2. ¿Ñee nápanu donda pur ca sufrimientu stinu la?
¿Xiñee risaca respuesta stiʼ pregunta riʼ?
Pa ñaca laanu nga nápanu donda pur ca sufrimientu stinu, ñanda ñúninu xiixa para maʼ cadi ñuni sufrirnu stale.
Guníʼ ique ndiʼ
Chiguzéʼtenu caadxi cosa xi pur runi sufrir binni. ¿Pabiáʼ napa binni donda pur ca guendanagana ni chiguzéʼtenu riʼ?
Maltrato ne abuso
Organización Mundial de la Salud (OMS) ná biaʼ tobi de cada tapa binni huaniisi bininácabe laacaʼ dxi nahuiinicaʼ ne tobi de cada chonna gunaa huayuni sufrir maltrato o abuso sexual (o guiropaʼ ni).
Ora rati familia tuuxa
Según Estadísticas sanitarias mundiales 2018 (lu diidxaʼ inglés), ni biʼniʼ publicar OMS, «lu iza 2016 biiticabe biaʼ 477,000 binni lu guidubi Guidxilayú». Sin nugábacabe ca 180,000 binni ni guti lu guerra ne xcaadxi guendaridinde lu iza ca.
Guendahuará
Lu ti artículo ni biree lu revista National Geographic, sicaríʼ guníʼ reportera Fran Smith: «Lu guidubi Guidxilayú, jma 1,000 millón de binni riguʼbaʼ gueza. Ne pur laani nuu gaayuʼ guendahuará ni ruuti binni: guendahuará de corazón, embolia o derrame cerebral, infección respiratoria, ridxá guí pulmón stiʼ binni [EPOC] ne rapa cáncer de pulmón».
Desigualdad ni nuu entre binni
Sicaríʼ guníʼ psicóloga Jay Watts: «Pur guendapobre, desigualdad ni nuu entre ca binni ricu ne pobre, racismo, gúnicabe menu binni pur gunaa u hombre laa, guibani tuuxa ti lugar ra guiráʼ binni nuu tidiʼ lú stobi o gucaacabe laa chindeza sti lugar rucaani binni gapa depresión, ansiedad ne chuʼ xhaataʼ xizaa».
PARA GÁNNALUʼ JMA
Guyé lu sitiu jw.org ne biiyaʼ videu ni láʼ ¿Xiñee bizáʼ Dios Guidxilayú?
Ni rusiidiʼ Biblia
Laaca napa binni donda pur stale de ca yuubaʼ ni nuu
Stale biaje runi sufrir binni pur donda stiʼ ca gobiernu. Neca riníʼ ca gobiernu ca nuucaʼ para gacanecaʼ binni peru ruquiichinacaʼ ne rúnicaʼ xpídacabe nagana.
«Huayuni mandar binni para si gacanacaʼ» (ECLESIASTÉS 8:9).
Zanda gúninu xiixa para cadi tan guni sufrirnu
Racané ca conseju stiʼ Biblia laanu para chuʼnu nazaaca ne guibáninu galán né xcaadxi.
«Ora nuudxí ladxidóʼ binni la? nazaaca ziuu, ca ni rapa envidia riuʼdxuʼ dxita ládicaʼ» (PROVERBIOS 14:30).
«Maʼ cadi gaca nanaláʼdxitu stobi, ne cadi guidaatu xiana, ne cadi guidxiichitu, ne maʼ cadi guiníʼ xhaatatu, ne cadi guiniʼtu diidxaʼ ni guniná stobi, ne maʼ cadi gúnitu nin ti cosa malu» (EFESIOS 4:31).