Unaj k-uʼuyik u tʼaan le j-kanan tamanoʼob tsʼaʼanoʼob tumen Jéeobaoʼ

1, 2. ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon le u ketkuba Jéeoba yéetel juntúul j-kanan tamanoʼ?

JÉEOBAEʼ ku ketkuba yéetel juntúul j-kanan taman (Eze. 34:11-14). Lelaʼ ku yeʼesiktoʼon bix letiʼ. Juntúul máax u yaabiltmaj u yalakʼ tamanoʼobeʼ ku yilik maʼ u yúuchul loob tiʼob yéetel ka yanak tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob. Ku bisik le tamanoʼob tuʼux yaan baʼal u jaantoʼoboʼ bey xan tuʼux yaan jaʼ u yukʼoʼob (Sal. 23:1, 2); bul kʼiin yéetel bul áakʼab ku kanáantik le tamanoʼoboʼ (Luc. 2:8); ku kanáantik maʼ u jaantaʼaloʼob (1 Sam. 17:34, 35); ku méekʼik le maʼ úuch síijkoʼoboʼ (Isa. 40:11); ku kaxtik le saatloʼoboʼ yéetel ku tsʼakik le uchaʼan loob tiʼoboʼ (Eze. 34:16).

² U maas yaʼabil le israelitaʼob kaʼachoʼ j-kolnáaloʼob yéetel ku yalakʼtikoʼob tamanoʼob. Le oʼolal jach ku naʼatkoʼob ken u ketuba Jéeoba yéetel juntúul j-kanan taman. Jeʼex kʼaʼabéet u kanáantaʼal yéetel u nuʼuktaʼal le tamanoʼoboʼ, le máakoʼob xanoʼ kʼaʼabéet u kanáantaʼaloʼob yéetel u nuʼuktaʼaloʼob tumen Jéeoba (Mar. 6:34). Jach ku muʼyaj le máaxoʼob maʼ tu kanáantaʼaloʼob mix tu nuʼuktaʼaloʼob tumen Diosoʼ. Séeb jeʼel u beetaʼal loob tiʼobeʼ yéetel maʼ u yojeloʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaasiʼ, beyoʼob jeʼex le «tamanoʼob» ku kʼiʼitpajloʼob tumen minaʼan mix máak kanáantkoʼoboʼ (1 Rey. 22:17). Baʼaleʼ Jéeobaeʼ ku tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ máaxoʼob meyajtik.

3. ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

³ Bejlaʼa xaneʼ láayliʼ jach maʼalob u ketkuba Jéeoba yéetel juntúul j-kanan tamaneʼ. Tumen láayliʼ ku kanáantik le máaxoʼob meyajtik ku keʼeteloʼob yéetel tamanoʼoboʼ. Koʼoneʼex ilik bix u nuʼuktik yéetel u tsʼáaik tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼob, yéetel baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u kʼamkoʼob u yutsil le baʼax ku beetik Jéeoba tu yoʼolaloʼoboʼ.

LE JACH MAʼALOB J-KANAN TAMANOʼ KU TSʼÁAIK ULÁAKʼ MÁAKOʼOB UTIAʼAL ÁANTAJ

4. ¿Bix u kanáantik Jesús u tamanoʼob Jéeoba?

⁴ Jéeobaeʼ u tsʼaamaj Jesús bey u Poolil le múuchʼuliloʼ (Efe. 1:22, 23). Jesuseʼ letiʼe «jach maʼalob j-kanan taman[oʼ]», jach bey jeʼex u Taataeʼ. U yaabiltmaj le tamanoʼoboʼ yéetel ku kanáantkoʼob. Tu kʼubaj xan «u kuxtal yoʼolal le tamanoʼoboʼ» (Juan 10:11, 15). Le u kuxtal tu kʼuboʼ jach ku taasik utsil tiʼ tuláakal máak (Mat. 20:28). Jéeobaeʼ maʼ u kʼáat ka xuʼulsaʼak «tiʼ le máaxoʼob ken u tsʼáa u fejoʼob tiʼ [Jesusoʼ], baʼaxeʼ ka yanaktiʼob kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 3:16).

5, 6. 1) ¿Máaxoʼob u tsʼaamaj Jesús utiaʼal u kanáantkoʼob u tamanoʼob? 2) ¿Baʼax unaj u beetik le tamanoʼob utiaʼal u kʼamkoʼob u yutsil u nuʼuktaj le máaxoʼob tsʼaʼan tumen Jesusoʼ? 3) ¿Maases baʼax oʼolal unaj k-uʼuyik u tʼaan le ancianoʼoboʼ?

⁵ ¿Bix u yeʼesik le tamanoʼob ku kʼamkoʼob Jesucristo, le máax tsʼaʼan utiaʼal kanáantkoʼoboʼ? Jesuseʼ tu yaʼalaj: «In walakʼ tamanoʼobeʼ ku yuʼubikoʼob in tʼaan, teneʼ in kʼaj óoloʼob yéetel ku taaloʼob tin paach» (Juan 10:27). Utiaʼal u yaʼalik máak ku yuʼubik u tʼaan le Jach Maʼalob j-Kanan Tamanoʼ kʼaʼabéet u chaʼik u nuʼuktaʼal tiʼ tuláakal baʼal. Junpʼéel bix u beetik máakeʼ letiʼe u yuʼubik u tʼaan le j-kanan tamanoʼob u tsʼaamaj Jesusoʼ. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ u apostoloʼob yéetel u disipuloʼobeʼ unaj u seguertikoʼob le meyaj tu káajsoʼ. Unaj u kaʼanskoʼob yéetel u kanáantkoʼob u «mejen alakʼ tamanoʼob» (Mat. 28:20; xok Juan 21:15-17). Ka kʼaʼaytaʼab le maʼalob péektsil yéetel ka yaʼabchaj le disipuloʼoboʼ, Jesuseʼ tu tsʼáaj sukuʼunoʼob yiijchajaʼan u tuukuloʼob utiaʼal u kanáantkoʼob le múuchʼuliloʼoboʼ (Efe. 4:11, 12).

⁶ Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le ancianoʼob yaan tu kaajil Éfeso teʼ yáax siglooʼ: «Yéeyaʼabeʼex tumen le kiliʼich muukʼ utiaʼal ka a nuʼukteʼex u múuchʼulil Dios[oʼ]» (Bax. 20:28). Bejlaʼa xaneʼ letiʼe kiliʼich muukʼ yéeyik le ancianoʼoboʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik leloʼ? Tumen anchaj u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le Biblia tsʼíibtaʼab yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ. Le oʼolal ken k-beet baʼax ku yaʼalikoʼobeʼ k-eʼesik tsiikil tiʼ Jéeoba yéetel tiʼ Jesús, le maas maʼalob j-Kanan Tamanoʼoboʼ (Luc. 10:16). Le oʼolal maas unaj k-beetik yéetel kabal óolal baʼax ku yaʼalik le ancianoʼoboʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen yoʼolal leloʼ.

7. ¿Bix u yáantkech le ancianoʼob utiaʼal u seguer a biskaba yéetel Jéeobaoʼ?

⁷ Le ancianoʼoboʼ utiaʼal u nuʼuktikoʼob yéetel u líiʼskoʼob u yóol le sukuʼunoʼoboʼ mantatsʼ ku meyajtiʼob le Bibliaoʼ. Letiʼobeʼ ku tsʼáaikoʼob le nuʼuktajoʼ, baʼaleʼ maʼ u yuumiloʼob u kuxtal mix máakiʼ (2 Cor. 1:24). Letiʼobeʼ chéen ku nuʼuktajoʼob utiaʼal u yáantkoʼob le sukuʼunoʼob u beetoʼob baʼax maʼalob; ka beetaʼak tuláakal baʼal tu tsoolol yéetel ka yanak jeetsʼelil teʼ múuchʼuliloʼ (1 Cor. 14:33, 40). Le ancianoʼoboʼ «táan u kanáantkoʼob [u] kuxtal» le sukuʼunoʼoboʼ. Leloʼ ku yeʼesikeʼ u kʼáatoʼob ka seguernak u biskuba le sukuʼunoʼob yéetel Jéeobaoʼ. Le oʼolal tu séebaʼanil ku yáantkoʼob juntúul sukuʼun «táan u jóokʼol tiʼ le bej[oʼ]» bey xan wa tsʼoʼok u jóokʼol (Gal. 6:1, 2; Jud. 22). ¿Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesik baʼaxten unaj k-uʼuyik u tʼaan le «máaxoʼob nuʼuktik [k-beeloʼ]»? (Xok Hebreoʼob 13:17.)

8. Le ancianoʼoboʼ, ¿bix u kanáantkoʼob u tamanoʼob Dios?

⁸ Apóstol Pablo, ku beetik kaʼach u ancianoileʼ, tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob kajaʼanoʼob kaʼach Colosasoʼ: «Kanáantabaʼex utiaʼal beyoʼ mix máak ka u táabseʼex yéetel u kaʼansaj chéen máakoʼob, wa yéetel le chéen kunel tʼaanoʼob suuk u beetaʼal tumen le úuchben láakʼtsiloʼoboʼ; leloʼobaʼ baʼaloʼob kʼaʼanaʼantak utiaʼal le yóokʼol kaabaʼ, maʼ utiaʼal Cristoiʼ» (Col. 2:8). Lelaʼ uláakʼ baʼax eʼesik unaj k-beetik baʼax ku yaʼalik le ancianoʼob ku tsolnuʼuktikoʼon yéetel le Bibliaoʼ. Letiʼobeʼ ku kanáantkoʼob le tamanoʼob ken u yiloʼob yaan máax taak u beetik u náachtaloʼob tiʼ le maʼalob bejoʼ. Pedroeʼ tu yaʼaleʼ yaan u yantal «profetaʼob [ku yaʼalikoʼob] baʼaloʼob maʼ jaajtak» yéetel «j-kaʼansajoʼob ku tuusoʼob[eʼ]», yaan u yóotik u tusoʼob le «máakoʼob maʼ jeetsʼel u tuukuloʼoboʼ» (2 Ped. 2:1, 14). Bejlaʼa xaneʼ le ancianoʼoboʼ unaj u yaʼalikoʼob tiʼ le sukuʼunoʼob tiʼ baʼax unaj u kanáantkubaʼoboʼ. Letiʼobeʼ yiijchajaʼan u tuukuloʼob tumen yaʼab baʼax tsʼoʼok u yilkoʼob. Tsʼoʼoleʼ táanil tiʼ u tsʼaʼabal u beet u ancianoiloʼobeʼ tu yeʼesoʼob ku naʼatkoʼob baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ yéetel noʼojaʼanoʼob utiaʼal kaʼansaj (1 Tim. 3:2; Tito 1:9). Tumen yiijchajaʼan u tuukuloʼob, ku tsʼáaikoʼob u pʼis tuláakal baʼal yéetel yaantiʼob le naʼat ku taal tiʼ le Bibliaoʼ ku béeytal u nuʼuktikoʼob maʼalob le tamanoʼoboʼ.

LE JACH MAʼALOB J-KANAN TAMANOʼ KU TSÉENTIK YÉETEL KU KANÁANTIK LE TAMANOʼOBOʼ

9. Bejlaʼeʼ ¿bix u nuʼuktaʼal yéetel u tséentaʼal le tamanoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ?

⁹ Tiʼ Jéeobaeʼ ku meyaj u kaajal utiaʼal u tsʼáaik le kaʼansaj ku keʼetel yéetel janal tiʼ le yéeyaʼanoʼoboʼ bey xan tiʼ tuláakal le máaxoʼob meyajtik way Luʼumoʼ. Teʼ jóoʼsaʼaniloʼoboʼ ku tsʼaʼabal yaʼab tsolnuʼukoʼob ku taal tiʼ le Bibliaoʼ. Yaan kʼiin xaneʼ le tsolnuʼuk ku tsʼáaik u káajal Jéeobaoʼ chéen utiaʼal le ancianoʼoboʼ: ku túuxtik cartaʼob tiʼ letiʼob wa ku yaʼalik tiʼ le superintendente viajante baʼax ken u yaʼaltiʼoboʼ. Tuláakal lelaʼ letiʼe bix u nuʼuktaʼal yéetel u tséentaʼal le tamanoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ.

10. ¿Baʼax unaj u beetik le ancianoʼob tu yoʼolal le máaxoʼob tsʼoʼok u náachtaloʼob tiʼ le múuchʼuliloʼ?

¹⁰ Le ancianoʼoboʼ unaj u kanáantkoʼob yéetel u yáantkoʼob le sukuʼunoʼob utiaʼal maʼ u náachtaloʼob tiʼ Jéeoba, maases le máaxoʼob táan u náachtaloʼob tiʼ Dios wa tsʼoʼok u lúubloʼob tiʼ junpʼéel nojoch kʼebanoʼ (xok Santiago 5:14, 15). Yaan tiʼ le tamanoʼobaʼ tsʼoʼok u náachtaloʼob tiʼ u kaajal Dios. Juntúul anciano u yaabiltmaj le tamanoʼoboʼ, ¿maʼ wa ken u beet tuláakal utiaʼal u kaxtik le saatloʼob yéetel u líiʼsik u yóoloʼob utiaʼal u kaʼa suutoʼob teʼ múuchʼuliloʼ? ¡Jeʼel u beetkeʼ! Jesuseʼ tu yaʼalaj: «In Taata yaan teʼ kaʼanoʼ maʼ u kʼáat ka saʼatak mix juntúul tiʼ le máaxoʼob beyoʼob mejen paalaloʼobaʼ» (Mat. 18:12-14).

¿BIX UNAJ K-ILIK LE BAʼAXOʼOB MAʼ MAʼALOB KU BEETIK LE ANCIANOʼOBOʼ?

11. ¿Baʼaxten yaan sukuʼunoʼobeʼ ku talamtal u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le ancianoʼoboʼ?

¹¹ Jéeoba yéetel Jesuseʼ jach maʼalob u kanáantkoʼob le tamanoʼoboʼ, baʼaleʼ le máaxoʼob u tsʼaamoʼob kanáantik le múuchʼuliloʼoboʼ maʼ tu béeytal u beetkoʼob jach beyoʼ tumen j-kʼebanoʼob. Le oʼolal yaan sukuʼunoʼobeʼ ku talamtal u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik le ancianoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ ku tuklikoʼob: «Chéen j-kʼeban máakoʼob jeʼex teneʼ. ¿Máaxoʼob utiaʼal u yaʼalikoʼobten baʼax unaj in beetik?». U jaajileʼ le ancianoʼoboʼ j-kʼebanoʼob, baʼaleʼ maʼ chéen unaj k-ilik le baʼaloʼob maʼ maʼalob ku beetkoʼoboʼ.

12, 13. 1) ¿Baʼax maʼ maʼalob tu beetaj jujuntúul máaxoʼob nuʼukt u kaajal Jéeoba úuchjeakiliʼ? 2) ¿Baʼaxten tsʼíibtaʼab teʼ Biblia le baʼaxoʼob maʼ maʼalob tu beetaj jujuntúul máaxoʼob tsʼaʼanoʼob tumen Jéeobaoʼ?

¹² Le Bibliaoʼ ku yaʼalik le baʼaxoʼob maʼ maʼalob tu beetaj le máaxoʼob nuʼukt u kaajal Jéeoba úuchjeakiloʼ. Jeʼex Davideʼ tsʼaʼab u beet u reyil utiaʼal u nuʼuktik u kaajil Israel. Baʼaleʼ lúub tiʼ núupkʼeban yéetel tu kíimsaj Urías (2 Sam. 12:7-9). Tuukulnakoʼon xan tiʼ Pedro. Letiʼeʼ yaʼab baʼax tsʼaʼab u beet teʼ múuchʼulil teʼ yáax siglooʼ, baʼaleʼ tu beetaj baʼaloʼob jach maʼ maʼalobtakiʼ (Mat. 16:18, 19; Juan 13:38; 18:27; Gal. 2:11-14). U jaajileʼ desde ka kʼebanchaj Adaneʼ chéen Jesús tsʼoʼok u síijil minaʼan u kʼeban.

¹³ ¿Baʼaxten tu beetaj u tsʼíibtaʼal Jéeoba le baʼaxoʼob maʼ maʼalob tu beetaj le máaxoʼob nuʼukt u kaajal úuchjeakiloʼ? Junpʼéel baʼax oʼolaleʼ utiaʼal u yeʼesik jeʼel u páajtal u meyaj j-kʼeban wíinikoʼob tiʼ utiaʼal u nuʼuktik u kaajaleʼ. U jaajileʼ desde úuch bey u beetkoʼ. Le oʼolaleʼ maʼ unaj k-tʼaan kʼaas tu contraʼobiʼ mix u pʼáatal maʼ k-beetik baʼax ku yaʼalikoʼob chéen tumen ku beetkoʼob baʼax maʼ maʼalobiʼ. Jéeobaeʼ ku páaʼtik ka k-eʼes tsiikil tiʼob yéetel ka k-uʼuy u tʼaanoʼob (xok Éxodo 16:2, 8).

14, 15. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le bix u nuʼuktik u kaajal Jéeoba úuchjeakiloʼ?

¹⁴ Bejlaʼeʼ jach unaj k-uʼuyik u tʼaan le máaxoʼob nuʼuktikoʼonoʼ. Tuukulnakoʼon bix úuchik u nuʼuktik u kaajal Jéeoba úuchjeakil utiaʼal u aktáantkoʼob kʼiinoʼob talamtak. Ka jóokʼ le israelitaʼob Egiptooʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Moisés yéetel tiʼ Aarón baʼax unaj u yaʼalikoʼob tiʼ le israelitaʼoboʼ. Le tiaʼanoʼob kaʼach Egiptooʼ utiaʼal u salvarkubaʼob ken túuxtaʼak u tsʼook plagaoʼ unaj u beetkoʼob junpʼéel cena yéetel unaj u wiʼiwitsʼkoʼob u kʼiʼikʼel juntúul taman tu marcoil u joonajil u yotochoʼob. Maʼ desde teʼ kaʼan aʼalaʼabtiʼob baʼax unaj u beetkoʼoboʼ. Baʼaxeʼ anchaj u yuʼubikoʼob u tʼaan u ancianoiloʼob Israel, tumen tiʼ letiʼob aʼalaʼan tumen Moisés baʼax unaj u beetaʼal (Éxo. 12:1-7, 21-23, 29). Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ Moisés yéetel le ancianoʼob aʼalik baʼax u kʼáat Jéeoba ka beetaʼakoʼ. Bejlaʼeʼ bey xan u beetik le ancianoʼoboʼ.

¹⁵ Maʼ xaaneʼ k-xokmaj teʼ Bibliaoʼ Jéeobaeʼ yaʼab u téenel tu túuxtaj angeloʼob wa j-kʼeban wíinikoʼob utiaʼal u yaʼalikoʼob baʼax unaj u beetik máaxoʼob meyajtik utiaʼal u salvarkubaʼob. Teʼ súutukiloʼoboʼ Jéeobaeʼ tu tsʼáaj páajtalil tiʼob. Le angeloʼob yéetel le máakoʼoboʼ tʼaanajoʼob tu kʼaabaʼ yéetel tu yaʼaloʼob tiʼ le kaaj baʼax unaj u beetkoʼob utiaʼal u salvarkubaʼoboʼ. Tu kʼiinil le Armagedonoʼ, ¿maʼ wa tu páajtal u beetik Jéeoba xan beyoʼ? Bejlaʼeʼ tiʼ tuláakal anciano ku tsʼaʼabal u páajtalil u tʼaan tu kʼaabaʼ Jéeoba wa tu kʼaabaʼ u kaajaleʼ unaj u yilik maʼ u píitmáan tiʼ le páajtalil tsʼaʼantiʼoʼ.

JUNMÚUCHʼ TAMAN «YÁANAL U KʼAB JUNTÚULILIʼ J-KANAN TAMAN»

16. ¿Máakalmáak le «tʼaan» unaj k-uʼuyikoʼ?

¹⁶ Jeʼel u béeytal k-aʼalikeʼ u kaajal Jéeobaeʼ «junmúuchʼ» tamanoʼob yanoʼob yáanal u kʼab Jesucristo, le «juntúuliliʼ j-kanan taman[oʼ]» (Juan 10:16). Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob yaan u yantal tu yéeteloʼob «tak teʼ kʼiinoʼob táan u kʼuchul u xuul yóokʼol kaaboʼ» (Mat. 28:20). ¿Bix u beetik le baʼax u yaʼalmoʼ? Tumen táan u reinar teʼ kaʼanoʼ ku nuʼuktik tuláakal le baʼaloʼob kun úuchul táanil tiʼ u xuʼulsik u kʼasaʼan yóokʼol kaab Satanasoʼ. Ichil u kaajal Dioseʼ k-kanáantaʼal yéetel junmúuchʼ yanikoʼon, baʼaleʼ utiaʼal maʼ u xuʼulul leloʼ unaj k-uʼuyik le «tʼaan» ku yaʼaliktoʼon le bej unaj k-biskoʼ. Le «tʼaan[oʼ]» letiʼe baʼax ku yaʼalik le kiliʼich muukʼ yaan teʼ Bibliaoʼ bey xan le baʼax ku yaʼalik Jéeoba yéetel Jesús tu yoʼolal le ancianoʼob u tsʼaamoʼoboʼ (xok Isaías 30:21 yéetel Apocalipsis 3:22).

17, 18. 1) ¿Máax taak u beetik loob tiʼ le tamanoʼoboʼ? 2) ¿Baʼax ken u beet Jesús? 3) ¿Baʼax ken k-il teʼ tuláakʼ xookoʼ?

¹⁷ Apóstol Pedroeʼ tu yaʼaleʼ Satanaseʼ «bey jeʼex juntúul león ku yáakam táan u kaxtik máax u lukʼeʼ» (1 Ped. 5:8). Jeʼex juntúul tsʼíitsʼik baʼalcheʼ wiʼijeʼ táan u páaʼtik u súutukil utiaʼal u pulkuba tu yóokʼol le tamanoʼob náayal u yóoloʼob yéetel saatloʼoboʼ. Lelaʼ uláakʼ baʼax oʼolal maʼ unaj k-náachtal tiʼ le múuchʼuliloʼ mix tiʼ Jéeoba, «le j-kanan taman [...] kanáantik [k-kuxtaloʼ]» (1 Ped. 2:25). Yoʼolal le máaxoʼob ken u salvartubaʼob tiʼ le nojoch muʼyajiloʼ Apocalipsis 7:17, ku yaʼalikeʼ Jesús, «le Taman[oʼ,] [...] letiʼ kun kanáantkoʼob yéetel letiʼ kun nuʼuktikoʼob tiʼ sayaboʼob tuʼux ku tuul u jaʼil le kuxtaloʼ. Dios xaneʼ yaan u choʼik tuláakal u jaʼil u yichoʼob». ¿Yaan wa baʼax maas maʼalob tiʼ leloʼ?

¹⁸ Jach nojoch meyaj ku beetik le ancianoʼob ikil u kanáantkoʼob le tamanoʼob yanoʼob teʼ múuchʼuliloʼ. ¿Bix jeʼel u yojéeltikoʼob wa táan u tratartikoʼob u tamanoʼob Jesús jeʼex unajeʼ? Yaan k-ilik teʼ tuláakʼ xookoʼ.