Pi Reference ko fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib ni Gad Ma Tay
MARCH 7-13
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 12-13
“Ga Ra Rin’ Ban’en Ndawor ni Pi’ Mat’awum ma Ra Kireb Thim”
Ngan Rin’ Ban’en Ni Dan Pi’ Mat’awuy E Yira Tamra’ Ngay
17 Ngan guy e re n’ey ko yay ni somm’on, ma gowa ba mat’aw e n’en ni i rin’ Saul. Ra ngan thabthabelnag ban’en, ma girdien Got ko ngiyal’ nem e “kar gafgowgad,” ma kan “tomalnag laniyan’rad,” ma yad be da’da’ ya dakuriy e athap rorad. (1 Samuel 13:6, 7) Ba mudugil, ni dariy e kireb riy ni ngan rin’ ban’en ni dan nog nfaanra aram e n’en ni thingar ni rin’. Machane, dab mu pagtalin nrayog rok Jehovah ni nge nang e n’en bay u lan gum’ircha’dad ma manang e n’en ni gad be lemnag. (1 Samuel 16:7) Ere, susun i guy boch ban’en u murung’agen Saul ni dan weliy u lan fare Bible. Ni bod e tin baaray, ni sana i guy Jehovah ni de k’adan’ Saul nbochan e lem rok nib tolang. Sana kari damumuw Saul ni ir—e pilung nu Israel ni ga’ngin yang—e thingari sonnag be’ ni ke pilibthir, ma ir e profet ni ba sasagaal! Demtrug ko aram rogon fa danga’, ma i lemnag Saul ni rayog ni nge rin’ e re n’em ni ir rok ma ra darifannag e thin ni kan pi’ ngak nib tamilang nbochan e keb Samuel nib sowath. Mang wenegan ni yib? De pining Samuel e sorok ngak Saul ya ke rin’ ban’en ni da nog ngak. Ma n’en ni buch nib thil, e aram i puwan’ ngak Saul, ni gaar: “Ma chiney e aram e bayi tal e gagiyeg ni ga be tay . . . bochan e dakum fol rok Somol.” (1 Samuel 13:13, 14) Ma biyay, e kan dag ni ngan rin’ ban’en ni dan pi’ mat’awuy ma yira tamra’ ngay.
Baga’ Fan u Wan’ Jehovah e Fol ni Ga Ma Tay
8 Thin nu Bible ni be weliy murung’agen Saul ni Pilung e be dag nri ba ga’ fan ni ngan fol. I tabab Saul ko gagiyeg nib sobut’an’ ma ‘be lemnag ni ir be’ nib sobut’.’ Machane me yib e tayim, ni tolangan’ nge lem nde puluw e ke kirebnag rogon ni i dugliy ban’en. (1 Samuel 10:21, 22; 15:17) Ba’ bayay, nib t’uf rok Saul ni nge cham ngak piyu Filistine. Yog Samuel ngak ni nge sonnag ya ir e ra pi’ e maligach ngak Jehovah ma nge yog boch ban’en ni ngan rin’. Machane, de yib Samuel ko ngiyal’ ni ngeb riy, me tabab i chuw boch e girdi’ nga ranod. Nap’an ni guy Saul e re n’em “me pi’ e maligach ni kan urfiy.” Re n’ey e dabun Jehovah. Nap’an ni yib Samuel, ma de yog fare pilung nib kireb e rok, ya yog nbochan ni ke sowath Samuel ma ke ‘towasariy’ ni nge pi’ fare maligach ni kan urfiy ni nge felfelan’nag Jehovah. I lemnag Saul ni Pilung ni kab ga’ fan ni ngan pi’ e re maligach nem ko bin ni ngan fol ko thin ni ka nog ngak ni nge sonnag Samuel ya ir e ra fal’eg fare maligach. Me yog Samuel ni gaar: “Ri gab balyang ko binir e pa’ ni kam rin’. Da mfol ko tin ni yog Somol ni Got rom ni ngam rin’.” Bochan nde fol Saul rok Jehovah min taleg ko maruwel rok ni pilung.—1 Samuel 10:8; 13:5-13.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Ga Ra Fol u Rogon ni Ma Pow’iyey Jehovah, Fa?
15 Sana i lemnag piyu Israel nrayog ni nge pagan’rad nga yugu reb e pilung nib thil ngak Jehovah. Faanra aram e n’en ni ur lemnaged, ma aram e yad be lek e pi “liyos” ara boch ban’en nde riyul’. Ma re n’ey e ke momnag ni ngki mich u wan’rad boch ban’en nde riyul’ ni ma bannagey Satan riy. Piin ni yad ra gagiyegnagrad e ba mom ni ngar waliyed yad ngar uned ko meybil ko liyos. Piin ni yad ma meybil ko liyos e yad ma lemnag nrayog ni nge pagan’rad ko pi got ni kan ngongliy ko gek’iy ara malang ni bochan e rayog ni ngar guyed mar mathgad ngorad. Der pagan’rad ngak Jehovah ni ir fare Got ni ke sunmiy urngin ban’en ma dab ni guy. Machane rogon ni yog apostal Paul e, pi liyos ni yima meybil ngay e “gathi riyul’.” (1 Kor. 8:4) Dabiyog ni ngar guyed ban’en, ara ra rung’aged ban’en, ara ra nonad, ara ra rin’ed ban’en. Sana rayog ni ngam guyrad ma ga math ngorad, machane faan ga ra liyor ngay ma aram e ga be lek boch ban’en nde riyul’ nra yib wenegan nib kireb.—Ps. 115:4-8.
MARCH 14-20
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 14-15
“Kab Fel’ ni Ngan Fol ko Bin ni Ngan Pi’ e Maligach”
Baga’ Fan u Wan’ Jehovah e Fol ni Ga Ma Tay
4 Jehovah ni ir e En Tasunmiy e i yib rok urngin e chugum ni bay rodad. Ra aram rogon, ma bay ban’en nrayog ni ngad pied ngak? Arrogon, rayog ni ngad pied ban’en ngak ni rib ga’ fan. Mang e re n’em? Rayog ni ngad feked e fulweg ko fonow ni baaray ni gaar: “Fakag, mu llowan’, ma ga felfelan’nag gum’irchaeg, ni fan ni nge yog ni nggu pi’ e fulweg ngak e en ni be moningnigeg.” (Proverbs 27:11, NW) Rayog ni ngaud folgad rok Got. Yugu aram rogon nib thil thil rarogodad nge gin nda bad riy, ma gad ra fol, ma ra bagadad ma rayog ni nge fulweg fare n’en ni ke yog Satan ni fare Moonyan’ ni dabi par e girdi’ nib yul’yul’ ngak Got u nap’an ni ra yib e skeng ngak. Rib fel’ ni ngad fulweged e re n’em!
Ba M’agan’um Ngay ni Ngaum Thilyeg Boch Ban’en u Rarogom, Fa?
4 N’en ni buch rok Saul ni Pilung e be dag ngodad e n’en nrayog ni nge buch ni faanra dariy e sobut’an’ rodad. I tolang e lem rok Saul nge taw nga reb e dodow ndaki m’agan’ ngay ni nge yog nib t’uf ni nge thilyeg e lem nge ngongol rok. (Ps. 36:1, 2) I gagiyel e re n’ey u nap’an ni yog Jehovah rogon e n’en nsusun e nge rin’ u tomuren ni ke gel ngak e pi Amalekite. Machane, de fol rok Jehovah. Ma nap’an ni non Samuel ni profet ngak ni be weliy murung’agen e n’en ke rin’ nde fol, me siyeg ni nge yog ni ir e ba kireb e rok. Ya n’en ni rin’ e guy rogon ni nge m’ug ni gathi rib gel e kireb ko n’en ke rin’, miki yon’ e kireb riy nga daken yugu boch e girdi’. (1 Sam. 15:13-24) U m’on ni buch e re n’ey, ma bay ban’en ni ki rin’ Saul ni aray rogon. (1 Sam. 13:10-14) Ere rib gel e kireban’ riy ya ke pag e tolangan’ ni nge sum u gum’irchaen. Bochan nde yal’uweg rogon e lem rok, ma aram fan ni puwan’ Jehovah ngak ma daki par nib fel’ u wan’.
5 Ra ngad filed ban’en ko n’en ni buch rok Saul, mab t’uf ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Nap’an nug ra beeg reb e fonow u lan e Thin rok Got, ma gu ma guy rogon ni nggu gay e tawey rog ya nge dab gu fol riy, fa? Gu ma guy rogon ni nge m’ug ni gathi rib gel e kireb ko n’en nug be rin’, fa? Nap’an nug ra rin’ ban’en nib kireb, ma gu ma yon’ e kireb riy nga daken yugu boch e girdi’, fa?’ Faanra ka dogned e arrogon nga reb e pi deer ney, ma aram e thingar da yal’uweged rogon ni gad ma lem. Ya faanra danga’, ma rayog ni ngari tolangan’dad ndabkiyog ni ngad pared ni gadad e fager rok Jehovah.—Jas. 4:6.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-1 493
Runguy
Gad ra dag e runguy ma gad rin’ ban’en nde m’agan’ Got ngay ni bochan e yibe towasariydad, ma rayog ni nge yib wenegan nib kireb ngodad. Ireray e n’en ni buch rok Saul ni Pilung. Ke taw nga nap’an ni ngan gechignag e pi Amalekite ni aram e tin som’on e girdi’ nra togopuluwgad ngak piyu Israel u tomuren nra chuwgad u Egypt. Ere nog ngak Saul ndabi runguyrad. Machane de fol u gubin ban’en ni ke yog Jehovah ni ngan rin’ ni bochan e towasar ni be tay e girdi’ ngak. Aram fan ndaki m’agan’ Jehovah ngay ni nge mang pilung. (1Sa 15:2-24) Faanra guy be’ rogon ni nge ga’ fan u wan’ rogon feni mat’aw e tin ma rin’ Jehovah me m’oneg e yul’yul’ rok ngak, ma aram e rayog ni nge dabi oloboch ni bod Saul ma dabki fel’ u wan’ Got.
MARCH 21-27
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 16-17
“Ma Gel Jehovah ‘ko Mahl’”
wp16.5 11 ¶2-3
“Ma Gel Jehovah ‘ko Mahl’”
I guy David rogon ni nge pagan’ Saul ngak ni aram e weliy ngak rogon ni li’ ba layon nge reb e bear. Gur, be ufanthin? Danga’, ya manang David rogon ni gel ko gal gamanman ney. I gaar: “I Somol e ke ayuweg e pogofan rog u pa’ e layon nge bear, ere ku bayi ayuwegeg u pa’ e re Filistine nem.” Tomur riy me m’agan’ Saul ko n’en ke yog, me gaar: “Ke fel’, mman, mi Somol e nge un ngom ngam marow.”—1 Samuel 17:37.
Ga baadag ni nge yag e michan’ ngom ni bod David, fa? Mu tay fanam i yan riy ni michan’ rok David e gathi be tor nga daken e tin be lemnag nib manigil. Ba mich Got u wan’ ni bochan e tin ni manang u murung’agen nge pi n’en ni i buch rok. Manang ni Jehovah e Ma Ayuwegey ma Ma Tay u Gil’ e tin ke micheg. Ere faanra gad baadag ni nge yag e michan’ ngodad ni aray rogon, mab t’uf ni ngad ululgad i fil murung’agen fare Got ni bay u Bible. Gad ra fol ko tin gad be fil, ma angin nra yib ngodad e ra gelnag e michan’ rodad.—Hebrews 11:1.
wp16.5 11-12
“Ma Gel Jehovah ‘ko Mahl’”
Ke mada’ ko ngiyal’ ney, ma n’en ni yog David e be m’ug riy nib gel e michan’ rok. Mu susunnag ni be non ngak Goliath nib ga’ laman ni be gaar: “Kam fek e sayden nge sarey ni yima rugoy nge sarey ni yima yin’, machane gag e ku gub ngom u fithingan Somol ni Gubin ma Rayog Rok, ni ir e Got rok e salthaw nu Israel ni ga be darifannagrad.” Manang David nib m’ay fan gelngin e girdi’ nge pi talin e cham rorad. Ke darifannag Goliath Jehovah Got ma bay ban’en nra rin’ Jehovah ko re n’ey. Ba tamilang ko n’en ni yog David ni Jehovah e ma gel “ko mahl.”—1 Samuel 17:45-47.
Manang David ga’ngin Goliath nge pi talin e cham ni bay rok. Yugu aram rogon ma de pag e pi n’ey ni nge k’aring e marus ngak. De rin’ e n’en ni rin’ Saul nge pi salthaw rok. De taarebrogonnag ir ngak Goliath, ya taarebrogonnag Goliath ngak Jehovah. Sogonap’an mereb nge baley e fit (2.9 m) n’umngin Goliath, ere ba ga’ ngak e tin ka bay e pumoon, machane uw ga’ngin ni faanra ngan taarebrogonnag ko En Th’abi Tolang u ga’ngin e palpalth’ib? Bin riyul’ riy e, bod e tin ka bay e girdi’ ni taareb rogorad ko chachangeg u wan’ Jehovah ma ke dugliy u wan’ ni nge thang!
wp16.5 12 ¶4
“Ma Gel Jehovah ‘ko Mahl’”
Ngiyal’ ney e dakir mahl e pi tapigpig rok Got ni bod ni un rin’ kakrom. (Matthew 26:52) Machane kab t’uf ni ngad folwokgad ko michan’ rok David. Ba t’uf ni nge riyul’ Jehovah u wan’dad ni bod David, ma kemus e re Got ni ngad pigpiggad ngak me yib madgun u wan’dad. Yu ngiyal’ e gad ma lemnag ni kaygi ga’ e magawon rodad, machane bin riyul’ riy e ba achig e magawon rodad ni faanra ngan taarebrogonnag nga gelngin Jehovah ndariy e gin nra mus riy. Ere faan gad ra mel’eg Jehovah ni nge mang Got rodad me mich u wan’dad ni bod David, ma aram e dariy ban’en nra k’aring e marus ngodad. Dariy ban’en ndabiyog ni ngan gel ngay u gelngin Jehovah!
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Thin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Bin Taareb E Samuel
16:14—Mang fare “kan nib kireb” ni ke ying ngak Saul? Re thin nem e gathi be yip’ fan ba kan ya be yip’ fan laniyan’ Saul ni ke sor ko kireb ma re laniyan’ nem e ke magawonnag fare gapas u laniyan’. Nap’an ni chuweg Jehovah e kan ni thothup rok ma dariy ban’en ni be matanagiy Saul ma ke mus ni laniyan’ nib kireb e ke gagiyegnag. Bochan e ke pag Got ni nge yan laniyan’ Saul nga lon e kan ni thothup ma ke yog e Bible ni yib e re “laniyan’ nib kireb nem” rok Jehovah.
MARCH 28–APRIL 3
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 18-19
“Mu Par ni Gab Sobut’an’ u Nap’an ni Ga Ra Rin’ Ban’en nib Fel’ Rogon”
Mu Pagan’um Ko Kan Ni Thothup Rok Got U Nap’an Ni Be Thil I Yan E Yafas
4 De n’uw nap’an ma re pagel ney ni ba ta chugul saf e ra mang be’ nib gilbuguwan u lan e nam rok. Kan pining ni nge pigpig ngak fare pilung me chubeg e musik ni fan ngak. I li’ Goliath ni reb e ta macham ngem’, ni ba giant nib maangach ma arfan ni musko salthaw nu Israel nib cheg ko cham e kar rusgad ni ngar sabaliyed e cha’ nem. Kan ta’ David ni en ni ga’ ko pi salthaw, me cham ngak piyu Philistine nib fel’ rogon. Baadag e girdi’ daken David. Kar tunguyed boch e tang ni be pining e sorok ngak. U m’on riy, ma en tafonow rok Saul ni pilung e ke weliy murung’agen David ni kab pagel ma gathi kemus ni be’ “nib cheg ni nge chubeg” fare harp ya ku “be’ nder ma rus, ma ba fel’ ko salthaw, ma be’ nib salap ko welthin, ma ba pichoay.”—1 Samuel 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7.
Mu Guy e N’en nib Thil u Rarogon e Girdi’
6 Bay boch e girdi’ ni ma tolangan’rad ni bochan e ba fel’ yaarad, ara ba gilbuguwrad, ara yad ba cheg ko musik, ara yad ba gel, ara yima n’ufrad. David e ir be’ ni gubin e pi fel’ngin ney ma bay rok. Yugu aram rogon, ma i par nib sobut’an’ u n’umngin nap’an e yafos rok. Tomuren ni li’ Goliath nge yim’, ma aram me ognag Saul ni Pilung ba rugod ni fak ni nge leay, machane me gaar: “I gag mini’, ma mang e birog e tabinaw ni nggu wechma’ ngak e en ni pilung?” (1 Sam. 18:18) Mang e ayuweg David ni nge par nib sobut’an’? Pi fel’ngin, nge salap, nge tow’ath ni immoy rok e gubin ni ke yag ngak ni bochan e ba sobut’an’ Got ma be ayuweg. (Ps. 113:5-8) Manang David ni gubin ban’en nib fel’ ni immoy rok ni Jehovah e ke pi’ ngak.—Mu taareb rogonnag ko 1 Korinth 4:7.
7 Pi tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney e ku yad ma guy rogon ni ngar pared nib sobut’an’rad ni bod rogon David. Gad ma ngat ngay ni kad nanged ni Jehovah ni ir e En th’abi tolang u ga’ngin e palpalth’ib e ir be’ nrib sobut’an’. Gad ma guy rogon ni ngad folgad ko fapi thin ni be gaar: “Aram fan ni runguy, nge gol, nge sobut’an’, nge sumunguy, nge gum’an’ e thingar mon’ed nga dakenmed nge mang mad romed.” (Kol. 3:12) Ku gad manang ni t’ufeg e “de uf, ma de tolngan’.” (1 Kor. 13:4) Faanra ud daged e sobut’an’, ma rayog ni nge k’aring e girdi’ ni ngar adaged ni ngar nanged Jehovah. Faanra i dag e girdi’ rok Got e sobut’an’, ma aram e ra adag e girdi’ ni ngar chugurgad ngak Got, ni bod rogon ni faanra ba fel’ e ngongol rok e piin leengiy ni Kristiano, ma aram e rayog ni ngar k’aringed e piin figirngirad ni ngar adaged ni ngar filed murung’agen Jehovah.—1 Pet. 3:1.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
it-2 695-696
Profet
Yugu aram rogon ni kan dugliy e pi profet nem u daken gelngin Jehovah, machane der m’ug riy ni gubin ngiyal’ ni un thagthagnag boch ban’en nga lanin’rad. Ya yu ngiyal’ e i “ying” gelngin Got nib thothup ngorad me tamilangnag ngorad e n’en nga rogned. (Eze 11:4, 5, BT; Mik 3:8) Re n’ey e ma k’aringrad ni ngar weliyed boch ban’en. (1Sa 10:10; Jer 20:9; Am 3:8) Gathi kemus ni ur rin’ed boch ban’en ni yugu ba thil, ya ku yira ngat nga rogon e thin nge ngongol rorad. Re n’ey e ku ra ayuwegdad ni ngad nanged fan ni i ngongol boch e girdi’ ni bod e “profet.” (1Sa 10:6-11; 19:20-24; Jer 29:24-32; mu taarebrogonnag ko Ac 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Rogon ni ur tedan’rad ma yad be rin’ e maruwel rorad u fithik’ e pasig ndarur rusgad e rayog ni nge k’aring e girdi’ ni ngar lemnaged ni yugu ba thil ara yugu ba pag rogon e tin yad be rin’ ni bod rogon e n’en ni lemnag e pi tolang ko salthaw u murung’agen Jehu. Machane nap’an nra nanged ni ir reb e profet, ma aram me m’agan’rad ko n’en ni yog ngorad. (2Ki 9:1-13; mu taarebrogonnag ko Ac 26:24, 25.) Nap’an ni tabab Saul ni nge ngongol ni bod reb e “profet” u nap’an ni be lol’og David ni nge li’ nge yim’, ma aram me luf wuru’ e mad u daken me mol “ndariy e mad u daken e rofen nem ni polo’, nge re nep’ i n’em ni polo’,” ma aram me mil David rok. (1Sa 19:18–20:1) Re n’ey e gathi be yip’ fan nib ga’ ni ma yan e pi profet ndariy e mad u dakenrad, ya gathi aray e n’en ni be yog e Bible. Ku bay l’agruw e profet ni be weliy e Bible murung’agrow nranow ndariy e mad u dakenrow ni bochan e nge yip’ fan boch ban’en ni yow be yiiynag. (Isa 20:2-4; Mik 1:8-11) Der yog e Bible fan ni par Saul ndariy e mad u daken.
APRIL 4-10
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 20-22
“Rogon ni Ngam Mang Reb e Fager nib Manigil”
Mu Guy Rogon ni Ngari Fel’ Thilmed e Pi Fager Rom u M’on ni Nge Yib e Tomur
18 Boor mit e magawon ni ma mada’nag pi walagdad e ngiyal’ ney. Bod ni, boor i yad e be gafgow ko yoko’, nge durru’, ara mahl ni yibe tay ko nam rorad, nge ku boch ban’en. Nap’an nra buch boch ban’en ni aray rogon, ma rayog ni nge pining boch i gadad e pi walag ney ni ngar pared rorad. Ma boch i gadad e rayog ni nge pi’ boch e salpiy ngorad ni ayuw. Machane bin riyul’ riy e, gad gubin nrayog ni nga dogned ngak Jehovah ni nge ayuweg pi walagdad. Faanra kad nanged ni bay reb i walagdad ni ke mulan’, ma sana dad nanged e n’en ni nga dogned ara ngad rin’ed ni fan ngak. Machane, gad gubin nrayog ni ngad pied e ayuw. Bod nrayog ni ngad ted e tayim ni nga darod da guyed e pi cha’ney ni fager rodad. Rayog ni ngad motoyilgad ngorad u fithik’ e sumunguy u nap’an ni yad be weliy salperad. Ku rayog ni ngad beeged boch e thin nu Bible ngorad ni gad baadag ya ma fal’eg lanin’dad. (Isa. 50:4) N’en th’abi ga’ fan e ga bay ni ngam pi’ e ayuw ngak e pi fager rom u nap’an ni ke t’uf e ayuw rorad.—Mu beeg e Proverbs 17:17.
Nguun Yan u Kanawoen Jehovah
7 Baadag Got ni ngad manged boch e fager nra pagan’uy ngodad. (Prov. 17:17) Jonathan ni fak Saul ni Pilung e mang fager rok David. Nap’an ni rung’ag Jonathan ni ke li’ David Goliath, “me ri adag Jonathan ni fak Saul daken David nge yan i par ni kari t’uf rok ni bod rogon ir nib t’uf rok.” (1 Sam. 18:1, 3) Ku ma yog Jonathan ngak David e ngiyal’ ni be guy Saul rogon ni nge li’. Nap’an ni mil David, me yan Jonathan i guy nge micheg ban’en ngak. I chugur ni nge li’ Saul Jonathan nbochan e i non ngak David, machane ki mada’ fagal fager bayay ngar beechnagew fare m’ag u thilrow. (1 Sam. 20:24-41) Meni yay ntomur nra mada’gow, mi i pi’ Jonathan e athamgil nga laniyan’ David ni “nge gel e michan’ rok ngak Got.”—1 Sam. 23:16-18.
Nga e Par nib Fel’ e Tha’ u Thildad
11 Ngam yul’yul’. I yoloy Solomon ni gaar: “Pi tafager e gubin ngiyal’ ni yad ma dag e t’ufeg rorad. Mang gam’engin e walag ni faanra dab ra puruy’naged e gafgow rorad.” (Prov. 17:17) Nap’an ni yoloy Solomon e pi thin ney, ma sana be lemnag e tha’ u thilin David ni chitamangin nge Jonathan. (1 Sam. 18:1) Baadag Saul ni nge mang Jonathan e pilung nu Israel. Machane ke m’agan’ Jonathan ko n’en ni ke turguy Jehovah, ni David e nge mang pilung ma de awan’ ngak. Ma de damumuw u nap’an ni yog e girdi’ e sorok ngak David, ma ku de mich u wan’ e thin ni yog Saul nib togopuluw ngak. (1 Sam. 20:24-34) Ere gadad ra bod Jonathan, fa? Gadad ma felfelan’ u nap’an ni kan pi’ boch e maruwel ngak e pi fager rodad u lan e ulung? Nap’an ni keb e gafgow ngorad, gadad ma fal’eg lanin’rad mad ayuweged yad? Faanra gathibthibnag be’ e fager rodad, ba pey ni nge mich u wan’dad, fa? Fa gad ra bod Jonathan ngad ayuweged e fager rodad u fithik’ e yul’yul’?
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Thin Ni Baga’ Fan Ko Babyor Ni Bin Taareb E Samuel
21:12, 13. Ba adag Jehovah ni ngada maruweliyed e llowan’ rodad nge pi salap rodad ni ngada pithiged e pi magawon rodad. Ke pi’ e Thin Rok miki pi’ e gonop nge tamilangan’ nge llowan’. (Proverbs 1:4) Ku bay rodad e ayuw ni yib rok e piin ni piilal ni Kristiano.
APRIL 18-24
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 23-24
“Mu Gum’an’nagem Ngam Sonnag Jehovah”
Mu Pagan’um Ko Kan Ni Thothup Rok Got U Nap’an Ni Be Thil I Yan E Yafas
8 Dabun David ni nge maad’adnag Saul. Bochan e michan’ rok nge gum’an’, ma ke fel’ u wan’ ni nge pag e pi’ n’em nga pa’ Jehovah. Tomren ni ke chuw fare pilung u lan fare yiy, me pining David ni gaar: “I Somol e nge turguy e arodow nib kireb! Ir e nge gechignigem ko tin ni kam ngongliy nib togopuluw ngog, yi gag e dariy bochi ban’en ni gu ra rin’ ngom.” (1 Samuel 24:12) Yugu aram rogon ni manang ni kireb rok Saul ma aram fan nde fulweg David taban e kireb ni kan rin’ ngak; maku de yog e thin nib kireb u murung’agen. Boor yay, ni taleg David ir nde fulweg taban e kireb ni ke rin’ be’ ngak. Tin ni ke rin’, e i pagan’ ngak Jehovah ni nge yal’uweg ban’en.—1 Samuel 25:32-34; 26:10, 11.
Ga Ma Pag e Magawon Rom nge Gagiyegnagem, Fa?
Bin dalip ko fapi n’en ni kad filed e aram e dab da rin’ed ban’en nde puluw ko thin rok Got ni fan e nge yog ni ngad pithiged e magawon rodad, ya susun nge pagan’dad ngak Jehovah. I yoloy James ni gaar: “Ngam guyed rogon ngam k’adedan’med nge mada’ ko tomur ndab mmulgad, nge yog ni mmarod mu pired ni kam yal’uwgad, ni aram e ke yan i mus nga rogomed ndakuriy ban’en nda mu gamangad riy.” (James 1:4) Susun e ngaud k’adedan’dad nge “mada’ ko tomur” ni aram e dab da rin’ed ban’en nib togopuluw ko thin rok Got ni fan e ngad pithiged e magawon rodad nib gur. Faanra aram rogon ma rayog ni ngan skengnag min nang ko uw feni gel e michan’ rodad. Aray rogon e k’adan’ ni i tay Josef nge David. Dar pithigew e magawon rorow u reb e kanawo’ nde m’agan’ Jehovah ngay. Kar rin’ew e tin th’abi fel’ u nap’an ni ke yib e magawon ngorow. Ke pagan’row ngak Jehovah ere ke tow’athnagrow ni bochan e n’en ni kar rin’ew. Ke fanayrow Jehovah ni ngar ayuwegew mar pow’iyew e girdi’ rok.—Genesis 41:39-41; 45:5; 2 Samuel 5:4, 5.
Ku er rogodad ni rayog ni nge yib e magawon ngodad nra k’aringdad ni ngad pithiged u reb e kanawo’ nib togopuluw ko thin rok Got. Bod ni, ke mulan’um ya sana dawor mu pirieg be’ ni ngam mabgolgow, fa? Faanra aray rogon ma dab mu th’ab e motochiyel rok Jehovah ni fan ko mabgol “ni ma tay e piin ni girdien Kristus.” (1 Korinth 7:39) Bay e magawon u lan e mabgol rom? Dab da folgad ko girdi’ nu fayleng nib mom ni nge wer e mabgol rorad, ya susun e ba wu’ i mabgol ni Kristiano e ngar pithigew e magawon rorow u taabang. (Malaki 2:16; Efesus 5:21-33) Gur, ba mo’maw’ ni ngam ayuweg e tabinaw rom ya buchuuw e salpiy ni ma yib ngom? Faanra be pagan’um ngak Jehovah, ma susun e dab mu un nga reb e maruwel nib kireb, ni bochan e ga be gay rogon ni nge yog e salpiy ngom. (Psalm 37:25; Hebrews 13:18) Gadad gubin e thingar da maruwelgad nib gel ni ngad pithiged e magawon rodad, ma ngad paged Jehovah ni nge tow’athnagdad. Ngari pagan’dad ngak Jehovah, ya ir e ra pithig urngin e magawon rodad boch nga m’on.—Mikah 7:7.
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
Dab Mu Pag Ban’en ni Nge Talegem Ndabi Yag Ngom Puluwon e N’en ni Ga Be Nameg
11 Faan gad ra guy rogon ni nge sug e t’ufeg nge gol u gum’ircha’dad, ma aram e ra mo’maw’ ni nga i awan’dad ngak be’. Be gaar e Thin rok Got: “En nib t’uf Got rok nge girdi’ e ba gum’an’ ma ba gol; ma en nib t’uf Got rok nge girdi’ e der ma awan’.” (1 Kor. 13:4) Faanra i par ni yugu be awan’dad ngak be’, ma aram e thingar da guyed rogon ni ngaud lemnaged boch ban’en ni bod rogon ni ma lemnag Got, mu ud ted pi walagdad ni yad bang u taab dowef, ni aram e ulung ni Kristiano. Re n’ey e ra ayuwegdad ni nga u darod nga lanin’rad nrogon nib puluw ko fare fonow ni be gaar: “Faanra nog e sorok ngak bayang riy, ma urngin e yu yang ni ka ba’ riy ni yad ra un ngak fa gi nem ko felfelan’.” (1 Kor. 12:16-18, 26) Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge felfelan’dad ngak pi walagdad u nap’an ni kan pi’ boch e tow’ath ngorad ko bin ni nge awan’dad ngorad. Am lemnag e n’en ni rin’ Jonathan ni fak Saul ni Pilung. De awan’ ngak David u nap’an nni dugliy ni nge mang pilung, ya bin riyul’ riy e i pi’ e athamgil nga laniyan’. (1 Sam. 23:16-18) Ere rayog ni ngad daged e gol nge t’ufeg ni bod rogon Jonathan, fa?
APRIL 25–MAY 1
BOCH E THIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | 1 SAMUEL 25-26
“Ga Ma Rin’ Ban’en Ndamur Lem u M’on Riy, Fa?”
ia 78 ¶10-12
I Ngongol u Fithik’ e Gonop
10 Uw rogon e ngongol rok e pi salthaw rok David ngak fapi cha’ ni yad ma gafaliy e saf? Ba mom ni nge ba ngiyal’ mar lingeged reb e pi saf nem ndabi nang be’, machane dar rin’ed ban’en ni aram rogon. Bin riyul’ riy e, ur ayuweged e pi saf rok Nabal nge pi tapigpig rok. (Mu beeg e 1 Samuel 25:15, 16.) Ba gel e riya’ nib ga’ ni ma mada’nag e pi saf nge piin ma gafaliyrad, ya boor e gamanman ni maloboch, maku yimuch ko gin ni mus yu Israel riy e rib chugur ko gin nib ga’ ni ma yib e girdi’ ni moro’ro’ riy u boch e binaw ni ngar iringed boch ban’en.
11 Dabisiy ni kub mo’maw’ ni ngan pi’ gan e pi pumoon nem ni bochan e yad bay u fithik’ e pan. Ere yan i reb e rran me l’og David ragag e pumoon ni nga ranod ra guyed Nabal ngar ninged e ayuw ngak. I gonopiy David e ngiyal’ nib fel’ ni nge yan i ning e ayuw. Aram e ngiyal’ ni yibe th’ab bunuen e saf, mab gol e girdi’ ma yibe madnom. Ki gonopiy David rogon e thin ni nge yog me non u fithik’ e tayfan. Ki yog fare thin ni “fager rom [“fakam,” NW] i David” nsana bochan e nge dag ni be tayfan Nabal nib ilal ngak. Ere mang e rin’ Nabal?—1 Sam. 25:5-8, BT.
12 Ri damumuw! “I togopuluw ngorad.” Aray rogon ni yog fare pagel ngak Abigail ni kan weliy murung’agen u tabolngin e re guruy ney. I gun’gun’ Nabal nib ga’ laman ni be weliy murung’agen e flowa, nge ran rok, nge gamanman ni ke li’ ni fan ngak. I moningnag David me weliy murung’agen ni gowa ir be’ ndariy fan, me taarebrogonnag ngak reb e tapigpig ni be milethay i yan. Rogon e lem rok Nabal e rayog ni taareb rogon ko lem rok Saul ni i fanenikan David. Dariy bagayow e gal pumoon ney ni i lem ni bod rogon Jehovah. Ba t’uf David rok Got ma da i sap ngak ni bod rogon ba tapigpig ni ke chel ke togopuluw ko masta rok, ya i tay ni ir e en nra mang pilung u Israel.—1 Sam. 25:10, 11, 14, BT.
ia 80 ¶18
I Ngongol u Fithik’ e Gonop
18 I yog ni ngan tay urngin e kireb rok e pumoon rok nga daken me yog ngak David ni ngan n’ag fan rok. I yog ni pumoon rok e ri de thilthil nga fithingan ni balyang, nsana bochan e nge dag nde mat’aw ni nge darifannag David ir ni bochan e nge sulweg taban e kireb rok be’ ni aram rogon. Ki dag nib pagan’ ngak David ni ir owchen Jehovah ma manang ni be “mahl ni fan ngak” Jehovah. Ki yog ni manang e n’en ke micheg Jehovah u murung’agen David nge rogon nra mang pilung, ya yog ni gaar: “Somol . . . [e ra] tem ni gur e pilung nu Israel.” Ki yog ngak David ndabi rin’ ban’en nra yan i aw ni ir e kireb rok ara k’aring ni nge ‘kireban’ fa magafan’,’ ni be yip’ fan ni nge magawon e nangan’ rok. (Mu beeg e 1 Samuel 25:24-31, BT.) Rib sumunguy e thin rok me taw nga gum’irchaen David!
Boch Ban’en nib Ga’ Fan ko Thin rok Got
ia 80 ¶16
I Ngongol u Fithik’ e Gonop
16 Gur, re n’ey e be yip’ fan ni be togopuluw Abigail nga mat’awun figirngin ni ir lolugen, fa? Danga’, ya dab mu pagtalin ni togopuluw Nabal ngak reb e tapigpig rok Jehovah ni ke dugliy, ma re n’ey e rayog ni nge k’aring boor i girdien e tabinaw rok ndawor ra bucheged ban’en ni ngan thang e fan rorad. Ere faanra de rin’ Abigail ban’en, ma gur, gathi ku ra yan i aw ni kub kireb e rok ko n’en ke rin’ figirngin? Aram fan nthingari fol rok Got ko bin nge fol rok figirngin.