Deuteronomio
32 «Laatu, ca ni nuu guibáʼ, lagucaadiaga, chiguinieeʼ,
ne gunadiaga ca ni nuu lu guidxilayú ca diidxaʼ ni guiree de ndaaniʼ ruaaʼ.
2 Ziaba ca ni rusiideʼ casi riaba nisaguié,
ziaba ca diidxaʼ stinneʼ casi riaba gota nisa stiʼ gupa,
casi riaba nisaguié dé lu guixi nuu lu layú
ne casi riaba nisaguié reciu lu ca yaga ca.
3 Purtiʼ naa zabeʼ* binni lá Jehová.
¡Lagabi binni pabiáʼ nandxóʼ Dios stinu!
4 Laabe nga Guié ngola, qué ruchee guiráʼ ni rúnibe,
purtiʼ jneza guiráʼ ca neza stibe.
Nácabe ti Dios ni runi ni maʼ guníʼ* ne qué ziuu dxi gúnibe ni cadi jneza.
Nácabe ti Dios ni runi ni jneza ne derechu ca neza stibe.
5 Laacabe nga ca ni maʼ qué runi ni jneza.
Cadi xiiñibe laacaʼ; laacabe nga nápacabe donda pur guendaruchee stícabe.
¡Nácacabe ti generación de binni malu ne ni qué runi ni jneza!
6 Lii, guidxi huati ne ni gastiʼ xpiaaniʼ,
¿ñee zacá nga naquiiñeʼ guni tratarluʼ Jehová la?
¿Cadi laabe nga Bixhózeluʼ, pur laabe nga nabániluʼ,
ne laabe nga bizaʼbe lii ne bizuhuaabe lii dxiichiʼ la?
7 Bietenalaʼdxiʼ ca dxi ni maʼ gudiʼdiʼ ca,
guníʼ ique ca iza bibani ca generación ni maʼ gudiʼdiʼ ca.
Gunabadiidxaʼ bixhózeluʼ, ne laa zabi lii;
gunabadiidxaʼ ca binni huaniisi stiluʼ ne laacabe zábicabe lii.
8 Dxi bidii Dios ni nuu jma luguiáʼ* cada guidxi roʼ herencia stiʼ,
dxi bixhélebe ca xiiñiʼ Adán* tobi de stobi,
laabe gudíxhebe ra guiluxe cada guidxi
ra bíʼyabe panda xiiñiʼ Israel.
9 Purtiʼ parte ni raca caber Jehová nga guidxi stiʼ;
Jacob nga herencia stibe.
10 Laabe nga bidxélabe laa lu ti layú ra nabidxi
ne lu ti desiertu ra gastiʼ nuu ne ra cabidxiaa maniʼ.
Guluube leʼ laa para cadi guizaaca gastiʼ, guyuube gaxha de laa
ne gúpabe laa cásica rápabe ca guielube.*
11 Casi runiibi dxacha ti águila lidxi,
runiibi xhiaa ne rucaanáʼ ca pajaruhuiiniʼ stiʼ,
ruchiaame ca xhiaame, rándame laacaʼ
ne rineme laacaʼ lu ca xhiaame,
12 Jehová si nga biluíʼ laabe* pa neza chebe;
ninruʼ sti dios de sti guidxi qué ñacané laabe.
13 Bidxiibaʼ Dios laabe lu ca lugar jma nasoo stiʼ guidxilayú para guni mandarbe cani,
ngue runi gudobe ca cuananaxhi ni rudii lu layú.
Biyaanabe laa miel ni riree lu ti guié ngola
ne aceite ni riree lu ti guié ni naguidxi,
14 ne mantequiá ni riree lu leche stiʼ vaca ne leche stiʼ dendxuʼ ne chiva,
zaqueca gudobe ca dendxuʼ ni jma galán,*
ca dendxuʼ barracu de Basán ne ca chivu,
ne laaca bidii Dios laabe gobe trigu de ni jma galán.*
Ne laabe güeʼbe vinu de rini* stiʼ ca uva.
15 Dxi maʼ biroo Jesurún,* bicaalú ne bizulú bichá patada.
Maʼ birooloʼ, gúcaluʼ macizu ne bidxá xcuérpuluʼ.
Óraque, bisaanabe Dios, Dios ni bizáʼ laabe,
ne bíʼnibe menu Guié ngola ni rulá laabe.
16 Guizáʼ bichiichicabe laabe ra biʼniʼ adorárcabe ca dios de sti guidxi;
bichiichicabe laabe ra bíʼnicabe ca cosa ni ribixhilaʼdxiʼ Dios.
17 Qué ñúnicabe sacrificiu para Dios, bíʼnicabe ni para ca demonio,
ca dios ni qué huayuu dxi gunibiáʼcabe,
ca dios nacubi, ca ni deruʼ bedandá,
ca dios ni qué ñunibiáʼ ca bixhozebiidacabe.
18 Bisiaandaluʼ Guié ngola ni naca Bixhózeluʼ
ne qué ñetenaláʼdxiluʼ de Dios ni bedané lii lu guidxilayú.*
19 Ora biʼyaʼ Jehová ndiʼ, bicaanáʼ laacabe,
purtiʼ guizáʼ bichiichi ca xiiñibe hombre ne ca xiiñidxaapabe laabe.
20 Nga runi guniʼbe: “Zudxieedecheʼ laacabe*
ne zuuyaʼ ximodo guilúxecabe.
Purtiʼ nácacabe ti generación de binni malu,
nácacabe xiiñeʼ ni maʼ bicheené naa.
21 Guizáʼ maʼ bichiichicabe naa ra biʼniʼ adorárcabe ti dios ni cadi dxandíʼ naca dios;
guizáʼ maʼ bichiichicabe naa né ca bidóʼ ni qué iquiiñeʼ stícabe.
Pue naa zucaa laacabe guidxiichicabe né ca ni cadi naca ti guidxi;
zuchiicheʼ laacabe né ti guidxi ni qué riene.
22 Purtiʼ maʼ bicaaguí xiana stinneʼ ti bele
ni zuzaaquiʼ dede jma gueteʼ ndaaniʼ Baʼ,*
zunideni guidxilayú ne ca ni rudii luni
ne zucaaguini ca base stiʼ ca dani ca.
23 Zutaleʼ ca guendanagana stícabe
ne zusiraʼyaʼ guiráʼ ca flecha stinneʼ luguiácabe.
24 Zará stipa stícabe tantu candaanacabe,
zápacabe stale xindxáʼ ni zunduuxeʼ laacabe ne naná modo guinitilúcabe.
Zuseendaʼ colmiu stiʼ ca maniʼ duxhuʼ luguiácabe
ne venenu stiʼ ca maniʼ* ni rixubi ndaaniʼ layú.
25 Fuera la? zuuti ti espada ca xiiñicabe
ne, dentru la? guizáʼ zadxíbicabe
cásica ca hombrehuiiniʼ zaqueca ca binnidxaapaʼ,
ca xcuidihuiiniʼ zaqueca ca hombre ni maʼ napa guichatoope.
26 Sicaríʼ nga ninieeʼ: «Zucheecheʼ ndase laacabe ne
zuneʼ xiixa para maʼ cadi guietenalaʼdxiʼ binni laacabe».
27 Peru bidxibeʼ xi guiníʼ ca xhenemígucabe,
purtiʼ zándaca gadxé cosa guiene ca ni rucaalú laacabe.
Zándaca guiniʼcaʼ: «Pur stipa stinu nga biʼniʼ ganarnu;
cadi Jehová diʼ biʼniʼ guiráʼ ndiʼ».
28 Purtiʼ nácacabe ti guidxi ni qué riníʼ ique jneza*
ne qué randa riénecabe.
29 ¡Jma galán pa ñácacabe binni nuu xpiaaniʼ! Niníʼ íquecabe guiráʼ ndiʼ.
Zacá ñanda niníʼ íquecabe ximodo chiguilúxecabe.
30 ¿Ximodo zanda sananda ti hombre si ti mil binni,
ne chupa hombre guiladxi chii mil binni yaʼ?
Qué zanda diʼ gaca nga, ñanda ñácani pa nutoo Guié ngola stícabe laacabe
ne pa nusaana Jehová laacabe lu náʼ ca enemigu stícabe.
31 Purtiʼ cadi casi guié ngola stícabe nga Guié ngola stinu,
dede ca enemigu stinu nánnacaʼ ni.
32 Purtiʼ beeda lubáʼ uva stícabe de ca lubáʼ uva stiʼ Sodoma
ne de lu ca layú stiʼ Gomorra.
Naca ca uva stícani uva ni napa venenu
ne nandáʼ* ca racimu uva stícani.
33 Naca vinu stini venenu stiʼ beendaʼ,
venenu malu stiʼ ca cobra.
34 ¿Ñee cadi nuu chaahuiʼ guiráʼ ndiʼ ra nuaaʼ,
nucaaʼ sellu ruaacani ne nuucani ndaaniʼ bodega stinneʼ la?
35 Naa xcuentaʼ guquixeʼ ni, ne guneʼ castigar,
dxi nexheʼ guireechuíʼ ñeecabe,
purtiʼ maʼ gaxha nuu dxi guiaba ti guendanagana naroʼbaʼ luguiácabe
ne maʼ cadi candaa zacanácabe pur ni maʼ nexheʼ guizaacacabe”.
36 Purtiʼ zuni juzgar Jehová xquidxi
ne ziabe* ca xpínnibe
ora gúʼyabe maʼ birá stipa sticaʼ
ne maʼ biaanaʼ puru si ca ni qué zanda gaca defender ne ca ni qué gapa stipa.
37 Óraque zaniʼbe: “¿Paraa nuu ca dios stícabe,
guié ngola ra biyúbicabe para guilácabe,
38 ca ni gudó za stiʼ ca sacrificiu stícabe*
ne güeʼ vinu stiʼ ca ofrenda ni rixii* stícabe yaʼ?
Yanna, guiásacabe ne gacanécabe laatu.
Gácacabe ti lugar ra zanda guilatu.
39 Laguuyaʼ yanna, naa, naa nga Dios,
ne gástiruʼ xcaadxi dios aparte de naa.
Naa runeʼ gatiʼ tuuxa, ne naa runeʼ guibani tuuxa.
Naa runenayaʼ ne naa rusiandaʼ,
ne guirutiʼ zanda gulá tuuxa de lu nayaʼ.
40 Rindisanaʼyaʼ guibáʼ
ne runeʼ jurar, «casi peʼ naa dxandíʼ peʼ nabaneʼ ne qué ziuu dxi gateʼ»,
41 ora gutuxhuaʼ espada stinneʼ ni ruzaaniʼ ne cuaaʼ listu nayaʼ
para guneʼ juzgar ti gaca ni jneza,
zuquixeʼ ni ca ni rucaalú naa
ne zuneʼ castigar ca ni nanalaʼdxiʼ naa.
42 Zuxhudxeʼ ca flecha stinneʼ né rini
ne zo espada stinneʼ beela:
rini stiʼ ca ni maʼ guti ne stiʼ ca ni gunaazecabe,
ne ique ca xaíque stiʼ ca enemigu stinneʼ”.
43 Guiechené guiráʼ xixé nación xquídxibe,
purtiʼ laabe zuquíxebe rini stiʼ ca xpínnibe,
zuquíxebe ni ca ni rucaalú laabe
ne zuxhiabe pecadu stiʼ* layú ra nuu xquídxibe».
44 Ngue runi guyé Moisés ne guníʼ guiráʼ ca diidxaʼ stiʼ canción riʼ nezalú guidxi que, laabe né Hosea* xiiñiʼ Nun. 45 Ora biluxe gudxi Moisés guiráʼ ca diidxaʼ riʼ guidubi guidxi Israel, 46 guniʼbe: «Cadi guicaatu casi guendariguite ca diidxaʼ riguixhená ni cayabeʼ laatu yannadxí ne laguni mandar ca xiiñitu quixhe íquecaʼ chinándacaʼ guiráʼ ca diidxaʼ stiʼ Ley riʼ. 47 Ne cadi guiníʼ íquetu qué risaca ca diidxaʼ riʼ para laatu, sínuque zabánitu pa chinándatu cani. Ne, pur ca diidxaʼ riʼ, zanda guibánitu xadxí lu layú ni chiguicaatu ora tíditu guiiguʼ Jordán».
48 Dxi queca guniʼné Jehová Moisés ne gúdxibe laa: 49 «Gudxiʼbaʼ lu dani stiʼ Abarim, lu dani Nebo —ni nuu lu layú stiʼ Moab ne ni nudxiilú neza Jericó—, para gúʼyaluʼ layú stiʼ Canaán ni chigudieeʼ ca israelita para cuézacaʼ luni. 50 De racá, zátiluʼ lu dani ra chichíbaluʼ ca, ne zadxíñaluʼ ra nuu ca binni xquídxiluʼ,* cásica gutiʼ bíʼchiluʼ Aarón lu dani Hor ne bidxiña ra nuu ca binni xquidxi, 51 purtiʼ guirópatu bicheenetu naa lade ca israelita dxi nuutu gaxha de ca nisa stiʼ Meribá ni nuu Cadés, lu desiertu stiʼ Zin, purtiʼ qué nusihuínnitu nacaʼ santo nezalú guidxi Israel. 52 Zuuyaluʼ layú ca de zitu, peru qué ziuuluʼ lu layú ni chigudieeʼ guidxi Israel».