Mintinu Miodi Midi Kimbeni mu Bilumbu Bitsuka

Mintinu Miodi Midi Kimbeni mu Bilumbu Bitsuka Zimbikudulu zinkaka bantubila va tsielu ayiyi, zintubila mambu mammonika mu thangu yimueka. Ziazioso zimvana bivisa ti tuidi mu kuzingila mu ‘bilumbu bitsuka.’—Danieli 12:4.

Tsielu yimmonisa zimbikudulu ayi yintubila matedi ntinu wu norte ayi wu sude tona mu mvu 1870 nate mu bilumbu bitu.

Matangu: Nzaikusu 11:7; 12:13, 17; 13:1-8, 12

Mbikudulu: Kuvioka 3.000 bi mimvu “Kibulu ki tsisi” kidi mu kuyadila ntoto. Mu bilumbu bitsuka, balueka ntu’andi wu sambuadi. Vayi bo kabeluka, “ntoto wumvimba” wulandakana kibulu. Satana wunsadilanga kibulu beni muingi kunuanisa “bana bankaka ba nkieto” voti baklisto basolua.

Tsundukulu: Bo khuka minlangu yivioka, mintinu midi kimbeni na Yave, miyadila mu bibuangu biaba zingilanga dikabu diandi. Mimvu miwombo kuntuala, Grã-Bretanha kasa kindama ko mu Mvita Wutheti Wunneni wu nza. Vayi nandi wuvutuka kubue ba mangolo bo kavanga kithuadi na Estados Unidos. Ayi mu bilumbu abibi bi tsuka, Satana wunsadilanga mintinu mi nza muingi kunuanisa dikabu di Yave.
Matangu: Danieli 11:25-45

Mbikudulu: Mu bilumbu bitsuka, ntinu wu norte ayi wu sude bannuananga mu kibila ki kimfumu.

Tsundukulu: Alemanha wunuana na Grã-Bretanha ayi Estados Unidos. Mu mvu 1945 União Soviética ayi zitsi ziba yandi kithuadi bazabakana banga ntinu wu norte. Mu mvu 1991, Dingumba di União Soviética dituluka ayi buviokila thangu, Rússia ayi zitsi zidi yandi kithuadi bayiza zabakana banga ntinu wu norte.
Matangu: Yesaya 61:1; Malaki 3:1; Luka 4:18

Mbikudulu: Yave wufila “mvual’andi” muingi “kukubika nzila” ava kutsikika Kintinu ki diyilu. Dingumba beni dibaka makani ma “kusamuna nsamu wumboti kuidi batu ba buphombo.”

Tsundukulu: Kutona mu mvu 1870, yaya Russell ayi zikhomba zinkaka balonguka beni Kibibila muingi babakula mambu makiedika kiawu kinlonga. Mu mvu 1881, bawu babakula ti diba diambu dinkinza beni kuidi bisadi bi Nzambi kusamuna. Bawu babasisa malongi maba tuba: “Tuntomba 1.000 di Minsamuni” ayi “Baklisto Basolua Muingi Kusamuna.”
Matangu: Matai 13:24-30, 36-43

Mbikudulu: Dibakala dimueka wuvata mbongo yimboti mu tsol’andi. Vayi mbeni’andi wuyiza vata mu tsola beni kititi kimbi ayi kiawu kiyonzuka va kimueka na mbongo yimboti; mu thangu bavela mbongo, bavasa kititi kimbi.

Tsundukulu: Tona mu mvu 1870 disuasana di baklisto bakiedika ayi ba luvunu diyiza monika. Mu bilumbu bi tsuka, Yave widi mu kukutikisa baklisto bakiedika ayi widi mu kuba vasa na baklisto ba luvunu.
Matangu: Danieli 2:31-33, 41-43

Mbikudulu: Bitambi bi kisengu ayi tuphandu, bidi mu kitumba Danieli kabikula.

Tsundukulu: Tuphandu tunsundula batu badi ku tsi luyalu lu Grã-Bretanha ayi Estados Unidos vayi bambayisanga lutumu luawu. Ayi mu kibila akiokio, bawu banunganga ko kusadila mangolo mawu, dedi buididi kisengu.
Matangu: Matai 13:30; 24:14, 45; 28:19, 20

Mbikudulu: Bakutikisa “mbongo yimboti” ayi balunda yawu “ku khati kibanga” ayi “nnanga wukuikama” bamvana kiyeku ki kudikila “bisadi binkaka.” “Zitsangu zimboti zi Kintinu” zitona kusamunu mu nza yimvimba.

Tsundukulu: Mu mvu 1919 nnanga wukuikama wusolu muingi kutuadisa dikabu di Nzambi. Tona mu thangu beni, minlonguki mi Kibibila babuela kifuza kiawu mu kisalu ki kusamuna. Bubu, Zimbangi zi Yave badi mu kusamuna mu kuvioka 200 di zitsi ayi bambasisanga bilongulu bi Kibibila mu kuvioka 1.000 di zimbembu.
Matangu: Danieli 12:11; Nzaikusu 13:11, 14, 15

Mbikudulu: Kibulu ki nganzi ki ziphoka ziwadi kikamba batu va ntoto bamvangila “kitumba” ayi naveka “wala kivana moyo.”

Tsundukulu: Grã-Bretanha ayi Estados Unidos batuama ntuala mu kufonda Dingumba di Kithuadi ki Zitsi. Zitsi zinkaka mvandi zibuela mioko dingumba beni. Ayi tona mu mvu 1926 nate 1933 ntinu wu norte mvandi wukota mu dingumba beni. Tuzebi ti Kintinu ki Nzambi, kiawu to kilenda tuala ndembama va ntoto, vayi dedi bo batu baba kikininanga ti Dingumba di Kithuadi ki Zitsi diawu diala tuala ndembama, bubu mvandi mawu batu bankikininanga mu matedi ONU.
Matangu: Danieli 8:23, 24

Mbikudulu: Ntinu wumueka widi kizizi ki nganzi, wala tuadisa ‘lutululu lu ngolo.’

Tsundukulu: Grã-Bretanha ayi Estados Unidos bavonda batu bawombo ayi batuadisa lutululu lungolo. Dedi, mu Mvita Wummuadi Wunneni wu nza, Estados Unidos badodula zitsoto wadi zinneni (bombas atômicas) kuidi tsi mueka yiba kimbeni na Grã-Bretanha ayi Estados Unidos. Mawu matuadisa lutululu lungolo.
Matangu: Danieli 11:31; Nzaikusu 17:3, 7-11

Mbikudulu: ‘Kibulu kibenga’ kitotukila ku diyenga nandi ntinu wunana. Buku yi Danieli yintedila ntinu beni: ‘kiuma ki tsisi kintuadisanga mbungulu.’

Tsundukulu: Dingumba di Kithuadi ki Zitsi dikheti tuluka mu mvita wummuadi wunneni wu nza. Bo mvita wumana, ONU wuvinginina dingumba beni. Dedi bubela Dingumba di Kithuadi ki Zitsi, ONU mvandi wuntubanga ti wala nunga kutuala ndembama mu nza, diambu Kintinu ki Nzambi to kilenda nunga. ONU wala tulula binganga bioso bi luvunu.
Matangu: 1 Tesalonika 5:3; Nzaikusu 17:16

Mbikudulu: Zitsi zinyamikisa “ndembama ayi nsika,” bosi “kumi di ziphoka” ayi “kibulu ki nganzi” bannuanisa “nkieto wu kitsuza” ayi bala kubunga. Bosi, bala bunga zitsi zinkaka.

Tsundukulu: Zitsi bala tuba ti bama nunga kutuala ndembama ayi nsika mu nza. Diawu zitsi zidi kithuadi ayi ONU, bala tulula binganga bioso bi luvunu. Mawu mala ba thononu yi ziphasi zingolo. Ziphasi beni ziala mana mu thangu Yesu kala bunga nza yi Satana mu Alimangedoni.
Matangu: Yehezekeli 38:11, 14-17; Matai 24:31

Mbikudulu: Ngongi wunkota ku ntoto wu dikabu di Nzambi. Bosi, zimbasi zinkutikisa ‘baklisto basolua’

Tsundukulu: Ntinu wu norte ayi mintinu minkaka bala nuanisa dikabu di Nzambi. Mua thangu kuntuala bo mambu amomo mala tona, baklisto basolua bala ba va ntoto, bala kuba kutikisa ku diyilu.
Matangu: Yehezekeli 38:18-23; Danieli 2:34, 35, 44, 45; Nzaikusu 6:2; 16:14, 16; 17:14; 19:20

Mbikudulu: Mutu widi wukala mu “mvalu wuphembi,” wala dukisa “lunungu luandi” mu kubunga Ngongi ayi nkangu’andi. “Kibulu ki nganzi” bala “kuntula ku diyenga di mbazu,” ayi dimanya dimueka dinneni, diala tulula kitumba.

Tsundukulu: Yesu, ntinu wu Kintinu ki Nzambi wala vukisa dikabu di Nzambi. Va kimueka, Nandi ayi 144.000 di baklisto basolua ayi zimbasi, bala bunga zitsi zioso ziala nuanisa dikabu di Nzambi. Yawu yala ba tsukulu yi luyalu lu mintinu mi nza Satana kantuadisanga.