KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Kibanga ki Nsungi
KISUEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYO
Ibinda
  • KIBIBILA
  • BILONGULU
  • ZIKHUTUKUNU
  • mwbr21 Ngonda Yintanu zitsyel. 1-12
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

Tsielu ayiyi yisi ko video ayoyo

Lemvuka, video ayiyi yisinkuiza sika ko kibila diambu dimbi dibe monika.

  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu
  • Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu—2021
  • Mua Mintu mi Malongi
  • 3-9 NGONDA YINTANU
  • 10-16 NGONDA YINTANU
  • 17-23 NGONDA YINTANU
  • 24-30 NGONDA YINTANU
  • 31 NGONDA YINTANU–6 NGONDA YINSAMBANU
  • 7-13 NGONDA YINSAMBANU
  • 14-20 NGONDA YINSAMBANU
  • 21-27 NGONDA YINSAMBANU
  • 28 NGONDA YINSAMBANU–4 NGONDA YISAMBUADI
Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thwadusulu yi Lukutukunu—2021
mwbr21 Ngonda Yintanu zitsyel. 1-12

Mubongulu Malongi Madi mu Nzingulu ayi Kisalu Thuadusulu yi Lukutukunu

3-9 NGONDA YINTANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 27-29

“Landakana Kifuani ki Yave mu Khambu ba Luvasanu”

w13 15/6 10 ¶14

Vuanga Nkinza Zikhadulu zi Yave

14 Bana batanu ba bakieto ba Zelofehadi, bayenda vantuala Mose ayi banyuvula: ‘Kibila mbi dizina di tat’itu difueti kubulu mu dikanda diandi, kibila kasa buta ko muana dibakala?’ Bawu bandinda: ‘Wutuvana kitini ki ntoto va khati tsika zikhomba zi tat’itu.’ Bukiedika ti Mose wuba kamba, ‘benu lusa zaba ko ti nsiku wuntuba ti bana ba babakala bawu to bafueti tambula kiuka? Ndamba. ‘Nandi wuzabikisa mawu kuidi Yave.’ (Zintalu 27:2-5) Buidi mawu masundukila? Yave wukamba Mose: ‘Bana ba Zelofehadi, bawu bannunga. Ngie wufueti kuba vana kitini ki ntoto va kimueka na zikhomba zi tat’awu ayi wufueti kuba vana kiuka kioso tat’awu kabika. Yave wubuela tuba: Boti dibakala fuidi ayi kasa bika ko muana dibakala, buna bafueti vana kiuka kiandi kuidi muan’andi wunkieto. (Zintalu 27:6-8; Yoane 17:1-6) Tona mu thangu ayoyo nati kuntuala, bo mambu beni maba bue monikanga, baba sadilanga diambu adiodio Yave katuba muingi kukieba bakieto.

w13 15/6 11 ¶15

Vuanga Nkinza Zikhadulu zi Yave

15 Makani amomo mammonisa ti Yave kasiko luvasanu. Mawu mammonisa ti Yave wukinzika bakieto abobo mu mambu maphasi baba viokila, dedi bo kaba vangilanga kuidi basi Isaeli boso. (Minkunga 68:5) Akiokio kidi kimueka mu binongo biwombo bidi mu Kibibila, kimmonisa ti Yave kasiko luvasanu mu phila kantadilanga bisadi biandi bioso.—1 Samueli 16:1-13; Mavanga 10:30-35, 44-48.

w13 15/6 11 ¶16

Vuanga Nkinza Zikhadulu zi Yave

16 Buidi tulenda landikinina kifuani ki Yave mu khambu ba luvasanu? Bambuka moyo ti zikhadulu tuidi mu ntima ziawu zintuadisanga phila tuntadilanga batu. Khumbu zinkaka tulenda mona phasi kukikinina ti tuidi luvasanu mu ntima. Vayi mawu mammonikanga kibila dilenda ba diambu diphasi kukifiongunina buboti befu veka. Diawu mbi tufueti vanga muingi tuzaba boti luvasanu tuidi? Bo Yesu kaba tomba kuzaba buidi batu bankaka baba kuntadilanga, nandi wuyuvula kuidi bakundi bandi ba lufiatu: ‘Nani batu bantubanga ti muana mutu kadi?’ (Matai 16:13, 14) Landakana kifuani ki Yesu. Yuvula kuidi nkundi’aku wu lufiatu boti ngiewu widi mutu wummonisanga luvasanu voti ndamba. Na kukamba ti vadi mua mambu fueti ludika matedi phila wuntadilanga batu, mbi fueti vanga? Zibudila ntim’aku kuidi Yave ayi nkamba mabanza maku. Dinda muingi ka kusadisa kuludika phil’aku yi kuyindudila muingi wuba mutu wukhambulu luvasanu—Matai 7:7; Kolosai 3:10, 11.

Kiuka Kisuama

it-2 509 ¶1

Minkhayilu

Minkhayilu mi malavu. Baba vananga minkhayilu mi malavu va kimueka na minkhayilu mioso minkaka. Vayi baluta vanga mawu, bo basi Isaeli bakota ku ntoto Yave kaba kanikisa. (Zintalu 15:2, 5, 8-10) Malavu beni maba vinu (‘malavu mankolusuanga’) ayi baba dukulanga mawu va kikuma. (Zintalu 28:7, 14; dedikisa mawu na Esodu 30:9; Zintalu 15:10) Mvuala Polo wukamba Baklisto ku Filipi: ‘Enati yilenda kukivana banga nkhayilu wu malavu va yilu nkhayilu wunkaka, ayi mu kisalu kinlongo kintuadusu mu kiminu kinu, buna mayangi yimmonanga ayi yinkuangalalanga va kimueka na benu boso’. (Filipi 2:17) Mu lutangu alolo nandi wusadila kifuani ki nkhayilu wu malavu, muingi kumonisa ti nandi wuba wukubama muingi kukivana mu kusadisa zikhomba ziandi. Bo lufua luandi luaba fikama, nandi wusonika kuidi Timoteo: ‘Kibila yidi mu kutengulu banga nkhayilu wu malavu ayi thangu yi phulusu’ama yima fikama.’—2 Timoteo 4:6.

10-16 NGONDA YINTANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTANLU 30-31

‘Dukisanga Losokua Luwawanu Wumvanga’

it-2 1215¶10

Luwawanu

Luisi ko lukuiku kuvanga luwawanu, vayi bo mutu kalu vanga, luidi lukuiku luandi kudukisa luawu. Kadika mutu wuba kuandi luaku lu kuvanga luwawanu vayi, bo baba vanganga luawu, luba lukuiku kudukisa luwawanu beni. Diawu baba tubanga ti bo mutu kamvanga luwawanu, buka nandi wunleva phesi mu moyo’andi. Mawu maba monisanga ti nandi wunkuiza vanga mamoso kannunga muingi kudukisa luawu. (Zintalu 30:2; tala mvandi Loma 1:31, 32.) Mu kuzaba ti luzingu lu mutu luba va kingela na kuvanga luwawanu, diawu Kibibila kintubila ti vaba tombulu batu kuba keba keba mu mambu bankanikisa bo bamvanga luwawanu. Nsiku waba tuba: ‘Ngie kuvanga luwawanu kuidi Yave ayi ngie kukhambu dukisa luawu, . . . diela ba disumu ayi Yave Nzambi’aku wunkuiza kufundisa mu mawu. Vayi ngie kukhambu vanga kuaku luwawanu, buna wusa vola kuaku ko disumu’—Deutelonomi 23:21, 22.

it-2 1215¶7

Luwawanu

Lukanu mutu kamvanga kuidi Nzambi, mu kunkanikisa kuvanga diambu dimueka, kumvana nkhayilu voti makaba, kubuela mioko mu kisalu kimueka, voti lu kutatuka biuma bakhambu kandimina kuandi. Luwawanu luba lukanu mutu kaba vangilanga mu luzolo luandi. Bo mutu kaba vanganga luwawanu, buka nandi waba levanga phesi ayi khumbu zinkaka bikuma beni bansadilanga biawu va kimueka mu Kibibila. (Zintalu 30:2; Matai 5:33) “Luwawanu” luaba monisa mambu mutu kantomba kuvanga. Vayi ‘kuleva phesi’ mu dizina di mutu, maba sundula ti mutu beni wunta kimbangi mu mambu mutu wunleva phesi kantuba. Khumbu ziwombo, baba levanga phesi mu thangu baba vangilanga luwawanu.—Ngenesi 26:28; 31:44, 53.

w04 1/8 27 ¶3

Mambu Mankinza Madi mu Buku yi Zintalu

30:6-8—Bukiedika ti nnuni kalenda balula voti kuvunzikisa luwawanu nkazi’andi kamvanga? Mu matedi luwawanu, Yave kabundisanga ko batu. Dedi, kukivana kuidi Yave luidi luwawanu kadika mutu kamvanganga. (Ngalatia 6:5) Nnuni, kasi ko nsua wu kubalula voti kuvunzikisa luwawanu alolo. Mvandi, nkazi kalendi vanga ko luwawanu lukhambulu nguizani na Diambu di Nzambi voti lu kumvanga kabika kukinzika nnuni’andi.

Kiuka Kisuama

it-2 26 ¶3

Yefeta

Basi Isaeli baba luaku lu kuvana batu muingi ba kivana mu kisalu ki Yave ku nzo yinlongo. Matata baba kuawu nsua wu kuvanga mawu. Mawu mamonikina Samueli. Mam’andi Ana, wukanikisa kumvana mu kisalu ki Yave ava kabutuka. Nnuni’andi Elekana wukikinina luwawanu alolo Ana kavanga. Bo kamana kukuema, Ana wuyenda kembika ku nzo yinlongo va kimueka na kibulu kavanina nkhayilu. (1 Samueli 1:11, 22-28; 2:11) Matata ma Samisoni bamvana muingi kaba naziliti mu kisalu ki Yave.—Minkongudidi 13:2-5, 11-14; dedikisa mawu na lutumu tata kadi mu muan’andi wunkieto dedi buntubila Zintalu 30:3-5, 16.

17-23 NGONDA YINTANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 32-33

‘Kukisanu Batu Boso Bankalanga mu Tsi Beni’

w10 1/8 23

Ngie Zebi?

Mbi Binsundula Bibuangu Bizangama Bantubilanga Beni mu Matangu ma Kiebeleo?

Bo basi Isaeli baba nduka kukota ku ntoto Yave kaba kanikisa, nandi wuba kamba muingi batulula bibuangu bioso basi Kanani baba sadilanga muingi kubuongimina zinzambi zi luvunu. Nzambi wuba kamba: ‘Lufueti . . . tulula bitumba biawu bioso bivangulu mu mamanya, mu bisengu ayi bibuangu bioso binlongo bizangama. (Zintalu 33:52) Bibuangu beni, ḿba biba va yambi, mu mongo voti mu bibuangu batungila kutsi minti ove mu mavula. (1 Mintinu 14:23; 2 Mintinu 17:29; Yehezekedi 6:3) Mu khati bibuangu beni ḿba baba tulanga bikuma, makunzi manlongo, bitumba, biuma bi kuvikila malasi ayi biuma binkaka baba sadilanga muingi kubuongimina.

w08 15/2 27 ¶5-6

Longukila mu Zinzimbala zi Basi Isaeli

Bubu, befu mvitu tumviokilanga mu mambu mawombo maphasi basi Isaeli baviokila. Nza yimana wala biuma biwombo bilenda kutu buisa mu mbuongimini yi luvunu. Dedi, zimbongo, batu bazabakana beni mu kuyola, kuta bola, basi politika, zimfumu zi binganga ayi thangu zinkaka basi dikanda ditu. Befu kukhambu ba keba keba, tulenda kuba tula va theti mu luzingu luitu. Kuba kinkundi kifikama na mutu wukhambu zolanga Yave, kulenda tulula kiphevi kitu.

Batu baba buongimina Baali, baba vanganga mambu ma khenya dedi, kubundana nyitu mu thangu baba kumbuongiminanga. Kiadi ayi kiunda kuzaba ti basi Isaeli bawombo babua mu ntambu awowo. Bubu, vadi mintambu miwombo buka amiomio mimvukumunanga bisadi bi Yave. Dedi, befu kukhambu ba keba keba bo tunsadila telefoni voti computador, tulenda buata vama vamueka valenda kutu monisa biuma bilenda bivisa kilunzi kitu. Didi diambu dintuadisanga beni kiunda kuzaba ti kisadi ki Yave bebua mu ntambu wu kutala batu bambundana nyitu mu internet!

it-1 418 ¶3

Kanani

Yosua wutumukina mamoso Yave kakamba Mose matedi kutulula basi Kanani. (Yosua 11:15) Vayi basi Isaeli basa landakana ko thuadusulu’andi yimboti ayi basa tulula ko basi Kanani boso baba mu ntoto beni. Mu kukalanga va kimueka na basi Kanani, basi Isaeli bawombo bayiza vukumuka ayi bayiza fua mu kibila ki buphunya, kitsuza ayi mbuongimini yi bitumba. Boti batumukina kuawu Yave mu kutulula basi Kanani, khanu basa monikina ko mambu amomo. (Zintalu 33:55, 56; Minkongudidi 2:1-3, 11-23; Minkunga 106:34-43) Yave wulubula basi Isaeli ti nandi kabalulanga ko busonga buandi ayi phila kamfudisilanga. Nandi waba tomba kukamba basi Isaeli ti ba kufubakana va kimueka na basi Kanani mu kukuelana yawu, kubundana yawu mu mbuongimini ayi kulandakana kikhulu kiawu, buna bawu bankuiza monikina ziphasi ziwombo ayi khanu bawombo mu bawu bankuiza fua.—Esodu 23:32, 33; 34:12-17; Levitiku 18:26-30; Deutelonomi 7:2-5, 25, 26.

Kiuka Kisuama

it-2 1109 ¶1

Zindilu

Bo bamana kukaba khonzo mbi kadika nkunu wunkuiza ba, vaba tombulu muingi bazonga zindilu zi kadika nkunu mu kutadila thalu yi batu baba mu nkunu beni. Yave wutuba: ‘Lufueti kabudila ntoto mu kutadila thalu yi batu badi mu kadika dikanda. Mu minkunu midi batu bawombo, fueti todisa kiuka kiawu. Vayi mu minkunu mikhambu beni batu, fueti dekula kiuka kiawu. Voso vambuila kiuka ki kadika mutu, kiawu kankuiza tambula. Benu lunkuiza tambula kiuka kinu mu kutadila minkunu mibutukila matata minu’. (Zintalu 33:54) Kheti babasa balulanga ko khonzo batsikika muingi nkunu wumueka wukala, vayi buaba viokilanga thangu, vaba tombuluanga kuludika mua mambu matedi kiuka batambula. Diawu, bo bamona ti kibuangu bavana kuidi nkunu wu basi Yuda kitodila ngolo, babaka makani ma kudekula kiawu ayi kuvana mintoto minkaka kuidi nkunu wu basi Simewoni.—Yosua 19:9.

24-30 NGONDA YINTANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | ZINTALU 34-36

Wuntadilanga Yave Kisuamunu Kiaku?

w17.11 9 ¶4

Tadilanga Yave Kisuamunu Kiaku

4 Mambu mbi maba monikanga bo mutu kaba vondanga wadi’andi mu khambu ku luzolo luandi? Kheti lusa ba ko luzolo luandi, nandi wuba foto, kibila menga kabe tengula. (Ngenesi 9:5) Vayi mu luzolo, Yave wubaka makani maba sadisanga baboso baba monikinanga mambu amomo. Nandi wukubika mavula masambanu ma kutinina. Diawu bo mutu kaba vondanga mu khambu ku luzolo luandi, nandi wuba luaku lu kutina mu mavula amomo muingi babika kumvanga phasi kuidi basi dikanda di mutu kabe vonda. Nandi wuba to luaku lu kubue vutuka bo nkulutu wu zinganga Nzambi kamfua.—Zintalu 35:15, 28.

w17.11 9 ¶6

Tadilanga Yave Kisuamunu Kiaku

6 Bo mutu kaba vondanga wunkaka mu khambu ku luzolo luandi, vabe tombulu muingi nandi ‘kazabikisa mambu mabe monika kuidi bakulutu ba divula’ kabe tinina bo kantuka va muelu divula beni. Ayi vaba tombulu bakulutu ba divula beni banyamba buboti. (Yosua 20:4) Bo vaba viokanga mua thangu, baba natanga mutu beni kuidi bakulutu ba divula kafumina. Bawu baba fundisanga mambu beni. (Tanga Zintalu 35:24, 25) Bo bakulutu beni baba bakanga bivisa ti nandi kasa kumvondila ko mu luzolo luandi, bosi baba kumvananga nsua wu kubue vutuka ku divula katinina.

w17.11 11 ¶13

Tadilanga Yave Kisuamunu Kiaku

13 Mutu waba vondanga wunkaka mu khambu ku luzolo luandi, waba banga to mu nsika na kutuka ku divula di kutinina. Matedi mavula beni, Yave wutuba: ‘Mawu mala ba bisuamunu binu.’ (Yosua 20:2, 3) Yave kabasa tombanga ko muingi babue fundisa mutu beni mu diodiawu diambu kavanga. Mvandi, vabasa tombuluanga ko muingi nandi kazingila mu boma, kibila basi dikanda di mutu kavonda basa ba ko nsua wu kukota ku divula beni muingi kuemvonda. Nandi waba tambulanga lukiebu lu Yave mu thangu kaba zingilanga ku divula katinina. Divula di kutinina, disa ba ko buloku. Vayi nandi wuba luaku lu kuba luzingu lu mayangi kuna. Wuba mvandi luaku lu kusala, kusadisa bankaka ayi kusadila Yave mu ndembama!

Kiuka Kisuama

w91 15/2 13 ¶13

Khudulu Yifuana Muingi Kuvukisa Baboso

13 Adami ayi Eva basi ko ndandu mu khudulu yi Yesu. Nsiku wu Mose waba tuba: ‘Bikanu kuvitika khudulu yi mutu bevonda wunkaka, kibila nandi mvandi kafueti fua’ (Zintalu 35:31) Adami kasa vangila ko mambu mu khambu zaba, vayi mu luzolo luandi. (1 Timoteo 2:14) Bo kavola disumu, buka nandi wuzengila nkanu wu lufua kuidi nkunu’andi woso. Kiawu kibila tuyiza tambikinina disumu ayi lufua. Diawu tulenda tuba ti Adami kasiko kivuvu, kibila kheti wuba mutu wuvedila, nandi wubaka makani ma kubayisa nsiku wu Nzambi. Mu busonga buandi, Yave kasa vana ko kivuvu kuidi Adami vayi wuvana kuidi nkunu’andi. Mu nzila khudulu, Yave wuvana kivuvu kuidi bana boso ba Adami muingi babika bue tovukila mu disumu batambakana! (Loma 5:16) Vaba tombulu muingi mutu wumfuta khudulu kakivana muingi kafuila va mvingi wu bana boso ba Adami.—Ebeleo 2:9; 2 Kolinto 5:21; 1 Petelo 2:24.

31 NGONDA YINTANU–6 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | DEUTELONOMI 1-2

‘Nzambi Nandi Wumfundisa’

w96 15/3 23 ¶1

Yave Wunzolanga Busonga

Bakulutu ba kimvuka badi nsua wu kufundisa mutu na kuvola disumu dingolo. (1 Kolinto 5:12, 13) Bo bamvanga mawu, bawu bafueti tebukanga moyo ti Yave widi Nzambi yi busonga ayi kiadi. Ayi boti kuba, bafueti vanganga mangolo muingi kumonisa zikhadulu aziozio. Vayi boti mutu beni kasinyongina ko disumu kabe vola, balendi kummona ko kiadi. Bawu bavayikisanga ko mutu kibila nganzi babensuekila vayi bantombanga muingi nandi kanyongina mambu kabe vanga ayi kavutuka. (Dedikisa mawu na Yehezekedi 18:23.) Mu thuadusulu yi Yesu, bakulutu ba kimvuka bamvanganga mangolo muingi kutuadisa busonga. Ayi mawu, ma kuba sadisanga kuba buka ‘kibuangu ki kusuamina kivuka’. (Yesaya 32:1, 2) Diawu balendi monisanga ko luvasanu ayi bafueti fionguninanga buboti mambu.—Deutelonomi 1:16, 17.

w02 1/8 9 ¶4

Tumukina mu Lukuikumunu Kimfumu Yave Katsikika

4 Mu thangu yikhulu, vabasa tombuluanga ko to muingi mimfudisi bazaba buboti nsiku. Mu kuba batu ba masumu, vaba tombulu muingi bakulutu baba keba keba mu zikhadulu zibina kuba nata kufundisila mu phila yimbi dedi,—buimi, luvasanu ayi luzolo lu mbongo. Mose wuba kamba: ‘Lubika ba luvasanu bo lumfundisa’. Lufueti kuwila mu phila mueka, mutu widi mbakulu ayi wukhambulu. Bikanu kumona boma ni mutu, kibila Nzambi nandi wumfundisa’. Bukiedika, luaku lunneni babakala abobo batambula lu kufundisa va mvingi wu Nzambi.Deutelonomi 1:16, 17.

Kiuka Kisuama

w13 15/9 9 ¶9

Zindubu zi Yave Zidi zi Lufiatu

9 Bo basi Isaeli batona nzil’awu mu thandu ‘yinneni yi tsisi’, ko badukisa 40 ma mimvu, Yave kasa bazabikisa ko buidi kankuiza batuadisila ayi kuba kiebila. Vayi kheti bobo, nandi wuba vana bivisa biaba monisa ti bawu bankuiza tambula lukiebu, ba kulandakana zithuadusulu ziandi ayi kumfiatila. Mu kuba tuadisila mu nzila dituti va muinya ayi mbazu va builu, Yave waba tomba kutebula moyo basi Isaeli ti nandi waba kuba kieba ayi kuba tuadisa mu thandu yinneni yi tsisi. (Deutelonomi 1:19; Esodu 40:36-38) Nandi mvandi waba kiebanga zitsatu ziawu zi kinsuni. Diawu Kibibila kintubila: ‘Bikhutu biawu biabasa bakukanga ko ayi malu mawu masa dinda ko. Bawu basa khambu ko ni kiuma.’—Nehemia 9:19-21.

7-13 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | DEUTELONOMI 3-4

‘Nsiku wu Yave Widi Wusonga ayi Wumvananga Nduenga’

it-1 815 ¶5

Phisulu

Yawu yinsundula mutu wunlongukanga Diambu di Nzambi ayi wunsadilanga mambu kanlonguka. Mu phila ayoyi minsiku mi Nzambi mi kunsadisanga kaluta ba nduenga kena minlongisi miandi ayi kuluta ba phisulu kena biboba. (Minkunga 119:99, 100, 130; dedikisa mawu na Luka 2:46, 47) Mawu mammonikanga kibila nzayilu ayi phisulu yinkuizilanga mu kulandakana zithuadusulu zisonga ayi zivedila zi Nzambi. Diawu mimvila minkaka bakambila basi Isaeli ti bawu baba ‘dikabu diba nduenga yiwombo ayi phisulu’. (Deutelonomi 4:5-8; Minkunga 111:7, 8, 10; dedikisa mawu na 1 Mintinu 2:3) Mutu widi phisulu zebi ti kalendi levula ko minsiku mi Nzambi, wuntadilanga mambu mu phila Nzambi kantadilanga ayi wundindanga lusalusu luandi mu mawu. (Minkunga 119:169) Nandi wumbikanga muingi Diambu di Nzambi dinyikuna mabanza mandi (Matai 26:51-54), wumbikanga muingi diawu dikota mu ntim’andi (Zingana 3:3-6; 7:1-4), ayi wummonanga khenene ‘zinzila zioso zi luvunu’ (Minkunga 119:104). Bo Muana Nzambi kaba va ntoto nandi wumonisa phisulu mu kuvitika kufuila va dikunzi muingi kudukisa mambu masonama.—Matai 26:51-54.

w99 1/11 20 ¶6-7

Kuba Koko Kuyalubuka

Mu kukuituka mu mambu kamona ayi kayuwa, ntinu awowo wunkieto wukikulula ayi wutuba: ‘Mayangi kuidi babakala baku ayi mayangi kuidi bisadi biaku, bantelamanga thangu zioso vantual’aku kibila bankuwanga ndueng’aku!’ (1 Mintinu 10:4-8) Nandi kasa tuba ko ti, bisadi bi Salomo baba mayangi mu kibila ki kimvuama kiaba kuba zungidila vayi kibila bawu baba kuwanga thangu zioso mambu Salomo kaba tubanga maba kuizila mu nduenga katambula kuidi Nzambi. Ntinu wunkieto wu Saba widi kifuani kimboti kuidi befu boso tumbuongiminanga Yave bubu, tuidi luaku lu kukuwa nduenga yi Yave ayi yi Muan’andi Yesu Klisto!

Tala mambu mankaka mankinza nandi kakamba kuidi Salomo: ‘Bika Yave Nzambi’aku kazitusu.’ (1 Mintinu 10:9) Ḿba nandi wumona koko ku Yave mu nduenga ayi kimvuama kioso Salomo kaba. Mawu madi nguizani na mambu Yave kakanikisa kuidi basi Isaeli. ‘Benu kutumukinanga minsiku miama, luala monisa ti luidi batu ba nduenga ayi badi phisulu va mesu ma mimvila minkaka miala kuwa minsiku amiomio, ayi bawu bala tuba: ‘Bukiedika, dikabu adiodio, badi nduenga yiwombo ayi phisulu.’’—Deutelonomi 4:5-7.

w07 1/8 29 ¶13

Ngie Widi ‘Kimvuama va Meso ma Nzambi’?

13 Bo Yave kansakumunanga dikabu diandi, nandi wuku bavananga biuma bilutidi. (Yakobi 1:17) Dedi, ntoto Yave kavana basi Isaeli muingi bazingila, kuba ‘leta ayi wika voti nyosi.’ Kheti baba tubilanga momawu mambu matedi ntoto wu Ngipiti, vayi vaba mua disuasana. Mose wukamba basi Isaeli: ‘Wawu widi ntoto Yave Nzambi kadi mu kukubika.’ Mawu maba sundula ti bawu bankuiza baka luzingu lumboti kibila Yave wunkuiza bakieba. Bo baba tatamananga bakuikama mu Yave, basi Isaeli baba tambulanga lusakumunu luandi ayi baba banga luzingu lulutidi kena mimvila mioso minkaka. Bukiedika tuisi ko divuda ti ‘lusakumunu lu Yave luntuadisanga kimvuama’!— Zintalu 16:13; Deutelonomi 4:5-8; 11:8-15.

Kiuka Kisuama

w04 15/9 25 ¶3

Mambu Mankinza Madi mu Buku yi Deutelonomi

4:15-20, 23, 24—Bo Yave kakandimina kuvanga bitumba, mawu mansundula ti tulendi sumba ko voti kuvanga bitumba bi bibulu ayi zifikula zinkaka tulenda sadila muingi kubuongisa voti kubuela kitoko? Buisi ko buawu. Nsiku awowo waba tubila matedi kubika sadila bitumba muingi kubuongimina. Yave wutuba: ‘Lubika fukama vantual’awu ayi kubuongimina biawu. Kibibila kisinkandimina ko kuvanga bitumba bi bibulu voti kufikula biawu muingi kubuela kitoko.—1 Mintinu 7:18, 25.

14-20 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | DEUTELONOMI 5-6

“Longisa Bana Baku Kuzola Yave”

w05 15/6 20 ¶11

Matata Kebanganu Zitsatu zi Makanda Minu

11 Matedi mambu amomo, vasi ko lutangu lunkaka banluta tubilanga beni kena Deutelonomi 6:5-7. Lemvuka, zibula Kibibila ayi tanga matangu amomo. Matangu amomo mammonisa ti matata, bawu batheti bafueti ba kiphevi kimboti, luzolo lungolo mu Yave ayi kusadila mambu madi mu Kibibila. Vayi muingi mambu amomo mamonika, matata bafueti longukanga Diambu di Nzambi, kutanganga Kibibila kadika kilumbu ayi kuyindulanga mambu bantanga. Mu phila ayoyo bawu bela nunga kuvisa buboti zinzila zi Yave, minsua miandi, minsiku miandi, ayi bala ba luzolo lungolo mu miawu. Mawu mala kuba sadisa kuwesa luzolo lu Yave mu ntima, kuba mu mayangi, kumona boma bu Yave ayi kuba luzolo mu nandi. Mu phila ayoyo matata bala baka mambu mawombo ma kulongisa bana bawu.—Luka 6:45.

w07 15/5 15-16

Buidi Yilenda Sadisila Bana Bama Kuzingila mu Nduenga?

Biuma wuntombanga mu luzingu, mayindu maku ayi mambu wunkikininanga, mamonikanga ko to mu mambu wuntuba, vayi mvandi, mu mambu wumvanga. (Loma 2:21, 22) Bibabana banluta longukilanga mu kumona mambu matata mawu bamvanganga. Ayi khumbu zinkaka mawu manluta banga mambu mankinza kuidi bana bo bankonzuka. Tebuka moyo ti bawu bala nunga kumona boti ngie wunzolanga Yave mu bukiedika. Dedi, bawu bala mona boti kutanga Kibibila ayi kulongukanga kiawu, madi mambu mankinza kuidi ngiewu. Bala mona mvandi boti ngie wuntulanga Kintinu ki Nzambi va theti mu luzingu luaku. (Matai 6:33) Bo bammonanga ti ngie wunkubikanga zikhutukunu zioso, wunlandakananga ziawu, ayi widi kifuza mu kisalu ki kusamuna, bawu bala visa ti mambu ma kiphevi madi beni nkinza kuidi ngiewu.—Matai 28:19, 20; Ebeleo 10:24, 25.

w05 15/6 21 ¶14

Matata Kebanganu Zitsatu zi Makanda Minu

14 Dedi bummonisina Deutelonomi 6:7, matata badi luaku luwombo lu kulongisa bana bawu mambu ma kiphevi. Bo lundiata va kimueka, bo lumvanga bisalu bi nzo ayi bo lunsakana, bilanu ziphila zi kulongila mambu ma kiphevi kuidi bana binu. Bukiedika, vasintombolo ko to matata kutubanga thangu zioso matedi mambu ma Kibibila. Vayi bafueti bila ziphila zimboti zi kuvangila mawu. Dedi, mu levista Despertai, muidi mambu mawombo lulenda tubila. Tala mua mambu yawu yintubilanga: Bibulu Yave kavanga, bibuangu bidi kitoko ayi bikhulu biviakana bidi mu nza. Masolo amomo malenda vanga matoko kuba phuila yi kutanga bilongulu binkuizilanga kuidi ‘Nnanga wukuikama’.—Matai 24:45-47.

Kiuka Kisuama

w19.02 22 ¶11

Luzolo ayi Busonga Mu Thangu Basi Isaeli

11 Malongi: Yave wummonanga bika to kizizi ki mutu. Nandi wummonanga mambu madi mu ntim’itu. (1 Samueli 16:7) Vasi ko ni mayindu, mabanza, voti mambu tumvanga malenda ba masuama va mesu mandi. Nandi wummona ayi wutukindisa muingi tuba batu bamboti. Vayi nandi tidi ti befu tubakula ayi tuyala mayindu mambi ava mawu matunata kuvanga mambu mambi.— 2 Lusansu 16:9; Matai. 5:27-30.

21-27 NGONDA YINSAMBANU

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | DEUTELONOMI 7-8

‘Lulendi Kuelana ko Yawu’

w12 1/7 29 ¶2

Kibila mbi Nzambi Katumina Dikabu Diandi Muingi Bakuelananga to na Batu ba Kumbuongiminanga?

Mu nduenga kadi, Yave wuzabidila ti Satana waba tomba kuvukumuna dikabu diandi muingi babua mu mbuongimini yi zinzambi zi luvunu. Diawu kalubudila dikabu diandi mu kuba kamba ti, batu bakhambu kumbuongiminanga bala tomba kuba vukumuna muingi ‘babika kuntumukina ayi kubuongimina zinzambi zinkaka.’ Boti basi Isaeli babua mu mbuongimini yi bitumba, khanu Nzambi wubika kuba keba ayi khanu zimbeni ziawu basa mona ko phasi kuba nunga. Ayi boti mamonika khanu buidi Mesia kankuiza butukila mu dikabu beni? Mawu mammonisa ti Satana wuba diela di tsi ntima mu kutomba kuvukumuna basi Isaeli muingi bakuelana na batu bakhambu buongiminanga Yave.

w15 15/3 30-31

Dikhidi Diambu Dinkinza Kukuedila to mu Mfumu?

Kheti bobo, mu Kibibila Yave wukamba bisadi biandi ti bafueti kuedila to mu Mfumu. Kibila mbi? Kibila ba kuvanga mawu, bankuiza baka ndandu yiwombo. Nandi kasintomba ko muingi tubika viokila mu ziphasi zinkuizilanga mu mambu amomo vayi kantomba tubaka mayangi mu luzingu. Mu bilumbu bi Nehemia, bo basi Yuda bankaka bakuela bakieto ba mimvila minkaka bakhambu buongiminanga Yave, Nehemia wuba tebula moyo kifuani ki Salomo. Kheti nandi wuba ‘mutu Nzambi kaba zolanga’ vayi ‘bakazi bandi baba zinzeza bannata kusumuka.’ (Nehemia 13:23-26) Muingi bisadi biandi babika kutovuka, diawu Nzambi kaba kambilanga bakuelananga to na bisadi biandi bikuikama. (Minkunga 19:7-10; Yesaya 48:17, 18) Baklistu bamvutulanga beni matondo kuidi Nzambi mu phila kaba kiebilanga mu luzolo ayi bamfiatilanga zituadusulu ziandi. Mu kukikulula ku tsi luyalu luandi, bawu bankikininanga ti nandi Wulutidi Zangama mu nza yimvimba.—Zingana 1:5.

w15 15/8 26 ¶12

Sola Buboti Minkangulu Miaku mu Bilumbu Abibi Bitsuka

12 Tufueti ba beni keba keba bo tunsola minkangulu mitu, buluti beni kuidi zikhomba bantomba kukuela. Diambu di Nzambi dintuba: ‘Lubika fubakananga na batu bakhambu buongiminanga Nzambi. Kibila kithuadi mbi kidi mu mambu masonga ayi mambi? Voti kithuadi mbi kidi mu kiezila ayi kitombi?’ (2  Kolinto 6:14) Kibibila kintuba ti bisadi bi Yave bantomba kukuela, bafueti ‘kuedila to mu Mfumu.’ Mawu mansundula ti, bafueti kuela to na batu bambuongiminanga Yave, bakivana, babotama ayi banzingilanga mu malongi ma Kibibila. (1 Kolinto 7:39) Bo kisadi ki Yave kankuela na mutu wunzolanga Yave, nandi wumbanga kikundi na mutu wunkuiza kunsadisa kutatamana kuba wukuikama mu Nzambi.

Kiuka Kisuama

w04 1/2 13 ¶4

Yave Wunkiebanga Zitsatu Zitu zi Kadika Kilumbu

4 Bo tundinda Yave bidia bi kadika kilumbu, tufueti tebukanga moyo mvandi ti, tuidi tsatu yi mambu ma kiphevi. Kheti Yesu wuviokisa thangu yiwombo mu khambu dia, vayi bo Satana kanthota ayi kankamba muingi kakitula mamanya mapha, nandi wutuba: ‘Disonama: ‘Mutu kalendi zingila ko to mu dipha, vayi mu mambu moso mambasikanga mu munu wu Yave.’’ (Matai 4:4) Mu kutubila abobo Yesu wuvutukila bikuma mbikudi Mose kakamba basi Isaeli: ‘[Yave] wukulongisa kukikulula, wukuviokisa nzala ayi wukudikisa mu kuvana mana, bidia bio wukhambu zaba, ni matata maku basa bizaba ko, muingi wuzaba ti mutu kalendi zingila ko to mu dipha, vayi mu mambu moso mambasikanga mu munu wu Yave.’ (Deutelonomi 8:3) Bo Yave Nzambi kadikisila basi Isaeli mu kuba vana mana, yiba mvandi phila kaba longila mambu ma kiphevi. Ditheti, vaba tombulu muingi kadika mutu ‘kanonga bio kankuiza dia mu kadika kilumbu.’ Vayi bo baba bonganga biwombo ayi kusobisa biawu, biawu biaba bolanga ayi biaba nukanga bubi. (Esodu 16:4, 20) Vayi mawu mabasa monikanga ko mu kilumbu kinsambanu bo vaba tombulu muingi babonga biwombo, kubunda bio bankuiza dia mu kisabala. (Esodu 16:5, 23, 24) Diawu bo Yave kaba vana mana nandi waba tomba kuba longa ti, bawu babasa zingilanga ko to mu dipha. Vayi vaba tombulu muingi bawu batumukina Yave, voti kuzingila ‘mu mamoso mambasikanga mu munu Yave’.

28 NGONDA YINSAMBANU–4 NGONDA YISAMBUADI

KIUKA KIDI MU DIAMBU DI NZAMBI | DEUTELONOMI 9-10

‘Mbi Yave Nzambi’aku ka Kudinda?’

w09 1/10 10 ¶3-4

Mbi Yave Katu Dinda?

Mbi bilenda kutu vanga kutumukina Yave mu luzolo? Mose wutubila diambu dimueka: ‘Kumona boma Yave Nzambi’aku’. (lutangu 12) Mawu masinsundula ko kumona boma bu kutovukila mu makani tumbaka. Vayi bunsundula, lukinzu tulenda ba mu Nzambi ayi mu phil’andi yi kuvangila mambu. Befu kuba ntindu boma abobo, tuala vanga mangolo muingi tubika nyongisa ntim’andi.

Kibila mbi kilutidi tufueti tumukinanga Nzambi? Mose wutuba: ‘Zola ayi sadila Yave Nzambi’aku mu ntim’aku woso ayi mu muel’aku woso.’ (lutangu 12) Luzolo bantubila avovo, luisinsundula ko to mabanza tuidi. Buku yimueka yinsudikisa: ‘Kikuma ki Kiebeleo bansadilanga muingi kutubila mabanza, khumbu zinkaka kinsundulanga mvandi, mavanga mantuadusuanga mu mabanza beni.’ Yoyawu buku yintuba ti kuzola Nzambi, kunsundula kuvanga ‘mambu mantuadusu mu luzolo’ tuidi mu nandi. Voti boti tunzolanga Nzambi, tuala vanga mamoso muingi kunkuangidika.—Zingana 27:11.

w09 1/10 10 ¶6

Mbi Yave Katu Dinda?

Befu kuba bakubama muingi kuntumukina, tuala tambula lusakumunu. Mose wusonika: ‘Tumukinanga zithumu ayi zinzengulu zi Yave zio yidi mu kukamba bubu, muingi wubaka ndandu.’ (lutangu 13) Ngete, mamoso Yave katu dindanga muingi tuvanga, ndandu to mantuadisanga kuidi befu. Kibila mbi? Kibila ‘Nzambi, luzolo.’ (1 Yoane 4:8) Diawu katu vaninanga zithumu zilenda kutu sadisa kubaka lusakumunu ayi luzingu lu mvu ka mvu. (Yesaya 48:17) Kuvanga mambu Yave katu dindanga, kulenda kutu sadisa kubika kuazuka beni mu mambu tumviokila ayi kutu sadisa kubaka, luzingu luwedi lusakumunu kutsi luyalu lu Kintinu kiandi.

cl 16 ¶2

Bukiedika ti Tulenda ‘Fikama Nzambi’?

Abalahami wuba wumueka mu batu baba ntindu kinkundi akiokio. Yave wuntedila ‘nkundi’ama.’ (Yesaya 41:8) Bukiedika, va mesu ma Nzambi, nandi wuba nkundi’andi wufikama. Abalahami wutambula luaku alolo kibila nandi ‘wuba kiminu mu Yave.’ (Yakobi 2:23) Bubu mvandi, Yave wuntombanga ziphila zi kubuela fikimina batu ba kunsadilanga mu luzolo. (Deutelonomi 10:15) Diambu diandi ditukamba: ‘Lufikama kuidi Nzambi ayi nandi wela kulu fikama.’ (Yakobi 4:8) Mu kutuba mambu amomo, Nzambi widi mu kutu tumisa kuidi nandi ayi widi mu kutu kanikisa ti nandi mvandi wala kutu fikama.

Kiuka Kisuama

it-1 127 ¶3

Bana ba Anaki

Baba batu baba bazangama baba kalanga beni mu miongo miba ku kanani ayi bankaka baba luta kalanga ku Sudi ku khonzo yifikama ku mbu. Thangu mueka, vayiza ba babakala batatu baba beni bazabakana. Bawu baba basi Anaki. Mazina mawu maba, Ahimani, Sesayi ayi Talamayi. Babakala abobo baba kalanga ku Ebeloni. (Zintalu 13:22) Vawu 12 di minlenga mambu mi basi Ebeleo bamuena mu khumbu yitheti bana ba Anaki. 10 di batu mu bawu, batula boma dikabu mu kuba kamba ti batu beni, babutukila mu nkunu wu batu bazangama bazinga ava khuka minlangu ayi batuba mvandi ti mu kuyidedikisa na bawu, basi Ebeleo baba buka ‘makhoko’. (Zintalu 13:28-33; Deutelonomi 1:28) Mu kuba beni bazangama, diawu baba dedikisila na basi Emini ayi Lefaini, baba mvandi bazangama. Mvandi mu kibila ki mangolo mawu, ḿba diawu bafondila ngana yintuba ti: ‘Nani kalenda telama vantuala bana ba Anaki?’ —Deutelonomi 2:10, 11, 20, 21; 9:1-3.

    Zibuku mu Ibinda (2008-2025)
    Basika
    Kota
    • Ibinda
    • Kufila
    • Phila Wuntombila
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Zithuadusulu bu Kusadila
    • Nsiku wu no Wuvuidi
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Kota
    Kufila