DILONGI 13
NKUNGA 4 “Yave Nsungi’ami”
Tatamana Kuba Lufiatu Ti Yave Wala Kusadisa
‘Bukiedika ti koko ku Yave kuidi beni kukhufi muingi ku kusadisa?’—ZINTA. 11:23.
MAMBU TUANLONGUKA
Dilongi adidi dinkuiza buela lufiatu luitu ti, Yave wala tuvana biabioso bintombulu muingi tuba mu mayangi.
1. Buidi Mose kafiatila mu Yave bo kasadisa basi Isaeli kubasika ku Ngipiti?
BUKU yi Ebeleo yintubila batu bawombo baba kiminu mu Yave, ayi wumueka mu bawu wuba Mose. (Ebe. 3:2-5; 11:23-25) Nandi wumonisa kiminu bo kasadisa basi Isaeli kubasika ku Ngipiti. Nandi kasa bika ko boma bu Falawo buntula nkaku kuvanga mawu, kibila wufiatila mu Yave ayi wutuadisa dikabu ku ḿbu wubenga ayi ku thandu. (Ebe. 11:27-29) Bawombo mu basi Isaeli basa bue ba ko lufiatu ti Yave wunkuiza bakeba. Vayi Mose wutatamana kufiatila mu Nzambi. Yave kasa mfuisa ko tsoni kibila wuvana basi Isaeli bidia, nlangu muingi batatamana kuzingila ku thandu.a—Esodu 15:22-25; Minku. 78:23-25.
2. Kibila mbi Yave kayuvudila Mose: Bukiedika ti koko ku Yave kuidi beni kukhufi muingi ku kusadisa? (Zintalu 11:21-23)
2 Kheti Mose wuba kiminu kingolo, vayi bo vavioka mvu mueka tona Yave kavukisa dikabu di Isaeli ku Ngipiti, nandi wutona kuba divuda bo Yave kakanikisa ti wala vana dikabu diandi zimbizi, kibila mu dikabu muba kuvioka 600.000 di babakala, bakietu, bibabana ayi kusa ba ko bidia muingi batu boso badia. Ḿba Mose waba yindula: Buidi Yave kankuiza vanina zimbizi kuidi batu boso abobo? Diawu Yave kayuvudila Mose: ‘Bukiedika ti koko ku Yave kuidi beni kukhufi muingi kusadisa?’ (Tanga Zintalu 11:21-23.) Mu lutangu alulu ‘koko ku Yave’ kunsundula phevi’andi yinlongo. Diawu bo Yave kakamba mawu kuidi Mose, waba tomba kutuba ‘ngie wummuena ti yilendi nunga ko kuvanga mambu yima kanikisa?’
3. Buidi minsua mi Kibibila tunkuiza tubila minkuiza tusadisila?
3 Mana kuyikuvusa boti Yave kalenda nunga kukeba zitsatu ziaku zi kinsuni ayi zi dikanda diaku? Kuba kuandi ngete voti ndamba, tuenlonguka kifuani ki Mose ayi ki basi Isaeli bakhambu monisa lufiatu mu mangolo ma Yave ma kukeba zitsatu ziawu. Minsua mi Kibibila tunkuiza tubila minkuiza tusadisa kubuela lufiatu ti Yave kalenda nunga ku tukeba.
LONGUKA MU KIFUANI KI MOSE AYI KI BASI ISAELI
4. Mbi bivanga bawombo mu basi Isaeli kuba divuda boti Yave wunkuiza dukisa zitsatu ziawu?
4 Mu thangu basi Isaeli babasika ku Ngipiti ayi baba kuenda ku ntoto Yave kaba kanikisa, muba batu bawombo ayi bankaka mu bawu basa ba ko basi Isaeli. (Esodu 12:38; Deute. 8:15) Bawombo mu batu abobo batona kukuana matedi maná ayi basi Isaeli mvawu batona kuvanga mawu. (Zinta. 11:4-6) Dikabu dioso batona kuyindula bidia binkaka biba ku Ngipiti. Mu kibila akiokio, Mose wutona kukuazuka, ayi wuyindula kuvanga dioso diambu muingi ku bavana zimbizi. Vayi kasa zaba ko buidi bu kuvangila mawu.—Zinta. 11:13, 14.
5-6. Mbi tulenda longuka mu phila batu bankaka bavukumunina basi Isaeli?
5 Batu bakhambu ba basi Isaeli basa kuangalala ko mu biuma Yave kaba kuba vananga, ayi basi Isaeli mvawu batona kuyindula dedi bawu. Befu mvitu tulenda vukumuka mu mayindu makhambu fuana ma batu bankaka, befu khambu kuangalala mu biuma ba tuvananga. Ayi mawu malenda monika befu kusikika thalu mu mambu tubika kumbusa voti kumona nsoki biuma batu bankaka badi. Vayi tuala ba mayangi befu kukuangalala mu biuma tuidi mu kutadila mbakulu’itu.
6 Basi Isaeli khanu bayindula mu mambu Yave katuba ti ba kuvitila ku ntoto baba kanikisa, Yave wala bavana biuma biwombo bimboti kubika kuandi mu thangu baviokisa ku thandu. Bobuawu mvandi tubika sikika thalu mu biuma tukhambu baka mu nza ayiyi, vayi tufueti sikika thalu mu biuma Yave kankanikisa ku tuvana mu nza yimona. Mvandi tulenda yindula mu minsua mi Kibibila milenda tusadisa kubuela lufiatu luitu mu Yave.
7. Kibila mbi tufueti bela lufiatu ti Yave wunkuiza tusadisa?
7 Ḿba kheti bobo ngiewu wukhidi kuyikuvusa, kibila mbi Yave kayuvudila kiuvu akiki: ‘Bukiedika ti koko ku Yave kuidi beni kukhufi muingi kusadisa?’ Ḿba Yave waba tomba kusadisa Mose kuyindula, kubika to mu mangolo mandi vayi mvandi mu mambu kalenda nunga kuvanga. Yave wumonisa ti kalenda nunga kusadisa dikabu diandi voso kua vama balenda ba. (Minku. 136:11, 12) Diawu bo tumviokila mu ziphasi tubika ba divuda mu lusalusu lu Yave.—Minku. 138:6, 7.
8. Mbi bilenda tusadisa kubika vutukila nzimbala basi Isaeli bavanga ku thandu? (Tala mvandi fikula.)
8 Yave wuvanga mambu kakanikisa mu kuvana zimbizi kuidi dikabu. Basi Isaeli basa tonda ko Yave mu mangitukulu amomo. Bawu batona kukunga zimbisi kuvioka kitesu baba tomba. Mu kibila akiokio Yave wufuema ayi wuba fundisa. (Zinta. 11:31-34) Kifuani akiokio kitulonga tuba keba keba muingi tubika tomba biuma biwombo. Kuba kuandi bisina voti biphumbulu, vantombulu befu boso “kuyidika kiuka ku diyilu” mu kukuna kikundi kingolo na Yave ayi Yesu. (Mat. 6:19, 20; Luk. 16:9) Befu kuvanga mawu tulenda ba lufiatu ti Yave wala tuvana biuma tuntomba.
Ku thandu mayindu mbi bawombo baba ayi mbi tulenda longuka? (tala lutangu 8)
9. Lufiatu mbi tufeti ba mu Yave?
9 Yave wunsadisanga dikabu diandi bubu. Mawu masinsundula ko ti tuala baka biuma bioso tuntomba ayi ti tulendi khambu ko ki kudia.b Yave kalasa tukuekula ko. Tulenda fuanikisa mawu mu kufiongunina ziphila wadi tulenda monisina lufiatu luitu mu lusalusu lu Yave; (1) Bo tunkuazuka matedi zimbongo ayi (2) bo tunkuazuka mu mambu mankuiza kuntuala.
BO TUNKUAZUKA MATEDI ZIMBONGO
10. Mambu mbi maphasi tulenda viokila?
10 Bo tukue fikamanga kutsuka nza ayiyi tulenda ba lufiatu ti mambu ma kukhambu ku zimbongo mankuiza buelama. Mambu ma pulitika, mimvita, bivuka voti bimbefu, ayi kubotula batu mu bisalu malenda nata batu kukuazuka beni voti kuzimbisa biuma badi. Ḿba tulenda baka kisalu kilenda tuvanga kutatuka dikanda ditu, muingi tununga kudukisa zitsatu ziawu. Mbi bilenda tusadisa kubaka makani mammonisa ti tumfiatilanga mu Yave?
11. Mbi bilenda kusadisa kununga mambu ma kukhambu ku zimbongo? (Luka 12:29-31)
11 Diambu ditheti tufueti vanga didi, kuzabikisa Yave mambu ma tukuazula. (Zinga. 16:3) Ndinda kakuvana nduenga yintombulu muingi wubaka makani mamboti, ayi wuba wuvumbama muingi wubika kuazukila ngolo mu mambu wumviokila. (Tanga Luka 12:29-31.) Ndinda lusalusu muingi ka kusadisa wuyangalala mu biuma widi. (1 Ti. 6:7, 8) Fiongunina buidi bu kunungina mambu ma kukhambu ku zimbongo. Bawombo babaka ndandu mu malongi madi mu jw.org mantubila mambu amomo.
12. Biuvu mbi bilenda sadisa baklistu kubaka makani, malenda sadisa dikanda diawu?
12 Bankaka bankikininanga kisalu kilenda kuba vanga kuba kinanu ki dikanda diawu. Kuvanga mawu yisi ko mbonoso yi nduenga. Ava kuvitika ntindu kisalu akiokio bika to kutadila zimbongo wunkuiza baka vayi mvandi kikundi kiaku na Yave. (Luk. 14:28) Wukiyuvusa: ‘Buidi dikuela diama dinkuiza bela minu kuba kinanu ki nkazi’ama voti nnuni’ama? Bukiedika ti yinkuiza tatamana kulandakananga zikhutukunu zioso ayi yinkuiza ba kifuza mu kisalu ki kusamuna?’ Boti widi bana, wukiyuvusa: ‘Buidi yinkuiza yonzudila bana bama mu thuadusulu yi Yave boti yisi ko yawu va kimueka?’ (Efe. 6:4) Zingila mu zithuadusulu zi Nzambi kubika ti, mu kutadila basi dikanda diaku, bakundi baku bakhambu landakananga minsua mi Kibibila.c Tony, wunkalanga ku Asia Ocidental, khumbu ziwombo wubaka luaku lu kue sala kutsi yinkaka, vayi bo kasambila matedi mambu amomo, nandi wubaka makani ma kumanga kue sala ku kinanu. Nandi ayi nkazi’andi batona kuyindula mu ziphila balenda natina luzingu lu khambu kikhafi. Mu kuyindula mambu kaviokila, Tony wutuba: “Yibaka luaku lu kusadisa batu bawombo kuzaba Yave ayi bana bitu badi beni mu mayangi mu kuzaba kiedika. Dikanda diama dilonguka kuzingila mu nsua widi mu Matai 6:33, wummonisa ti Yave wala tukeba.”
BO TUNKUAZUKA MU MAMBU MANKUIZA KUNTUALA
13. Mambu mbi tulenda vanga malenda tusadisa kununga kudukisa zitsatu zitu bo tuela nuna?
13 Lufiatu luitu mu Yave mvandi lulenda thoto bo tunyindula buidi buala bela luzingu luitu bo tuala nuna. Kibibila ki tukindisa tusala muingi tubakila ndandu mu kisalu kitu mu bilumbu binkuiza kuntuala. (Zinga. 6:6-11) Disi ko diambu dimbi kuvanga mawu boti tuidi mbakulu yi kulunda zimbongo muingi kusadila ziawu mu bilumbu binkuiza. Zimbongo zilenda vana lukiebu. (Mpovi 7:12) Vayi tufueti ba keba keba muingi tubika luta sikika mayindu mitu mu kutomba biuma biwombo mu luzingu.
14. Kibila mbi tufueti yindulanga mu Ebeleo 13:5 bo tunkuazuka mu mambu mankuiza kuntuala?
14 Yesu wulubula ntambu wu kutomba zimbongo ziwombo vayi mu khambu ba busina “va mesu ma Nzambi.” (Luk. 12:16-21) Vasi ko mutu kalenda zaba mambu mala monika yono. (Zinga. 23:4, 5; Tia. 4:13-15) Befu boso tumviokilanga mu mambu mawombo maphasi. Yesu wutuba ti tufueti ba bakubama muingi kubika biabioso ayi kuba nlandikini’andi. (Luk. 14:33) Baklistu ku Yuda babika biabioso mu mayangi. (Ebe. 10:34) Mu bilumbu bitu, zikhomba ziwombo babika bisalu ayi biuma biawu, kibila babasa tomba ko kukota mu mambu ma pulitika. (Nzai. 13:16, 17) Mbi bi basadisa? Kuba lufiatu mu lukanu lu Yave luntuba: “Minu Yalasa kubika ko ayi yalasa kukuekula ko.” (Tanga Ebeleo 13:5.) Tumvanganga mamoso tunnunga muingi tuba bakubama mu mambu mankuiza kuntuala. Vayi bo mambu ma kinzimbukila mammonika, tumfiatilanga mu Yave.
15. Mayindu mbi mafuana matata badi baklistu bafueti ba matedi bana bawu? (Tala mvandi foto.)
15 Mu bikhulu binkaka, bakuela bambutanga bana muingi “baba sadisa bo bala nuna”. Kibibila kintuba ti matata bafueti dukisa zitsatu zi bana bawu. (2 Ko. 12:14) Tuzebi ti matata bo bala nuna bala tomba lusalusu, ayi bana bawombo bambanga mu mayangi kusadisa matata mawu mu thangu ayoyo. (1 Ti. 5:4) Vayi matata badi Baklistu bazebi ti mayangi mawu mayizilanga ko mu kukonzula bana bala ku basadisa bo bala nuna. Vayi mayangi mawu mankuizilanga, mu kusadisa bana bawu kusadila Yave.—3 Yoa. 4.
Bakuela badi baklistu bakuikama, mu nduenga banyindulanga mu minsua mi Kibibila muingi babaka makani matedi bilumbu binkuiza. (Tala lutangu 15)d
16. Buidi matata balenda kubikila bana bawu muingi banunga kuyizingisa? (Efeso 4:28)
16 Mu kifuani kiaku longa bana baku bafiatila mu Yave, muingi banunga kudukisa zitsatu ziawu mu bilumbu binkuiza kuntuala. Bo wunsadisa bana baku kulongula kukieba zitsatu ziawu kuntuala, wuba monisa ti ngie wumfiatilanga mu Yave. Bo bakhidi matoko basadisa kumona nkinza wu kusala. (Zinga. 29:21; tanga Efeso 4:28) Bo bakue yonzukanga, basadisa bavanga mamoso balenda nunga mu kikola. Matata badi baklistu bafueti sadila minsua mi Kibibila, muingi kusadisa bana bawu kubaka makani matedi buidi bu kusadila mambu banlonguka mu kikola, malenda kuba sadisa kudukisa zitsatu ziawu mu bilumbu binkuiza ayi kutatamana kukivana mu kisalu ki Yave.
17. Lufiatu mbi tufueti ba?
17 Bisadi bi Yave badi lufiatu ti Yave wunkuiza basadisa kudukisa zitsatu ziawu. Bo tukue fikamanga kutsuka nza ayiyi lufiatu luitu mu Yave luala thoto. Moso kuandi mambu malenda monika, makani mitu mafueti ba, kutatamana kufiatila mu Yave. Bukiedika, Yave widi wukubama muingi kutusadisa.
NKUNGA 150 Tomba Yave Muingi Wuvuka
a Tala “Biuvu Bi Mintangi” mu Kibanga ki Nsungi ki ngonda Yikumi 2023.
b Tala “Biuvu Bi Mintangi” mu Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 15 ngonda Yivua, 2014.
c Tala mu Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 15 ngonda Yinna mvu 2014 kidi ntu diambu: “Ninguém Pode Servir A Dois Senhores.”
d MAMBU MADI MU FOTO: Bakuela badi baklistu bakuikama, badi mu kukoluka mu telefone na muan’awu wunkietu wunsala na nnuni’andi mu kisalu ki kutunga.