KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • w23 Ngonda Yisambuadi zitsyel. 26-30
  • Kuvua Nkinza Bankaka Kuntuadisanga Ndandu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Kuvua Nkinza Bankaka Kuntuadisanga Ndandu
  • Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2023
  • Mua Mintu mi Malongi
  • Malongi Mankaka madi Nguizani
  • LUZOLO ZIKHOMBA BAMBONISINA LUTSADISA KUBUELA KUKIVANA
  • YIBAKA NKAZI WUMBOTI WUTSADISA KUBA NTUAMI NTUALA
  • TULONGUKA MBEMBU YIMONA AYI TUBALULA MAYINDU
  • LUSAKUMUNU TUTAMBULA MU KUSADILA KUMA KUIDI TSATU
  • KUVUA NKINZA BANKAKA KUNTUADISANGA LUSAKUMUNU
  • Yitambula Lusakumunu Luwombo Kuidi Yave, Kibila Yilonguka Mu Bifuani Bimboti
    Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave—2020
Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2023
w23 Ngonda Yisambuadi zitsyel. 26-30
Russell Reid.

KINONGU YI LUZINGU

Kuvua Nkinza Bankaka Kuntuadisanga Ndandu

DITUBULU KUIDI RUSSELL REID

Minu, ngudi’ama ayi khomb’ama yinkietu Pat, mu mvu 1948

‘KHAYAMA wuba musi kinganga ki Anglicana, vayi kilumbu kimueka nandi wutuba ti kinganga beni kilonganga ko kiedika. Ayi nandi wutatamana kutomba kinganga ki kiedika, diawu ngudi’ama mvandi wuvanga mawu.’ Vayi, bo Zimbangi zi Yave ziyiza ku nzu’itu mam’ami wumanga kuba tambula ayi wu tukamba ti befu kuba mona tufueti suama. Mu thangu beni, tuaba kalanga ku Toronto ku Canadá. Vayi bo khomba mama katona kulonguka Kibibila na Zimbangi zi Yave, mu mvu 1950, mam’ami mvandi wutona kuvanga mawu. Buviokila thangu bawu bayiza botama.

Tat’ama wuba pastor ku kinganga kimueka ku Canadá, diawu kadika sabala nandi waba tunatanga ku kinganga kiandi va meni muingi tubaka malongi ma bana balezi ayi tuaba landakananga malongi beni nati 11:00 bosi va masika, mam’itu waba tunatanga ku nzo Kintinu. Ayi ku nzo Kintinu tuaba monanga disuasana na kinganga ki tat’ama.

RYaya Russell bo kaba ditoko widi wutelama va khonzo comboio na dikanda di yaya Hutcheson.

Mu lukutukunu lu Divula lu zitsi luba ntu diambu: Luzolo lu Yave, mu mvu 1958 na dikanda di yaya Hutcheson

Ngudi’ama wuzabikisa kiedika kuidi bakundi bandi dedi, yaya Bob ayi nkazi’andi Marion Hutcheson. Ayi bawu mvawu bavitika kiedika. Mu mvu 1958, bakuela abobo bandata ayi bana bawu batatu mu lukutukunu lu mavula ku divula di Nova York. Mu kutala kumbusa, yinnunganga kumona ti vaba tombulu mangolo muingi kundata mu lukutukunu beni, vayi lukutukunu alolo luthuadisa ndandu mu luzingu luama.

LUZOLO ZIKHOMBA BAMBONISINA LUTSADISA KUBUELA KUKIVANA

Bo yiba 10 di mimvu, befu tuaba kalanga ku ndima ayi minu yaba zolanga beni kukieba bibulu. Diawu, yitona kuyindula boti yilenda ba dotoli yi bibulu. Mam’ama wukamba makani yibaka kuidi nkulutu wu kimvuka kitu. Diawu mu luzolo nkulutu beni wuthebula moyo ti tuidi mu kuzingila mu bilumbu bitsuka ayi wutsadisa kumona buidi kukota kikola kinangama kiala kuthatudila kuidi Yave. (2 Timo. 3:1) Mu kibila akiokio, yibaka makani ma kubika kota kikola kinanga.

Kheti yibaka makani beni, minu yitatamana kuyindula mbi yinkuiza vanga mi kumanisa kikola kifuana. Kheti yaba kuendanga mu kisalu ki kusamuna kadika sabala, vayi yabasa zolanga ko beni kusamuna ayi yabasa yindulanga ko kuba ntuami ntuala. Mu kibila akiokio, tat’ama wukhambu ba Mbangi yi Yave ayi titi’ama bakhindisa muingi yikota mu impreza yimueka ku Toronto baba futanga buboti. Titi’ama wuba kiyeku kinkinza ku impreza beni, diawu yivitikila kusala kuna.

Ku kisalu beni yaba viokisanga beni thangu na batu bakhambu sadilanga Yave ayi mawu maba kuthulanga nkaku muingi yilandakana zikhutukunu ayi kusamuna mu kifuza. Diawu yitona kuzingila na khayama wukhambu ba Mbangi yi Yave, vayi bo kafua, minu yenda kuezingila kuma kunkaka.

Dikanda dindata mu lukutukunu lu divula mu mvu 1958, bayiza ba buka dikanda diami. Bawu bathumisa muingi yikalanga yawu ayi batsadisa kukonzuka mu kiphevi. Mu mvu 1960, minu ayi muan’awu John, tuyiza botama. John wutona kisalu ki ntuami ntuala ayi wutsadisa kubuela kifuza mu kisalu ki kusamuna. Ayi zikhomba mu kimvuka bo bamona ndionzukulu’ama yi kiphevi, baphana kiyeku ki kuba nsadisi wu kikola ki Ministério Teocrático.a

YIBAKA NKAZI WUMBOTI WUTSADISA KUBA NTUAMI NTUALA

Yaya Russell ayi yaya Randi mu kilumbu ki dikuela diawu.

Mu kilumbu ki dikuela ditu mu mvu 1966

Mu mvu 1966, yiyiza kuela yaya Randi Berge, wuba ntuami ntuala ayi wuba phuila yi kuesadila kuma kuba beni tsatu yi minsamuni. Nkengididi wu bimvuka, wu tuvua beni nkinza ayi wutukindisa tue buela mioko kimvuka kimueka ku Orillia, Ontário. Diawu, tukupika biuma bioso ayi tuyenda kuna.

Bo tuvitila ku Orillia, yizola beni kusala va kimueka na nkazi’ama Randi dedi ntuami ntuala. Phila kaba longilanga yinyikuna beni ntim’ami. Bo yitona kisalu ki ntuami ntuala, yimona mayangi ma kusadila Kibibila muingi kusadisa batu kuzaba kiedika. Ayi tubaka lusakumunu lu kusadisa bakuela bamueka ku Orillia kubalula nzingulu’awu ayi kusadila Yave.

TULONGUKA MBEMBU YIMONA AYI TUBALULA MAYINDU

Bo tuyenda kuetala beteli ku Toronto, tuyiza zaba yaya Arnold MacNamara, wuba wumueka waba tuamanga ntuala ku Beteli. Ayi wutuyuvula boti tuaba tomba kuba mintuami ntuala mifilu. Munsualu yitambudila: ‘Ngete, tutidi! Vayi yisintomba ko kukuenda ku divula di Quebec.’ Kibila yitona kuba mayindu makhambu fuana matedi batu baba kalanga kuna bantubanga Kifalansi. Mu thangu beni, batu bawombo babalukila ntinu ayi baba tomba kuba bavasuka mu tsi yi Canadá.

Yaya Arnold wutuvutudila: ‘Kiadi ayi kiunda kuzaba mawu, kibila nati mu thangu ayiyi Filiali yidi mu kufila to mintuami ntuala mifilu ku divula di Quebec.’ Bo yiyuwa mawu, mu nsualu yivitika ayi yituba: Vasi diambu. Kibila minu yizaba ti yaya Randi kuawu kaba tomba kusadila Yave. Bo tuvitila kuna, yivisa ti mawu makani malutidi nkinza tubaka mu luzingu.

Bo tulandakana zi aula mu Kifalansi mu zisabala zitanu, minu, yaya Randi ayi bakuela bamueka tuyenda ku Rimouski, kuba 540 di kilometro nati kuvitila ku Norte yi Montreal. Befu tulonguka Kifalansi mu mua thangu to, diawu vaba tombulu kubuela longuka. Kibila bo yivana ndubu mu lukutukunu lu kimvuka yivisa ti yituba mambu maviakana. Dedi yaba tomba kutuba ti, tunkuiza tambula zikhomba ziwombo bamfumina ku ‘Austrália muingi kulandakana lukutukunu lu mavula lu zitsi, vayi mu khambu zaba yituba ti tunkuiza tambula zikamelu ziwombu.’

Ku “nzo yiphembi” ku Rimouski

Ku Rimouski, befu ayi bakuela bankaka, tutona kusala va kimueka na zikhomba zinna zi bakietu bakhambu kuela ayi dikanda di yaya Huberdeaus. Yaya Huberdeaus ayi nkazi’andi baluga nzo yinneni muingi mintuami ntuala mioso bakalanga. Befu tutona kutedila nzo beni nzo yiphembi. Tuaba kalanga kuna 12 voti 14 di batu. Mu kuba mintuami ntuala mifilu, yaya Randi ayi minu tuaba samunanga va meni nati va builu ayi tuaba zolanga beni kisalu akiokio, kibila ku nzo tuaba kalanga kuabasa khambuanga ko batu muingi—kubasika mu kisalu ki kusamuna—kheti mu bilumbu biaba vanganga beni kiozi.

Diawu tuyiza ba kikundi kifikama na mintuami ntuala mioso babe kalanga ku nzo beni ayi tuyiza ba banga dikanda. Befu tuaba botulanga kilumbu kimueka mu Kisabala va builu muingi kuyota mbanzu, kulamba va kimueka ayi kuvanga mintindu miviakana mi ‘zibolinho.’ Ayi mu kilumbu beni wumueka mu zikhomba waba tulanga miziki, bankaka baba kuimbilanga ayi kukina.

Batu bawombo ku Rimouski babe vuanga nkinza kiedika ki Kibibila. Ayi bo vavioka mimvu 5, tuba beni mu mayangi kumona minlonguki mi Kibibila kukonzuka mu Kiphevi ayi kubotama. Mu kimvuka tuyiza ba 35 di minsamuni.

Ku Quebec, tutambula khubumunu yimboti muingi tuba minsamuni mi Kintinu. Tumona buidi Yave ka tusadisila mu kisalu ki kusamuna ayi kudukisa zitsatu zitu zi kinsuni. Mvandi tulonguka kuzola batu baba kolukanga Kifalansi, kikhulu kiawu ayi mbembu’awu—mawu ma tusadisa kuzola bikhulu binkaka—2 Koli. 6:13.

Buviokila thangu, Filiali wu tutumisa muingi tuenda ku divula di Tracadie, ku Este yi Nova Brunsvique. Tumona phasi kukuenda kuna, kibila tufuta nzo tuaba luga mu zingonda ziwombo. Mvandi, yaba salanga mu kikola kimueka mu mua thangu. Ayi minlonguki mitu minkaka mi Kibibila miyiza ba minsamuni ayi tuaba buela mioko muingi kutunga nzo yi Kintinu.

Befu tusambila mu sabala yoso ayi tubaka makani ma kuetala theti Tracadie, kibila divula adiodio diba beni disuasana na kibuangu tuaba kalanga. Tubaka makani ti boti luzolo lu Yave, buna tufueti kuenda ayi tuyekula mamoso mu mioko mi Yave. Tumona lusalusu lu Yave mu bikaku bioso tudengana. (Mala. 3:10) Randi widi mutu wu mayangi ayi wukivananga, mawu ma tusadisa kufika kolama.

Bo tuvitila kuna, tuyenda kuebata nkulutu mueka to wu kimvuka, baba tedilanga Robert Ross. Nandi ayi nkanzi’andi Linda baba mintuami ntuala ayi bawu babaka makani ma kukala kuna bo muana’wu wutheti kabutuka. Kheti vaba tombulu mangolo muingi kukieba muan’awu, vayi bawu batukindisa beni mu kifuza ayi lukuikumunu luawu.

LUSAKUMUNU TUTAMBULA MU KUSADILA KUMA KUIDI TSATU

Yaya Russell ayi yaya Randi badi va ndeku dikalu mu kilumbu kimvanga beni kiozi.

Mu Khumbu yitheti mu kisalu ki kukengidila bimvuka mu thangu yi kiozi

Bo tusadila mimvu miodi ku divula di Tracadie, tutambula kiyeku kinkaka ki kukuitukila, ba tutumisa muingi tuba minkengididi mi bimvuka. Tukengidila bimvuka baba tubanga Kingelesu mu sambuadi di mimvu bosi tubue tambula kiyeku kinkaka ki kukengidila bimvuka ku Quebec baba tubanga Kifalansi. Ntuadis’itu wu kizunga ku Quebec baba tedilanga Léonce Crépeault, waba kudyuganga mu disolo yaba vanganga. Vayi kutsuka lukutukunu, nandi waba kukhuvulanga: “Mu mbuenu’aku, vadi vama vabe tombulu kuludika mu disolo?”b Bukiedika, kiuvu akiokio kitsadisa kulonga mu phila yifuana ayi yikhambulu phasi.

Yintatamana kutebuka moyo kiyeku yiba mu lukutukunu lu zitsi, luvangama ku Montreal mu mvu 1978 luba ntu diambu: “Banungina mu kiminu.” Mu kiyeku akiokio yisadila ku kibuangu babe kubikanga bidia. Tuyindula kutambula 80.000 di batu mu lukutukunu beni ayi tuvanga mamoso muingi kuba dikila. Mu kiyeku akiokio, mambu moso maba mamona dedi: bisadulu tusadila, mintindu mi bidia ayi ziphila zi kukubikila bidia beni. Befu tuba nduka 20 di zigilera zinneni, vayi ziabasa salanga ko buboti. Ava kilumbu kitheti ki lukutukunu kitona, vaba tombulu kukubika biuma bioso muingi luawu luvangama mu phila yimbote. Ayi vaba tombulu kukotuka ava buisi bukia muingi kuvanga matabicho! Bukiedika, tuba beni bavonga, vayi yaba zolanga phila zikhomba bakivanina, bamonisa ti baba mayangi ayi bayonzuka mu kiphevi. Kisalu akiokio tuvanga kituadisa kikundi kifikama kinkadidila. Yibaka beni ndandu mu lukutukunu alolo, kibila zikhomba va kizunga akiokio baviokila mu zikhuamusu kutona mu mvu 1940 nati 1950.

Tusadisa kukubika lukutukunu lu mavula ku Montreal mu mvu 1985

Mvandi yilonguka beni mu kifuani ki minkengididi minkaka mi bimvuka mu zikhutukunu zinneni tuaba banga ku Montreal. Mvu wumueka yaya David Splane, widi bubu mu Dingumba di Ntuadisi, waba kengidila ayi kuvana zithuadusulu mu lukutukunu beni. Vayi bo lukutukunu lumana, minu bavana kiyeku beni. Ayi mu ntima woso yaya David wubuela mioko makani amomo ayi wutsadisa.

Mu mvu 2011 bo tudukisa 36 di mimvu mu kisalu ki kukengidila bimvuka, bathumisa muingi yiba nlongisi wu Kikola ki Bakulutu ba kimvuka. Ayi mu kiyeku akiokio kimona, minu ayi yaya Randi tulala mu 75 di bika biviakana mu mimvu miodi, vayi tuba beni mu mayangi. Ayi kutsuka kadika sabala, bakulutu ba kimvuka baba kotanga kikola beni baba tubanga ti baba nunganga kumona phila Dingumba Dintuadisi bamvuilanga nkinza kiphevi kiawu.

Bosi kuntuala, yiyiza ba nlongisi wu kikoka ki Minsamuni mi Kintinu. Ayi zikhomba baba kotanga kikola beni, baba mambu mawombo ma kuvanga mu kibila ki thuadusulu baba. Dedi: vabe tombulu kulonguka mu sambuadi di bilokula mu kadika kilumbu ayi mu kadika builu vabe tombulu kubotula bilokula bitatu muingi kuvanga kisalu ki kikola ayi vabe tombulu kubotula bilokulu binna voti bitanu muingi kuvanga biyeku biawu. Minu ayi nlongisi wunkaka tuba sudikisa ti, bawu balendi nunga ko kuvanga biyeku bioso abibio mu khambu lusalusu lu Yave. Ayi yintatamana kutebuka moyo buidi bawu baba kuitukilanga kumona nkinza wu kufiatila mu Yave ayi mvandi phila Yave kaba ku basadisilanga kudukisa mambu bawu baba yindulanga ti balendi nunga ko.

KUVUA NKINZA BANKAKA KUNTUADISANGA LUSAKUMUNU

Phila mam’ami kaba vuilanga nkinza bankaka, masadisa muingi minlonguki miandi mi Kibibila kukonzuka mu kiphevi ayi kuvanga tat’ami kuvua nkinza kiedika. Bo mam’ami kafua, tuyituka beni bo tat’itu kabaka makani ma kulandakana lukutukunu. Ayi nandi wutatamana kuvanga mawu mu 26 di mimvu. Kheti tat’ami kasa botama ko, vayi bakulutu ba kimvuka bakhamba ti nandi mutu wutheti waba tukanga mu lukutukunu kadika sabala.

Mam’ami mvandi wuba kifuani kimboti kuidi befu. Zikhomba ziama zitatu zi bakietu ayi banuni bawu bansadilanga Yave mu lukuikumunu. Mu zikhomba ziama, wunkaka wunsadilanga ku filiali yi Portugal ayi wunkaka ku filiali yi Haiti.

Bubu minu ayi Randi tuidi mintuami ntuala mifilu ku Hamilton, Ontário. Bo tuba mu kisalu ki kukengidila bimvuka, tuaba zolanga beni kulandakana zikhomba zinkaka bo baba vutukilanga minlonguki miawu mi Kibibila. Vayi bubu, tuidi mayangi mu kubaka minlonguki mitu veka ayi kumona ndionzukulu’awu yi kiphevi. Bo tukuna kikundi kimboti na zikhomba mu kimvuka kimona, tukindusu mu kumona phila Yave ka kuba sadisilanga mu zithangu zimboti ayi zimbi.

Russell and Randi.

Mu kutala kumbusa, tumvutulanga beni matondo mu phila zikhomba bammonisinanga mu mavanga ti ba tuvuanga nkinza. Ayi befu mvitu, tummonisanga ti “tu kuba vuanga nkinza” mu kuba kindisanga batatamana kusadila Yave. (2 Koli. 7:6, 7) Dedi, vadi dikanda dimueka, nkazi, muan’awu wu dibakala ayi wunkietu badi mintuami ntuala. Diawu yiyuvula nnuni boti nandi mvandi kalenda ba ntuami ntuala. Vayi nandi wukhamba ti kalendi ba ko ntuami ntuala kibila wunsalanga muingi kusadisa mintuami ntuala mitatu ku nzo’adi. Diawu yibue kunkuvudila, “Bukiedika ti ngie wunluta kuba sadisa kena Yave?” Ayi yinkindisa kamona mayangi dedi mo basi dikanda diandi bammonanga. Bo vavioka to zingonda zi sambanu, nandi wubaka makani ma kuba ntuami ntuala.

Minu ayi Randi tuntatamananga kukindisa zikhomba zimona mu kimvuka “bamona kisalu ki kukuitukila ki Yave” ayi tuntomba mvawu babaka momawu mayangi befu tubaka mu kisalu ki Yave.—Minku. 71:17, 18.

a Bubu bantedilanga ntuadisi wu lukutukunu lu Nzingulu ayi Kisalu kitu ki Buklistu.

b Muingi wutala kinongo ki luzingu ki yaya Léonce Crépeault, tala Kibanga ki nsungi ki Ngonda Yimuadi mvu 2020, tsielu. 26-30.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila