KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • w18 Ngonda Kumi Yimueka zitsyel. 3-8
  • ‘Sumba Kyedika ayi Bika Kuyisumbisa’

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • ‘Sumba Kyedika ayi Bika Kuyisumbisa’
  • Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave—2018
  • Mua Mintu mi Malongi
  • Malongi Mankaka madi Nguizani
  • MBI BINSUNDULA ‘KUSUMBA KYEDIKA’?
  • BYUMA MBI WUBIKA MWINGI WUSUMBA KYEDIKA?
  • ‘Yela Dyatila mu Bukyedika Bwaku’
    Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave—2018
  • “Tatamana Kudiatila mu Kiedika”
    Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave——2022
Kibanga ki Nsungi Kinsamuna Kintinu Ki Yave—2018
w18 Ngonda Kumi Yimueka zitsyel. 3-8
Bakwela bantanga Kibibila ayi banyindula tsundu yi dizina di Nzambi, khayilu yi khudulu, Kintinu ki Mesiya ayi luzingu ku Paladizu
Bakwela bantanga Kibibila ayi banyindula tsundu yi dizina di Nzambi, khayilu yi khudulu, Kintinu ki Mesiya ayi luzingu ku Paladizu

‘Sumba Kyedika ayi Bika Kuyisumbisa’

‘Sumba kyedika ayi bika bwe sumbisa kiawu, mvandi bika sumbisa ndwenga, tsembolo ayi phisulu.’—ZINGANA 23:23.

MINKUNGA: 94, 96

WULENDA SUDIKISA?

  • Bwidi tulenda ‘sumbila kyedika’ kwidi Yave?

  • Byuma mbi bitanu tufweti bika mwingi tulonguka kyedika ki Kibibila?

  • Bwidi tulenda monisina ti kyedika luvalu kidi kwidi befu?

1, 2. (a) Kyuma mbi kilutidi luvalu mu luzingu lwaku? (b) Mambu mbi makyedika tumvwanga nkinza, ayi kibila mbi? (Tala zifikula zidi va thononu.)

KYUMA mbi kilutidi luvalu mu luzingu lwaku? Bo twidi bisadi bi Yave, kikundi kitu ayi nandi, kiawu kyuma kilutidi luvalu twidi. Tulendi vyakisa ko kiawu na kyuma kinkaka. Kyedika kidi mu Kibibila luvalu mvandi kidi, bila ki tusadisa kuba bakundi ba Nzambi.—Kolosai 1:9, 10.

2 Yave widi Nlong’itu Wulutidi, wu kutulonga mambu mawombo ma luvalu mu Dyambu dyandi, Kibibila. Nandi wu kutulonga nkinza widi dizina dyandi ayi zikhadulu zyandi zimboti. Nandi wuku tukamba ti wu tuzolanga beni, diawu kavanina Mwan’andi kafwila mu kibila kitu. Yave wu kutulonga matedi Kintinu ki Mesiya. Nandi wu kutuvana kivuvu kitedi bilumbu binkwiza, ki kukwenda ku diyilu kwidi basolo voti ki kuzinga ku Paladizu va ntoto kwidi ‘mamemi mankaka.’ (Yoane 10:16) Yave wu kutulonga bwidi tufweti zingila. Befu tuntadila mambu moso amomo buka kyuka ki luvalu, bila mawu ma tusadisa kubwela fikama Mvang’itu ayi ma kutuvana tsundu yi luzingu.

3. Bukyedika ti Yave wuku tudindanga zimbongo mwingi tulonguka kyedika?

3 Yave widi Nzambi widi koku kuyalubuka. Nandi wunzolanga beni kukaba byuma byandi, diawu kavanina Mwan’andi wumweka to mu kibila kitu. Bo Yave kammonanga ti vadi mutu wuntomba kuzaba kyedika, nandi wukunsadisanga kubakula kiawu. Nandi kalendi kutudinda ko tufuta zimbongo mwingi kulonguka kyedika. Khumbu mweka, dibakala baba tedilanga Simoni, wuvana mvwala Petelo zimbongo mwingi kamvana lulendu lu kuvana pheve yinlongo kwidi bankaka. Petelo wunkamba ti phila kaba yindudila yiba yimbi ayi wutuba: “Bika wufwa [ngyewu] ayi zimbongo ziaku, bo wuyindudi kusumba dikaba di Nzambi.” (Mavanga 8:18-20) Diawu, mbi binsundula ‘kusumba kyedika’?

MBI BINSUNDULA ‘KUSUMBA KYEDIKA’?

4. Mbi tunkwiza longuka mu matedi kyedika mu dilongi adidi?

4 Tanga Zingana 23:23. Mangolo mantombulwanga mwingi kulonguka kyedika ki Kibibila. Vadi byuma binkaka tufweti bika kumbusa mwingi kulonguka kiawu. Ayi befu ‘sumba kyedika,’ voti, kulonguka kyedika, tufweti ba keba keba mwingi tubika ‘sumbisa kiawu,’ voti, kuyibika. Bwidi ‘tunsumbilanga’ kyedika ki Kibibila? Thalu kwa tufweti futa mwingi tulonguka kyedika? Kubaka mimvutu mi byuvu abyobi, kwala tusadisa kumonisa luvalu ayi kwala tusadisa tubaka makani ma kukhambu bika kiawu. Tunkwiza visa kibila mbi kyedika ki Yave kilutidi nkinza na kyoso kyuma.

5, 6. (a) Bwidi tulenda sumbila kyedika mu khambu vana zimbongo? Sudikisa. (b) Ndandu mbi tumbakanga mu kuzaba kyedika?

5 Kuzaba ti wisimvana ko zimbongo mwingi wubaka kyuma, kwisinsundula ko ti kisi ko thalu. Kikuma ki Kiebeleo basekudila ‘kusumba’ mu Zingana 23:23, mvandi kilenda sundula ‘kubaka.’ Bikuma byodi abyobi, bimmonisa ti mutu kafweti vanga mangolo, voti kubika kyoso kyuma mwingi kubaka kyuma kammona ti luvalu kidi. Mwingi tuvisa bwidi tulenda sumbila kyedika, yindula kifwani akiki. Yindula ti badi mu kuvana mimbela mu khambu futa ku dizandu. Kuzaba ti twisimfuta ko zimbongo, kunsudula ti mimbela beni minkwiza tuka ku nzo’itu miawu veka? Ndamba, tufweti kwenda ku dizandu mwingi kwe landa miawu. Diawu, kheti tusa futa ko zimbongo mwingi kubaka mimbela beni, mangolo mantombulu mwingi kutambula miawu. Bobuawu mvandi, twisimfuta ko zimbongo mwingi kulonguka kyedika ki Kibibila, vayi tufweti vanga mangolo mwingi kulonguka kyedika beni.

6 Tanga Yesaya 55:1-3. Mambu Yave katuba ma ku tusadisa kuvisa mbi binsundula kusumba kyedika. Yave wundedikisa kyedika ki Kibibila na nlangu, miliki, ayi vinu. Dedi bo nlangu wukyozi wumbwedila mangolo mutu widi phwila yi nlangu, kyedika mvandi ki tubwelanga mangolo. Ayi dedi bo miliki minsadisanga mwana kilezi kukonzuka ayi kubwela kindama, kyedika ki Kibibila kinsadisanga kikundi kitu na Yave kibwela kindama. Yave mvandi wundedikisa dyambu dyandi buka vinu. Kibila mbi? Kibibila kintuba ti vinu yinkwangidikanga batu. (Minkunga 104:15) Diawu, bo Yave kantuba ‘tusumba vinu,’ nandi wuku tumonisa ti befu landakana zithwadusulu zyandi mu luzingu, twala ba mayangi. (Minkunga 19:8) Yave wundedikisila kyedika mu phila ayoyi mwingi ku tusadisa kuvisa ndandu mbi tulenda baka befu longuka ayi kusadisa kiawu. Buabu, ndoko tutubila byuma bitanu tufweti bika mwingi kusumba kyedika.

BYUMA MBI WUBIKA MWINGI WUSUMBA KYEDIKA?

7, 8. (a) Kibila mbi kuntombulwanga thangu mwingi kulonguka kyedika? (b) Mangolo mbi nlonguki mweka kavanga, ayi ndandu mbi kabaka?

7 Thangu. Thangu yintombulu mwingi mutu kayuwa zitsangu zi Kintinu, kutanga Kibibila ayi bilongulu bi Kibibila, kulonguka Kibibila na Zimbangi zi Yave, kukubika zikhutukunu zitu ayi kukwenda mu zikhutukunu beni. Mwingi kuvanga mambu moso amomo, tufweti sadila thangu tunsadilanga mu mambu makhambulu beni nkinza. (Tanga Efeso 5:15, 16 ayi tala matangu madi va wanda mu nwt-TPO.) Thangu kwa yintombulu mwingi kulonguka malongi matheti ma Kibibila? Mawu diswasana madi mu kadika mutu. Vasi ko thalu basikika mu mambu tulenda longuka matedi ndwenga, zinzila ayi byuma Yave kamvanganga. (Loma 11:33) Kibanga ki Nsungi kitheti, kidedikisa kyedika buka “kiteka kilwelu” ayi kituba: “Bika kukwangalala mu kubaka kiteka kimweka to ki kyedika. Boti kimweka to kiba tombulu, khanu basa bwe vanga ko binkaka. Kupika biawu, ayi bwela bakula binkaka.” Diawu tufweti kuyikuvusa, ‘Mambu makwa yima longuka matedi Yave?’ Kheti mu thangu twala zinga mu nza yimona, twala tatamana kulonguka mambu mawombo matedi Yave. Diawu bubu, nkinza beni kusadila thangu twidi mwingi kulonguka mamoso tulenda nunga. Tala kifwani ki mutu mweka wuvanga mawu.

Nkinza beni kusadila thangu twidi mwingi kulonguka mamoso tulenda nunga matedi Yave

8 Mariko,a (tala matangu madi va wanda) mwana nkyeto mweka musi Japão wuyenda ku Estados Unidos mwingi kulongukila ku divula di Nova Yorque. Kiba kilumbu, khomba mweka yinkyeto widi ntwami ntwala wunlonga matedi zitsangu zimboti ku nzo’andi. Mariko wuba kinganga kyandi, vayi nandi wutona kulonguka Kibibila na khomba beni. Nandi wuba zolanga beni mambu kaba longuka, diawu kadindila khomba mwingi balongukanga khumbu wadi mu sabala. Mariko kasa ba ko beni thangu, bila nandi wuba kwendanga mu kikola ayi mu kisalu kyandi, vayi kheti bobo wutona kwendanga mu zikhutukunu. Nandi wudekula thangu kaba vyokisanga mu bisavu mwingi kubwela longuka kyedika. Mu kibila ki mangolo kavanga, Mariko wubwela fikama Yave, ayi vasa vyoka ko mvu mweka, wuyiza botama. Ngonda sambanu kuntwala, mu mvu 2006 wuyiza ba ntwami ntwala, ayi wukhidi sadila buka ntwami ntwala nate bubu.

9, 10. (a) Bwidi kulonguka kyedika kulenda baludila phila tuntadila busina bu nza? (b) Byuma mbi Maria kabika, ayi bwidi kamwena bo kavanga mawu?

9 Busina bu nza. Mwingi kulonguka kyedika, khumbu zinkaka kuntombulwanga kubika kisalu ba kutufutila zimbongo ziwombo mu nza ayiyi. Dedi, Petelo ayi Andele baba minlobi mi zimfu, vayi bo Yesu kaba tumisa mwingi baba minlonguki myandi, bawu babika kisalu kiawu. (Matai 4:18-20) Masinsundula ko ti ngye kulonguka kyedika wufweti bika kisalu kyaku. Bila mutu kafweti sala mwingi kuzingisa dikanda dyandi. (1 Timoteo 5:8) Vayi bo wunlonguka kyedika, mayindu maku mambalukanga mu phila wuntadilanga busina bu nza. Wumvisa mbi bilutidi nkinza mu luzingu. Yesu wutuba: “Lubika yidika kimvwama va ntoto.” Vayi nandi wutukindisa: “Yidikanu kimvwama beni ku Diyilu.” (Matai 6:19, 20) Mawu mwana nkyeto mweka bantedila Maria kavanga.

10 Bo kaba mwana kilezi, Maria wuba zolanga kuta kisavu kimweka bantedilanga golfe. Bo kaba vanga ndongukulu yifwana, nandi wuluta pisuka mu kiawu ayi wubaka lwaku lu kukota kikola kinangama mu khambu futa. Makani ma Maria maba ma kuba wuzabakana mu kuta golfe ayi kubaka zimbongo ziwombo. Mu thangu beni, nandi wutona kulonguka Kibibila. Nandi wuzola beni mambu kaba longuka ayi wutona kusadila mawu mu luzingu lwandi. Nandi wutuba, “Kadika khumbu yiba bwela mangolo mwingi kudedikisa mayindu ayi nzingulu’ama mu mambu Kibibila kintuba, ayi yiluta baka mayangi.” Maria wumona ti dilenda ba dyambu diphasi beni kukivana mu kusadila Yave ayi mu kuta golfe. (Matai 6:24) Diawu kabakila makani ma kubika kuta golfe mwingi kuvanga dyambu dilutidi nkinza. Bubu, nandi widi ntwami ntwala ayi wutuba ti widi “luzingu lulutidi tsundu ayi mayangi.”

Yesu wu tukanikisa ti kheti tubika byuma biwombo mu kibila ki kyedika, tubika mona dibamu, bila byuma twala tambula, bilutidi

11. Befu longuka kyedika, mbi bilenda monikina mu kikundi kitu na batu bankaka?

11 Kikundi na bankaka. Befu tona kuzingila mu mambu tuntanga mu Kibibila, kikundi tuba ayi batu bankaka ayi dikanda ditu kilenda baluka. Yesu wu tusadisa kuvisa kibila mbi, bo kasambidila minlonguki myandi: ‘Wuba vedisa mu nzila yi kyedika, bila dyambu dyaku didi kyedika.’ (Yoane 17:17; tala matangu madi va wanda mu nwt-TPO) Kikuma ‘kuvedisa,’ kilenda sundula ‘kutula va khonzo.’ Befu tona kuzingila kyedika ki Kibibila mu luzingu lwitu, tumbotukanga va nza, bila tunlandakananga minswa mi Kibibila. Kheti tumvanga mangolo mwingi tutatamana kuba kikundi na bankaka ayi batu ba dikanda ditu, bawombo mu bawu balenda bika kutuzola dedi bo baba tuzodilanga ayi balenda kututhota mu kibila ki kiminu kitu. Tuyitukanga ko kuzaba mawu. Yesu wutuba: “Basi [nzo’andi] bawu bela ba zimbeni ziandi.” (Matai 10:36) Yesu wutu kanikisa ti kheti tubika byuma biwombo mu kibila ki kyedika, tubika mona dibamu, bila byuma twala tambula, bilutidi!—Tanga Malako 10:28-30.

12. Byuma mbi Aaron kabika mu kibila ki kyedika?

12 Mu luzingu lwandi loso, dibakala dimweka musi Yuda bantedilanga Aaron wuba kikininanga ti diba dyambu dimbi kutanguna dizina di Nzambi. Vayi nandi wuba tomba beni kuzaba kyedika kitedi Nzambi. Kilumbu kimweka, Mbangi mweka yi Yave yimmonisa ti na kubwela bisono binkaka mu bisono binna bi Kiebeleo mu dizina di Nzambi, nandi kalenda tangila diawu “Yave.” Aaron wuyangalala beni mu mambu kalonguka ayi wuyenda mu nzo Nzambi mwingi kukamba mawu minlongisi! Nandi kamwena ti bawu balenda kwangalala kulonguka kyedika kitedi dizina di Nzambi, vayi masi ko mawu mamonika. Bawu banlobula mata ayi bankuka. Dikanda di Aaron mvandi dimbalukila. Vayi nandi kasa bika ko mawu mantula kikaka mwingi kubwela longuka matedi Yave. Aaron wuyiza ba Mbangi yi Yave ayi mu lukwikumunu kasadila Yave mu luzingu lwandi loso. Befu mvitu tufweti zaba ti kikundi kitu na bankaka kilenda fwa befu longuka kyedika.

13, 14. Mambu mbi tufweti balula mu phila tunyindudila ayi mavanga bo tunlonguka kyedika? Vana kifwani.

13 Mayindu ayi mavanga mambi. Bo tunlonguka kyedika ayi tuntona kuzingila mu minswa mi Kibibila, tufweti ba bakubama mwingi kubalula mavanga ayi phila tunyindudilanga. Mvwala Petelo wusonika: “Banga bana badi bulemvo, lubika landakana zinzinunu ziozi ziba [yinu] mu thama bo luba batu bakambulu diela.” Nandi wubwe tuba: ‘Lukituka banlongu mu mavanga minu moso.’ (1 Petelo 1:14, 15) Mu thangu yikhulu, ku divula di Kolinto, batu baba vanganga beni mambu ma kitsuza. Batu baba zingilanga kuna, babalula mambu mawombo mwingi baba bavedila va mesu ma Yave. (1 Kolinto 6:9-11) Bubu mvandi, batu bawombo bambalulanga phila mavanga beni ba kulonguka kyedika. Petelo wutubila mawu bo kasonika: “Bila mu bilumbu biviokidi, luviokisidi thangu yiwombo mu vanganga luzolo lu bapakanu bo lukivana mu kitsuza, mu zitsatu [zimbi], mu kolo malavu, mu phulu yi dya ayi yi nwa, mu sambilanga bitumba.”—1 Petelo 4:3.

14 Devynn ayi Jasmine baba bikolu malavu mu mimvu miwombo. Devynn wuba bakanga bisalu bimboti beni, vayi baba kumbotulanga mu kibila ki malavu. Jasmine wuba wuzabakana buka mutu wu nganzi ayi buphunya. Kilumbu kimweka bo Jasmine kaba wukolu, wudengana mu nzila Zimbangi wadi zi Yave baba mu kisalu ki misyoni. Bawu bakivana mwingi kulonguka yandi Kibibila. Vayi bo bayenda ku nzo’awu mu sabala yilanda, Jasmine ayi Devynn baba bakolu. Bawu basa kikinina ko ti misyoni beni balenda kuba vwa nkinza mu bukyedika ayi kwenda ku nzo’awu. Vayi khumbu yinkaka bayenda kuna, bawu basa bwe ba ko bakolu. Jasmine ayi Devynn baba pwila yi kutona longuka kyedika ki Kibibila, ayi mu thinu, batona sadila mambu baba longukanga. Vasa vyoka ko ngonda zitatu, bawu babika kunwa malavu ayi kuntwala bayiza kwela mu minsiku mi tsi. Bawombo ku bwala buawu bamona phila Jasmine ayi Devynn babaludila mavanga, ayi bawu batonda mvawu kulonguka Kibibila.

15. Dyambu mbi dilenda ba beni phasi kubika mu kibila ki kyedika, ayi kibila mbi?

15 Bikhulu ayi mambu makhambu kwangidikanga Nzambi. Dyambu dimweka didi beni phasi mu mambu tufweti balula, didi kubika landakana bikhulu ayi mambu makhambu kwangidikanga Yave. Bankaka bantatamananga kumona phasi kubika bifu abyobi kheti ba kulonguka bwidi Yave kantadilanga biawu. Bila bammonanga dibamu bwidi dikanda, batu bansalanga yawu voti bakundi bawu bankwiza batadila. Bawu bazebi ti batu banzolanga beni kulandakana bikhulu ayi mambu mankaka, dedi kuzitisa mutu wu dikanda wufwa. (Deutelonomi 14:1) Diawu, mbi bilenda ku tusadisa kubalula mavanga mitu? Tulenda longuka mu bifwani bimboti bi batu bazinga mu thangu yikhulu babalula mavanga bo balonguka kyedika, dedi buvangila Baklisto batheti ku Efeso.

16. Mangolo mbi batu bawombo ku Efeso bavanga?

16 Ku divula di Efeso mu thangu yikhulu, batu baba sadilanga beni ziphandu zi kindoki. Mambu mbi batu beni bavanga bo bayiza ba Baklisto? Kibibila kinsudikisa: ‘Bawombo mu batu bobo basadila ziphandu zi kindoki, banata zibuku ziawu, bavika ziawu va mesu ma batu boso. Bo batanga thalu yi zibuku beni, bamona ti yiduka 50.000 di zimbongo zi palata. Mu lulendu, dyambu di Yave diba tembakana ayi kukonzuka.’ (Mavanga 19:19, 20) Baklisto abobo, baba bakubama mwingi kubika zibuku ziawu basumbila mu thalu yinangama, ayi Yave wuba sakumuna beni.

Mangolo mbi wuvanga mwingi kulonguka kyedika?

17. (a) Byuma mbi tubika kumbusa mu kibila ki kyedika? (b) Byuvu mbi tunkwiza baka mimvutu mu dilongi dinlanda?

17 Mangolo mbi wuvanga mwingi kulonguka kyedika? Befu boso tuvana thangu’itu. Bankaka mu befu babika lwaku lu kubaka kimvwama. Ayi tubika bakundi bawombo tuba. Bawombo mu befu babalula phila yi kuyindudila ayi mavanga, tubika mvandi bikhulu ayi mambu makhambu kwangidikanga Yave. Vayi twidi lufyatu ti kyedika ki Kibibila, kilutidi luvalu na kyoso kyuma tubika. Kyedika ki Kibibila ki tusadisa kuba kikundi kimboti na Yave, ayi mawu malutidi nkinza mu luzingu lwitu. Befu yindula lusakumunu loso twidi mu kibila ki kyedika, phasi beni kuvisa kibila mbi bankaka ‘bansumbisilanga kiawu’. Bwidi mawu malenda monikina? Mbi tufweti vanga mwingi tubika bwa mu nzimbala beni? Tunkwiza baka mimvutu mi byuvu abyobi mu dilongi dinlanda.

a Bavingisa mazina ma batu mu dilongi adidi.

TSUDUKUSU YI BIKUMA

  • Kusumba kyedika: Kunsundula kulonguka kyedika Yave kammonisa mu Kibibila ayi kusadila kiawu mu luzingu lwitu. Mangolo mantombulu mwingi tununga kuvanga mawu

  • Kuvanga mangolo: Kunsundula kubika kyuma tunzolanga dedi thangu, kisalu voti bikhulu mwingi kubaka kyuma kilutidi luvalu

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila