DILONGI 44
NKUNGA 138 Kitoku ki Minlengi mi Phembi
Tulenda Tatamana mu Mayangi Kheti mu Bununu
‘ Kheti mu bununu, bawu bala vana mimbutu.’—MINKU. 92:14.
MAMBU TUANLONGUKA
Tuemmona kibila mbi zikhomba zima nuna balenda tatamana kuba mu mayangi ayi mbi binkuiza basadisa kuvanga mawu.
1-2. Buidi Yave kantadilanga bisadi biandi bikuikama bima nuna? (Minkunga 92:12-14; Tala mvandi foto levista.)
MU NZA yimvimba batu badi mayindu maviakana matedi bununu. Dedi, yindula kifuani akiki: Ngie wuntebukila moyo kilumbu kitheti kimena minlengi miphembi ku ntu’aku? Boti wuzaba mawu, ḿba ngie waba tomba kuvuka miawu muingi bankaka babika kumona. Vayi kheti bobo, miawu mintatamana kumena. Kifuani akiokio kimmonisa ti tulendi tula ko nkaku muingi tubika kununa.
2 Yave wuntadilanga bisadi biandi bima nuna mu phila yifuana. (Zinga. 16:31) Nandi wuba dedikisanga banga nti wumvananga mimbutu mimboti. (Tanga Minkunga 92:12-14.) Kibila mbi kasadila kifuani akiokio? Kibila vadi minti miwombo minzinganga mimvu miwombo ayi mikhidi butanga mimbutu miwombo. Dedi ku Japão, kuidi nti mueka wunzinga kuvioka kiveve di mimvu. Dedi minti amiomio, zikhomba zikuikama zima nuna badi luvalu va meso ma Yave. Nandi wumvuanga nkinza zikhadulu ziawu zimboti, dedi kukindama ayi lukuikumunu luawu mu mimvu mioso amiomio mu kisalu kiandi.
Dedi minti mimbutanga mimbutu kheti mu mimvu miwombo, zikhomba zitu zi kuikama zima nuna, bakhidi buta mimbutu mi kiphevi (Tala lutangu 2)
3. Vana kifuani kimmonisa phila Yave kasadila bisadi biandi bima nuna muingi kudukisa luzolo luandi.
3 Bununu budekulanga ko luvalu lu mutu va mesu ma Yave.a Khumbu ziwombo, Yave wusadila batu bama nuna muingi kudukisa luzolo luandi. Dedi mu bununu bu Sara, Yave wunkamba ti wunkuiza buta muana ayi mu nkuna muana beni muawu muala kuizila Messia. (Ngene. 17:15-19) Yave wusola Mose mu bununu buandi muingi kukula basi Isaeli ku Ngipiti ayi kuba tuadisa. (Mba 7:6, 7) Ayi mvandi Yave wutuadisa mvuala Yoane kasonika zibuku zi tanu zi Kibibila.
4. Dedi bummonisina Zingana 15:15, mbi bilenda sadisa zikhomba zima nuna kukindama mu ziphasi zi bununu? (Tala mvandi foto.)
4 Zikhomba zima nuna bamviokilanga mu mambu mawombo maphasi. Khomba mueka wunkietu wutuba: “Kununa disi ko diambu diluelu.” Vayi kutatamana mu mayangi kulenda sadisa zikhomba zima nuna kununga ziphasi zi bununu.b (Tanga Zingana 15:15.) Mu dilongi adidi, tuemmona mambu zikhomba zima nuna balenda vanga muingi batatamana kuba mu mayangi. Mvandi tuemmona buidi bankaka mu kimvuka balenda sadisa zikhomba zima nuna. Vayi theti, tuemmona kibila mbi dilenda bela diambu diphasi kutatamana mu mayangi bo tunnuna.
Kutatamana mu mayangi kulenda sadisa zikhomba zima nuna kununga ziphasi zi bununu (Tala lutangu 4)
KUNUNA KULENDA DEKULA MAYANGI MITU
5. Mbi bilenda vanga zikhomba zima nuna kuba mu kiunda?
5 Mambu mbi malenda ku kutuadisa kiunda? Ḿba ngie widi mu kiunda mu mambu wulendi bue nunga ko kuvanga. Boti wunyindulanga mu thangu wuba ditoko ayi buvinya bumboti. (Mpovi 7:10) Dedi, khomba mueka bantedilanga Rubi wutuba: “Mu kibila ki khienzu mu nyintu, yimmonanga phasi kuvuata bikhutu ayi yinunganga ko kuvanga kheti bisalu biluelu.” Yaya Harold, waba sadilanga ku Beteli wutuba: “Khumbu zinkaka yimbanga beni mu nganzi, kibila yinunganga ko kuvanga mambu yaba vanganga. Minu yaba tianga beni kuta bola vayi bubu yisiedi ko mangolo ma kuvanga mawu.”
6. (a) Mambu mbi mankaka mantuadisanga kiunda kuidi zikhomba zima nuna? (b) Mbi bilenda sadisa zikhomba zima nuna kuzaba boti bafueti diatisa dikalu voti ndamba? (Tala dilongi dintuba “Yifueti Bika Kubue Diatisanga Dikalu?” mu levista ayiyi)
6 Ngie wulenda ba mu kiunda mu kuzaba ti wunkuiza tomba lusalusu lu bankaka. Bukiedika, ngie wunkuiza tomba lusalusu lu mutu wunkaka, voti lu wumueka mu bana baku. Ḿba ngie widi mu kiunda kibila wusiedi ko buvinya bumboti, voti wisimmona ko buboti muingi kukuenda ngie veka voso vama wutidi, voti kudiatisa dikalu. Mambu amomo mantuadisanga beni kiunda. Vayi buboti beni kuyindula ti Yave wu tuvuanga nkinza kheti khumbu zinkaka vankuiza tombulu bankaka ba tukeba. Tulenda ba lufiatu ti Yave wunluta vuanga nkinza kimutu kitu ki khati.—1 Samu. 16:7.
7. Mbi bilenda sadisa zikhomba zitu zima nuna kununga kiunda mu khambu mona tsukulu yi nza ayiyi?
7 Ḿba ngie wulenda ba mu kiunda mu khambu mona tsukulu yi nza ayiyi. Boti buawu, mbi binkuiza kusadisa? Tebuka moyo ti Yave widi mu kuvibidila muingi kubunga nza ayiyi yiwebi mambi. (Yesa. 30:18) Vayi, mvibudulu’andi widi mu kuvana luaku kuidi bivevi na bivevi bi batu muingi banzaba ayi kunsadila. (2 Pet. 3:9) Diawu ngie kuba mu kiunda mu kibila ki mambu amomo, yindula mu batu bankuiza baka ndandu mu mvibudulu wu Yave ava tsukulu yi nza ayiyi yiza, kubunda mvandi basi dikanda diaku.
8. Buidi kimbevu kintuadisanga ziphasi kuidi zikhomba zima nuna?
8 Kuba kuandi tuma nuna voti ndamba, bo tumviokila mu mambu maphasi, tulenda tuba mambu malenda ku tuvanga kunyongina kuntuala. (Nkt. 7:7; Tia. 3:2) Dedi, bo Yobi kaba viokila mu mambu maphasi nandi wutuba mambu makhambu fuana. (Yobi 6:1-3) Mu thangu bambela, zikhomba zima nuna balenda tuba mambu makhambu fuana. Vayi bawu balendi sadila ko luaku alolo muingi kuvanga mambu makhambu fuana. Vayi ba kuvisa ti ba benyongisa ntima wu mutu wunkaka mu kutuba mambu makhambu fuana, bafueti dinda nlemvu.—Mat. 5:23, 24.
BUIDI ZIKHOMBA ZIMA NUNA BALENDA TATAMANA MU MAYANGI?
Buidi wulenda tatiminina mu mayangi kheti mu ziphasi zi bununu? (Tala lutangu 9-13)
9. Kibila mbi ngie fueti vitikanga lusalusu lu bankaka? (Tala mvandi foto)
9 Vitika lusalusu lu bankaka. (Nga. 6:2) Va thonono, ngie wulenda mona phasi kuvanga mawu. Khomba mueka wunkietu bantedilanga Gretl wutuba: “Khumbu zinkaka yimmonanga beni phasi kuvitika lusalusu lu bankaka. Vavioka thangu yiwombo muingi yivisa ti yintomba lusalusu lu bankaka.” Ngie kuvitika lusalusu lu bankaka, wunkuiza bavana luaku muingi bamona mayangi mankuizilanga mu kusadisa bankaka. (Mav. 20:35) Ngie wunkuiza ba mu mayangi mu kumona ti bankaka ba kuzolanga ayi ba kuvuanga nkinza.
(Tala lutangu 9)
10. Kibila mbi zikhomba zima nuna bafueti vutulanga matondo? (Tala mvandi foto.)
10 Vutulanga Matondo. (Kolo. 3:15; 1 Te. 5:18) Tunzolanga bo bankaka ba tuvangilanga mambu mamboti. Vayi, befu ku vutulanga matondo, tunkuiza monisa kuidi bankaka ti, tu kuba vuanga nkinza. Yaya Leah, wunkiebanga zikhomba zima nuna ku Beteli, wutuba: “Wumueka mu zikhomba zima nuna wunsonikinanga mua nkanda muingi kuthonda mu lusalusu yi kumvananga. Yimbanga beni mu mayangi bo yintanga minkanda beni, kibila miawu mimmonisa ti nandi wumvuanga nkinza lusalusu luama.”
(Tala lutangu 10)
11. Buidi zikhomba zima nuna balenda sadisa bankaka? (Tala mvandi foto.)
11 Vanga mangolo muingi wusadisa bankaka. Ngie kubotula thangu muingi kusadisa bankaka, mawu mankuiza kusadisa kubika tsikika to thalu mu ziphasi ziaku veka. Diawu, tuama ntuala muingi wuzabikisa mambu wuzebi kuidi zikhomba zi matoko. Vana biuvu ayi yuwa mimvutu miawu. Wuba sadisa kumona ti kuzingila mu minsua mi Yave, kuntuadisanga mayangi mu luzingu. Bukiedika, ngie wunkuiza baka mayangi bo wunkindisa zikhomba zi matoko.—Minku. 71:18.
(Tala lutangu 11)
12. Dedi buntubila Yesaya 46:4, mbi Yave kakanikisa kuidi bisadi biandi bikuikama bima nuna? (Tala mvandi zifoto.)
12 Dinda Yave ka kuvana mangolo. Ngie kumona ti widi mu kuvonga mu kibila ki ziphasi zi bununu, ba lufiatu ti Yave wala kuvana mangolo muingi wukindama. (Yesa. 40:28) Buidi Yave kansadilanga mangolo mandi ma khambu sukanga? Phila yimueka yidi, mu kukindisa bisadi biandi bima nuna. (Yesa. 40:29-31) Nandi wukanikisa ti wunkuiza kusadisa. (Tanga Yesaya 46:4.) Bukiedika, Yave wundukisanga makani mandi moso. (Yosua 23:14; Yesa. 55:10, 11) Bo wunsambila, Yave kalenda kuvana lusalusu wuntomba muingi wununga. Ayi mawu mankuiza kutuadisa mayangi.
(Tala lutangu 12)
13. Dedi bummonisina 2 Kolintu 4:16-18, lufiatu mbi tufueti ba? (Tala mvandi foto.)
13 Ba lufiatu ti mambu maphasi malasa kadidila ko. Kutebuka moyo ti mambu moso maphasi mala mana, kulenda tusadisa kukindama. Kibibila kimmonisa ti, ziphasi zi bununu ayi bimbevu biala mana. (Yobi 33:25; Yesa. 33:24) Lukanu alolo lu Nzambi, lummonisa ti mambu mamboti tuntelimina mala monika mu bilumbu binkuiza. (Tanga 2 Kolintu 4:16-18.) Mbi bankaka balenda vanga muingi kusadisa zikhomba zima nuna?
(Tala lutangu 13)
BUIDI BANKAKA BALENDA SADISILA
14. Kibila mbi didi diambu dinkinza kuetalanga zikhomba zima nuna?
14 Tufueti kuetala zikhomba bama nuna ayi kuba telanga mu telefone. (Ebe. 13:16) Zikhomba zima nuna balenda kuyimuena buka batu bayekula. Khomba mueka bantedilanga Camille wunkalanga ku khati nzo wutuba: “Yimbanga ku khati nzo minu veka tona va meni nati va builu. Ayi mawu ma kuthuadisanga beni kiunda ayi nganzi.” Befu kuba kifu ki kuetalanga zikhomba zitu zima nuna, bawu bankuiza mona ti befu tu ku bavuanga nkinza ayi tu ku bazolanga. Ḿba khumbu zinkaka, befu tumbanga mayindu ma kuetala zikhomba zima nuna mu kimvuka kitu, vayi tununganga ko kuvanga mawu. Befu boso tuidi mawombo ma kuvanga, vayi mbi bilenda ku tusadisa kutsikika thalu mu mambu malutidi nkinza, dedi kuetala zikhomba zima nuna? (Fil. 1:10) Dilenda ba diambu dimboti kusonika mu kadernu kilumbu tuala kuetala zikhomba zima nuna, kuba fila mensagem voti kuba tela mu telefone.
15. Mbi zikhomba zi matoko balenda vanga va kimueka na zikhomba zima nuna?
15 Boti widi ditoko, ḿba wulenda kuazuka mu mambu zikhomba zima nuna bankuiza zola kukoluka. Vayi bika kuyindula ngolo, vanga mangolo muingi wuba bakundi bawu. (Zinga. 17:17) Ava lukutukunu lutona voti kutsuka, yoluka na zikhomba zima nuna. Ngie wulenda kuba kuvula matangu mbi ma Kibibila banluta zolanga. Ayi mvandi wulenda kuba tumisa muingi batala video yi JW Broadcasting® yi kadika ngonda. Mvandi, ngie wulenda kuba sadisa mu mambu bankuiza tomba. Dedi, wulenda ku basadisa muingi bakulula dilongi mu telefone. Khomba mueka wunkietu bantedilanga Carol wutuba: “Wukivana muingi kuvanga mambu wunzolanga va kimueka na zikhomba zima nuna. Kheti yima nuna, yinzolanga kubaka ndandu mu mambu ma luzingu. Yinzolanga ku kuenda ku zandu, kukangala nkadu ayi kubotula thangu muingi kutala bivangu.” Khomba mueka wunkietu bantedilanga Maira wutuba: “Wumueka mu bakundi bama weka 90 di mimvu. Tuidi disuasana di 57 di mimvu. Bilumbu binkaka yinzimbakananga mawu kibila tuntianga kuvanga mambu mawombo va kimueka. Ayi bo tumviokila mu mambu maphasi, befu tuyikindisananga.”
16. Kibila mbi didi diambu dimboti kukuendanga na zikhomba zima nuna ku nzo mbuku?
16 Yenda yawu mu zinzo zi mbuku. Kubika kuandi to kuvana zimbongo kuidi zikhomba zima nuna muingi benda ku nzo mbuku, yenda yawu muingi wuba lufiatu ti minfelimi bankuiza bakieba buboti. (Yesa. 1:17) Wulenda sadisa zikhomba zima nuna, mu kusonika mambu nfelimi kantuba. Khomba mueka yima nuna bantedilanga Ruth wutuba: “Khumbu ziwombo bo yinkuendanga minu veka ku nzo mbuku, minfelimi bavuanga ko nkinza mambu yimviokila. Vayi bo bankaka bankuendanga yama, minfelimi ba kukhebanga buboti. Yimvutulanga beni matondo kuidi zikhomba bambotulanga thangu’awu muingi bandata ku nzo mbuku.”
17. Mu ziphila mbi tulenda sadisa zikhomba zima nuna mu kisalu ki kusamuna?
17 Basikanga yawu mu kisalu ki kusamuna. Bawombo mu zikhomba zima nuna, basiedi ko beni mangolo ma kusamuna mu nzo ka nzo. Buidi wumuena kusamuna yawu mu kusadila dikalu di bilongulu? Ngie wulenda tula kikundu muingi nandi kakala. Voti wulenda nata minlonguki miaku ku nzo’andi, muingi kalandakana ndongukulu yi Kibibila. Bakulutu ba kimvuka balenda vanga lukutukunu lu kubasikila mu kisalu ki kusamuna ku nzo khomba yima nuna, muingi nandi kalandakana. Yave wumvuanga nkinza mambu moso tumvanganga muingi kusadisa zikhomba zima nuna.—Zinga. 3:27; Lom. 12:10.
18. Mambu mbi tuala longuka mu dilongi dinlanda?
18 Tuma longuka ti Yave wumvuanga nkinza zikhomba zima nuna ayi mvandi befu boso mu kimvuka. Bununu buntuadisanga mambu mawombo maphasi. Vayi mu lusalusu lu Yave tulenda tatamana kuba mu mayangi. (Minku. 37:25) Kindusulu yinneni kuzaba ti mu bilumbu binkuiza, mambu mamboti to tuala mona. Mbi tulenda tuba matedi batu bankiebanga zikhomba zima nuna, bankiebanga bana voti batu badi kimbevu kingolo? Buidi balenda tatamana mu mayangi mu mambu amomo? Tuala baka mimvutu mu dilongi dinlanda.
NKUNGA 30 Tat’ami, Nzambi’ami ayi Nkundi’ami
a Mona mu jw.org ayi mu JW Library® video yintuba Idosos—vocês são muito importantes.