BUKU YI MAVANGA

1 Mu kinongo kitheti yi kusonikina Tiofilo, minu yisonika mambu moso Yesu katona kuvanga ayi kulonga, 2 nati mu kilumbu bammakisa ku diyilu, bo kamana kuvana zithuadusulu mu nzila phevi yinlongo kuidi bapostolo bo nandi kasola. 3 Bo kakindama mu ziphasi nati ku lufua, bosi nandi wumonikina kuidi bapostolo muingi kuba vana bivisa ti nandi widi wumoyo. Nandi wu bamonikina mu 40 di bilumbu ayi wutubila matedi Kintinu ki Nzambi. 4 Mu thangu kakutakana yawu, nandi wuba vana lutumu alulu: “Lubika botuka ku Yelusalemi. Vayi lutatamana kuvingila mambu Tata ka lukanikisa, dedi bo minu yi lukambila. 5 Kibila dedi bo muzabidi, Yoane wubotikila batu mu nlangu, vayi benu mua bilumbu to bisiedi, lunkuiza botimina mu phevi yinlongo.”

6 Diawu bo babue kutakana yandi, bawu banyuvula: “A Mfumu, ayiyi yawu thangu wunkuiza bue sikika Kintinu ku Isaeli?” 7 Nandi wuba kamba: “Benu luisi ko nsua wu kuzaba thangu ayi kilumbu, kibila naveka Tata to widi nsua mu mawu. 8 Vayi bo phevi yinlongo yala kulumuka mu benu, luala tambula mangolo ayi luala ba zimbangi ziami ku Yelusalemi, ku Yuda, ku Samalia ayi nati kusukila nza.” 9 Bo kamana kutuba mawu, bammakisa ku diyilu ayi bapostolo baba kuntalanga, bosi dituti dimfuka ayi bawu basa buemmona ko. 10 Ayi bo baba tala ku diyilu mu thangu nandi kaba maka, mu kinzimbukila vamonika babakala buadi baba bikhutu biphembi, 11 ayi bawu baba kamba: “Basi Ngalili, kibila mbi mube telimina avovo ayi muntadila ku yilu? Yesu no muntala kutombuka ku diyilu, wala bue kuizila yoyawu phila kantombukila ku diyilu.”

12 Bosi bawu bananguka ku mongo wu minti mi Olive ayi bavutuka ku Yelusalemi; vawu vaba nduka kilometro yimueka.* 13 Bo bavitila,* bawu bamaka ku sala yiba ku kibanga ki nzo bavikila. Ayi va khati’awu vaba Petelo, Yoane, Tiagu, Andele, Filipi, Tomasi, Batolomeu, Matai, Tiagu muana Alifeu, Simoni mvandi bantedilanga nkua kifuza ayi Yuda muana wu Tiagu. 14 Mu kithuadi, baboso batatamana kusambila. Bawu baba va kimueka na bakietu, kubunda mvandi Malia ngudi Yesu, na zikhomba zinkaka zi Yesu.

15 Mu bilumbu beni, bo thalu yi batu baba kutakananga yiyiza ba nduka 120 di batu, Petelo wutelama va ntual’awu ayi wutuba: 16 “Zikhomba, vaba tombulu mambu Davidi kabikula mu nzila phevi yinlongo matedi Yuda, no wutuadisa batu bayiza kanga Yesu, masalama. 17 Kibila nandi mvandi wuba wumueka mu befu ayi wusolu, muingi kubuela mioko kisalu akiki ki kusamuna. 18 (Dibakala adiodio, wusumba tsola mu zimbongo zikhambulu zisonga ayi bo kabuila ki ntu, kivumu kiandi kibuka ayi midi* miandi mioso mibasika. 19 Ayi mambu amomo mayiza zabakana kuidi batu boso baba ku Yelusalemi, diawu tsola beni yiyiza zabikinina mu mbembu’awu Akelidama, mawu mansundula “Tsola yi Menga.”) 20 Kibila madi masonama mu Minkunga ti: ‘Kibuangu kiandi kankalanga kiala siadila bobo ayi ni mutu kalasa bue kala ko kuna,’ mvandi: ‘Bika mutu wunkaka katambula kiyeku kiandi ki kukengidila.’ 21 Diawu, vantombulu kusola wumueka mu babakala baba diatanga yitu, mu thangu Mfumu kavanga kisalu kiandi va khat’itu, 22 kutona mu kilumbu Yoane kambotika nati mu kilumbu bannata ku diyilu, muingi kaba mbangi yi luvulubukusu luandi va khat’itu.”

23 Mu phila ayoyo, bawu basola batu buadi, Matia ayi Yozefi baba tedilanga Balisabasi ayi mvandi wuba wuzabakana mu dizina di Yustu. 24 Bosi bawu basambila mu kutuba: “A Yave, ngie zebi mintima mi batu boso, wu tuzabikisa nani mu babakala ababa ngie besola, 25 muingi katambula kiyeku akiki ki kisalu ki kusamuna ayi ki kuba mvuala;* biyeku bio Yuda kayekula muingi kadiatila mu nzil’andi veka.” 26 Diawu, bawu bata tsusa* muingi kuzaba mvutu wu Nzambi mu baba buadi. Ayi dimanya beni dibuila kuidi Matia ayi nandi wuyiza dukisa thalu yi 12 di bapostolo.

2 Bosi mu kilumbu ki Nkungi wu Pentekoti, baboso baba bakutakana va kibuangu kimueka. 2 Mu kinzimbukila bayuwa biyoko bifumina ku diyilu biba buka kivuka ki phemu yingolo ayi biyoko beni bimana kuwala ku nzo yo baba bakala. 3 Bosi bawu batona kumona minlaki mi mbazu, miba buka ludimi ayi miawu mitona kutembakana ayi kukuluka mu kadika mutu mu bawu; 4 ayi phevi yinlongo yiyadila baboso ayi bawu batona kukoluka zimbembu ziviakana, dedi bo phevi yaba kuba tuadisila.

5 Mu thangu beni, basi Yuda boso baba zingilanga mu bibuangu binkaka ayi baba kinzikanga beni Nzambi, baba ku Yelusalemi. 6 Ayi bo vayuwakana biyoko beni, nkangu wu batu wukutakana ayi bayituka, kibila baboso baba kuwa minlandikini mi Yesu kukolukila mu zimbembu ziawu. 7 Bukiedika, bawu bayituka beni ayi batuba: “Batu boso abobo badi mu kukoluka, basi ko basi Ngalili? 8 Vayi buidi kadika mutu mu befu, kadi mu kukuwila mu mbembu’andi kabutukila? 9 Va khat’itu vadi basi Palite, basi Mede, basi Elami, basi Mezopotami, basi Yuda, basi Kapadosi, basi Pontu ayi basi divula di Azia, 10 basi Filigia, basi Pamfilia, basi Ngipiti, ayi batu baba mu bibuangu bi Libia ku ndeku divula di Sirene, zinzenza zifumina ku Loma, mvandi basi Yuda ayi bo bakikinina kinganga ki basi Yuda, 11 basi Krete ayi basi Arabia. Befu tuma bakuwa kutubila mu zimbembu zitu matedi mambu ma kukuitukila Nzambi kavanga.” 12 Bukiedika, baboso bayituka, basimina ayi bakiyuvusa: “Mbi mambu amomo mansundula?” 13 Vayi bankaka baba kuba vueza ayi batuba: “Batu abobo, babe kolo malavu.”

14 Vayi Petelo ayi kumi mueka di bapostolo batelama ayi nandi wuba kamba mu mbembu yinangama: “Babakala ba basi Yuda ayi benu boso munkalanga ku Yelusalemi, tekanu matu ayi yuwanu buboti mambu yentuba: 15 Bukiedika, batu abobo basa kolo ko malavu, banga bo benu muidi mu kuyindudila, kibila tukhidi mu kilokula kintatu va meni. 16 Vayi mambu amama mawu mabikulu, mu nzila ḿbikudi Yoeli: 17 ‘“Mu bilumbu bitsuka,” butubidi Nzambi, “yala kulumuna phevi’ami kuidi mintindu mioso mi batu, ayi bana binu ba babakala ayi ba bakietu bala bikula, matoko va khat’inu bala mona bimona mesu ayi babakala bama nuna bala lotu zindosi, 18 ayi mu bilumbu beni yala kulumuna phevi’ami nati kuidi bisadi biama bi babakala, bi bakietu ayi bawu bala bikula. 19 Yala vanga mambu ma kukuitukila ku diyilu ayi yala vanga bidimbu va ntoto: menga, mbazu ayi matuti ma muisi. 20 Thangu yala kituka kitombi ayi ngonda yala kituka yibenga buka menga, ava kilumbu kinneni ayi ki nzitusu ki Yave kiza. 21 Ayi woso mutu wumfiatila mu dizina di Yave, wala vuka.”’

22 “Babakala ba Isaeli, yuwanu mambu amama: Yesu musi Nazaleti, wuba mutu Nzambi kafila. Ayi bivisa mu mawu, bimonika mu mambu ma kukuitukila nandi kavanga, mangitukulu ayi bidimbu binkaka Nzambi kavanga va khat’inu mu nzil’andi, dedi bo benu luzabidi. 23 Nzambi wuyizabidila ti Yesu bala nkanga ayi nandi wubika mambu amomo mamonika. Benu mumbanda va dikunzi ayi lumvonda mu kusadila batu bakhambu zaba nsiku. 24 Vayi Nzambi wunkula, mu kumvulubusa mu lufua, kibila lufua lusa ba ko mangolo ma kutatamana kunkanga. 25 Kibila Davidi wutuba matedi nandi: ‘Yintatamananga kutula Yave va ntual’ama, kibila nandi widi ku khonzu’ama yi lubakala muingi kukhieba. 26 Mu kibila akiokio, ntim’ami wuyangalala ayi yiyolukila mu nyenzi yiwombo. Ayi minu yala tatamana kuzingila mu kivuvu, 27 kibila walasa mbika ko mu Dibumbi ayi walasa bika ko kisadi kiaku kikuikama kabola. 28 Ngie wutsadisa kuzaba zinzila zi luzingu, ngie wala wesa ntim’ami mu mayangi va ntual’aku.’

29 “Zikhomba, bikanu yimu kamba matedi mfumu dikanda Davidi, nandi wufua ayi banzika. Ayi dibumbi diandi dikhidi nati bubu va divula ditu. 30 Mu kuba ḿbikudi ayi mu kuzaba ti Nzambi wunkanikisa ti wumueka mu nkun’andi, wunkuiza kala va kikundu kiandi ki kimfumu, 31 nandi wubikula matedi luvulubukusu lu Klistu ayi wutubila matedi luawu, bo katuba ti balasa kunkuekula ko ku Dibumbi ayi nyitu’andi yalasa bola ko. 32 Nzambi wuvulubusa Yesu, ayi befu boso tuidi zimbangi mu mawu. 33 Mu kuzaba ti Nzambi wunnangika va khonzu’andi yi lubakala ayi wutambula phevi yinlongo kuidi Tata, diawu kabe kulumunina yawu dedi bo benu luidi mu kumuena ayi luidi mu kukuwila. 34 Davidi kasa kuenda ko ku diyilu, vayi nandi wutuba: ‘Yave wukamba Mfumu’ama: “Kala va khonzu’ama yi lubakala, 35 nati yala tula zimbeni ziaku ku tsi bitambi biaku.”’ 36 Diawu, bika batu boso ku Isaeli bazaba mu bukiedika ti Nzambi wubieka Yesu no benu muvonda va dikunzi, Mfumu ayi Klistu.”

37 Bo bayuwa mawu, mintima miawu miba beni mu kiunda. Diawu bakambila Petelo ayi bapostolo bankaka: “Buabu zikhomba, mbi tufueti vanga?” 38 Petelo wuba vutudila: “Nyonginanu masumu minu ayi kadika mutu mu benu kafueti botama mu dizina di Yesu Klistu, muingi mubaka nlemvu wu masumu minu. Mu phila ayoyo, munkuiza tambula nkhailu wu phevi yinlongo. 39 Kibila lukanu luandi lutedi mu benu, bana binu ayi kuidi baboso badi mu bibuangu binkaka, bo Yave Nzambi kala sola.” 40 Nandi wuba vana kimbangi kiduka ayi wuba lubula mu kuba kamba: “Vukanu mu mbandu ayiyi yiwedi bankua mambi.” 41 Mu phila ayoyo, baboso bakikinina mu mambu katuba, babotama. Ayi mu kilumbu beni, mu kutala ayi mu kumona 3.000 bi batu bayiza ba mvawu minlandikini mi Yesu. 42 Ayi bawu batatamana kulonguka kuidi bapostolo, kuvanasana biuma, kudia va kimueka ayi kusambila.

43 Bukiedika, baboso bayiza ba beni boma ayi mangitukulu mawombo ayi bidimbu bitona kuvangama mu nzila bapostolo. 44 Baboso bayiza ba minlandikini mi Yesu, baba kuyivanasananga biuma bawu na bawu, 45 baba sumbisanga biuma baba ayi mintoto,* bosi zimbongo baba tambulanga, baba kabananga ziawu na bankaka, mu kutadila tsatu yi kadika mutu. 46 Kadika kilumbu baba tatamananga kukuenda ku tempelu, baba kithuadi mu makani mamueka, baba dengininanga mu zinzo ziviakana, baba dianga va kimueka, baba kabilanga bidia kuidi bankaka mu mayangi, ayi mu luzolo lu ntima woso, 47 baba zitisanga Nzambi, diawu dikabu dioso baba kuba kinzikilanga. Mu thangu beni, kadika kilumbu Yave waba tatamananga kutuala batu bo nandi kaba vukisa va khati’awu.

3 Petelo ayi Yoane baba tombuka ku tempelu mu thangu yi kusambila, mu kilokula ki vua, 2 ayi dibakala dimueka wuba kikata tona kabutuka, baba kunnatanga kadika kilumbu va muelu wu tempelu baba tedilanga Muelu Wumboti, muingi kadinda zimbongo kuidi batu baba kotanga ku tempelu. 3 Bo kamona Petelo ayi Yoane kukota ku tempelu, nandi wutona kuba dinda zimbongo. 4 Vayi Petelo, va kimueka na Yoane, basikika thalu kuidi nandi ayi Petelo wunkamba: “Wutu sikika thalu.” 5 Diawu nandi kasikikila thalu’andi kuidi bawu, mu kutedimina kutambula kioso kiuma. 6 Ayi Petelo wunkamba: “Yisi ko palata ayi wola, vayi bio bidi yami, biawu yi kuvana. Mu dizina di Yesu Klistu musi Nazaleti, diata!” 7 Mu phila ayoyo, Petelo wunsimba mu koko ku lubakala ayi wuntelimisa. Muna thangu beni, bitambi ayi bikhesi biandi bikinda; 8 ayi mu khumbu yimueka, nandi wuzotuka, wutelama, wutona kudiata ayi wukota ku tempelu mu kue zotukanga ayi kue kembisanga Nzambi. 9 Batu boso bammona bo kaba kue diatanga ayi kue zitisanga Nzambi. 10 Ayi bo bamona ti, nandi dibakala waba kalanga va Muelu Wumboti wu tempelu muingi kudinda zimbongo, bawu bayituka ayi basimina mambu mamonika.

11 Dibakala beni, wusimba mioko mi Petelo ayi Yoane. Bosi nkangu wu batu baduma muingi kue badengana va kibuangu* baba tedilanga varanda yi Salomo ayi bawu baba kuituka beni mu mawu. 12 Bo Petelo kamona mawu, diawu kaba kambila: “Babakala ba Isaeli, kibila mbi lunkuitukila mu mawu ayi kibila mbi mu tutadila mu phila ayoyo, buka ti mu mangolo mitu tube vangila mawu voti mu kifuza* kitu mu Nzambi? 13 Nzambi yi Abalahami, yi Isaki ayi yi Yakobi, Nzambi yi bakulu bitu, wuzitisa kisadi kiandi Yesu, no benu mumanga ayi muyekula kuidi Pilatu, kheti nandi wubaka makani ma kumbasisa mu buloku. 14 Bukiedika, benu mumanga dibakala diba dinlongo ayi disonga, ayi mudinda muingi babasisa dibakala diba mvondi, 15 benu muvonda Mutu Wusolu muingi kuvana luzingu. Vayi Nzambi wumvulubusa mu bafua ayi befu tuidi zimbangi mu mawu. 16 Mu kibila ki dizina diandi ayi mu kibila ki kiminu mu dizina diandi, diawu dibakala adidi lummona ayi no benu luzebi, kama telimina. Kiminu kinkuizilanga mu Yesu, kiawu kima vanga dibakala adidi kubeluka va ntuala benu boso. 17 Zikhomba, yizebi ti benu ayi zimfumu zinu, luvangila mawu mu khambu zaba. 18 Vayi mu phila beni, Nzambi wudukisa mambu kabikula mu nzila mimbikudi mioso ti, Klistu wala viokila mu ziphasi.

19 “Nyonginanu masumu minu ayi vutukanu kuidi Nzambi,* muingi mubaka nlemvu wu masumu minu ayi lubaka luvovomu lumfuminanga kuidi Yave 20 ayi muingi kafila Klistu mutu wo nandi kasola, Yesu. 21 Nandi kafueti tatamana ku diyilu, nati mu thangu Nzambi kala bue vutula mambu moso dedi bo mabela va thonono. Mambu nandi katuba mu nzila mimbikudi miandi minlongo mu thangu yikhulu. 22 Bukiedika, Mose wutuba: ‘Yave Nzamb’inu, wela musodila va khati zikhomba zinu, ḿbikudi widi buka minu. Benu mufueti kuwa mambu moso kala mukamba. 23 Bukiedika yimu kamba, woso mutu wala manga kukuwila ḿbikudi beni, wala bungu va khati dikabu.’ 24 Ayi mimbikudi mioso babikula, kutonina kuandi kuidi ḿbikudi Samueli ayi baboso bayiza ku ntual’andi, batubila matedi bilumbu abibi. 25 Benu muidi bana ba mimbikudi ayi muidi mu khati luwawanu* Nzambi kavanga na bakulu binu, bo kakamba Abalahami: ‘Makanda moso va ntoto, mala baka lusakumunu mu muana wala butukila mu nkun’aku.’ 26 Bo Nzambi kabieka kisadi* kiandi, nandi wumfila theti kuidi benu, muingi kamu sakumuna bo kadika mutu mu benu kamvanga mangolo ma kutatuka mambu mambi.”

4 Mu thangu baba buadi baba koluka na dikabu, vatuka zinganga nzambi, ntuadisi wu tempelu ayi basadusi. 2 Bawu baba badasuka, kibila bapostolo baba longa dikabu mu kuba zabikisa va nyalu nguba matedi luvulubukusu lu Yesu. 3 Diawu baba kangila ayi baba tudila mu buloku nati mu kilumbu kilanda, kibila builu baba kanga. 4 Kheti bobo, batu bayuwa malongi bawu balonga, bakikinina mu Nzambi ayi thalu yi minlandikini yiyiza ba mu kutala ayi mu kumona 5.000.

5 Mu kilumbu kilanda, zimfumu, bakulutu ayi ziescriba, bakutakana ku Yelusalemi, 6 va kimueka na Anasi no wuba mfumu zinganga nzambi, mvandi na Kaifasi, Yoane, Alesandele ayi baboso baba mu dikanda di mfumu zinganga nzambi. 7 Bawu batula Petelo ayi Yoane va khati’awu ayi baba yuvula: “Mu mangolo manani voti mu dizina dinani muvangidi mambu amomo?” 8 Diawu Petelo, mu thuadusulu phevi yinlongo wuba kamba:

“Zimfumu zi dikabu ayi bakulutu, 9 boti bubu luidi mu ku tufundisa mu kibila ki diambu dimboti bavangidi dibakala adiodio wubedi kikata, ayi boti lutidi kuzaba nani wuvengi dibakala adiodio kubeluka, 10 zimfumu ayi dikabu dioso di Isaeli, zabanu ti mu dizina di Yesu musi Nazaleti, no benu muvondila va dikunzi, vayi no Nzambi kavulubusa mu bafua; ngete mu nzil’andi, muawu dibakala adidi kabelukidi, dedi bo lu kummuena va ntual’inu. 11 Yesu, nandi ‘dimanya dio benu mintungi lukhambu vua nkinza, vayi wuyiza ba dimanya dimfunu di thokongo.’* 12 Kubotula kuandi amomo, phulusu yilendi kuizila ko kuidi mutu wunkaka, kibila vasi ko dizina di mutu wunkaka va mbata ntoto, dilenda tuadisa phulusu kuidi batu.”

13 Bo bamona ti Petelo ayi Yoane baba batu bakhambu longuka beni, vayi kheti bobo baba kibakala, bawu bayituka ayi bavisa ti badiata va kimueka na Yesu. 14 Bawu basa bue ba ko ni diambu dimueka di kutuba, kibila dibakala beni wuba kikata vayi wubeluka, wuba vana ntual’awu. 15 Diawu baba tumina babasika ku Sinedrio* ayi batona kutubila mawu va baveka; 16 mu kutuba: “Mambu mbi tunkuiza vangila batu abobo? Kibila tube mona mambu ma kukuitukila mabe vangimina mu nzil’awu. Mvandi batu boso ku Yelusalemi bama zaba mawu ayi tuisi ko bu kuma mangina. 17 Muingi mawu mabika luta zabakana kuidi dikabu dioso, tufueti kuba tula boma ayi kuba kamba babika kubue longa bankaka matedi dizina adiodio.”

18 Diawu bawu baba tumisina ayi baba vanina nsiku muingi babika kutuba ni diambu ayi babika kulonga mu dizina di Yesu. 19 Vayi Petelo ayi Yoane baba vutudila: “Tubanu theti benu veka zimfumu, boti didi diambu dimboti va mesu ma Nzambi kumu tumukina, vayi kubika kuandi Nzambi. 20 Befu tulendi bika ko kutuba matedi mambu tumona ayi tuyuwa.” 21 Mu phila ayoyo, bo bamana kuba tula boma, bawu baba bikidila kibila basa kuba mona ko ni kibila muingi kuba fundisa. Mvandi baba mona boma dikabu, kibila bawu baba zitisanga Nzambi mu mambu mamonika. 22 Kibila dibakala beni babelusa mu mangitukulu amomo, wuba kuvioka 40 di mimvu.

23 Bo baba basisa, bawu bayenda kuba minlandikini minkaka ayi baba zabikisa mambu zimfumu zi zinganga nzambi ayi bakulutu baba kamba. 24 Bo bayuwa mawu, va kimueka bawu basambila kuidi Nzambi mu kutuba:

“A Mfumu Yilutidi, ngie wuvanga diyilu, ntoto, ḿbu ayi biabioso bidi muawu, 25 ayi ngie wuyolukila mu phevi yinlongo mu nzila nkulu’itu, kisadi kiaku Davidi: ‘Kibila mbi mimvila babela nyikuka-nyikuka ayi makabu bayindudila mambu maphamba? 26 Mintinu mi nza ayi minyadi babaka makani ma kuba kithuadi, muingi kunuanisa Yave ayi mutu nandi kasola.’ 27 Bukiedika, Elodi ayi Ponsi Pilatu, va kimueka na bapakanu ayi basi Isaeli, babe kutakana va divula adidi muingi kunuanisa kisadi kiaku kinlongo Yesu, no ngie wusola, 28 muingi bavanga mambu ngie wubikula mu mangolo maku ayi mu luzolo luaku ti mafueti monika. 29 Vayi buabu, a Yave, yuwa mambu badi mu kutuba muingi ku tutula boma ayi sadisa bisadi biaku batatamana kulonga diambu diaku mu kibakala kioso, 30 bo wunsadila mioko miaku muingi kubelusa ayi bo wumvanga bidimbu ayi mangitukulu mu nzila dizina di kisadi kiaku kinlongo, Yesu.”

31 Bo bamana kulomba, kibuangu baba kinyikuka, phevi yinlongo yituadisa baboso ayi batona kulonga diambu di Nzambi mu kibakala.

32 Kubika kuandi amomo, vaba minlandikini miwombo ayi baboso baba phila yimueka yi kuyindudila ayi mabanza* mamueka. Mvandi ni wumueka mu bawu waba tuba ti biuma kaba bidi biandi, vayi baba kabilanga bankaka biuma baba. 33 Ayi bapostolo mu kifuza, batatamana kuvana kimbangi matedi luvulubukusu lu Mfumu Yesu ayi baboso baba tambula beni lusakumunu mu mamboti malutidi. 34 Ni wumueka mu bawu waba viokila mu tsatu, kibila baboso baba zitsola ove zinzo, baba ku zisumbisanga ayi baba tualanga zimbongo baba sumbisilanga ziawu, 35 ayi baba ku zivananga kuidi bapostolo, muingi bakaba ziawu mu kutadila tsatu yi kadika mutu. 36 Mawu Yozefi kavanga no baba tedilanga kuidi bapostolo Balinabasi (dizina dinsundula “Muana wu Mbombolo”), musi levi wubutukila ku Chipre. 37 Nandi wusumbisa kitini ki ntoto kaba ayi zimbongo, wunata ziawu kuidi bapostolo.

5 Mvandi vaba dibakala dimueka baba tedilanga Anania. Nandi ayi nkazi’andi Safila, basumbisa kitini kiawu ki ntoto.* 2 Vayi ku kinsueki, nandi ayi nkazi’andi babonga zimbongo zinkaka, bosi ndambu yisiala banata yawu kuidi bapostolo. 3 Vayi Petelo wunkamba: “Anania, buidi ngie bebikila Satana ka kuvanga kuvuna phevi yinlongo mu khambu mona tsoni, ayi kubonga ku kinsueki ndambu zimbongo besumbisila kitini kiaku ki ntoto? 4 Mvandi, kitini beni ki ntoto kisa ba ko kiaku ava ngie wusumbisa kiawu? Ayi bo wusumbisidi kiawu, zimbongo zisa ba ko mu nsu’aku? Buabu, kibila mbi wubakidi makani amomo mu ntima ma kuvanga mambu ma phila ayoyo? Ngie wusa vuna ko batu, vayi Nzambi.” 5 Bo kayuwa mambu amomo, Anania wubua ayi wufua. Ayi baboso bayiza zaba mawu, baba beni boma. 6 Bosi matoko bazinga nyitu’andi mu minledi ayi banata yawu ku nganda muingi kue zika.

7 Bo vavioka nduka bilokula bitatu, nkazi’andi wutuka, vayi kasa zaba ko mambu mamonika. 8 Petelo wunyuvula: “Khamb’abu, mu thalu ayiyi mube sumbisila kitini kinu ki ntoto?” Nandi wumvutudila: “Ngete, mu thalu ayoyo.” 9 Mu phila ayoyo, Petelo wunkamba: “Kibila mbi benu babuadi mube wizinina muingi kuthota phevi yi Yave? Batu babe kue zika nnuni’aku beka va muelu, muingi ba kunata ngie mvaku ku nganda.” 10 Mu kinzibukila, nandi wubua va ntuala Petelo ayi wufua. Bo matoko bakota, bambata wufua; bosi bannanguna, bannata ku nganda ayi banzika va khonzu bazikila nnuni’andi. 11 Mu phila ayoyo, minlandikini mioso mi Yesu ku Yelusalemi ayi baboso bayuwa mambu amomo, baba beni boma.

12 Mvandi, mu nzila bapostolo, vatatamana kumonika bidimbu ayi mangitukulu mawombo va khati dikabu ayi baboso baba kutakananga va varanda yi Salomo. 13 Bukiedika, vaba batu bankaka bakhambu monisa kibakala muingi kuba yawu va kimueka. Vayi kheti bobo, dikabu dioso diaba tubilanga buboti minlandikini mi Yesu. 14 Mvandi vaba thalu yinneni yi babakala ayi bakietu bakikinina mu Mfumu, baba buelamanga va khati’awu. 15 Ayi khumbu ziwombo, batu baba natanga zimbevu mu zinzila ayi baba kuba lekisanga mu mua bika ayi biteva, muingi bo Petelo kamvioka, kheti kisuisila* kiandi kiviokila vo baba. 16 Mvandi batu baba mu mavula mafikama na divula di Yelusalemi, baba tualanga zimbevu, batu baba mu thuadusulu yi ziphevi zimbi ayi baboso baba belukanga.

17 Vayi nkulutu wu zinganga nzambi ayi baboso baba ku khonzu’andi, baba mu kinganga ki basadusi, bayiza wala kiphala mu bapostolo. 18 Diawu bakangila bapostolo ayi baba tula mu buloku buba ku divula beni. 19 Vayi muna builu beni, mbasi yi Yave yizibula mielu mi buloku, wuba basisa ku nganda ayi wuba kamba: 20 “Yendanu, vutukananu ku tempelu ayi tatamananu kulonga dikabu tsangu yoso yitedi luzingu.” 21 Bo bayuwa mambu amomo, bawu bakota ku tempelu, ayi meni meni bawu batona kulonga.

Bo nkulutu wu zinganga nzambi ayi baboso baba ku khonzu’andi bavitila, batumisa mimfundisi ayi bakulutu boso ba dikabu di Isaeli, bosi batuma muingi benda bebasisa bapostolo mu buloku. 22 Vayi mu thangu minsungi bavitila ku buloku, bawu basa bata ko bapostolo, diawu bawu bavutukila muingi kuba zabikisa mambu amama: 23 “Tube kue bata buloku boso buzibama buboti ayi minkengididi babe ba mu mielu, vayi bo tube kota, tusa bata ko ni mutu ku khati.” 24 Bo bayuwa mawu, nkulutu waba kiebanga bisalu ku tempelu ayi zimfumu zi zinganga nzambi, bayituka ayi baba kuyikuvusa, mbi binkuiza monika. 25 Vayi, vayiza mutu mueka muingi kuba kamba: “Batu benu mutudidi mu buloku, mu thangu ayiyi badi ku tempelu, badi mu kulonga dikabu!” 26 Nkulutu wu tempelu ayi minsungi miandi, bayenda muingi kue balanda, vayi mu khambu ku babula, kibila baba mona boma muingi dikabu dibika kuba viva mamanya.

27 Bo bavitila, baba tula va ntuala mimfundisi ayi nkulutu wu zinganga nzambi wuba vana biuvu 28 ayi wu bakamba: “Befu tumu kembi mubika longila mu dizina di mutu awowo, vayi tala phila lu mawesila Yelusalemi mu malongi minu! Ayi makani minu madi, ku tuvanga kumonikina ti tuidi fotu mu lufua lu mutu awowo.” 29 Petelo ayi bapostolo bankaka bavutudila: “Tufueti tumukina theti Nzambi kubika kuandi batu. 30 Nzambi yi bakulu bitu wuvulubusa Yesu mu bafua, no benu muvonda mu kumbanda va dikunzi. 31 Nzambi wunnangika ku khonzu’andi yi lubakala, muingi kaba Ntuadisi ayi Mvukisi muingi kusadisa basi Isaeli ba nyongina masumu mawu ayi babaka nlemvu mu mawu. 32 Befu tuidi zimbangi mu mambu amomo ayi phevi yinlongo yo Nzambi kavana kuidi bo ba kuntumukinanga theti, mvandi yidi mbangi.”

33 Bo bayuwa mawu, bawu badasuka beni ayi baba tomba kuba vonda. 34 Vayi wumueka mu bafalisi, baba tedilanga Ngamalieli, wutelama va khati mimfundisi. Nandi wuba nlongisi wu Minsiku ayi dikabu dioso baba kunkinzikanga. Nandi wutuma muingi babasisa bapostolo mu mua thangu ku nganda, 35 bosi wukamba zimfumu zinkaka: “Babakala ba Isaeli, banu keba keba mu mambu muntomba kuvangila babakala abobo. 36 Kibila mua thangu kumbusa, vamonika Teudasi, waba tubanga ti wuba dibakala dinkinza ayi mu kutala mu kumona vaba 400 di batu baba ku khonzu’andi muingi kumbuela mioko. Vayi bo bamvonda, baboso baba kunlandakananga batiakana ayi makani mandi masa salama ko. 37 Mua thangu kuntuala, mu bilumbu baba tanga thalu yi batu, vamonika Yuda musi Ngalili. Nandi mvandi wuba minlandikini. Dibakala adiodio mvandi bo kafua, baboso baba kunlandakananga batiakana. 38 Diawu mu mambu ma phila ayoyo, yiku lukamba ti, mubika tula nkaku batu abobo, bikanu bawu mu ndembama, kibila boti madi makani mawu voti kisalu bamvanga kidi ki batu, buna kisinkuenda ko ntuala; 39 vayi boti kidi kisalu ki Nzambi, buna benu luisinkuiza nunga ko kutelimisa kiawu. Ayi benu kumeka kuvanga mawu, buna muidi mu kunuanisa naveka Nzambi.” 40 Bawu bakikinina dilongi adiodio. Bosi batumisa bapostolo, baba bula ayi baba kamba muingi babika kubue tubila matedi dizina di Yesu, bosi ba babikidila muingi benda.

41 Mu phila ayoyo, bapostolo babasika ku nzo yi lufundusu mu mayangi, kibila bazaba ti batovukila mu kibila ki dizina di Yesu. 42 Ayi kadika kilumbu, kuba kuandi ku tempelu ayi mu nzo ka nzo, bawu basa bika ko kulonga, vayi batatamana kusamuna zitsangu zimboti matedi Yesu Klistu.

6 Mu bilumbu beni, thalu yi minlandikini yiyiza buelama. Ayi basi Yuda baba kolukanga kingeleko, batona kunyunguta matedi basi Yuda baba kolukanga kiebeleo, kibila mu thangu baba kabulanga bidia kadika kilumbu, baba zimbakananga mimfuizi baba kolukanga kingeleko. 2 Mu phila ayoyo, kumi wadi di bapostolo bakutikisa dikabu ayi baba kamba: “Buisi ko buboti tubika kutadila matedi diambu di Nzambi, muingi kukaba bidia mu zimeza. 3 Diawu zikhomba, solanu va khat’inu sambuadi di babakala badi bazabakana mu zikhadulu ziawu zimboti, badi thuadusulu yi phevi ayi badi nduenga muingi bakieba kiyeku akiokio ki nkinza, 4 vayi befu tufueti tatamana kukivana mu minsambu ayi kusadisa dikabu mu matedi diambu di Nzambi.” 5 Mambu amomo batuba, mayangidika beni dikabu ayi basola Estêvão dibakala di kiminu ayi wuba mu thuadusulu phevi yinlongo, Filipi, Polokolo, Nikanoli, Timoni, Palemena ayi Nikolau musi Antiokia, no wuyiza kikinina kinganga ki basi Yuda. 6 Bawu baba nata va ntuala bapostolo, bo bamana kuba sambidila, bosi baba thetika mioko.

7 Mu phila ayoyo, diambu di Nzambi ditatamana kutembakana ayi thalu yi minlandikini mi Yesu, yibuelama beni ku Yelusalemi. Mvandi bawombo mu zinganga nzambi, bayiza kuna kiminu.

8 Estêvão mu kibila ki lunungu kaba va mesu ma Nzambi ayi mu mangolo mawombo Nzambi kamvana, nandi waba vanganga bidimbu biwombo ayi mangitukulu va khati dikabu. 9 Vayi mua batu mu dingumba baba tedilanga batu Bakulu va Kivika, va kimueka na basi Sirene, basi Alexandria, mvandi mua ndambu mu basi Silisia ayi basi Azia, bayiza muingi kuthota Estêvão mu biuvu. 10 Vayi bawu basa kindama ko mu kibila ki nduenga ayi mu phila Estêvão kaba kolukila. 11 Diawu ku kinsueki, bavanga muingi batu bakikinina mambu amama: “Befu tube nkuwa kutubila bubi Mose ayi kuvueza Nzambi.” 12 Ayi bawu bavukumuna dikabu dioso, bakulutu ba dikabu ayi ziescriba, muingi badasukila Estêvão. Diawu mu kinzimbukila bayiza kunkanga ayi bannata ku Sinedrio.* 13 Bawu banata batu bata kimbangi ki luvunu mu kutuba: “Dibakala adidi kasimbika ko kuvueza kibuangu akiki kinlongo ayi Minsiku mi Mose. 14 Dedi, befu tube nkuwa kutuba ti Yesu musi Nazaleti, wala tolumuna kibuangu akiki ayi wela balula bikhulu bioso Mose ka tubikila.”

15 Ayi, mu thangu batu boso baba bakala ku Sinedrio batsikika thalu’awu kuidi Estêvão, bawu bamona ti kizizi kiandi kiba buka ki mbasi.*

7 Vayi nkulutu wu zinganga nzambi wunyuvula: “Amomo, madi makiedika?” 2 Estêvão wunkamba: “Babakala, zikhomba ayi matata, yuwanu! Nzambi yi nkembu, wumonikina tat’itu Abalahami bo kaba ku Mezopotami ava nandi kue zingila ku Harani, 3 vayi wunkamba: ‘Botuka ku tsi’aku ayi bika matata maku, muingi wenda ku kibuangu yinkuiza kumonisa.’ 4 Ayi nandi wunanguka ku tsi basi Kaldeu ayi wuye zingila ku Harani. Bosi, bo tat’andi kafua, Nzambi wunkamba kiza zingila ku ntoto awuwu benu muidi mu kuzingila bubu. 5 Vayi nandi kasa mvana ko kuna ni kiuka, mvandi kasa mvana ko ni mua kitini ki ntoto, vayi wunkanikisa ti nandi wunkuiza vua wawu, bosi wala vana wawu kuidi nkun’andi, kheti nandi mu thangu beni kasa ba ko ni muana. 6 Kubotula kuandi amomo, Nzambi wunkamba ti nkun’andi bala ba zinzenza ku tsi yingana ayi basi tsi beni, bala bakitula mimvika* ayi bala kuba tovula mu 400 di mimvu. 7 ‘Ayi minu yala fundisa dikabu beni diala kuba kitula mimvika,’ butubila Nzambi, ‘bosi bawu bala nanguka kuna ayi bala kumbuongimina va kibuangu akiki.’

8 “Mvandi wuvanga yandi luwawanu lu kuzengisa nyitu yi kibakala ayi Abalahami wuyiza ba tata yi Isaki, bosi nandi wuzenga nyitu’andi yi kibakala mu kilumbu ki nana. Ayi Isaki wuyiza buta Yakobi, mu Yakobi muawu muyizila 12 di zimfumu zi makanda. 9 Vayi mu kibila ki kiphala, zikhomba zi Yozefi bansumbisa ku Ngipiti. Vayi Nzambi kasa kunkuekula ko, 10 ayi nandi wumvukisa mu ziphasi ziandi zioso. Wumvana lunungu ayi nduenga va ntuala Falawo ntinu wu Ngipiti. Ayi ntinu awowo, wumbieka mfumu yi Ngipiti ayi wuntula muingi kayadila nzo’andi yoso. 11 Bosi vayiza ba nzala* yiwombo ku Ngipiti ayi ku Kanani. Bukiedika yiba thangu yi ziphasi ayi bakulu bitu basa ba ko ni kiuma muingi kudia. 12 Vayi Yakobi wuyuwa ti ku Ngipiti kuba bidia biwombo, diawu kafidila kuna mu khumbu yitheti bakulu bitu. 13 Mu khumbu yimuadi, Yozefi wuyizabikisa kuidi zikhomba ziandi, ayi Falawo wuyiza zaba dikanda di Yozefi. 14 Mu phila ayoyo, Yozefi wutuma muingi belanda tat’andi Yakobi ayi dikanda diandi dioso. Thalu yoso yiba 75 di batu. 15 Diawu Yakobi kanengumukina ku Ngipiti ayi wufuila kuna, mvandi bakulu bitu bafuila kuna. 16 Bawu baba nata ku Sikeni ayi baba zikila mu dibumbi Abalahami kasumba kuidi bana ba Hamoli ku Sikeni, mu thalu yi zimbongo zi palata.

17 “Bo thangu yaba fikama muingi mambu Nzambi kakanikisa kuidi Abalahami mavangama, dikabu diaba tatamana kubutana ku Ngipiti. 18 Bosi ntinu wunkaka wukhambu zaba ni kiuma matedi Yozefi, wutona kuyala ku Ngipiti. 19 Nandi wusadila kimfumu kiandi muingi kubalukila dikabu ditu ayi mvandi kutuadisa ziphasi kuidi matata mitu, mu kuba kuika bayekula bana batsombi muingi bawu babika tatamana kuzinga. 20 Mose wubutuka mu thangu beni, ayi nandi wuba muana wu kitoko. Mose wuyonzukila ku nzo matata mandi mu zingonda zitatu. 21 Vayi bo banyekula, muana wu nkietu wu Falawo wunnonga* ayi wunyonzula buka muan’andi. 22 Mu phila ayoyo, Mose wulongukila mu luzabu lu basi Ngipiti. Bukiedika, nandi waba monisanga nduenga mu mambu kaba kolukanga ayi mu mambu kaba vanganga.

23 “Ayi bo kadukisa 40 di mimvu, nandi wubaka makani ma kue tala zikhomba ziandi basi Isaeli. 24 Bo kamona musi Ngipiti waba vangila mambu makhambulu masonga musi Isaeli, nandi wunkakidila ayi mu nganzi wuvonda musi Ngipiti. 25 Nandi kaba muena ti zikhomba ziandi bankuiza visa ti Nzambi be kumfila muingi kaba vukisa, vayi bawu basa visila ko mawu mu phila ayoyo. 26 Mu kilumbu kilanda, nandi wuyenda kuna mu thangu bawu baba nuana, ayi wumeka* kuba sadisa muingi bavutula kithuadi mu kuba kamba: ‘Babakala, benu ka muidi zikhomba. Kibila mbi muidi mu kuvangasana bubi?’ 27 Vayi no wube vangilanga wadi yandi mambi, wununguna Mose ayi wunkamba: ‘Nani be kusola muingi wuba mfundisi ayi ntuadisi va khat’itu? 28 Ngie wuntomba kuphonda dedi bo wuvondidi musi Ngipiti kibedi yono?’ 29 Bo kayuwa mawu, Mose wutina ayi wuyiza ba nzenza ku ntoto Midiani, kuawu kabutila bana buadi.

30 “Ayi bo vavioka 40 di mimvu, mbasi yimonikina Mose ku thandu, mu Mongo Sinai, va mua nti wu zitsendi waba lema mbazu. 31 Bo Mose kamona mawu, wuyituka. Ayi bo katomba kufikama muingi kamona wawu buboti, wuyuwa mbembu yi Yave: 32 ‘Minu yidi Nzambi yi bakulu baku, Nzambi yi Abalahami, yi Isaki ayi yi Yakobi. Mose wutona kutitubuka* ayi kasa bue kuedika ko kutala kuna. 33 Yave wunkamba: ‘Vula zisandali ziaku, kibila kibuangu ngie widi mu kudiatila, widi ntoto wusemu.* 34 Bukiedika, yimueni ziphasi zi dikabu diama ku Ngipiti, yiyuwidi phila bankuanina ayi yikulukizi kuna muingi kuba kula. Buabu yiza muingi yi kufila ku Ngipiti.’ 35 Mose beni no bawu bamanga, mu kutuba: ‘Nani be kusola muingi kuba mfundisi ayi ntuadisi?’ nandi Nzambi kasola ayi kafila muingi kaba tuadisa ayi kaba vukisa mu nzila mbasi yo yimmonikina mu mua nti wu zitsendi. 36 Nandi wuba basisa kuna, mu kuvanga bidimbu ayi mangitukulu ku Ngipiti, mu ḿbu wubenga ayi mu thandu baviokisa 40 di mimvu.

37 Awowo widi Mose wukamba bana ba Isaeli ti: ‘Nzambi wala musodila va khati zikhomba zinu ḿbikudi widi buka minu.’ 38 Mose wuba va kimueka na dikabu ku thandu, nandi wuba na mbasi yo yiyoluka yandi ku Mongo Sinai ayi wuba na bakulu bitu. Nandi wutambula zithuadusulu zinlongo, zimoyo muingi ka tuvana. 39 Bakulu bitu bamanga kutumukina Mose, banlenza ayi baba tomba kuvutuka ku Ngipiti. 40 Mu kukamba Aloni: ‘Wutu vangila zinzambi muingi ba tutuadisa, kibila tusa zaba ko mambu mbi ma bemonika Mose no wutu botula ku ntoto Ngipiti.’ 41 Diawu bavangila kitumba ki muana ngombi ayi bavana minkhailu va ntuala kitumba beni ayi batona kukuangalala mu kiuma bavangila mu mioko miawu. 42 Kiawu kibila Nzambi kaba tatukila ayi kaba yekudila, muingi bavangila zimbuetila zi diyilu kisalu kinlongo, dedi busonimina mu buku yi Mimbikudi: ‘Benu basi Isaeli, bukiedika kuandi ti kuidi minu muvana makaba ayi minkhailu mu 40 di mimvu muviokisa ku thandu? 43 Ndamba, vayi benu mutelimisa tenda yi nzambi Moloqui ayi mbuetila yi nzambi Refan bitumba bio muvanga muingi kubuongimina. Diawu yibikila muingi ba munata va kivika mu bibuangu biwombo ku Babiloni.’

44 “Bakulu bitu batelimisa tenda yi kimbangi ku thandu, dedi bo mutu wuyoluka na Mose katumina, mu kutuba ti nandi kafueti kuyivangila dedi bo kamuena. 45 Ayi bakulu bitu batambula yawu kuidi matata mawu, batuala yawu va kimueka na Yosua ku ntoto wu batu ba nza,* bo Nzambi kakukisa va ntuala bakulu bitu. Ayi yawu yitatamana akuku nati mu bilumbu bi Davidi. 46 Nandi wubaka lunungu va mesu ma Nzambi ayi wudinda muingi kabaka luaku lu kutungila Nzambi yi Yakobi nzo. 47 Vayi Salomo, nandi wuyiza tungila Nzambi nzo beni. 48 Kheti bobo, Nzambi Yilutidi Zangama kakalanga ko mu zinzo zivangulu mu mioko mi batu, dedi buntubila ḿbikudi: 49 ‘Diyilu didi kikundu kiama ki kimfumu ayi ntoto kidi kibuangu yintetikanga malu mami. Ntindu mbi nzo munkuiza thungila? Butubidi Yave. Ayi vama mbi yinkuiza vundilanga? 50 Yisi ko minu yivanga biuma bioso abiobio?’

51 “Benu khutu matu ayi muidi mintima mizibama, benu muisi ko bakubama muingi kubalula mayindu minu, mukikininanga ko muingi phevi yinlongo yi mutuadisa. Momawu bakulu binu bavanga, mawu benu mvinu muidi mu kuvanga. 52 Ḿbikudi mbi bakulu binu bakhambu tuadisa ziphasi? Ngete, bawu bavonda mimbikudi babikula matedi ndizulu yi Mutu Wusonga. Ayi bubu, benu mvindu luidi mimvakudi ayi mimvondi. 53 Benu mutambula minsiku dedi bo zimbasi bazabikisila miawu, vayi kheti bobo, muisa milandakana ko.”

54 Bo bayuwa mambu amomo, mu mintima miawu, bawu badasuka beni ayi batona kukueta menu mu kibila ki nganzi baba mu Estêvão. 55 Vayi nandi bo kaba mu thuadusulu yi phevi yinlongo, wutala ku diyilu, wumona nkembu wu Nzambi ayi wumona Yesu wutelama ku khonzo lubakala lu Nzambi. 56 Ayi wutuba: “Yidi mu kumona diyilu dizibuka ayi Muana Mutu widi wutelama ku khonzu lubakala lu Nzambi.” 57 Mu kibila akiokio, bawu batenduka ayi bazibika makutu mawu ayi va kimueka baboso bayenda kue mbuila. 58 Bosi bambasisa ku nganda divula ayi zimbangi bamvunina mambu, batona kunkuba mamanya. Bawu babika bikhutu biawu bi mbata va malu ma ditoko baba tedilanga Saulu. 59 Bo baba kunkuba mamanya, Estêvão wutuba: “Mfumu Yesu, tambula moyo’ama.”* 60 Bosi wufukama ayi wutenduka mu kutuba: “A Yave, bika kuba vana fotu mu disumu adiodio.” Ayi bo kamana kutuba mawu, wulala mu lufua.*

8 Saulu wukikinina bavonda Estêvão.

Ayi tona mu kilumbu beni, batona kukuamisa* kimvuka kiba ku Yelusalemi, ayi minlandikini mioso kubotula kuandi bapostolo, batina mu bibuangu biba ku Yuda ayi ku Samalia. 2 Batu baba kinzikanga Nzambi, banata nyitu yi Estêvão muingi kue zika ayi banyonga beni mu lufua luandi. 3 Vayi Saulu, wutona kukuamisa kimvuka. Nandi waba kotanga mu nzo ka nzo muingi kukanga babakala ayi bakietu muingi ku batula mu buloku.

4 Vayi minlandikini mi Yesu, baba kue samunanga zitsangu zimona matedi nandi, mu bibuangu bioso baba tinina. 5 Filipi wunengumuka ku divula di Samalia, ayi wutona kusamuna matedi Klistu. 6 Minkangu mi batu, baba teka matu mu mambu Filipi kaba tuba. Bawu baba kuwanga ayi baba monanga bidimbu nandi kaba vanganga. 7 Kibila bawombo baba mu thuadusulu ziphevi zimbi; ziawu ziaba tendukanga ayi ziaba basikanga mu bawu. Mvandi, bikata biwombo ayi batu baba malu mabela, babeluka. 8 Mu kibila akiokio, batu ku divula beni bayiza ba beni mu mayangi.

9 Ku divula beni kuba dibakala dimueka baba tedilanga Simoni, kumbusa nandi waba sadilanga ziphandu ayi waba vanganga batu ku Samalia kukuituka mu kutuba ti, nandi wuba mutu wu nkinza. 10 Batu boso, kuba kuandi bana balezi ayi bakulutu, baba kumvuanga beni nkinza ayi baba tubanga: “Dibakala adiodio widi Mangolo ma Nzambi, Mangolo Malutidi.” 11 Baba kumvuanga beni nkinza, kibila thangu yiwombo kumbusa waba ku bavanganga kukuituka mu ziphandu kaba sadilanga. 12 Vayi, bawu bakikinina mu thangu Filipi kaba longa zitsangu matedi Kintinu ki Nzambi ayi dizina di Yesu Klistu. Diawu kuba kuandi babakala ayi bakietu babotama. 13 Naveka Simoni mvandi wuyiza ba nlandikini wu Yesu. Ayi bo kamana kubotama, nandi wutatamana na Filipi. Ayi waba kuitukanga mu kumona bidimbu ayi mambu ma kukuitukila Filipi kaba vanganga.

14 Bo bapostolo ku Yelusalemi bayuwa ti batu ku Samalia bakikinina diambu di Nzambi, bafila kuna Petelo ayi Yoane, 15 bawu banengumuka ayi bavanga nsambu muingi basi Samalia batambula phevi yinlongo. 16 Kibila phevi yinlongo, yisa kulumuka ko kuidi ni wumueka mu bawu, vayi kubotama to babotama mu dizina di Mfumu Yesu. 17 Diawu, baba tetika mioko ayi bawu batambula phevi yinlongo.

18 Bo Simoni kamona ti batu boso bapostolo babe tetika mioko batambula phevi, nandi wukanikisa kuvana bapostolo zimbongo, 19 mu kutuba: “Phananu mvama mangolo amomo, muingi woso mutu yintetika mioko, katambula phevi yinlongo.” 20 Vayi Petelo wunkamba: “Bika wufua na zimbongo ziaku, kibila ngie wunyindula ti wulenda sumba dikaba di Nzambi mu zimbongo. 21 Ngie wulendi* baka ko luaku alolo, kibila ntim’aku wisi ko wusulama va mesu ma Nzambi. 22 Diawu, nyongina mavanga maku amomo mambi ayi lomba kuidi Yave, muingi boti kuba, wubaka nlemvu mu mayindu maku mambi madi mu Ntima. 23 Kibila, yimmona ti ngie widi kiyimbu ki ndudi ayi widi mvika wu mambu makhambulu masonga.” 24 Simoni wuba vutudila: “Lombanu kuidi Yave mu kibila kiama, muingi ni diambu dimueka mu mambu mube tuba dibika kumbonikina.”

25 Ayi bo bamana kuvana kimbangi kioso* ayi kutubila matedi diambu di Yave, bavutuka ku Yelusalemi mu kue samunanga zitsangu zimona mu mala moso ma Samalia.

26 Vayi, mbasi yi Yave yikamba Filipi: “Kubama ayi yenda ku khonzu sude, mu nzila yimfumina* ku Yelusalemi nati ku Ngaza.” (Nzila yimviokila mu thandu.) 27 Mu kibila akiokio, nandi wukubama ayi wuyenda, bosi wudengana dibakala* musi Etiope, waba kiebanga kiuka kioso ki Kandase, mfumu yi nkietu yi basi Etiope. Nandi wuba ku Yelusalemi kusambila. 28 Ayi bo kaba vutuka, nandi wuba wukala mu dikalu diandi, waba kuiza tanganga mu mbembu yinangama mambu ḿbikudi Yesaya kasonika. 29 Bosi phevi yinlongo yikamba Filipi: “Yenda, fikama dikalu adiodio.” 30 Filipi wuduma* va khonzu dikalu ayi wuyuwa musi Etiope beni kutanga mu mbembu yinamgama mambu Yesaya kasonika. Bosi Filipi wunyuvula: “A mfumu, ngie wumvisa mambu widi mu kutanga?” 31 Nandi wumvutudila: “Buidi yilenda visila mawu, boti vasi ko mutu wu kutsudikisa?” Ayi nandi wudinda Filipi muingi kamaka mu dikalu ayi kakala va khonzu’andi. 32 Masonoko nandi kaba tanga mu mbembu yinangama maba tuba: “Buka dimemi, nandi bannata muingi bamvonda ayi dedi bo muana dimemi kambelanga sui va ntuala mutu wu kumbotula mika, nandi kasa zibula ko munu. 33 Mu thangu baba kumvueza, bamanga kumvangila mambu masonga. Nani wala tubila mambu matedi mbandu’andi? Kibila babunga luzingu luandi va ntoto.”

34 Bosi dibakala* musi Etiope wukamba Filipi: “Lemvuka, khambu’abu matedi nani ḿbikudi kadi mu kutubila? Matedi naveka voti mutu wunkaka?” 35 Filipi wutona kutuba ayi mu kusadila Masonoko beni, nandi wunzabikisa zitsangu zimboti matedi Yesu. 36 Bo batatamana kudiata, batuka va kibuangu kiba nlangu ayi dibakala* musi Etiope wutuba: “Tala, avava vadi nlangu! Mbi bi kuthula nkaku muingi yibika kubotama?” 37*⁠ —— 38 Diawu katelimisina dikalu, Filipi ayi dibakala* beni bakuluka va nlangu; ayi Filipi wumbotika. 39 Bo bathapuka mu nlangu, mu nsualu phevi yinlongo yi Yave yibotula Filipi va kibuangu beni ayi dibakala* musi Etiope, kasa buemmona ko, vayi nandi wutatamana mu nzil’andi ayi wuba beni mu mayangi. 40 Vayi, Filipi kazimbukila weka ku khonzu Asdode ayi bo kaba viokila ku kibuangu beni, wutatamana kusamuna zitsangu zimboti mu mavula moso, nati kavitila ku Sezaleia.

9 Saulu waba tomba kuvonda minlandikini mioso mi Mfumu mu kibila ki nganzi, diawu kayendila kuidi nkulutu wu zinganga nzambi. 2 Ayi wundinda muingi kasonikina bakulutu ba zinzo zi lukutukunu ziba ku Damasco nkanda, wu kumvana nsua wu kukanga ayi kunata ku Yelusalemi babakala ayi bakietu boso baba landakana Nzila yi Mfumu.*

3 Mu nzila, bo kaba fikama divula di Damasco, mu kinzimbukulu vamonika kiezila kiwombo ki muinda wufumina ku diyilu. 4 Nandi wubua ayi wuyuwa mbembu yaba kunkamba: “Saulu, Saulu, kibila mbi widi mu kukhuamisina?”* 5 Saulu wunyuvula: “Ngie widi nani?” Ayi nandi wumvutudila: “Minu yidi Yesu, no ngie widi mu kukuamisa. 6 Vayi telama, kota ku divula, kuakuna bankuiza kukambila mbi fueti vanga.” 7 Ayi babakala baba diata yandi batelama mu khambu tuba ni diambu, bawu bayuwa mbembu, vayi basa mona ko ni mutu. 8 Bosi Saulu wutelama va tsi kaba. Kheti mesu mandi maba mazibuka,* vayi kabasa nunga ko kumona ni kiuma. Diawu babakala baba yandi, bansimbila mu mioko ayi bannata ku divula di Damasco. 9 Nandi kasa nunga ko kumona mu bilumbu bitatu, mvandi kasa dia ko ayi kasa nua ko ni kiuma.

10 Ku Damasco kuba nlandikini wumueka wu Yesu baba tedilanga Anania. Ayi Mfumu wummonikina mu kimona mesu ayi wuntela: “Anania!” Nandi wutambudila: “Minu kawu, Mfumu.” 11 Mfumu wunkamba: “Kubama ayi yenda mu rua* bantedilanga Yisulama, ku nzo Yuda, tomba dibakala bantedilanga Saulu, muisi Tarsu. Mu thangu ayiyi, nandi widi mu kusambila, 12 ayi mu kimona mesu, nandi bemona dibakala dimueka bantedilanga Anania, bekota va kibuangu kadi ayi bentetika mioko, muingi kanunga kubue mona.” 13 Vayi Anania wumvutudila: “A Mfumu, minu yiyuwizi bawombo kutubila matedi dibakala adiodio, mu mambu moso mambi kavangidi bisadi biaku ku Yelusalemi. 14 Ayi akuku, nandi wutambudi nsua kuidi zimfumu zi zinganga nzambi, muingi kukanga baboso bansadila dizina di Mfumu.” 15 Vayi Mfumu wunkamba: “Yenda, kibila dibakala adiodio, widi wusolu kuidi minu muingi kanata dizina diami kuidi batu ba nza,* mintinu ayi kuidi bana ba Isaeli. 16 Kibila minu yinkuiza monisa kuidi nandi mambu moso kankuiza viokila mu kibila ki dizina diami.”

17 Mu phila ayoyo, Anania wuyenda, wukota ku nzo ayi wutetika mioko miandi kuidi nandi ayi wunkamba: “Saulu, khomb’ami, Mfumu Yesu no be kumonikina mu nzila yo bekuizila, nandi bethuma muingi yiza kusadisa wubue mona ayi wutambula phevi yinlongo.” 18 Mu kinzimbukila, mu mesu mandi mubua biuma biba buka mako.* Ayi nandi wuvutuka kumona. Bosi wutelama, bambotika, 19 wudia ayi wubaka mangolo.

Nandi wubue kala mua bilumbu va kimueka na minlandikini minkaka ku Damasco. 20 Mu nsualu, wutona kusamuna mu zinzo zi lukutukunu matedi Yesu, wuba zabikisa ti nandi widi Muana Nzambi. 21 Vayi baboso baba kunkuwa, baba kuituka ayi baba tuba: “Dibakala adiodio, kasi ko nandi wube kuamisanga mu nganzi batu ku Yelusalemi babe sadilanga dizina adiodio? Nandi kasa kuiza ko akuku muingi kuba buila ayi kuba nata kuidi zimfumu zi zinganga nzambi?” 22 Vayi Saulu waba buela kifuza kiandi ayi waba vanga basi Yuda ku Damasco, kukuituka mu phila kaba sudikisila ti Yesu, nandi Klistu.

23 Bosi bo vavioka bilumbu biwombo, basi Yuda baba tomba phila yi kumvondila. 24 Vayi Saulu wuzaba makani baba mu nandi. Bawu mvawu baba kengidilanga mielu mi divula builu yi muinya, muingi babaka bu kumvondila. 25 Diawu minlonguki miandi bannatina ayi va builu, bankuludila mu kiphanya mu divudu di kibaka ki divula.

26 Bo kavitila ku Yelusalemi, nandi wumeka kuba va kimueka na minlandikini minkaka, vayi baboso boma baba kummona, kibila babasa kikinina ko ti nandi weka nlandikini wu Yesu. 27 Vayi Balinabasi wunsadisa ayi wunnata kuidi bapostolo; bosi nandi wuba zabikisa buidi Mfumu kamonikina Saulu mu nzila, buidi kayolukila yandi, ayi phila Saulu kayolukila mu kibakala matedi dizina di Yesu ku Damasco. 28 Bosi Saulu wutatamana va kimueka na bawu, waba diatanga yawu ku Yelusalemi mukhambu mona boma, ayi kukoluka mu kibakala matedi Mfumu. 29 Nandi waba kolukanga ayi waba findananga ziphaka na basi yuda mu mbembu yi kingeleku. Vayi bawu baba tomba kumvonda. 30 Bo zikhomba bazaba mawu, bannengumuna ku divula di Sezaleia ayi bamfila ku Tarsu.

31 Bosi bimvuka bioso ku Yuda, ku Ngalili ayi ku Samalia, biyiza ba mu ndembama ayi biyiza ba bikinda. Ayi bo bimvuka beni biaba tatamana kudiatila mu nzila yi Yave* ayi mu mbombolo yi phevi yinlongo, biawu biaba konzuka.

32 Bo Petelo kaba diengila kizunga kioso kinani, nandi wunengumuka mvandi ku Lida, muingi kue tala minlandikini* mi Yesu baba kalanga kuna. 33 Nandi wudengana kuna dibakala dimueka baba tedilanga Eneias. Dibakala beni waba kalanga to va kika mu nana di mimvu, kibila wuba kikata. 34 Petelo wunkamba: “Eneias, bika Yesu ka kubelusa. Telama ayi yala kika kiaku.” Muna thangu beni, nandi wutelama! 35 Bo batu boso baba kalanga ku Lida ayi mu thandu Saloni bammona, bawu bakikinina kuba minlandikini mi Mfumu.

36 Ku Jope kuba nlandikini wu Yesu baba tedilanga Tabita, dizina dinsundula Doloka. Nandi waba vangilanga batu mambu mawombo mamboti, ayi waba sadisanga biphumbulu. 37 Vayi mu bilumbu beni, nandi wuyiza bua kubela ayi wufua. Bosi bayobisa nyitu’andi ayi banata yawu ku sala yiba ku kibanga. 38 Bo divula di Jope diba difikama na divula di Lida ayi bo minlandikini bayuwa ti Petelo widi ku divula beni, bafila babakala buadi muingi bankamba: “Lemvuka, yiza mu thinu.” 39 Diawu, Petelo wukubama mu thinu ayi wuyenda yawu. Bo kavitila, bannata ku sala yiba ku kibanga ayi mimfuizi mioso banzungidila. Bawu baba dila ayi baba kummonisa bikhutu bi mbata ayi bikhutu binkaka Doloka kaba tungila bo kaba wu monyo. 40 Petelo wutuma baboso babasika, bosi nandi wufukama ayi wusambila. Bo kabaluka ko kuba mvumbi, nandi wutuba: “Tabita, kotuka!” Bo kazibula mesu, nandi wumona Petelo ayi wukala. 41 Petelo wunsimba mu koko ayi wuntelimisa. Bosi wutela minlandikini minkaka, mimfuizi ayi wummonisa wumonyo kuidi bawu. 42 Batu boso ku divula di Jope bazaba mawu ayi mu kibila akiokio, bawombo bakikinina mu Mfumu. 43 Ayi nandi wukala ku Jope bilumbu biwombo ku nzo Simoni, no waba vanganga kisalu ki minkanda mi bibulu.

10 Ku Sezaleia kuba dibakala dimueka baba tedilanga Koloneliu, mfumu wu nkangu wu 100 di masodi ma Italia. 2 Nandi waba kinzikanga Nzambi ayi waba kumboungiminanga va kimueka na dikanda diandi, mvandi waba sadisanga biphumbulu biba va khati dikabu ayi waba tatamananga kulomba kuidi Nzambi. 3 Mu kilokula kivua ki kilumbu, mu kimona mesu nandi wumona mbasi yi Nzambi kufikama kuidi nandi ayi wuntela: “Koloneliu!” 4 Mu kutitubuka, Koloneliu wusikika thalu kuidi nandi ayi wunyuvula: “A Mfumu, mbi?” Nandi wunkamba: “Nzambi bekuwa minsambu miaku ayi betebukila moyo lusalusu wumvananga kuidi biphumbulu. 5 Diawu mu thangu ayiyi, fila babakala ku divula di Jope, muingi belanda Simoni, dibakala bantedilanga mvandi Petelo. 6 Nandi widi ku nzo yi Simoni no wumvanganga bisalu bi minkanda mi bibulu, ayi nzo beni yidi mu ndeku ḿbu.” 7 Bo mbasi yaba koluka yandi yiyenda, nandi wutumisa bisadi biandi biodi ayi disodi dimueka waba kukivananga beni mu minsambu, wuba va khati masodi baba kumbuelanga mioko. 8 Bosi wuba zabikisa mambu moso ayi wuba fila ku Jope.

9 Mu kilumbu kilanda, bo bafikama ku divula beni, Petelo wumaka ku kibanga muingi kusambila mu kilokula kinsambanu. 10 Vayi nandi waba mona beni nzala ayi waba tomba kudia. Bo baba lamba bidia, nandi wutona kumona kimona mesu; 11 wumona diyilu kuzibuka ayi wumona kiuma kiba buka dilensola dinneni diaba kulumuka va ntoto ayi diba dikangama mu zikhonzu zinna. 12 Ayi muawu muba mintindu mioso mi bibulu bi malu manna, bibulu binkokumukanga ayi zinuni. 13 Bosi vayuwakana mbembu yinkamba: “Petelo, telema vonda ayi dia!” 14 Vayi Petelo wumvutudila: “Yilendi vanga ko mawu a Mfumu, kibila yidianga ko ni kiuma kimueka ki mvimdu ayi kio bakandimina* mu minsiku.” 15 Ayi mbembu beni, yibue kunkamba mu khumbu yimmuadi: “Bika kutedila biuma Nzambi kadiodisa,* biuma bi mvindu.” 16 Mbembu beni, yivutuka kubue kuwakana mu khumbu yintatu, ayi mu thinu dilensola beni divutuka ku diyilu.

17 Petelo wuba mu divuda ayi waba kuyikuvusa mbi kimona mesu kamona kiaba sundula. Vayi mu thangu beni babakala Koloneliu kafila, bayuvula vama mbi vadi nzo yi Simoni ayi batelama va muelu. 18 Bawu batela mutu vuidi nzo ayi bayuvula boti Simoni, baba tedilanga mvandi Petelo wuba ku nzo beni. 19 Mu thangu Petelo kaba yindula mambu kamona mu kimona mesu, buawu phevi yinlongo yinkambila: “Yuwa! Babakala batatu badi mu kukutomba. 20 Diawu telama kuluka ayi yenda yawu, bika kuba divuda* kibila minu veka yibe bafila.” 21 Mu phila ayoyo, Petelo wukuluka ayi wuye bata babakala beni ayi wuba kamba: “Minu kawu, minu muidi mu kutomba. Kibila mbi mu bekuizila?” 22 Bawu bankamba: “Koloneliu nkulutu masodi, mutu wusonga ayi wunkinzikanga Nzambi, no baboso mu dikabu di basi yuda bantubilanga buboti, betambula zithuadusulu mu nzila mbasi muingi tuiza kutela ayi wenda ku nzo’andi ayi kayuwa mambu madi yaku muingi wunzabikisa.” 23 Mu phila ayoyo, Petelo wuba tumisa bakota ayi wuba vana vama bafueti lala.

Mu kilumbu kilanda, nandi wuyenda yawu ayi zikhomba zinkaka ku Jope banlandakana. 24 Mu kilumbu kinkaka, bawu bakota ku divula di Sezaleia. Koloneliu waba kuba telimina, nandi wukutikisa dikanda diandi ayi bakundi bandi bafikama. 25 Bo Petelo kakota, Koloneliu wuyenda kuendengana, wufukama va malu mandi ayi wunzitisa.* 26 Vayi Petelo wuntelimisa ayi wunkamba: “Telama! Minu mvama yidi kuama mutu.” 27 Bo kaba koluka yandi, nandi wukota ayi wuye bata batu bawombo bakutakana. 28 Nandi wuba kamba: “Benu muzebi buboti ti musi Yuda kasi ko nsua wu kuba nkangulu voti kuba kikundi na mutu wu mvila wunkaka. Vayi Nzambi bembonisa ti yilendi tedila ko ni mutu, banga mutu wusumuka voti wumvindu. 29 Diawu bo mube thumisa, minu yibe kuiza mu khambu ba divuda. Buabu khambanu, kibila mbi mube thumisina.”

30 Koloneliu wumvutudila: “Bilumbu binna bima vioka, minu yaba sambila ku nzo’ama mu kilokula buka akiki, kilokula kivua ayi yisusukila va ntual’ama, dibakala wuba bikhutu biaba lezama; 31 nandi wukhembi: ‘Koloneliu Nzambi bekuwa nsambu’aku ayi betebukila moyo lusalusu wumvananga kuidi biphumbulu. 32 Fila mutu ku Jope muingi kuetela Simoni no widi wuzabakana mu dizina di Petelo. Nandi widi ku nzo yi Simoni, mutu wumvanganga kisalu ki minkanda mi bibulu ayi nzo beni yidi mu ndeku ḿbu.’ 33 Diawu yi kutumisini mu thinu, ayi ngie bemonisa mamboti mu kukuiza akuku. Buabu, befu boso tuidi va ntuala Nzambi muingi kukuwa mambu moso Yave kabe kutuma muingi ku tukamba.”

34 Mu kibila akiokio, Petelo wutona kukoluka mu kutuba: “Buabu yima visa buboti ti, Nzambi kasi ko luvasanu, 35 vayi mu zitsi zioso, nandi wunkikininanga woso mutu wu kuntumukina* ayi wumvanga mambu masulama. 36 Nandi wufila diambu diandi kuidi bana ba Isaeli mu kuba zabikisa zitsangu zimona zi ndembama mu nzila Yesu Klistu—nandi widi Mfumu yi baboso. 37 Benu muzebi matedi mambu mbi baba tubilanga ku divula dioso di Yuda, kutonina ku Ngalili bo Yoane kamana kusamuna matedi kubotama: 38 matedi Yesu no wuba musi Nazaleti, matedi buidi Nzambi kansodila mu phevi yinlongo ayi mangolo. Ayi nandi wudiata kizunga kioso mu kuvanga mamboti ayi kubelusa batu boso baba tovuka kuidi Nkadi’ampemba, kibila Nzambi wuba na Yesu. 39 Ayi befu tuidi zimbangi mu mambu moso amomo nandi kavanga, kuba kuandi ku divula di Yuda ayi mvandi ku Yelusalemi. Vayi bawu bamvonda mu kumbanda va dikunzi. 40 Nzambi wumvulubusa mu kilumbu kintatu ayi wuvana luaku kuidi batu muingi ba buemmona, 41 kubika kuandi kuidi batu boso, vayi theti kuidi batu Nzambi kasola muingi kuta kimbangi mu mawu, bosi kuidi befu tudia yandi ayi tunua yandi bo kavulubuka mu bafua. 42 Mvandi, nandi wuvana nsua muingi tusamuna kuidi dikabu ayi kuvana kimbangi kiduka, ti nandi Nzambi kabieka muingi kaba mfundisi wu batu bamonyo ayi bafua. 43 Matedi nandi mimbikudi mioso bamvanina kimbangi ti, woso mutu wu kunlekila kiminu,* wala tambula nlemvu wu masumu mu dizina diandi.”

44 Bo Petelo kaba tubila mambu amomo, muna thangu beni, phevi yinlongo yikulumuka kuidi baboso baba kuwa diambu di Nzambi. 45 Ayi zikhomba bayenda na Petelo baba zinyitu zi kibakala zizengu bayituka; kibila phevi yinlongo yikulumuka mvandi kuidi batu ba nza.* 46 Kibila bawu bayuwa batu beni kukolukila mu zimbembu zinkaka ayi kuzitisa Nzambi. Mu kibila akiokio, Petelo wutuba: 47 “Batu ababa, bama tambula phevi yinlongo buka befu; bukiedika ti vadi mutu kalenda batula nkaku muingi bawu babika botama mu nlangu?” 48 Diawu, nandi wudinda muingi baba botika mu dizina di Yesu Klistu. Ayi bawu bandinda muingi kakala yawu mu mua bilumbu.

11 Bosi bapostolo ayi zikhomba baba ku Yuda, bayuwa tsangu ti basi nza* mvawu bakikinina diambu di Nzambi. 2 Diawu bo Petelo katombuka ku Yelusalemi, zikhomba baba buelanga mioko diyindu di kuzengisa nyitu yi kibakala, batona kuntubila bubi, 3 mu kutuba: “Ngie bekota ku nzo yi batu bakhambu zengusu nyitu yi kibakala ayi bedia yawu va kimueka.” 4 Diawu, Petelo wutona kuba sudikisa mambu moso mu phila mamonikina.

5 Bo yibedi ku divula di Jope, mu thangu yaba sambila, yitonizi kumona mu kimona mesu kiuma kibedi buka dilensola dinneni. Kiawu kifumini ku diyilu, kibedi kikangama mu zikhonzu zinna ayi kiawu kiyizidi nati vo yibedi. 6 Bo yitala buboti, yimona bibulu bidi malu manna, bibulu bi nsitu, bibulu binkokumukanga ayi zinuni. 7 Mvandi yiyuwidi mbembu yikhembi: ‘Petelo telama, vonda ayi dia!’ 8 Vayi minu yinkembi: ‘A Mfumu, yilendi vanga ko mawu, kibila mu munu’ama mukotanga ko ni kiuma kimueka ki mvindu ayi kio bakandimina mu minsiku.’ 9 Yiyuwidi mbembu beni mu khumbu yimmuadi kukhamba: ‘Bika kutedila biuma Nzambi kadiodisa, biuma bimvindu.’ 10 Yibuesi bue kuwa mbembu beni mu khumbu yintatu, bosi batitikizi biabioso ku diyilu. 11 Mvandi, muna thangu beni, babakala batatu bafumini ku Sezaleia muingi kuiza ndanda, batukizi ku nzo tubedi. 12 Bosi phevi yi Nzambi yikhembi muingi yenda yawu mu khambu ba divuda. Zikhomba azizi zisambanu, bawu bandandikini ayi befu tukotizi ku nzo dibakala beni.

13 “Dibakala beni wutu kambizi ti wumueni mbasi yiyizidi ku nzo’andi ayi yinkembi: ‘Tuma batu ku Jope muingi belanda Simoni, no bantedilanga mvandi Petelo, 14 ayi nandi wunkuiza kukamba mambu ngiewu ayi baboso badi ku nzo’aku mufueti vanga muingi muvuka.’ 15 Bo yitona kukoluka, phevi yinlongo yikulumuka kuidi bawu, mu phila yikulumukina kuidi befu va thonono. 16 Diawu yitebukidi moyo mambu Mfumu kaba tubanga: ‘Yoane wubotikila batu mu nlangu, vayi benu bala ku mubotikila mu phevi yinlongo. 17 Buabu, boti Nzambi wuba veni wowawu nkhailu kavana kuidi befu tunkikininanga mu Mfumu Yesu Klistu, buna minu yidi nani muingi kutula nkaku luzolo lu Nzambi?”

18 Bo bayuwa mambu amomo, basa bue kumfinda ko ziphaka ayi bazitisa Nzambi mu kutuba: “Bukiedika, Nzambi wuveni mvandi basi nza luaku lu kunyongina masumu muingi babaka luzingu.”

19 Minlandikini minkaka mitiamuka mu kibila ki zikhuamusu zimonika bo bavonda Estêvão, bayenda nati ku Fenisi, Chipre ayi Antiokia. Vayi baba longa to diambu di Nzambi kuidi basi yuda. 20 Vayi mua ndambu di batu bayenda ku Antiokia, muba basi Chipre ayi basi Sirene, bawu batona kukoluka na batu baba tubanga kingeleko mu kusamuna zitsangu zimona zi Mfumu Yesu. 21 Ayi koko* ku Yave kuba yawu, mu kibila akiokio, bawombo bakikinina mambu balonguka ayi bayiza ba minlandikini mi Mfumu.

22 Zitsangu mu matedi bawu, zivitila kuidi zikhomba baba ku kimvuka ki Yelusalemi ayi diawu bafidila Balinabasi ku Antiokia. 23 Bo nandi kavitila kuna ayi kamona mamboti ma Nzambi malutidi, nandi wuyangalala beni ayi wutona kukindisa baboso, muingi batatamana kutumukina Mfumu mu ntim’awu woso. 24 Kibila Balinabasi wuba mutu wumboti, phevi yinlongo yaba kuntuadisanga ayi wuba kiminu. Ayi nkangu wunneni wu batu bayiza kikinina mu Mfumu. 25 Bosi nandi wuyenda ku divula di Tarsu muingi kue tomba Saulu. 26 Ayi bo kammona, nandi wunnata ku Antiokia. Ayi mu mvu wumvimba, bawu baba kutakananga na kimvuka kiba kuna ayi balonga batu bawombo. Ku Antiokia, kuawu minlandikini mi Yesu mu thuadusulu yi Nzambi, batedulu mu khumbu yitheti baklistu.

27 Mu bilumbu beni, mua ndambu yi mimbikudi bananguka ku Yelusalemi ayi bayenda ku Antiokia. 28 Wumueka mu bawu baba kuntedilanga Angabu. Nandi wutelama ayi mu thuadusulu yi phevi yinlongo, wubikula ti nzala yingolo yaba belama kumonika mu ntoto wumvimba. Bukiedika, mawu mamonika mu luyalu lu Claudio Sezali. 29 Mu phila ayoyo, kadika mutu mu minlandikini mioso, mu kutadila mbakulu’awu, babaka makani ma kufila lusadusu kuidi zikhomba baba kalanga ku Yuda. 30 Ayi bawu bavanga mawu mu kufila lusadusu beni kuidi bakulutu ba kimvuka mu nzila Balinabasi ayi Saulu.

12 Mu Thangu beni, ntinu Elodi wutona kutuadisa ziphasi kuidi zikhomba zinkaka mu kimvuka. 2 Nandi wutuma muingi bavondila Tiagu khomba yi Yoane mu mbedi.* 3 Bo kamona ti mambu amomo mayangidika basi yuda, nandi wukangisa mvandi Petelo. (Mambu amomo mamonika mu bilumbu baba kembanga nkungi wu Mapha Makhambulu Luvi.*) 4 Nandi wunkangisa, wuntula mu buloku ayi wumbika mu lukiebu lu mangumba manna ma masodi. Kadika dingumba muba masodi manna ayi makani mandi maba, ma kumfundisa va ntuala batu bo Pasika yimvioka. 5 Diawu babikila Petelo mu buloku, vayi zikhomba mu bimvuka batatamana kusambila kuidi Nzambi mu matedi nandi.

6 Bo Elodi kaba belama kufundisa Petelo, mu builu beni Petelo wuba wulala, wukangama mu ziphanga ayi masodi muadi maba kunlunga. Ayi va ntuala muelu, vaba minsungi miaba kengidila buloku. 7 Mu kinzimbukila, mbasi yi Yave yimonika, ayi muinda wulezama mu khati buloku. Mbasi beni wunyikuna Petelo ayi wunkotula mu kunkamba: “Telama mu thinu!” Ayi ziphanga zio bakanga Petelo mu mioko zibua. 8 Mbasi yinkamba: “Vuata bikhutu ayi mapapa,”* ayi Petelo wuvuata. Bosi wubue nkamba: “Vuata kikhutu kiaku ki mbata ayi ndandakana.” 9 Diawu nandi kabasikila ayi wunlandakana. Vayi nandi kasa visa ko ti mambu moso amomo maba monika mu nzila mbasi, maba makiedika. Kibila kaba muena ti kiba kimona mesu kaba mona. 10 Bataba va muelu wutheti wuba minsungi, bosi va muelu wummuadi ayi bo bavitila va muelu wuba ku ndeku divula, wawu wuzibuka waveka. Bosi bawu babasika ayi batatamana kudiata mu nzila, vayi mu kinzimbukila, mbasi beni yibika Petelo. 11 Bo Petelo kayiza visa mambu maba monika, wutuba: “Buabu yima visa ayi yisiedi ko divuda ti Yave befila mbasi’andi muingi kuphukisa mu mioko mi Elodi, ayi mu mambu moso dikabu di Yuda baba vingila muingi mambonikina.”

12 Bosi wuyenda ku nzo Malia ngudi Yoane mvandi baba tedilanga Malaku, ko batu bawombo baba muingi kusambila. 13 Bo kakokuta muelu, kisadi ki nkietu baba tedilanga Lode, wuyenda kue tala nani wuba va muelu. 14 Vayi bo kayuwa ti yiba mbembu yi Petelo, wuba beni mu mayangi ayi kasa bue zibula ko muelu. Vayi wuduma ayi wuye kamba bankaka ti Petelo nandi waba kokuta muelu. 15 Bawu bankamba: “Ngie ḿba wenlawuka ve!” Vayi nandi wutatamana kuba kamba ti madi makiedika. Ayi bawu baba tuba: “Ḿba mbasi.”* 16 Vayi Petelo wutatamana kukokuta muelu ayi bo bazibula bammona ayi bayituka beni. 17 Bosi Petelo wuba labikisa mu koko, muingi babika kutula biyoko ayi wuba sudikisa phila Yave kabe mbasisila mu buloku ayi wuba kamba: “Zabikisanu mambu amomo kuidi Tiagu ayi zikhomba zinkaka.” Bosi nandi wubasika ayi wuyenda ku kibuangu kinkaka.

18 Bo buisi bukia, masodi baba sombula bawu na bawu mu kuyikuvusa kuidi Petelo kabe kuenda. 19 Elodi wutomba beni Petelo, vayi bo kakhambu mmona, wuvana biuvu kuidi minsungi mi buloku, bosi wutuma muingi baba vana tsembulu. Ayi nandi wunanguka ku Yuda, bosi wuyenda ku Sezaleia ayi wuviokisa kuna mua thangu.

20 Nandi wufuemina basi Tile ayi basi Sidon ayi mu kithuadi, bawu bayenda kuendengana, bosi badinda ndembama kuidi ntinu mu nzila Blastu, no waba kiebanga nzo yi ntinu, kibila tsi yi ntinu Elodi, yawu yaba filanga bidia mu mavula mawu. 21 Kilumbu kimueka Elodi wuvuata bikhutu bi ntinu, wukala va kikundu kiandi ki kintinu ayi wutona kuvanga dilongi kuidi dikabu. 22 Bosi batu baba vana bakutakana, batona kutenduka: “Ayoyo mbembu yi nzambi, yisi ko yi mutu.” 23 Muna thangu beni mbasi yi Yave yimvonda, kibila nandi kasa vana ko nzitusu kuidi Nzambi, ayi mimbudi mimana kundia.

24 Vayi diambu di Yave diaba konzuka ayi diaba tembakana.

25 Mu matedi Balinabasi ayi Saulu, bo bamanisa kisalu kiawu ki kusadisa zikhomba ku Yelusalemi, bavutuka ayi banata Yoane, no baba tedilanga mvandi Malaku.

13 Mu kimvuka kiba ku Antiokia muba mimbikudi ayi minlongisi. Bawu baba: Balinabasi, Simeau no baba tedilanga Ningeli, Lucio musi Sirene, Manaini no wulonguka va kimueka na Elodi, mfumu divula; ayi Saulu. 2 Bo baba buongimina Yave ayi baba vanga jejum,* Nzambi wuba kamba mu nzila phevi’andi yinlongo: “Tulanu Balinabasi ayi Saulu va khonzu, kibila minu yiba solizi muingi bavanga kisalu.” 3 Diawu bo bamana kuvanga jejum ayi kusambila, bawu baba tetika mioko ayi baba bika benda.

4 Mu phila ayoyo, babakala abobo bafilu mu nzila phevi yinlongo, banengumuka ku Seleusi ayi kuakuna bamakina mu dikumbi muingi kukuenda ku Chipre. 5 Bo bavitila ku Salami, bawu batona kusamuna diambu di Nzambi mu zinzo zi lukutukunu zi basi yuda ayi Yoane mvandi wuba yawu muingi kuba sadisa.

6 Bo baba kue samunanga mu mavula mankaka nati bavitila ku Pafo, bawu babata kuna dibakala baba tedilanga Barjesus, wuba ndoki ayi ḿbikudi wu luvunu. 7 Nandi wuba na mfumu yi divula Selegiu Paulo, dibakala wuba beni diela. Nandi wutela Balinabasi ayi Saulu, kibila phuila yiwombo yiba yandi yi kukuwa diambu di Nzambi. 8 Vayi Elima nganga yi minkisi, (kibila yawu tsundu yi dizina diandi), wutona kuba tula nkaku mu kutomba kudekula kiminu ki Selegiu mfumu yi divula. 9 Diawu Saulu baba tedilanga mvandi Polo, mu thuadusulu yi phevi yinlongo wutsikika thalu kuidi nandi, 10 ayi wunkamba: “A ngie, dibakala diwedi luvunu ayi mambu mambi, muana wu Nkadi’ampemba ayi mbeni yi mambu moso masonga. Kibila mbi ngie wuntatamana kubalula zinzila zisulama zi Yave? 11 Buabu yuwa: Yave wunkuiza kufundisa ayi ngie wunkuiza fua mesu mu khambu kubue mona kiezila mu mua thangu.” Muna thangu beni, biuma biba buka muisi ayi kitombi binkota mu mesu. Bosi nandi wutona kudiengila mu kutomba mutu wulenda kunsimba muingi kuntuadisa. 12 Bo mfumu yi divula kamona mambu amomo, nandi wuyiza kikinina mu zitsangu zimboti, kibila wuyituka beni mu matedi malongi ma Yave.

13 Polo ayi batu bayenda yandi, bananguka ku Pafo, ayi bayenda ku divula di Pelega ku Pamfilia. Vayi Yoane wuba bika kuna ayi wuvutuka ku Yelusalemi. 14 Vayi, bawu batatamana viage mu kunanguka ku Pelega ayi bayenda ku Antiokia yiba ku Pizidia. Bosi bakota ku nzo lukutukunu mu kilumbu ki kisabala ayi bakala. 15 Bo bamana kukuwa matangu ma mambu maba mu buku yi Minsiku ayi yi Mimbikudi, bakulutu ba nzo yi lukutukunu bafila batu muingi kuba kamba: “Babakala, zikhomba, boti muidi mua mambu muingi kukindisa dikabu, tubanu.” 16 Mu phila ayoyo, Polo wutelama wunanguna koko ayi wutuba:

“Babakala, basi Isaeli ayi benu boso munkinzikanga Nzambi, yuwanu! 17 Nzambi yi dikabu adidi, Nzambi yi Isaeli, wusola bakulu bitu, nandi wuba nangika bo baba zingilanga ku ntoto wu kinzenza, ku ntoto Ngipiti ayi wuba botula kuna mu mangolo mandi. 18 Ayi nandi wuba sadisa mu 40 di mimvu, bo baba ku thandu. 19 Wutulula sambuadi di mimvila ku ntoto Kanani ayi wuba vana ntoto beni banga kiuka. 20 Mambu moso amomo masalama mu kutala ayi mu kumona mu 450 di mimvu.

“Bosi nandi wuba vana mimfundisi nati mu bilumbu bi ḿbikudi Samueli. 21 Vayi bawu badinda ntinu, ayi Nzambi wuba sodila Sauli muana Kisi, wuyizila mu nkuna Beyamini, no wuba yadila mu 40 di mimvu. 22 Bo kabotula Sauli va luyalu, wubieka Davidi ntinu no kavanina kimbangi mu kutuba: ‘Yibe bakula Davidi muana Yese mutu wunkuangidikanga ntim’ami, nandi wala vanga mamoso yintomba.’ 23 Dedi bo kakanikisila, mu nkuna wu dibakala beni, muawu Nzambi katuadila basi Isaeli mvukisi, Yesu. 24 Ava nandi kiza, Yoane wusamuna dikabu dioso di Isaeli babotama muingi kumonisa ti babe nyongina masumu. 25 Vayi bo kaba manisa kiyeku kiandi, Yoane waba tubanga: ‘Nani benu munyindula minu yidi? Minu yisi ko nandi.* Bukiedika yiku lukamba, no wunkuiza kumbus’ama wulutidi, ayi minu yisi ko wufuana muingi kukutula minsinga mi zisandali ziandi.’

26 “Babakala, zikhomba, nkuna wu dikanda di Abalahami ayi benu boso munkinzikanga Nzambi, tsangu ayiyi yi luvukusu bafila yawu kuidi befu. 27 Kibila basi Yelusalemi ayi zimfumu ziawu, basa kikinina ko mvukisi beni. Vayi bo bavanga mambu buka mimfundisi, bawu badukisa mambu mimbikudi basonika mo bantanganga mu mbembu yinangama mu kadika sabala. 28 Kheti basa mmona ko kibila muingi kumvonda, vayi bakuika Pilatu muingi kamvondisa. 29 Ayi bo bamana kudukisa mambu moso masonama matedi nandi, bambotula va dikunzi ayi bayenda kue ntula va dibumbi. 30 Vayi Nzambi wumvulubusa mu bafua, 31 ayi mu bilumbu biwombo, nandi waba monikanga kuidi batu baba nangukanga yandi ku Ngalili muingi kukuenda ku Yelusalemi. Bubu bawu badi mu kuvana kimbangi matedi nandi kuidi dikabu.

32 “Mu phila ayoyo, befu tuidi mu ku luzabikisa zitsangu zimona matedi lukanu bakanikisa kuidi bakulu bitu. 33 Nzambi wudukisa luawu kuidi befu bana mu kuvulubusa Yesu, dedi busonimina mu kitini kimuadi ki minkunga: ‘Ngie widi muan’ama, bubu minu yeka tat’aku.’ 34 Bukiedika, Nzambi wumvulubusa mu bafua, muingi kabika kubue tambula nyitu yimbolanga. Nandi wutubila mawu mu phila ayiyi: ‘Minu yala mumonisa luzolo lukuikama lo yikanikisa kuidi Davidi.’ 35 Diawu bantubila mvandi mu nkunga wunkaka: ‘Walasa bika ko kisadi kiaku kikuikama kabola.’ 36 Davidi wusadila Nzambi mu thangu’andi, bosi wulala mu lufua, banzika va kimueka na bakulu bandi, ayi nyitu’andi yibola. 37 Vayi mutu no Nzambi kavulubusa, kasa bola ko.

38 “Diawu zikhomba, zabanu kuinu ti mu nandi, muawu muyizila nlemvu wu masumu. 39 Ayi baboso bankikinina mu nandi, Nzambi wala batedila batu basonga, kheti Minsiku mi Mose misa bakitula ko batu basonga. 40 Diawu, banu keba keba muingi mambu Mimbikudi babikula mabika ku mukuizila: 41 ‘Talanu, benu mimvuezi, yitukanu ayi zimbalanu, kibila yidi mu kuvanga kisalu mu bilumbu binu, kisalu kio benu mualasa kikinina ko kheti ba ku luzabikisa kiawu buboti.’”

42 Bo Polo ayi Balinabasi baba basika, batu baba dinda muingi babue tubila mawu mu kisabala kinlanda. 43 Bo lukutukunu lumana, bawombo mu basi yuda baba buongiminanga Nzambi ayi batu bakikinina kikhulu kiawu, balandakana Polo ayi Balinabasi. Ayi bo bayoluka yawu, bawu baba kindisa muingi batatamana mu mamboti ma Nzambi malutidi.

44 Mu kisabala kilanda, nduka batu boso bakutakana muingi kukuwa diambu di Yave. 45 Bo basi yuda bamona nkangu wu batu, bawu bayiza wala kiphala ayi batona kubangusa mu kutubila bubi mambu Polo kaba tuba. 46 Diawu, mu kibakala Polo ayi Balinabasi, baba kamba: “Vaba tombulu kulonga diambu di Nzambi theti kuidi benu. Vayi bo benu mumanga, muidi mu kumonisa ti luisi ko bafuana muingi kutambula luzingu lu mvu ka mvu, kiawu kibila tukue samunina batu ba zitsi zinkaka. 47 Kibila Yave wu tuvana lutumu alulu: ‘Minu yi kusola wuba muinda kuidi batu mu nza, muingi wunata phulusu nati musukila nza.’”

48 Bo batu ba nza bayuwa mawu, bayangalala ayi batona kuzitisa diambu di Yave ayi baboso baba mintima mikubama muingi kubaka luzingu lu mvu ka mvu, bayiza ba minlandikini mi Yesu. 49 Kubotula kuandi amomo, diambu di Yave diaba tembakana mu kizunga kioso kinani. 50 Vayi basi yuda bavukumuna bakietu baba kimfumu baba sadilanga Nzambi ayi mvandi babakala bankinza ba divula, muingi babalukila Polo ayi Balinabasi ayi baba kukisa va kizunga kiawu. 51 Bawu bakubula mbumbungu* mu bitambi biawu muingi kuta kimbangi mu mawu, bosi bayenda ku Ikonio. 52 Ayi minlandikini batatamana kuba mu mayangi ayi mu thuadusulu yi phevi yinlongo.

14 Ku Ikonio, bawu bakota ku nzo lukutukunu yi basi yuda ayi bayolukila mu phila yi kukuitukila. Mawu mavanga nkangu wunneni kuba kuandi basi yuda ayi basi Ngeleku bakikinina mu Mfumu. 2 Vayi basi yuda bakhambu kikinina, bavukumuna basi nza muingi babalukila zikhomba. 3 Vayi, Polo ayi Balinabasi baviokisa kuna thangu yiwombo. Yave wuba vana mangolo ma kukolukila mu kibakala ayi kuvanga bidimbu ayi mangitukulu, muingi kuvana kimbangi ti tsangu bawu baba samuna yitedi mamboti mandi malutidi, yiba yikiedika. 4 Vayi nkangu wu batu ku divula beni wuba wukabuka. Bankaka baba ku khonzu basi yuda ayi bankaka baba ku khonzu yi bapostolo. 5 Diawu, basi nza va kimueka na basi yuda ayi zimfumu ziawu, babaka makani ma kuba vangila mambu mambi ayi kuba viva mamanya. 6 Bo baba zabikisa mawu, Polo ayi Balinabasi batina ku Listra ayi ku Derbe, mavula ma Likaoni ayi mu bibuangu binkaka biba bifikama. 7 Ayi bawu batatamana kusamuna zitsangu zimona mu bibuangu beni.

8 Ku Listra, kuba dibakala dimueka wuba malu mabela. Nandi wuba kikata tona kabutuka ayi kabasa diatanga ko. Nandi wuba wukala, 9 ayi waba kuwa bo Polo kaba koluka. Bo Polo kansikika thalu ayi kamona ti nandi wuba kiminu kifuana muingi kabeluka, 10 diawu kankambila mu mbembu yinangama: “Telama!” Bosi dibakala beni wutelama ayi wutona kudiata. 11 Mu thangu nkangu wu batu bamona mambu Polo kavanga, bawu batenduka mu mbembu yi Likaoni: “Zinzambi zima kituka batu ayi bama kuluka kuidi befu!” 12 Diawu bawu batona kutedila Balinabasi Zeusi ayi Polo bantedila Helime, kibila nandi wutuama ntuala mu kukoluka yawu. 13 Nganga nzambi yi Zeusi wuba tempelu yiba va khotolo yi divula, wutuala zingombi ayi mintuika mi biteka nati va muelu wu divula. Ayi va kimueka na nkangu wu batu wuba vana, baba tomba kuvika nkhailu.

14 Bo bapostolo Balinabasi ayi Polo bazaba mawu, bakhakuna bikhutu biawu, baduma va khati nkangu wu batu ayi batenduka: 15 “Babakala, kibila mbi muidi mu kuvangila mambu amomo? Befu mvitu tuidi batu ayi tumvanganga zinzimbala buka benu. Vayi tuidi mu kusamuna zitsangu zimboti kuidi benu muingi lubika mambu amomo maphamba ayi lusadila Nzambi yi monyo, no wuvanga diyilu, ntoto, ḿbu ayi biabioso bidi muawu. 16 Mu zimbandu zima vioka, nandi wubika batu ba zitsi zioso badiatila mu zinzila ziawu, 17 kheti kasa bika ko kuba vana kimbangi mu matedi nandi, vayi nandi wumonisa mamboti mandi mu kuba vana zimvula ayi mvandi zithangu zimboti zi kuvela mbongu, wuba vana bidia biwombo ayi wuwesa mintima miawu mu mayangi.” 18 Kheti mu mambu amomo katuba, vayi diba diambu diphasi kutula nkaku nkangu batu wuba vana kuba vikila nkhailu.

19 Vayi bo vatuka basi yuda baba ku Antiokia ayi ku Ikonio, bawu bavukumuna nkangu wu batu wuba vana, bosi bakuba Polo mamanya ayi bankokumuna nati ku nganda divula, kibila baba muena ti nandi befua. 20 Vayi, mu thangu minlandikini minkaka mi Yesu bayiza ayi banzungidila, nandi wutelama ayi wukota ku khati divula. Mu kilumbu kilanda, nandi wuyenda na Balinabasi ku Derbe. 21 Ayi bo bamana kusamuna zitsangu zimboti ku divula beni, ayi basadisa thalu yi batu kuba minlandikini, bawu bavutuka ku Listra, ku Ikonio bosi ku Antiokia. 22 Ayi mu bibuangu beni, bawu babomba minlandikini ayi baba kindisa muingi batatamana mu kiminu mu kuba kamba: “Tufueti viokila mu mambu mawombo maphasi, muingi kukota mu Kintinu ki Nzambi.” 23 Mvandi babieka bakulutu mu kadika kimvuka, mu kuvanga minsambu ayi jejum. Bosi baba bika mu lukiebu lu Yave, no bawu bayiza kikinina.

24 Bosi baviokila ku Pizidia, bakota ku Pamfilia 25 ayi bo bamana kusamuna diambu di Nzambi ku Pelega, banengumuka ku Atalia. 26 Ayi kuawu bamakina mu dikumbi ayi bavutuka ku Antiokia, divula dio zikhomba baba fidila mu lukiebu lu Nzambi ayi mu mamboti ma Nzambi malutidi, muingi bamanisa kisalu kio batona.

27 Bosi bo bavitila ayi bakutakana na kimvuka, bawu batubila mambu mawombo mamboti Nzambi kavanga mu nzil’awu ayi phila nandi kazibudila basi nza muelu wu kiminu. 28 Mu phila ayoyo, bawu baviokisa beni thangu na minlandikini.

15 Vaba mua batu bafumina ku Yuda, batona kulonga kuidi zikhomba mu kutuba: “Benu mulendi vuka ko benu khambu zengisa zinyitu zinu zi kibakala, dedi buntubila Minsiku mi Mose” 2 Vayi bo Polo ayi Balinabasi bamana kufindana yawu ziphaka ayi kusombusa, bayiza baka makani ti Polo, Balinabasi ayi zikhomba zinkaka, batombuka ku Yelusalemi muingi badedikisa diambu adiodio va kimueka na bapostolo ayi bakulutu.

3 Bo zikhomba mu kimvuka bayenda kue bavekisa mu nzila, bawu batatamana mu viage, baviokila ku Fenisi ayi ku Samalia. Bawu bayenda kue tubilanga phila batu ba nza baba baludila mavanga mawu. Kipholo akiokio kituadisa beni mayangi kuidi zikhomba zioso. 4 Bo bavitila ku Yelusalemi, zikhomba mu kimvuka, bapostolo ayi bakulutu, baba yamba buboti. Bosi Polo na Balinabasi, baba zabikisa mambu mawombo Nzambi kavanga mu nzil’awu. 5 Vayi bankaka babotuka mu kinganga ki bafalisi ayi bayiza kikinina mu Mfumu, batelama mu bikundu biawu ayi batuba: “Vantombulu bawu kuzengusu zinyitu ziawu zi kibakala ayi kuba tuma muingi batumukina Minsiku mi Mose.”

6 Diawu, bapostolo ayi bakulutu bakutakana muingi kutadila diambu beni. 7 Bo baviokisa thangu yiwombo mu kufindasana ziphaka, Petelo wutelama ayi wutuba: “Babakala, zikhomba, benu luzebi buboti ti tona mu bilumbu bitheti, Nzambi wutsola va khat’inu muingi batu ba nza bayuwila mu munu’ami mambu matedi zitsangu zimboti ayi bakikinina mu ziawu. 8 Ayi Nzambi no zebi mintima mi batu, wumonisa ti bawu baba lunungu va mesu mandi, mu kuba vana phevi yinlongo, dedi bo befu mvitu tutambudila yawu. 9 Ayi nandi kasa tula ko luvasanu mu befu ayi bawu, vayi wuvedisa mintima miawu mu kiminu. 10 Buabu, kibila mbi benu muntomba kutotila Nzambi, mu kutula va dinga* di minlandikini kivangu kio ni bakulu bitu, ni befu veka tukhambu nunga kunata? 11 Vayi, tuidi kiminu ti befu ayi bawu, tuala bakila to phulusu mu kibila ki mamboti malutidi ma Mfumu Yesu.”

12 Mu phila ayoyo, dingumba dioso bavuena sui ayi batona kukuwa Polo ayi Balinabasi kutubila bidimbu biwombo ayi mangitukulu Nzambi kavanga mu nzil’awu, va khati batu ba nza. 13 Ayi bo bamana kukoluka, Tiagu wutuba: “Zikhomba, yuwanu. 14 Simeau* masudikisa buboti phila Nzambi mu khumbu yitheti kavutudila thalu’andi kuidi batu mu nza, muingi kasola va khati’awu batu bafueti ba mu dikabu dinnata dizina diandi. 15 Ayi mawu mandukisa mambu mimbikudi basonika, mantuba: 16 ‘Bosi yala vutuka ayi yala bue telimisa tenda yi Davidi yidi yibua, minu yala bue tunga mo mutuluka ayi yala bue vutula yawu, 17 muingi batu boso basobila, batomba Yave, va kimueka na batu ba nza, batu bantedulu mu dizina diami, butubidi Yave no widi mu kuvanga mambu amama, 18 mazabakana tona thama.’ 19 Diawu makani mama madi, ma kubika tuadisa ziphasi kuidi batu abobo ba nza, badi mu kukivana kuidi Nzambi, 20 vayi kuba sonikina muingi batatuka biuma bioso bidi kithuadi na bitumba, mambu ma butsuza, menga ayi bibulu bakhambu dodisa menga. 21 Kibila tona mu thama, bantanganga Minsiku mi Mose mu kadika divula ayi bantanganga miawu mu mbembu yinangama mu zinzo zi zikhutukunu kadika sabala.”

22 Diawu bapostolo ayi bakulutu, va kimueka na kimvuka kioso, babaka makani ma kufila ku Antiokia babakala basolu va khati’awu, va kimueka na Polo ayi Balinabasi. Bawu bafila Yuda baba tedilanga mvandi Balisabasi ayi Sila, babakala baba tuamanga ntuala va khati zikhomba. 23 Basonika nkanda awuwu ayi bafila wawu mu nzila zikhomba aziozio:

“Bapostolo ayi bakulutu, zikhomba zinu, bamfila mboti kuidi zikhomba mu nza, badi ku Antiokia, ku Silia ayi ku Silisia. 24 Tuyuwizi ti vadi batu babotukizi va khat’itu ayi ba mutuadisizi ziphasi mu mambu batubizi ayi bawu bammeka ku mutula divuda, vayi befu tusa bavana ko ni thuadusulu yimueka. 25 Diawu va kimueka, tubeki makani ma kusola babakala muingi ku mufila, va kimueka na zikhomba zitu zi luzolo Balinabasi ayi Polo, 26 bawu bavana luzingu luawu, mu kibila ki dizina di Mfumu’itu Yesu Klistu. 27 Diawu tumu fidizi mvandi Yuda ayi Sila, muingi ba musudikisa mambu tumu sonikini. 28 Kibila dimonikini diambu dimboti kuidi phevi yinlongo ayi kuidi befu veka, mu khambu ku lukuika diambu dinkaka, kubotula kuandi mambu amama mantombulu: 29 lutatamana kutatuka biuma bioso bavana banga nkhailu kuidi bitumba, menga, bibulu bakhambu dodisa menga ayi mambu ma butsuza. Benu kutatamana kutatuka biuma abiobio, luzingu luinu luala ba buboti. Tumu fila mboti!”

30 Mu phila ayoyo, bo lukutukunu lumana, babakala abobo banengumuka ku Antiokia, bakutikisa dingumba dioso ayi baba vana nkanda beni. 31 Bo bamana kutanga wawu, bawu bayangalala mu khindusulu batambula. 32 Bo Yuda ayi Sila baba mvawu mimbikudi, babomba zikhomba mu malongi mawombo bavanga ayi baba kindisa. 33 Bosi, bo baviokisa yawu mua thangu kuna, zikhomba baba sengula muingi bavutuka mu ndembama kuidi bo baba fila. 34*⁠ —— 35 Vayi Polo ayi Balinabasi basiala ku Antiokia muingi kulonga ayi kusamuna va kimueka na zikhomba zinkaka zitsangu zimona zi diambu di Yave.

36 Bo vavioka mua bilumbu, Polo wukamba Balinabasi: “Buabu tuvutuka ayi tue tala zikhomba mu kadika divula tusamuna diambu di Yave, muingi kuzaba buidi bawu badidi.” 37 Balinabasi wubaka makani ma kunata Yoane, baba tedilanga mvandi Malaku. 38 Vayi Polo, kasa kikinina ko diyindu adiodio di kunnata, kibila nandi wuba bika bo baba ku Pamfilia, ayi kasa bue balandakana ko mu kisalu bavanga. 39 Mu kibila akiokio, bawu basombula* beni ayi kadika mutu wuyenda mu nzila’andi. Balinabasi wunata Malaku ayi bayenda ku Chipre mu dikumbi. 40 Vayi Polo wusola Sila muingi kenda yandi. Ayi bo zikhomba bamana kusambila muingi Yave kankieba, bosi bawu bayenda. 41 Nandi wuviokila ku Silia ayi ku Silisia muingi kukindisa bimvuka.

16 Bosi nandi wuvitila ku Derbe ayi ku Listra. Kuawu kuba nlandikini mueka babe tedilanga Timoti, muana wu nkietu wu musi yuda waba sadilanga Nzambi, vayi tat’andi wuba musi ngeleko. 2 Zikhomba ku Listra ayi ku Ikonio, baba kuntubilanga buboti. 3 Bo Polo kaba tomba Timoti kanlandakana mu viage, diawu kazengisila nyitu’andi yi kibakala mu kibila ki basi yuda baba mu bibuangu beni, kibila baboso bazaba ti tat’andi wuba musi ngeleko. 4 Ayi mu mavula moso baviokila, bazabikisa makani bapostolo ayi bakulutu ku Yelusalemi babaka, muingi zikhomba balandakana zithuadusulu beni. 5 Mu phila ayoyo, bimvuka biaba kindusu mu kiminu ayi biaba konzuka kadika kilumbu.

6 Bawu bayenda ku Filigia ayi mu bibuangu binkaka ku Ngalatia, kibila phevi yinlongo yiba kandimina muingi babika samuna diambu di Nzambi ku divula di Azia. 7 Mvandi bo banengumuka ku Mizia bameka kukota ku divula di Bitinia, vayi Yesu mu nzila phevi yinlongo kasa babika ko kukota kuna. 8 Diawu baviokila ku divula di Mizia ayi banengumuka ku divula di Toloade. 9 Va builu mu kimona mesu,* Polo wumona musi Masedoni wuba wutelama ayi waba kunlomba: “Yiza ku Masedoni muingi wu tusadisa.” 10 Bo kamana kumona kimona mesu beni, tubaka makani ma kukuenda ku Masedoni, kibila tuvisa ti Nzambi wu tutumisa kuna muingi tuesamuna zitsangu zimboti.

11 Mu phila ayoyo, tunanguka ku Toloade mu dikumbi ayi tuyenda ku divula di Samotrasi. Vayi mu kilumbu kilanda, tuyenda ku divula di Neapoli. 12 Bo tunanguka kuna, tuyenda ku Filipi divula di Loma diluta ba nkinza ku kizunga ki Masedoni, ayi tukala kuna mua bilumbu. 13 Mu kilumbu ki kisabala, tubasika va muelu divula ayi tuyenda mu ndeku muila, kibila tuyuwa ti kuawu kuba kibuangu batu baba sambidilanga. Ayi bo tuvitila kuna, tukala ayi tutona kukoluka na bakietu baba kuna bakutakana. 14 Vaba nkietu mueka baba tedilanga Lidia musi Tiatila waba kuwa, nandi waba sumbisanga minledi mithalu,* ayi waba sadilanga Nzambi. Yave wuzibula ntim’andi muingi kavisa mambu Polo kaba tuba. 15 Diawu, bo nandi ayi basi dikanda diandi babotama, nandi wutatamana ku tudinda: “Boti benu lu kuthadila ti yidi kisadi kikuikama ki Yave, buna yizanu lukala ku nzo’ama.” Ayi befu tuyenda yandi, kibila nandi wutatamana ku tudinda.

16 Kilumbu kimueka bo tuaba kuenda ku kibuangu baba sambidilanga, muana nkietu mueka wuyiza tudengana, nandi wuba mu thuadusulu yi phevi yimbi yaba kunsadisanga kutesa. Zimfumu ziandi baba bakanga beni ndandu mu kisalu kaba vanganga ki kutesa mambu mankuiza monika. 17 Muana nkietu beni waba tulandakananga ayi waba tendukanga: “Babakala abobo, badi bisadi bi Nzambi Yilutidi Zangama ayi badi mu kulusamuna nzila yi phulusu.” 18 Nandi waba vanganga mawu mu bilumbu biwombo, diawu Polo kavongila mu mawu. Bosi wubaluka kuidi nandi ayi wukamba phevi beni yimbi: “Yikutuma mu dizina di Yesu Klistu, basika mu muana nkietu awowo.” Ayi phevi beni yimbi, yibasika muna thangu.

19 Bo zimfumu ziandi bamona ti basiedi ko bu kubakila zimbongo, bakanga Polo ayi Sila ayi baba titika nati ku dizandu dinneni kuba zimfumu. 20 Ayi bo baba nata kuna, bawu bakamba zimfumu: “Babakala ababa, badi mu kutula divunza ku divula ditu, bawu badi basi yuda, 21 ayi bawu badi mu kusamuna bikhulu bio befu tukhambulu nsua wu kulandakana ayi wu kusadila, kibila befu tuidi basi Loma. 22 Ayi nkangu woso wu batu batelama ayi baba fuemina.* Bosi zimfumu baba vula bikhutu ayi batuma muingi baba bula bikoti. 23 Bo bamana kuba tuta khuba, baba tula mu buloku. Bosi batuma nsungi wu buloku muingi kaba lunga buboti. 24 Bo katambula nsua awowo, nandi wuba tula mu buloku buluta ba kukhati ayi wukanga malu mawu mu phingu nti.

25 Vayi va khati builu, Polo ayi Sila baba sambila ayi baba zitisa Nzambi mu minkunga ayi batu bankaka baba mu buloku baba kuwa. 26 Mu kinzimbukulu vamonika ndikununu yinneni yi ntoto, yivanga lusersu lu buloku kunyikuka. Muna thangu beni, mielu mioso mi buloku mizibuka ayi ziphanga bakanga batu baba mu buloku ziduka. 27 Bo nsungi wu buloku kakotuka ayi kamona mielu mi buloku miba mizibuka, nandi wutitika mbedi’andi muingi kayivonda, kibila kamuena ti batu boso mu buloku babe tina. 28 Vayi Polo wutenduka: “Bika kuaku kuyivonda mu phamba, kibila befu boso tuidi kuitu kuku!” 29 Mu phila ayoyo, nandi wudinda muingi bantuadila muinda, bosi wukota mu buloku mu kue dumanga ayi mu kutitubuka wufukama va ntuala Polo ayi Sila. 30 Nandi wuba nata ku nganda ayi wuba yuvula: “Leka, khambanu, mbi yifueti vanga muingi yivuka?” 31 Bawu bamvutudila: “Ngie ayi baboso badi ku nzo’aku mufueti ba kiminu mu Mfumu Yesu, muingi Nzambi kamu vukisa. 32 Ayi balonga diambu di Yave kuidi nandi ayi kuidi baboso baba ku nzo’andi. 33 Ayi muna builu beni, nsungi wu buloku wuba nata ayi wusukula zimbeza* ziawu. Bosi nandi ayi baboso baba kalanga ku nzo’andi, babotama mu khambu bue vingila. 34 Bosi wuba nata ku nzo’andi ayi wuba tudila bidia va meza. Nandi ayi baboso ku nzo’andi, bayangalala beni mu kukikinina mu Nzambi.

35 Bo buisi bukia, zimfumu bafila minsungi miawu muingi bekamba nsungi wu buloku: “Basisanu babakala abobo.” 36 Nsungi wu buloku wuzabikisa mambu beni kuidi Polo mu kunkamba: “Zimfumu babe thuma yimu basisa benu babuadi, buabu basikanu ayi yendanu mu ndembama.” 37 Vayi Polo wuba kamba: “Bawu ba tubulizi va nyalu nguba mu khambu tufundisa theti mu kuba basi Loma ayi ba tutudidi mu buloku. Buabu bantomba ku tubasisa ku kinsueki? Ndamba! Bika baveka biza muingi ba tubasisa.” 38 Minsungi beni bazabikisa mambu amomo kuidi zimfumu ayi bawu bayiza ba beni mu boma bo bayuwa ti babakala beni baba basi Loma. 39 Diawu, bawu bayenda kuna, baba dinda nlemvu ayi bo baba basisa ku nganda, baba dinda muingi babasika ku divula beni. 40 Vayi bo Polo ayi Sila babasika mu buloku, bayenda ku nzo Lidia. Bo baba va kimueka na zikhomba, baba kindisa; bosi bayenda.

17 Bosi bananguka mu kuviokila ku divula di Anfípoli ayi Apolonia, ayi bavitila ku Tesalonika kibuangu kiba nzo yi lukutukunu yi basi yuda. 2 Dedi bo bubela kifu kiandi, Polo wukota ku khati ayi wuyoluka yawu. Mu zisabala zitatu, nandi wuba sadisa kuyindula mu kusadila Masonoko. 3 Nandi waba kuba sudikisanga ayi kuba monisanga bivisa mu kusadila mambu maba masonama ti, vaba tombulu Klistu kutovuka ayi kuvulubuka mu bafua. Nandi waba tubanga: “Yesu, nandi Klistu ayi mu matedi nandi minu, yidi kululonga.” 4 Mu kibila akiokio, bankaka mu bawu bayiza ba minlandikini mi Yesu ayi bayiza ba ku khonzu Polo ayi Sila. Ayi nkangu wunneni wu basi ngeleko baba buongiminanga Nzambi ayi mvandi thalu yiwombo yi bakietu baba bazabakana, bavanga momawu.

5 Vayi basi yuda bayiza ba kiphala mu bawu, diawu bakutikisila mua ndambu di babakala baba mavanga mambi ayi baba diengilanga phamba va zandu, muingi batuadisa divunza va divula. Bawu batola nzo yi Jasão mu kutomba Polo ayi Sila, muingi baba nata ku nganda kuba dingumba dinneni di batu. 6 Bo bakhambu kuba mona, bakanga Jasão ayi zikhomba zinkaka ayi baba nata kuidi zimfumu zi divula mu kue tendukanga: “Babakala badi mu kutuadisa divunza mu nza yimvimba, mvandi beka akuku, 7 ayi Jasão nandi wuba yambidi ku nzo’andi. Babakala boso ababa, badi mu kubayisa minsiku mi Sezali mu kutuba ti vadi ntinu wunkaka, Yesu.” 8 Bo bayuwa mambu amomo, nkangu woso wu batu ayi zimfumu zi divula badasuka beni. 9 Vayi bo Jasão ayi zikhomba zinkaka bafuta zimbongo baba dinda, bosi baba yekula.

10 Bo buisi buyila, zikhomba bafila Polo ayi Sila ku Bereia. Ayi bo bavitila kuna, bakota ku nzo lukutukunu yi basi yuda. 11 Basi yuda baba ku Bereia, baluta ba phuila yi kulonguka diambu di Nzambi kena basi Tesalonika. Kibila bawu bakikinina diambu di Nzambi mu ntim’awu woso ayi baba fionguninanga buboti Masonoko kadika kilumbu, muingi bazaba boti mambu baba longuka maba makiedika. 12 Diawu bawombo mu bawu bayiza ba minlandikini mi Yesu. Mu bawu, muba bakietu basi ngeleko baba kimfumu ayi mvandi babakala bankaka. 13 Vayi bo basi yuda ku Tesalonika bazaba ti Polo mvandi waba samuna diambu di Nzambi ku Bereia, bayenda kuna muingi kue vukumuna nkangu batu muingi baba balukila. 14 Bosi zikhomba batinisa Polo ku ndeku ḿbu, vayi Sila ayi Timoti basiala kuna. 15 Zikhomba batinisa Polo bayenda yandi nati ku Atena ayi bo bavutuka, batambula kiyeku ki kuzabikisa Sila ayi Timoti muingi be bata Polo mu thinu.

16 Bo kaba kuba vingila ku Atena, Polo wudasuka beni mu kumona ti divula dioso diba diwala bitumba. 17 Diawu mu nzo lukutukunu, nandi wutona kuvanga basi yuda ayi batu bankaka baba sadilanga Nzambi kuyindula mu mawu. Mvandi kadika kilumbu waba vanganga mawu kuidi batu kaba dengananga ku dizandu dinneni. 18 Vayi mua ndambu mu zifilosofu baba mu dingumba di Ziepikoleu ayi bankaka mu dingumba di Zitoiko, batona kunsombusa. Bankaka baba tuba: “Mambu mbi kivungisi akiokio kankoluka?” Ayi bankaka baba tuba: “Nandi buka ti widi nsamuni wu zinzambi zi zinzenza.” Baba tubila mawu, kibila nandi waba samuna zitsangu zimboti matedi Yesu ayi luvulubukusu. 19 Bawu bankanga ayi bannata ku Aliopago mu kunkamba: “Ngie wulenda ku tusudikisa buboti dilongi adiodio dimona widi mu kutubila? 20 Kibila ngie widi mu kutubila mambu mamueka madi mamona kuidi befu. Ayi tuntomba kuzaba mbi mawu mansundula.” 21 Bukiedika, basi Atena boso ayi zinzenza baba kalanga kuna, basa ba ko phila yinkaka yi kuviokisila thangu kena kutubila ayi kukuwa mambu mamona. 22 Bosi Polo wutelama va khati Aliopago ayi wutuba:

“Basi Atena, minu yimmona ti benu lunluta kinzikanga zinzambi kena batu bankaka. 23 Dedi bo yiviokizi, yifiongunini buboti biuma munsadilanga mu mbuongimin’inu ayi yibakudi kikumu kimueka kidi kisonama mambu amama: ‘Kuidi Nzambi tunkhambu zaba’. Nzambi beni lumbuongiminanga vayi lukhambu zaba, matedi nandi minu yidi ku luzabikisa. 24 Nzambi wuvanga nza yimvimba ayi biabioso bidi muawu. Mu kuba mfumu yi diyilu ayi ntoto, kalendi zingila ko mu zitempelu zivangulu mu mioko mi batu. 25 Mvandi, kavingilanga ko muingi batu bansadisa mu kuyindula ti kiuma ki kunkambu. Kibila naveka wuvana bivangu bioso monyo, mvumuku ayi biuma bioso binkaka. 26 Ayi nandi wuvanga dibakala ditheti muyizila batu ba zitsi zioso, muingi bazingila mu ntoto wumvimba. Wutsikika zithangu ayi wutsikika mvandi zindilu mu bibuangu bafueti kala, 27 muingi bawu batomba Nzambi ayi ba kuvanga mangolo muingi kuntomba, bawu bala kumbakula, kibila nandi kasi ko kinanu kuidi kadika mutu mu befu. 28 Mu luzolo luandi, befu tuididi monyo, tunyikukinanga ayi tunzingilanga; dedi butubila minsoniki minkaka va khat’inu: ‘Kibila befu mvitu tuidi bana bandi.’

29 “Diawu befu mu kuba bana ba Nzambi, tulendi yindula ko ti Nzambi widi buka wola, palata, dimanya voti buka kiuma mutu kafikula. 30 Bukiedika, kumbusa batu baba vangilanga mambu mu khambu zaba, vayi Nzambi wubaka makani ma kuzimbakana mawu. Buabu nandi widi mu kukamba batu boso mu bibuangu bioso banyongina masumu mawu. 31 Kibila nandi wutsikika kilumbu kala fundisa batu badi mu ntoto wumvimba mu busonga mu nzila mutu wumueka nandi kasola. Ayi Nzambi wuvana bivisa ti mawu mala salama, mu kuvulubusa mutu beni mu bafua.”

32 Bo bayuwa matedi luvulubukusu lu bafua, bankaka batona kumvueza, vayi bankaka baba tuba: “Befu tutidi kubue kunkuwa kutubila mambu amomo.” 33 Mu phila ayoyo, Polo wubotuka vana. 34 Vayi bankaka bayiza ba ku khonzu Polo ayi bayiza ba minlandikini mi Yesu. Mu bawu muba Dionisiu, wuba mfundisi ku nzo lufundusu yi Aliopago, mvandi nkietu wumueka baba tedilanga Damali ayi batu bankaka.

18 Bosi nandi wunanguka ku Atena ayi wuyenda ku Kolintu. 2 Wubata kuna musi yuda mueka baba tedilanga Akila wubutukila ku Pontu, na nkazi’andi Prisila, bawu bafumina ku Italia, kibila ntinu Klaudio wutuma muingi basi yuda boso babasika ku Loma. Polo wuyenda kue batala. 3 Ayi bo bawu baba vanganga ntindu mueka wu kisalu ki mioko, Polo wukala ku nzo’awu ayi waba salanga yawu. Kibila baba mimvangi mi zitenda.* 4 Kadika sabala, nandi waba vanganga dilongi ku nzo yi lukutukunu ayi waba vanganga basi yuda ayi basi ngeleko kukikinina mu mambu kaba ku balonga.

5 Bo Sila ayi Timoti bananguka ku Masedoni, Polo wuluta kukivana mu kusamuna diambu di Nzambi, mu kuvana kimbangi kuidi basi yuda ayi mu kuba monisa bivisa ti Yesu nandi Klistu. 6 Ayi bo kamona ti bawu batatamana kumbayisa mu kumfinga, nandi wukhukumuna* bikhutu biandi ayi wuba kamba: “Bika menga minu mabuila mu benu veka. Minu yisiedi ko fotu mu menga minu. Tonina bubu, minu yinkuiza mubika ayi yinkuiza yenda kuesamuna batu ba nza.” 7 Mu phila ayoyo, nandi wunanguka vana ayi wukota ku nzo dibakala dimueka bantedilanga Tilisio Yustu, waba sadilanga Nzambi. Nzo’andi yiba va ndeku nzo lukutukunu. 8 Vayi Klispu, mfumu nzo yi lukutukunu va kimueka na batu boso baba kalanga ku nzo’andi, bayiza ba minlandikini mi Yesu. Ayi basi Kolintu bawombo bayuwa diambu di Nzambi, bakikinina mu mawu ayi babotama. 9 Kubotula kuandi amomo, va builu, Mfumu wumonikina Polo mu kimona mesu ayi wunkamba: “Bika kumona boma, vayi tatamana kusamuna, ayi bika kukala sui, 10 kibila minu yidi yaku ayi vasi ko ni mutu wala kutula nkaku, ove kukuvanga bubi. Mvandi ku divula adiodio, kuidi batu bawombo badi bakubama muingi kukhikinina.” 11 Diawu nandi kakadila kuna mu mvu mueka ayi zingonda zisambanu mu kulonga diambu di Nzambi va khati’awu.

12 Bo Ngaliu kaba mfumu ku Akaia, basi yuda va kimueka, bayendila Polo manenga, bankanga ayi bannata ku nzo lufundusu. 13 Bawu bamfunda mu kutuba: “Mutu awuwu widi mu kukuika batu kusambidila Nzambi, mu phila yikhambulu nguizani na minsiku.” 14 Vayi bo Polo kabina tona kukoluka, Ngaliu wukamba basi yuda: “Boti diambu dimbi kabe vanga, voti nsiku kabe levula, khanu minu yinkuiza luyuwa mu mvibudulu. 15 Vayi, boti ziphaka mumfindasana matedi bikuma, mazina ayi matedi minsiku minu veka, buna amomo ma lutedi kuinu. Yisintomba ko kuba mfundisi mu mambu amomo.” 16 Bosi nandi wuba kukisa ku nzo lufundusu. 17 Mu phila ayoyo, bawu babuila Sostene mfumu nzo yi lukutukunu ayi batona kunlumba khuba vana nganda nzo lufundusu. Vayi Ngaliu, kabasa tomba ko kukota mu mambu amomo.

18 Bo kaviokisa kuna bilumbu biwombo, Polo wukanina zikhomba ayi wuyenda ku Silia mu dikumbi va kimueka na Akila ayi Prisila. Ku Senkeleia nandi wuvuka minlengi miandi, kibila tsila kavanga. 19 Mu phila ayoyo, bawu batuka ku Efeso ayi wuba bika kuna. Bosi nandi wukota ku nzo yi lukutukunu, wutona kulonga basi yuda ayi kuba vanga kuyindula. 20 Kheti bandinda muingi kakala yawu mu mua thangu, nandi kasa kikinina ko, 21 vayi wuba kanina ayi wuba kamba: “Yave na kutia, yala bue vutuka akuku.” Bosi wunanguka ku Efeso mu dikumbi, 22 ayi wunengumuka ku Sezaleia. Wutombuka ku Yelusalemi, wuvana mboti kuidi zikhomba baba kuna, bosi wunengumuka ku Antiokia.

23 Bo kaviokisa kuna mua thangu, wuyenda mu bibuangu biviakana ku kizunga kioso ki Ngalatia ayi Filigia, muingi kue kindisa minlandikini mioso.

24 Mu thangu beni, musi yuda wumueka baba tedilanga Apolo, wubutukila ku Alexandria wutuka ku Efeso. Nandi wuba wupisuka mu kulonga ayi wuba luzabu luwombo mu Masonoko. 25 Dibakala beni, banlonga zinzila zi Yave ayi wuba kifuza mu kibila ki phevi yi Nzambi. Waba kolukanga ayi waba longanga matedi Yesu mu phila yisulama, vayi nandi wuzaba to malongi ma mbotumunu mo Yoane kaba samunanga. 26 Nandi wutona kukoluka mu kibakala ku nzo yi lukutukunu; ayi bo Prisila ayi Akila banyuwa, bantela va khonzu ayi bansudikisa buboti malongi ma Nzambi. 27 Kubotula kuandi amomo, bo nandi kaba tomba kukuenda ku Akaia, zikhomba basonikina minlandikini mu kudinda muingi bantambula buboti. Bo nandi katuka kuna, wusadisa bawombo bo bayiza kikinina mu Mfumu, mu kibila ki mamboti malutidi ma Nzambi; 28 kibila, va nyalu nguba ayi mu lufiatu loso, nandi waba monisa bivisa ti malongi ma basi yuda, masa ba ko makiedika. Ayi waba sadilanga Masonoko muingi kumonisa bivisa ti Yesu, nandi Klistu.

19 Mu thangu Apolo kaba ku Kolintu, Polo wuviokila ku khati kizunga ki Azia, bosi wunengumuka ku Efeso. Nandi wuyenda kue bata kuna ndambu yi minlandikini 2 ayi wuba yuvula: “Benu lutambula phevi yinlongo bo luyiza ba minlandikini mi Yesu? Bawu bamvutudila: “Befu tuyuwidiabu ko matedi phevi yinlongo.” 3 Nandi wuba yuvula: “Phila mbi mbotumunu benu lutambula?” Bawu bamvutudila: “Mbotumunu yi Yoane.” 4 Polo wuba kamba: “Yoane waba botikanga batu muingi kumonisa ti babe nyongina masumu mawu. Nandi waba tubanga muingi batu balekila kiminu kuidi no wunkuiza ku mbus’andi, mawu mansundula, Yesu.” 5 Bo bayuwa mawu, bawu babotimina mu dizina di Mfumu Yesu. 6 Ayi bo Polo kaba tetika mioko, bawu batambula phevi yinlongo. Bosi batona kubikula ayi kukoluka mu zimbembu ziviakana. 7 Ayi thalu yoso mu kutala mu kumona yiba 12 di babakala.

8 Mu zingonda zitatu, nandi waba kuendanga ku nzo lukutukunu, waba kolukilanga mu kibakala mu kuvanga malongi ayi kuvanga batu kuyindula mu phila yisulama mu matedi Kintinu ki Nzambi. 9 Vayi, bo bankaka baba manga kukikinina ayi baba tubila bubi Nzila yi Mfumu va ntuala nkangu woso wu batu, nandi wuba tatuka ayi wutatula mvandi minlandikini minkaka. Ayi kadika kilumbu nandi waba vanganga malongi ku sala yinneni yiba ku kikola ki Tilanu. 10 Nandi wuvangila mawu mu mimvu miodi, nati batu boso baba kalanga ku dibueti di Azia, kuba kuandi basi yuda ayi basi ngeleko, bayuwa diambu di Nzambi.

11 Nzambi waba vangilanga mangitukulu mawombo mu nzila Polo. 12 Diawu, kheti bikhutu ayi malensu mabe buminanga mu nyitu Polo, bo batu baba natanga biawu kuidi zimbevu, bimbevu biawu biaba belukanga ayi ziphevi zimbi ziaba basikanga mu bawu. 13 Bawombo mu basi yuda baba kuendanga mu bibuangu biviakana muingi kukukisa ziphevi zimbi, bameka mvandi kusadila dizina di Mfumu Yesu muingi kukukisa ziphevi zimbi kuidi batu baba ziawu, mu kutuba: “Yiku lutuma mu dizina di Yesu no Polo kansamunanga, lubasika.” 14 Sambuadi di bana ba mfumu zinganga nzambi yi basi yuda baba tedilanga Kewa, mvawu baba vanganga mawu. 15 Vayi phevi yimbi yiba tambudila: “Minu yizebi Yesu ayi yizebi mvandi nani Polo. Vayi benu luidi banani?” 16 Diawu dibakala beni wuba phevi yimbi wuba nuanisa ayi wununga wumueka wumueka mu bawu, ayi bawu batina pheni nkhua ayi bamana kuluala. 17 Mambu amomo, mayiza zabakana kuidi batu boso, kuba kuandi basi yuda ayi mvandi kuidi basi ngeleko baba kalanga ku Efeso. Mu phila ayoyo, batu boso bayiza ba boma ayi mvandi dizina di Mfumu Yesu ditatamana kuzitusu. 18 Bawombo mu batu baba kikininanga mu Mfumu, baba kuendanga kuidi minlandikini mi Yesu, muingi kufungula masumu mawu ayi mambu mambi baba vanganga. 19 Bukiedika, thalu yiwombo yi batu baba sadilanga ziphandu, babundisa zibuku ziawu ayi bavika ziawu va ntuala batu boso. Ayi bo batanga thalu yi zimbongo basumbila biuma beni, yiba 50.000 di zimbongo zipalata. 20 Mu phila ayoyo, mu zingolo zi Yave, diambu diandi ditatamana kutembakana ayi kubalula luzingu lu batu.

21 Bo mambu moso amomo mavioka, Polo wubaka makani ti na kumana kuviokila ku Masedoni ayi ku Akaia, kafueti kuenda ku Yelusalemi. Nandi wutuba: “Minu kufumina kuna, yifueti kuenda mvandi ku Loma.” 22 Mu phila ayoyo, nandi wufila ku Masedoni minsadisi miandi miodi, Timoti ayi Elasitu. Vayi naveka wutatamana mu mua thangu ku dibueti di Azia.

23 Mu thangu beni, vayiza ba divunza dinneni mu kibila ki Nzila Yikiedika. 24 Dibakala dimueka baba tedilanga Demetiliu waba vanganga biuma bi palata ku tempelu yi nzambi Alitemi, waba kotisanga zimbongo ziwombo kuidi batu baba vanganga bisalu bi mioko. 25 Nandi wuba kutikisa va kimueka na batu baba vanganga kio kiawu kisalu ayi wuba kamba: “Babakala, benu luzebi buboti ti luzingu luitu lunkuenda buboti mu kibila ki lungosu alolo. 26 Buabu, benu veka luidi mu kumona ayi kukuwa ti kubika kuandi to ku Efeso, vayi ku dibueti dioso di Azia ti mutu no bantedilanga Polo, widi mu kuvanga batu kukikinina ayi kubalula mayindu mawu mu kutuba ti, zinzambi zioso zivangulu mu mioko mi batu zisi ko zinzambi zikiedika. 27 Kubotula kuandi lungosu luitu lunkuiza mana luvalu, mvandi tempelu yi nzambi yinneni yinkietu Alitemi, yisinkuiza bue ba ko luvalu. Mvandi nzambi Alitemi no bambuongiminanga mu dibueti dioso di Azia ayi mu ntoto wumvimba, bankuiza vingisa nkembu’andi.” 28 Bo bayuwa mawu, babakala boso batona kutenduka: “Alitemi yi basi efeso nandi wulutidi!”

29 Diawu, divunza beni ditembakana va divula dioso ayi baboso baduma nati ku kibuangu ki bisavu, va kimueka bayenda kue titikanga Ngaio ayi Alistalaku basi Masedoni bo baba landakananga Polo mu viage. 30 Polo waba tomba kukota ayi kayizabikisa kuidi dikabu, vayi minlandikini minkaka basa bika ko muingi nandi kavanga mawu. 31 Mvandi mua batu baba kubikanga minkungi ayi bisavu baba yandi mua kikundi, bamfila thumu muingi kundinda kabika tula luzingu luandi va kingela mu kukuenda ku kibuangu ki bisavu. 32 Ayi mu thangu beni, nkangu wu batu wuba vana wukutakana baba tula divunza mu kue tendukanga mambu maviakana ayi bawombo mu bawu, basa zaba ko kibila mbi bakutikinina vana. 33 Bosi babasisa Alesandele va khati nkangu wu batu ayi basi yuda bannunguna kuntuala, Alesandele wuvana kidimbu mu koko kibila waba tomba kuyikakidila va ntuala dikabu. 34 Vayi bo bazaba ti nandi wuba musi yuda, mu bilokula biodi baboso batona kutenduka va kimueka mu kutuba: “Alitemi yi basi efeso nandi wulutidi!”

35 Bo mfumu yi divula kavumbika nkangu, nandi wutuba: “Babakala ba efeso, nani mu batu boso wukhambu zaba ti divula di Efeso diawu dinlundanga tempelu yinneni yi Alitemi ayi diawu dinlundanga fikul’andi yidoduka ku diyilu? 36 Mu kuzaba ti mambu amomo masi ko ma kufindisila ziphaka, benu lufueti ba bavumbama ayi bikanu kuvangila mambu mu thinu. 37 Benu lube tuala batu abobo akuku, bawu basi ko mivi ku tempelu ayi mvandi basi ko mimvuezi mi nzamb’itu yi nkietu. 38 Diawu, boti Demetiliu ayi bamvanganga yandi kisalu ki mioko, mambu madi yawu muingi kuba fundila, vadi bilumbu nzo yi lufundusu bankutakananga ayi mvandi vadi mimfundisi, bikanu baveka befunda mawu. 39 Vayi boti benu mambu mankaka luntomba kubotula kuandi amomo, buna mambu beni bafueti bakila mawu makani mu kulandakana minsiku. 40 Kibila mambu ma bemonika bubu, madi mu kutula luzingu luitu va kingela ayi balenda ku tufunda mu kutuba ti, befu tube tuadisa divunza adidi. Ayi befu tuisi ko bivisa muingi kusudikisa kibila mbi divunza adiodio dibe monikina.” 41 Ayi bo kamana kutuba mambu amomo, wutuma batu batiamuka.

20 Bo divunza beni didekuka, Polo wutumisa minlandikini minkaka muingi kuba kindisa ayi kuba kanina. Bosi wuyenda ku Masedoni. 2 Nandi wudiengila bizunga biba kuna ayi wuyoluka na minlandikini mu kuba kindisa, bosi wuvitila ku Grécia. 3 Nandi wukala kuna zingonda zitatu ayi bo kaba belama kukuenda ku Silia mu dikumbi, wuyiza zaba ti basi yuda baba tomba kumvanga bubi, diawu kabakila makani ma kuvutuka ku Masedoni. 4 Wuba na Sopateli muana wu Pilu musi Bereia, Alistalaku ayi Sekundu basi Tesalonika, Ngaio musi Derbe na Timoti ayi mvandi Tikiku na Tolofimu basi dibueti di Azia. 5 Zikhomba aziozio batuama ayi ba tuvingila ku Toloade. 6 Bo bilumbu bi Mapha Makhambulu luvi* bivioka, befu tunanguka ku Filipi mu dikumbi ayi bo vavioka bilumbu bitanu, tuba bata ku Toloade, ko tuviokisila sambuadi di bilumbu.

7 Mu kilumbu kitheti* ki sabala, bo tuba va kimueka muingi kudia, Polo wutona kukoluka na batu baba vana. Ayi mu kuzaba ti kilumbu kilanda kiawu nandi kaba tomba kukuenda, diawu kakudisila dilongi diandi nati va builu. 8 Minda miwombo miba ku sala yiba ku kibanga tukutikinina. 9 Vaba ditoko dimueka baba tedilanga Eutiku, wuba wukala va nela. Bo kaba landakana Polo kukoluka, nandi wuyiza bua ku tolu, diawu kabuila ku kibanga kintatu nati va tsi. Bo bayenda kue nnanguna, nandi wuba wufua. 10 Vayi Polo wukuluka, wutetama va mbat’andi, wumbumbakana ayi wutuba: “Bikanu kutula lusuku, kibila nandi widi wumonyo.” 11 Bosi Polo wutombuka ku kibanga, wubukuna dipha ayi wudia. Ayi wutatamana kukoluka mu thangu yiwombo nati buisi bukia, bosi wunanguka. 12 Bosi banata ditoko beni, nandi wuba wumonyo ayi baboso babaka mbombolo mu mawu.

13 Befu tutuama mu dikumbi ayi tuyenda nati ku Asus, ko tuwizinina kuvitula Polo mu dikumbi. Nandi wutu tuma muingi tuvanga mawu, kibila waba tomba kukuendila kuna dimalu. 14 Mu phila ayoyo, bo katu bata ku Asus, wumaka mu dikumbi ayi tuyenda ku Mitilene. 15 Mu kilumbu kilanda, tunanguka kuna mu dikumbi ayi tuvitila ku khonzu Kiu. Ayi mu kilumbu kinkaka, tusesa mu mua thangu ku divula di Samu, bosi mu kilumbu kilanda tuvitila ku Miletu. 16 Polo wubaka makani ma kubika vundila ku Efeso, muingi kabika viokisa thangu yiwombo ku dibueti di Azia, kibila nandi waba tomba kufika tuka ku Yelusalemi, boti kuba, mu kilumbu ki Nkungi wu Pentekoti.

17 Vayi bo kaba ku Miletu, nandi wutumisa bakulutu ba kimvuka ki Efeso. 18 Bo bawu bavitila, nandi wuba kamba: “Benu luzebi buboti zikhadulu mbi minu yimonisini va khat’inu, tona mu kilumbu kitheti minu yituka va dibueti di Azia: 19 yisadidi Mfumu mu kuyikulula ayi na matsuela mu mesu, mu kutovuka zikuamusu mu kibila ki makani mambi ma basi yuda; 20 mu yoyawu thangu, yisa bika ko kumu kamba ni diambu dimueka dilenda kumu tuadisa ndandu ayi yisa bika ko kumu longa va nyalu nguba ayi mu nzo ka nzo. 21 Vayi minu yivana kimbangi kiduka, kuba kuandi kuidi basi yuda ayi mvandi kuidi basi ngeleko, muingi banyongina masumu mawu, bavutuka kuidi Nzambi ayi balekila kiminu mu Mfumu’itu Yesu. 22 Ayi buabu, mu thuadusulu phevi, yenkuenda ku Yelusalemi, kheti mu khambu zaba mambu mbi mankuiza mbonikina; 23 vayi yizebi ti, mu kadika divula khumbu ziwombo phevi yinlongo yi kundubulanga ti, buloku ayi ziphasi bi kuphingila. 24 Diawu, yitadilanga ko luzingu luama banga kiuma kilutidi luvalu kuidi minu. Diambu dilutidi didi, kudukisa zithinu nati ku tsuka ayi kumanisa kisalu ki kusamuna yitambula kuidi Mfumu Yesu: kuvana kimbangi kiduka ki zitsangu zimboti mu matedi mamboti malutidi ma Nzambi.

25 “Buabu yizebi ti ni wumueka mu benu yisamuna matedi Kintinu, wala bue mona kizizi kiama. 26 Diawu mu kilumbu akiki, benu luidi zimbangi ti, minu yisi ko fotu mu menga ma batu boso, 27 kibila yisa bika ko ku lusamuna makani moso ma Nzambi. 28 Banu keba keba mu benu veka ayi mu mamemi moso mo phevi yinlongo ka mubiekila banga minkengididi, muingi mukieba kimvuka ki Nzambi kio nandi kasumbila mu menga ma muan’andi veka. 29 Yizebi ti bo minu yala kuenda, va khat’inu vala monika batu badi buka zimbua zinsitu,* bala kiebila mamemi mu khambu kiadi, 30 ayi vala monika batu bala longa malongi ma luvunu, muingi kuvukumuna bankaka baba minlandikini miawu.

31 “Diawu banu bakotuka ayi tebukanu monyo ti, mu mimvu mitatu, builu ayi muinya, yisa bika ko kulubula kadika mutu mu benu na matsuela mu mesu. 32 Ayi buabu yitidi ku lubika mu lukiebu lu Nzambi ayi mu diambu diandi ditedi mamboti Mandi malutidi, diambu dilenda kumu kindisa ayi ku muvana kivuvu va khati batu boso basolu. 33 Yisa zinina ko palata, ni wola, ni bikhutu bi mutu wumueka. 34 Kibila benu veka luzebi buboti ti mioko miama misedi muingi kudukisa zitsatu ziama ayi zi bakundi bama ba kisalu. 35 Mu mambu moso minu yimonisini ti, mu kusala mu kifuza, benu mvinu mufueti sadisa bo badi balebakana ayi kutebukilanga moyo mambu Mfumu Yesu katuba: “Kuvana kunluta tuadisanga mayangi kena kutambula.”

36 Bo kamana kutuba mambu amomo, nandi ayi baboso baba yandi bafukama ayi wusambila. 37 Baboso batona kudila, bosi babumbakana Polo ayi bamvana zibesu, 38 kibila baba beni mu kiunda, bulutidi mu mambu nandi katuba ti basinkuiza bemona ko kizizi kiandi. Bosi bayenda kue mvekisa nati mu dikumbi.

21 Bo tuvambana yawu, befu tumaka mu dikumbi ayi tuyenda nati ku Kosi. Mu kilumbu kilanda, tuyenda ku Lodesi ayi kuawu tunangukina muingi kukuenda ku Patala. 2 Bo tubaka dikumbi diaba viokila ku Fenisi, tumaka muna ayi tutatamana viage. 3 Bo tumona kiseki* ki Chipre ayi tuviokila ku khonzu yi lukietu, befu tuyenda nati ku Silia ayi tusesa theti ku Tile, kibila mimfuna miba mu dikumbi muingi kukulula. 4 Tutomba minlandikini miaba kalanga kuna, befu tuba bakula ayi tuviokisa kuna sambuadi di bilumbu. Vayi mu thuadusulu yi phevi yinlongo, bawu baba tatamana kukamba Polo mu zikhumbu ziwombo muingi kabika tula bitambi biandi ku Yelusalemi. 5 Mu phila ayoyo, bo thangu tukana kuviokisa kuna yimana, tunanguka ayi tutatamana mu viage. Baboso va kimueka na bakietu ayi bana balezi beyenda kue tuvekisa nati ku nganda divula. Bosi tufukama va ndeku ḿbu, tusambila 6 ayi tukanasana. Bosi befu tumaka mu dikumbi ayi bawu bavutuka mu zinzo.

7 Bosi tudukisa viage mu kunanguka mu dikumbi ku Tile nati tuvitila ku Pitolemaide; tuvana mboti kuidi zikhomba ayi tukala yawu kilumbu kimueka. 8 Tunanguka mu kilumbu kilanda ayi tuvitila ku Sezaleia; ku divula beni, tukota ku nzo yi Filipi, nsamuni. Nandi wuba wumueka mu sambuadi di babakala,* ayi tukala kuna. 9 Nandi wuba bana banna ba bakietu bakhambu ba bakuela ayi baba bikulanga. 10 Bo tumana kuviokisa kuna bilumbu biwombo, ḿbikudi wumueka baba tedilanga Angabu wufumina ku Yuda. 11 Nandi wuyiza vama tuba, wubonga cinto yi Polo, wukanga yawu mu mioko ayi malu mandi veka, bosi wutuba: “Buakabu butubidi phevi yinlongo: ‘Dibakala vuidi cinto ayiyi, bala kunkangila mu phila ayiyi ku Yelusalemi kuidi basi yuda ayi bawu bala kumvakula kuidi batu ba nza.’” 12 Bo tuyuwa mawu, befu ayi baboso baba vana, tutona kundinda muingi kabika tombuka ku Yelusalemi. 13 Bosi Polo wutuba: “Mbi luidi mu kuvanga? Luidi mu kudila muingi kumeka kulebikisa lukuikumunu luama? Zabanu kuinu ti minu yidi wukubama kubika kuandi to muingi bakhanga, vayi mvandi muingi kufuila ku Yelusalemi mu kibila ki dizina di Mfumu Yesu.” 14 Bo tukhambu nunga kumbalula mayindu, tubika kubue kunkuika ayi tunkamba: “Bika luzolo lu Yave luvangama.”

15 Bo bilumbu beni bivioka, tukubika mambu maba tombulu ayi tutona kukuenda ku Yelusalemi. 16 Mua ndambu di minlandikini ku Sezaleia bayenda yitu ayi ba tunata ku nzo Manason, musi Chipre, nandi wuba wumueka mu minlandikini mitheti mi Yesu ayi ku nzo’andi, kuawu befu tuvikila. 17 Ayi bo tuvitila ku Yelusalemi, zikhomba ba tutambula mu mayangi. 18 Mu kilumbu kilanda, Polo wuyenda yitu muingi kue dengana Tiagu, ayi bakulutu boso baba kuna. 19 Polo wuba vana zimbote ayi wuba vana kipholo mu matedi mambu Nzambi kavanga va khati batu ba nza, mu nzila kisalu kiandi ki kusamuna.

20 Bo bamana kukuwa mawu, bawu batona kuzitisa Nzambi. Vayi bankamba: “A yaya Polo, ngie zebi ti vadi bivevi na bivevi mu basi yuda bayiza kikinina mu Mfumu ayi baboso badi kifuza mu kutumukina Minsiku. 21 Vayi bawu bayuwizi ti ngie widi mu kulonga basi yuda boso banzingilanga va khati batu ba nza, muingi babika kutumukina Minsiku mi Mose, babika zengisa zinyitu zi kibakala zi bana bawu ayi babika kulandakana bikhulu bioso batsikika. 22 Mbi tufueti vanga mu matedi diambu adiodio? Kibila bawu bankuiza zaba ti ngie bevitila. 23 Diawu vanga mambu amama tunkuiza kukamba: vadi babakala banna va khat’itu badi tsila muingi kudukisa. 24 Yenda yawu, fueti kuyidiodisa va kimueka na bawu ayi mvandi kieba zitsatu ziawu muingi kuba vuka bikuingili.* Mu phila ayoyo, baboso bankuiza zaba ti mambu bantubanga matedi ngiewu masi ko makiedika, vayi bankuiza mona ti ngiewu widi mu kudiatila mu phila yisulama ayi widi mu kutumamana Minsiku. 25 Mu matedi batu bakikinina mu Yesu badi mu nza, tuba fila minkanda muba makani mitu maba tuba ti, bafueti tatuka biuma bioso bakabila kuidi bitumba, bidi menga, bibulu bakhambu dodisa menga ayi mambu ma butsuza.”

26 Diawu mu kilumbu kilanda, Polo wuyenda na babakala beni muingi kuyidiodisa va kimueka na bawu. Bosi nandi wukota ku tempelu muingi kuzabikisa bilumbu bikua binkuiza tombulu muingi kuyidiodisa, ayi muingi kuvana nkhailu wutedi kadika mutu mu bawu.

27 Bo sambuadi di bilumbu bimana, basi yuda bafumina ku Azia bo bamona Polo ku tempelu, bawu bavukumuna nkangu wu batu wuba vana ayi babuila Polo 28 mu kue tendukanga: “Babakala ba Isaeli, tusadisanu! Dibakala adidi, nandi widi mu kulonga batu boso ayi mu bibuangu bioso mambu makhambulu nguizani na dikabu ditu ayi makhambulu nguizani na Minsiku ayi kibuangu akiki. Kubotula kuandi mambu amomo, nandi betuala basi ngeleko ku tempelu ayi bebivisa kibuangu akiki kinlongo.” 29 Kibila ava mambu amomo kumonika, bawu bamona Polo na Tolofimu musi efeso ku divula, ayi bawu bamuena ti Polo wunnata mvandi ku tempelu. 30 Divunza diyiza wala ku divula dioso ayi nkangu batu bayiza buila Polo, ayi bankokumuna nati ku nganda tempelu, ayi muna thangu beni, bazibika mielu. 31 Bo baba meka kumvonda, mfumu nkangu wu masodi* wutambula tsangu ti divunza di ngolo diaba vioka ku divula dioso di Yelusalemi. 32 Muna thangu beni, nandi wunanguka na masodi ayi bakulutu ba masodi ayi banengumuka mu kue dumanga nati kuba nkangu beni wu batu. Bo nkangu beni bamona mfumu yi masodi ayi masodi mandi, babika kubue bula Polo.

33 Diawu mfumu wu nkangu wu masodi wumbuila ayi wutuma muingi bankanga ziphanga wadi; bosi wuyuvula Polo nani nandi kaba ayi mambu mbi kavanga. 34 Vayi nkangu beni wu batu baba tenduka mambu maviakana. Mu kibila ki divunza diba vana, basa nunga ko kuvisa mambu baba tuba, diawu katumina bannata ku nzo yi masodi. 35 Bo katuka va kikada, masodi ba nanguna Polo mu kibila ki nkangu batu baba tomba kumvanga bubi, 36 ayi nkangu wu batu baba kunlandakana mu kue tendukanga: “Mvondanu!”

37 Bo babina kunnata ku khati nzo yi masodi, Polo wuyuvula mfumu masodi: “Yidi kuami nsua wu kukamba mua diambu?” Nandi wunkamba: “Ngie zebi kutuba mbembu yi kingeleko? 38 Bakana ko ngiewu musi ngipiti no mu mua thangu wube tuadisa divunza ayi wunata 4.000 di bitongueni* ku thandu?” 39 Polo wumvutudila: “ Minu yidi musi yuda, yibutukila ku Tarsu, divula dinkinza didi ku Silisia. Diawu yi kudindila, phana nsua muingi yiyoluka na dikabu.” 40 Bo nandi kamvana nsua, Polo wutelama va kikada, wuvanga kidimbu mu koko ku khonzu yiba dikabu, ayi nkangu woso wu batu wuvuena sui, bosi nandi wutona kuba kamba mambu mu kiebeleo, mu kutuba:

22 “Babakala, zikhomba ayi matata, tekanu matu mambu yamu kamba muingi kuyikakidila.” 2 Bo bayuwa ti nandi waba kolukila mu mbembu yi kiebeleo, baluta ba sui. Bosi nandi wutuba: 3 “Minu yidi musi yuda, yibutikila ku Tarsu divula di Silisia, vayi yilongukila ku divula adidi ayi Ngamalieli nandi wuba nlongisi’ama. Bandongisa mu kulandakana Minsiku mi bakulu bitu, mu kuba kifuza mu Nzambi dedi bo benu muididi bubu. 4 Minu yaba kuamisanga ayi yaba vondisanga minlandikini mi nzila yikiedika, yaba kuba kanganga ayi yaba kuba tulanga mu buloku, kuba kuandi babakala ayi mvandi bakietu; 5 Nkulutu wu zinganga nzambi ayi bakulutu boso ba dikabu balenda ta kimbangi mu mawu. Mvandi baphana minkanda miphana nsua wu kue kanga zikhomba ku Damasco ayi kuba tuala ku Yelusalemi, muingi kukuamisa baboso baba kuna.

6 Vayi mu nzila, mu kilokula ki 12 va muinya, bo yaba fikama ku divula di Damasco, mu kinzimbukila yimona kiezila kingolo kifumina ku diyilu ayi kiaba lezama va kibuangu yiba. 7 Ayi minu yibua va tsi, bosi yiyuwa mbembu yaba kukhamba: ‘Saulu, Saulu, kibila mbi widi mu kukhuamisina?’ 8 Minu yimvutudila: ‘Ngie widi nani?’ Nandi wukhamba: ‘Minu yidi Yesu, musi Nazaleti, no ngie widi mu kukuamisa.’ 9 Babakala baba yama bamona kiezila, vayi basa kuwa ko mbembu yi mutu waba koluka yama. 10 Bosi minu yinyuvula: ‘A Mfumu, mbi yifueti vanga?’ Nandi wuphutudila: ‘Telama ayi yenda ku Damasco, kuakuna wunkuiza zabila mamoso babe kusodila muingi wuvanga.’ 11 Vayi, bo yaba khambu nunga kumona mu kibila ki kiezila beni, yivitila ku Damasco mu lusalusu lu batu baba yama, bo batsimba mu koko.

12 Bosi, dibakala dimueka baba tedilanga Anania, waba tumukinanga Minsiku ayi no basi yuda baba kalanga ku Damasco baba tubilanga buboti, 13 wuyiza thomba. Nandi wufikama vo yiba ayi wukhamba: ‘Saulu, khomb’ama, bika mesu maku mazibuka! Ayi muna thangu beni, mesu mami mazibuka ayi yinunga kummona. 14 Nandi wukhamba: ‘Nzambi yi bakulu bitu, wu kusodidi muingi wuzaba luzolo luandi, wumona mutu Wusonga ayi wuyuwa mbembu yimbasikila mu munu’andi, 15 kibila ngiewu wala kuntela kimbangi va ntuala batu boso, mu mambu wuyuwa ayi wumona. 16 Buabu, mbi widi mu kuvingila? Telama, botama muingi wuba wudiodila mu masumu maku mu kusadila dizina diandi.’

17 “Vayi, bo yivutuka ku Yelusalemi, minu yaba sambila ku tempelu, bosi yitona kumona kimona mesu 18 ayi yimona Mfumu kukhamba: ‘Basika mu thinu ku Yelusalemi, kibila basinkuiza vitika ko kimbangi wunkuiza bavana mu matedi minu.’ 19 Bosi minu yinkamba: ‘A Mfumu, bawu bazebi buboti ti mu zinzo zioso zi zikhutukunu, minu yaba kanganga ayi yaba bulanga baboso baba kikinina mu Mfumu. 20 Ayi bo baba tengula menga ma Estêvão kisadi kiaku, minu yiba vana, yaba kikinina mawu ayi yaba kieba bikhutu bi mbata bi batu baba kumvonda.’ 21 Kheti mu mambu moso amomo, nandi wukhamba: ‘Yenda, kibila minu yinkuiza kufila kuidi mimvila midi ku kinanu.’”

22 Bawu bayuwa mambu amomo. Bosi va kimueka batenduka mu mbembu yinangama, mu kutuba: “Vondanu dibakala adiodio, kibila kasa fuana ko kutatamana kuzinga!” 23 Mu thangu baba tenduka, bawu baba loza bikhutu biawu bi mbata va khonzu ayi baba kuba ntoto ku yilu, 24 mfumu masodi wutuma banata Polo ku khati nzo yi masodi ayi wutuma bambula theti, bosi bamfundisa muingi kazaba buboti kibila mbi nkangu wu batu baba kuntendukila mu phila ayoyo. 25 Vayi, bo bamana kunkanga muingi kumbula bikoti, Polo wuyuvula nkulutu masodi wuba vana: “Bukiedika kuandi ti nsiku wumvana nsua kubula theti musi Loma, bosi kumfundisa?” 26 Bo nkulutu masodi* beni kayuwa mawu, wuyenda kuidi mfumu masodi ayi wunkamba: “A mfumu, mbi ngie wuntomba kuvanga? Dibakala adiodio widi musi Loma!” 27 Mu phila ayoyo mfumu masodi wufikama vo kaba ayi wunkamba: “Khamb’abu, ngie widi musi Loma?” Nandi wumvutudila: “Ngete.” 28 Bosi mfumu masodi wunkamba: “Minu yisumba luaku lu kuba musi Loma mu zimbongo ziwombo.” Vayi Polo wumvutudila: “Minu yibutuka na luaku alolo.”

29 Mu phila ayoyo, babakala baba bakubama muingi kumfundisa ayi kumbula, batatuka mu thinu. Ayi mfumu masodi wuba beni mu boma bo kazaba ti mutu kakangisa wuba musi Loma.

30 Diawu, mu kilumbu kilanda, bo kaba tomba kuzaba kibila mbi basi yuda baba kumfundila, wunkutula mu ziphanga ayi wutumisa zimfumu zi zinganga nzambi ayi mimfundisi mioso, muingi bakutakana. Bosi wunata Polo kuna wanda ayi wuntelimisa va khati’awu.

23 Bo katsikika thalu kuidi mimfundisi mi Sinedrio, Polo wutuba: “Babakala, zikhomba, minu yindiatilanga nati bubu mu kilunzi kidiodila va mesu ma Nzambi.” 2 Mu phila ayoyo, nkulutu wu zinganga nzambi baba tedilanga Anania, wutuma batu baba yandi vana bankata mbata mu munu. 3 Polo wunkamba: “Nzambi wunkuiza kubula, ngie nkua luvunu.* Ngie bekala avovo muingi kumfundisa mu kulandakana Minsiku, vayi mu yoyawu thangu wunlevula Minsiku mu kutuma muingi bambula?” 4 Batu baba vana batuba: “Ngie widi mu kufinga nkulutu wu zinganga nzambi yi Nzambi?” 5 Polo wutambudila: “Zikhomba, minu yisa zaba ko ti nandi widi nkulutu wu zinganga nzambi. Kibila madi masonama: ‘Bika kutubila bubi mfumu yi dikabu diaku.’”

6 Bo Polo kazaba ti mu nkangu wu batu baba kuna muba mvandi basadusi ayi bafalisi, nandi wutuba mu mbembu yinangama: “Babakala, zikhomba, minu yidi ḿfalisi, muana bafalisi. Mu kibila ki kivuvu ki luvulubukusu lu bafua badi mu kumfundisila.” 7 Bo katuba mawu, bafalisi ayi basadusi batona kusombula ayi nkangu woso wu batu wuba kuna, ba kabuka. 8 Kibila basadusi bantubanga ti vasi ko luvulubukusu, zimbasi, ni phevi, vayi bafalisi bankikininanga mu mambu moso amomo. 9 Mu phila ayoyo, batona kutula divunza mu kutenduka ayi bankaka mu ziescriba zi bafalisi batelama ayi mu nganzi batona kutuba: “Tuisa mona ko kibila mu dibakala adidi, ayi boti phevi voti mbasi yibe koluka yandi . . .” 10 Bosi biyoko bi buelama, ayi mfumu masodi mu kuba boma ti bawu balenda vanga phasi Polo, wutuma masodi muingi banengumuka, bambotula va khati batu ayi bannata ku nzo masodi.

11 Vayi muna builu beni, Mfumu wumonika va khonzu’andi ayi wunkamba: “Ba kibakala! Kibila dedi bo ngie wuvanina kimbangi kiduka matedi minu ku Yelusalemi, buawu mvandi wunkuiza vanina kimbangi ku Loma.”

12 Bo buisi bukia, basi yuda babaka makani ayi bavanga tsila yi kubika nua ni kudia nati bankuiza nunga kuvonda Polo. 13 Kuvioka 40 di batu babaka makani amomo mu kuvanga tsila. 14 Batu abobo bayenda kuidi zimfumu zi zinganga nzambi ayi bakulutu, bosi baba kamba: “Befu tunkanikisa mu kuvanga tsila ti tulendi dia ko ni kiuma nati tunnunga kuvonda Polo. 15 Diawu benu va kimueka na mimfundisi mi Sinedrio, lufueti kamba mfumu masodi kantuala kuwanda va ntual’inu, buka ti muntomba kubue fiongunina mambu mandi. Vayi ava nandi kafikama, befu tunkuiza ba bakubama muingi kumvonda.”

16 Vayi muana khomba yi nkietu yi Polo, wuzaba makani amomo, diawu kayendila ku nzo masodi ayi wuzabikisa mawu kuidi Polo. 17 Diawu Polo katedila wumueka mu bakulutu ba masodi ayi wunkamba: “Nata ditoko adidi kuidi mfumu masodi, kibila diambu kadi muingi kanzabikisa.” 18 Bosi nandi wunnata kuidi mfumu masodi ayi wunkamba: “Dibakala bantedilanga Polo widi mu buloku, bethela ayi bendinda muingi yituala ditoko adidi kuidi mfumu, kibila diambu kadi muingi ku kuzabikisa.” 19 Mfumu masodi wunsimba mu koko, wunnata va khonzu ayi wunyuvula: “Diambu mbi didi yaku muingi wukhamba?” 20 Nandi wumvutudila: “Basi yuda babe binana muingi kudinda mfumu wunengumuna Polo yono ku nzo lufundusu, buka ti bantomba kubue fiongunina mambu mandi. 21 Vayi kawubika muingi baku vukumuna, kibila kuvioka 40 di batu ba beki makani ma kusuamina Polo ayi bavengi tsila yi kukhambu nua ni kudia ni kiuma nati bannunga kumvonda. Buabu bawu badi bakubama ayi bamvingila muingi mfumu wuvanga mambu bankuiza kudinda.” 22 Mu phila ayoyo, mfumu masodi wubikidila ditoko beni muingi kenda, vayi ava kenda nandi wunkamba: “Bika kukamba ni mutu ti ngie bekhamba mambu amomo.”

23 Bosi wutumisa bakulutu buadi ba masodi ayi wuba kamba: “Kubikanu 200 di masodi, 70 di masodi bannatanga mimvalu ayi 200 di masodi bansadilanga madionga muingi benda nati ku Sezaleia mu kilokula kintatu* va builu. 24 Mvandi kubikanu mimvalu mio Polo kafueti maka muingi minnata mu nsika kuidi nyadi Felisi.” 25 Ayi nandi wusonika nkanda waba tuba:

26 “Minu Klaudio Lizia, yimfila mboti kuidi mfumu’ami Felisi, Mutu Wunzitusu! 27 Basi yuda ba buididi dibakala adidi ayi babina mvonda, vayi minu yiyendizi kuna mu thinu na masodi mami ayi yimvukisidi, kibila yizebi ti nandi widi musi Loma. 28 Ayi bo yaba tomba kuzaba mambu mbi kavengi, minu yinneti ku nzo’awu yi lufundusu. 29 Yimueni ti mambu babe kumfundila matedi Minsiku miawu, vayi basa kumfundila ko ni diambu dimueka dintombulu lufua voti kuntula mu buloku. 30 Vayi bo bakhembi ti babeki makani ma kumvanga bubi, diawu yidi mu kumfidila kuidi ngiewu Mfumu’ami ayi yidi mu kufidila mvandi batu badi mu kumfundila mambu muingi bayolukila mawu va ntual’aku.”

31 Diawu, bo batambula nsua, masodi banata Polo nati ku Antipatride. 32 Mu kilumbu kilanda, bawu babika masodi baba diatilanga mu mimvalu batatamana kukuenda yandi ayi bankaka bavutuka ku nzo yi masodi. 33 Masodi baba diatilanga mu mimvalu bakota ku Sezaleia, bavana nkanda beni kuidi nyadi ayi mvandi banzabikisa Polo. 34 Bosi nyadi wutanga nkanda beni ayi wuyuvula divula mbi nandi kabutukila. Bankamba ti nandi wubutukila ku Silisia. 35 Bosi nandi wutuba: “Minu yinkuiza yuwa mambu moso matedi ngie bo batu ba kufundila mambu bankuiza vitila.” Bosi wutuma muingi bantula ku nzo ntinu Elodi.

24 Bo vavioka bilumbu bitanu, nkulutu wu zinganga nzambi Anania, wukuluka na mua ndambu di bakulutu ayi nlongi wumueka baba tedilanga Telitulu, bawu bazabikisa kuidi nyadi mambu bafundila Polo. 2 Telitulu bo bantela, nandi wutona kuzabikisa mambu beni, mu kutuba:

“Tuidi mu kuzingila mu ndembama yiwombo, mu kibila ki mangolo minu, ngiewu Mutu wu Nzitusu, ayi mu kibila ki ndueng’aku, mambu mawombo madi mu kuvangama ku tsi ayiyi; 3 A mfumu’itu Felisi, Mutu wu Nzitusu, tuntondanga beni mu ntim’itu woso, kibila mu zithangu zioso ayi mu bibuangu bioso, befu tuzebi mawu. 4 Vayi, muingi yibika kuiba beni thangu’aku, yindinda mu luzolo luaku muingi wutu yuwa mu mua thangu. 5 Kibila tumueni ti dibakala adiodio, widi tsingulu ayi mvukumuni va khati basi yuda boso, mu ntoto wumvimba, ayi nandi widi wumueka mu zimfumu zi kinganga ki basi nazaleti. 6 Nandi mvandi bemeka kubifisa tempelu, diawu befu tubembuidila. 7*⁠ —— 8 A Mfumu, bo wunkuiza mfiongunina, wunkuiza baka bivisa mu mambu moso amomo, tuidi mu kumfundila.”

9 Bosi basi yuda mvandi baba buela mioko, mu kukikinina ti mambu moso maba makiedika. 10 Bo nyadi kamvana kidimbu mu ntu muingi kayoluka, Polo wutuba:

“Mu kuzaba ti ngie widi mfundisi va khati dikabu adidi mu mimvu miwombo, diawu yidi wukubama mu kukoluka muingi kuyikakidila. 11 Dedi bo ngiewu Mutu wu Nzitusu wulenda muena ngie veka, vaviokidiabu ko ni 12 di bilumbu, tona yitombuka ku Yelusalemi muingi kue sambila. 12 Ayi bawu basa mbata ko kusombula na mutu ku tempelu, ni kuandi kutuadisa divunza mu zinzo zi zikhutukunu voti va kibuangu kinkaka ku divula. 13 Ayi basi ko bu kuvanina bivisa, mu mambu badi mu kumfundila mu thangu ayiyi. 14 Vayi minu yinkikinina mu diambu adidi: minu yindiatilanga mu nzila yo bawu bantuba ti kidi kinganga kimona, muingi kuvanga kisalu kinlongo ki Nzambi yi bakulu bama, mu kukikinina mambu moso madi mu Minsiku ayi madi masonama mu zibuku zi Mimbikudi. 15 Ayi minu yidi kivuvu mu Nzambi, kivuvu kio batu ababa mvawu badi ti, vala ba luvulubukusu lu batu basonga ayi bakhambulu basonga. 16 Mu kibila akiokio, yintatamananga kuvanga mangolo muingi yiba kilunzi kidiodila va mesu ma Nzambi ayi va ntuala batu. 17 Bo vaviokizi mimvu miwombo, minu yiyizidi ku Yelusalemi, muingi yiza vana makaba ayi lusalusu kuidi dikabu diama. 18 Mu thangu yaba tadila mambu amomo, bo bawu bayiza mbata ku tempelu, buna minu yima mana kuyidiodisa. Vayi vasa ba ko nkangu wu batu ayi yabasa tuadisa ko divunza, vayi mua ndambu to mu basi yuda, bafumina ku dibueti di Azia baba kuna. 19 Khanu bawu bafueti ba va ntual’aku, ngie Mutu wu Nzitusu, muingi bamfundila mu mambu amomo, boti diambu dimbi minu yivengi. 20 Ove, bika babakala ababa batuba diambu mbi dimbi minu yivengi, bo yibedi ku Sinedrio. 21 Kubotula kuandi diambu adidi minu yitubidi bo yibedi va khati’awu: ‘Mu kibila ki luvulubukusu lu bafua, bubu badi mu kumfundisila va ntuala zimfumu!’”

22 Vayi, mu kuzaba ti Felisi wuzaba buboti nzila yi Mfumu, nandi wuvunzikisa mawu mu kutuba: “Bo Lizia mfumu masodi kala kuiza, yala baka makani mu matedi mambu minu.” 23 Nandi wuvana nsua kuidi nkulutu masodi muingi kantula mu buloku, vayi wunkamba mvandi muingi kamvana mua kiphuanza, muingi zikhomba ziandi babaka bu kukiebila zitsatu ziandi.

24 Bo vavioka mua bilumbu, Felisi wuyiza na nkazi’andi Dulusila wuba musi yuda, nandi wutuma belanda Polo ayi wunyuwa kutubila matedi Yesu Klistu. 25 Vayi, bo Polo katona kutubila matedi busonga, kukiyala ayi thangu Nzambi kala fundisa batu, Felisi wuyiza ba mu boma ayi wutuba: “Mu thangu ayiyi, mboti wubasika theti, vayi bo yala bue baka luaku, yala kutumisa.” 26 Mu yoyawu thangu, waba tomba muingi Polo kamvana zimbongo, diawu kaba tuminanga muingi benlanda khumbu ziwombo ayi waba kolukanga yandi. 27 Vayi, bo vavioka mimvu miodi, Felisi bamvinginina kuidi Polisu Festu ayi bo Felisi kaba tomba kukuangidika basi yuda, nandi wubika Polo mu buloku.

25 Bo vavioka bilumbu bitatu, bo Festu kayenda ku divula ayi kamaka va luyalu, nandi wunanguka ku Sezaleia ayi wuyenda ku Yelusalemi. 2 Zimfumu zi zinganga nzambi ayi batu balutidi nkinza mu dikabu di basi yuda, banzabikisa mambu baba fundila Polo ayi batatamana kudinda Festu 3 muingi katuma banata Polo ku Yelusalemi. Vayi bawu baba tomba kusuamina Polo muingi bamvonda. 4 Vayi Festu wuba vutudila mu kuba kamba ti Polo kafueti tatamana mu buloku ku Sezaleia, kibila naveka mu thangu yikhufi waba belama kuvutuka kuna. 5 Nandi wuba kamba: “Bika mua ndambu mu bakulutu binu banengumuka yama kuna, muingi batuba boti vadi diambu dimbi nandi kabe vanga.”

6 Mu phila ayoyo, bo kamana kuviokisa nana voti kumi di bilumbu ku Yelusalemi, nandi wunengumuka ku Sezaleia ayi mu kilumbu kilanda wukala ku nzo lufundusu ayi wutuma muingi batuala Polo. 7 Bo Polo kakota, basi yuda bafumina ku Yelusalemi banzungidila ayi batona kumfundila mambu mawombo maphasi* mo baveka bakhambu baka bu kuvanina bivisa.

8 Vayi muingi kuyikakidila Polo wutuba: “Yisa vola ko ni disumu dimueka mu matedi Minsiku mi basi yuda, mu matedi tempelu, ni mu matedi minsiku mi Sezali.” 9 Bo Festu kaba tomba kukuangidika basi yuda, nandi wukamba Polo: “Ngie wuntomba kutombuka ku Yelusalemi muingi ba kufundisila kuna va ntual’ama mu matedi mambu amomo?” 10 Vayi Polo wutuba: “Yidi ku nzo Sezali, ayi kuawu bafueti kumfundisila. Yisa vanga ko ni diambu dimueka dimbi kuidi basi yuda dedi bo ngie veka Mutu wu Nzitusu, widi mu kuvisila mawu buboti. 11 Boti minu yidi nkua buphunya ayi boti yibe vanga diambu dintombulu lufua, yisimmona ko boma kufua. Vayi boti batu abobo basi ko bivisa mu mambu ba kumfundila, vasi ko mutu widi nsua wu kuthambika kuidi bawu muphamba, vayi yindinda muingi bamfundisa kuidi Sezali!” 12 Bo Festu kamana kukoluka na dingumba diandi diaba kumvananga malongi, bosi wukamba Polo: “Bo bedinda muingi Sezali ka kufundisa, buna kuidi Sezali wunkuiza yenda.”

13 Bo vavioka mua bilumbu, ntinu Angilipa ayi Belenise batuka ku Sezaleia muingi kue tala Festu. 14 Ayi bo bawu bayenda kuna muingi kue viokisa bilumbu biwombo, Festu wuzabikisa ntinu mambu matedi Polo, mu kunkamba:

“Vadi dibakala dimueka Felisi kabika mu buloku, 15 bo minu yiba ku Yelusalemi zimfumu zi zinganga nzambi ayi bakulutu ba basi yuda, banzabikisa mambu matedi nandi, ayi bandinda muingi yinzengila nkanu. 16 Vayi minu yiba vutudila mu kuba kamba ti vasi ko thuadusulu mu minsiku mi Loma kuvakula mutu babe fundila mambu ava nandi kaba va ntuala batu ba kumfundila mambu ayi kumvana luaku muingi kayikakidila mu mambu beni. 17 Diawu, bo bavitila akuku mu kilumbu kilanda, mu khambu bue viokisa thangu, minu yikala ku nzo lufundusu ayi yituma muingi batuala mutu beni. 18 Bo batu baba kumfundila mambu batelama muingi kukoluka, basa kumfundila ko ni diambu dimueka dimbi mu mambu minu yaba yindula. 19 Bawu baba findasana to ziphaka mu mambu matedi kinganga kiawu ayi mu matedi dibakala dimueka bantedilanga Yesu mana fua, vayi no Polo kaba tatamana kutuba ti widi wumonyo. 20 Mu khambu zaba buidi bu kudedikisila ziphaka ziphila ayoyo, diawu minu yiyuvudila dibakala beni boti nandi waba tomba kukuenda ku Yelusalemi muingi bamfundisila kuna mu matedi mambu amomo. 21 Vayi bo Polo kadinda muingi katatamana mu buloku ayi kavingila makani ma Augusto, minu yituma muingi bambika mu buloku nati yinkuiza mfila kuidi Sezali.”

22 Bosi ntinu Angilipa wukamba Festu: “Minu yintomba kukuwa minu veka dibakala beni.” Nandi wumvutudila: “Kimba yono wala kunkuwa.” 23 Mu kilumbu kilanda, Angilipa ayi Belenise bakota ku sala baba dedikisilanga mambu mu nzitusu yinneni va kimueka na zimfumu zi masodi ayi batu bankaka bankinza ba divula. Ayi bo Festu kavana nsua, batuala Polo. 24 Festu wutuba: “Ntinu Angilipa ayi benu boso muidi akuku, monanu dibakala adidi no batu boso ku Yuda, ku Yelusalemi ayi akuku, bandinda mu kutenduka ti nandi kasa fuana ko kuzinga. 25 Vayi minu yimueni ti nandi kasa vanga ko ni diambu dintombulu kumvana nzengulu yi lufua. Diawu bo naveka kadinda muingi bamfundisa kuidi Augusto, yibaka makani ma kumfila kuna. 26 Vayi yisa tsikika ko makani mu mambu yifueti sonikina mfumu’ami mu matedi nandi. Diawu yibe ntuadila va ntuala zimfumu, bulutidi va ntuala ngie Mutu wu Nzitusu ntinu Angilipa, muingi bo lunkuiza mana kumvana biuvu, yibaka dioso diambu di kusonika. 27 Kibila yisimmona ko tsundu kufila mutu widi mu buloku ku Loma mu khambu sudikisa mvandi mambu mambi kabe vanga.”

26 Ntinu Angilipa wukamba Polo: “Yikuvana nsua wu kukoluka muingi wuyikakidila.” Bosi Polo wunanguna koko ayi wutona kukoluka muingi kuyikakidila:

2 “Mu matedi mambu moso babe kumfundila kuidi basi yuda, a ntinu Angilipa, minu yidi beni mu mayangi kuba va ntual’aku, ngie Mutu wu Nzitusu, muingi ku yikakidila. 3 Ayi bulutidi kibila ngie zebi buboti bikhulu bi basi yuda ayi bibila bi kuba vanganga kuba mayindu maviakana va khati’awu. Diawu, lemvuka yuwa mambu ye kukamba mu mvibudulu.

4 “Bukiedika, mu matedi nzingulu yinata tona mu butoko va khati dikabu diama ayi ku Yelusalemi, basi yuda boso 5 banzaba tona thama, bazebi ti minu yizingila mu kikhulu ki bafalisi, mu kithuadi na bikhulu bilutidi ngolo mu kinganga kitu, ayi boti batidi, balenda ta kimbangi mu mawu. 6 Vayi mu kibila ki kivuvu yidi mu mambu Nzambi kakanikisa kuidi bakulu bitu, diawu yidi mu kufundusulu. 7 Tsundukulu yi lukanu alolo, yawu 12 di mimvila mitu bamvingilanga kumona, ayi bamvangilanga kisalu kinlongo mu kifuza builu ayi muinya. A ntinu, mu kibila ki kivuvu akiokio, diawu basi yuda bamfundidi.

8 “Kibila mbi zimfumu lummuena phasi kukikinina ti Nzambi kalenda vulubusa bafua? 9 Minu yibaka makani ma kuvanga mamoso yilenda nunga, muingi kubalukila batu bansamunanga matedi dizina di Yesu, musi Nazaleti. 10 Ayi mawu yivanga ku Yelusalemi. Minu yitula minlandikini miwombo mi Yesu mu buloku, kibila yitambula nsua kuidi zimfumu zi zinganga nzambi muingi yivanga mawu, ayi mu thangu baba bakanga makani muingi kuba vonda, minu yaba kuba buelanga mioko. 11 Ayi mu zinzo zioso zi zikhutukunu, minu yaba kuba kanganga muingi kuvongisa kiminu kiawu. Ayi bo yiba beni mu nganzi mu matedi bawu, diawu yiyendila mu bibuangu bi kinanu muingi kuba landakana ayi kuba kuamisa.

12 “Kiawu kibila yaba kuendila ku Damasco, mu minsua ayi kimfumu* kio zimfumu zi zinganga nzambi baphana. 13 Mu nzila a ntinu, va khati kilumbu mu kilokula ki 12, yizimbukila kiezila kifumina ku diyilu, kilezama kuvioka muinya ayi kitembakana vo yiba ayi vo vaba batu baba kuenda yama. 14 Befu boso tubua va tsi ayi yiyuwa mbembu yi mutu waba tuba mu kiebeleo: ‘Saulu, Saulu, kibila mbi ngie widi mu kukhuamisina? Widi mu kuyilueka ngie veka mu kunduanisa.’* 15 Ayi minu yinyuvula: ‘Ngie widi nani?’ Nandi wuphutudila: ‘Minu yidi Yesu, no ngie widi mu kukuamisa. 16 Vayi kotuka ayi telama. Minu yibe kumonikina, muingi yi kusola wuba kisadi kiama, muingi wuta kimbangi kuba kuandi mu mambu ngie mamona ayi mu mambu yinkuiza kumonisa mu matedi minu. 17 Ayi minu yinkuiza kuvukisa, kuba kuandi kuidi dikabu adidi ayi kuidi batu ba mimvila minkaka, ko yinkuiza kufila, 18 muingi wuba zibula mesu, kuba botula ku kitombi muingi kuba tuala ku kiezila, kuba botula mu lutumu lu Satana muingi baba ku khonzu yi Nzambi, ayi mu phila ayoyo bala baka nlemvu wu masumu mawu ayi bala tambula kiuka kio banlongo badi kiminu mu minu, bala tambula.’

19 “Diawu a ntinu Angilipa, muingi yitumukina kimona mesu yimona ku diyilu, 20 minu yinata theti tsangu kuidi basi Damasco, bosi ku Yelusalemi ayi ku kizunga kioso ki Yuda, mvandi kuidi batu ba zitsi zinkaka ti, bawu bafueti nyongina masumu mawu ayi kuvutuka kuidi Nzambi, mu kuvanga mambu mammonisa ti babe nyongina masumu mawu. 21 Diawu basi yuda bakhangila ku tempelu ayi babina kuphondila. 22 Vayi, bo Nzambi kantatamananga kutsadisa, minu yivonganga ko kuvana kimbangi nati bubu, kuba kuandi kuidi batu bakhambulu kimfumu ayi badi kimfumu. Mvandi yilonganga ko ni diambu dinkaka, kubotula kuandi mambu Mimbikudi ayi Mose batuba mala monika, ti: 23 Klistu wala tovuka ayi mu kuba wutheti mu kuvulubuka, wala samuna kiezila, kuba kuandi kuidi dikabu adidi ayi kuidi batu ba mimvila minkaka.”

24 Mu thangu Polo kaba tuba muingi kuyikakidila, Festu wutuba mu mbembu yinangama: “Polo, ngie wenlawuka ve! Luzabu luaku lungolo, luidi mu kukitula dilawu!” 25 Vayi Polo wumvutudila: “A Mfumu Festu, yisinkituka ko dilawu, vayi mambu yidi mu kutuba, madi mambu makiedika ayi yidi mu kuyindula buboti ava kukoluka. 26 Bukiedika ntinu, mambu amama yi kukambila mu lufiatu loso, ngie zebi mawu buboti. Ayi yidi lufiatu ti ni diambu dimueka mu mambu yima tuba, mo wukhambu zaba, kibila mambu moso amomo masa vangimina ko ku kinsueki. 27 Ntinu Angilipa, ngie wunkikininanga mu mimbikudi? Yizebi ti wunkikininanga.” 28 Vayi Angilipa wukamba Polo: “Mu thangu yikhufi, khanu ma kuphanga yiba wumueka mu minlandikini mi Klistu.” 29 Bosi, Polo wumvutudila: “Minu yinsambila kuidi Nzambi muingi kuba kuandi mu thangu yikhufi voti yiwombo, kubika kuandi to ngie Mutu wu Nzitusu, vayi baboso badi mu kukhuwa, baba buka minu, vayi mu khambu ba bakangama mu ziphanga.”

30 Mu phila ayoyo, ntinu va kimueka na Festu, Belenise ayi baboso baba vana batelama. 31 Ayi bo baba basika, bawu batuba: “Dibakala adiodio, kasa vanga ko ni diambu dintombulu lufua voti kukota buloku.” 32 Diawu Angilipa kakambila Festu: “Boti nandi kasa dinda ko bannata kuidi Sezali, khanu tue kumbasisa kuandi.”

27 Bo babaka makani ti tufueti kuenda ku Italia, Polo ayi bankaka baba mu buloku baba tula mu nsua wu nkulutu masodi ma Angustu baba tedilanga Júlio. 2 Tumaka mu dikumbi diaba nanguka ku Adramítio, muingi kukuenda mu malondo maviakana maba ku dibueti di Azia, ayi befu tunanguka. Tuba na Alistalaku, musi divula di tesalonika didi ku dibueti di Maseduani. 3 Mu kilumbu kilanda, befu tusesa theti ku Sidon; ayi Júlio wuvangila Polo mamboti mu kumvana luaku lukue tala bakundi muingi katambula lukiebu luawu.

4 Bo tubotuka kuna, tuyendila mu dikumbi ku khonzu ḿbu wu Chipre, kibila phemu yaba fumina ko tuaba kuenda. 5 Bosi tuviokila ku khonzu ḿbu wuba ku khonzu Silisia ayi ku Pamfilia, bosi tusesa ku londo lu Mila, ku Lisia. 6 Ayi ku londo* beni, kuawu nkulutu masodi kabakila dikumbi di Alexandria diaba kuenda ku Italia ayi nandi wu tumakisa muawu. 7 Bo tuviokisa bilumbu biwombo mu kue diatanga malembe malembe, bosi tuvitila mu phasi ku Kenido. Ayi bo phemu yiba ku tutula nkaku kutatamana kukuenda ntuala, diawu tuyendila ku khonzu Krete ayi tuvitila ku Salimone. 8 Ayi mu phasi, tuviokila muyendila ḿbu ayi tuvitila va kibuangu baba tedilanga Malondo Mamboti,* maba mafikama na divula di Laseya.

9 Thangu yiwombo yivioka ayi diyiza ba diambu diphasi kukuendila mu dikumbi, mvandi kilumbu ki jejum* ki yiviokila. Diawu Polo kavanina ndubu ayiyi: 10 “Babakala, mu phila yimmuena, viage ayiyi yisinkuiza ba ko yimboti, kibila tuisinkuiza zimbisa ko to mimfuna mitu ayi dikumbi, vayi mvandi tunkuiza tula luzingu luitu va kingela. 11 Vayi nkulutu wu masodi kasa kuwila ko Polo mu mambu katuba, vayi wusola kulandakana mambu mutu vuidi dikumbi ayi bo baba nata diawu batuba. 12 Bo londo beni dikhambu ba difuana muingi kuviokisila thangu yi kiozi kingolo, nduka batu boso bavana diyindu di kubotuka vana muingi kutuka ku Fenikisi, londo di Krete, diaba vananga luaku lu kukuendila ku Nordeste voti ku Sudeste ayi kuviokisila kuna thangu yi kiozi kingolo.

13 Mu thangu phemu yaba fumina ku khonzu yi sul yaba vevumuka mu malembi, bawu bamuena ti banunga kudukisa makani mawu. Diawu banangunina kisengu kinsikimisanga dikumbi, batona kudiatisa dikumbi mu ndeku ḿbu wu Krete. 14 Vayi mua thangu to yivioka, vayiza monika kivuka kingolo kifumina ku khonzu Nordeste kizabikini mu dizina di Eurakiloni, 15 ayi kiawu kivevumuna dikumbi mu mangolo ayi basa bue nunga ko kusikika ntu wu dikumbi kuntuala mu kibila ki phemu; diawu befu tubika to phemu yi tunata. 16 Bosi tuviokila va kibuangu ki nsika kiba va mua kiseki* bantedilanga Kawuda. Vayi kheti bobo diba diambu diphasi kutuadisa mua buatu tuaba nata mu dikumbi. 17 Ayi bo bakandika mua buatu beni mu dikumbi, batona kusadila minsinga mingolo muingi kukindisa kukanga bibaka bi dikumbi. Ayi mu kibila ki boma baba ti diawu dilenda sinda mu nsengisini wu Silite, diawu bakuludila minledi mindiatisanga dikumbi ayi phemu yitona kunata dikumbi. 18 Bo phemu yaba nyikuna beni dikumbi mu zikhonzu zioso, diawu mu kilumbu kilanda batona kuloza mu ḿbu mimfuna miba mu dikumbi. 19 Ayi mu kilumbu kintatu, baveka mu mioko miawu, batona kuloza bisadulu binkaka binkinza bi dikumbi mu ḿbu.

20 Vavioka bilumbu biwombo mukhambu mona muinya ayi zimbuetila, kibila tuaba viokila mu kivuka ki ngolo. Diawu kivuvu kioso tuba ki kuvuka, kitona kumana. 21 Bo vavioka thangu yiwombo mukhambu dia ni kiuma, Polo wutelama va khati’awu ayi wuba kamba: “Babakala, bukiedika, boti lube kikinina dilongi yibe luvana bo tube ba ku Krete, khanu tuisimviokila ko mu ziphasi azizi ayi kubunga mimfuna. 22 Vayi kheti bobo, minu yiku mukindisa luba kibakala, kibila ni mutu wumueka kasinkuiza fua ko, vayi dikumbi diawu to dinkuiza tolumuka. 23 Kibila va builu bubedi, mbasi yi Nzambi yo minu yivuidi ayi yimvangilanga kisalu kinlongo, wumonikini va khonzu’ami. 24 Ayi nandi wukhembi: ‘Polo, bika kumona boma, kibila ngie fueti vitila va ntuala Sezali. Mvandi Nzambi wunkuiza kuvukisa ayi wunkuiza vukisa baboso bankuenda yaku mu dikumbi.’ 25 Diawu babakala, banu kibakala, kibila minu yidi lufiatu mu Nzambi ti, mamoso mankuiza monikina dedi bo bakhambidi mawu. 26 Vayi tunkuiza sinda va nsengiseni widi va kiseki kimueka.”

27 Kiba kilumbu kumi yinna, ayi phemu yaba vevumuna dikumbi mu zikhonzu zioso ku ḿbu Adria, buawu va khati builu batu baba tuadisa dikumbi babakula ti tuaba belama kutuka ku disimu di ntoto. 28 Bo bazonga vama beni baba, babakula ti vaba mu kutala ayi mu kumona, 20 braças* mu kuvinda,* ayi bo bayenda mua nkadu va ntuala ayi babue zonga, babakula ti vaba 15 braças.* 29 Ayi bo baba boma ti dikumbi dilenda kandana mu mamanya, diawu bakuludila bisengu binna binsikikanga dikumbi kumbusa ayi baba tomba beni buisi bufika kia. 30 Vayi mu thangu batu baba nata dikumbi babaka mayindu ma kutina mu buatu, bawu bakulula mua buatu ayi baba tomba mvandi kukulula bisengu binsikikanga dikumbi ku ntuala. 31 Bo Polo kazaba mawu, diawu kakambila nkulutu masodi ayi masodi mankaka: “Batu abobo ba kukhambu tatamana mu dikumbi, benu luisinkuiza vuka ko.” 32 Diawu masodi bazenga minsinga mi buatu ayi bakulula buawu.

33 Bo buisi buaba kia, Polo wukindisa baboso muingi badia, mu kuba kamba: “Bubu kiawu kilumbu kumi yinna luidi mu kuvingila mu phuila vayi ludidiabu ko ni kiuma. 34 Diawu dilongi yiku luvana; ludia kibila biawu binkuiza luvanga buboti, ayi ni mutu mu benu kasinkuiza fua* ko.” 35 Bo kamana kutuba mambu amomo, nandi wubonga dipha, wusambila mu kuvutula matondo va ntuala batu boso, wubukuna diawu ayi wutona kudia. 36 Mu phila ayoyo, baboso bayiza baka mangolo ayi batona kudia. 37 Thalu yi batu boso baba mu dikumbi yiba 276 di batu. 38 Bo bamana kudia ayi bayukuta, bosi batona kudekula mimfuna mu dikumbi mu kuloza biduku bi trigu* mu ḿbu.

39 Meni meni bo buisi bukia, basa zaba ko kibuangu batuka, vayi bamona disimu di ntoto ayi lukueku, diawu babakila makani boti kuba kusindisa dikumbi beni vana. 40 Diawu bazenga minsinga mi bisengu binsikikanga dikumbi ayi babuisa biawu mu ḿbu. Ayi muna thangu beni, bakutula minsinga miba mu khongolo* bosi bamakisa nledi wu phemu wuba kuntuala ayi dikumbi ditona kufikama ku disimu. 41 Bosi kintu ki dikumbi kikandana va nsengisini wo nlangu wu ḿbu waba buila mu zikhonzu zia ziwadi. Ayi diawu disa bue nyikuka ko, vayi mayo ma ḿbu matona kuvava mbusa dikumbi. 42 Mu phila ayoyo, masodi babaka makani ma kuvonda batu boso baba mu buloku muingi ni wumueka kabika kutina mu kue sukanga. 43 Vayi nkulutu masodi wubaka makani ma kuvukisa Polo ayi wukamba masodi babika kuvanga mambu bakana. Bosi wutuma muingi batu bazebi kusiuka batuama kudoduka mu ḿbu, muingi bavitila ku disimu. 44 Bosi bankaka balandakana kumbusa, mu kusadila mabaya vayi bankaka mu kusadila bivesu bi dikumbi.

28 Bo befu boso tuvuka, tuyiza zaba ti kiseki beni ba kitedilanga Malta. 2 Batu baba kalanga kuna ba tumonisa mamboti mawombo mu ku tuyamba buboti befu boso. Bo kuaba noka mvula ayi kuba kiozi kiwombo, bawu ba tutatikila mbazu. 3 Polo wukutikisa kiko ki bisuadi ayi wu kitula ku mbazu. Vayi mu kibila ki lundundungu* lu mbazu, vabasika nyoka* yintebila ayi yinamanana mu koko kuandi. 4 Bo basi Malta bamona nyoka yibe namanana mu koko kuandi, bawu batona kutuba bawu na bawu: “Bukiedika dibakala adiodio widi mvondi. Kheti nandi bevuka mu ḿbu, vayi nzambi yi Busonga* kasa bika ko muingi nandi katatamana kuzinga. 5 Bosi nandi wukukumuna nyoka beni ku mbazu ayi kheti yawu yintebila, vayi nandi kasa mona ko phasi. 6 Vayi bawu baba vingila muingi koko kuandi kudinda ove nandi kabua ayi kufua mu kinzimbukulu. Bo bavingila mu thangu yiwombo mu khambu mona ni diambu dimueka dimbi kummonikina, babalula mayindu ayi batona kutuba ti nandi widi nzambi.

7 Ayi va ndeku nsengi beni, vaba mintoto mi mfumu kiseki beni baba tedilanga Pubilio. Nandi mu luzolo wutu tambula ayi wu tuyamba mu bilumbu bitatu. 8 Vayi mu thangu beni tata yi Pubilio wuba va kika, kibila kubela kaba bela wuba zinzangala* ayi waba puluka. Diawu bo Polo kayenda kue ntala, wusambila mu kuntetika mioko ayi nandi wubeluka. 9 Bo mawu mamonika, zimbevu zinkaka baba ku kiseki beni, batona kuiza kuidi nandi ayi bawu mvawu babeluka. 10 Kubotula kuandi amomo, mvandi ba tuzitisa mu minkhailu miwombo ba tuvana ayi bo tuaba nanguka, ba tuvana biabioso tuaba tomba.

11 Bo vavioka zingonda zitatu, tunanguka kuna mu dikumbi diba fikula yi “Bana ba Zeusi” ku ntuala. Dikumbi beni diba di Alexandria ayi diviokisa ku kiseki beni thangu yi kiozi kingolo. 12 Tusesa ku Silakuza ayi tukala kuna bilumbu bitatu, 13 bosi tunanguka kuna, tutatamana mu viage ayi tuvitila ku Legio. Bo vavioka kilumbu kimueka, kutona kuvevumuka phemu yaba fumina ku khonzu Sul ayi mu kilumbu kimmuadi tuvitila ku Puteoli. 14 Ayi ku kibuangu beni tuyebata mua ndambu di zikhomba baba tomba tukala yawu kuna sambuadi di bilumbu. Bosi tuyenda ku Loma. 15 Bo zikhomba baba kalanga kuna bayuwa matedi befu, bayenda nati ku Dizandu dinneni di Apiu ayi ku Zinzo Zitatu* muingi kuiza tudengana. Bo ka bamona, Polo wutonda kuidi Nzambi ayi wubaka kindusulu. 16 Bo tuvitila ku Loma, babika Polo muingi kakala naveka na disodi dimueka, muingi kankengidila.

17 Bo vavioka bilumbu bitatu, nandi wutumisa babakala baluta ba nkinza mu dikabu di yuda. Bo bakutakana, nandi wuba kamba: “Babakala, zikhomba, kheti minu yisa vanga ko diambu dimbi kuidi dikabu ayi mu matedi bikhulu bi bakulu bitu, bathudidi mu buloku ku Yelusalemi ayi baphakudi mu mioko mi basi Loma. 18 Bo bameni kuphana biuvu, bawu babeki makani ma kukhuekula, kibila basa mbona ko ni kibila muingi kunzengila nkanu wu lufua. 19 Vayi bo basi yuda bakhambu kikinina mu mawu, diawu yibakila makani ma kudinda muingi Sezali kamfundisa, kheti yisa vanga ko ni diambu dimbi kuidi dikabu diama. 20 Diawu yidindidi muingi yi mumona ayi yiyoluka yinu, kibila mu diambu di kivuvu ki Isaeli, yididi mu buloku ayi wukangama mu ziphanga azizi.” 21 Bawu bamvutudila: “Befu tusa tambula ko minkanda mifumini ku Yuda matedi ngiewu, ayi ni khomba wufumini kuna wu tukembi mawu voti wutubidi diambu dimbi matedi ngiewu. 22 Vayi buboti kukuwa mambu ngie wunyindula, kibila mambu tuzebi madi, mu bibuangu bioso badi mu kutubila bubi mua dingumba adiodio dimona.”

23 Mu phila ayoyo, babinana kilumbu muingi badengana ayi bayenda ku kibuangu kaba kalanga na dingumba diluta ba batu. Ayi tona mu meni nati va builu, nandi waba ku basudikisa mu kuba vana kimbangi kiduka matedi Kintinu ki Nzambi, mu kuba vanga kukikinina matedi Yesu, mu kusadila Minsiku mi Mose ayi zibuku zi Mimbikudi. 24 Bankaka baba kikinina mu mambu kaba tuba, vayi bankaka bamanga kukikinina mu mawu. 25 Vayi bo vayiza monika ziphaka va khati’awu, batona kuawu kukuenda ayi Polo wuvana ndubu mu kutuba:

“Phevi yinlongo yiyoluka buboti kuidi bakulu binu mu nzila ḿbikudi Yesaya, 26 mu kutuba: ‘Yenda kuidi dikabu adiodio, ayi wuba kamba: “Bukiedika, benu muala kuwa vayi mualasa visa ko ayi muala tala vayi mualasa mona ko. 27 Kibila ntima wu dikabu adiodio wumana ba wungolo, bawu bafuka makutu mawu ayi bazibika mesu mawu muingi babika mona mu mesu mawu, ni kukuwa mu makutu mawu, babika kubaka phisulu mu ntim’awu ayi babalula mavanga mawu, muingi minu yiba belusa.”’ 28 Diawu, zabanu kuinu ti Nzambi wufididi luvukusu alulu kuidi batu ba nza ayi mu bukiedika bawu bankuiza nyuwila.” 29* ——

30 Mu phila ayoyo, nandi wutatamana kuna mu mimvu miodi ku nzo kaba futilanga zimbongo, ayi waba yambanga buboti batu boso baba kue ntalanga, 31 waba kuba longanga matedi Kintinu ki Nzambi ayi matedi Yesu Klistu mu kibakala kioso mu khambu kiuma ki kuntula nkaku.