Guiropa libru de Reyes
4 Ti dxi, guyé xheelaʼ tobi de ca xiiñiʼ ca profeta que ra nuu Eliseo ne ná rabi laabe: «Maʼ guti xheelaʼ, mozo stiluʼ, ne lii nánnaluʼ siempre bidxíbibe Jehová. Yanna beeda ti hombre ni nuzaabibe laa ra nuaaʼ ne nuu chiné guiropaʼ xiiñidu casi esclavu». 2 Óraque ná Eliseo rabi laabe: «¿Xi zanda guneʼ para gacaniáʼ lii? Gudxi naa, ¿xi nápaluʼ ra lídxiluʼ?». Para ná gunaa que rabi laabe: «Señor stinneʼ, qué lica gapaʼ gastiʼ ra lidxeʼ, ti jarra* aceite si napaʼ». 3 Para rábibe gunaa que: «Guyé ra nuu guiráʼ ca xpecínuluʼ ne gudxi laacabe pa nápacabe jarru vacíu gudiicabe lii. Biyubi stale, biaʼ gándatiʼ. 4 Despué, guyuu ndaaniʼ lídxiluʼ né ca xiiñiluʼ ne biseeguʼ ra puertaʼ. Bichá ca jarru ca de aceite ne guleechú ca ni ziguchaluʼ». 5 Para bireebe zebe.
Ora biguétabe ra lídxibe, bieguyoonebe ca xiiñibe ndaaniʼ yoo, para bizulú ca xiiñibe cutiidicaʼ laabe ca jarru que ne ziguchabe cani de aceite. 6 Ora bidxá guiráʼ jarru que, gúdxibe tobi de ca xiiñibe: «Dané naa sti jarru». Para ná rabi laabe: «Maʼ guirani bitíʼdidu lii». Óraque bibidxi aceite que. 7 De raqué guyebe ra nuu hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que ne gúdxibe laa ni bizaaca que. Para ná rabi laabe: «Guyé ne bitoo aceite ca, ne gudixe ra nuzaabiluʼ. Ne ni guiaanaʼ sobra ca zugaandani para guibanineluʼ ca xiiñiluʼ».
8 Ti dxi, guyé Eliseo guidxi Sunem, raqué nabeza ti gunaa risaca, ne gucuá gunaa que tema lube guiaanabe gobe ra lidxi. Ne cada biaje tídibe neza raqué, riebe ritobe ra lidxi gunaa que. 9 Ngue runi ti dxi ná gunaa que rabi xheelaʼ: «Nannaʼ naca hombre ni ridiʼdiʼ neza ra lídxinu riʼ ti profeta stiʼ Dios. 10 Nga runi canabaʼ lii gúninu ti cuartuhuiiniʼ ique yoo ca ne cuʼnu ti cama, ti mexaʼ, ti banguʼ ne ti candelabru ndaanini para laabe. Ti ganda guiaanabe racá cada biaje gueedabe».
11 Ti dxi, beeda Eliseo ne gudxiʼbaʼ ra cuartu ni nuu ique yoo que para gataʼ. 12 De raqué rábibe Guehazí, mozo stibe: «Yetidxi sunamita ca gueeda raríʼ». Para biree zeʼ zicaa gunaa que. 13 De raqué gudxi Eliseo Guehazí: «Biʼniʼ favor gudxi laabe: “Biaa guiráʼ ni maʼ bíʼniluʼ pur laadu. ¿Ximodo zanda quíxedu ni lii? ¿Ñee racaláʼdxiluʼ guinábadu rey ca o xaíque stiʼ ejércitu ca xiixa pur lii la?”». Para rábibe laacaʼ: «Coʼ, cadi caquiiñeʼ diaʼ gastiʼ. Nabaneʼ galán lade ca binni xquidxeʼ». 14 De raqué gunabadiidxaʼ Eliseo: «Yanna, ¿xi zanda gúninu pur laabe?». Óraque bicabi Guehazí: «Pue, qué gápabe nin ti xiiñibe, ne maʼ nagola xheelabe». 15 Oraqueca guníʼ Eliseo: «Bicaa ridxi laabe sti biaje». Para bicaa ridxi Guehazí laabe ne beedabe bizuhuaabe ra entrada que. 16 De raqué ná Eliseo rabi laabe: «Raríʼ ti iza, laaca ca dxi riʼ, mápeca nápaluʼ ti baʼduhuiiniʼ nexheʼ ndaaniʼ naluʼ». Peru óraque guniʼbe: «¡Coʼ, señor stinneʼ, hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ! Cadi quíteluʼ naa».
17 Peru gucaxiiñiʼ gunaa que ne sti iza que, laaca ca dxi que, gúpabe ti baʼduhuiiniʼ, casi maca guníʼ Eliseo zazaacani. 18 Biniisi hombrehuiiniʼ que ne, ti dxi, guyebe ra nuu bixhózebe, ra nuu ca hombre candisaʼ cosecha. 19 Ne laga nuube raqué, málasi gúdxibe bixhózebe: «¡Apá, iqueʼ! ¡Iqueʼ!». Óraque ná bixhózebe rabi ti mozo stiʼ: «Guyuáʼ* laabe ne yené laabe ra nuu jñaabe». 20 Para guyuáʼ* mozo que laabe ne yesaana laabe ra nuu jñaabe. Gucuaa jñaabe laabe ne bicuí laabe lu ñee dede ora gunda galaa dxi, de raqué gútibe. 21 Para gudxiʼbané jñaabe laabe ra riaana hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que, gudixhe laabe lu cama, biseeguʼ ra puertaʼ que ne biree zeʼ. 22 De raqué bicaa ridxi gunaa que xheelaʼ ne gúdxibe laa: «Biʼniʼ favor biseendaʼ ti mozo stiluʼ ne ti burru para chiné naa ra nuu hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ, ti maʼ ibiguetaʼ». 23 Para ná xheelabe rabi laabe: «¿Xiñee cheluʼ ra nuube yannadxí yaʼ? Caʼruʼ guiree beeuhuiiniʼ ne cadi sábadu ndiʼ». Óraque nabe rábibe xheelabe: «Cadi guizaaláʼdxiluʼ. Gastiʼ cadi cayaca». 24 De raqué guluube listu burru que ne gúdxibe mozo stibe: «Guca purá. Cadi guzuhuaadxiluʼ, dede ora gabeʼ lii».
25 Para bireebe zebe lu dani Carmelo, ziyúbibe hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que. Peru de zitu biiyaʼ hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que laabe zeedabe, oraqueca gudxi Eliseo Guehazí, mozo stiʼ: «¡Biaa! Racá zeeda sunamita que. 26 Biʼniʼ favor bixooñeʼ, yeguidxagalú laabe ne gunabadiidxaʼ laabe: “¿Ñee cayácaluʼ xiixa la? ¿Nuu xi cayaca xheelaluʼ la? ¿Nuu xi cayaca hombrehuiiniʼ que la?”». Para bicabi gunaa que: «Coʼ, gastiʼ cayaca». 27 Ora yendabe lu dani, ra nuu hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que, nagueendaca biábabe xañee ne gudiidxibe ñee. Óraque bidxiña Guehazí para gucueeza laabe, peru ná hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que rabi Guehazí: «Bidii lugar laabe, purtiʼ nabé naná nuu ladxidoʼbe, ne caʼruʼ gabi Jehová naa xi cayácabe». 28 Para ná gunaa que: «Señor stinneʼ, ¿ñee naa gunabaʼ lii gapaʼ ti xiiñeʼ la? ¿Cadi gudxeʼ lii “Cadi quíteluʼ naa” la?».
29 Oraqueca ná Eliseo rabi Guehazí: «Bixhii ndaaniluʼ, gucuaa bastón stinneʼ ne guyé. Pa guidxaagaluʼ tuuxa, cadi ugapadiúxiluʼ laa, ne pa chuʼ tu ugapadiuxi lii la? cadi guicábiluʼ. Guyé ne gudixhe bastón stinneʼ lú hombrehuiiniʼ ca». 30 Para ná jñaa hombrehuiiniʼ que: «Dxandíʼ peʼ cayabeʼ lii, nezalú Jehová ne nezaluluʼ, qué zabiguetaʼ pa qué chineluʼ naa». Óraque biasa Eliseo ne ziné laabe. 31 Peru yendá Guehazí primé que laacabe ne gudixhe bastón ziné que lú hombrehuiiniʼ que, peru qué lica niniibi hombrehuiiniʼ que ne qué ñuni nin ti ruidu. Para biguétabe ra nuu Eliseo ne rábibe laa: «Qué nibani hombrehuiiniʼ que».
32 Ora guyuu Eliseo ndaaniʼ yoo que, nexheʼ hombrehuiiniʼ que lu cama, maʼ guti. 33 Óraque guyuube ra nuu hombrehuiiniʼ que, biseegube ne bizulú cayuni orarbe Jehová. 34 Despué gudxíʼbabe lu cama que ne guʼtaʼ gudaabe luguiáʼ hombrehuiiniʼ que. Biquiidiʼ ruaabe ruaa hombrehuiiniʼ que, biquiidiʼ lube lú hombrehuiiniʼ que ne gudíxhebe ca batanabe ndaaniʼ ca batanáʼ hombrehuiiniʼ que, ne zaqué biaanabe ti ratu dede ra bidxaa cuerpu stiʼ hombrehuiiniʼ que. 35 Despué guzá Eliseo ndaaniʼ yoo que, zeʼ ne zeeda, gudxíʼbabe lu cama que ne guʼtaʼ gudaabe luguiáʼ hombrehuiiniʼ que sti biaje. Óraque bixhiaxiʼ hombrehuiiniʼ que gadxe biaje ne bixheleʼ lú. 36 Óraque bisendacaa Eliseo Guehazí ne rábibe laa: «Gudxi sunamita ca gueeda raríʼ». Para yecaa Guehazí sunamita que, ne ora beeda gunaa que biuu ra nuu Eliseo. Óraque ná Eliseo rabi laabe: «Gundisaʼ xiiñiluʼ». 37 Para guyuube, biábabe xañee Eliseo, dede gundeteʼ íquebe layú nezalú. Despué gundísabe xiiñibe ne bireebe.
38 Ora biguetaʼ Eliseo Guilgal, nuu ti hambre ndaaniʼ guidxi que. Zuba ca xiiñiʼ ca profeta que nezalube, óraque gúdxibe ti mozo stibe: «Bizuhuaa ti cazu naroʼbaʼ lu dé ca ne biʼniʼ ti guendaró para ca xiiñiʼ ca profeta riʼ». 39 Para biree tobi de laacabe zeʼ ndaaniʼ guiʼxhiʼ ziyubi guixi malva. Peru bidxélabe ti lubáʼ guitu guiʼxhiʼ ne bichuugube jma dede ra bidxá xhábabe. Despué biguétabe, bixuuxebe cani ne bichabe cani ndaaniʼ cazu guendaró que sin ñánnabe xii cani. 40 Gudiʼdiʼ si ti ratu, guluucabe ni go ca hombre que. Peru ora biʼniʼ pruebacaʼ guendaró que, bicaacaʼ ridxi: «¡Hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ, zuuti ndiʼ laadu!». Ne maʼ qué ñanda ñócabe ni. 41 Óraque ná Eliseo rabi laacabe: «Latané harina». Ne bichásibe ni lu guendaró ni nuu ndaaniʼ cazu que guniʼbe: «Guluu ni go ca binni ca». Ne maʼ qué ñuni diʼ guendaró que dañu nin tobi de laacabe.
42 Beeda ti hombre de ti lugar ni láʼ Baal-Salisá, beedanebe gande pan de cebada, ni gucané ca primé ni bidii lu layú* stibe, ne bidiibe ni hombre stiʼ Dios ni dxandíʼ que, laaca beedanebe ti bolsa semiá ni nacubi biruuguʼ. Para óraque ná Eliseo: «Bidii ndiʼ go ca binni ca». 43 Peru ná mozo stibe rabi laabe: «¿Zudii xa ndiʼ go ti gayuaa binni?». Óraque rábibe laa: «Bidii ni go ca binni ca, purtiʼ ndiʼ nga ni ná Jehová: “Zócabe ne zuni sobra”». 44 Ngue runi bidiibe ni gudocaʼ, ne casi guníʼ Jehová, gudócabe ne biʼniʼ sobra.