Pi Reference ko fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib ni Gad Ma Tay
JANUARY 3-9
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JUDGES 15-16
“Rib Kireb ni Ngan Yognag Be’!”
Ngan Yognag Be’ e Aram Reb e Pow ko Tin Tomuren e Rran!
4 Am lemnag rogon ni bannag Delilah Samson. Baadag Samson ni nge cham ngak piyu Filistia ni pa’ e girdi’ rok Got. Sana manang fa lal i pumoon ni yad ma yog e thin rok piyu Filistia ni gathi ri baadag Delilah Samson. Ere, ka rogned ngak ni yad ra pi’ boor e salpiy ngak ni faanra guy rogon nge nang e gin ni be yib gelngin Samson riy ya nge yog nra lied nge yim’. Bochan nrib chogow Delilah ma aram me m’agan’ ko n’en ni kar ognaged ngak. Machane dalip yay ni guy rogon ni nge nang e gin ni be yib gelngin Samson riy ma de yog Samson ngak. Ma aram me par “nga yigi i fith ngak ni gubin e rran.” Me “chalban Samson ngak me lemnag ni gaar, ‘faan mang e ku gum’ ma kab fel’.’” Tomur riy me yog ngak ndawor ni th’ab piyan lolugen, ma faan yira th’ab ma ra m’ay gelngin. Faani nang Delilah ni ke yog Samson e tin riyul’, ma aram me yog ngak be’ ni nge th’ab piyan lolugen Samson u nap’an ni be mol ni ke teyey’ nga daken ay. Ma aram me pi’ nga pa’ e pi toogor rok ni ngar rin’ed e tin ni yad baadag ngak. (Judg. 16:4, 5, 15-21) Rib gel e kireb ko n’en ni rin’ Delilah, ya gelngin e chogow rok me yognag be’ nri ma t’ufeg.
Tin Baga’ Fan ko fare Babyor ni Judges
14:16, 17; 16:16. Ra un towasariy be’ ni yibe yor ngak ma yibe me’riyog ngak ma rayog ni kirebnag e tha’ u thiliy.—Proverbs 19:13; 21:19.
Ngan Yognag Be’ e Aram Reb e Pow ko Tin Tomuren e Rran!
15 Uw rogon ni nge par e piin mabgol ni yad ba yul’yul’ ngorad? Be yog e Bible ni gaar: “Nge fel’ u wun’um leengim [ara figirngim] me par e felfelan’ rom ko re pin [ara re pumoon] ni kam leay” ma “Nguum par nib felan’um ko fare pin [ara fare pumoon] nib t’uf rom.” (Prov. 5:18, BT; Ekl. 9:9, BT) Nap’an ni be pilibthir fa wu’ i mabgol i yan, ma thingar rin’ew urngin ban’en nrayog rorow ya nge yog ni par e mabgol rorow nib gel. Re n’ey e be yip’ fan ni ngar guyew rogon ni ngaur parew nib chugur e tha’ u thilrow, ma nge bagayow me pi’ e tin nib t’uf rok bagayow, mu ur rin’ew boch ban’en u taabang. Thingar ra guyew rogon ni nge par e tha’ u thilrow nib fel’ maku er rogon e tha’ u thilrad Jehovah. Rogon me yog ni rin’ e piin mabgol e re n’ey e aram e ngaur beeged e Bible u taabang, ma yad be un ko machib u taabang, ma yad be yibilay e tow’ath rok Jehovah u taabang.
MU PAR NI GAB YUL’YUL’ NGAK JEHOVAH
16 Bay boch e girdi’ u lan e ulung ni kar rin’ed boch e denen nib ubchiya’ ma kan ginangrad “nib gel, ni bochan e nge mich Kristus u wun’rad nib fel’ rogon.” (Titus 1:13) Bay boch i yad ni kan tharbog ko ulung ni bochan e dar folgad. Ma piin ni ke “yal’uwegrad” e gechig ni kan tay ngorad e kar guyed rogon ni ngar fal’eged e tha’ u thilrad Got bayay. (Heb. 12:11) Uw rogon ni faanra bay reb e girdi’ u tabinaw rodad ara reb e fager rodad ni kan tharbog ko ulung? Ireray e ngiyal’ nra m’ug ko gad ba yul’yul’ ngak Got ara faen ni kan tharbog. Be yaliydad Jehovah ya nge guy ko gad be fol ko motochiyel rok ni be yog ndab da nonad ngak be’ ni kan tharbog fa danga’.—Mu beeg e 1 Korinth 5:11-13.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
w05 3/15 27 ¶6
I Gel Samson ni Bochan Gelngin Jehovah!
I tiyan’ Samson ko n’en be nameg ni aram e nge cham ngak piyu Filistine. Fan ni yan i par ko tabinaw rok fare pin ni ma chuway’ ngak e bochan ni nge cham ko pi toogor rok Got. Ba t’uf bang ni nge par riy ko re nep’ nem u lan fare mach, ma aram e gin ni pirieg nrayog ni nge par riy. De yan i par ngaram ni bochan e ngar pirew fare pin. Ere nap’an ni lukngun e nep’ me chuw u rom nge yan ko gin bay e garog ko fare binaw riy, me kol nge pug nga lang ni ka reb ni ka bay e lok nge urngin riy me yin’ nga daken pon nge fek i yan nga daken bburey ni bay u charen yu Hebron ni sogonap’an 37 e mayel palogin u Gaza. I yag ni nge rin’ e re n’ey ni bochan e ba m’agan’ Got ngay maku ir e kki pi’ gelngin.—Judges 16:1-3.
JANUARY 10-16
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JUDGES 17-19
“Ra Dab Da Folgad ko Pi Motochiyel rok Got Ma Gad Ra Mada’nag e Magawon”
it-2 390-391
Mikah
1. Ir be’ nib moon nu Efraim. I th’ab Mikah fa bin meruk ko fa Ragag i Motochiyel (Ex 20:15) u nap’an ni iring 1,100 yang i silber rok e chitiningin. Nap’an ni sulweg fapi silber me yog ni ir e ke iring, me gaar e chitiningin: “Ngkug pi’ e pi silber ney ngak Somol, ya nge dabi aw fare buch waathan ngak fakag. Bay ni fanay nga ba liyos ni gek’iy ni kan ing ko silber. Ere chiney e bay gu fulweg ngom fa yungi silber.” Me fek e chitiningin 200 ko fa yungi silber nge pi’ ngak be’ ni ma maruwel ko wasey ni nge “ngongliy ba liyos riy, ni ngongliy ko gek’iy me ing ko silber” me boch nga tomuren min tay nga lan e naun rok Mikah. Mikah ni immoy “tagil’ e meybil” rok e ngongliy boch e liyos nge ba efod me mel’eg reb e pagel ni fak ni nge mang prist rok. Yugu aram rogon ni rin’ e re n’ey ni nge tayfan Jehovah, machane rib kireb ni bochan e ba togopuluw ko fare motochiyel ni be yog ndabin meybil ko liyos, (Ex 20:4-6) ma kub togopuluw ko yaram u rogon ni ngan liyor u tabernacle nge piin susun e ngar pigpiggad ni yad e prist. (Jg 17:1-6, BT; De 12:1-14) Boch nga tomuren me fek Mikah Jonathan ni fak Gershom ni ir reb i fak Moses nga tabinaw rok me pi’ puluwon ni nge mang prist rok. (Jg 18:4, 30) I lemnag Mikah nib fel’ e n’en be rin’, ma aram me gaar: “Kug nang ni Somol e bayi fal’eg urngin ban’en ni nge fel’ ngog.” (Jg 17:7-13, BT) Machane Jonathan e de yib ko tabinaw rok Aron, ere dabiyog ni nga i rin’ e maruwel ko prist. Re n’ey e ki gelnag boch e kireb ko n’en be rin’ Mikah.—Nu 3:10.
it-2 391 ¶2
Mikah
De n’uw nap’an nga tomuren, me lol’og Mikah nge boch e pumoon piyu Dan. Nap’an nra tawgad ko gin ke taw piyu Dan ngay, me gaar ngorad: “Kam feked e prist rog nge pi got ni kug ngongliy, kam marod! Mang e ka bay rog?” Ma aram me yog piyu Dan ngak ni faanra dabi tal i lol’ograd ma aram e yad ra cham ngak. Ere sul Mikah nga tafen ni bochan e manang ni kab gel piyu Dan ngak nge fapi pumoon ni yad be un ngak. (Jg 18:22-26, BT) Tomuren me yan piyu Dan ko fare binaw nu Laish ngar lied e girdi’ u rom mar urfiyed e re binaw nem nga but’, mar tunguyed yu Dan ngay. I pigpig Jonathan nge pi fak ngak piyu Dan ni kar manged prist rorad, ma fare “liyos rok Mikah e par u rom u n’umngin nap’an ni ki par fare tent rok Got ni yima tayfan riy u Shiloh.”—Jg 18:27-31, BT.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Ba Ken e Bible ni Kan Pilyeg nib Mom ni Ngan Nang Fan
6 Ku boor ban’en ni kan pirieg ni be tamilangnag ni bay rogon ni ngan tay fithingan Got nga lan e Bible. Fare ke Bible ni New World Translation ni kan ngongliy ko duw ni 2013 e bay e re ngachal nem riy ni 7,216 yay. Ere, ku bay nel’ e thin nu Bible ni kan tay e re ngachal nem ngay nde m’ug u lan e ken nni ngongliy ko duw ni 1984. Lal ko pi thin nu Bible nem e aram e 1 Samuel 2:25; 6:3; 10:26; nge 23:14, 16. Kan sulweg fithingan Got nga lan e pi thin nu Bible nem ni bochan fapi Dead Sea Scroll. Ya ba pag 1,000 e duw u m’on nni ngongliy fapi babyor ko Bible ni thin ni Hebrew ni yima yog e Masoretic text ngay min yoloy fapi Dead Sea Scroll. Maku reb e, nap’an ni ki sul e piin nra ngongliyed e re ke Bible ney ngar fal’eged i fil murung’agen e pi babyor ko Bible nni yoloy kakrom, ma aram mar sulod ngkur ted fithingan Got ko fare thin nu Bible ni bay ko Judges 19:18.
JANUARY 17-23
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | JUDGES 20-21
“Um Par ni Ga Be Ning e Ayuw ngak Jehovah”
w11 9/15 32 ¶2
Rayog ni Ngam Bod Finehas u Nap’an ni Ga Ra Mada’nag e Magawon, Fa?
Tomuren ni yib boch e pumoon nu Gibeah ko fare ganong rok Benjamin ngar koled e ppin rok reb e Levite u gelngirad mar lied nge yim’, ma aram me dugliy e tin ka bay e ganong ni ngar chamgad ko ganong rok Benjamin. (Judg. 20:1-11) Yugu aram rogon nra meybilgad ngak Jehovah ni nge ayuwegrad u m’on ni nga ranod ko cham, machane l’agruw yay nni gel ngorad ma boor i yad e nni thang e fan rok. (Judg. 20:14-25) Gur, yad ra lemnag ndariy angin e meybil ni kar ted, fa? Ba m’agan’ Jehovah ngay ni kar guyed rogon ni ngar sulweged taban e kireb ni kan rin’, fa?
w11 9/15 32 ¶4
Rayog ni Ngam Bod Finehas u Nap’an ni Ga Ra Mada’nag e Magawon, Fa?
Mang e rayog ni ngad filed ko re n’ey? Bay boch e magawon ni ma buch u lan e ulung nder chuw ni yugu aram rogon nib gel e athamgil ni ma tay e piin piilal ni ngar pithiged, maku yad be meybil ngak Got ni nge ayuwegrad. Faanra buch e re n’ey, ma susun e dabi pagtalin e piin piilal fapi thin ni yog Jesus ni gaar: “[Um] ninged, me yog ngomed; mu gayed, mi gimed pirieg; mu tugtuguyed e mab, min bing e mab ngomed.” (Luke 11:9) Ere yugu aram rogon ni bod ni ke n’uw nap’an ma der fulweg Jehovah tabon e meybil rorad, machane rayog ni nge pagan’rad ngay nra fulweg tabon ko ngiyal’ nib m’agan’ ngay.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Ga Manang Murung’agen e Re N’ey, Fa?
Uw rogon ni un fanay e gawul u nap’an e mahl kakrom?
I fanay David e gawul u nap’an ni cham ngak Goliath nge li’ nge yim’. Dabisiy ni fil David rogon ni nge fanay e re n’ey u nap’an ni kab pagel ko ngiyal’ ni ma gafaliy e saf.—1 Samuel 17:40-50.
Bay boch ban’en ni kan ker nga dow e rungrung ko naun rok piyu Egypt nge yu Assyria kakrom ni bay yaan e gawul riy. Rogon ni yima fanay e re miti talin e cham ney e aram e yima th’ab bang ko mad ni kan ngongliy u keru’ e gamanman ara yugu bangi mad min m’ag l’agruw yal’ i gaf nga tabanggin. Ngemu’ min fek e malang nib pach downgin ara ba lulbuy ni l’agruw i yan ko dalip e inch ga’ngin, ma sana mereb e ounce tomalngin ngan tay nga lan fagi mad. Ngemu’ min chelcheleg nib gel mirin ma aram min pithig paay u ba yal’ fare gaf, me changeg e malang ko fare gawul nge yan i aw ko gin nge aw ngay.
Bay yu yang ni kan ker u Middle East ma kan pirieg boor e malang riy ni un tay ko gawul ni un fanay u nap’an e mahl kakrom. Pi salthaw nib falu’ e rayog ni ngar paged reb e pi malang ney nge yan ni sogonap’an 100 i yan ko 150 e mayel u reb e awa. Be yog e piin llowan’ ndabiyog ni nge yan e malang ko gawul ni bod palogin ba gan e gat’ing ni kan pag, machane demtrug rogon ma rayog ni nge yim’ be’ ko mit ney e talin e cham.—Judges 20:16.
JANUARY 24-30
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | RUTH 1-2
“Mu Guy Rogon ni Ngam Dag e T’ufeg u Fithik’ e Yul’yul’”
Mu Folwok ko Pi Fager rok Jehovah Nri Yad Ba Chugur Ngak
5 Ma par chon e tabinaw rok Ruth u Moab. Ere, rayog ni nge sul e ngaram min ayuweg u rom ni bochan e aram e gin ni bay e chitiningin riy nge ku boch i girdien e tabinaw rok. Aram e gin ni manang e thin riy, nge girdi’ riy, nge yalen riy. Ma dabiyog ni nge micheg Naomi ngak Ruth nib mom nra mecham ko girdi’, nge thin, nge yalen u Bethlehem u nap’an ni yow ra yan e ngaram. Ere, yog ngak Ruth ni nge sul nga Moab. Ya ku be magar Naomi nri de yag ni nge pirieg Ruth reb e pumoon ni nge leay ara bang nrayog ni ngar parew riy. Ere, mang e ra rin’ Ruth? Am tay fanam i yan u rogon e n’en nib thil u thilrow Orpah. Ya Orpah e dugliy ni nge “sul ngak e girdi’ rok nge birok e kan.” (Ruth 1:9-15) Me Ruth e dugliy ndab ki sul ko girdi’ rok nge pi got ni googsur ni yad ma liyor ngay.
Mu Folwok ko Pi Fager rok Jehovah Nri Yad Ba Chugur Ngak
6 Rayog ni figirngin Ruth ara Naomi e ir e fil murung’agen Jehovah Got ngak Ruth. I fil nib thil Jehovah ko pi got rok piyu Moab. Ki fil ni baadag Jehovah ni kemus ni yigoo ir e ngan t’ufeg min liyor ngak. Machane, de gaman ni kemus ni nge fil murung’agen Got, ya ku bay ban’en nthingari dugliy. Gur, ra mel’eg Jehovah ni nge mang Got rok, fa? Rib manigil e n’en ni mel’eg Ruth. I yog ngak Naomi ni gaar: “Girdi’ rom e bayi mang girdieg; ma Got rom e bayi mang Got rog.” (Ruth 1:16) Gad ra lemnag gelngin feni t’uf Naomi rok Ruth ma ban’en nrib manigil. Machane, n’en nri kab ga’ fan e rogon feni t’uf Jehovah rok. Ya mus ngak Boaz miki yog ni Ruth e ir be’ nrib manigil ni bochan e i naf nga tan pa’ Jehovah. (Mu beeg e Ruth 2:12.) Re n’ey ni yog Boaz u murung’agen Ruth e rayog ni ngan taarebrogonnag nga rogon ni ma naf ba pi fak e arche’ nga tan pon e chitiningin ara chitamangin. (Ps. 36:7; 91:1-4) Ere, yan i par Jehovah ni ke mang ba matam ngak Ruth, me tow’athnag ni bochan e par nib gel e michan’ rok. Ere, de kal Ruth ngan’ ko n’en ni dugliy.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Tin nib Ga’ Fan ko fare Babyor ni Ruth
1:13, 21—Gur, Jehovah e ir e k’aring e gafgow ni nge yib ngak Naomi, fa? Danga’, maku de yog Naomi ni Got e ir e k’aring e gafgow ni nge yib ngak. Machane bochan e pi n’en ni i buch rok, ma aram me lemnag ni be togopuluw Jehovah ngak. Ere rib gel e kireban’ ni i tay. Maku reb e, ngiyal’ nem e faanra bay e bitir rok be’, ma yima lemnag ni ke tow’athnag Got. Ma faanra dabiyog ni nge diyen be’, ma yima lemnag nib buch waathan. Ere bochan ndariy tungin Naomi ma kki yim’ fa gal pagel ni fak, ma aram fan nrayog ni nge lemnag ni be k’aring Jehovah e tamra’ ngak.
JANUARY 31–FEBRUARY 6
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | RUTH 3-4
“Mu Guy Rogon ni Nga i Par nib Fel’ Thim”
Reb e Ppin nib “Manigil”
Dabisiy ni bochan ni non Boaz u fithik’ e sumunguy ngak Ruth, ma aram fan ni fal’eg laniyan’. I gaar Boaz: “Fakag, nge ayuwegnem Somol. N’en ni ga be rin’ e chiney e ri ga be dag riy fanam yul’yul’ ko tabinaw ko tin baaram ni kam rin’ ni fan ngak e chitiningin figirngim; ma dawor mu ta’ thapan be’ nib pagel ni boor ban’en rok ara ba gafgow.” (Ruth 3:10) “Tin baaram” ni ke rin’ Ruth e be yip’ fan e t’ufeg u fithik’ e yul’yul’ ni dag ngak Naomi u nap’an ni un ngak ngar sulow nga Israel ma be ayuweg. Ma n’en “be rin’ e chiney” e be yip’ fan e n’en be rin’ e ngiyal’ nem. Manang Boaz nib mom ngak Ruth ni nge pirieg be’ ni kab pagel ni nge leay ndemtrug ko be’ ni boor ban’en rok ara ba gafgow. Machane baadag ni nge rin’ boch ban’en nib fel’ ni fan ngak Naomi nge pumoon rok ni ke yim’ ya nge dabi math owchen. Ere ba mom ni ngan nang fan ni ngat Boaz nga rogon ni ke dag Ruth ni gathi yigoo ir e be lemnag ir.
Reb e Ppin nib “Manigil”
Nap’an nra lemnag Ruth e n’en ni yog Boaz ngak ni aram e yigoo yimanang ni ir reb e ppin nib “manigil,” mab mudugil ni ma k’aring e felfelan’ ngak! Dabisiy nreb i fan ni yimanang ni ir reb e ppin nib manigil e bochan ni baadag ni nge fil murung’agen Jehovah me pigpig ngak. Ki gol ngak Naomi nge girdi’ rok me m’agan’ ngay ni nge fol u boch e yalen nde mecham ngay. Ere faan gad ra folwok ko michan’ rok Ruth, ma aram e ra ud guyed rogon ni ngkud ted fan yugu boch e girdi’ nge yalen rorad. Gad ra rin’ e re n’ey, maku yira yog ni gadad boch e girdi’ nib manigil.
Reb e Ppin nib “Manigil”
I leay Boaz Ruth ma nga tomuren me gaar e Bible: “Me ayuweg Somol Ruth nge diyen, me gargel nib pumoon.” I n’uf e pi ppin nu Bethlehem Naomi mar pininged e magar ngak Ruth ni bochan e kab ga’ e ayuw ni be pi’ ngak Naomi ko ayuw nra pi’ medlip i pumoon ni fak ngak. Boch nga tomuren ma fare pagel ni fak Ruth e yan i mang tutuw rok David ni Pilung. (Ruth 4:11-22) Ma David e yan i mang reb e ga’ rok Jesus Kristus.—Matthew 1:1.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Tin nib Ga’ Fan ko fare Babyor ni Ruth
4:6—Faanra yan be’ nth’abi chugur ngak be’ nge chuw’iy e binaw ni tafen facha’ nge sulweg, ma uw rogon nrayog ni nge “mul” e tirok e binaw u pa’? Faanra gafgow be’ nu Israel me pi’ e binaw rok ni chuway’, ma en nth’abi chugur ngak e thingari chuw’iy fare gi binaw nge sulweg ma puluwon ni nge pi’ e be yan u rogon urngin e duw ni ka bay me taw ko fare Duw ko Puf Rogon. (Levitikus 25:25-27) Faanra rin’ e re n’ey, ma ra lich e tin nra yag ngak ko tirok e binaw. Ma faanra fakay Ruth reb e pagel, ma ir e ra tafanay fare gi binaw ni ke chuw’iy ma gathi reb i girdien nib chugur ngak.
FEBRUARY 7-13
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 1-2
“Mu Weliy Lanin’um Ngak Jehovah u Daken e Meybil”
Mu Pag Jehovah ni Nge Fal’eg Lanin’um
6 Faanra ud tedan’dad ko meybil, ma rayog ni nge gapas lanin’dad. Ba n’uw nap’an ni i non Hannah ngak e Chitamangin ni bay u tharmiy. (1 Sam. 1:12) Ku arrogodad nrayog ni ngad nonad ngak Jehovah nib n’uw nap’an ma gad weliy ngak e tin be magafan’dad ngay, nge tin be k’aring e marus ngodad, nge pi meewar rodad. De t’uf ni ngad weliyed gubin ban’en nrib fel’ rogon u nap’an e meybil. Bay yu ngiyal’ nrayog ni ngad yorgad u nap’an ni gad be weliy e kireban’ rodad ngak Jehovah. Yugu aram rogon, ma dabi chalban Jehovah ni nga i motoyil ngodad. Kub t’uf ndab da paged talin fare fonow ni bay ko Filippi 4:6, 7. (Mu beeg.) I tamilangnag Paul nsusun e ngaud pininged e magar ngak Jehovah u daken e meybil. Boor fan ni ngad pininged e magar ngak Jehovah. Bod nrayog ni ngad pininged e magar ngak ko yafos rodad ni ke pi’ nib tow’ath, nge tin ke sunmiy nib fel’ yaan, nge t’ufeg ni ma dag u fithik’ e yul’yul’, nge athap rodad ni ke pi’ nrib manigil. Ku mang e rayog ni ngad filed rok Hannah?
w07 3/15 16 ¶4
Rogon ni Gapas Laniyan’ Hannah
Mang e rayog ni ngad filed ko pi n’ey? Nap’an ni gad ra meybil ngak Jehovah ni gad be weliy e magafan’ rodad ngak, ma rayog ni ngad weliyed ngak e pi n’en bay u lanin’dad. Ma faanra dakuriy ban’en nrayog ni ngad rin’ed ni ngad pithiged e magawon rodad, ma susun ni ngad paged fan ngak. Ya ireray e n’en nth’abi fel’ ni ngad rin’ed.—Proverbs 3:5, 6.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Thin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Bin Taareb E Samuel
2:10—Mang fan ni i yibilay Hannah ni nge “pi’ Jehovah gelngin fare pilung” ya ngiyal’ i n’em ma dawori yog e pilung ni ba girdi’ ngak piyu Israel? Bay ko Motochiyel Rok Moses ni ra moy e pilung ni ba girdi’ ni ra gagiyegnag piyu Israel. (Deuteronomy 17:14-18) Ma nap’an ni be n’en ni nge yim’ Jacob me gaar: “Ke kol Judah e sog rok nga pa’, ni sog ko pilung, ke tay nga thilin e rifrif u ay ma bayi par rok.” (Genesis 49:10) Miki weliy Jehovah murung’agen Sarah—ni ir chitiningin urngin e girdi’ nu Israel—ni gaar: “Ma piin ni bay ra bad ni owchen e ba’ boch i yad ni bayi mang pilung.” (Genesis 17:16) Ere be yibilay Hannah reb e pilung ni bay fini yib.
FEBRUARY 14-20
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 3-5
“Ma Lemnag Jehovah Rarogodad”
Ir e Gubin Ma Rayog Rok ma Ri Ma Lemnag Rarogodad
3 I tabab Samuel ni nge “pigpig” ngak Jehovah ko fare tabernacle u nap’an ni kab bitir. (1 Sam. 3:1) Bay reb e nep’ ni mol me buch ban’en rok ndawori buch rok bayay. (Mu beeg e 1 Samuel 3:2-10.) I rung’ag laman be’ ni be pining me lemnag ni Eli ni ir e Prist Nth’abi Tolang ni ke pilibthir e ir e be pining. Ere mil i yan me gaar ngak: “Kam piningeg, ere gub aray.” Me gaar Eli ngak: “Dawor gu piningem.” Machane nap’an ni buch e re n’ey nge gaman dalip yay, ma aram e ke nang Eli ni Got e ir e be pining Samuel. Ere yog ngak rogon ni nge fulweg lungun Got ma aram e n’en ni rin’ Samuel. Mang fan nde tamilangnag Jehovah ko som’on ni ir e be pining Samuel? Der yog e Bible fan, machane rayog ni rin’ Jehovah ni aray rogon ni bochan e be lemnag rogon laniyan’ Samuel.
Ir e Gubin Ma Rayog Rok ma Ri Ma Lemnag Rarogodad
4 Mu beeg e 1 Samuel 3:11-18. Be yog e Motochiyel rok Jehovah ni piin bitir e ngaur ted fan e girdi’ nib piilal ngorad, nib ga’ ni piin ni yad ma yog e thin. (Ex. 22:28; Lev. 19:32) Ere aram fan nib mo’maw’ ni ngad lemnaged rogon Samuel ni kab bitir ni nge od ni kakadbul nge yan i weliy ngak Eli murung’agen e gechig ni bayi tay Got ngak. Ku be yog e Bible ni “be rus ni nge weliy ngak Eli e tin ni ke weliy Somol ngak.” Machane i tamilangnag Got ngak Eli ni Ir e be pining Samuel. Aram fan ni yog Eli ngak Samuel ndabi mithag e tin ni ke yog Got ngak. Ere fol Samuel rok Eli nge ‘weliy ngak urngin’ e tin ni ke yog Got.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Thin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Bin Taareb E Samuel
3:3—Riyul’ ni i mol Samuel u lan e singgil ni Th’abi Thothup, fa? Danga’, der mol u rom. Samuel e ir be’ nu Levi ko tabinaw rok Kohath ni gathi yad e prist. (1 Chronicles 6:33-38) Ere bochan e gathi ir reb e prist ma dabiyog rok ni nge “guy e pi n’en nib thothup.” (Numbers 4:17-20) Ke mus e gini rayog ni nge yan Samuel ngay u lan e tabernacle e aram lan e garog ko tabernacle. Ere aram e gini i mol riy. Dabi siy ni ki mol Eli u yugu bang u lan fare garog. Ere fare thin ni “aram e gini bay e kahol ko m’ag rok Got riy” e be yip’ fan lan fare tabernacle.
FEBRUARY 21-27
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 6-8
“Mini’ e Pilung Rom?”
it-2 163 ¶1
Gil’ilungun Got
Yad Baadag Reb e Pilung nib Girdi’. Ba chugur ko 400 e duw nga tomuren ni chuw piyu Israel u Egypt mab pag 800 e duw nga tomuren ni ngongliy Got fare m’ag u thilrow Abraham, me yog piyu Israel ni yad baadag reb e pilung nib girdi’ ni nge pow’iyrad ni bod rogon e tin ka bay e nam ni bay e pilung rorad. N’en nrogned e be m’ug riy ndubrad ni Jehovah e ir e pilung rorad. (1Sa 8:4-8) Riyul’ nib puluw ni ngar lemnaged nra sunmiy Got reb e am ngak nrogon nib puluw ko n’en ni micheg ngak Abraham nge Jakob. Ku bay tapgin ni ngar athapeged e re n’ey ni bochan fare yiiy ni weliy Jakob u m’on ni nge yim’ ni bay rogon ngak Judah (Ge 49:8-10), nge n’en ni yog Jehovah ngak piyu Israel u tomuren nra chuwgad u Egypt (Ex 19:3-6), nge pi n’en bay ko fare m’ag ko Motochiyel (De 17:14, 15), nge bang ko fapi thin ni thagthagnag Got nga laniyan’ Balaam ni profet ni nge weliy (Nu 24:2-7, 17). Ki weliy Hannah ni chitiningin Samuel murung’agen e re athap ney u lan e meybil rok. (1Sa 2:7-10) Machane dawori tamilangnag Jehovah murung’agen e “n’en ni ke tay nib mith ni ke mu’ i lemnag rok” ni bay rogon nga Gil’ilungun, maku dawori yog e ngiyal’ nra tabab Gil’ilungun ko gagiyeg. Ku dawori tamilangnag ko nge gagiyeg e re am ney u fayleng ara tharmiy. Ere dariy mat’awrad ni nga rogned ni nge yag reb e pilung ngorad nib girdi’ e ngiyal’ nem.
I K’adan’ u Fithik’ e Kireban’ ni i Tay
Am lemnag e n’en ni yog Jehovah u nap’an ni weliy Samuel murung’agen e re n’em ngak u daken e meybil. I yog ni gaar: “Mu rin’ urngin e tin ni ke yog e girdi’ ngom. Ya gathi gur e kar darifanniged gur; ya kar darifanniged gag ni gag e pilung rorad.” Yugu aram rogon ni fal’eg e pi thin ney laniyan’ Samuel, machane n’en ni yog piyu Israel e ke darifannag Got ni Gubin Ma Rayog Rok! I yog Jehovah ngak e profet rok ni nge yog wenegan nra yib ngorad ni faanra be’ nib girdi’ e ra mang pilung rorad. Nap’an ni yog Samuel e re n’ey ngorad, mar gaargad: “Danga’! Gamad ba adag be’ ni nge mang pilung romad.” I fol Samuel rok Got me yan i liyef e gapgep nga daken lolugen e en ke mel’eg Jehovah ni nge mang pilung.—1 Samuel 8:7-19.
Ke Tamilang nrib Fel’ Rogon ni Ma Gagiyeg Jehovah
9 Pi n’en ni ke buch ni kab kakrom i yib e be micheg ni riyul’ e n’en ni yog Jehovah. Ke yib e magawon ngorad nib gel, ni ba ga’ ni nap’an ni da i fol e pi pilung ko motochiyel rok Jehovah. Ere dab ni gin ngay ni pi Am nu fayleng e de yog rorad ni ngar chuweged urngin e magawon ko girdi’. Rriyul’ ni boch girdien e Am e yad ma ning e ayuw rok Got ni nge yog e gapas nge pagan’ ngorad, machane ba mudugil ni dabi ayuwegrad ya darur folgad rok.—Ps. 2:10-12.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Mang Fan Ni Ngan Taufe?
13 Ngan pig i chel ngak Got e thingar ni rin’ u m’on ni ngad uned ko taufe ngad manged e Pi Mich rok Jehovah. Ngan pig i chel ngak Got e aram e n’en ni nge rin’ be’ ni lem rok ni ke dugliy u polo’ i gum’irchaen ni nge fol rok Jesus Kristus. Girdi’ ni aram rogon e kar n’aged e ngongol rorad kakrom mi yad turguy ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw u owchen Got. U lan fare Bible, ma thin ni Hebrew nge Greek ni fan ko conversion e be yip’ fan e ngan pi’ keruuy, ara ngan pig i chel. Re ngongol ney e be yip’ fan ni ngan digey e kanawo’ nib kireb min chel ngak Got. (1 Kings 8:33, 34) Rogon ni ngan pig i chel ngak Got e ba t’uf ni “ngan ngongliy e pi n’en ni be m’ug riy ni kan kalngan’uy.” (Acts 26:20) Ba t’uf ni ngad digeyed e liyor ni googsur, ma ngad ngongolgad nrogon nib puluw ko motochiyel rok Got, ma ngad pigpiggad ku Jehovah ni yigoo ir u fithik’ e yul’yul’. (Deuteronomy 30:2, 8-10; 1 Samuel 7:3) Bochan ni kada thilyeg e lem rodad, nge tin ni gad be nameg, nge wok rodad ma rayog ni ngad pig i chelgad ngak Got. (Ezekiel 18:31) Gad ra “chel” ko ngiyal’ ni pangidad nib kireb e kan thilyeg ko pangidad nib beech.—Acts 3:19; Efesus 4:20-24; Kolose 3:5-14.
FEBRUARY 28–MARCH 6
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 9-11
“Som’on e Ba Sobut’an’ Saul ma Manang e Gin Nge Mus Riy”
Mu Dag e Sobut’an’ Mag Nang e Gin Ngam Mus Riy
11 Am lemnag e n’en ni buch rok Saul ni Pilung. Som’on e ir reb e pagel nib sobut’an’. Manang e gin nge mus riy ma nap’an nni pi’ boch e maruwel ni nge milfan ngak me maruwar u wan’ ko rayog rok fa dabiyog. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Machane, faani munmun me tolangan’ Saul ma aram me rin’ boch ban’en ndawor ni pi’ mat’awun ni nge rin’. De n’uw nap’an nga tomuren ni mang pilung ma aram me tabab ni nga i ngongol ni aram rogon. Immoy bayay ndaki yag ni nge gum’an’nag ir u nap’an ni be sonnag Samuel ni profet. Ere ognag ba maligach ni mooruf ndariy mat’awun ni nge ognag ko bin nge pagan’ ngak Jehovah nra rin’ e n’en nib t’uf ni nge rin’ ni fan ko girdi’ rok. Wenegan ni yib riy e daki yag ni nge par Saul nib fel’ u wan’ Jehovah me munmun ma daki m’agan’ Jehovah ngay ni nge par ni ir e pilung. (1 Sam. 13:8-14) Gad ba gonop ni faan gad ra fil ban’en ko re n’ey, ma gad siyeg ndab da rin’ed boch ban’en ndariy mat’awdad ni ngad rin’ed.
Rogon ni Ngaud Paged Fadad
8 Pi n’en ni rin’ Saul ni Pilung nu Israel e be dag nrayog ni nge magawonnagdad e lem ni fel’ ngak u rogon ni ngad paged fadad. Som’on ni pilung Saul ma ir be’ nib sobut’an’. (1 Sam. 9:21) De m’agan’ ngay ni nge gechignag fapi girdi’ nu Israel nra togopuluwgad nga mat’awun ni nge gagiyeg ni yugu aram rogon ni manang ni bay mat’awun ni nge rin’. (1 Sam. 10:27) Ke fol Saul ni Pilung u rogon ni i pow’iy gelngin Got nib thothup ma aram me pow’iy piyu Israel ngar chamgad ngak piyu Ammon ngar gelgad. Maku reb e ki yog ni Jehovah e ir e ke ayuwegrad ni ngar gelgad ko re mahl nem.—1 Sam. 11:6, 11-13.
w95 12/15 10 ¶1
Piyu Ammon e Rogned ni Ngar Chamgad ni Yugu Aram Rogon ni Yibe Guy Rogon ni Nge Aw e Gapas
Ke dugliy piyu Ammon bayay ni ngar chamgad ngak e girdi’ rok Jehovah ni yugu aram rogon ni yad be guy rogon ni nge aw e gapas u thilrad. Ere lemnag Jehovah ni nge rin’ ban’en ko re n’ey. “Faani rung’ag Saul e tin ni ka rogned me yib fare Kan ni Thothup rok Got i ying ngak, me yib e damumuw ngak nib gel.” Ere pow’iy gelngin Got nib thothup Saul ni nge kunuy 330,000 e salthaw rok ni ngar chamgad ngak yu Ammon ngar lied yad, ma “tin ni magey e ra wergad, nra be’ me mil i yan nga bang.”—1 Samuel 11:6, 11.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Thin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Bin Taareb E Samuel
9:9—Mang fan fare thin ni “re ngiyal’ i n’em e ra bay be’ ni ba profet ma yima yog ni ir be’ ni ma guy ban’en”? Re thin nem e ma tamilangnag ni ke gilbuguwan e pi profet u nap’an Samuel nge nap’an e pi pilung nu Israel, ma kan pining profet ngak e “piin ni ma guy ban’en” ara ke pig e changar rok. Ere Samuel e ir e som’on ko pi profet.—Acts 3:24.