Guiropa libru de Reyes
18 Lu guionna iza de cayuni mandar Hosea xiiñiʼ Elá, rey stiʼ Israel, beeda gaca Ezequías xiiñiʼ rey Acaz de Judá rey. 2 Nápabe 25 iza dxi beeda gácabe rey ne biʼniʼ mandarbe 29 iza ndaaniʼ guidxi Jerusalén. Jñaabe láʼ Abí,* xiiñiʼ Zacarías. 3 Bíʼnibe ni jneza nezalú Jehová, casi biʼniʼ David, bixhozebiidabe.* 4 Laabe nga guleebe ca lugar ra nasoo que, binidebe ca columna ni runi adorar binni ne bisábabe poste ni runi adorar ca binni que, laaca binidebe beendaʼ de cobre ni biʼniʼ Moisés, purtiʼ para ca dxi que rúniruʼ ca binni de Israel guʼxhuʼ stiʼ sacrificiu para laani, ne rábicabe ni bidóʼ-beendaʼ de cobre.* 5 Gúpabe confianza Jehová, Dios stiʼ Israel. Lade guiráʼ rey stiʼ Judá ni guyuu ante ne despué de laabe, nin tobi qué ñaca casi laabe. 6 Qué lica nixélebe de Jehová. Qué nusaana de ninándabe laa. Yenándabe ni ná ca mandamientu ni bidii Jehová Moisés. 7 Ne guyuu Jehová gaxha de laabe. Guiráʼ ni rúnibe, rúnibe cani né guendabiaaniʼ. Maʼ qué ninabe ñuni mandar rey stiʼ Asiria laabe ne maʼ qué ñúnibe dxiiñaʼ para laa. 8 Laaca biʼniʼ ganarbe ca filisteu hasta Gaza ne ca layú stiʼ, ne lu ca torre ra riuu binni ni rapa ne ndaaniʼ ca guidxi nadipaʼ.*
9 Ra bizaa tapa iza de cayuni mandar Ezequías —dxi maʼ ziné Hosea xiiñiʼ Elá, rey stiʼ Israel, gadxe iza de cayuni mandar— biree Salmanazar, rey stiʼ Asiria, yegucaalú Samaria ne bizulú guluu ni leʼ. 10 Gudiʼdiʼ chonna iza para biʼniʼ ganárcabe guidxi que, biʼniʼ ganarbe Samaria dxi maʼ ziné Ezequías xhoopaʼ iza de cayuni mandar ne dxi maʼ ziné Hosea, rey stiʼ Israel, gaʼ iza de cayuni mandar. 11 De raqué gulee rey stiʼ Asiria ca israelita de xquídxicaʼ ne yenebe laacaʼ Asiria, yesaanabe laacaʼ Halá ne Habor, cueʼ guiiguʼ Gozán, ne ndaaniʼ ca guidxi stiʼ ca medo. 12 Bizaacacabe ndiʼ purtiʼ qué nucaadiágacabe ni gudxi Jehová, Dios stícabe, laacabe ne maʼ qué ninándacabe acuerdu ni biʼninécabe laabe, guiráʼ ni biʼniʼ mandar Moisés, hombre ni biʼniʼ xhiiñaʼ Jehová, gúnicabe. Qué lica nucaadiágacabe ne qué nuzuubacabe diidxaʼ.
13 Dxi maʼ ziné rey Ezequías 14 iza de cayuni mandar guyé Senaquerib, rey stiʼ Asiria, yegucaalú guiráʼ guidxi nadipaʼ stiʼ Judá ne biʼniʼ ganarbe cani. 14 Ngue runi biseendaʼ Ezequías, rey stiʼ Judá, tu chitidxi rey stiʼ Asiria ndaaniʼ guidxi Lakís ca diidxaʼ riʼ: «Cadi jneza ni bineʼ. Guyé ne zudieeʼ lii guiráʼ ni guinábaluʼ naa». Para gunabaʼ rey stiʼ Asiria Ezequías rey stiʼ Judá chonna gayuaa talentu* de plata ne 30 talentu de oro. 15 Ngue runi bidii Ezequías laabe guiráʼ plata ni nuu ra lidxi Jehová ne ni nuu ndaaniʼ ca cuartu ra riaapaʼ tesoro ni nuu ra lidxi* rey. 16 Tiempu que nga guxha* Ezequías, rey stiʼ Judá, ca puertaʼ stiʼ templu stiʼ Jehová ne ca poste* stiʼ ca puertaʼ ni laapebe biʼniʼ forrarbe de oro, ne bidiibe cani rey stiʼ Asiria.
17 Para biseendaʼ rey stiʼ Asiria tartán,* rabsarís* ne rabsaqué* né ti ejércitu naroʼbaʼ ni biree de Lakís para cheʼ Jerusalén, ra nuu rey Ezequías. Guyécabe* Jerusalén ne bizuhuaacabe cueʼ ti zanja ra ridiʼdiʼ nisa stiʼ ti presa ni nuu ra nasoo, ni nuu lu neza ni zeʼ lu layú stiʼ ca binni riguiibiʼ lari. 18 Ora bicaarídxicabe rey que para guiree, ca ni biree para guidxagalú laacabe nga Eliaquim xiiñiʼ Hilquías ni ruuyaʼ ca dxiiñaʼ raca ndaaniʼ palaciu que, Sebná secretariu que, ne Joá xiiñiʼ Asaf ni ziné ti registru para rey que.
19 Para ná rabsaqué que rabi laacabe: «Laguni favor lagabi ndiʼ Ezequías: “Ndiʼ nga ni ná rey ni jma risaca, rey stiʼ Asiria: «¿Xiñee cadi cadxíbitu pue? 20 Lii naluʼ “Napaʼ ti plan ne napaʼ stale soldadu para cheʼ lu guerra” peru puru diidxaruaasícani. ¿Tu chigulá laatu para gápatu valor gucaalutu naa pue? 21 ¡Biaa! Cabézaluʼ gacané Egipto lii, ubaguí ni maʼ biluuza ca, pa gaʼniʼ tuuxa ni, zadaabini náʼ ne dede zadidilaagani. Zacá nga faraón, rey stiʼ Egipto, ne guiráʼ ca ni rapa confianza laa. 22 Ne pa gábitu naa “Nápadu confianza Jehová, Dios stidu”, ¿ñee cadi stibe ca lugar ra nasoo ne ca altar ni guxha Ezequías, ne cadi laaca laa nga gudxi Judá ne Jerusalén, “Nezalú altar ni nuu Jerusalén si nga naquiiñeʼ guzuxíbitu” la?»”. 23 ¡Ora! Biʼniʼ ti apuesta né señor stinneʼ, rey stiʼ Asiria: zudieeʼ lii chupa mil caballu pa guidxélaluʼ hombre quibaʼ guirácame. 24 Yanna, neca gudii Egipto laatu carru ne ca hombre ni riguiʼbaʼ caballu stiʼ, ¿ñee rábiluʼ zanda guni ganarluʼ neca ti gobernador ni jma huaxiéʼ risaca stiʼ señor stinneʼ la? 25 Ne sti cosa, ¿ñee rábiluʼ beeda guniteluáʼ lugar riʼ sin permisu stiʼ Jehová la? Jehová peʼ gudxi naa: “Guyé, yegucaalú guidxi ca ne binitilú ni”».
26 De raqué, ná Eliaquim xiiñiʼ Hilquías, Sebná ne Joá rábicaʼ rabsaqué: «Por favor, canábadu lii guiníʼneluʼ laadu lu diidxaʼ arameu,* purtiʼ laaca riénedu ni. Cadi guiníʼneluʼ laadu lu idioma stiʼ ca judíu, pacaa ziene ca binni ni nuu lu muru ca lii». 27 Peru ná rabsaqué que rabi laacabe: «¿Ñee rábitu ra nuusitu ne ra nuusi señor stitu biseendaʼ señor stinneʼ naa para guinieeʼ ca diidxaʼ riʼ la? ¿Cadi laaca para gucaadiaga ca hombre ni zuba lu muru ca ni la? Ca ni chitocaʼ xquiʼcaʼ ne chiguecaʼ nisa xquíxhicaʼ né laatu».
28 De raqué biasa rabsaqué que ne bicaa ridxi lu idioma stiʼ ca judíu: «¡Lagucaadiaga ni ná rey ni jma risaca, rey stiʼ Asiria! 29 Ndiʼ nga ni ná rey: “Cadi gudiitu lugar quiteʼ Ezequías laatu. Qué zanda diʼ gulabe laatu de lu nayaʼ. 30 Ne cadi gudiitu lugar gucaa Ezequías laatu gápatu confianza Jehová ora guiníʼ: «Nuaaʼ seguru zulá Jehová laanu. Qué ziaba guidxi riʼ lu náʼ rey stiʼ Asiria». 31 Cadi gucaadiágatu Ezequías, purtiʼ ndiʼ nga ni ná rey stiʼ Asiria: «Cadi gucaalutu naa ne laguiene qué zanda diʼ guni ganartu naa. Ti ganda goto ni gudii lubáʼ uva stitu ne ni gudii yaga duʼgaʼ* stitu ne guetu nisa ni daʼ ndaaniʼ cisterna stitu, 32 dede ora guedacaaʼ laatu ne chiniáʼ laatu lu ti layú casi stitu, ti layú ni rudii biidxiʼ* ne vinu nacubi, ti layú ra nuu pan ne layú uva, ti layú ra zuhuaa yaga olivu ne nuu miel. Zacá qué zátitu ne zabánitu. Cadi gucaadiágatu Ezequías, purtiʼ caguítebe laatu nga ora riniʼbe: “Jehová zulá laanu”. 33 ¿Hualá xa ca dios stiʼ ca guidxi ca xpínnicaʼ de lu náʼ rey stiʼ Asiria? 34 ¿Paraa biaana ca dios stiʼ Hamat ne stiʼ Arpad? ¿Paraa biaana ca dios stiʼ Serfavaim, stiʼ Hená ne stiʼ Ivá? ¿Ñee hualácabe Samaria de lu nayaʼ la? 35 Yanna, pa nin tobi de ca dios stiʼ ca guidxi ca qué hualacaʼ xquídxicaʼ de lu nayaʼ, ¿ñee rábitu zanda gulá Jehová guidxi Jerusalén de lu nayaʼ la?»”».
36 Peru qué niníʼ ca binni que nin ti diidxaʼ, qué nicábicaʼ gastiʼ, purtiʼ maca biʼniʼ mandar rey que laacabe «Cadi gábitu laabe gastiʼ». 37 De raqué biguetaʼ Eliaquim xiiñiʼ Hilquías ni ruuyaʼ ca dxiiñaʼ raca ndaaniʼ palaciu que, Sebná secretariu que, ne Joá xiiñiʼ Asaf ni ziné ti registru para rey que, ne ora yendácabe ra nuu Ezequías maʼ guchézacabe xhábacabe. Para gúdxicabe laa guiráʼ ni gudxi rabsaqué que laacabe.