KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • w25 Ngonda Yitheti zitsyel. 8-13
  • Banuni Zitisanu Bakazi Binu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Banuni Zitisanu Bakazi Binu
  • Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2025
  • Mua Mintu mi Malongi
  • Malongi Mankaka madi Nguizani
  • BIKA VANGA NI DIAMBU DINYONGISA NKAZI’AKU
  • BUIDI BU KUBIKILA MAVANGA MAMBI
  • MONISA LUZOLO AYI LUKINZU KUIDI NKAZI’AKU
  • Mbi Wulenda Vanga Muingi Kutuadisa Mayangi va Dikuela?—Kitini 1
    Baka Mayangi ma Mvu ka Mvu!—Mu Kulonguka Kibibila
  • Dikanda Dyaku Dilenda Ba Mayangi
    Mbi Kibibila Kilenda Kutulonga?
  • Kibila Mbi Didi Diambu Dimbi Kumona Zifilme Zimmonisa Batu Bambudana Nyitu
    Nzingulu ayi Kisalu Kitu ki Buklistu—Thuadusulu yi Zikhutukunu—2023
Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave (Dilongi)—2025
w25 Ngonda Yitheti zitsyel. 8-13

DILONGI 2

NKUNGA 132 Tueka Nsuni Wumueka to

Banuni Zitisanu Bakazi Binu

“Benu banuni, . . . [muba] vananu nzitusu.”—1 PET. 3:7.

MAMBU TUANLONGUKA

Buidi nnuni kalenda zitisila nkazi’andi mu mambu kantuba ayi kamvanga?

1. Kibila mbi Yave ka tuvanina nkhailu wu dikuela?

YAVE widi Nzambi yi mayangi ayi nandi wutomba befu mvitu tuba mu mayangi. (1 Ti. 1:11) Nandi wu tuvananga minkhailu miwombo muingi ku tusadisa kubaka mayangi mu luzingu. (Tia. 1:17) Wumueka mu minkhailu amiomio, widi dikuela. Bo dibakala ayi nkietu bankuelana, bawu bankanikisanga kuyizolasana ayi kuyikinzika. Bo nkazi ayi nnuni bamvanga mambu amomo, luzolo luawu lunluta banga lungolo. Bawu banlunta bakanga mayangi.—Zinga. 5:18.

2. Mambu mbi bakuela bawombo bamviokilanga bubu?

2 Kiadi ayi kiunda kuzaba ti bubu, bakuela bawombo badukisanga ko luwawanu bavanga mu kilumbu kiawu ki dikuela. Mu kibila akiokio bawu basi ko mayangi. Dingumba Dintadilanga matedi buvinya mu nza yimvimba dituba ti banunu bawombo bambulanga ayi bantubanga mambu makhambu fuana kuidi bakazi bawu. Nnuni wumvanganga mambu amomo, kalenda kieba nkazi’andi buboti vantuala batu bankaka vayi kumvangila mambu makhambu fuana bo badi baveka ku nzo. Bakuela bankaka bamviokilanga mu mambu maphasi kibila nnuni wummonanga zifilme zimmonisa batu bambundasana nyitu, voti pornografia.

3. Mambu mbi malenda vanga nnuni kuvangila nkazi’andi mambu mambi?

3 Kibila mbi banuni bankaka bamvangilanga bakazi bawu mambu mambi? Ḿba bawu bayonzukila mu mioko mi tata wuba beni buphunya ayi banyindulanga ti mambu amomo masi ko mambi. Bankaka bayonzukila mu bikhulu bimmonisa ti, dibakala dikiedika kafueti sadila mangolo mandi muingi kumonisa kuidi nkazi’andi ti nandi mfumu. Babakala bankaka banunganga ko kuyala mabanza mawu ayi nganzi. Ayi bankaka bammonanga zifilme zimmonisa batu bambundasana nyitu. Mu kibila akiokio, bawu bantadilanga bakietu mu phila yimbi ayi bankuikanga bakazi bawu kubundasana nyitu mu phila yikhambu fuana. Mvandi bipholo bimmonisa ti COVID-19 yiluta buedisa mambu amomo. Vayi abiobio bisi ko bibila muingi nnuni kamonisa mavanga amomo mambi.

4. Mu mambu mbi banuni bansadilanga Yave bafueti bela keba keba ayi kibila mbi?

4 Banuni bansadilanga Yave bafueti ba keba keba muingi kubika tadila bakietu mu phila yikhambu fuana.a Kibila mbi? Kibila mayindu amomo malenda nata mutu kuvanga mambu mambi. Mvuala Polo wukamba Baklistu ku Loma, “bikanu kuvangila mambu mu phila nza ayiyi yimvangilanga.” (Lom. 12:​1, 2) Bo kasonikina Baklistu ku kimvuka ku Loma, buna mambu amomo matona kumonika. Diawu mambu Polo katuba, mammonisa ti bankaka mu kimvuka batatamana kulandakana bikhulu ayi mayindu ma nza. Diawu nandi kaba kindisila babalula mayindu ayi mavanga mawu. Dilongi adiodio didi mvandi nkinza kuidi banunu badi Baklistu bubu. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti bankaka mu bawu banlandakananga mayindu ma nza ayi bamvangilanga bakazi bawu mambu makhambu fuana.b Buidi Yave kantadilanga nnuni wunkhambu kiebanga buboti nkazi’andi? Tunkuiza baka mvutu mu matangu ma Kibibila mabongulu dilongi adidi.

5. Dedi bummonisina 1 Petelo 3:​7, buidi nnuni kafueti kiebila nkazi’andi?

5 Tanga 1 Petelo 3:7. Yave wuvana nsiku kuidi banuni muingi bazitisanga bakazi bawu. Kuzitisa kunsundula kukieba buboti mutu befu tunkinzikanga. Nnuni wunkinzikanga nkazi’andi wu kunkiebanga buboti ayi wu kummonisanga luzolo. Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi nnuni kafueti zitisila nkazi’andi. Vayi theti tunkuiza mona mambu mbi mantuadisanga ziphasi kuidi bakazi.

BIKA VANGA NI DIAMBU DINYONGISA NKAZI’AKU

6. Buidi Yave kammuenanga dibakala dimbulanga nkazi’andi? (Kolosai 3:19)

6 Bika bulanga nkazi’aku. Yave wunlendanga woso mutu wummonisanga buphunya. (Minku. 11:5) Yave wunkandimina banuni kuvangilanga bakazi bawu mambu makhambu fuana. (Mal. 2:16; tanga Kolosai 3:19.) Dedi bummonisina 1 Petelo 3:​7, boti nnuni kakiebanga ko buboti nkazi’andi, mawu mankuiza bivisa kikundi kiandi na Yave. Yave kalasa tambudila ko minsambu miandi.

7. Dedi bummonisina Efeso 4:​31, 32, mambu mbi nnuni kafueti bika kukolukanga? (Tala mvandi “Tsudukusu yi Bikuma.”)

7 Bikanu kutubanga mambu manlueka mintima mi bakazi binu. Banuni bankaka bantubanga mambu mu lukasu ayi manyongisanga bakazi bawu. Vayi Yave wunlendanga “nganzi, kutendukila bankaka ayi bifingu.”c (Tanga Efeso 4:​31, 32.) Nandi wunkuwanga mambu moso. Phila nnuni kankolukilanga na nkazi’andi bo badi baveka voti ku nzo’awu, nkinza beni madi kuidi Yave. Nnuni wunkolukilanga mu lukasu na nkazi’andi wumbivisanga kubika to dikuela diawu, vayi mvandi kikundi kiandi na Nzambi.—Tia. 1:26.

8. Buidi Yave kammuenanga bo nnuni kantala zifilme zimmonisanga batu bambundana nyitu ayi kibila mbi?

8 Kumonanga zifilme zi batu bambundana nyitu voti pornografia. Buidi Yave kammuenanga mambu amomo? Nandi wunlendanga. Nnuni wuntalanga zifilme aziozio, wuntulanga kikundi kiandi na Yave ayi ki nkazi’andi va kingela.d Yave wuntomba nnuni kaba wukuikama kuidi nkazi’andi mu mavanga ayi mu mayindu. Yesu wutuba ti “dibakala wuntalanga nkietu wunkaka mu phila yikhambu fuana, bevanga kiphinga mu ntima.”e—Mat. 5:​28, 29.

9. Buidi Yave kammuenanga bo nnuni kambundana nyitu na nkazi’andi mu phila yinkhambu fuana?

9 Kubundasana nyitu mu phila yikhambu fuana. Banuni bankaka bankuikanga bakazi bawu, muingi kubundana nyitu mu phila yimbi yilenda tatisa kilunzi kiawu ayi kuba vanga kukimuena ti baba zolanga ko. Yave wunlendanga mavanga amomo makhambu fuana. Yave wuntomba nnuni kazola ayi kakieba buboti nkazi’andi mu kunkinzika. (Efe. 5:​28, 29) Buabu boti nnuni widi Mbangi yi Yave mana bundana nyitu na nkazi’andi mu phila yinkhambu fuana? Voti wumana tala zifilme zi batu bambundana nyitu, buidi nandi kalenda baludila mayindu ayi mavanga?

BUIDI BU KUBIKILA MAVANGA MAMBI

10. Ndandu mbi banuni balenda baka mu kulandakana kifuani ki Yesu?

10 Mbi bilenda sadisa nnuni kununga mavanga mambi? Mu kulandakana kifuani ki Yesu. Yesu kasa kuela ko. Vayi phila kakiebila buboti bapostolo bandi, kidi kifuani banuni bafueti landakana mu phila bafueti kiebila bakazi bawu. (Efe. 5:25) Ndoko tumona buidi Yesu kavangila mawu.

11. Buidi Yesu kaba kiebilanga bapostolo bandi?

11 Yesu wukieba buboti bapostolo bandi. Kheti wuba Mfumu’awu ayi Nlongisi’awu, nandi kasa sadila ko lulendu luandi muingi kuba vanga kuyindula ti basi ko luvalu voti kummona boma. Vayi mu kukikulula, nandi wuba sadila. (Yoa. 13:​12-17) Nandi wukamba minlonguki miandi: “Longukanu kuidi minu, kibila yidi mutu wu buphombo ayi wukikululanga mu ntima woso, ayi benu munkuiza baka khindusulu.” (Mat. 11:​28-30) Yesu widi mutu wulembama. Mutu wulembama, kasi ko wulebakana. Vayi nandi widi mangolo kibila zebe kukiyala. Bo ba kunsoka nandi wumbanga wuvumbama ayi wunnunganga kuyala mabanza mandi.

12. Buidi Yesu kaba kolukilanga na bankaka?

12 Yesu wusadila bikuma bibomba ayi bikindisa bankaka. Nandi kabasa kolukilanga ko mu lukasu na bapostolo bandi. (Luk. 8:​47, 48) Kheti bo zimbeni ziandi bamvueza ayi bansoka, nandi “kabasa vutudilanga ko mambi.” (1 Pet. 2:​21-23) Ayi khumbu zinkaka nandi waba solanga kuvuena sui ayi kubika tubila mu lukasu. (Mat. 27:​12-14) Bukiedika, Yesu widi kifuani kimboti kuidi banuni badi Baklistu.

13. Dedi bummonisina Matai 19:​4-6, buidi nnuni kafueti ‘kangimina mu nkazi’andi’? (Tala mvandi foto.)

13 Yesu wulonga banuni muingi batatamana bakuikama kuidi bakazi bawu. Nandi wulandakana kifuani ki Tat’andi bo katuba ti nnuni ‘wala kangama mu nkazi’andi.’ (Tanga Matai 19:​4-6.) Kikuma ki Kingeleko basadila “kukangama” kinsudula “kunama.” Diawu kithuadi kinnuni ayi nkazi kifueti ba kingolo buka ti bawu badi banamasana. Boti wumueka mu bawu bevanga diambu dinyongisa wunkaka, bawu babuandi bantovukanga. Nnuni wunkunanga ntindu kithuadi akiokio na nkazi’andi, wulendanga ziphila zioso zimmonisa mambu ma kitsuza. Mu thinu nandi wuntatukanga biuma biphamba. (Minku. 119:37) Dedi Yobi, nandi wumbakanga makani ma kubika zinina nkietu wunkaka.—Yobi 31:1.

Khomba mueka wunsadilanga ko banludikanga makalu wummanga kutala zilevista zimmonisa mambu ma kitsuza, zikolega ziandi bantala.

Nnuni widi wukuikama kamonanga ko mambu ma butsuza (Tala lutangu 13)g


14. Mambu mbi nnuni kafueti vanga muingi kuvutula kikundi kiandi na Yave ayi nkazi’andi?

14 Nnuni wumbulanga voti wunkolukilanga mu phila yikhambu fuana na nkazi’andi, kafueti vanga mambu manlanda muingi kuvutula kikundi kiandi na Yave ayi nkazi’andi. Ditheti, nandi kafueti kikinina nzimbal’andi. Ayi kafueti zaba ti vasi ko diambu disuama va mesu ma Yave. (Minku. 44:21; Mpovi 12:14; Ebe. 4:13) Dimmuadi, kafueti balula phila kantadilanga nkazi’andi. Ayi kubika mambu mambi ka kumvangilanga. (Zinga. 28:13) Dintatu, kafueti dinda nlemvu kuidi nkazi’andi ayi Yave. (Mav. 3:19) Nandi mvandi kafueti dinda Yave muingi kansadisa kuyala mayindu mandi, thubulu’andi ayi mavanga mandi. (Minku. 51:​10-12; 2 Ko. 10:5; Fil. 2:13) Dinna, mambu kamvanga mafueti ba nguizani na mambu kandinda mu nsambu, kulenda ziphila zioso zi buphunya ayi zithubulu zikhambu fuana. (Minku. 97:10) Dintanu, nandi kafueti tomba lusadusu lu bakulutu ba kimvuka. (Tia. 5:​14-16) Dinsambanu, kafueti baka makani mankuiza nsadisa kubika kubue vutukila mambu mambi kabe vanganga. Nnuni wuntalanga zifilme zi batu bambundana nyitu, kafueti landakana mvandi mambu amomo. Yave wala sakumuna mangolo moso bamvanga muingi kubalula nzingulu’awu. (Minku. 37:5) Vayi vasintombulu ko to nnuni kubika mavanga mambi. Nandi mvandi kafueti zitisanga nkazi’andi. Buidi kalenda vangila mawu?

MONISA LUZOLO AYI LUKINZU KUIDI NKAZI’AKU

15. Buidi nnuni kalenda monisina luzolo kuidi nkazi’andi?

15 Monisa Luzolo. Bakuela bankaka badi beni mu mayangi, kibila kadika kilumbu bamvanganga dioso kua diambu muingi kumonisa kuidi bakazi bawu ti ba kuba zolanga. (1 Yoa. 3:18) Nnuni wumonisanga luzolo kuidi nkazi’andi mu mambu maluelu. Dedi, nandi wunsimbanga mu koku kuandi ove wu kumbumbakananga. Nandi wu kumfilanga mensage ayi wu kuntelanga mu telefone muingi kunkamba ti wu kunzolanga. Voti kunkuvula, buidi bunkuendila kilumbu kiandi.” Ayi khumbu zinkaka nandi kalenda sonika bikuma bi luzolo mu mua nkanda. Bo nnuni kamvanga mambu amomo, nandi wunzitisanga nkazi’andi ayi dikuela diawu dinluta banga dikinda.

16. Kibila mbi nnuni kafueti zitisila nkazi’andi?

16 Nkamba ti ngie wu kumvuanga nkinza. Nnuni wunzitisanga nkazi’andi wu kunkindisanga ayi wu kumbombanga. Nandi wumvangilanga mawu, mu kumonisa ti wumvuanga nkinza mangolo kamvanganga muingi kumbuela mioko. (Kolo. 3:15) Nnuni widi kifu ki kunyunganga nkazi’andi, wala kuangidika ntim’andi. Nkazi wala mona ti nnuni’andi wu kunzolanga, wu kunzitisanga ayi widi nsika.—Zinga. 31:28.

17. Buidi nnuni kalenda monisina lukinzu kuidi nkazi’andi?

17 Monisa mamboti ayi lukinzu. Nnuni wunzolanga nkazi’andi, wukumvuanga nkinza ayi wu kunkiebanga buboti. Nandi wuntadilanga nkazi’andi nkhailu Yave kamvana. (Zinga. 18:22; 31:10) Mawu mala kumvanga kunkieba mu luzolo ayi mu lukinzu kheti mu thangu bambundana nyitu. Nandi kalasa kunkuika ko kuvanga mambu makhambu fuana bo bambundana nyitu, malenda kumfuisa tsonyi voti kutatisa kilunzi kiandi. Na kuvanga mawu, nandi mvandi wala ba kilunzi kidiodila vantuala Yave.—Mav. 24:16.f

18. Mbi banuni bafueti ba bakubama muingi kuvanga? (Tala quadro yintuba “Ziphila Zinna Nnuni Kafueti Monisina Lukinzu.”)

18 Banuni, banu lufiatu ti Yave wummonanga ayi wumvuanga nkinza mangolo mumvanga muingi kuzitisa bakazi binu mu mambu moso ma luzingu luawu. Ba wukubama muingi kuzitisa nkazi’aku mu kubika kumvangila diambu dilenda nyongisa ntim’andi, mmonisa mamboti, lukinzu ayi luzolo. Ngie kuvanga mambu amomo, wala monisa ti wu kumvuanga nkinza ayi wu kunzolanga. Ngie kukieba buboti nkazi’aku, kikundi kiaku na Yave kinkuiza tatamana kingolo.—Minku. 25:14.

Nnuni wunkoluka mu luzolo na nkazi’andi.

ZIPHILA ZINNA NNUNI KAFUETI MONISINA LUKINZU

Baklistu bafueti monisanga mamboti kuidi bankaka. (Kolo. 4:6) Buidi nnuni kalenda sadila dilongi adiodio bo kankoluka na nkazi’andi ayi bo kantubila matedi nkazi’andi?

  1. 1. Landakana kifuani ki Yave, mu kusadilanga bikuma dedi “lemvuka” ayi “matondo.” (Ngene. 13:14; 15:5) Kuvanga mambu amomo, mammonisa ti ngie wunkinzikanga nkazi’aku.

  2. 2. Zitisanga nkazi’aku mu mambu mamboti kamvanga. (Zinga. 31:​28, 29) Bika kuzabikisa zinzimbala ziandi kuidi bankaka.—Minku. 50:20.

  3. 3. “Lufueti ba nzaki mu kukuwa, vayi lubika fika kolukanga.”—Tia. 1:19.

  4. 4. Yoluka mu phila yimboti na nkazi’aku kheti ngie wusinkikinina ko mu mambu lunkoluka.—Kolo. 3:​8, 12.

Ndandasana yi zifoto: 1. Nnuni wunyunga nkazi’andi vantuala batu bankaka. 2. Nandi wunkuwa mu mvibudulu mu thangu nkazi’andi ka kunzabikisa mabanza mandi.

BUIDI NNUNI KALENDA SADILA DILONGI DIDI MU . . .

  • Kolosai 3:19?

  • Efeso 4:​31, 32?

  • Matai 19:​4-6?

NKUNGA 131 “Bika Vambisa Kibundisa Nzambi”

a Nnuni wala baka ndandu bo kantanga dilongi dintuba: “Ngie Wunkinzikanga Bakietu Dedi Yave?” didi mu Kibanga ki Nsungi Ngonda Yitheti mvu 2024.

b Bawombo bantovukanga beni mu kibila ki buphunya, balenda baka ndandu mu dilongi dintuba: “Ajuda para as vítimas de violência doméstica” vantuba “Mambu mankaka” mu kikhuku ki malongi kidi mu jw.org ayi JW Library®.

c TSUDUKUSU YI BIKUMA: “Zithubulu zimbi” zilenda ba, kukamba mutu mambu mambi, kumfuemisa ayi kumvanga kuba mayindu makhambu fuana matedi naveka. Diawu moso kua mambu nnuni kantuba malenda nyongisa nkazi’andi zidi zitubulu zimbi.

d Tala mu jw.org ayi mu JW Library dilongi dintuba “A pornografia pode destruir o seu casamento.”

e Nkazi widi nnuni wuntalanga pornografia, kalenda baka ndandu mu dilongi dintuba:“Bo Mutu Wukuelana Yitu Kammona Zifilme Zimmonisa Batu Bambundana Nyitu Voti Pornografia” didi mu Kibanga ki Nsungi ki Ngonda Yinana mvu 2023.

f Kibibila kisintuba ko phila yifuana ayi yikhambu fuana nkazi ayi nnuni bafueti bundasananga nyitu. Vayi bakuela badi Baklistu, bafueti bundasana nyitu mu phila yinzitisa Yave, yinkuangidika kadika mutu mu bawu ayi yi kuba vanga kuba kilunzi kidiodila. Ayi mambu amomo bakuela bamvanganga balendi koluka ko mawu na bankaka.

g MAMBU MADI MU FIKULA: Batu bakhambulu Zimbangi zi Yave bansalanga na khomba mueka, bammeka kumvanga kutala levista yidi zifoto zikhambu fuana.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila