Primé libru de Reyes
18 Gudiʼdiʼ si ti tiempu, lu guionna iza que, gudxi Jehová Elías ca diidxaʼ riʼ: «Guyé ra nuu Acab ne naa xcuentaʼ gusabaʼ nisaguié». 2 Para biree Elías zeʼ ra nuu Acab, ca dxi que nabé cayuniná ti hambre ca binni de Samaria.
3 Laga cazaaca ndiʼ, bisendacaa Acab Abdías, hombre rapa ra palaciu que. (Naca Abdías ti hombre nabé ridxibi Jehová. 4 Dxi cayuuti Jezabel ca profeta stiʼ Jehová, bicaachiʼ Abdías ti gayuaa profeta ndaaniʼ cueva. Guluube 50 profeta ndaaniʼ ti cueva, ne ndaaniʼ sti cueva guluube stiʼ 50, ne biiyabe cadi guiaadxaʼ pan ne nisa laacaʼ). 5 Para ná Acab rabi Abdías: «Guzá guidubi naca ndaaniʼ guidxi riʼ ne guyé guiráʼ ca lugar ra ridá nisa ne ndaaniʼ ca valle* ca. Zándaca zadxélanu guixi para go ca caballu, ca mulaʼ ne guiráʼ ca maniʼ ca ti cadi gáticaʼ». 6 Para gundaacabe ca layú que lúcabe. Biree Acab stubi zeʼ ti ladu ne biree Abdías stubi zeʼ sti ladu.
7 Neza zeʼ Abdías que, bidxagalube Elías. Nagueendaca binibiáʼ Abdías laabe, para bizuxibi dede gudixhe ique layú ne gudxi laabe: «¿Ñee lii nga la? Elías, señor stinneʼ?». 8 Óraque ná Elías rabi laabe: «Ajaʼ, naa ndiʼ. Yetidxi ndiʼ rey stiluʼ: “Nuu Elías raríʼ”». 9 Para ná Abdías rabi laabe: «Señor stinneʼ, ¿xi pecadu maʼ bineʼ para gusaanaluʼ naa lu náʼ Acab ne guuti naa yaʼ? 10 Casi peʼ nuu Jehová, Dios stiluʼ, gastiʼ nin ti guidxi ne nin ti reinu ra qué huaseendaʼ rey stinneʼ tu chiyubi lii. Ne cada biaje guiníʼcabe: “Qué guínnibe raríʼ”, rucaa rey ca reinu o guidxi ca guni jurar qué nidxélacabe lii. 11 Yanna zeedaluʼ ne cayábiluʼ naa: “Yetidxi rey stiluʼ: «Nuu Elías raríʼ»”. 12 Ora guireeʼ de ra nuuluʼ qué gannaʼ paraa chiné espíritu stiʼ Jehová lii ne pa gabeʼ Acab nuuluʼ raríʼ ne qué guidxélabe lii, de seguru zuutibe naa. ¿Peru pa naa dede dxi nahuiineʼ ridxibeʼ Jehová yaʼ? 13 Señor stinneʼ, ¿ñee qué huayábicabe lii xi bineʼ dxi cayuuti Jezabel ca profeta stiʼ Jehová la? ¿Ñee qué ñábicabe lii bicaacheʼ ti gayuaa profeta stiʼ Jehová ndaaniʼ chupa cueva, 50 ndaaniʼ ti cueva ne 50 ndaaniʼ sti cueva la? Ne laaca biiyaʼ cadi guiaadxaʼ laacabe pan ne nisa. 14 Yanna zeedaluʼ ne cayábiluʼ naa: «Yetidxi rey stiluʼ: “Nuu Elías raríʼ”». De seguru zuutibe naa». 15 Peru ná Elías rabi laabe: «Casi peʼ nuu Jehová, Dios stiʼ ca ejércitu, ni runeʼ xhiiñaʼ,* cayuneʼ jurar lii, zuzuhuaaʼ nezalú Acab yannadxí».
16 Para biree Abdías zitidxi ni Acab, de raqué biree Acab zidxagalú Elías.
17 Casi peʼ biʼyaʼ Acab Elías, gudxi laabe: «¿Runi lii nga guizáʼ cayacaná guidxi Israel pue la?».
18 Para ná Elías rabi laabe: «Cadi naa diaʼ cayunenaʼyaʼ guidxi Israel. Lii ne ca familia stiʼ bixhózeluʼ nga napa donda. Bicaanatu ca mandamientu stiʼ Jehová ne biʼniʼ adorartu ca bidóʼ stiʼ Baal. 19 Yanna, bisendacaa guidubi naca guidxi Israel ne tapa gayuaa cincuenta profeta stiʼ Baal, ne tapa gayuaa profeta ni rusisaca poste ni runi adorar binni, ca ni cayó ruaa mexaʼ stiʼ Jezabel, ne guirácabe gueedacabe ra nuaaʼ lu dani Carmelo». 20 Para bisendacaa Acab guiráʼ ca binni de Israel ne guiráʼ ca profeta que lu dani Carmelo.
21 De raqué bidxiña Elías guiráʼ binni guidxi que ne guníʼ: «¿Padxí nga guni decidirtu tu gúnitu ni ná pue? ¡Pa Jehová nga Dios ni dxandíʼ, lachinanda laabe! ¡Ne pa Baal nga Dios ni dxandíʼ la? lachinanda Baal!». Peru qué lica niníʼ ca binni que nin ti diidxaʼ. 22 De raqué ná Elías rabi guidubi guidxi que: «Maʼ naa si beeda guiaanaʼ lade ca profeta stiʼ Jehová, peru Baal napa tapa gayuaa cincuenta profeta. 23 Lagudii laadu chupa torohuiiniʼ ne laacabe cuícabe tobi, guchiácabe laame ne quíxhecabe laame lu yaga. Peru cadi naquiiñeʼ gucaaguícabe ni. Naa guneʼ preparar sti toro ca ne zaguixheʼ laame lu yaga, peru qué zucaaguiéʼ diaʼ laame. 24 De racá, zucaatu ridxi lá dios stitu ne naa zucaaridxeʼ lá Jehová. Dios ni guicabi ne guseendaʼ bele zusihuinni laa nga Dios ni dxandíʼ». Para bicabi guidubi naca guidxi que: «Modo naluʼ».
25 Óraque ná Elías rabi ca profeta stiʼ Baal: «Laatu primé, lacuí ti torohuiiniʼ ne laguni preparar laame, purtiʼ jma stáletu. De racá, lagucaa ridxi dios stitu. Peru cadi gucaaguitu laame». 26 Para gucuaacabe torohuiiniʼ ni gulícabe que, biʼniʼ preparárcabe laame ne bicaacabe ridxi lá Baal, bíʼnicabe ni dede siadóʼ hasta galaa dxi. Ne caníʼcabe: «¡Bicabi laadu, Baal!». Peru qué ñunadiágacabe nin ti ridxi ne guirutiʼ qué nicabi. Dede cachésacabe cuyaacabe guidubi vuelta altar bíʼnicabe que. 27 Biaʼ galaa dxi que, bizulú Elías cayuni burla laacabe ne caníʼ: «¡Lagucaa ridxi laabe jma reciu, ¿cadi dios laabe la?! Zándaca gadxé ni cá íquebe o zebe bañu. ¡O zándaca nisiaasibe ne caquiiñeʼ chigucuaanicabe laabe!». 28 Guizáʼ reciu cucaacabe ridxi ne, según ca costumbre stícabe, bizulú cuchuugucabe ládicabe né gudxíu ne lanza, dede caree rini guidubi xcuérpucabe. 29 Gudiʼdiʼ galaa dxi ne cadi cusaana de gúnicabe casi runi ca profeta dede gunda huadxí, ora rudiicabe ofrenda de biidxiʼ.* Peru qué ñunadiágacabe nin ti ridxi ne guirutiʼ qué nicabi; guirutiʼ cucaadiaga laacabe.
30 Últimu ná Elías rabi guidubi guidxi que: «Laguidxiña ra nuaaʼ». Para bidxiña ca binni que ra nuube. De raqué biʼniʼ chaahuibe altar stiʼ Jehová ni bichiácabe. 31 Gucuaa Elías 12 guié, purtiʼ biaʼ que nga ca tribu stiʼ ca xiiñiʼ Jacob, hombre ni gudxi Jehová: «Maʼ Israel nga guiree laluʼ». 32 Bíʼnibe ti altar né ca guié que para guisaca lá Jehová. Ne guidubi vuelta altar que bíʼnibe ti zanja, dede ruaa zanja que hasta ra nuu altar que xilaga biaʼ layú ni riquiiñecabe para gudxiibacabe chupa sea* semiá. 33 Despué gudíxhebe ca yaga que lu altar que, bichiabe torohuiiniʼ que ne gudíxhebe laame lu ca yaga que, ne guniʼbe: «Laguchá tapa jarrón nisa ne lagundaateʼ ni luguiáʼ ofrenda ni riaʼquiʼ ca ne lu ca yaga ca». 34 De raqué rábibe laacaʼ: «Laguni ni sti biaje». Para bíʼnicaʼ ni sti biaje. Biguetaʼ gúdxibe laacaʼ: «Laguni ni sti biaje». Biaʼsi chonna biaje bíʼnicabe ni. 35 Dede caxii nisa que guidubi vuelta altar que, ne laaca bichabe zanja que de nisa.
36 Ora chigudiicabe ofrenda de biidxiʼ, ni rudiicabe huadxí, bidxiña profeta Elías ra nuu altar que ne guníʼ: «Jehová —Dios stiʼ Abrahán, stiʼ Isaac ne stiʼ Israel—, bisihuinni yannadxí, lii nga Dios ndaaniʼ guidxi Israel, ne naa nga hombre runi xhiiñaluʼ ne maʼ bineʼ guiráʼ ndiʼ purtiʼ lii gunábaluʼ ni naa. 37 ¡Bicabi naa, Jehová! Bicabi naa ti ganna ca binni riʼ lii, Jehová, lii nga Dios ni dxandíʼ ne lii nga cucuudxiluʼ ladxidóʼcabe para guibiguétacabe ra nuuluʼ».
38 Óraque bisaba Jehová bele de guibáʼ ne bizaaquini ofrenda que, ca yaga que, ca guié que ne ca dé que, ne bicuiidxini nisa daʼ ndaaniʼ zanja que. 39 Ora biʼyaʼ guidubi naca guidxi que ni bizaaca que, nagueendaca bizuxíbicaʼ dede gudixhe íquecaʼ layú ne guniʼcaʼ: «¡Jehová nga Dios ni dxandíʼ!» «¡Jehová nga Dios ni dxandíʼ!». 40 Óraque ná Elías rabi laacabe: «¡Laguinaaze ca profeta stiʼ Baal! ¡Cadi gudiitu lugar guxooñeʼ nin tobi!». Nagueendaca gunaazecabe laacaʼ ne gundeteʼ Elías laacabe ra nuu neza nisa stiʼ Cisón, ne raqué biiti laacabe.
41 De raqué ná Elías rabi Acab: «Guyé, gudó ne güeʼ, purtiʼ maʼ zeedaxidxi ti nisa guié roʼ». 42 Para biree Acab zitó ne zigueʼ. Peru Elías gudxiʼbaʼ lu dani Carmelo, guʼtaʼ gudaabe layú ne biquiidiʼ íquebe lade ca xíbibe. 43 Óraque nabe rábibe hombre racané laabe que: «Biʼniʼ favor gudxiʼbaʼ ne biiyadxí neza ra nuu nisadóʼ». Ngue runi gudxiʼbaʼ hombre que, biiyadxí ne gudxi laabe: «Gastiʼ seña». Biaʼsi gadxe biaje gudxi Elías laabe: «Biguetaʼ sti biaje ne biiyadxí». 44 Ra bizaa gadxe biaje que, ná hombre racané laabe que: «¡Biaa! De lu nisadóʼ ca zeedaguiʼbaʼ ti zahuiiniʼ biaʼ ti batanáʼ». Para ná Elías rabi laabe: «Guyé ne gudxi Acab: “¡Guluu listu carru stiluʼ! ¡Ne biete ti cadi gucueeza nisaguié ca lii!”». 45 Málasi biseeguʼ caadxi za cahui guibáʼ, bindubi ti bi ne bizulú biaba dxacha nisaguié. Para bireené Acab carru stiʼ ne zeʼ Jezreel. 46 Peru bidii Jehová stipa Elías, bixhiibe ndaanibe ne ziguxooñebe delante de Acab dede yendabe Jezreel.