NKANDA KUIDI BASI LOMA

1 Minu Polo, kisadi ki Yesu Klistu yinsonika nkanda awuwu. Batsola* muingi yiba apostolo; ayi baphana kiyeku ki kuzabikisa zitsangu zimboti zi Nzambi. 2 Tona thama, Nzambi wukanikisa zitsangu aziozio zimboti mu Masonoko manlongo, mu nzila mimbikudi miandi. 3 Zitsangu beni, zintubila matedi Muan’andi wuyizila mu nkuna wu Davidi. 4 Tuisi ko divuda ti nandi widi Muana Nzambi, kibila Nzambi wusadila phevi’andi yinlongo muingi kumvulubusa mu bafua. Bukiedika, nandi widi Yesu Klistu Mfumu’itu. 5 Mu nzil’andi, Nzambi wu tumonisa mamboti malutidi. Yesu wutsola muingi yiba apostolo, muingi yisadisa batu ba zitsi zioso baba kiminu, batumukina ayi bazitisa dizina diandi. 6 Benu mvinu luidi va khati batu ba mimvila batumisa, muingi luba minlandikini mi Yesu Klistu. 7 Yimfila nkanda awuwu, kuidi benu boso Nzambi kanzolanga, luidi ku Loma ayi bo nandi kasola muingi baba banlongo:

Bika lutambula mamboti malutidi ayi ndembama yimfuminanga kuidi Tat’itu Nzambi; ayi kuidi Mfumu Yesu Klistu.

8 Theti, yintonda Nzambi’ama mu nzila Yesu Klistu mu matedi benu boso, kibila batu bawombo mu nza yimvimba, badi mu kutubila buboti matedi kiminu kinu. 9 Minu yinsadilanga Nzambi mu ntim’ami* woso mu kutembikisa zitsangu zimboti matedi Muan’andi. Ayi Nzambi zebi ti minu yintatamananga kulunata mu minsambu. 10 Minu yinsambilanga kuidi Nzambi, boti kuba ayi boti nandi tidi, yibaka luaku muingi yiza lutala. 11 Kibila yidi beni phuila yi kulumona, ayi ku lukabila nkhailu wu kiphevi muingi lukindama mu kiminu; 12 voti bulutidi, muingi befu boso tuyikindasana mu kiminu.

13 Zikhomba ziama, yintomba luzaba ti khumbu ziwombo minu yibaka makani makuiza lutala, vayi yisa nunga ko kuvanga mawu. Yintomba kuiza tala buidi kisalu kitu ki kusamuna kinkuendila akoko, dedi bo kidi mu kuvangimina mu zitsi zinkaka. 14 Minu yidi pholo yi kufuta batu boso: kuidi basi Ngeleko ayi kuidi zinzenza, kuidi batu badi nzayilu ayi bakhambulu nzayilu. 15 Mvandi, yidi phuila yi kuzabikisa zitsangu zimboti kuidi benu luidi ku Loma. 16 Minu yisi ko zitsoni zi kusamuna zitsangu zimboti. Bukiedika, ziawu zidi phila Nzambi kammonisina mangolo ma kuvukisa baboso bammonisa kiminu, theti kuidi basi Yuda ayi mvandi kuidi basi Ngeleko. 17 Nzambi widi mu kumonisa busonga buandi kuidi batu badi kiminu ayi mawu mankindisanga kiminu kiawu, dedi bo Masonoko mantubila: “Mutu wusonga, wala zingila mu kibila ki kiminu kiandi.”

18 Kutonina ku diyilu, Nzambi wummonisanga nganzi’andi kuidi batu bamvanganga mambu mambi. Bawu bambalulanga kiedika mu phila yikhambu fuana.* 19 Mamoso mantombulu kuzaba matedi Nzambi, bawu bazebi mawu, kibila Nzambi wuba zabikisanga mawu buboti. 20 Tulenda visila zikhadulu ziandi, mu kulonguka phila nza yivangulu. Mvandi tunlongukanga phila kadidi, mu kufiongunina biuma kavanga. Ayi bivangu beni, bimmonisanga mangolo mandi ma mvu ka mvu; ayi bimvananga bivisa ti nandi widi Nzambi. Batu bakhambu kikininanga mu bivisa beni, basi ko bibila. 21 Batu beni kheti bazaba Nzambi, basa nzitisa ko banga Nzambi’awu; ayi basa ntonda ko. Vayi, bawu bayiza ba bivungisi mu mayindu ayi kitombi kiyiza wala mu mintima miawu mikhambulu phisulu. 22 Kheti bawu bantubanga ti badi diela, vayi badi bivulu. 23 Bawu bazitisanga ko Nzambi no wukhambu fuanga, vayi banzitisanga bitumba bi batu bamfuanga, bi zinuni, bi bibulu bidi malu manna ayi bi bibulu binkokumukanga.

24 Diawu Nzambi kaba bikilanga badukisa phuila yi kuvanga mambu mambi yidi mu mintima miawu. Ayi mu phila ayoyo, bawu bamvanganga mambu matsoni mu zinyitu ziawu. 25 Bawu bavingisa kiedika ki Nzambi mu luvunu. Bambuongiminanga ayi bansadilanga biuma Nzambi kavanga, kubika kuandi Mvangi wu biuma beni no wufueni tambula nzitusu mvu ka mvu. Amem. 26 Diawu Nzambi kaba bikila baba phuila yi kuvanga mambu matsoni, kibila bakietu bawu babalula phila yi kubundinina nyitu. 27 Mvandi, babakala babika kubue bundananga nyitu na bakietu, vayi bayiza wala phuila yi kubundananga nyitu na babakala yawu, mu kuvanga mambu matsoni bawu na bawu. Vayi, bawu bala tambula lufundusu lungolo mu mambu bamvanganga.

28 Bo bakhambu yindula ti didi diambu dinkinza kukikinina mu Nzambi, diawu Nzambi kaba bikila muingi batatamana kuyindula mu mambu mambi ayi diawu bamvangilanga mambu makhambu fuana. 29 Bawu bayiza ba batu bawala ntindu woso wu mambu makhambulu masonga, bayiza ba minsumuki, kuzinina biuma bingana ayi bankua mambi. Mvandi, bayiza wala nsoki, mayindu ma kuvonda, kukuambila, luvunu, kuvanga mambu mambi, kuseka buezi, 30 mimvuezi, banlendanga Nzambi, bakhambulu lukinzu, badi lungundayi, bamvanganga mambu bakhambulu nsua, bamvubulanga mambu mambi, batumukinanga ko matata mawu, 31 basi ko phisulu, badukisanga ko tsila bamvanga, basi ko luzolo ayi basi ko kiadi. 32 Kheti bawu bazebi buboti mambu Nzambi katuba ti, batu bamvanganga mambu ma phila ayoyo, bala bungu. Vayi kheti bobo, bawu bantatamananga kuvanga mambu beni ayi mvandi, bambuelanga mioko bankaka bavanga mawu.

2 Diawu, boso kua wubela, wisi ko nsua muingi kufundisa bankaka mu momawu mambu ngie wumvanganga. Kibila bo wuku bafundisa, widi mu kuyizengila nkanu. 2 Vayi befu tuzebi ti bo Nzambi kamfundisa batu bamvanganga mambu amomo, lufundusu luandi luidi nguizani na kiedika.

3 Ngie wummuena ti Nzambi kalasa kufundisa ko bo wumfundisa batu bamvanganga momawu mambu ngie wumvanganga? 4 Ngie wusazaba ko ti nandi widi mu kumonisa mamboti ayi mvibudulu’andi? Wisimvisa ko ti Nzambi mu luzolo, wummeka kusadisa kunyongina masumu? 5 Vayi, bo muidi bikutu matu ayi lummanga kunyongina masumu, bukiedika Nzambi wala ku lufundisa mu kilumbu kiandi ki nganzi, bo kala monisa lufundusu luandi lusonga. 6 Nandi wala fundisa* kadika mutu, mu kutadila mambu kavanga. 7 Nandi wala vana luzingu lu mvu ka mvu, kuidi bo bantatamana kuvanga mamboti. Batu beni badi mu kutomba nkembu, nzitusu, ayi luzingu luala kadidila. 8 Vayi, Nzambi wala monisa nganzi’andi kuidi baboso banzolanga kuvanga mambi ayi kuidi bo bakhambu tumukinanga kiedika. 9 Woso mutu wumvanga mambu mambi, kuba kuandi musi Yuda voti musi Ngeleko, wala tovuka. 10 Vayi, baboso bamvanganga mamboti, bala tambula nkembu, nzitusu ayi ndembama. Vayi theti kuidi basi Yuda, bosi kuidi basi Ngeleko. 11 Kibila Nzambi kasi ko luvasanu.

12 Baboso basumuka mukhambu zaba Minsiku, bala fua kheti mukhambu zaba Minsiku. Vayi baboso basumuka kheti mu kuzaba Minsiku, bala fundusu mu kutadila Minsiku. 13 Nzambi katadilanga ko batu bankuwa Minsiku banga batu basonga. Vayi bo bamvanga mambu madi mu Minsiku, bawu nandi kantadilanga batu basonga. 14 Kibila batu ba nza, basi ko Minsiku. Vayi bo bawu bamvanga mambu masulama, mo madi mu Minsiku, bawu bammonisanga ti badi nsiku mu khati’awu. 15 Bawu bammonisanga bivisa ti, mambu Minsiku minlonga, madi masonama mu khati’awu ayi kilunzi kiawu, kimvana kimbangi mu mawu. Mayindu mawu ma kuba fundisanga, voti ma kuba longanga. 16 Mawu mala monika bo Nzambi mu nzila Yesu Klistu, kala fundisa batu mu mambu moso bamvangilanga ku kinsueki. Mambu moso amomo, mawu madi mu khati zitsangu zimboti yinsamunanga.

17 Ayi bankaka mu benu, ba kitedilanga basi Yuda, bamfiatilanga mu Minsiku ayi ba kiyemisanga mu kibila ki kinkundi kiawu na Nzambi. 18 Benu muzebi luzolo lu Nzambi, ayi lunkikininanga mu mambu masulama, kibila ba lulonga mu kutadila Minsiku. 19 Benu muidi lufiatu ti mulenda tuadisa phovo, ayi mvandi mulenda vana muinda kuidi bo badi ku kitombi. 20 Benu munyindulanga ti mulenda ludika bivulu, ayi kulonga bana balezi, kibila muidi mua phisulu ayi nzailu yikiedika, yidi mu Minsiku. 21 Vayi ngie wunlonganga bankaka, kibila mbi wukhambu kuyilongila ngie veka? Ngie wunsamunanga: “Bika kukuiba,” vayi ngie wunkuibanga? 22 Ngie wuntubanga: “Bika kubua mu kiphinga,” vayi ngie wumvanganga kiphinga? Ngie wuntubanga, tatuka bitumba, vayi wunkuibanga mu zitempelu? 23 Benu lukiyemisanga kibila muzebi minsiku mi Nzambi, vayi lu kumfuisanga tsoni mu kulevula Minsiku beni? 24 “Kibila batu mu nza badi mu kuvueza dizina di Nzambi mu kibila kinu,” dedi bo Masonoko mantubila.

25 Muingi kuzengusu nyitu yi kibakala diba diambu dinkinza, ngie fueti landakana Minsiku. Vayi boti wunlevulanga Minsiku, buna kuzengusu nyitu yi kibakala kuisi ko nkinza. 26 Vayi, boti mutu wukhambu zengusu nyitu yi kibakala, wunlandakana zithumu zisonga zidi mu Minsiku, bukiedika ti Nzambi kasinkuiza ntadila ko banga mutu wuzengusu nyitu yi kibakala? 27 Ngie wulonguka matedi kuzengusu nyitu yi kibakala ayi matedi Minsiku, vayi kheti bobo, wutumukinanga ko mawu. Vayi, boti mutu wukhambu zengusu nyitu yi kibakala wuntumukina Minsiku, buna nandi widi mu kufundisa. 28 Kibila bio bimmonikanga va mesu ma batu, bakana ko biawu bimvanganga mutu kuba musi Yuda wukiedika. Ayi kuzengusu nyitu yi kibakala mu bukiedika, kuisinsundula ko to kuzenga nyitu yi kinsuni. 29 Mambu madi mu ntima, mawu mamvanganga mutu kuba musi Yuda wukiedika ayi nyitu’andi yi kibakala yidi yizengu mu ntima mu nzila phevi yinlongo, kubika ti mu kulandakana Minsiku misonama. Ayi mutu wu phila ayoyo, wuntambulanga nzitusu yinkuizilanga kuidi Nzambi, kubika kuidi batu.

3 Ndandu mbi yidi mu kuba musi Yuda? Voti ndandu mbi yidi mu kuzengusu nyitu yi kibakala? 2 Vadi ndandu yiwombo. Theti, Nzambi wuzabikisa basi Yuda zitsangu ziandi zinlongo. 3 Vayi boti bankaka mu bawu basa monisa ko lukuikumunu, bukiedika ti mawu mansundula ti Nzambi kasi ko wukuikama? 4 Kheti batu boso balenda ba bankua luvunu, vayi Nzambi widi wukiedika, dedi bo Masonoko matubila: “Mambu maku, mammonisa ti ngie widi mutu wusonga, ayi ngie wala nunga mu thangu lufundusu.” 5 Kukhambu kuitu ku busonga, kuidi mu kumonisa buboti ti Nzambi widi wusonga. Buabu, bukiedika ti Nzambi widi fotu mu thangu kammonisa nganzi’andi? (Yidi mu kukolukila mu phila bankaka banyindudilanga). 6 Ndamba, Nzambi kasi ko fotu. Boti widi fotu, khanu buidi kala fundisila nza?

7 Mvandi, boti mambu yidi mu kutuba madi ma luvunu, vayi madi mu kutembikisa kiedika ki Nzambi ayi makuntuadisa nkembu, buabu ‘kibila mbi badi mu kumfundisila banga nsumuki?’ 8 Ayi kibila mbi tukhambu tubila: “Ndoko tuvanga mambu mambi muingi mamboti miza,” dedi bo bankaka bamvuninanga ti mawu befu tuntubanga? Woso mutu wuntuba mambu amomo, wala fundusu mu kutadila busonga.

9 Bukiedika ti befu basi Yuda tulutidi luvalu kena bankaka? Ndamba. Kibila befu tuma monisa bivisa ti, kuba kuandi musi Yuda voti musi Ngeleko, befu boso tuidi minsumuki. 10 Dedi bo Masonoko mantubila: “Vasi ko ni mutu wumueka wusonga. 11 Vasi ko ni mutu widi phisulu ayi vasi ko ni mutu wutomba Nzambi. 12 Baboso bavekuka mu nzil’andi ayi bayiza ba batu bakhambulu bafuana. Vasi ko ni mutu wumueka wummonisa mamboti.” 13 “Mambu bantubanga madi mafua.* Bawu bansadilanga ludimi muingi kutuba luvunu.” “Ayi mambu mambasikanga mu munu’awu, madi buka venenu* yi nyoka.” 14 “Munu’awu wumana wala mambu ma ndudi ayi zitsingulu.” 15 “Bawu badi buphunya ayi badi mimvondi.”* 16 “Mu mamoso bamvanga, bawu bantuadisanga ziphasi ayi mambu makiadi. 17 Ayi basazaba ko nzila yi ndembama.” 18 “Bawu bakinzikanga* ko Nzambi.”

19 Befu tuzebi ti batu banlandakananga Minsiku, bawu bafueti tumukina mambu moso madi mu Minsiku. Ayi miawu misonimina muingi kuvanga batu babika kubue tubanga ti basi ko fotu, ayi kumonisa ti batu boso badi fotu va ntuala Nzambi ayi ti bala tambula lufundusu. 20 Kibila vasi ko mutu wulenda tedulu wusonga mu kulandakana Minsiku. Vayi, Minsiku mi tusadisanga kuvisa buboti disumu.

21 Vayi bubu, Nzambi wunzabikisanga busonga buandi mu khambu tadila mambu madi mu Minsiku, dedi bo Minsiku beni ayi Mimbikudi batubila. 22 Busonga bu Nzambi bunkuizilanga mu kuba kiminu mu Yesu Klistu, ayi mawu mansadisanga baboso badi kiminu. Kibila vasi ko mvila wulutidi kena mvila wunkaka. 23 Kibila baboso basumuka ayi balendi ba ko bavedila buka Nzambi. 24 Mu khambu futa ni kiuma, Nzambi wuba kitula batu basonga mu kuba monisa mamboti mandi malutidi, mu nzila khudulu yo Yesu Klistu kafuta. 25 Nzambi wufila Yesu banga nkhailu,* muingi batu bavutuka ku bue ba ndembama na Nzambi, mu kulekila kiminu mu menga ma Klistu. Nzambi kavangila mawu, muingi kumonisa busonga buandi. Bakana ko to mawu, vayi mvandi muingi kumonisa mvibudulu, mu kulemvukila masumu batu bavola mu thangu yikhulu. 26 Vayi mvandi widi mu kumonisa busonga buandi kuidi befu mu thangu ayiyi, mu kutedila mutu wunlekila kiminu mu Yesu, mutu wusonga.

27 Buabu, vadi kibila muingi tukinyemisa? Ndamba. Bukiedika ti tufueti kukinyemisa mu kulandakana Minsiku? Ndamba, vayi tufueti kukinyemisa to mu kulandakana nsiku wu kiminu. 28 Kibila befu tuzebi ti, mutu kanteduluanga mutu wusonga mu kibila ki kiminu, kubika ti mu kuvanga mambu Minsiku mintuba. 29 Bukiedika ti nandi widi to Nzambi yi basi Yuda? Kasi ko mvandi Nzambi yi batu ba mimvila mioso? Bukiedika, Nandi widi Nzambi yi batu ba mimvila mioso. 30 Mu kuba ti vadi Nzambi yimueka to, nandi wala tedila batu bazengusu nyitu yi kibakala ayi bo bakhambu zengusu nyitu yi kibakala, batu basonga, mu kibila ki kiminu kiawu. 31 Bukiedika ti befu tumvondanga Minsiku mu kibila ki kiminu kitu? Ndamba. Vayi befu tumbuelanga mioko Minsiku beni.

4 Buabu, mbi tulenda tuba matedi tat’itu Abalahami? 2 Boti Abalahami wutedulu mutu wusonga mu kibila ki mambu kavanga, khanu wuba kibila muingi kuyinyemisa, vayi kubika ti va ntuala Nzambi. 3 Mbi Masonoko mantuba? “Abalahami wulekila kiminu mu Yave, ayi nandi wuyiza tedulu mutu wusonga.” 4 Bo mutu kamvanga kisalu muingi kuyizingisa, biuma ba kumfuta bisi ko nkhailu, vayi bidi mfutu kadi nsua wu kutambula. 5 Vayi kuidi mutu wunkhambu vanga bisalu, kheti bobo wunlekila kiminu mu Nzambi, no wunkitulanga bankua mambi batu basonga, wunkuiza tadila kiminu kiandi banga kisonga. 6 Davidi mvandi wutubila mayangi mutu kambakanga bo Nzambi ka kuntadila mutu wusonga, kheti mambu kavanga masa ba ko beni nguizani na Minsiku. Nandi wutuba: 7 “Mayangi kuidi batu bo Nzambi kalemvukila zinzimbala ayi masumu mawu. 8 Mayangi kuidi mutu no Yave kanlemvukilanga masumu.”

9 Bukiedika ti batu bazengusu nyitu yi kibakala bawu to bamona mayangi amomo, voti bo bakhambu zengusu nyitu yi kibakala mvawu bamona mawu? Kibila befu tuntubanga: “Kiminu ki Abalahami kimvanga kuba mutu wusonga.” 10 Thangu mbi nandi kayiza tedulu mutu wusonga? Mu thangu kazengusu nyitu yi kibakala voti, ava kuzengusu nyitu yi kibakala? Bukiedika, nandi wutedulu mutu wusonga, ava kuzengusu nyitu yi kibakala. 11 Nandi wuyiza tambula kidimbu ki kuzengusu nyitu yi kibakala, muingi kumvana bivisa ti nandi wutedulu mutu wusonga, mu kibila ki kiminu kamonisa ava kuzengusu nyitu yi kibakala. Mawu mamonikina, muingi katedulu tata yi batu boso bammonisanga kiminu, kheti bo bakhambu zengusu nyitu yi kibakala, muingi bawu mvawu baba batu basonga. 12 Nandi mvandi wuyiza ba tata yi nkuna wu batu bazengusu nyitu yi kibakala. Kubika to kuidi bo bazengusu nyitu yi kibakala, vayi mvandi kuidi bo balandakana kifuani ki kiminu ki tat’itu Abalahami mu thangu kaba nyitu yi kibakala yikhambu zengusu.

13 Bakana ko mu kibila ki nsiku Abalahami, voti nkun’andi batambudila kivuvu ki kuvua ntoto. Vayi mu kibila ki busonga buandi buyizila mu kiminu. 14 Boti batu bala tambudila kiuka mu kibila ki Minsiku, buna kiminu, kidi kiphamba, ayi mvandi buna kivuvu Abalahami kaba, kisi ko luvalu. 15 Bukiedika, kulevula Minsiku kuntuadisanga lufundusu, vayi boti vasi ko nsiku buna valendi ba ko lufundusu.

16 Diawu, befu boso tuala tambudila kiuka mu kibila ki kiminu, kibila kiawu kidi nkhailu wu Nzambi. Nkuna woso wu Abalahami bala tambula kiuka, kubika to bo bantumukina Minsiku, vayi mvandi bo bamonisa kiminu banga kio tat’itu Abalahami kamonisa. 17 (Dedi bo Masonoko mantubila: “Minu yi kuvana kiyeku ki kuba tata yi mimvila mioso.”) Abalahami wumonisa kiminu akiokio va ntuala Nzambi, no wumvananga luzingu kuidi batu bafua, ayi no wuntubanga mambu mo ka mamonikiniabu ko, buka ti mabe monika. 18 Kheti Abalahami kasa ba ko kivuvu ki kubuta bana, nandi wuba lufiatu ti wunkuiza ba tata yi mimvila miwombo, kheti maba monika buka ti malendi salama ko. Vayi mu kibila ki kiminu, nandi wukikinina mambu Nzambi kankamba bo katuba: “Buawu buala bela nkun’aku.” 19 Kheti nandi kasa ba ko wulebakana mu kiminu, vayi nandi waba yindulanga beni matedi nyitu’andi, kibila yiba buka yi mutu wufua (kibila nandi wuba 100 di mimvu). Ayi mvandi wuzaba ti Sala wuba kiboba ayi kalendi bue buta ko bana. 20 Mu kibila ki lukanu lu Nzambi, nandi kasa ba ko divuda voti kasa zimbisa ko kiminu. Vayi kiminu kiandi, kimvanga kuba mangolo ayi kuzitisa Nzambi. 21 Nandi wuba lufiatu ti Nzambi kalenda nunga kuvanga mambu kankanikisa. 22 Mu kibila ki kiminu kiandi, “nandi wuyiza tedulu mutu wusonga.”

23 Vayi, bikuma “nandi wuyiza tedulu” bisa sonimina ko to mu kibila kiandi. 24 Biawu bisonimina mvandi mu kibila kitu. Kibila mvitu tuala tedulu batu basonga, befu kukikinina mu Mutu no wuvulubusa Mfumu’itu Yesu mu bafua. 25 Yesu bamvakula muingi kafuila mu kibila ki masumu mitu, ayi Nzambi wumvulubusa mu bafua, muingi ka tukitula batu basonga.

5 Buabu, bo tueka batu basonga va ntuala Nzambi, mu kibila ki kiminu kitu, tufueti kuangalala mu kuba yandi ndembama, mu nzila Yesu Klistu. 2 Kiminu kitu mu Yesu Klistu, ki tusadisanga kufikama Nzambi ayi kubaka lunungu* luandi. Diawu, tufueti kuangalala mu kibila ki kivuvu tuidi, ki kutambula nkembu wumfumina kuidi Nzambi. 3 Kubika kuandi to mambu amomo, vayi befu tulenda kuangalala kheti bo tumviokila mu ziphasi, kibila tuzebi ti ziphasi beni, zimbutanga khadulu yi kukindama. 4 Kukindama kuitu, kuntuadisanga lunungu va mesu ma Nzambi, ayi lunungu luandi, lu tuvananga kivuvu. 5 Ayi kivuvu kitu, kilendi tufuiza ko tsoni, kibila luzolo lu Nzambi, lo lunkuizilanga mu phevi ka tuvananga, luwedi mu mintima mitu.

6 Kibila bo tuba bazimbala,* Klistu wufuila mu kibila ki batu ba masumu, mu thangu yifuana. 7 Dilenda ba diambu diphasi, mutu kufuila va mvingi mutu wusonga, vayi, ḿba valenda ba mutu widi wukubama, muingi kufuila va mvingi mutu wumboti. 8 Nzambi wu tumonisa luzolo luandi, kibila kheti bo tuba bankua masumu, Klistu wufuila mu kibila kitu. 9 Buabu, bo tueka batu basonga mu kibila ki menga ma Yesu, tufueti luta ba lufiatu ti, Nzambi wala ku tuvukisa bo kala monisa nganzi’andi. 10 Kheti tuba zimbeni zi Nzambi, vayi bubu, tueka bakundi* ba Nzambi mu kibila ki lufua lu Muan’andi. Mawu mankindisa lufiatu luitu ti, nandi wala tuvukisa mu nzila luzingu lu Yesu, kibila tueka bakundi bandi. 11 Mambu Nzambi ka tuvangila mu nzila Mfumu’itu Yesu Klistu, ma tuvananga mayangi, kibila mu nzil’andi, diawu tuekila kikundi na Nzambi bubu.

12 Disumu dikotila va nza, mu kibila ki mutu wumueka to, ayi disumu beni, dituadisa lufua, ayi lufua lutembakana kuidi batu boso, kibila baboso basumuka. 13 Disumu diyikotila va nza ava Minsiku, vayi batu balendi ba ko fotu mu disumu, boti vasi ko Minsiku. 14 Lufua luaba yala tona mu thangu Adami, nati mu thangu Mose. Mvandi luaba yadila kheti kuidi batu bakhambu vola disumu, dedi dio Adami kavola. Ayi Adami wuba dedimueka na mutu wala kuiza.

15 Vayi nkhailu wu Nzambi, wisi ko banga disumu di Adami. Batu bawombo bamfuilanga mu kibila ki disumu di mutu wumueka to, vayi mamboti malutidi ma Nzambi ayi nkhailu’andi, mu nzila mamboti ma dibakala dimueka to, Yesu Klistu, madi mawombo. Mu nzila nkhailu beni, Nzambi wala tuala lusakumunu kuidi batu bawombo! 16 Nkhailu wu Nzambi, wulutidi kena mambu mo disumu di mutu wumueka to, dituadisa. Lufundusu luyizila mu disumu di mutu wumueka to, diawu dituadisa nzengolo. Vayi nkhailu Nzambi kavana mu kibila ki masumu ma batu bawombo, widi, kuvanga batu baba basonga. 17 Lufua luyala mu kibila ki disumu di mutu wumueka to. Vayi tuidi lufiatu ti, baboso bantambula mamboti malutidi ma Nzambi ayi nkhailu’andi wu busonga, bala zinga muingi kuyala, mu kibila ki mutu wumueka to, Yesu Klistu!

18 Dedi bo disumu di mutu wumueka to dituadisila nzengolo kuidi mintindu mioso mi batu, bobuawu mvandi, busonga bu mutu wumueka to, buvanga mintindu mioso mi batu batedulu basonga, ayi batambula luzingu. 19 Dedi bo kukhambu tumukina ku mutu wumueka to, kuvangila bawombo kukituka minsumuki, bobuawu mvandi, kutumukina ku mutu wumueka to, kuala vanga batu bawombo, kukituka basonga. 20 Minsiku miyizila, muingi kumonisa nati kitesu mbi, batu basumukina. Vayi bo masumu mabuelama, buawu Nzambi kayiza luta monisina mamboti mandi malutidi. 21 Dedi bo disumu diyadila ayi dituadisila lufua, bobuawu mvandi, mamboti malutidi ma Nzambi, madi mu kuyala mu kibila ki busonga. Ayi mawu mala tuadisa luzingu lu mvu ka mvu mu kibila ki Mfumu’itu Yesu Klistu.

6 Bukiedika ti mawu mansundula ti, tufueti tatamana kuvola masumu muingi mamboti malutidi ma Nzambi, maluta buelama mu befu? 2 Ndamba. Kibila luzingu luitu lu masumu “lufua.” Buabu, kibila mbi tufueti tatiminina kuzingila mu masumu? 3 Benu lusa zaba ko ti befu boso tubotimina mu Yesu Klistu, mvandi tubotimina mu lufua luandi? 4 Ba “tuzika” yandi va kimueka mu lufua luandi, mu nzila mbotumunu’itu. Ayi dedi bo Tat’andi kasadila mangolo* mandi muingi kuvulubusa Klistu mu bafua, diawu bubu befu mvitu tuidi mu kuzinga luzingu lumona. 5 Befu kuba yandi kithuadi mu ntindu lufua kafua, buna tuala ba yandi kithuadi mu ntindu luvulubukusu luandi. 6 Befu tuzebi ti kimutu kitu kikhulu, kibandu yandi va dikunzi muingi kubotula mangolo ma masumu mu zinyitu zitu. Diawu, tufueti bika kubue ba mimvika mi disumu. 7 Kibila mutu na kufua, wumfutanga pholu’andi yi masumu.

8 Mvandi, befu kufua na Yesu, tuidi lufiatu ti tuala zinga yandi. 9 Buabu, bo Klistu bama mvulubusa mu bafua, tuma zaba ti nandi kalasa bue fua ko. Kibila lufua lusiedi ko mangolo mu nandi. 10 Nandi wufua khumbu yimueka to, muingi kumanisa masumu, vayi luzingu kadi mu kuzinga bubu luidi, muingi kuvanga luzolo lu Nzambi. 11 Bobuawu mvandi, mu matedi kuvola disumu, benu mufueti kuyitadila banga batu bafua, vayi lufueti ba bamonyo mu matedi kuvanga luzolo lu Nzambi mu kuba minlandikini mi Yesu.

12 Kamubika disumu dituadisa nzingulu’inu. Bikanu kutumukina zitsatu zi zinyitu zinu zimfuanga. 13 Bikanu kuvana zinyitu zinu mu disumu, banga bisadulu muingi kuvanga mambu mambi, vayi vananu ziawu kuidi Nzambi, banga batu babedi bafua, vayi beka bamonyo. Mvandi, vananu zinyitu zinu kuidi Nzambi banga bisadulu muingi kuvanga mambu mamboti. 14 Masumu malendi ku mutuadisa ko, kibila benu muisi ko mu thuadusulu yi Minsiku, vayi muidi mu thuadusulu yi mamboti malutidi ma Nzambi.

15 Mawu mansundula ti tulenda kuitu kuvola masumu, mu kuzaba ti tuidi mu thuadusulu yi mamboti malutidi ma Nzambi, kubika kuandi mu thuadusulu yi Minsiku? Ndamba. 16 Musa zaba ko ti benu kuyivana muingi kutumukina mutu, buna muidi mimvika mi mutu beni? Benu luidi mimvika mi disumu dinnata ku lufua, ayi mvandi luidi mimvika mi kutumukina minnata ku busonga. 17 Befu tuntonda kuidi Nzambi, kibila kheti benu luba mimvika mi disumu, vayi bubu luidi mu kutumukina mu ntima woso malongi lutambula. 18 Bo lukulu va kivika ki masumu, buabu benu lueka mimvika mi busonga. 19 Minu yidi mu kukolukila mu phila batu banyindudilanga, kibila mayindu minu madi malebakana ayi madi ma kinsuni. Benu lumana kolama kusadila ziphuila zinu zi kinsuni, muingi kuba mimvika mi kuvanga mambu mamvindu ayi mambi. Buabu khanu muidi mu kuyivana muingi kuvanga mambu masonga ayi manlongo. 20 Kibila bo benu luba mimvika mi masumu, vabasa tombulu ko kuvanga mambu masonga.

21 Ndandu mbi mavanga minu matuadisa mu thangu beni? Benu luvanga mambu mo bubu luidi mu kumuena zitsoni, ayi mambu beni mantuadisanga lufua. 22 Vayi bo lueka batu bakulu mu masumu, vanganu mambu manlongo banga mimvika mi Nzambi, ayi mu phila ayoyo luala baka luzingu lu mvu ka mvu. 23 Kibila mfutu tutambula mu kibila ki masumu widi lufua, vayi nkhailu Nzambi ka tuvana widi luzingu lu mvu ka mvu, mu nzila Mfumu’itu Yesu Klistu.

7 Buabu, yidi mu kulukamba benu zikhomba luzabizi Minsiku: Benu lusa zaba ko ti, Minsiku minyadilanga mutu bo nandi kadi wumonyo? 2 Dedi, nkietu wukuela widi wukangama mu nsiku wu nnuni’andi bo nnuni’andi kakhidi wumonyo. Vayi nnuni’andi na kufua, nandi kasiedi ko mu luyalu lu nsiku wu nnuni’andi. 3 Na kukuela dibakala dinkaka bo nnuni’andi kakhidi wumonyo, buna nandi widi nkua kiphinga. Vayi nnuni’andi na kufua, buna nandi kasiedi ko mu luyalu lu nsiku wu nnuni’andi. Ayi na kukuela dibakala dinkaka, nandi kasi ko nkua kiphinga.

4 Bobuawu mvandi, zikhomba ziami, nyitu yi Yesu yi lukula mu Minsiku mi Mose. Mawu mamonikina muingi benu luba batu ba mutu wunkaka, mutu no Nzambi kavulubusa mu bafua. Diawu bubu, tulenda vanina mimbutu minzitisa Nzambi. 5 Bo tuaba zingilanga mu masumu, Minsiku mi tuzabikisa kitesu ki ziphuila ziba mu zinyitu zitu. Mawu khanu ma tunata to ku lufua. 6 Bubu tueka bakulu mu masumu, ayi mu mambu maba tutulanga mu buvika. Buabu tuensadila Nzambi mu phila yimona mu nzila phevi. Vayi kubika ti mu phila yikhulu, mu nzila Minsiku misonama.

7 Buabu, bukiedika ti Minsiku midi disumu? Ndamba. Boti minu yisa zaba ko Minsiku, khanu yisa zaba ko mbi binsundula disumu. Dedi, khanu yisa zaba ko ti didi diambu dimbi kuzinina biuma bingana, boti Minsiku misa tuba ko: “Bika kuzinina biuma bi wadi yaku.” 8 Vayi disumu disadila luaku lo zithumu kavana muingi kuphanga kuba mintindu mioso mi ziphuila zimbi. Boti vasi ko Minsiku, buna mvandi vasi ko disumu. 9 Bukiedika, minu yiba wumonyo ava bavana Minsiku, vayi bo zithumu ziyiza, disumu diyiza ba dimonyo ayi minu yiyiza “fua.” 10 Ayi zithumu, khanu zindata ku luzingu, vayi yiyiza bakula ti ziawu, ziaba kundata ku lufua. 11 Kibila disumu disadila luaku zithumu kavana, muingi kuphukumuna ayi kuphonda. 12 Vayi, Minsiku midi minlongo ayi zithumu zidi zinlongo, zisonga ayi zimboti.

13 Bukiedika ti kiuma kimboti kituadisa lufua luama? Ndamba. Vayi disumu, diawu dituadisa lufua luama. Minsiku midi mimboti, vayi miawu mivana bivisa ti, disumu diawu dituadisa lufua luama. Diawu, zithumu zimonisa ti disumu kidi kiuma kimbi. 14 Befu tuzebi ti Minsiku miyizila kuidi Nzambi mu nzila phevi’andi. Vayi minu yidi mutu wu kinsuni, ayi batsumbisa banga mvika kuidi disumu. 15 Yivisanga ko kibila mbi yimvangilanga mambu mambi. Kibila mambu yintomba kuvanga, bakana ko mawu yimvanganga, vayi mo yikhambu tia, mawu yimvanganga. 16 Yinkikinina ti Minsiku midi mimboti, vayi kheti bobo, yikhidi vanga mambu mo yikhambu tia kuvanga. 17 Diawu, yisiedi ko minu yidi mu kuvanga mambu beni mambi, vayi disumu didi mu khati’ama. 18 Yizebi ti, vasi ko ni diambu dimboti mu minu, mawu mansundula mu nyitu’ama yi masumu. Kheti yidi phuila yi kuvanga mambu mamboti, vayi yisi ko mangolo ma kuvanga mawu. 19 Kibila yivanganga ko mambu mamboti mo yintomba kuvanga, vayi mambu mambi mo yikhambu tomba, mawu yimvanganga. 20 Diawu, minu kuvanga mambu mo yikhambu tomba kuvanga, buna yisi ko minu yidi mu kuvanga mawu, vayi disumu didi mu khati’ama, diawu dimvanga mawu.

21 Tala mambu yimmonikinanga: Bo yintomba kuvanga mambu mamboti, phuila yi kuvanga mambu mambi, yawu yi kuthuadisanga. 22 Mu khati’ama, minu yinzolanga beni minsiku mi Nzambi. 23 Vayi yimmonanga mu nyitu’ama, nsiku wunkaka wunnuananga nzingu na nsiku widi mu mayindu mami, ayi nsiku beni wu kuthulanga va kivika ki nsiku wu masumu widi mu nyitu’ama. 24 Minu yidi mutu wukhambulu luvalu, nani wala phukisa mu nyitu ayiyi, yidi mu kundata ku lufua? 25 Yintonda kuidi Nzambi, kibila nandi wuphukisa mu nzila Mfumu’itu Yesu Klistu. Kibila mu mayindu mami, minu yidi mvika wu nsiku wu Nzambi, vayi mu kinsuni, yidi mvika wu nsiku wu masumu.

8 Diawu, baboso badi kithuadi na Yesu Klistu, basi ko nzengolo. 2 Kibila nsiku wu phevi wumvananga luzingu, wu lukula benu luidi kithuadi na Yesu Klistu mu nsiku wu disumu ayi wu lufua. 3 Minsiku mi Mose misa ba ko mangolo ma kulukula, kibila batu badi balebakana ayi badi minsumuki. Nzambi wulukula mu kufila Muan’andi wumueka to mu nyitu yi kinsuni, banga yi batu ba masumu muingi kumanisa masumu. Mu phila ayoyo, Nzambi wuzengila disumu nkanu, 4 muingi zithumu zisonga zi minsiku, ziwala mu befu tuntumukinanga phevi, kubika kuandi nyitu yi kinsuni. 5 Baboso bantumukinanga mambu ma kinsuni, bantsikikanga mayindu mu biuma bi kinsuni. Vayi bo bantumukinanga mambu ma kiphevi, bantsikikanga mayindu mu biuma bi kiphevi. 6 Kibila kutsikika mayindu mu biuma bi kinsuni, kunsundula lufua. Vayi kutsikika mayindu mu biuma bi kiphevi, kunsundula luzingu ayi ndembama. 7 Kubika nyitu’itu yi masumu yituadisa mayindu mitu, matuvanganga kuba zimbeni zi Nzambi. Kibila nyitu yi masumu yilendi tumukina ko minsiku mi Nzambi. 8 Batu bambikanga nyitu’awu yi masumu yiba tuadisa, balendi kuangidika ko Nzambi.

9 Vayi benu zikhomba, bikanu kulandakana ziphuila zi nyitu yi kinsuni, vayi zi kiphevi. Boti phevi yi Nzambi yidi yinu mu bukiedika, buna luidi kithuadi na phevi beni. Vayi boti mutu kasi ko phevi yi Klistu, buna nandi kasi ko mutu wu Klistu. 10 Boti benu luidi kithuadi na Klistu, buna phevi yidi ku muvana luzingu mu kibila ki busonga, kheti nyitu yidi yifua mu kibila ki disumu. 11 Phevi yi Nzambi yivulubusa Yesu mu bafua. Boti phevi beni yidi mu benu, buna mutu no wuvulubusa Klistu mu bafua, wala vanga zinyitu zinu zidi zifua zi zinga, mu kibila ki phevi’andi yidi mu khat’inu.

12 Diawu zikhomba, befu tulendi tumukina ko nyitu yi masumu. 13 Kibila benu kutumukina nyitu yi masumu, luala fua. Vayi benu kubika mangolo ma phevi yinlongo ma lusadisa kuvonda zitsatu zi kinsuni, buna luala zinga. 14 Kibila baboso bantuadusuluanga mu phevi yi Nzambi, badi bana ba Nzambi. 15 Benu lusa tambula ko phevi yi kuluvanga kuba mimvika ayi kubue zingila mu boma. Vayi lutambula phevi yi tukitula bana ba Nzambi, ayi phevi beni yi tuvanganga kutenduka: “Aba, Tata!” 16 Phevi beni yi tuvananga bivisa ti tuidi bana ba Nzambi. 17 Boti befu tuidi bana ba Nzambi, buna tuala tambula kiuka dedi kio nandi kavana Klistu. Vayi, theti tufueti tovuka yandi va kimueka, muingi tutambula nkembu va kimueka.

18 Mu phila yimmuena, tulendi dedikisa ko ziphasi tumviokila bubu, na nkembu Nzambi kala tumonisa wo tuala tambula. 19 Bivangu bioso* bidi mu kuvingila mu phuila thangu Nzambi kala zabikisa bana bandi. 20 Kibila bivangu bisa tomba ko kutambula luzingu lukhambulu kivuvu. Vayi Nzambi wubika mawu mamonika. Diawu bo Nzambi kavana nzengolo, nandi wu tuvana kivuvu. 21 Kibila nandi wuzaba ti bivangu bioso, biala kulu va kivika ki masumu ayi lufua, ayi bala baka kiphuanza ki nkembu wu bana ba Nzambi. 22 Kibila befu tuzebi ti nati bubu, bivangu bioso bidi mu kukuana va kimueka ayi bidi mu kumona ziphasi va kimueka. 23 Vayi befu tuidi mimbutu mitheti minsundula, phevi. Befu mvitu tuidi mu kukuana mu khat’itu bo tuidi mu kutedimina mu phuila thangu tuala tedulu bana ba Nzambi. Mu thangu beni, befu tuala vuka mu zinyitu zitu zi kinsuni mu nzila khudulu. 24 Kibila befu tuvuka mu thangu tuba kivuvu akiokio, vayi bo mutu kantambula kiuma kadidi kivuvu, kiawu kisiedi ko kivuvu. Buabu, bo mutu kantambula kiuma kamvingila, bukiedika ti nandi wuntatamananga ku kitadila banga kivuvu? 25 Vayi bo tuntedimina kiuma tukhambu mona, befu tuntatamananga kutedimina kiawu mu phuila ayi mu kukindama.

26 Mvandi, phevi yinlongo yilenda kutusadisa bo tuidi balebakana. Befu tulenda zaba ti vantombulu kuvanga nsambu, vayi tusazaba ko mambu mbi tufueti dinda mu minsambu. Phevi yilenda kutusadisa bo tunkuana ayi tukhambu zaba mambu masulama ma kutuba. 27 Nzambi wumfionguninanga mintima mitu ayi wumvisanga mambu mo phevi kantuba, kibila phevi yinlombilanga banlongo dedi buididi luzolo lu Nzambi.

28 Befu tuzebi ti Nzambi wumvanganga bisadi biandi bioso basala mu kithuadi, muingi kutuadisa ndandu kuidi baboso ba kunzolanga. Baboso Nzambi katela mu kutadila lukanu luandi. 29 Nandi wutsikika thalu’andi theti kuidi bawu, ayi wuyibakila makani mu thama. Ayi bawu bala ba dedi mueka na Muan’andi, muingi Muan’andi kakituka wutheti va khati zikhomba ziandi ziwombo. 30 Bosi wutela bo kasola. Mvandi wutedila basonga batu nandi kasola. Bosi wuzitisa batu nandi katedila basonga.

31 Buabu, mbi tulenda tuba mu mambu amomo? Boti Nzambi widi ku khonzu’itu, buna nani wulenda ku tununga? 32 Nandi kasa tukuimina ko Muan’andi, vayi wumvana muingi kafuila mu kibila ki befu boso. Buabu, bukiedika ti nandi kalasa tuvana ko biuma bioso binkaka mu luzolo? 33 Nani kalenda fundisa batu bo Nzambi kasola? Naveka Nzambi wuba tedila batu basonga. 34 Nani wulenda kuba fundisa? Ni mutu. Yesu Klistu no wufua ayi bavulubusa, nandi widi ku khonzu lubakala lu Nzambi, ayi nandi wuku tulombilanga.

35 Bukiedika ti vadi kiuma kilenda ku tutatula mu luzolo lu Yesu? Bukiedika ti ziphasi, mambu, zikhuamusu, nzala, kukhambu bikhutu, boma voti buphunya, biala ku tutatula mu luzolo lu Klistu? 36 Masonoko mantuba: “Mu kibila kiaku, bilumbu bioso tuntulanga luzingu luitu va kingela. Batu ba kututadilanga buka mamemi bambelama kuvonda.” 37 Vayi befu tunnunganga mu mambu moso amomo, mu kibila ki mutu no wu tuzola. 38 Kibila yidi lufiatu ti ni kiuma kimueka kilendi nunga ko ku tutatula mu luzolo lu Nzambi. Kuba kuandi lufua, luzingu, zimbasi, minyadi, mambu ma thangu ayiyi, mambu mankuiza, mangolo, 39 biuma bidi ku yilu, biuma bidi ku tsi, ni kioso kua kivangu kinkaka, kiala nunga ku tutatula mu luzolo Nzambi ka tumonisa mu nzila Mfumu’itu Yesu Klistu.

9 Mu kuba nlandikini wu Klistu, yidi mu kulukamba kiedika, kubika kuandi luvunu. Kilunzi kiama kintuadusuanga mu phevi yinlongo, kimvana kimbangi mu mawu: 2 Kiunda kiwombo kidi yama ayi yidi mu kutatubuka beni mu ntim’ama. 3 Kibila boti kuba, yintomba bathatula mu Yesu Klistu, muingi yifuila mu kibila ki zikhomba ziama, batu ba mvil’ama. 4 Bawu badi basi Isaeli, ayi Nzambi wuba sola muingi baba bana bandi. Nzambi wuba monisa nkembu’andi, wuba vana luwawanu, Minsiku, zikhanu, ayi wuba vana nzitusu muingi bansadila. 5 Bawu badi nkuna wuyizila mu bakulu bitu, nkuna wo wuyizila mvandi Klistu, mu nyitu yi kinsuni. Bika Nzambi, no wunyadila biuma bioso, kazitusu mvu ka mvu. Amem.

6 Vayi zikhanu zioso zi Nzambi zisalama. Kibila batu boso babutukila ku Isaeli, basi ko basi “Isaeli” mu bukiedika. 7 Basi ko baboso babutukila mu nkuna wu Abalahami, badi bana bandi. Kibila Nzambi wukamba Abalahami: “Mu Isaki, muawu muala kuizila nkun’aku.” 8 Mawu mansundula ti bana ba kinsuni babutukila mu nkuna wu Abalahami, basi ko bana ba Nzambi mu bukiedika. Vayi bo babutukila mu kibila ki lukanu Nzambi kavana, bawu badi nkuna wukiedika. 9 Kibila Nzambi wuvana lukanu alulu: “Bo yala bue vutuka mu mvu wunkuiza mu thangu ayiyi, buna Sala mabuta muana wu dibakala.” 10 Mvandi, mawu mamonika mu thangu Lebeka kabuta bibaza na khay’itu Isaki. 11 Ava bawu kubutuka ayi kuvanga dioso kua diambu dimbi voti dimboti, Nzambi wumonisa ti muingi lukanu luandi lusalama, vatombuluanga ko mangolo ma mutu, vayi naveka Nzambi wundukisanga luawu. 12 Ayi nandi wunkamba: “Muana wu nkulutu, wala ba kisadi ki muana wu kilezi.” 13 Dedi bo Masonoko mantubila: “Minu yizola Yakobi, vayi yilenda Ezau.”

14 Mawu mansundula ti Nzambi kasi ko wusonga? Ndamba. 15 Kibila Nzambi wukamba Mose: “Yala monisa kiadi kuidi woso mutu minu yinsola; ayi yala monisa nlemvu kuidi woso mutu yitidi.” 16 Mawu mayizilanga ko mu lutia lu mutu voti mu mambu kamvanga, vayi mu nlemvu wu Nzambi. 17 Diawu Nzambi kakambila Falawo: “Mu kibila akiki, diawu minu yi kubikila wutatamana kuzinga: muingi mu kibila kiaku yimonisa mangolo mami, ayi muingi dizina diama dizitusu va ntoto woso.” 18 Nzambi wummonisanga nlemvu kuidi woso mutu nandi katidi, vayi wumbikanga woso mutu tidi kuba kutu matu, kaba kutu matu.

19 Bankaka balenda kukhuvula: “Buabu, kibila mbi kakhidi vanina batu fotu? Nani kalenda tula nkaku luzolo luandi?” 20 Vayi, bukiedika ti ngie widi nsua muingi kusemba Nzambi? Bukiedika ti kiuma kivangu kilenda kamba mutu wumvanga: “Kibila mbi wuphangila phila ayiyi?” 21 Bukiedika ti ḿbumbi tuphandu kasi ko nsua wu kuvanga mu totuawu tuphandu kibasa* ki nzitusu ayi kinkaka kikhambulu nzitusu? 22 Mawu mvandi Nzambi kavanga. Nandi wubaka makani ma kumonisa nganzi’andi ayi kumonisa mangolo mandi, bo kamonisa mvibudulu kuidi batu bamfuemisa, ayi kuidi batu baba vingila mbungulu. 23 Nandi kavangila mawu muingi kumonisa nkembu’andi kuidi baboso batambula nlemvu’andi. Ayi wuba kubika muingi kuba vana nkembu. 24 Befu tuidi batu nandi katela, kubika to basi Yuda, vayi mvandi batu ba mimvila minkaka. 25 Mawu madi mu kumonika, dedi bo nandi kabikudila mu buku yi Ozeia: “Yala tedila dikabu diama, batu bakhambu mu dikabu diama; ayi batu yaba khambu zolanga, yala batedila ‘batu yinzolanga.’ 26 Ayi va kibuangu baba tedila, ‘Benu muisi ko dikabu diama,’ bala kuba tedila vana ‘bana ba Nzambi yi monyo.’”

27 Mambu amama, mawu Yesaya katubila mu mbembu yinangama, matedi Isaeli: “Kheti basi Isaeli badi bawombo buka nsengisini wu ḿbu, vayi baluelu to bala vuka. 28 Kibila Yave wala fundisa ntoto woso, ayi mu nzaki wala tuala nzengolo.” 29 Ayi dedi bo Yesaya kabikudila: “Boti Yave nkua minkangu kasa tubikila ko mua batu, khanu tuidi buka basi Sodoma, ayi mvandi khanu tuidi dedi mueka na basi Ngomola.”

30 Buabu, mambu mbi tulenda tuba? Bukiedika, tulenda tuba ti batu ba zitsi zinkaka bammonisa kiminu, ayi ba kuba tadila banga batu basonga, kheti bawu bavanganga ko mangolo ma kuba batu basonga. 31 Ayi basi Isaeli, kheti bavanga mangolo ma kulandakana minsiku misonga, vayi basa nunga ko kuzingila mu minsiku beni. 32 Kibila mbi bakhambu nungina? Kibila basa tumukina ko miawu mu kiminu, vayi mu mavanga. Diawu babundila thutu va dimanya.”* 33 Dedi bo Masonoko matubila: “Tala, yentula dimanya ku Sioni, diala vanga batu kubunda thutu, ayi dimanya dinneni diala kuba vanga kubua. Vayi woso mutu wala lekila kiminu mu diawu, kalasa fua ko tsoni.”

10 Mambu yintombanga mu ntim’ami ayi yindindanga mu minsambu kuidi Nzambi madi, muingi dikabu diama divuka. 2 Minu yilenda vana kimbangi ti bawu badi kifuza mu Nzambi, vayi bavisanga ko luzolo lu Nzambi mu phila yisulama. 3 Kibila bawu basa zaba ko busonga bu Nzambi, vayi banlandakananga busonga buawu veka. Mu kibila akiokio, bawu batumukinanga ko zithumu zi Nzambi matedi mambu masonga. 4 Kibila Klistu nandi tsukulu yi Minsiku. Buabu woso mutu wu kunlekila kiminu, ba kuntadilanga mutu wusonga.

5 Mose wusonika matedi busonga bunkuizilanga mu Minsiku: “Woso wunlandakana minsiku wala zinga mu kuvanga mawu.” 6 Vayi mu matedi busonga bunkuizilanga mu kumonisa kiminu, Diambu di Nzambi dintuba: “Bika kutuba mu ntim’aku, nani wala kuenda ku diyilu?” Mawu mansundula muingi kutuala Klistu va ntoto, 7 voti ‘Nani wala kuluka ku diyenga?’ Mansundula muingi kubasisa Klistu mu bafua.” 8 Vayi mbi Masonoko mantuba? “Zitsangu zi Minsiku zidi vo ngie widi, zidi mu munu’aku ayi mu ntim’aku.” Mawu mansundula zitsangu zi kiminu, zio tuidi mu kusamuna. 9 Ngie kutuba va nyalu nguba ti Yesu widi Mfumu, ayi ngie kuba kiminu ti Nzambi wumvulubusa mu bafua, buna ngie wala vuka. 10 Kibila kumonisa kiminu, kuntuadisanga busonga, ayi kusamuna zitsangu va nyalu nguba, kuntuadisanga luvukusu.

11 Kibila Masonoko mantuba: “Vasi ko mutu wu kunlekila kiminu, wala fua tsoni.” 12 Vasi ko disuasana musi Yuda na musi Ngeleko, kibila nonandi Mfumu wumvananga lusakumunu kuidi baboso. Mu luzolo, nandi wunsadisanga batu boso ba kumfiatilanga.* 13 Kibila “woso mutu wumfiatila mu dizina di Yave, wala vuka.” 14 Vayi buidi balenda kumfiatila, boti basi ko kiminu mu nandi? Ayi buidi balenda bela kiminu mu nandi, boti basa kuwa ko matedi nandi? Mvandi buidi balenda kuwila matedi nandi, boti vasi ko mutu wu basamuna? 15 Ayi buidi balenda samunina, boti basa bafila ko? Dedi bo Masonoko mantubila: “Malu ma batu bansamunanga zitsangu zimboti zi mambu mamboti, madi beni kitoko!”

16 Vayi bakana ko baboso batumukina zitsangu zimboti. Kibila Yesaya wutuba: “A Yave, nani wulekila kiminu mu mambu tutuba?” 17 Kiminu kinkuizilanga mu mambu mutu kankuwa. Ayi muingi mutu kayuwa, kafueti zaba matedi Klistu. 18 Vayi minu yinkuvula: “Bukiedika ti bawu basa baka ko luaku muingi kukuwa? Bawu bayuwa, kibila Masonoko mantuba: “Mbembu’awu yiyuwakana mu nza yimvimba, zitsangu ziawu zitembakana kuidi batu boso nati kusukila nza.” 19 Mvandi yimu kuvula: “Bukiedika ti basi Isaeli basa visa ko? Theti Mose wutuba: “Yala kuluvanga kuba kiphala kuidi batu ba mimvila minkaka, ayi yala kuluvanga kufuemina batu bakhambulu nzayilu.” 20 Yesaya mvandi wutuba: “Batu boso bakhambu kuthomba, bambakula ayi minu yiyizabikisa kuidi batu boso bakhambu ba mayindu mu minu.” 21 Vayi nandi wutuba matedi basi Isaeli: “Bilumbu bioso minu yaba tumisanga batu bamanga kutumukina ayi badi ntu ngolo.”

11 Buabu minu yimvana kiuvu akiki: “Bukiedika ti Nzambi wumanga dikabu diandi? Ndamba. Kibila minu mvama yidi musi Isaeli, yiyizila mu nkuna wu Abalahami, mu mvila wu Benyamini. 2 Nzambi kasa manga ko dikabu diandi, dio kasola theti. Benu lusa zaba ko mambu Masonoko mantuba matedi Elia, ayi buidi nandi kafundila basi Isaeli kuidi Nzambi? 3 “A Yave, bawu bavonda mimbikudi miaku, ayi batulula bikumu* biaku, minu to yibe siala ayi bawu bantomba kuphonda.” 4 Vayi buidi Nzambi kantambudila? “Minu yikhidi 7.000 di batu bakhambu buongiminanga Baal.” 5 Bobuawu mvandi bubu, vadi mua dingumba di batu basolu mu kibila ki mamboti malutidi ma Nzambi. 6 Baba sodila, mu kibila ki mamboti malutidi ma Nzambi, kubika ti mu kibila ki mambu mamboti bavanga. Boti mu kibila ki mambu bavanga, khanu mamboti mandi malutidi masiedi ko mamboti malutidi.

7 Buabu, mbi tulenda tuba? Dikabu di Isaeli basa tambula ko biuma bio bawu baba tomba, vayi mua batu to basolu batambula biawu. Kibila bankaka bamanga kuawu, 8 dedi bo Masonoko mantubila: “Nzambi wuba vana tolo tungolo tu kiphevi, wuba vana mesu makhambu monanga, ayi makutu makhambu kuwanga, nati mu kilumbu akiki.” 9 Davidi mvandi wutuba: “Bika minkungi miawu mikituka mintambu ayi minsuangi* kuidi bawu, muingi babakana mu mintambu beni ayi batambula lufundusu. 10 Bika mesu mawu makituka kitombi, muingi babika kumona. Mvandi bika mingongo* miawu miba mikondalala thangu zioso.”

11 Buabu minu yiku lukuvula: Bukiedika ti bo basi Yuda babua, buna bawu basi bue ba ko kivuvu ki kutelama? Ndamba. Vayi mu kibila ki mavanga mawu mambi, diawu batu ba mimvila minkaka babakila phulusu, ayi mawu mavanga basi Yuda kuba kiphala. 12 Ayi mavanga mawu mambi matuadisa ndandu mu nza, ayi kudekuka kuawu, kuluta tuadisa ndandu kuidi batu ba mimvila minkaka. Diawu, lusakumunu luala luta ba luwombo, bo thalu yoso yiduka bala kutikisa yawu va kimueka!

13 Buabu, yidi mu kukoluka yinu benu batu ba mimvila minkaka. Mu kuba apostolo wu mimvila, yimvuanga beni nkinza kisalu kiama mu Nzambi, 14 muingi yimona boti yilenda vanga dikabu diama kuba kiphala, mu kibila ki luaku benu luma tambula. Ayi muingi kuvukisa mua ndambu mu bawu. 15 Bo Nzambi kaba tatula, mawu mavana luaku kuidi batu bankaka va ntoto, kuba kikundi na Nzambi. Na kubue batambula, mawu mala ba buka nandi wu kuba botula mu bafua ayi kuba tuala mu luzingu. 16 Boti masa matheti ma falini madi manlongo, buna masa moso ma falini mvandi madi manlongo. Ayi boti lunganzi luidi lunlongo, buna matafi mvandi madi manlongo.

17 Babotula matafi mankaka mu nti, ayi ngiewu ba kukuika na matafi mankaka masiala, kheti mu kuba nti wu olive bakhambu kuna. Ayi bubu ngie widi mu kubaka ndandu mu kimvuama ki zinganzi zi nti wu olive bakuna. 18 Vayi bika kuyindula ti ngie lutidi kena matafi mankaka. Ngie kuyindula ti ngie wulutidi, tebuka moyo ti bakana ko ngie wunsikimisanga lunganzi, vayi lunganzi luawu lu kusikimisanga. 19 Bankaka mu benu bala tuba: “Bazengidi matafi mankaka muingi babaka bu kukhuikila.” 20 Bukiedika! Bazengila matafi beni, kibila bawu basa monisa ko kiminu, vayi ngie wididi va kibuangu akiokio, mu kibila ki kiminu kiaku. Diawu, bika kuyinangika, vayi ba keba keba. 21 Kibila boti Nzambi kasa mona ko kiadi matafi makiedika ma nti awowo, bukiedika ti nandi kasinkuiza luzenga ko benu kumonisa momawu mavanga? 22 Benu lulenda mona mamboti ma Nzambi ayi nganzi’andi. Nandi wumonisa nganzi’andi kuidi batu bakhambu monisa kiminu. Nandi wala lumonisa kiadi, benu kuzingila mu mamboti mandi, vayi benu kukhambu vanga mawu, mvinu bala luzenga mu nti beni. 23 Ayi basi Yuda ba kubue monisa kiminu, Nzambi kalenda bue bakuika mu nti beni, kibila nandi widi mangolo ma kubue vanga mawu. 24 Benu ba luzenga mu nti wu olive bakhambu kuna, ayi ba lukuika mu nti wu olive wo bakuna. Amomo, madi mambu makhambu monikanga. Mawu mammonisa ti, diala ba diambu diluelu kubue kuika matafi makiedika bazenga mu nti wu olive bakuna!

25 Zikhomba ziama, minu yintomba luzaba masuama amama manlongo, muingi lubika kuyindula ti luidi batu banduenga: Ndambu yinkaka yi basi Isaeli bayiza ba bikutu matu, ava thalu yi batu ba mimvila minkaka yifuana. 26 Ayoyo, yawu phila basi Isaeli boso bala vukila, dedi bo Masonoko mantubila: “Mvukisi wala kuizila ku Sioni ayi wala manisa mambi moso mu nkuna wu Yakobi. 27 Alolo, luawu luwawanu yala vanga yawu, bo yala manisa masumu mawu.” 28 Bawu badi zimbeni zi Nzambi, kibila bamanga zitsangu zimboti, vayi benu lumbakilanga mawu ndandu. Vayi mu kibila ki lukanu Nzambi kavanga na bakulu bawu, nandi wusola mua batu mu bawu muingi baba bakundi bandi. 29 Kibila Nzambi kalasa balula ko nkhailu kavana ayi kalasa balula ko makani matedi batu katela. 30 Benu luabasa tumukinanga ko Nzambi, vayi bubu nandi ma lumonisa kiadi kiandi, mu kibila ki kukhambu kutumukina ku basi Yuda, 31 bawu basiala bue tumukina ko, diawu Nzambi kadi mu kulumonisina nlemvu’andi. Vayi mvawu badi mu kuba monisa kiadi, dedi bo badi mu kulumonisina kiadi. 32 Kibila Nzambi wuba kitula mimvika mi kukhambu tumukina, muingi kamonisa kiadi kuidi baboso.

33 Kimvuama ki Nzambi, nduenga ayi nzayilu’andi, bidi bi kukuitukila!* Tulendi visa ko zimfundusu ziandi ayi phil’andi yi kuvangila mambu! 34 “Nani wulenda zaba mayindu ma Yave ayi wulenda kumvana malongi?” 35 Voti, “nani wutuama ntuala muingi kuvana Nzambi kioso kiuma, muingi Nzambi mvandi kamvutudila?” 36 Kibila biuma bioso bifumina kuidi Nzambi, biyizila mu nzil’andi ayi bidi biandi. Nandi fueni tambula nkembu wu mvu ka mvu. Amem.

12 Zikhomba ziami, mu kuzaba ti Nzambi wu lumonisa nlemvu, yi kululomba muingi luvana zinyitu zinu banga minkhailu mi monyo, minlongo ayi minkuangidika Nzambi. Mvandi sadilanu buboti mayindu minu bo lunsadila Nzambi. 2 Bikanu kuvangila mambu mu phila nza ayiyi yimvangilanga. Vayi bikanu Nzambi kabalula phil’inu yi kuyindudila, muingi lumonisa benu veka mamboti ma Nzambi ayi luzolo luandi lusonga.

3 Mu kibila ki mamboti malutidi Nzambi kambonisa, yi kuludinda muingi lubika yindula ti benu lulutidi kena bankaka. Vayi bika kadika mutu mu benu kayitadila mu phila yifuana, ayi kayifundisa naveka mu kutadila kitesu ki kiminu Nzambi kamvana. 4 Kibila mu nyitu muidi binama biwombo ayi kadika kinama kimvanganga kisalu kiandi. 5 Bobuawu mvandi kheti tuidi bawombo, vayi tuidi nyitu yimueka to, mu kithuadi na Klistu. Ayi kheti tuidi binama biviakana bi nyitu, vayi tuyivuidi befu na befu. 6 Befu boso tutambula minkhailu miviakana mu kutadila mamboti Nzambi ka tumonisa. Diawu boti nkhailu tutambula widi wu kubikula, buna tufueti bikula mu kutadila kiminu kitu; 7 boti nkhailu wu kusadisa bankaka, buna tufueti tatamana kusadisa; boti nkhailu wu kulonga, buna tufueti tatamana kulonga; 8 vayi boti nkhailu wu kukindisa bankaka, buna tufueti kindisa; boti nkhailu wu kukabilanga bankaka, buna tufueti kabilanga mu ntima woso; boti nkhailu wu kutuadisa, buna tufueti tuadisila mu khambu sakana; ayi boti tuidi nkhailu wu kumonisanga kiadi, buna tufueti vangilanga mawu mu mayangi.

9 Bika luzolo luinu mu bankaka luba lukiedika. Lendanu mambu mambi, vayi simbidilanu mambu mamboti. 10 Mu luzolo lu kikhomba, luzolasananga benu na benu mu ntima woso. Tuamanganu ntuala mu kuzitisa bankaka. 11 Banu kifuza mu kisalu ayi bikanu kuba bolo,* vayi bika phevi yinlongo yi lukindisa. Sadilanu Yave mu ntim’inu woso. 12 Yangalalanu mu kivuvu muidi. Kindamanu mu thangu lumviokila mu ziphasi. Tatamananu kusambila. 13 Kabilanganu banlongo mu kutadila zitsatu ziawu. Tombanganu ziphila muingi kuyamba bankaka. 14 Dinda kuidi Nzambi muingi kasakumuna batu ba mukuamisanga, ayi bikanu ku batubilanga bubi. 15 Yangalalanu va kimueka na batu badi mu mayangi ayi dilanu va kimueka na bo badi mu kudila. 16 Yazukilanga mu mambu ma bankaka dedi bo wunkuazukilanga mu mambu maku veka. Bikanu kuba mayindu ma kukinangika, vayi banu mayindu ma kuyikulula. Bikanu kuyitadila banga batu balutidi nduenga kena bankaka.

17 Bo bankaka ba kuvangila mambu mambi, bika kuba vutudila mambi. Vayi vanga mambu mo batu boso bammona ti madi mamboti. 18 Boti kuba, vanganu mamoso lunnunga, muingi luba mu ndembama na batu boso. 19 Zikhomba ziami zi luzolo, bikanu kuvutudilanga bankaka mambi, ayi bikanu kulundilanga bankaka nganzi. Kibila Masonoko mantuba: “Minu yidi nsua wu kulundila nganzi ayi kuvutudila mambi, butubidi Yave.” 20 Vayi “boti mbeni’aku widi mu nzala, mvana kioso kiuma muingi kadia; boti widi phuila yi nlangu, mvana nlangu muingi kanua. Kibila ngie kuvanga mawu, wunkuiza mvanga kukuituka ayi kunyikuna ntim’andi.” 21 Ka wubika mambu mambi ma kununga, vayi tatamana kununga mambi mu kuvanga mamboti.

13 Befu tufueti tumukinanga zimfumu zi luyalu, kibila vasi ko ntinu wulenda yala boti Nzambi kasa kumvana ko luaku muingi kuyala. Ayi zimfumu zioso badi mu kuyala bubu, Nzambi nandi wuba vana kimfumu; ayi kimfumu kiawu kidi ndilu. 2 Befu kukhambu tumukina zimfumu beni, buna tuidi mu kubayisa Nzambi. Ayi baboso bammanga kutumukina, bala fundusu. 3 Batu bamvanganga mambu mamboti, bamonanga ko boma zimfumu zi luyalu, vayi bamvanganga mambu mambi bawu bammonanga boma. Vasintombulu ko ngie kumona boma zimfumu zi luyalu. Kibila ngie kuvanganga mambu mamboti, bawu bala kuzitisa. 4 Kibila Nzambi wu kuba sadilanga muingi ku kutuadisa ndandu. Vayi ngie kuvanga mambu mambi buna widi kibila ki kuba boma. Kibila Nzambi wuba vana nsua ayi mangolo, mvandi wu kubasadilanga muingi kufundisa ayi kusemba batu bamvanganga mambu mambi.

5 Vadi bibila bimboti muingi kuba tumukina, kubika to muingi kutina tsembolo, vayi muingi lutatamana kuba kilunzi kimboti. 6 Diawu benu mvinu lumfutilanga ziphaku, kibila Nzambi wu kuba sadilanga muingi kutuadisa ndandu kuidi batu boso. 7 Vana kuidi baboso biuma badi nsua wu kutambula: Ba kudinda wufuta phaku, buna futa, ba kudinda mfutu, buna wufueti futa, ba kudinda muingi wuba kinzika, buna wuba kinzika, ba kudinda muingi wuba zitisa, buna wuba zitisa.

8 Bika kudeva kiuma kio wulendi nunga ko kufuta, vayi diambu fueti vanga didi: zola wadi yaku. Kibila woso wunzolanga wadi yandi, widi mu kutumukina Minsiku. 9 Kibila Minsiku mintuba: “Bika kuvanga kiphinga, bika kuvonda, bika kukuiba, bika kuzinina biuma bingana.” Ayi zithumu zioso zinkaka zidi mu Minsiku, ziyizila mu lutumu alulu: “Zola wadi yaku dedi bo wuyizodilanga.” 10 Mutu widi luzolo, kalendi vangila ko wadi yandi mambu mambi; kibila luzolo lundukisanga Minsiku.

11 Ayi mawu lufueti vanga, kibila benu luzebi ti thangu yima fuana muingi lukotuka. Kibila phulusu’itu yima luta fikama kena mu thangu tutona kulekila kiminu mu Yesu. 12 Builu buambelama kumana ayi kilumbu beni kima fikama. Diawu, bikanu mavanga ma kitombi, vayi vuatanu binuanunu bi kiezila. 13 Tufueti natina luzingu mu phila yifuana, banga batu bamvangila mambu va kiezila ki muinya. Luzingu lukhambulu kithuadi na minkungi mimviokanga kitesu, lu butsuza, lu mambu matsoni, lu kukuambila ayi lu kiphala. 14 Vayi, landakananu buboti kifuani ki Mfumu’itu Yesu Klistu. Ayi bikanu kue yindulanga matedi buidi bu kudukisila ziphuila zi kinsuni.

14 Yambanu mutu widi kiminu kilebakana, vayi bikanu kufundisa batu badi mayindu maviakana na mominu. 2 Mutu widi kiminu kingolo wundianga mintindu mioso mi bidia. Vayi mutu widi kiminu kilebakana wundianga to meza. 3 Mutu wundianga ntindu woso wu bidia, kabika lenza no wukhambu dianga ntindu woso wu bidia. Mvandi, mutu wukhambu dianga ntindu woso wu bidia, kabika fundisa no wundianga ntindu woso wu bidia, kibila Nzambi wunsola. 4 Ngie widi nani muingi wufundisa kisadi ki mutu wunkaka? Nandi kasi ko kisadi kiaku vayi ki Nzambi, ayi Nzambi nandi kalenda baka makani boti mambu kamvanga madi mamboti voti madi mambi. Mu lusalusu lu Yave, nandi kalenda baka lunungu.

5 Batu bankaka banyindulanga ti, vadi kilumbu kilutidi nkinza kena bilumbu binkaka, vayi bankaka banyindulanga ti, bilumbu bioso bidi kuandi dedimueka. Kadika mutu kafueti baka makani matedi phil’andi yi kuyindudila. 6 Baboso banyindula ti vadi kilumbu kilutidi, bafueti vangila mawu muingi kuzitisa Yave. Baboso bandianga mintindu mioso mi bidia, bafueti dia muingi kuzitisa Yave, ayi bafueti tonda Nzambi mu bidia beni. Ayi baboso bakhambu dianga mintindu mioso mi bidia mvandi bafueti zitisa Yave ayi bafueti kuntonda mu mawu. 7 Vasi ko mutu mu befu wunzinganga muingi kuyizitisa naveka. Ayi vasi ko mutu mu befu wumfuanga muingi kuyizitisa naveka. 8 Boti tuidi mu kuzinga, tufueti zinga muingi kuzitisa Yave, ayi befu kufua, tufueti fua muingi kuzitisa Yave. Diawu, kuba kuandi bo tuidi bamonyo voti befu kufua, Yave nandi wu tuvuidi. 9 Kibila diawu Yesu kafuila ayi kavutukila kubue zinga, muingi kaba Mfumu yi batu bafua ayi batu bamonyo.

10 Vayi kibila mbi ngiewu wumfundisila khomb’aku? Voti kibila mbi wunlenzila khomb’aku? Befu boso tuala ba va ntuala Nzambi ayi nandi wala ku tufundisa. 11 Kibila Masonoko mantuba: “‘Yinleva phesi* mu minu veka,’ butubidi Yave, ‘baboso bala fukama va ntual’ama ayi baboso bala kikinina va nyalu nguba ti minu yidi Nzambi.’” 12 Mu phila ayoyo, Nzambi wala fundisa kadika mutu mu befu mu kutadila mavanga mitu.

13 Diawu, bika kubue fundisanga bankaka. Vayi, baka makani ma kubika vanga ni kiuma kilenda dekula kiminu ki khomba, voti kumvanga kubua. 14 Yidi lufiatu mu Mfumu Yesu ti, vasi ko kiuma tundianga kidi kimvindu. Vayi bo mutu kanyindula ti kiuma kandia kidi kimvindu, buna kiawu kidi kimvindu va mesu mandi. 15 Boti bidia wundia bimvanga khomb’aku kusumuka, buna ngie wisimmonisa ko luzolo. Klistu mvandi wufuila mu kibila kiandi; diawu bika kutulula kiminu kiandi mu kibila ki bidia wundia. 16 Bika kuvana mutu kibila muingi katubila bubi mambu mamboti lumvanganga. 17 Kibila muingi kukota mu Kintinu ki Nzambi, kuisintombulu ko kudia ayi kunua, vayi kuntombulu kuvanga mambu masonga, kutuadisa ndembama ayi kukuangalala mu phevi yinlongo. 18 Kibila woso kua mutu wunsadila Klistu mu phila ayoyo, wunkuangidikanga Nzambi ayi widi lunungu va mesu ma batu.

19 Diawu, tufueti vanga mamoso tunnunga muingi kutuadisa ndembama, ayi tukindasana befu na befu. 20 Bika kutulula kisalu ki Nzambi mu kibila ki bidia. Bukiedika, disi ko diambu dimbi kudia bidia bioso, vayi didi diambu dimbi kudia bidia bimvanga wunkaka kusumuka. 21 Mboti kubika kudia mbizi voti kunua vinu, ove kioso kua kiuma kinkaka, boti biawu bimvanga khomba kusumuka. 22 Mayindu ngie widi mu mambu amomo, matedi to ngie veka ayi Nzambi. Mayangi kuidi mutu wummanga kuyifundisa naveka mu mambu kabe baka makani ma kuvanga. 23 Vayi boti mutu widi divuda ayi wundia, buna nandi widi mu kuyifundisa, kibila kasindia ko mu kutadila kiminu. Mamoso tumvanganga mukhambu tadila kiminu, madi masumu.

15 Befu tuidi bakinda mu kiminu, tufueti sadisa bo badi balebakana, muingi bakinda mu kiminu. Ayi tubika tsikika to thalu mu zitsatu zitu veka. 2 Kadika mutu mu befu, kafueti kuangidika wadi yandi ayi kumvangila mambu mamboti muingi kunkindisa. 3 Klistu mvandi kasa kuyikuangidika ko naveka. Kibila Masonoko mantuba: “Mamoso batu bantuba muingi ku kuvueza, mambuila mu ntu’ama.” 4 Kibila mamoso masonama mu Masonoko tona thama, masonimina muingi kutulonga, muingi mu nzila kukindama kuitu ayi mu nzila mbombolo yinkuizilanga mu Masonoko, tubaka kivuvu. 5 Bika Nzambi no wumvananga mbombolo ayi wunkindisanga batu, kasadisa kadika mutu mu benu, kuba momawu mayindu Yesu Klistu kaba. 6 Mu phila ayoyo, benu luala ba kithuadi bo lunzitisa Nzambi, Tata yi Mfumu’itu Yesu Klistu.

7 Diawu, yambanganu bankaka dedi bo Klistu ka luyambila, kibila mawu manzitisanga Nzambi. 8 Yiku lukamba ti, Klistu wuyiza ba kisadi ki basi Yuda, muingi kumonisa ti Nzambi widi wukiedika ayi muingi kukindisa zikhanu nandi kavana kuidi bakulu bawu. 9 Mambu amomo mamonikina, muingi batu ba mimvila minkaka, bazitisa Nzambi mu kibila kinlemvu’andi. Dedi bo Masonoko mantubila: “Diawu minu yala kuzitisila va khati mimvila minkaka, ayi yala zitisa dizina diaku mu minkunga.” 10 Ayi Masonoko mabue tuba: “Yangalalanu va kimueka na dikabu diandi benu batu ba mimvila minkaka.” 11 Mvandi mabue tuba: “Zitisanu Yave, benu mimvila mioso, ayi bika batu boso banzitisa.” 12 Yesaya mvandi wutuba: “Vala ba lunganzi* lu Yese no wala yadila mimvila; ayi mimvila mioso bala tula kivuvu mu nandi.” 13 Bika Nzambi wumvananga kivuvu kaluvana mayangi ayi ndembama bo lukumfiatila. Ngete, bika luba kivuvu kingolo ayi lubaka phevi yinlongo.

14 Zikhomba, minu yidi lufiatu ti benu luidi batu bawedi mamboti, luidi nzayilu ayi mulenda kuyilonga benu na benu. 15 Minu yibe tuba kiedika, bo yibe lusonikina mambu amama, muingi luma tebukilanga moyo, mu kibila ki mamboti malutidi mo Nzambi kambonisa. 16 Minu yidi kisadi ki Yesu Klistu muingi kutuadisa ndandu kuidi mimvila minkaka. Yidi mu kuvanga kisalu kingolo ayi kinlongo mu kutiamuna zitsangu zimboti zi Nzambi, muingi mimvila amiomio miba makaba mavedusu mu phevi yinlongo ayi makaba mankuangidika Nzambi.

17 Minu yinkuangalalanga mu kuba nlandikini wu Yesu Klistu, ayi mu kuvanga kisalu ki Nzambi. 18 Yisinkuiza tubila ko ni diambu dio minu yivanga minu veka, vayi yinkuiza tubila to matedi mambu Klistu katuba ayi kavanga mu nzil’ami, muingi kusadisa batu ba mimvila minkaka bantumukina. 19 Bawu batumukina, mu kibila ki mangitukulu ayi mambu ma kukuitukila mo Nzambi kavanga mu nzila phevi’andi. Mu phila ayoyo, minu yisamuna mu kifuza zitsangu zimboti matedi Klistu, kutonina ku Yelusalemi nati ku Ilírico. 20 Makani mami madi, kubika kubue samuna mu bibuangu bio batu bama zaba Klistu, kibila yisintomba ko kutunga va mbata lusersu lo mutu wunkaka kavanga. 21 Dedi bo Masonoko mantubila: “Baboso bakhambu kuwa zitsangu matedi nandi, bala kummona; ayi baboso bakhambu kuwa, bala visa.”

22 Diawu, khumbu ziwombo bathula nkaku muingi yiza kuidi benu. 23 Vayi buabu, minu yimanisini kisalu kiama mu bizunga abiobio ayi tona thama* yimbanga beni phuila yikuiza mutala. 24 Yintomba theti ku lumona ava yenda ku Espanha. Ayi bo yinkuiza mana kukuangalala yinu va kimueka mu mua thangu, yintomba muingi lue phekisa bo yala kuenda ku Espanha. 25 Vayi mu thangu ayiyi, yambelama kukuenda ku Yelusalemi, muingi kue vana lusadusu kuidi banlongo. 26 Zikhomba ku Masedoni ayi ku Akaia, baveni minkhailu mu mayangi kuidi batu bakhambulu mbakulu mu dikabu di Nzambi badi ku Yelusalemi. 27 Zikhomba bavangila mawu mu mayangi, kibila baba kuyitadila banga bawu badi pholo. Kibila zikhomba ku Yelusalemi, baba kabila biuma biawu bi kiphevi. Diawu zikhomba aziozio baba muena ti, baba deva zikhomba ku Yelusalemi muingi kuba kabila biuma biawu bi kinsuni. 28 Diawu, bo yala mana kuba tambika minkhailu amimi, yala nanguka muingi kukuenda ku Espanha. Vayi yala viokila theti koko muingi kuiza lutala. 29 Ayi yizebi ti bo yala kuiza kuidi benu, luala baka lusakumunu luwombo lu Klistu.

30 Yiku ludinda zikhomba, mu nzila Mfumu’itu Yesu Klistu ayi mu nzila luzolo lunkuizilanga mu phevi yinlongo, lumbuela mioko mu kusambila kuidi Nzambi matedi minu. 31 Sambilanu muingi yivuka mu mioko mi basi yuda bakhambulu baklistu, ayi muingi banlongo badi ku Yelusalemi, bakikinina minkhailu amimi yidi mu kunata. 32 Diawu, boti luidi luzolo lu Nzambi, yala kuiza lutala mu mayangi ayi yala kuangalala beni kuba yinu va kimueka. 33 Bika Nzambi wumvananga ndembama kaba yinu. Amem.

16 Yiku lulomba lutambula buboti khomb’itu yinkietu Febe, widi kisadi mu kimvuka kidi ku Senkeleia. 2 Lemvukanu, nyambanu buboti dedi bo lunyambilanga banlongo. Nsadisanu mu dioso kua diambu kankuiza bela tsatu, kibila nandi mvandi wusadisa bawombo, kubunda mvandi minu.

3 Vananu zimboti ziama kuidi Priska ayi Akila, bansalanga yama mu kisalu ki Yesu Klistu. 4 Bawu batula luzingu luawu va kingela mu kibila kiama. Minu ayi bimvuka bioso bi mimvila minkaka tu kuba tonda beni. 5 Mvandi vananu zimboti kuidi kimvuka kinkutakananga ku nzo’awu. Vananu mvandi zimboti kuidi khomb’ama wu luzolo Epanetu, mutu wutheti wuyiza ba nlandikini wu Klistu ku dibueti di Azia. 6 Vananu zimboti kuidi Malia, mutu wusala beni muingi ku mutuadisa ndandu. 7 Vananu zimboti kuidi Andoloniku ayi Junia, basi dikanda diama, ayi baba yama mu buloku. Bawu badi beni bazabakana kuidi bapostolo, ayi bawu batuama kuba minlandikini mi Klistu, kena minu.

8 Vananu zimboti ziama kuidi Ampiliatu, nkundi’ama wu luzolo mu Mfumu. 9 Vananu zimboti ziama kuidi Urbano, wunsalanga yitu mu kisalu ki Klistu, mvandi kuidi nkundi’ama wu luzolo Estaki. 10 Vananu zimboti ziama kuidi Apele, kisadi ki Klistu widi lunungu. Vananu mvandi zimboti kuidi batu bankalanga ku nzo yi Alistobolu. 11 Vananu zimboti ziama kuidi Elodianu, musi dikanda diama. Vananu mvandi zimboti kuidi batu bankalanga ku nzo yi Nalisizu, badi minlandikini mi Mfumu. 12 Vananu zimboti ziama kuidi Tilifena ayi Tilifoza, bakietu bansalanga beni mu kisalu ki Mfumu. Vananu mvandi zimboti kuidi khomb’itu yinkietu yi luzolo Peliside, kibila nandi wunsalanga beni mu kisalu ki Mfumu. 13 Vananu zimboti kuidi Rufu, widi wusolu mu Mfumu, ayi kuidi ngudi’andi, widi mvandi buka ngudi’ama. 14 Vananu zimboti ziama kuidi Azinklitu, Flegonti, Helime, Patroloba, Elima ayi kuidi zikhomba zinkaka badi yawu. 15 Vananu zimboti ziama kuidi Filologu, Julia, Neleu, kuidi khomb’andi wu nkietu ayi kuidi Olimpa, mvandi kuidi banlongo boso badi yawu kuna. 16 Mu luzolo, vanasananu zimboti. Bimvuka bioso bi Klistu, baluveka zimboti.

17 Buabu, yiku ludinda zikhomba, banu keba keba kuidi batu bantuadisanga kithatu, bamvanganga bankaka kubua mu kiphevi, mu kukhambu tumukina mambu lulonguka. Luba tatuka. 18 Batu abobo, basi ko bisadi bi Mfumu Klistu; vayi badi mimvika mi ziphuila ziawu. Mu thubulu’awu yilembama ayi mu thubulu’awu yi kitoko,* bamvukumunanga batu bankikininanga mu mambu moso. 19 Vayi baboso bazebi ti benu, muntumukinanga Nzambi, ayi minu yinkuangalala beni mu mawu. Minu yintomba benu muba nduenga, ayi luvanga mambu mamboti. Vayi banu batu bakhambu zaba kuvanga mambu mambi. 20 Mua thangu to yisiedi, Nzambi no wumvananga ndembama, wunkuiza tula Satana ku tsi bitambi binu ayi wala kuntulula. Bika Mfumu’itu Yesu, ka lumonisa mamboti mandi malutidi.

21 Timoti wunsalanga yama va kimueka, mvandi Lucio, Jasão ayi Sosipateli basi dikanda diama, baku lufila zimboti.

22 Minu Tércio, yisonika nkanda awuwu, yiku lufila zimboti mu Mfumu.

23 Ngaio, no wuvuidi nzo yivikila, ayi yo kimvuka kinlandikininanga zikhutukunu, wuku lufila zimboti. Elasitu, mutu wunkiebanga kiuka ki divula, ayi khomb’andi Kuartu, mvawu baku lufila zimboti. 24*⁠ ——

25 Nzambi kalenda ku luvanga kuba mangolo, mu nzila zitsangu zimboti minu yinsamunanga, ayi mu nzila mambu yinsamunanga matedi Yesu Klistu. Zitsangu azizi ba zizabikisanga mu nzila masuama manlongo, mo maba masuama mu mimvu miwombo. 26 Vayi buabu, bama tuzabikisa ziawu, ayi zieka zizabakana kuidi batu ba mimvila minkaka, mu nzila zimbikudulu zidi mu Masonoko. Nzamb’itu wunzinganga mvu ka mvu, wuveni nsua muingi ziawu ziba zizabakana, ayi muingi zisadisa batu kutumukina mu nzila kiminu. 27 Bika Nzambi lutidi nduenga, katambula nzitusu mvu ka mvu mu nzila Yesu Klistu. Amem.