Proverbios
27 Maʼ a sen tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob ken a beet sáamaloʼ,
tumen maʼ a wojel baʼax kun úuchul tu kʼiinil sáamaliʼ.+
2 U chiʼ yaanal máak* ka u alabartech, maʼ a chiʼ techiʼ,
3 Junpʼéel tuunicheʼ aal, le arena xanoʼ aal,
pero le problemas ku beetaʼal u yantal tumen le j-maʼ naʼatoʼ maas aal u yuʼubaʼal ke le kaʼapʼéel baʼaloʼobaʼ.+
4 Pʼuʼujuleʼ ku taasik loob, kʼuuxileʼ ku kʼaskúuntik baʼaloʼob jeʼex u beetik le jaʼ kéen u bul junpʼéel lugaroʼ,
pero le celosoʼ maas ku beetik loob ke le baʼaloʼob jeʼeloʼobaʼ.+
5 U yaʼalaʼal u jaajil tiʼ máak kéen tojkíintaʼakeʼ maas maʼalob ke junpʼéel yaabilaj maʼ tu yeʼesaʼal.+
6 Juntúul máax jach tu jaajil amigoeʼ ku tojkíintik máak kex yaj u yuʼubaʼal,+
pero leloʼ maas maʼalob tiʼ le utsiloʼob ku yeʼesaʼal tiʼ máak tumen u enemigooʼ.
7 Juntúul máax naʼajeʼ ku pʼektik* tak le maas maʼalob kaaboʼ,
pero juntúul máax wiʼijeʼ tak baʼax kʼáajeʼ chʼujuk u yuʼubik.
8 Jeʼex juntúul chʼíichʼ ku tuʼubultiʼ* tuʼux yaan u kʼuʼeʼ
bey le máax ku tuʼubultiʼ tuʼux yaan u yotochoʼ.
9 Aceite yéetel inciensoeʼ ku beetkoʼob u kiʼimaktal u yóol u puksiʼikʼal máak,
bey xan juntúul amigo ku tsʼáaik junpʼéel consejo ku jóokʼol tu puksiʼikʼal.+
10 Maʼ a xúumpʼattik a amigo mix u amigo a papá,
maʼ a wokol xan tu yotoch a sukuʼun tu kʼiinil táan u bin kʼaasil tech.
Maas maʼalob juntúul vecino naatsʼ yanil ke juntúul sukuʼun náach yanil.+
11 In paal, yanak a naʼat, kiʼimakkúunt u yóol in puksiʼikʼal+
utiaʼal u páajtal in núukik u tʼaan le máax ku yaʼalikten baʼaloʼ.+
12 Le máax yaan u naʼatoʼ ku taʼakikuba kéen u yil junpʼéel peligro,+
pero le máax maʼ jach yaan u naʼatoʼ ku seguertik u beel, le oʼolal ku yilik u consecuenciail.
13 Chʼaʼabak u nookʼ juntúul máak wa tu pʼaxuba yoʼolal juntúul máax mix u kʼaj óoliʼ.
Chʼaʼ le baʼax tu pʼataj bey garantía wa tu beetaj yoʼolal juntúul koʼolel táanxel luʼumil u taaloʼ.*+
14 Le máax jach temprano táan u kʼaʼam aʼalik ka xiʼik utsil tiʼ u yéet máakileʼ,
yaan u yilaʼal bey junpʼéel maldición ku beetkeʼ.
15 Juntúul atantsil chéen baʼateʼel ku beetkeʼ* bey junpʼéel techo joʼojoʼol tuʼux maʼatech u xuʼulul u yokol jaʼ tu kʼiinil táan cháakeʼ.+
16 Jeʼel máaxak ku páajtal u controlartik juntúul atantsil beyoʼ, jeʼel xan u páajtal u controlartik le iikʼoʼ,
yéetel jeʼel u páajtal u lapʼik aceite yéetel u x-noʼoj kʼabeʼ.
17 Junpʼéel baʼal de fierroeʼ ku jóoʼsik u yej uláakʼ baʼal de fierro,
juntúul máak xaneʼ ku kaanbal tiʼ u yéet máakil.+
18 Le máax ku kanáantik junkúul higoeʼ yaan u jaantik u yich,+
le máax xan ku kanáantik u tsʼuulileʼ yaan u nojbaʼalkúuntaʼal.+
19 Jeʼex le jaʼ ku yeʼesik bix u yich máakoʼ,
u puksiʼikʼal máakeʼ ku yeʼesik bix u puksiʼikʼal uláakʼ máak.
20 Jeʼex le Muknal* yéetel le tuʼux ku xuʼulul tiʼ máak* junpuliʼ maʼatech u naʼajtaloʼoboʼ,+
u yich xan máakeʼ maʼ tu xuʼulul u tsʼíiboltik u maasil baʼaloʼob.
21 Plataeʼ yaan u nuʼukulil u finokíintaʼal, oroeʼ tiʼ horno ku finokíintaʼal,+
le alabanza xan ku tsʼaʼabal tiʼ máakoʼ ku yeʼesik jach bix le máakoʼ.
22 Kex ka a muʼumuʼux juntúul j-maʼ naʼat tiʼ junpʼéel kaʼ*
jeʼex u muʼumuxaʼal le trigo tiʼ junpʼéel kaʼoʼ,
maʼ kun lukʼul u j-maʼ naʼatil.
23 Unaj a kʼaj óoltik tubeel bix yanil a walakʼ tamanoʼob.
Kanáant tubeel* a walakʼ tamanoʼob,+
24 tumen le ayikʼaliloʼ maʼ utiaʼal mantatsʼiʼ,+
yéetel a paalaloʼobeʼ maʼ mantatsʼ ken u beet u reyiloʼobiʼ.
25 Le yaʼax suʼukoʼ ku pʼáatal minaʼan, le túumben suʼukoʼ ku chíikpajal,
yéetel ku juntartaʼal le xíiwoʼob yaan teʼ montañaʼoboʼ.
26 Tu yoʼolal le táankelem tamanoʼoboʼ ku yantal a nookʼ,
tu yoʼolal le táankelem chivoʼoboʼ ku yantaltech u tojol a manik junpʼéel luʼum.
27 Le chivaʼoboʼ yaan u tsʼáaikoʼob yaʼab leche utiaʼal a tséentkaba,
utiaʼal a tséentik a wotoch yéetel utiaʼal a tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ a x-meyajoʼob.