Urngin Ban’en ni Kug Dugliy Mab M’on Jehovah Riy

Ni gargelnageg u Amioûn u Lebanon ko May 19 ko duw ni 1940. Boch e duw nga tomuren, ma gamad chuw chon e tabinaw rog nggu warod gu pared ko fare mach nu Tripoli ni aram e gin nug ilal riy. Chon e tabinaw rog e yad manang Jehovah Got ma kub t’uf rorad. Dalip e ppin ni walageg ma taareb e pagel, ma gag romad e gub bitir. Fol Bible, nge muulung, nge rogon ni ngan ayuweg e girdi’ ni ngar nanged Got e aram e n’en nib ga’ fan u wan’ e tabinaw rog, ma gathi rogon ni nge yag e salpiy.

Bay in e walag ni kan dugliyrad u lan e ulung romad. Bagayad e Michel Aboud ni ma yarmiy e fol Bible ko ulung. I fil e tin riyul’ u New York, ma ir e tababnag e maruwel ni machib u Lebanon ko duw ni 1921. Ka be yib ngan’ug rogon nri ma tayfan ma ma ayuweg l’agruw i walag nib pin ni ka nog Anne nge Gwen Beavor ngorow ni kar mu’nagew fare Skul u Gilead. Ri pach e thin romad. Boor e duw nga tomuren ma rug felfelan’ u nap’an nug mada’gow Anne u Meriken. Boch nga tomuren mug mada’nag Gwen, ma ngiyal’ nem e kar mabgolgow Wilfred Gooch ma yow be pigpig ko Bethel u London u England.

ROGON E MACHIB U LEBANON

Nap’an ni kab fel’ yangareg ma ri in e Pi Mich u Lebanon. Machane gamad ba pasig ni gamad ma weliy ko girdi’ e n’en kug filed u Bible. Ug rin’ed e re n’ey ni yugu aram rogon ni be togopuluw e pi tayugang’ ko teliw ngomad. Bay boch ban’en ni i buch romad ni ka dawor gu pagtalin.

Bay borran ni ug machibgow Sana nreb e ppin ni walageg u reb e naun ni bay boch e apartment riy. Bay ba thal ko re naun nem ni ug machibnagew e girdi’ riy, me yib ba padrey i non ngomow. Rayog ni bay be’ ni ke yog ngak ni ngeb i non ngomow. Ere tabab i yog boch e thin nib kireb ngak walageg, ma aram me thuruy ko tawo’ nga but’ nge maad’ad. Bay be’ ni callnag e polis ni nge yib me guy rogon ni ngan ayuweg Sana. Ere nap’an nni fek fare padrey nga tafen polis, min pirieg ni bay e boyoch rok. Me fith e en nib ga’ ko polis ngak ni gaar: “Gur e mang? Gur reb e tayugang’ ko teliw, fa gur reb e ga’ u ba ulung i girdi’ nib ta cham?”

Ka be yib ngan’ug ba ngiyal’ ni pi’ e ulung romad puluwon reb e bus ni nge fekmad nga reb e binaw nib palog ni nggu machibgad. Nap’an nug tawgad ngaram ma rib fel’ rogon e machib nug ted nge mada’ ko ngiyal’ ni rung’ag e padrey e n’en ni gamad be rin’, ma aram me kunuy ba ulung i girdi’ ni ngar bad ra lied gamad. Ere ur rin’ed boch ban’en ni ngar k’aringed e marus ngomad, ma yad be pag e malang ngomad, ma aram me maad’ad e chitamag. Ka be yib ngan’ug yaan owchen ni ke mada’ e racha’ riy. Ere ra sulow e chitinag ko bus, ma gamad lay u tomur ni kari magafan’mad. Machane dab gu pagtalin e n’en ni yog e chitinag u nap’an ni be falay e gin ke maad’ad u dow e chitamag ni nge chuw e racha’ riy. I gaar: “Jehovah mu n’ag fan u wan’um, ya dar nanged e n’en yad be rin’.”

Ku bay bayay u nap’an nug warod ko binaw romad ni ngguyed e girdi’ romad, ma bay reb e tayugang’ ko teliw u tafen e tutuw rog. Re tayugang’ ko teliw nem e manang ni gallabthir rog e yow l’agruw e Pi Mich Rok Jehovah. Yugu aram rogon ni kemus ni nel’ e duw rog, me guy rogon ni nge k’aring e tamra’ ngog, me gaar: “Mang fan ndawor mu taufe?” Mu gog ngak ni ku gub bitir, mab t’uf ni ngkug nang boch ban’en u Bible miki gel e michan’ rog u m’on ni nggu un ko taufe. Bochan ndabun e n’en ku gog ngak, me yan i yog ko tutuw rog ni kug darifannag.

Yugu aram rogon ma de yoor ban’en nib kireb ni i buch rog, ya ba ga’ ni girdi’ nu Lebanon e yad ba gol. Ere boor i yad e i yag ni nggu machibnaged yad, maku boor i yad e i fil e Bible.

KUG DUGLIYED NI NGGU WAROD GU PARED NGA YUGU REB E NAM

Nap’an ni kug ma un nga skul, me yib reb e walag nib pagel nga Lebanon ni ir be’ nu Venezuela. I un ko muulung ko bin baaram e ulung ni gamad bay riy, me munmun me fel’ e thin rorow Wafa nreb e ppin ni walageg. Munmun mi yow mabgol, ma ranow ra parew nga Venezuela. Ra yol Wafa ma yugu be yog ko chitamag ni nggu warod gu pared nga Venezuela. Ma rin’ e re n’em ni bochan e ke tawrengnagmad. Munmun me m’agan’mad ni nggu warod gu pared ngaram!

Ere nap’an e duw ni 1953 mug tawgad nga Venezuela mug warod gu pared nga Caracas nib chugur ko gin bay e naun ko president riy. Bochan ni ngiyal’ nem e ku gub bitir, ma gu baadag nug ma yaliy e karrow ko president ni ma yib i yan ni bay u langgin ni bay be’ ni be kol e yap’ rok. Machane de mom ko gallabthir rog ni ngar mechamgow ko par u reb e nam nib thil, ma kub thil e thin, nge yalen, nge ggan, nge yafang riy. Bin riyul’ riy e nap’an ni kafin ra tababgow ni ngar mechamgow ko par u rom, me buch ban’en nri kireban’mad ngay.

KE BUCH BAN’EN NRI KIREBAN’MAD NGAY

I tabab ni nge m’ar e chitamag. Rug gingad ko re n’ey ni bochan e ir be’ nib gel mab fel’ fithik’ i dow. Der yib ngan’mad ba ngiyal’ ni ke m’ar. Ni pirieg ni ke cancer ma aram min sey. Reb e wik nga tomuren me yim’.

Dabiyog ni nggu weliy gelngin e kireban’ nug ted. Ngiyal’ nem e ka fini gaman 13 e duw rog. Dag lemnaged nra yim’ e chitamangimad, ere gu lemnaged ndakuriy ba ngiyal’ ni gamad ra felfelan’ bayay. Ba mo’maw’ ko chitinag ni nge mecham ngay ndaki moy figirngin. Machane gguyed nthingar gu ululgad nggu rin’ed e pi n’en ni ka gamad ma rin’, mab ga’ e ayuw ni pi’ Jehovah ngomad. Nap’an nug chuw u skul u Caracas ni ke gaman 16 e duw rog, ma rug baadag ni nggu ayuweg e tabinaw rog.

Ba ngiyal’ ko re ngiyal’ i n’em me leay Sana Rubén Araujo nreb e walag ni pumoon ni ke mu’nag fare Skul u Gilead ma ke sul nga Venezuela. Ra dugliyew ni nga ranow ra parew nga New York. Ere nap’an ni dugliy e tabinaw rog ni nggu un nga reb e skul nib tolang, ma aram mug wan nga New York nggu par ko re ppin ni walageg ney nge pumoon rok mug un ko skul u rom. Yow e ra ayuwegew gag ni nge chugur e tha’ u thilmow Jehovah u nap’an ni ug par rorow. Maku reb e, boor e walag ni pumoon ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en ko re ulung ni baaram ni gamad ma un ngay u Brooklyn ni yima non riy ni thin ni Spanish. Bay l’agruw i yad ni yag ni nggu nangrow nib fel’ rogon ni ka nog Milton Henschel nge Frederick Franz ngorow. Gali cha’ney e yow ma pigpig u Bethel u Brooklyn.

Nap’an ni chugur nga tungun e bin som’on e duw ni kug un ko skul u New York, mug tabab ni nggu lemnag e n’en ni nggu rin’ ko yafos rog. Bay boch e article u lan fare Wulyang ko Damit ni be weliy murung’agen boch e Kristiano ni kar nameged boch ban’en ni fan ko pigpig rorad ngak Jehovah ni kug beeg ma kug fal’eg i lemnag. Ug guy gelngin e felfelan’ ni ma tay e piin pioneer nge pi walag u lan e ulung romad ni yad ma pigpig u Bethel, ma gu baadag ni ngkug felfelan’ ni aram rogon. Machane ngiyal’ nem e dawor gu un ko taufe. De n’uw nap’an nga tomuren mug nang nib t’uf ni nggu ognag e yafos rog ngak Jehovah, ma aram e n’en nug rin’. Ere nap’an e March 30 ko duw ni 1957 min taufenageg.

BOCH BAN’EN NIB GA’ FAN NI NGGU DUGLIY

Tomuren nug un ko taufe, mug tabab ni nggu lemnag ni nggu un ko pioneer. Machane gu manang nib mo’maw’. Ya dabiyog ni nggu pioneer ma kug be un ko bin baaram e skul nib tolang ni kug un ngay. Boor yang e babyor ni ug yoloyed chon e tabinaw rog ngomad ni murung’agen e n’en kug dugliy ni aram e nggu tal ko skul, mug sul nga Venezuela nggu un ko pioneer.

Ere nap’an e June ko duw ni 1957, mug sul nga Caracas. Machane mug guy ni ke magawon rogon e par ko tabinaw rog, ya ba t’uf be’ ni nge maruwel ni nge yognag e salpiy nga lan e tabinaw. Ere mang ayuw e rayog ni nggu pi’? Yib be’ i ognag e maruwel ngog u reb e bank, machane rug baadag ni nggu pioneer. Ya bin riyul’ riy e, aram fan ni kug sul ngaram. Ere gu dugliy ni nggu rin’ ni l’agruw taab yay. Ere gu maruwel u bank u lan in e duw u polo’ e tayim rog, ma kug be pioneer. Dariy ba ngiyal’ ni ke yoor pa’ u puluwog ni aray rogon ara gu felfelan’ ni er gelngin!

Ri ki gel boch e felfelan’ rog u nap’an nug mada’gow Sylvia nreb e walag nib pin ni be’ nu Chiyamen nib pidorang ma ri kub t’uf Jehovah rok, mug mabgolgow nga tomuren. Cha’ney i Sylvia e kar bad e gallabthir rok ra pared nga Venezuela. Munmun ma gamow fakay l’agruw e bitir nreb e ba pagel ni ka nog Michel (Mike) ngak, ma reb e ppin ni ka nog Samira ngak. Ku aram e ngiyal’ nug tabab ni nggu ayuweg e chitinag. Ere gu fek ni nge par romad. Yugu aram rogon nib t’uf ni nggu tal ko pioneer ya nggu ayuweg e tabinaw rog, machane ug par ni gub pasig ko machib. Ngiyal’ nra puf u puluwmow Sylvia, ma gamow ma un ko pioneer ni ayuw.

KU REB E BAN’EN NIB GA’ FAN NI NGGU DUGLIY

Ka be un e bitir rog nga skul u nap’an ni buch rog e n’en kug weliy u tabolngin e re article ney. Ngiyal’ nem e rib fel’ rogon e par rog, ma piin gamad ma maruwel u bank e yad ma tayfag. Yugu aram rogon ma gu baadag ni nga i lemnag e girdi’ ni gag reb e tapigpig rok Jehovah. Ere ug par ni gu be lemnag e re n’ey. Ma aram mug parew leengig nga but’ nggu weliyew murung’agen e salpiy ni bay romow. Faan gu ra tal ko maruwel u bank, ma bay ba guruy i salpiy ni yira pi’ ngog. Gguyew ni faan gamow ra momnag rogon e par romad, ma gamad ra gaman ko salpiy ni bay romow u ba ngiyal’ nib n’uw nap’an ni bochan e dariy bang ni bay e malfith romow riy.

De mom ni nggu rin’ e re n’ey, machane ba ga’ e ayuw ni pi’ leengig nge chitinag ngog. Ere rib gel e felfelan’ nug tay ni bochan e rayog ni nggu un ko pioneer bayay! Machane me buch ban’en ndag lemnagew nra buch.

BAN’EN NI BUCH NUG GINGOW NGAY!

Bay borran nug warow gguyew e togta me yog ni ke diyen Sylvia. Rug gingow ko re n’ey! Yugu aram rogon ni ka rug felfelan’, machane ma kug par ni gu be lemnag murung’agen e pioneer ni kug dugliy ni nggu un ngay. Gur, ka rayog ni nggu rin’ e re n’ey? Yugu aram rogon, ma gamow ba felfelan’ ni bay ki yag reb e bitir ni nggu fakayew. Machane ka yug gu be par ni gu be lemnag ko ka rayog ni nggu un ko pioneer fa dabiyog.

Tomuren nug weliyew e n’en ni nggu rin’ew, ma aram ma gamow dugliy nrayog ni nggu un ko pioneer. Nap’an e April ko duw ni 1985, min gargeleg Gabriel ni bin th’abi bitir e pagel ni fakmow. Me yan i June ko re duw nem, mug tal ko maruwel u bank mug tabab ko pioneer bayay. Boch nga tomuren mug mang reb i girdien e Branch Committee. Machane gathi Caracas e bay e branch riy, ere thingar gu milekag u lan sogonap’an 50 e mayel (80 km) ni l’agruw ara dalip yay u reb e wik ni nggu wan ko gin bay e branch riy.

KUG CHUWGAD KUG WAROD GU PARED NGA BANG

Bochan ni bay e branch ofis u La Victoria, ma aram fan nug dugliyed ni nggu warod gu pared ngaram ya nggu chugurgad nga Bethel. Re n’ey e ri thilyeg rogon e par romad. Rib ga’ fan chon e tabinaw rog u wan’ug, ma rug be pining e magar ngorad. Ba ga’ e ayuw nra pied ngog ni bochan e ba m’agan’rad ni ngar rin’ed e re n’ey. I m’agan’ Baha nreb i walageg nib pin ngay ni nge ayuweg e chitiningmad. Ngiyal’ nem e ke mabgol Mike, machane dawori chuw Samira nge Gabriel u tabinaw. Nap’an nug warod gu pared nga La Victoria ma thingar ra digeyew e pi fager rorow u Caracas. Ku thingari guy Sylvia rogon ni nge mecham ko par u reb e binaw nib achig nib thil ko bin baaram e mach nib ga’ ni ug pared riy. Ku thingar gguyed rogon ni nggu mechamgad ko par u reb e naun nib achig boch. Arrogon, boor ban’en nthingar gu rin’ed u nap’an nug chuwgad u Caracas nggu warod gu pared nga La Victoria.

Machane ki thil boch ban’en bayay. I un Gabriel ko mabgol, me chuw Samira u tabinaw. Nap’an e duw ni 2007 mi nog ngomow Sylvia ni nggu warow gu pigpiggow u Bethel. Ka aram e gin gamow be pigpig riy e chiney. Mike ni bin th’abi ilal e pagel ni fakmow e ir reb e piilal, ma yow ma pioneer Monica ni ppin rok. Gabriel e ku ir reb e piilal ma yow ma pigpig Ambra ni ppin rok u Italy. Me Samira e ma pioneer maku ma pi’ e ayuw ko maruwel u Bethel.

GUB FELFELAN’ KO TIN KUG DUGLIY

Riyul’ ni boor ban’en nib ga’ fan ni kug dugliy u lan e yafos rog. Machane dariy ban’en ni kug kalngan’ug riy. Ya gub felfelan’ ko tin kug dugliy. Gub felfelan’ nga urngin e tin ke yag ni nggu rin’ ni fan ko pigpig rog ngak Jehovah. U lan e pi duw ni ke yan ma kug guy feni ga’ fan ni nge par nib fel’ e tha’ u thildad Jehovah. Demtrug ko ba achig ara ba ga’ e tin nib t’uf ni ngad dugliyed, ma rayog ni nge pi’ fare gapas ngodad “ndabi chuchugur ni nge nang e girdi’ fan.” (Fil. 4:6, 7) Ri gamow baadag Sylvia e pigpig ni gamow be tay u Bethel, ma kug guyew ni ke tow’athnag Jehovah e pi n’en kug dugliyew ni bochan e gubin ngiyal’ ni gamow ma m’oneg u lan e yafos romow.