Pi Reference ko fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib ni Gad Ma Tay
May 3-9
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | NUMBERS 27-29
“Mu Folwok rok Jehovah ni Taareb Rogon e Girdi’ u Wan’”
Ngari Fel’ u Wan’um Pi Fel’ngin Jehovah
Ka ranod ngak Moses mar ninged e ayuw ngak nra gaargad: “Mang fan ni nge chuw fithingan e chitamangimad u fithik’ e girdi’ nu Israel, bochan e dariy e pagel ni fak?” Ere, mang e rin’ Moses? Gur ke gaar, ‘Aram rogon ni bay ko motochiyel, ere dariy ban’en nrayog ni nggu ayuwegmed riy’? Danga’, ya ke weliy fare magawon ngak Jehovah. (Num. 27:2-5, BT) Mang e yog Jehovah? I gaar ngak Moses: “Ba mat’aw e n’en ni ke yog fapi ppin ni fak Zelofehad; mu pi’ ngorad e binaw ni nge mil suwon ngorad u lan tafen girdien e chitamangirad. Mu pag e gayog rok e chitamangirad nge yan ngorad.” Gathi kemus e n’en ni rin’ Jehovah, ya ki yog ngak Moses ni nge tay e pi thin ni baaray ko Motochiyel ni gaar: “[Ra] yim’ be’ nib moon, ndariy e pagal ni fak, ma ppin ni fak e nge tafanay tafen.” (Num. 27:6-8, BT; Josh. 17:1-6, BT) Ka aram nap’an ma urngin e ppin nu Israel ni aram rogorad e ku yira pi’ e f’oth rorad.
Ngari Fel’ u Wan’um Pi Fel’ngin Jehovah
Riyul’ ni ireray ban’en ni kan rin’ ndariy e laniyan’ riy! Dariy be’ nra ayuweg fa lal i ppin ni fak Zelofehad, machane ke tay Jehovah farad ma ke ayuwegrad ni bod rogon ni ma ayuweg e tin ka bay e girdi’ nu Israel. (Ps. 68:5) Ireray reb ko pi chep nu Bible ni be tamilangnag ni taareb rogon urngin e girdi’ u wan’ Jehovah.—1 Sam. 16:1-13; Acts 10:30-35, 44-48.
Ngari Fel’ u Wan’um Pi Fel’ngin Jehovah
Uw rogon ni nge taareb rogon urngin e girdi’ u wan’dad ni bod rogon Jehovah? Dab mu pagtalin nrayog ni nge taareb rogon urngin e girdi’ u wan’dad ni faanra ba mich u wan’dad ni urngin e girdi’ ma thingar ni ngongol ngorad ni taareb rogon. Sana ga be lemnag ni gur be’ ni taareb rogon urngin e girdi’ u wan’um. Machane, yu ngiyal’ e ba mo’maw’ ngodad ni ngad nanged rogon ni gad ma lemnag boch e girdi’. Ere, uw rogon ma gad nang nriyul’ ni taareb rogon urngin e girdi’ u wan’dad? Ba fel’ e kanawo’ ni ke dag Jesus ngodad. Nap’an ni adag ni nge nang e n’en ni be yog e girdi’ u murung’agen, me fith e pi fager rok ni gaar: “Be gaar e girdi’ e mini’ e en ni Fak e Girdi’?” (Matt. 16:13, 14) Sana rayog ni ngam mel’eg reb e fager rom nib yul’yul’ ngom mag fith ni lungum, ‘Ga be lemnag ma gu ma ngongol ko girdi’ ni taareb rogon? Ma lemnag e girdi’ ni gag be’ ni taareb rogon urngin e girdi’ u wan’ug, fa?’ Sana ra yog ngom ni bay yu ngiyal’ nib thil e ngongol rom ngak boch e girdi’ ni bochan e nam rorad, fa reb e ga ma dag ni bay boch e girdi’ ni kab ga’ farad nga boch ni bochan e boor e salpiy rorad ara ba tolang e skul rorad. Ere, faanra yog ban’en ni aram rogon ngom, ma mang e ga ra rin’? Mu meybil ngak Jehovah ni nge ayuwegem ngam thilyeg rogon ni ga ma lemnag boch e girdi’ ya nge yag nim bod Jehovah me taareb rogon urngin e girdi’ u wan’um.—Matt. 7:7; Kol. 3:10, 11.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-2-E 528 ¶5
Maligach
Maligach ni yima puog. Re miti maligach ney e aram ban’en ni yima pi’ u nap’an ni yira pi’ e tin ka bay e maligach nib ga’ ni aram e n’en ni ma rin’ piyu Israel u tomuren ni kar tawgad ko fare Nam ni Kan Micheg ni aram e gin ni ngar pared riy. (Nu 15:2, 5, 8-10) Re maligach ney e aram e wain (“ni aram ban’en ni bay e alkul riy”) ni yima puog nga daken e altar. (Nu 28:7, 14; mu taareb rogonnag ko Ex 30:9; Nu 15:10.) I yol apostal Paul ko pi Kristiano nu Filippi ni gaar: “Rachaeg e sana bay ni puog nga daken e maligach ni be pi’ e michan’ romed ngak Got ni ngan puog nga daken ni bod ban’en ni kan pi’ ngak Got. Faanra nge yan i yodorom, me ere kug felan’.” Rogon e thin rok u roy e be fanay e maligach ni yima puog nga daken e altar ni nge tamilangnag rogon nib m’agan’ ngay ni nge pag fan ir ni bochan e nge pigpig ngak pi walagen. (Fil. 2:17) Ma de n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ me yol ngak Timothy ni gaar: “Gag e ke taw ko ngiyal’ ni nge thay e pogofan rog riy [“ni bod ba maligach ni kan puog,” NW] ni bochan Kristus; ke taw nga nap’an ni nggu chuw ko biney e tamilang.”—2Ti 4:6.
May 10-16
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | NUMBERS 30-31
“Mu Tay u Gil’ e Tin Kam Micheg”
it-2-E 1162
Ban’en ni Kan Micheg
Gur Rom e Ngam Dugliy, Machane Dabkiyog ni Ngam Thilyeg Nga Tomuren. Ra micheg be’ ban’en ma ir rok. Machane tomuren ni ke micheg fare n’em, ma rogon ni be yog e Motochiyel rok Got e thingari tay u gil’. Yima yog nnap’an nra micheg be’ ban’en, ma aram e ke “taleg ir u ban’en.” Re n’ey e be yip’ fan nrogon nra tay e thin rok u gil’ e bay rogon ko pogofan rok. (Nu 30:2, BT; kum guy e Ro 1:31, 32.) Aram fan ni be yog e Bible ni u m’on ni nge micheg be’ ban’en, ma thingari fal’eg i lemnag u m’on riy. Ma ngki fal’eg i lemnag e pi n’en bay ni nge rin’ ni bay rogon ko tin ke micheg. Be gaar e Motochiyel: “Nap’an ni gimed ra mownag ban’en nga fithingan Somol ni Got romed, ma . . . bayi tay ngan’ e tin kam mowniged, mab denen ni faanra dab mu ted u gil’.”—De 23:21, 22, BT.
“Mu Rin’ e N’en ni Kam Micheg”
Be yog e Bible nrayog ni nge micheg be’ ngak Got ni nge rin’ ban’en, ara nge ognag reb e maligach ngak nib tow’ath, ara nge un nga reb e maruwel ni fan ngak, ara nge par ni bay boch ban’en ndab ki rin’ ara dab ki un ngay. Ma micheg be’ ban’en ni ir rok, nrogon ni ke dugliy u laniyan’. Machane, nap’an nra micheg be’ ban’en ma rogon fare n’em ni ke micheg u wan’ Got e ban’en nrib ga’ fan ma thingari tay u gil’. Rogon ni bay u Bible e ban’en ni kam micheg e bod rogon ban’en ni kam mownag. Gali n’ey e l’agruw i ban’en nrib ga’ fan. Faanra ke mow be’ ma aram e ke yog bbugithin ni be micheg ni nge rin’ ban’en ara nge taleg ir u ban’en. (Gen. 14:22, 23; Heb. 6:16, 17) Ere, uw rogon ni be tamilangnag e Bible feni ga’ fan e pi n’en ni gad ma micheg ngak Got?
Tin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Numbers
30:6-8—Rayog ni nge thilyeg be’ ni moon ni Kristiano e n’en ni ke micheg e ppin rok ngak Got, fa? N’en ni ke micheg be’ ngak Got e bay u thilrow Got. Susun, be’ ni ke ognag ir ngak Got e ban’en ni ir rok. (Galatia 6:5) Dariy mat’awen be’ ni figirngiy ni nge thilyeg e re n’en nem ni ke micheg leengin. Machane be’ ni leengiy e dabi micheg ban’en nib togopuluw ko Thin Rok Got ara ba togopuluw ko maruwel rok ngak e pumoon rok.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-2-E 28 ¶1
Jefthah
Rayog ni ngan ognag be’ ngak Jehovah ni nge rin’ boch e maruwel ni bay rogon ko fare tabernacle. Re n’ey e ban’en ni ku bay mat’awun e gallabthir ni nge rin’. Samuel e ir bagayad e pi girdi’ ney. U m’on ni ngan gargeleg me micheg Hannah ni chitiningin nra pi’ ni nge pigpig u tabernacle. Re n’ey ni micheg e ba m’agan’ Elkanah ni figirngin ngay. Ere nap’an ni yigi taleg Samuel e thuth, ma aram me fek Hannah nga tabernacle. Ki fek Hannah reb e gamanman ni ngan pi’ ni maligach. (1Sa 1:11, 22-28; 2:11) Samson e ku ir reb e bitir ni kun ognag ni nge pigpig ngak Got ni ir reb e Nazirite.—Jg 13:2-5, 11-14; compare the father’s authority over a daughter as outlined in Nu 30:3-5, 16.
May 17-23
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | NUMBERS 32-33
“Mu Tulufed Gubin e Girdi’ ko Fare Binaw”
w10-E 8/1 23
Ga Manang Murung’agen e Re N’ey, Fa?
Mang fapi “yungi tagil’ e meybil” nib ga’ ni yima weliy murung’agen u lan fapi Babyor ko Bible Nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Hebrew?
Nap’an ni be n’en ni nge yan piyu Israel nga lan fare Nam ni Kan Micheg, me yog Jehovah ngorad ni ngar chuweged urngin e pi tagil’ e liyor rok piyu Kanaan u lan fare nam. I gaar Got ngorad, ‘Thingar mu . . . gotheyed urngin e liyos ni malang nge liyos ni wasey nge urngin e yungi tagil’ e meybil rorad.’ (Numbers 33:52) Pi yungi tagil’ e liyor ney e rayog ni bay u daken yochi burey, ara yungi ban’en ni kan ngongliy u tan yu ke gek’iy, ara boch e binaw. (1 Kings 14:23; 2 Kings 17:29; Ezekiel 6:3) Yungi n’ey e rayog ni bay e altar riy, ara kan n’uf yu gaf i malang riy nge bogi pow, ara boch e liyos, ara tagil’ e incense, ara ku boch ban’en ni yima fanay ko liyor.
w08-E 2/15 27 ¶5-6
Mu Fil Ban’en ko Oloboch rok Piyu Israel
Ngiyal’ ney e boor e magawon ni gad ma mada’nag ni bod rogon e magawon ni mada’nag piyu Israel. Ngiyal’ ney e ku bay boch ban’en ni yima liyor ngay ni bod rogon e liyos. Pi n’ey e ba muun ngay e salpiy, nge boch e girdi’ ni yima pag yaarad ko kachido, nge girdien e gosgos, nge boch ban’en ko am, nge boch e tayugang’ ko teliw, nge girdien e tabinaw. Demtrug reb e pi n’ey nrayog ni nge m’on u lan e yafos rodad. Faan gad ra m’ag fager ngak e piin nde t’uf Jehovah rorad, ma rayog ni nge kireb e tha’ u thildad Jehovah.
Ngongol ndarngal e aram bang ko liyor ni yima tay ngak Baal. Boor piyu Israel nra adaged e mit ney e ngongol mu kur uned ngay. Ku bay boch ban’en ni aray rogon ni ma bannag e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney. Bod nrayog ni nge par be’ u tabinaw rok me yaliy boch ban’en u computer nrayog ni nge kirebnag e nangan’ rok. Rib gel e kireb riy ni faanra un reb e Kristiano i yaliy yaan e puwlag ko Internet!
it-1-E 404 ¶2
Kanaan
Ba gonop Joshua nga rogon ni “rin’ urngin ban’en ni ke yog Somol ngak Moses ni ngan rin’” ni bay rogon ngak piyu Kanaan ni ngan thangrad. (Jos 11:15, BT) Machane de yag rok piyu Israel ni ngar ululgad i rin’ e n’en ni tababnag Joshua, mar thanged mit urngin e piin yad be k’aring e kireb u lan e re nam nem. Bochan ni ulul piyu Kanaan ngar pared u lan fare nam, mab kireb wenegan ni yib ngak piyu Israel. Munmun ma aram tapgin e yam’ ni tay boor e girdi’ nu Israel. Urngin e pi girdi’ nem nra m’ad e boor nga urngin e girdi’ nu Kanaan nra yim’ ni faan gomanga nthang owcherad. Re n’ey e ba muun ngay e bugel, nge ngongol ndarngal, nge meybil ko liyos. (Nu 33:55, 56; Jg 2:1-3, 11-23; Ps 106:34-43) I yog Jehovah ngak piyu Israel u m’on riy ndabi laniyan’ nga rogon e pufthin nra tay. Ere faanra ngongliy piyu Israel e tha’ u thilrad piyu Kanaan, ara ra mabgolgad ngorad, ara ra uned ngorad ko liyor ni yad be tay nge ngongol nib kireb ni yad be rin’, ma aram e taareb rogon e gechig ni yira tay ngorad. Ya wenegan nra yib ngorad e yira ‘tharbograd’ nga wuru’ fare nam.—Ex 23:32, 33; 34:12-17; Le 18:26-30; De 7:2-5, 25, 26.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-1-E 359 ¶2
Mathil
Tomuren ni ke gagiyelnag fare pow ni yima girngiy e gin nge tafanay reb e ganong nge reb, ma aram e ba t’uf ni nge dugil ga’ngin e binaw ni nge par reb e ganong riy nge reb ni be yan u rogon urngin girdien fare ganong. Be gaar e Bible: “Mu f’othed e binaw u daken e pi ganong nge yu ke girdi’ nrogon ni ke gagiyel ko pow ni kam girngiyed, ni gin ba ga’ e binaw e nge yan ko ken nib ga’ e girdi’ ma gin ba achig e nge yan ko ke girdi’ nib achig.” (Nu 33:54, BT) Gin bay fagi binaw riy ni ke m’ug ko pow e dabiyog ni ngan thilyeg, machane rayog ni ngan thilyeg ga’ngin. Aram fan nnap’an nni pirieg ni kaygi ga’ yang e binaw ni kan pi’ ko ganong rok Judah, ma aram min fek bang riy ngan pi’ ko ganong rok Simeon.—Jos 19:9.
May 24-30
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | NUMBERS 34-36
“Mu Naf Nga Tan Pa’ Jehovah”
Ga Be Nab Nga Tan Pa’ Jehovah, Fa?
Machane, mang e ma rin’ piyu Israel ngak be’ ni ke li’ be’ ke yim’ ni kal riy? Yugu aram rogon ni ke kal ko n’en ni ke rin’, machane bin riyul’ riy e ba kireb e rok ni bochan e ke thang e fan rok be’ ndawori bucheg ban’en. (Gen. 9:5) Machane, faanra ke buch ban’en ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngan dag e runguy ngak faen ni ke thang e fan, ni aram e ngan pag nge mil nga reb fa nel’ i binaw ni tagil’ e ayuw ya nge yag ni ayuweg ir rok faen ni ke yib ni nge falbiy. Aram e gin nrayog ni nge par facha’ riy ndabi buch ban’en rok. Machane, facha’ ni ke thang e fan ni kal riy e thingari par u lan fare binaw ni tagil’ e ayuw nge mada’ ko ngiyal’ ni ke yim’ e en nib tolang ko prist.—Num. 35:15, 28.
Ga Be Nab Nga Tan Pa’ Jehovah, Fa?
Faanra ke thang be’ nu Israel e fan rok be’ ni kal riy, ma som’on e thingari yan i “weliy e tin ni ke buch rok” ngak e pi pumoon ni yad ba piilal u langan e garog ko fare binaw ni ke mil ngay. Fapi pumoon ko fare binaw e thingar ra paged facha’ nge par ko fare binaw. (Josh. 20:4, BT) Boch nga tomuren, ma aram min sulweg facha’ ko fare binaw ni cham riy ni nge pithig e piin pumoon ni yad ba piilal ko re binaw nem fare pa’ i oloboch ni ke rin’. (Mu beeg e Numbers 35:24, 25.) Ngiyal’ nra dugil ni facha’ ni ke thang e fan e ke rin’ ban’en ni kal riy e fin aram e yira sulweg ko fare binaw ni tagil’ e ayuw ni ke mil ngay.
Ga Be Nab Nga Tan Pa’ Jehovah, Fa?
Nap’an nra thap facha’ nga lan fare binaw ni tagil’ e ayuw, ma aram e dakuriy ban’en nra buch rok. I yog Jehovah ni pi binaw nem e rayog ni nge mil be’ ‘nge yan ngay’ ni nge ayuweg e pogofan rok. (Josh. 20:2, 3, BT) Dabki lemnag Jehovah ni ngkun pithig bayay e oloboch rok facha’ ni ke thang e fan. Maku reb e, faen ni ke yib ni nge falbiy e dabiyog ni nge thum’ nga lan fare binaw nge li’ facha’ ni ke thang e fan. Ere, dakuriy rogon ni nge magar faen ni thang e fan nri chey me buch ban’en rok. Nap’an ni bay u lan e re binaw nem, ma aram e be par u tan e ayuw rok Jehovah ndariy ban’en nra buch rok. Machane, gathi aram e ke par u rom nib kalbus. Ya nap’an ni be par u rom ma rayog ni nge maruwel, ma be ayuweg yugu boch e girdi’, maku be pigpig ngak Jehovah u fithik’ e gapas. Arrogon, rayog ni nge par nib felfelan’ mab fel’ rogon e par rok!
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
w91-E 2/15 13 ¶13
Ke Biyuliy Urngin e Girdi’ ngak Got
Machane de yib angin fare biyul ngak Adam nge Efa. Be gaar fare Motochiyel rok Moses: “Cha’ nra li’ be’ ngem’ e thingar ni thang e pogofan rok. Dabiyog ni nge thay ko gechig.” (Numbers 35:31, BT) Gathi Adam e ni bannag, ere ir e lem rok ni nge denen. (1 Timothy 2:14) Ere wenegan ni yib riy e af e yam’ ngak pi fak ni aram e kar denengad. Ere bay rogon ni nge yim’ Adam, ya ir be’ nib flont me th’ab e motochiyel rok Got ni lem rok. Ere faanra n’igin Jehovah ni nge yib angin fare biyul ngak Adam, ma aram e ke togopuluw ko pi kenggin e motochiyel rok nib mat’aw. Machane bochan ni ke pi’ puluwon e denen ni ke rin’ Adam, ma ke yag ni nge chuweg pi fak Adam u tan gelngin e yam’! (Roma 5:16) Bochan fare biyul ni pi’ Jehovah, ma ke yag ni nge chuweg wenegan e denen. Ke yim’ Jesus “ni fan ngak urngin e girdi’,” me biyuliy e denen rok pi fak Adam.—Hebrews 2:9; 2 Korinth 5:21; 1 Peter 2:24.
May 31–June 6
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | DEUTERONOMY 1-2
“Rogon ni Gimed Ra Turguy Ban’en e Ke Yib rok Got”
w96-E 3/15 23 ¶1
Baadag Jehovah e Tin nib Mat’aw
Piin piilal u lan e ulung e ba milfan ngorad ni ngar dugliyed e n’en ni ngan rin’ nga boch e denen nib ubchiya’. (1 Korinth 5:12, 13) Nap’an ni yad be rin’ e re n’ey, ma dab ra paged talin nib mat’aw u wan’ Got ni ngar daged e runguy ngak be’ ni faanra bay tapgin ni ngar rin’ed. Ma faanra dariy, ma aram e dabin dag e runguy ngak. Re n’ey e bod rogon be’ ni ke denen, ma de kalngan’. Machane dabi tharbog e piin piilal be’ ko ulung ni bochan e yibe sulweg taban e kireb rok, ya yibe athapeg ni nge sulan’ ko tin riyul’. (Mu taarebrogonnag ko Ezekiel 18:23.) Piin piilal e yad ma guy rogon ni ngan rin’ ban’en u rogon nib mat’aw. Re n’ey e ba muun ngay ni ngar boded e “manaf ni ngan naf ngay ko nifeng.” (Isaiah 32:1, 2) Ere thingar dab ur laniyan’gad ma ngar dugliyed boch ban’en u rogon nib puluw.—Deuteronomy 1:16, 17.
Ngan Fol Nib Yul’yul’ Nga Mat’awuy Ni Got E Ke Dugliy
Machane, rogon ni ngan mang tapuf oloboch e kab boor ban’en nib t’uf ni ngan rin’ riy ma gathi ke mus ni ngan nang fare Motochiyel. Bochan dawor ni flont, ma piin ni piilal e thingara tiyan’rad ni ngara gagiyegnaged e lem rorad ya rayog ni ngar adaged ni ngar uned ko ngongol nib kireb ni bod e—chogow, nge laniyan’, nge siin—nra kirebnag rogon ni ngara turguyed ban’en. I yog Moses ngorad ni gaar: “Dab um laniyan’gad ni ngam turuged ban’en. Thingar mu motoyil gad ngak e piin ni ba achichig ntaab rogon ko piin nib ga’. Thingari dab mu rusgad ko girdi’, ya pufthinnag ban’en e maruwel rok Got.” Arrogon, piin tapuf oloboch u Israel e yad ma pufthinnag ban’en ni fan ku Got. Reb e maruwel eram ni ri yima tay fan ma rib ga’ fan!—Deuteronomy 1:16, 17.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Rayog Ni Nge Pagan’uy Ko Pi Puguran Rok Jehovah
Nap’an ni i yan piyu Israel u daken e ted “nib ga’ yang” u lan 40 e duw, ma de weliy Jehovah ngorad u m’on riy rogon nra pow’iyrad ma be ayuwegrad. Yugu aram rogon, ma ke dag ngorad nrayog ni nge pagan’rad ngak nge pi fonow rok. Ra rran me fanay Jehovah bangi manileng me nep’ me fanay e nifiy ni nge pow’iyrad, ma re n’ey e i puguran ngak piyu Israel nra i ayuwegrad u nap’an ni be pow’iyrad ko milekag ni yad be tay. (Deut. 1:19; Ex. 40:36-38) Ku i pi’ e tin nib t’uf rorad. I “par e mad rorad ni de wod, ma rifrif u ayrad e de thow nge amith.” Arrogon, ‘urngin ban’en ni . . . i pi’ ngorad.’—Neh. 9:19-21.
June 7-13
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | DEUTERONOMY 3-4
“Pi Motochiyel rok Jehovah e Ba Mat’aw ma Bay e Gonop Riy”
it-2-E 1140 ¶5
Tamilangan’
Faanra tiyan’ be’ nga i fil e Thin rok Got nge pi motochiyel rok ma be fol riy, ma rayog ni nge ga’ e tamilangan’ rok ngak e piin yad be fil ban’en ngak, miki yoor ban’en ni nge nang fan ngak e piin yad ba piilal ngak. (Ps 119:99, 100, 130; mu taarebrogonnag ko Lu 2:46, 47.) Fan e re n’ey e bochan e pi motochiyel rok Got, nge pi n’en ma turguy e bay e gonop riy nge tamilangan’. Faanra i fol piyu Israel ko pi motochiyel rok Got, ma aram e ra k’aring e pi nam u toobrad ni ngar nanged ndakuriy girdien reb e nam ni “bod feni gonop ma bod feni tamilangan’ girdien e re nam” nem. (De 4:5-8; Ps 111:7, 8, 10; mu taarebrogonnag ko 1Ki 2:3.) Be’ nib tamilangan’ e manang nthingari fol ko Thin rok Got, ma baadag ni nge puluw e ngongol rok ngay, maku ma wenig ngak Got ni nge ayuweg ni nge rin’ e re n’ey. (Ps 119:169) Ma pag e thin rok Got ni nge rich nga gum’irchaen (Pr 3:3-6; 7:1-4; Mt 13:19-23), ma ke fil rogon ni nge “fanenikay urngin e ngongol nib kireb” (Ps 119:104). Nap’an ni immoy Fak Got u fayleng me dag ni bay e biney e tamilangan’ rok, me pag ir nge yim’ u daken fare ley i gek’iy ni bochan e nge lebug e n’en be yog e Bible u murung’agen rogon e yam’ nra tay.—Mt 26:51-54.
w99-E 11/1 20 ¶6-7
Nap’an Nra Gol e Girdi’
Ri gin fare pin ko n’en ni rung’ag me guy, ma aram me fulweg ni gaar: “Rib fel’ waathan e pi tapigpig rom ni gubin ngiyal’ ni yad be par rom nguur rung’aged e thin rom nib gonop!” (1 Kings 10:4-8) De yog nib felfelan’ e pi tapigpig rok Solomon ni bochan e yad bay u fithik’ e flaab. Ya be yog ni yad ba tow’ath ni bochan e gubin ngiyal’ ni yad be motoyil ko thin ni be yog Solomon ni bay e gonop rok Got riy. Rib fel’ e kanawo’ ni ke dag fare queen u Sheba nrayog ni nge folwok e girdi’ rok Got riy e ngiyal’ ney ni ke yag e gonop rok e En Tasunmiy ngorad nge Jesus Kristus ni Fak!
Kum tay fanam i yan ko n’en ni migid ni yog fare pin ngak Solomon ni gaar: “Ke sorok Somol ni Got rom!” (1 Kings 10:9) Ere ba tamilang ni ke guy ni Jehovah e ir e ke pi’ e gonop nge flaab ngak Solomon. Re n’ey e ba puluw ko n’en ni micheg Jehovah ngak piyu Israel u m’on riy. I yog ni gaar, “[Ngar mu folgad ko pi motochiyel rog] ya gimed ra rin’ ma ra guy e pi nam fanmed gonop nge feni tamilangan’med. Yad ra rung’ag murung’agen urngin e pi motochiyel ney ma ra lungurad, Dakuriy girdien reb e nam ni bod feni gonop ma bod feni tamilangan’ girdien e re nam ney nib sorok.”—Deuteronomy 4:5-7.
‘Boor Ban’en Rom u P’eowchen Got,’ Fa?
Nap’an nra pi’ Jehovah e tow’ath ngak e girdi’ rok, ma ma pi’ e tin nth’abi fel’. (James 1:17) Ni bod ni, nap’an ni pi’ Jehovah ngak piyu Israel bang ni ngar pared riy, me pi’ “ba ngi binaw nib sug ko milik nge t’ay e ngul.” Yugu aram rogon ni fare nam nu Egypt e kan weliy rarogon ni aram rogon, ma fare nam ni pi’ Jehovah ngak piyu Israel e ba thil u reb e kanawo’. I yog Moses ni aray ba “nam ni Jehovah ni Got romed e be ayuweg.” Fan e re thin nem e, ra fel’ rogorad ni bochan e ra ayuwegrad Jehovah. N’umngin nap’an ni par piyu Israel ni yad ba yul’yul’ ku Jehovah, me flaabnagrad me felfelan’rad u reb e kanawoen e yafas nib gagiyel nib tolang ko pi nam nib liyegrad. Arrogon, tow’ath rok Jehovah e aram e n’en nra “fel’ rogon be’ riy”!—Numbers 16:13; Deuteronomy 4:5-8; 11:8-15.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Tin Baga’fan ko fare Babyor ni Deuteronomy
4:15-20, 23, 24—Fare motochiyel ni dabiyog ni ngan fal’eg e liyos e be yip’ fan ni ba kireb ni ngan ngongliy e liyos ni yaan ban’en ni fan ni nge fel’ yaan u owchen e girdi’? Danga’. Fare motochiyel e be yog nib togopuluw ni ngan ngongliy e liyos ni ngan liyor ngay—ma dab ni ‘siro’ ko liyos min pigpig ngorad.’ Fare thin nu Bible e de yog ni dab ni ngongliy e sko’ ara ngan achay ban’en ni fan ni nge fel’ yaan u owchen e girdi’.—1 Kings 7:18, 25.
June 14-20
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | DEUTERONOMY 5-6
“Mu Fil ngak Pi Fakam Rogon ni Nge T’uf Jehovah Rorad”
Pi Gallabthir Mu Pied E Tin Nib T’uf Rok E Tabinaw Romed
U lan e re article ney, ma sana dariy yugu reb e thin nu Bible ni gubin ngiyal’ ni yima fanay ni bod rogon Deuteronomy 6:5-7. Mu pithig e Bible rom ma ngam bieg e pi verse ney. Ga ra guy u roy ni piin gallabthir e ka nog ngorad ni som’mon e ngar gelnaged e michan’ rorad, ma ngar gelnaged e t’ufeg rorad ku Jehovah mar tayed e thin rok nga gum’ircharad. Arrogon, ba t’uf ni ngam fil e thin rok Got nib fel’ rogon, ya nguun bieg e Bible ni gubin ngiyal’ ma nguun fal’eg i lemnag fan ni ngari tamilang e thin riy u wan’uy ni nge yog ni manang fan me t’uf rom e pi kanawoen Jehovah, nge pi kenggin e motochiyel, nge pi motochiyel. Angin ni ra yib, e ra sug gum’irchaem ko thin riyul’ u Bible nrib fel’ ni ra felfelan’nagem, ma ra gelnag e ta’ fan nge t’ufeg rom ni fan ku Jehovah. Ra yoor e tin nib fel’ ni rayog ni ngam fil ngak e pi bitir rom.—Luke 6:45.
w07-E 5/15 15-16
Uw Rogon ni Nggu Ayuweg Pi Fakag ni Ngar Filed Ban’en?
Pi n’en ga ma nameg, nge pi n’en nib ga’ fan u wan’um, nge pi n’en ga baadag e gathi kemus ni ma m’ug ko thin rom, ya ku ma m’ug ko ngongol rom. (Roma 2:21, 22) Ra kab madway reb e bitir, ma rogon ni ma fil ban’en e aram ma fal’eg i yaliy e n’en be rin’ e gallabthir rok. Rayog ni nge nang e n’en nib ga’ fan u wan’ e gallabthir rok, miki par ni aram e n’en nib ga’ fan u wan’. Ere faanra riyul’ nib t’uf Jehovah rom, ma ra nang pi fakam. Bod nrayog ni ngar guyed nib ga’ fan u wan’um e beeg Bible, nge fol Bible ni ga ma tay. Ku yad ra nang ni ga be m’oneg Gil’ilungun Got u lan e yafos rom. (Matthew 6:33) Muulung nge machib ni ga ma un ngay ni gubin ngiyal’ e ra dag ngorad ni pigpig rom ngak Jehovah e aram e n’en th’abi ga’ fan u wan’um.—Matthew 28:19, 20; Hebrews 10:24, 25.
Pi Gallabthir Mu Pied E Tin Nib T’uf Rok E Tabinaw Romed
Rogon ni dag ko Deuteronomy 6:7, e boor ngal’an ni gimed e gallabthir e rayog ni ngam weliyed e tirok Got ban’en ngak pi fak romed. Demtrug ko nap’an ni gimed be milekag u taabang, ara gimed be rin’ ban’en u taabang, ara gimed be toffan u taabang, e rayog ni ngam pirieged e tayim ni ngam filed ngak pi fakmed e tirok Got ban’en nib t’uf rorad. Tin riyul’ riy, e de t’uf ni ngam “weliy” ngak e pi bitir rom murung’agen e thin riyul’ u Bible ni gubin ngiyal’. Ya, ngam guy rogon ni numon u tabinaw e nge gelnag e tabinaw ko tirok Got ban’en. Ni bod ni, fare babyor rodad ni Awake! e bay boor e article riy nib thilthil. Pi article ney, e rayog ni nge ayuweg ni ngan tababnag e sabethin u murung’agen e gamanman ni ke sunmiy Jehovah, nge pi binaw u fayleng nib fel’ yaan, nge yalen e girdi’ nge kanawoen e yafas rorad nib thilthil. Sabethin ni aram rogon e rayog ni k’aring e piin ni fel’ yangaren ni ngar bieged boch e babyor ni fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop e ke pi’.—Matthew 24:45-47.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Rogon ni Ke M’ug e T’ufeg nge Tin nib Mat’aw u Israel Kakrom
Tin ni ngan fil riy: Gathi kemus ni yaan e girdi’ e manang Jehovah, ya ku manang e n’en ni bay u lan gum’ircha’dad. (1 Sam. 16:7) Dabiyog ni nge mithag be’ laniyan’ ara n’en ni be thamiy, ara ngongol rok u p’eowchen Jehovah. Ma yaliy e tin nib fel’ ni gad ma rin’, ma ma pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad rin’ed. Machane baadag ni ngad taleged e lem rodad nib kireb u m’on ni ngad rin’ed ban’en.—2 Kron. 16:9; Matt. 5:27-30.
June 21-27
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | DEUTERONOMY 7-8
“Dab Mu Mabgolgad Ngorad”
w12-E 7/1 29 ¶2
Mang Fan nib M’agan’ Got Ngay ni Pi Tapigpig Rok e Ngar Leayed e Piin Taareb e Michan’ Rorad?
Manang Jehovah ni baadag Satan ni nge waliy e girdi’ rok ni ngar liyorgad nga boch e got ni googsur ni bochan e nge dab kur yul’yul’gad ngak. Ere yog Got u m’on riy ni pi girdi’ nem e yad ra ‘pingeg pi fakrad nge dab kur folgad rok mi yad tayfan yugu boch e kan mi yad meybil ngorad.’ Ere faanra un piyu Israel ko liyor nga yugu boch e got, ma aram e dab kur fel’gad u wan’ Got, ma dabki ayuwegrad, ma ra mom ni nge gel e pi toogor rorad ngorad. Ere uw rogon ni nge yib fare Messiah ni kan micheg ko tabinaw rorad? Ba tamilang ni bay tapgin ni nge waliy Satan piyu Israel ni ngar leayed e piin nde taareb e michan’ rorad.
Kab Puluw ni Ngan Mabgol—“Nrogon e Mabgol ni Ma Tay e Piin ni Girdien Kristus,” Fa?
Machane, ke tamilangnag Jehovah ko Thin rok nthingar da mabgolgad nrogon e mabgol ni ma tay e piin girdien Kristus. Mang fan? Ya manang e n’en nib fel’ ni fan ko pi tapigpig rok. Gathi kemus ni baadag ni nge ayuweg e pi tapigpig rok ndabi yib wenegan ngorad boch ban’en ni kar mel’eged nde fel’, ya ku baadag ni ngar pared ni yad ba felfelan’. Boor e Jew u nap’an Nehemiah e ur leayed boch e ppin nu bang nda ur pigpiggad ngak Jehovah. Ere, aram fan ni weliy Nehemiah murung’agen e n’en ni rin’ Solomon nib kireb. Yugu aram rogon nib “t’uf rok Got,” machane, pi “ppin nu bang e ra pingeged . . . nge denen.” (Neh. 13:23-26, BT) Manang Got nra yib angin e pi fonow rok ngodad, ere aram fan ni ke tay chilen ko pi tapigpig rok e ngiyal’ ney nthingar ra leayed e piin taareb e michan’ rorad. (Ps. 19:7-10; Isa. 48:17, 18) Ma pining e tin riyul’ e Kristiano e magar ngak Got ni bochan e ma pi’ e fonow ngorad u fithik’ e t’ufeg, maku rayog ni nge pagan’rad ngay. Ere, faan gad ra fol rok ni ir e Pilung rodad, ma aram e rayog ni nge m’agan’dad ngay ni ir e En Th’abi Tolang u Ga’ngin e Palpalth’ib.—Prov. 1:5.
Mu Gonopiy e Piin ni Ga Be Chag Ngorad e Ngiyal’ Ney ko Tin Tomuren e Rran
Pi Kristiano ni yad ba muchugbil ni yad baadag ni ngar uned ko mabgol e thingar ra kol ayuwgad ko piin ni yad ma chagil ngorad. Be fonownagdad e Thin rok Got ni be gaar: “Dab mu guyed rogon ni ngam pachgad ngak e piin nde mich Got u wun’rad nguum maruwelgad u taabang nib taareb lanin’med, ya dabiyog. Ra diin me taareban’ e tin nib mat’aw nge tin nib kireb? Ra diin me par e tamilang nge talumor u taabang?” (2 Kor. 6:14) Be fonownag e Bible e pi tapigpig rok Got ni yad be gay be’ ni ngar leayed ni ngar mabgolgad “nrogon e mabgol ni ma tay e piin ni girdien Kristus,” ara ngar leayed reb e tapigpig rok Jehovah ni ke taufe mab puluw e ngongol rok ko pi motochiyel u Bible. (1 Kor. 7:39) Faanra leay reb e Kristiano be’ ni taareb e michan’ rorow mab yul’yul’ ngak Jehovah, ma facha’ ni ke leay e rayog ni nge ayuweg ni nge par nib yul’yul’ ngak Got.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Ma Pi Jehovah E Tin Bat’uf Rodad U Gubin E Rran
Rogon ni gad ma yibilay ni nge yog ngodad e ggan ni gubin e rran e ku be puguran ngodad ni kub t’uf rodad e ggan nib spiritual ni gubin e rran. Yugu aram rogon ni ke yib e bilig ngak Jesus nib gel u tomren ni ke pag e abich nib n’uw nap’an, i togopuluw ngak Satan ko ngiyal’ ni ke wawliy ni nge non ko pi malang nge ngal’ ni flowa mi gaar: “Fare babyor nib thothup e be gaar, ‘Girdi’ e dabiyog ni yigoo flowa e ra i kay mi i par nib fos, machane urngin bug i thin ni be yog Got e ir e ra i tay e girdi’ nib fos ndabi yim’.’” (Matthew 4:4) U roy i fanay Jesus e thin rok Moses ni profet, ni i yog ngak piyu Israel ni gaar: “Me gagiyegnag [Jehovah] ngam pired ndariy ban’en ni gimed ra kay, me pi’ e manna ngomed ni ngam koyed, ni ggan ni gimed nge pi chitamangimed ni kakrom e dawor mu koyed biid. I rin’ e re n’ey ngomed ni fan e nge fil ngomed ni gathi goo ggan e ma tay e girdi’ nib fos, ya girdi’ e dabi siy ni nge yog ngorad urngin bugithin ni Somol e yib rok.” (Deuteronomy 8:3) Rogon ni pi’ Jehovah e manna ngak piyu Israel e i pi’ ngorad ni gathi kemus ni ggan nib riyul’ ya ku ke fil ngorad riy ban’en nib spiritual. Reb, e ka nog ngorad ni “gubin e rran ni nge yan e girdi’ ngar kunuyed nap’an e tin ni ngar kayed riy u reb e rran.” Faanra ngar kunuyed e ggan ni ke pag urngin e tin nib t’uf rorad u reb e rran, ma tin ka ba’ e ra mel me yib e fakl’ud ngay. (Exodus 16:4, 20) Machane, de buch ni aram rogon ko fa bin nel’ e rran u nap’an ni thingara kunuyed ni fan nga l’agruw e rran ma aram bay e ggan rorad u nap’an e Rran ko Toffan. (Exodus 16:5, 23, 24) Ere fare manna e ke fil ban’en ngorad ni thingara folgad ku Got ma yafas rorad e gathi kemus ni be tor nga daken e ggan ya be tor nga daken “urngin bugethin ni u l’ugun Jehovah.”
June 28–July 4
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | DEUTERONOMY 9-10
“Mang e Baadag Jehovah Got ni Ngam Rin’?”
w09-E 10/1 10 ¶3-4
Mang e Baadag Jehovah ni Ngad Rin’ed?
Mang e rayog ni nge k’aringdad ni nge m’agan’dad ngay ni ngad folgad rok Got? Baaray reb e ban’en ni yog Moses ni gaar: “Nguum pired ni ba’ madgun Somol u wun’med.” (Verse 12) Re n’ey e der yip’ fan ni ngad rusgad nri gechignagdad Got, ya be yip’ fan ni ngad ted fan nge pi motochiyel rok. Ere faanra bay madgun Got u wan’dad, ma dubdad ni ngad rin’ed ban’en nde m’agan’ ngay.
Ere mang fan nsusun ni ngaud folgad rok Got. I gaar Moses: “Nguum pired nib t’uf Somol romed ma gimed be pigpig ngak u polo’ i gum’ircha’med ngu lanin’med.” (Verse 12) T’ufeg rodad ngak Got e gathi kemus ni ban’en ni gad ma thamiy. I weliy ba ken e babyor ni gaar: “Bay yu bugithin ni Hebrew ni yima fanay ni fan ko n’en bay u lanin’uy ni bay yu ngiyal’ ni be yip’ fan rogon e ngongol ni ma rin’ be’ ni bochan e n’en bay u laniyan’.” Ku be yog e re babyor ney nra nge t’uf Got rodad, ma be yip’ fan ni “ngad daged e t’ufeg” ngak. Re n’ey e be yip’ fan ni faanra riyul’ nib t’uf Got rodad, ma ra ud ngongolgad nib puluw ko n’en nib m’agan’ ngay.—Proverbs 27:11.
w09-E 10/1 10 ¶6
Mang e Baadag Jehovah ni Ngad Rin’ed?
Faan gad ra fol ma yira tow’athnagdad. I yoloy Moses ni gaar: “Um folgad u urngin e pi motochiyel rok. Kug pi’ ngomed e daba’ ya nge fel’ rogomed riy.” (Verse 13) Arrogon, gubin e motochiyel rok Jehovah nra fel’ rogodad riy ya be yog e Bible ni “Got e ba t’uf e girdi’ rok.” (1 John 4:8) Ere pi motochiyel ni ke pi’ ngodad e ra yib angin ngodad ndariy n’umngin nap’an. (Isaiah 48:17) Faan gad ra rin’ urngin ban’en ni baadag Jehovah ni ngad rin’ed, ma rayog ni ngad siyeged boor e magawon e chiney, me yag boor e tow’ath ngodad boch nga m’on u tan Gil’ilungun.
cl-E 16 ¶2
Rayog ni Ngar Mu ‘Chugur ngak Got,’ Fa?
Abraham e ir be’ ni immoy kakrom nib chugur thilrow Jehovah, ere i yog Jehovah ni ir e “fager” rok. (Isaiah 41:8) Fan nrib chugur e tha’ u thilrow Jehovah e bochan ‘nib mich u wan’.’ (James 2:23) Ere ku arrogon e ngiyal’ ney ni ma ‘t’ufeg’ Jehovah e piin yad be pigpig ngak ni bochan e ba t’uf rorad. (Deuteronomy 10:15) Be gaar e Thin rok: “Mu chugurgad ngak Got, me chugur ngomed.” (James 4:8) Pi thin ney e be pi’ e athamgil ngodad ni ngad rin’ed ban’en, maku be micheg ban’en ngodad.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-1-E 103
Pi Fak Anak
Ba ulung i girdi’ ni yad ba gagang’ ni yad ma par u daken e burey u Kanaan, nge boch e binaw ni bay ko yimuch u tooben e day. Immoy ba ngiyal’ ni i par fare ke girdi’ rok Ahiman, nge Sheshai, nge Talmai u Hebron ni yad e piin owchen Anak. (Nu 13:22) Aram e gin ni guy fa 12 i damit piyu Anak riy me yog 10 i yad boch ban’en ni be dag ni kar rusgad. Rogned ni pi girdi’ nem e yad pi fak e pi Nephilim, ma rogon yaarad u charrad e gowa yad nochi “asmen’ing.” (Nu 13:28-33; De 1:28) Bochan ni yad ba gagang’ ma yima fanayrad u nap’an ni yibe weliy murung’agen e girdi’ nu Emim nge Refaim ni ku yad boch e girdi’ nib gagang’. Bochan nib gel gelngirad, ma aram me sum fare thin ni yima yog ni yima gaar: ‘Dariy be’ nrayog rok ni nge gel ngorad.’—De 2:10, 11, 20, 21; 9:1-3.