kingdom Hall ma ra tamilangnag fare piilal ni be welthin ni ke m’ay i m’agpa’row nrogon e motochiyel ko am. Faan manga de micheg fagali mabgol ngorow ni ngar mabgolgow u nap’an ni ke m’agpa’row girdien e am, ma aram e rayog ni ngan rin’ u nap’an e welthin u lan e Kingdom Hall.c Machane faanra kar michegew ngorow ni ngar mabgolgow u nap’an ni kan m’agpa’row u p’eowchen e am, maku yow ba adag ni ngar michegew ngorow bayay u p’eowchen Jehovah nge girdien e ulung, ma rayog ni ngar rin’ew; machane nge tamilang riy ni ke m’ay i m’agpa’row ma “kar taab girdi’gow.”—Matthew 19:6; 22:21.
11. Uw rogon nra m’agpa’ l’agruw ni’ u boch e nam, ma uw rogon e welthin u murung’agen e mabgol?
11 U boch e nam e sana motochiyel riy e dar yog nib t’uf ni nga nog boch e thin u nap’an e m’agpa’, ni mus ko girdien e am. Ke mus ni n’en ni ngan rin’ e ngan pi’ babyoren e mabgol ni kan yoloy fithingey ngay ngak e am. Ma aram e ra pi’ e am e babyor ni ra micheg ni kar mabgolgow. Ma aram e ke mabgol fagali cha’ ni ra tabab ko rorran ni fal’eg e am e mich riy. Ma kada weliyed faram ni faanra aray rogon e motochiyel ko am, ma sana ra adag fagali cha’ ni kan m’agpa’row ni ngan tay reb e welthin u murung’agen e mabgol u lan e Kingdom Hall ko chirofen nem. Fare piilal ni ra pi’ e re welthin nem e ra tamilangnag ngak urngin e girdi’ ni ke m’ay i m’agpa’row u nap’an ni ke fal’eg e am babyoren e mabgol. Pi thin ni ngan micheg e nga nog nib puluw ko fapi thin ni bay ko paragraph 10 nge fare footnote riy. Piin ni yad ba’ u nap’an fare welthin u lan e Kingdom Hall e yad ra felfelan’ u taabang ko fagali mabgol ma ra fel’ rogorad riy ko fare fonow ni ra yib ko Thin Rok Got.—Tang rok Solomon 3:11.
Mabgol ni Rogon Yalen nge Mabgol u P’eowchen Girdien e Am
12. Mang e mabgol nrogon e yalen, ma mang e ngan rin’ u tomren e mabgol nrogon e yalen?
12 U boch e nam e yima mabgol nrogon yalen fare nam. Gathi be yip’ fan ni yugu ma par l’agruw ni’ nrogon e mabgol, ma ku gathi be yip’ fan l’agruw ni’ ni yow mmabgol u wan’ e girdi’ machane dar mabgolgow nrogon e yalen ara motochiyel.d Ya ireray e m’agpa’ nib puluw nga rogon yalen fare binaw ara fare ulung i girdi’. Re n’ey e muun ngay ni ngan pi’ puluwon fare pin, ma aram e kar mabgolgow nrogon e motochiyel ko am nge Bible. U p’eowchen e am e ba m’ag e re mabgol nem mab puluw ko motochiyel ko nam ma kub t’uf ni ngan rin’. Tomren e mabgol nrogon e yalen ma rayog ni ngan fal’eg babyoren e mabgol ngan pi’ ko am, ma sana ra pi’ e am babyor ni be micheg ni kar mabgolgow. Ffel’ ni ngan fal’eg babyoren e mabgol, ya ra ayuweg fagali mabgol ni faanra bay e magawon, ara faanra yim’ fare pumoon ma bay e ayuw ni fan ko fare pin nge bitir rorow. Piin ni piilal ko fare ulung ni Kristiano e ra pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin nra uned ko mabgol nrogon e yalen ni ngar fal’eged babyoren e mabgol ni de n’uw nap’an u tomren e mabgol. Be m’ug riy ni un fal’eg babyoren e mabgol nge babyoren e bitir ni kan gargeleg u tan e Motochiyel rok Moses.—Matthew 1:1-16.
13. Tomren e mabgol nrogon e yalen, ma mang welthin e ba puluw ni ngan pi’?
13 Fa gali cha’ ni kan m’agpa’row nrogon e yalen e kar mabgolgow u nap’an ni kan ngongliy e re m’agpa’ nem. Rogon ni kan weliy faram, ra ke m’agpa’ l’agruw e Kristiano nrogon e yalen ma sana yow baadag ni ngan pi’ e welthin u murung’agen e mabgol u Kingdom Hall mar michegew ngorow ni yow mabgol. Faanra kan rin’ ni aram rogon, ma faanem ni be pi’ e welthin e ra tamilangnag ni ke m’ay i m’agpa’row nrogon e motochiyel ko am. Ke mus ni taa bayay ni ngan pi’ e welthin ni aray rogon. Kemus ni taareb e m’agpa’, ni aram e m’agpa’ nrogon e yalen (fare binaw), nge reb e welthin nib puluw ko Bible. Faan rayog ni ngan pi’ fare welthin ko chirofen ni kan mabgol nrogon e yalen ma rayog ni ngan tay fan e mabgol ko Kristiano u p’eowchen e girdi’ u lan binaw.
14. Mang e nge rin’ reb e Kristiano ni faanra rayog ko binaw rok ni ngan m’agpa’ nrogon e yalen ara u p’eowchen girdien e am?
14 U boch e nam e rayog ni ngan mabgol riy nrogon yalen fare nam, maku rayog ni ngan m’agpa’ u p’eowchen girdien e am. M’agpa’ u p’eowchen girdien e am e ba ga’ ni be’ ko am e ma fal’eg, ma sana kub muun ngay ni nge micheg l’agruw ni’ ngorow ni yow mabgol maku ra yoloyew fithingrow nga babyor. Boch e Kristiano e ba adag ni nge m’agpa’ u p’eowchen girdien e am ko bin ni nge m’agpa’ nrogon e yalen. L’agruw e gal kanawoen e m’agpa’ ney nde togopuluw ko motochiyel ko am, ere de t’uf ni ngan ta’ ni l’agruw. Fare thin ni bay ko paragraph 9 nge 10 u murung’agen e welthin ko mabgol nge fare thin ni yow ra micheg ngorow e ku rayog ni ngan fanay ko m’agpa’ nrogon e yalen. N’en ni ba ga’ fan riy e nge mabgol l’agruw ni’ ko kanawo’ nib fel’ u p’eowchen Got nge girdi’.—Luke 20:25; 1 Peter 2:13, 14.
Nguun Tay Fan e Mabgol
15, 16. Uw rogon ni ra ga’ fan e tay fan u lan e mabgol?
15 Nap’an ni sum e magawon ko mabgol rok fare pilung nu Persia, be’ ni ma fonownag fare pilung ni Memucan fithingan e i pi’ e fonow ni ra fel’ rogoy riy—ni aram e “urngin e piin ni ppin e thingar ra ted fan e pumoon rorad.” (Esther 1:20) U lan e mabgol ko Kristiano e susun e nge tay fan e piin ni ppin e pumoon rorad; ni gathi bochan e motochiyel rok e pilung nib girdi’. Maku arrogon e pumoon ni Kristiano ni yad ra tay fan e ppin rorad mi yad pining e sorok ngorad. (Proverbs 31:11, 30; 1 Peter 3:7) Ngan tay fan e mabgol e gathi ban’en ni nga fin rin’ u tomren bokum e duw ni kan mabgol. Ya thingari m’ug e tay fan ko tabolngin, arrogon ra tabab ko chirofen ni kan m’agpa’.
16 Gathi kemus ni fare pumoon nge fare pin—ni en ni figirngiy nge en ni leengiy—e nge m’ug e tay fan rorow ko chirofen ni kan m’agpa’row. Faanra ra pi’ reb e piilal ni Kristiano e welthin u murung’agen e mabgol, ma ku thingari m’ug e tay fan ko welthin rok. Re welthin nem e susun ni ngan pi’ ni fan ngak fagali mabgol. Re welthin nem e ra tay fan fagali mabgol, ere en ni be pi’ e welthin e dabi makakarnag e thin rok ara nge weliy boch e yat rok e girdi’. Susun dabi weliy boch ban’en u murung’agen fagali mabgol ni ra tamra’nagrow nge piin ni yad be motoyil. Ya ra guy rogon ni nge munguy e thin rok me pi’ e athamgil nga laniyan’ fagali mabgol me gagiyelnag e En ni ir e sunmiy e mabgol me weliy e fonow ni sum Rok. Arrogon, welthin rok fare piilal e ra gelnag e tay fan ko mabgol nge Jehovah Got.
17. Mang fan ni ngan fol ko motochiyel u rogon e m’agpa’ ko Kristiano?
17 Sana kam fil u lan e re article ney boor ban’en u murung’agen e motochiyel ko nam u rogon kanawoen e m’agpa’. Ma boch e pi motochiyel ney e de puluw ko nam rom. Machane thingari tamilang u wan’dad feni ga’ fan ni nge m’ug e tay fan ko motochiyel ko nam u gubin e yaram ko m’agpa’ ni ma fal’eg e Pi Mich Rok Jehovah. (Luke 20:25) I yog Paul ngodad ni gaar: “Ere mpied e salpiy ni ngam pied ngorad, ni urngin e tax ni yima pi’, mi gimed liyor ngorad mi gimed tay farad ni yad gubin.” (Roma 13:7) Arrogon, bpuluw ni nge tay e pi Kristiano fan e mabgol ni ke tay Got ni fan ko girdi’ e chiney, ma ngar ted fan ko tabolngin ni aram e chirofen ni m’agpa’.
18. Mang e ma rin’ boch e girdi’ u tomren e m’agpa’, ma uw e bay e thin riy u murung’agen?
18 Boor e Kristiano e ma tay ni ngan madenom—ara ngan mur ara ngan abich u tomren e m’agpa’. Mu tay fanam i yan riy ni i un Jesus ko reb e madenom ko mabgol. Faanra bay e madenom ni aram rogon, ma uw rogon ni ra ayuwegdad e fonow ko Bible ya ngan tay fan Got riy ma nge fel’ murung’agen fagali mabgol nge fare ulung ni Kristiano ni bochan e re madenom nem? Gad ra weliy e fulweg ko re deer ney ko bin ni migid e article.
[Footnotes]
a Ku ir fare bugithin ni kan fanay ko mur ni gathi mur ni fan ko mabgol.—Esther 9:22, Septuagint.
b Bay reb e outline ni fan ko welthin u nap’an e m’agpa’ ni ma fanay e Pi Mich Rok Jehovah, ma re welthin nem e “Mabgol ni Ba Yalen u P’eowchen Got” ma 30 e minit n’umngin nap’an. Re welthin nem e ma weliy e fonow ko Bible ni bay ko fare ke babyor ni The Secret of Family Happiness (Rogon ni Nge Felfelan’ e Tabinaw) nge machib ni bay ko yugu boch e babyor rok e Pi Mich Rok Jehovah. Re welthin ney e ra ayuweg fagali mabgol nge urngin e girdi’ ni ke un ko fare m’agpa’.
c Faanra de yog e motochiyel ban’en ni nga nog ma pi thin ni baaray ni be micheg ban’en ma be tay fan Got e ngan fanay. Ra micheg fare pumoon ni gaar: “I gag [me yog fithingan] e gu ra figirngiyem ni gur [me yog fithingan fare pin], ma gu ra t’ufegnem nrogon e motochiyel rok Got ni fan ko piin ni figirngiy u lan e Babyor nib Thothup, ma gu ra rin’ u n’umngin nap’an ni gadow ra par u fayleng nrogon e mabgol ni sunmiy Got.” Ma ra micheg fare pin ni gaar: “I gag [me yog fithingan] e gu ra leengiyem ni gur [me yog fithingan fare pumoon], ma gu ra t’ufegnem mu gu tay fam nrogon e motochiyel rok Got ni fan ko piin ni leengiy u lan e Babyor nib Thothup, ma gu ra rin’ u n’umngin nap’an ni gadow ra par u fayleng nrogon e mabgol ni sunmiy Got.”
d Bay e thin u lan e Watchtower ko May 1, 1962 ko page 287, u murung’agen e girdi’ ni yugu ma par nrogon e mabgol ma u wan’ e girdi’ ni yoor e yad mmabgol.
Ka Ga Manang?
• Mang fan ni gad ba adag ni ngada nanged e motochiyel ko nam nge motochiyel ko Bible u murung’agen e m’agpa’?
• Faanra m’agpa’ l’agruw e Kristiano u p’eowchen girdien e am, ma mang e rayog ni ngar mel’egew ni ngan rin’ ni dabi n’uw nap’an nga tomren?
• Mang fan ni yima pi’ e welthin u murung’agen e mabgol u lan e Kingdom Hall?
[Picture on page 24]
Rogon e m’agpa’ u Israel kakrom e nge fek e pumoon fare pin nga tafen ara tafen e chitamangin
[Picture on page 25]
Tomren e m’agpa’ nrogon e yalen ma rayog ni nge mel’eg e piin Kristiano ni ngan pi’ e welthin u murung’agen e mabgol u Kingdom Hall
-
-
Mu Dag E Michan’ Rom U Rogon Kanawoen E Yafas RomWulyang Ntagil’ E Damit—2007 | January 1
-
-
Mu Dag E Michan’ Rom U Rogon Kanawoen E Yafas Rom
“Faanra ke mus ni goo michan’ ngak Got ma de chag e ngongol ngay, ma aram e ba yam’ fare michan’.”—JAMES 2:17.
1. Mang fan ni i tiyan’ e tin som’on e Kristiano ko michan’ nge ngongol rorad?
BA GA’ ni i micheg e tin som’on e Kristiano ni bay e michan’ rorad u rogon kanawoen e yafos rorad. I fonownag James ni gachalpen Jesus urngin e Kristiano ni gaar: “Dab mbanniged gimed ni ke mus ni nguum motoyilgad ko thin rok; ya ngam maruwelgad ngay.” Miki gaar: “Ni bod rogon e dowef nra dariy e pogofan riy ma ba yam’, ere ku er rogon e michan’ ngak Got nra de chag e ngongol ngay ma ba yam’ fare michan’.” (James 1:22; 2:26) Gonap’an 35 e duw u tomren ni yoloy James e re thin nem ma boor e Kristiano e ur micheged ni bay e michan’ rorad ko ngongol rorad. Machane ba kireban’ ya boch e girdi’ e de chag e ngongol rorad ko michan’ rorad. I pining Jesus e sorok ngak e ulung nu Smyrna machane i yog ngak boor e girdi’ ko ulung nu Sardis ni gaar: “Gu manang e n’en ni ga be rin’; gu manang ni be yog e girdi’ ni gab fos, machane ga be par ni gab yam’!”—Revelation 2:8-11; 3:1.
2. Susun mang e nge fith e pi Kristiano ngorad u murung’agen e michan’ rorad?
2 Ere i pi’ Jesus e athamgil nga laniyan’ girdien e ulung nu Sardis—miki pi’ e athamgil nga laniyan’ urngin e piin nra beeged e thin rok—ni ngar micheged nib t’uf rorad e machib nriyul’ nu Kristiano ma nguur pared nib fel’ thilrad Got. (Revelation 3:2, 3) Ere ra bagadad ma nge fith ir: ‘Uw rogon e ngongol rog? Be m’ug nib tamilang ko ngongol rog ni gu be rin’ e tin nrayog rog ni nggu micheg e michan’ rog u urngin e maruwel rog, ni mus ko pi n’en ni de sor fan ko machib ara muulung rok e Kristiano, fa?’ (Luke 16:10) Boor ban’en ni gad ma rin’ e ma micheg ni bay e michan’ rodad, machane gad ra weliy reb: abich ni gad be tay u taabang, nib muun ngay e madnom ko mabgol ni ma tay e pi Kristiano.
Bochi Muulung Nguun Thin Fa Abich u Taabang
3. Mang e machib ko Bible u murung’agen e abich u taabang?
3 Gad ma felfelan’ ngay ni faan yira piningdad nga reb e abich ara nge fafel e Kristiano u taabang. Jehovah e ir “ba Got ni ba felfelan’” ere ba adag ni nge felfelan’ e pi tapigpig rok. (1 Timothy 1:11) I tay Got ni nge yoloy Solomon e re thin ney nib riyul’ u lan e Bible ni gaar: “Kug pining e sorok ko felfelan’, ya dariy ban’en ni kab fel’ ko bin ni nge abich e girdi’ ma ngar garbodgad ma ngar felfelan’gad, ma nge un e pi n’en ney ko urngin e maruwel rorad nib gel ni yad be tay u nap’an e yafos rorad.” (Eklesiastes 3:1, 4, 13; 8:15, NW) Bay e re felfelan’ ney u nap’an nra abich girdien e tabinaw u taabang, ara nge abich e piin ni ma liyor ngak Got u taabang.—Job 1:4, 5, 18; Luke 10:38-42; 14:12-14.
4. Mang e nge tiyan’ e en ni be yarmiy rogon reb e abich ngay?
4 Faanra ga be yarmiy rogon e abich u taabang ma ke mil fan e re abich nem ngom, ma thingar mu fal’eg i lemnag e pi n’en ni ga be yarmiy, ni mus ni faanra ke mus ni buchuuw e Kristiano nra un ko fare abich ma ngar sabethingad u taabang. (Roma 12:13) Ngam guy rogon ni “urngin ban’en ma thingar nrin’ nib fel’ rogon ma ba yaram” ma nge pow’iyem e “gonop ni yib u tharmiy.” (1 Korinth 14:40; James 3:17) I gaar apostal Paul: “Demtrug e n’en ni gimed ra rin’, ndemtrug ko ngam abichgad ara ngam garbodgad, ma urngin ni ngam rin’ed ni fan e nga nog e sorok riy ngak Got. Um ngongolgad ni gimed be guy rogon ndab mu magawonniged laniyan’ e girdi’.” (1 Korinth 10:31, 32) Mang boch ban’en ni ngan tiyan’uy ngay? Ga ra tiyan’um ko pi n’en ney u m’on ko fare abich ma ra ayuwegem nge piin ni kam pining ko fare abich ni nge m’ug e michan’ romed ko ngongol romed.—Roma 12:2.
Ra Uw Rogon fare Abich?
5. Mang fan ni ngari tafinaynag e en ni be fal’eg rogon e abich ko ra pi’ e alkul ara chubeg e musik?
5 Piin ni ma pining e girdi’ ko reb e abich e thingar ra turguyed ko yad ra pi’ e alkul ni fan ko garbod. De t’uf e alkul ni fan e nge fel’ fare abich. Ka ga manang ni ke fal’eg Jesus reb e abich ni fan ko bokum e girdi’ ni kar bad ni ngar motoyilgad ngak—i pi’ e flowa nge nig. Dariy u lan e Bible ni ke fal’eg Jesus e maang’ang me pi’ e wain nge unum e girdi’, ni yugu aram rogon ni rayog rok ni nge rin’. (Matthew 14:14-21) Ma faanra kam turguy ni ngam pi’ e alkul ni garbod u nap’an fare abich, mu guy rogon ni nge dabi pag urngin, ma ga tay ni bay e garbod ni gathi alkul ni fan ngak e piin ni dar unumed e alkul. (1 Timothy 3:2, 3, 8; 5:23; 1 Peter 4:3) Ma ri dab mu towasariy be’ ni nge unum ban’en “nra k’ad ni bod ni ma k’ad e porchoyog.” (Proverbs 23:29-32) Uw rogon e musik ara tang? Faan yira chubeg e musik u nap’an fare abich, mu tiyan’um u rogon e thin riy ara musik riy. (Kolose 3:8; James 1:21) Ke pirieg boor e Kristiano ni faanra yira chubeg e Kingdom Melodies ara pi tang ko Kristiano ma ra fel’ fare abich. (Efesus 5:19, 20) Mu tay ni nge dabi pag rogon lingan fare musik nge magawonnag e sabethin ni be tay e girdi’ ara magawonnag e piin ni gimed buguli yoror.—Matthew 7:12.
6. Uw rogon ni ra m’ug ni ba fas e michan’ rok be’ ni be yarmiy rogon e abich ko sabethin nge pi n’en ni yira rin’ u nap’an e re abich nem?
6 Nap’an ni ra fafel e pi Kristiano u taabang, boch i yad e ra sabethin ma boor ban’en nrayog ni ngar weliyed, ara rayog ni ngar beeged boch ban’en nge rung’ag e girdi’, ara rayog ni ngar weliyed boch ban’en ni buch u nap’an e machib. Faanra sor e sabethin nga bang ma yibe weliy boch ban’en nde fel’ ma en ni be gagiyegnag fare abich e ra guy rogon ni nge fel’ fare sabethin. Ku ra tiyan’ ngay nge par ni gathi goo taa be’ e nga i non. Ma faan manga arrogon, ma ra guy rogon ni nge yoor e girdi’ e ra non, ni sana nge fith ban’en ngak e piin nib fel’ yangaren ara nge tababnag e sabethin ni ra be’ me weliy boch ban’en. Ra felfelan’ e piin nib fel’ yangaren nge piin ni kar ilalgad ko sabethin ni aray rogon. Faanra gur e ga be yarmiy rogon e abich ma ga ra gagiyegnag e re abich nem u fithik’ e gonop nge sumunguy, ma ra m’ug ni gab “sumunguy” ngak e piin kar uned ko re abich nem. (Filippi 4:5) Ma yad ra nang ni ba fas e michan’ rom, ma michan’ rom e ma gagiyegnag gubin ban’en ni ga ma rin’.
M’agpa’ nge Mur ni Fan ko M’agpa’
7. Mang fan ni gad ra weliy rogon ni ngan yarmiy rogon e m’agpa’ nge madnom ni fan ko m’agpa’?
7 Yima felfelan’ u nap’an ni ra m’agpa’ e Kristiano. Ke un e pi tapigpig rok Got kakrom ko felfelan’ u nap’an e m’agpa’ ma ur murgad; ma ke un Jesus nge pi gachalpen ngay. (Genesis 29:21, 22; John 2:1, 2) Machane ngiyal’ ney e ba tamilang ni thingar ni yarmiy rogon e pi n’en ni yira rin’ u nap’an e m’agpa’ ya nge m’ug riy e gonop nge rarogon e Kristiano. Ma aray e kanawo’ nrayog ni nge dag be’ ni Kristiano e michan’ rok u nap’an e m’agpa’ nge madnom ni fan ko m’agpa’.
8, 9. Uw rogon ni ma m’ug nib riyul’ e thin u 1 John 2:16, 17 u boor e m’agpa’ e ngiyal’ ney?
8 Boor e girdi’ e dar nanged e machib rok Got ara dariy fan e machib rok Got u wun’rad, ere ke pag rogon e pi n’en ni yad ra rin’ u nap’an e m’agpa’. U lan reb e babyor nu Europe e ke weliy reb e ppin murung’agen e m’agpa’ ni ke tay ni bod rogon e “m’agpa’ ni fan ko piin ni pilung” ni gaar: “Kugu warow u lan reb e karrow ni be giringiy aningeg e os, me yib 12 e karrow ni be giringiy e os ko tomur nib muun reb e karrow ni bay e girdi’ riy ni yad be chubeg e musik. Migid ma kugu wed e ggan ni th’abi fel’ ma bay e musik riy nib fel’; kari manigil fare abich. Ke aw ni bod rogon ni gu ba adag ya gowa gag leengin e pilung ko chirofen nem.”
9 Ba thilthil e n’en ni yima rin’ u reb e nam nge reb u nap’an e m’agpa’, machane be m’ug ko thin rok e re ppin nem e n’en ni be yog apostal John ni gaar: “Gubin ban’en nib mil fan ngaray nga fayleng ni aram e tin nib tagan ban’en ni yima ar’arnag, ni tin nra guy e girdi’ ma yad ba adag ni nge yog ngorad, nge urngin ban’en ni bay u roy u fayleng nri ma uf e girdi’ ngay—dariy reb e pi n’ey ni yib rok e en ni Chitamangiy; ya urngin me yib rok e fayleng.” Ga be lemnag ni l’agruw ni’ ni yow e Kristiano e yow ra adag ni ngan m’agpa’row nrogon e “m’agpa’ ko pilung” ma ngan mur ni ke pag rogon, fa? Danga’, ya rogon e m’agpa’ ni yow ra tay e ra m’ug riy ni “en nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fos ndariy n’umngin nap’an.”—1 John 2:16, 17.
10. (a) Mang fan nib ga’ fan ni ngan fal’eg i lemnag e pi n’en ni ngan rin’ u nap’an e m’agpa’ ya nge fel’ fare madnom? (b) Mang e ngar turguyew ara ra puruy’nagew u murung’agen e piin ni yow ra pining ko fare madnom?
10 Ba adag l’agruw e Kristiano ni yow ra mabgol ni nge puluw e tafinay rorow, ma fare machib u Bible e ra ayuwegrow. Ba ga’ fan e rofen ni yow ra m’agpa’ riy, machane ke mus ni aram tabolngin e yafos rorow ni yow mabgol, ma bay e yafos ni manemus nga m’on rorow. Ere de t’uf ni ngar fal’egew e mur ni ba ga’ ko chirofen nem. Machane faanra kar turguyew ni ngar fal’egew reb e abich, ma yow ra sumarnag puluwon fare abich ma ngar turguyew rarogon fare madnom. (Luke 14:28) Nap’an ni yow ra mabgol ma fare pumoon e ra mang lolugen fare tabinaw nrogon e machib ko Bible. (1 Korinth 11:3; Efesus 5:22, 23) Ere pi n’en ni yira rin’ u nap’an fare mur e mmil fan ngak fare pumoon. Yow ra puruy’ fare pin ni yow ra mabgol ko chon mini’ e yow ra pining ko fare madnom nge urngin e girdi’ ni rayog rorow ni ngar piningew. Sana dabiyog ni ngan pining urngin e pi tafager rorow ara girdien e tabinaw rorow; ere thingar ra nangew e gini nge mus e tin ni rayog rorow riy. Ra pagan’row ni dabi kireban’ e pi Kristiano ni girdien e ulung ni faanra dabiyog ni ngan piningrad ko fare madnom.—Eklesiastes 7:9.
“Fare Moon ni Be Gagiyegnag fare Madnom”
11. Mang e maruwel rok “fare moon ni be gagiyegnag e madnom”?
11 Faanra ba adag fagali cha’ ni yow ra mabgol ni ngan tay reb e madnom ni fan ko mabgol, ra diin me mich ni ra fel’ fare madnom? Manang e Pi Mich Rok Jehovah ni bokum e duw e chiney ni bay e gonop ko n’en nrin’ u nap’an fare madnom ko mabgol ni ke un Jesus ngay u Kana. Immoy be’ ni “ir fare moon ni be gagiyegnag fare madnom” ni ir be’ nib mich Got u wan’ ma rayog ni nge mil fan boch ban’en ngak. (John 2:9, 10) Ku arrogon e chiney, ra nge un reb e pumoon nib gonop ko mabgol ma nge mel’eg reb e pumoon ni Kristiano ni nge rin’ e re maruwel ney ni ba ga’ fan. En ni ra gagiyegnag fare madnom e ra tamilang u wan’ e tin ni ba adag fare moon nra mabgol ma ra rin’ e tin ni ba adag u m’on nge tomren fare madnom.
12. Mang e nge gonopiy fare moon nra mabgol u murung’agen e alkul ni ngan pi’ u nap’an fare madnom?
12 Kada weliyed faram ko paragraph 5 ni boch e girdi’ e ma tay ni nge dab ni pi’ e alkul u nap’an e madnom ko mabgol ya faanra chingaw be’ ma ra kirebnag fare madnom. (Roma 13:13; 1 Korinth 5:11) Machane faanra ba adag fagali cha’ ni yow ra mabgol ni ngan pi’ e alkul u nap’an fare madnom ma fare moon ni ra mabgol e ir e ke mil fan ngak ni nge guy ni nge dabi pag urngin ni ngan pi’ ara ngan unum. Immoy e wain u nap’an e madnom ko mabgol ni ke un Jesus ngay u Kana, ma i pi’ Jesus e wain ni rib fel’. I gaar fare moon ni be gagiyegnag fare madnom: “Gubin e girdi’ e yad ma pi’ e bin th’abi fel’ e wain nsom’on, ma nap’an nra pire’ e ke unum e girdi’ riy mfini pi’ e wain ni gathi rib fel’. Machane gur e kam tay e bin th’abi fel’ e wain nda mpi’ ke mada’ ko chiney!” (John 2:10) Dabi siy ni de tay Jesus ni nge chingaw e girdi’, ya i machibnag ni ba kireb e chingaw. (Luke 12:45, 46) Machane be m’ug ko thin rok fare moon ni be gagiyegnag fare madnom u murung’agen fel’ngin fare wain ni manang ni boch e girdi’ e ma chingaw u nap’an e madnom ko mabgol. (Acts 2:15; 1 Thessalonika 5:7) Ere ke mil fan ngak fare moon ni ra mabgol nge fa cha’ ni ke dugliy ni nge gagiyegnag fare madnom ni ngar michegew ni ra fol urngin e girdi’ ko fare madnom ko fare motochiyel ni gaar: “Dab mu balyanggad ko wain, ya ra kirebnagmed.”—Efesus 5:18; Proverbs 20:1; Hosea 4:11.
13. Mang e nge tafinaynag fagali cha’ ni yow ra mabgol ni faanra yow ba adag ni ngan musik u nap’an e mur ko m’agpa’, ma mang fan?
13 Faanra bay e musik u nap’an fare madnom ma thingar ni tiyan’ ngay ni nge dabi ga’ lingan me magawon e girdi’ ni ngar sabethingad. Be gaar reb e piilal ni Kristiano: “Ra n’uw boch e nep’ ma ra ga’ laman e girdi’ ni yad be sabethin, ara sana yira churu’, ma yu ngiyal’ e ra ga’ boch lingan fare musik. U tabolngin fare madnom ma gathi ri ba ga’ lingan e musik machane dabi n’uw nap’an me ga’ lingan me magawonnag e sabethin ni be tay e girdi’. Nap’an e madnom ko mabgol e rayog ni nge sabethin e piin ni tafager. Ra gafgow ni faanra dabiyog ni ngan sabethin ni bochan e musik ni ba ga’ lingan!” Ere ke mil fan fare musik ngak fare moon nra mabgol nge fa cha’ ni be gagiyegnag e mabgol, ma dab ra tayew ni nge mil fan ngak e piin ni be musik ni ngar turguyed ko miti mang musik e ngan chubeg ara ga’ngin lingan fare musik. I gaar Paul: “Ere urngin ban’en ni nguum rin’ed ara gimed be yog ma ngam rin’ed u daken fithingan Somol Jesus.” (Kolose 3:17) Nap’an ni ra sul e girdi’ nga taferad u tomren fare madnom ko mabgol, yad ra lemnag ni ke m’ug ko fare musik ni ke rin’ fagali mabgol urngin ban’en u daken fithingan Jesus, fa? Susun aram rogon.
14. Mang e dabi pag talin e pi Kristiano u murung’agen e madnom ko m’agpa’?
14 Arrogon, faan yira yarmiy e m’agpa’ nib fel’ rogon ma dab ni pag talin e felfelan’ riy. Ke gaman 30 e duw ni i mabgol Adam nge Edyta ma ur weliyew murung’agen reb e m’agpa’ ni kar unew ngay ni lungurow: “Rayog ni ngan thamiy ni ir reb e madnom ko Kristiano. Immoy boch e tang ni be pining e sorok ngak Jehovah maku immoy boch ban’en ni un felfelan’ ngay u nap’an fare madnom. Churu’ nge musik e gathi ir e bin ni ba ga’ fan. Rib fel’ fare madnom ni bochan e urngin ban’en ni un rin’ riy e bpuluw ko machib ko Bible.” Ere ba tamilang ni rayog ni nge micheg fagali cha’ ni yow ra mabgol ni bay e michan’ rorow ko pi n’en ni yow ra rin’ u nap’an e madnom ko m’agpa’ rorow.
Pi Tow’ath ni Yira Pi’ u Nap’an e M’agpa’
15. Mang fonow ko Bible e rayog ni ngan fanay ko tow’ath ni yima pi’ u nap’an e m’agpa’?
15 U boor e nam e ma pi’ e pi tafager nge girdien e tabinaw boch e tow’ath ngak fagali cha’ ni yow ra mabgol. Faan ga ra pi’ e tow’ath ma mang e ga ra lemnag? Mu tay fanam i yan riy ko n’en ni yog apostal John u murung’agen “urngin ban’en ni bay u roy u fayleng nri ma uf e girdi’ ngay.” I yog John ni re ufanthin ney e de sum rok e pi Kristiano ni be m’ug e michan’ rorad ko ngongol rorad, ya ke sum ko “re fayleng ney ni bayi m’ay.” (1 John 2:16, 17) Amu lemnag e n’en ni yog John, ma de puluw ni nge yog fagali mabgol ngak urngin e girdi’ ko mini’ e ke pi’ ra reb e tow’ath, fa? I pi’ e pi Kristiano nu Macedonia nge Achaia e salpiy ni ayuw ngak pi walagrad nu Jerusalem, machane da nog fithingan e piin ni kar pied e tow’ath. (Roma 15:26) Ma pi Kristiano ni kar pied e pi tow’ath u nap’an e m’agpa’ e susun yad ba adag ni nge dab nog fithingrad. Bay e fonow rok Jesus u murung’agen e re n’en ney u Matthew 6:1-4.
16. Mang e ra rin’ fagali mabgol ya nge dabi kireban’ e girdi’ ara tamra’ e girdi’ ko pi tow’ath ni yima pi’ ngak fagali mabgol?
16 Faan yira yog nga fithik’ e yoor e en ni ke pi’ reb e tow’ath nge reb ma ra ‘sum e tagenging riy’ ko mini’ e ke pi’ e bin nib fel’ e tow’ath ara bin nib tolang puluwon. Ere dabi yog fagali mabgol fithingan e piin ni kar pied e tow’ath. Ya sana ra tamra’ e piin ni de yog rorad ni ngar pied e tow’ath ni faan yira yog fithingan e piin ni kar pied e tow’ath. (Galatia 5:26; 6:10) Dariy e kireb riy ni nge nang fare pin nge fare moon ni kar mabgolgow fithingan e en ni ke pi’ e tow’ath. Ma rayog ni ngar nangew fithingan ni bay u daken fare tow’ath, machane dab ra beegew nge rung’ag e girdi’ ni yoor. Ere nap’an ni gad ra chuw’iy ba tow’ath, ara gad be pi’ e tow’ath, ara nge yog e tow’ath ngodad ma rayog ni ngada micheged ni michan’ rodad e be gagiyegnag e ngongol rodad.
17. Mang e ba adag e pi Kristiano ni nge yog ngorad u murung’agen e michan’ nge ngongol rorad?
17 Gathi goo gad ma micheg ni bay e michan’ rodad u nap’an ni gad be fol ko yalen e Kristiano, ara gad be un ko muulung rok e pi Kristiano, ara gad be machibnag e girdi’, ya ku rayog ni ngada micheged u yugu boch e kanawo’. Manga yigi yog e michan’ ngodad ni ra gagiyegnag urngin ban’en ni gad ra rin’. Arrogon, rayog ni ngada micheged e michan’ rodad ko ngongol rodad ni ke “yal’uw,” nib muun ngay e pi n’en ni ka fin da weliyed.—Revelation 3:2.
18. Uw rogon ni ra riyul’ fare thin ni bay ko John 13:17 u nap’an e m’agpa’ rok e Kristiano ara madnom ko m’agpa’?
18 I pi’ Jesus e kanawo’ ngak e pi apostal rok ni yad ba yul’yul’ ni ke luknag ayrad, nge mu’ me gaar ngorad: “Re bugithin ney nib riyul’ e kam nanged e chiney, faan gimed ra maruwel ngay ma ra um pired ni gimed ba felfelan’!” (John 13:4-17) Sana de t’uf ni ngada luknaged ay e girdi’, ara gathi yalen ko nam rodad ni ngan luknag ay e piin ni milekag nra yib nga tabinaw rodad. Machane kada weliyed ko re thin ney ni bay boch ban’en ni gad ma rin’ ko yu rran ni ra m’ug riy ni bay e michan’ rodad, nib muun ngay e ngongol rodad u nap’an e mur ara nap’an e m’agpa’ ni Kristiano. Ere ra m’ug e michan’ rodad ko ngongol rodad u nap’an ni gad ra m’agpa’, ara gad ra un ko madnom ko m’agpa’, ara fare mur rok e Kristiano.
Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?
Uw rogon nrayog ni ngam micheg ni bay e michan’ rom
• u nap’an ni ga be yarmiy rogon e abich?
• u nap’an ni ga be yarmiy rogon e madnom ko m’agpa’ ara mur riy?
• u nap’an ni ga ra pi’ e tow’ath ara nap’an ni nge yog e tow’ath ngom?
[Picture on page 29]
Mus ko ngiyal’ ni gad ra pining buchuuw e girdi’ ma fare “gonop ni yib u tharmiy” e ra gagiyegnagdad
-