DILONGI 31
NKUNGA 111 Mambu ma Tuvananga Mayangi
Ngie “Wunkuangalalanga mu Biuma Widi”?
“Minu yilonguka kukuangalalanga boso kua bubela mambu yidi mu kuviokila.”—FIL. 4:11.
MAMBU TUANLONGUKA
Tuemmona buidi kukuangalala mu biuma tuidi, kulenda tusadisila kuvutula matondo, kukikulula, ayi kutsikika thalu mu bilumbu binkuiza kuntuala.
1. Mbi binsundula kukuangalala mu biuma tuidi?
NGIE wunkuangalalanga mu buima widi? Mutu wunkuangalalanga mu biuma kadi widi mutu wu mayangi, widi ndembama ayi wuntsikikanga thalu’andi mu mambu mamboti kadi. Nandi kadasukanga ko mu mambu kakambu baka. Vayi mawu masinsundala ko ti, didi diambu diluelu kukuangalala mu biuma tuidi. Dedi, mu kuba baklistu bakotuka, tuntombanga luaku muingi kubuela kukivana mu kisalu ki Yave. (Lom. 12:1; 1 Ti. 3:1) Mvandi, mutu wunkuangalalanga mu biuma kadi, kazimbisanga ko mayangi mandi, kheti kasintambula ko biyeku kantomba.
2. Mambu mbi malenda monika befu kukhambu kuangalala mu biuma tuidi?
2 Kukhambu kuangalala mu biuma tuidi kuntuadisanga ziphasi. Mutu wukhambu kuangalala mu biuma kadi kalenda vitika kusala bilokola biwombo muingi kubaka biuma biwombo bi kinsuni. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti, baklistu bankaka bamana kuiba zimbongo, voti biuma binkaka baba tomba. Ḿba bawu bayindula: ‘Minu yifueti baka biuma abibi,’ ‘yaba telimina mimvu miwombo voti yala vutula zimbongo beni bo yala baka thangu.’ Vayi Yave wunlendanga ziphila zioso zi kukuiba. (Zinga. 30:9) Zikhomba zinkaka bayiza bua mu kiunda, mu kibila ki kukhambu tambula biyeku baba tomba ayi babika kubue sadila Yave. (Nga. 6:9) Buidi mutu wunsadilanga Yave kalenda bua mu mambu amomo? Mawu malenda monika na kubika kukuangalala mu biuma kadi.
3. Malongi mbi tulenda longuka mu buku yi Filipi 4:11, 12?
3 Befu boso tulenda nunga kukuangalala mu biuma tuidi. Mvuala Polo wusonika ti nandi, ‘wulonguka kukuangalalanga boso kua bubela mu mambu kadi mu kuviokila.’ (Tanga Filipi 4:11, 12.) Nandi wusonika mambu amomo bo kaba mu buloku. Kheti bobo, nandi wutatamana mu mayangi kibila wulonguka kukuangalala mu biuma kaba. Kifuani ki Polo kilenda tusadisa kukuangalala mu biuma tuidi. Vayi khadulu ayoyo yiyizilanga ko mu kinzimbukulu. Tufueti vanga mangolo muingi tukuna yawu. Buidi? Ndoku’anu tumona zikhadulu zilenda tusadisa kukuangalala mu biuma tuidi.
VUTULANGA MATONDO
4. Buidi kuvutulanga matondo kulenda tusadisila kukuangalala mu biuma tuidi? (1 Tesalonika 5:18)
4 Mutu wumvutulanga matondo wunkuangalalanga mu biuma kadi. (Tanga 1 Tesalonika 5:18.) Dedi, befu kuvutula matondo mu biuma tuidi, tuisinkuiza kuazuka ko mu biuma tuntomba kubaka. Bo tunkuangalala mu biyeku tuidi mu kimvuka ki Yave, tunluta kukivana muingi kuvanga malutidi mu kitesu kitu, ayi tuyazukanga ko mu biyeku tukhambu baka. Diawu Kibibila kitukindisa muingi tuvutulanga matondo. Kuvanga mawu kulenda tusadisa kubaka “ndembama yi Nzambi yilutidi diela dioso.”—Fil. 4:6, 7.
5. Bibila mbi basi Isaeli baba muingi kuvula matondo? (Tala mvandi fikula.)
5 Mona mambu mamonikina basi Isaeli. Khumbu ziwombo bawu bayunguta vantuala Yave mu kibila ki bidia bakhuku kudia ku Ngipiti. (Zinta. 11:4-6) Bukiedika, luzingu luawu lusa ba ko lumboti ku thandu. Vayi khanu mbi bibasadisa kukuangalala? Khanu bawu bavutula matondo kuidi Yave mu mambu moso kaba kuba vangilanga. Ku Ngipiti, bawu batovuka beni mu kivika, vayi Yave wuba vukisa mu mioko mi zimbeni ziawu. Bo basi Isaeli bakulu ku buvika ku Ngipiti, bawu banata kiuka kioso dedi, wola, palata ayi bikhutu. (Esodu 12:35, 36) Bo basi Ngipiti baba ku balandakana mu ḿbu wubenga muingi kuba vonda, Yave wuvanga mangitukulu ma kukabula ḿbu wubenga muingi bawu bavioka. Ayi bo baba ku thandu, Yave wuba dikila mu ku bavana maná. Vayi kibila mbi basi Isaeli baba nyunguta? Kibila bawu babasa kuangalalanga ko mu biuma baba ayi basa vutula ko matondo kuidi Yave mu biuma kaba kuba vananga.
Kibila mbi basi Isaeli bayungutila? (Tala lutangu 5)
6. Mambu mbi malenda tusadisa kuvutulanga matondo?
6 Mbi bilenda tusadisa kuvutulanga matondo? Ditheti, botula thangu kadika kilumbu, muingi kuyindula mu biuma bimboti bio wunzolanga. Ngie wulenda sonika mambu muadi voti matatu wulenda vutula matondo. (Manio. 3:22, 23) Dimmuadi, tondanga bankaka. Tuamanga ntuala muingi kutonda mu mambu mamboti bankaka ba kuvangilanga. Ayi bulutidi, tondanga Yave. (Minku. 75:1) Dintatu, vanga bukundi na batu banzolanga kuvutula matondo. Kuvutula matondo kunkindisanga bankaka. (Deute. 1:26-28; 2 Ti. 3:1, 2, 5) Befu kuvutulanga matondo, tuisinkuiza tuadusu ko mu mayindu ma kukhambu kuangalala mu biuma tuidi.
7. Mbi bisadisa yaya Aci kuvutulanga matondo, ayi ndandu mbi kabaka?
7 Mona mambu mamonikina yaya Aci, wunkalanga ku Indonesia. Nandi wutuba: “Mu thangu COVID-19, yitona kudedikisa kisalu kiama kuidi Yave na mambu zikhomba mu kimvuka babe vanganga. Mu kibila akiokio, yiyiza ba mu kiunda.” (Nga. 6:4) Mbi binsadisa kubalula mayindu mandi? Nandi wubue tuba: “Yitona kuyindula mu lusakumunu loso Yave ka kuphananga kadika kilumbu, ayi mu biuma bimboti yimbakanga mu kuba mu khati kimvuka kiandi. Bosi yitonda Yave mu mawu. Bo yivanga mawu, mayangi mami mavutuka.” Boti Ngie wumbanga mayindu makhambu fuana ma kutatisanga, buidi wummuena kulandakana mambu khomba ayoyo ka bevanga?
TATAMANA KUKIKULULA
8. Mu ntambu mbi Baruque kabua?
8 Baruque wuba nsadisi wu ḿbikudi Yelemia. Nandi wuba kiyeku kinkinza ki kusadisa Yelemia mu thangu kabe zabikisa zitsangu zi lufundusu kuidi dikabu di Isaeli. Vayi mu mua thangu, Baruque wudekula kifuza kaba mu kisalu ki Yave. Nandi wubika kubue tsikika thalu mu kisalu ki Yave, ayi wubua mu ntambu wu kutomba biuma biwombo. Diawu mu nzila Yelemia Yave wukamba Baruque: ‘Ngie widi mu kutomba kubaka biuma biwombo, bika kutomba biuma abiobio.’ (Yele. 45:3-5) Mu bikuma binkaka Yave waba tomba kutuba: Tsikika mayindu maku mu biuma widi. Baruque wukikinina tsembolo ayi wubaka lunungu lu Yave.
9. Dedi bumonisina 1 Kolintu 4:6, 7, mbi bilenda tusadisa kukikulula? (Tala mvandi zifoto.)
9 Thangu zinkaka, khomba mueka kalenda yindula ti widi wufuana muingi kutambula kiyeku kibila widi wupisuka mu kuvanga mambu mawombo.—Vayi khomba wunkaka kalenda tambula kiyeku kio nandi kantomba kubaka. Mbi bilenda sadisa khomba ayoyo kuba mayindu mafuana? Nandi kalenda tanga mambu mvuala Polo kasonika mu 1 Kolintu 4:6, 7. (Tanga.) Vayi biyeku bioso tuntambulanga yidi mbonosono yi mamboti malutidi ma Yave tukhambu fuana mu tambula.—Lom. 12:3, 6; Efe. 2:8, 9.
Kioso kiyeku tuntambula yidi mbonosono yi mamboti malutidi ma Yave tukhambu fuana mu tambula (Tala lutangu 9)b
10. Mbi bilenda kutusadisa kukikulula?
10 Kifuani Yesu ka tubikila kilenda tusadisa kukikulula. Mona mambu mamonika va builu kasukula malu ma bapostolo bandi. Mvuala Yoane wusonika: “Yesu wuzaba ti [1] Tata wuyekula biuma bioso mu mioko miandi ayi [2] kuidi Nzambi kafumina ayi [3] waba kuenda kuidi Nzambi, . . . Nandi wutona kusukula malu ma minlandikini miandi.” (Yoa. 13:3-5) Yesu wuba nsua muingi bansukula malu mandi. Vayi bo kaba va ntoto ni khumbu mueka wumonisa ti wuba wufuana muingi kuba luzingu lumboti. (Luk. 9:58) Nandi waba kukikululanga ayi wuyangalala mu biuma kaba. Mu phila ayoyo wu tubikila kifuani kimboti muingi tulandakana.—Yoa. 13:15.
11. Buidi kukikulula kusadisila yaya Dennis kukuangalala mu biuma kaba?
11 Yaya Dennis, wunkalanga ku Holanda, wumvanga mangolo ma kulandakana kifuani ki Yesu. Nandi wutuba: “Khumbu zinkaka dimbanga diambu diphasi kukikulula ayi kukuangalala mu biuma yidi, bulutidi bo bankaka bantambula biyeku yintomba. Bo mawu mammonikanga yinbuela longukanga matedi khadulu yi kukikulula mu kusadila JW Library®. Minu yinsolanga bilongulu bintubila matedi kukikulula, ayi yintulanga wawu vama yilenda fika mona muingi ku matanga. Mvandi yintulanga mu telefone’ama malongi mawombo masueku mu fono mantubila matedi kukikulula ayi khumbu ziwombo yinkuwanga malongi beni.a Mawu ma kutsadisanga kuvisa ti tumvanganga mambu moso, muingi kuzitisa Yave bika befu veka.” Kadika mutu mu befu widi kiyeku ki luvalu mu kimvuka ki Yave. Ngie kutona kuba mayindu makhambu fuana, ayi kukhambu kuangalala mu biuma widi, vanga dioso diambu muingi kukuna khadulu yi kukikulula. Mawu mankuiza kindisa kikundi kiaku na Yave ayi ku kusadisa kuba mu mayangi.—Tia. 4:6, 8.
TSIKIKA THALU MU KIVUVU WIDI
12. Kivuvu mbi tuidi ki tusadisanga kukuangalala? (Yesaya 65:21-25)
12 Tunkuangalalanga beni bo tunyindula phila luzingu luitu luala bela kuntuala. Mambu Yave katuba mu nzila ḿbikudi Yesaya mammonisa ti bubu luzingu luitu luisi ko lumboti vayi mu bilumbu binkuiza kuntuala, nandi wala ludika mambu moso. (Tanga Yesaya 65:21-25.) Tuala zingila mu nsika mu zinzo zimboti. Tuala vanga bisalu bilenda kutuvana mayangi ayi tuala dia bidia biwombo bimboti. Tualasa kuazuka ko voti kumona boma. (Yesa. 32:17, 18; Yehe. 34:25) Bukiedika, luzingu lumboti tuidi mu kutelimina.
13. Mu mambu mbi tufueti tsikika thalu’itu?
13 Mu bilumbu abibi, tufueti luta tsikika thalu mu kivuvu tuidi. Kibila mbi? Kibila tuidi mu kuzingila mu “bilumbu bitsuka” ayi tumviokilanga mu “mambu maphasi.” (2 Ti. 3:1) Kadika kilumbu, Yave wutusadisanga kukindama mu kutuvana tuadusulu, mangolo ayi lusalusu tuntomba. (Minku. 145:14) Ayi mvandi, kivuvu kitu ki tusadisanga kuba basikama bo tumviokilanga mu ziphasi. Ḿba Ngie wummonanga phasi kudukisa zitsatu zi kinsuni zi dikanda diaku. Bukiedika ti mambu amomo mala tatamana? Ndamba. Yave wukanikisa kutuvana biuma bioso tuntomba mu nza yimona. (Minku. 9:18; 72:12-14) Ḿba ngie widi mu kuviokila mu mambu maphasi dedi, kiunda kingolo voti mambu mankaka ma kutula nkaku. Vayi mambu amomo malasa tatamana ko. Nzambi wukanikisa ti, wala manisa bimbevu ayi lufua—mu nza yimona. (Nzai. 21:3, 4) Kivuvu akiokio ki tusadisanga kuba mu mayangi, kheti bubu tumviokilanga mu mambu makhambulu masonga, mu bimbevu voti mu mambu mankaka. Kibila mbi? Kibila ziphasi tuidi mu kuviokila zidi to mu “mua thangu,” vayi lusakumunu tuala tambula mu nza yimona luala kadidila.—2 Ko. 4:17, 18.
14. Buidi tulenda kindisila kivuvu kitu?
14 Kivuvu nkinza beni kidi, muingi tutatamana kukuangalala mu biuma tuidi. Buidi tulenda kindisila kivuvu kitu? Vantombulu kuvanga dioso diambu muingi kivuvu kitu kiba kisikama. Befu kutona kukuazuka matedi zimbongo, tulenda yindula bo tuala zingila mu nza yimona, nza yo kualasa tombulu ko kubaka zimbongo, kufuta zipholo ayi mambu mankaka. Boti tunkuazuka matedi kiyeku tuntomba kubaka, tulenda yindula kusadila Yave mu luzingu luitu loso bo tuala ba bavedila. (1 Ti. 6:19) Ḿba va thonono tulenda mona phasi kutsikika mayindu mu kivuvu kitu mu bilumbu binkuiza. Vayi, bo tumvanga mangolo ma kutsikika talu’itu mu zikhanu zi Yave, malembe malembe tualasa bue mona ko phasi kukiyindula mu nza yimona.
15. Mbi ngie belonguka mu kifuani ki yaya Christa?
15 Mona buidi kivuvu kisadisila yaya Christa, nkazi wu yaya Dennis, tuma tubila kumbusa. Nandi wutuba: “Yidi mbela yimueka yi kuphanganga kudiata mu dikalu di bikata. Ayi nduka kilumbu kioso yimbanga va kika ayi yimmonanga khienzu kadika kilumbu. Mfelimi’ami wukhamba ti yisinkuiza beluka ko. Ayi muna thangu minu yiyindula: ‘Nandi wummona bilumbu binkuiza kuntuala mu phila yiviakana.’ Vayi minu yintsikikanga thalu mu kivuvu kiama ki kuphananga ndembama. Bubu kheti vantombulu yiviokila mu mambu ma phasi mu nza ayiyi, vayi mu bilumbu binkuiza yala baka luzingu lu mayangi.”
‘BABOSO BANTOMBANGA YAVE BALASA KHAMBU KO NI KIUMA’
16. Kibila mbi Ntinu Davidi katubila ti ‘baboso bantombanga Yave balasa khambu ko ni kiuma’?
16 Kheti tuidi bisadi bi Yave ayi tunkuangalalanga mu biuma tuidi, tunkuiza viokila mu mambu mawombo maphasi. Ntinu Davidi wumona bana bandi batatu kufua. Bamvunina mambu, bamvakula kuidi nkundi’andi wufikama ayi waba kuetinanga mu mimvu miwombo muingi babika kumvonda. Vayi kheti bo kaba viokila mu mambu amomo maphasi nandi wutuba: ‘Baboso bantombanga Yave balasa khambu ko ni kiuma kimboti.’ (Minku. 34:9, 10) Kibila mbi nandi katubila mawu? Kibila kheti mu kuba dikabu di Yave, tulendi vingila ko kuzingila mu mayangi mu nza ayiyi, vayi tuidi lufiatu ti kualasa khambu ko biuma bintombulu muingi tuzinga. (Minku. 145:16) Tulenda ba lufiatu ti Yave wunkuiza tusadisa mu mambu moso maphasi. Mambu amomo ma tusadisanga kukuangalala mu biuma tuidi.
17. Kibila mbi ngie wuntomba kukuangalala mu biuma widi?
17 Yave wuntomba muingi tuba mu mayangi. (Minku. 131:1, 2) Diawu tufueti vanga mangolo muingi tuyangalala mu biuma tuidi. Befu kutatamana kuvutulanga matondo, kukikulula ayi kutsikika thalu mu kivuvu tuidi tulenda tuba: ‘Bukiedika, yidi mutu wu mayangi.’—Minku. 16:5, 6.
NKUNGA 118 “Yave Wutubuela Kiminu”
a Dedi, landakana mu jw.org video yi mbuongimini va meni Jehovah Cares for the Humble yintuba: O ogulho Vem Antes da Queda.
b MAMBU MADI MU ZIFOTO va : Khomba mueka widi mu kuludika bisalu ku beteli, khomba mueka yinkietu widi mu kuvana mvutu mu lukutukunu lu divula mu mbembu yi mababa ayi khomba mueka wumvanga dilongi di baboso.