Cadi guiábanu lu trampa stiʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa»
«[Jiobá] zulá lii de lu trampa stiʼ ni rinaazeʼ maniʼ ripapa.» (SALMO 91:3.)
1. Tuu nga «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» riʼ, ne xiñee riquiiñeʼ gápanu laanu de laabe.
CANI dxandíʼ xpinni Cristu nápacaʼ ti enemigu nabé nexhená ne nabé nanna quite binni. Lu Salmo 91:3 ruzeeteʼ laabe casi ti binni ni rinaazeʼ maniʼ ripapa. Tuu de ndiʼ caninu yaʼ. Lu revista La Atalaya 1 stiʼ junio 1883, bizeeteʼ Binidxabaʼ nga enemigu nabé nadipaʼ riʼ. Laabe ruyúbibe ximodo quítebe ne gusábabe ca xpinni Jiobá lu trampa stibe cásica runi ti binni ni rinaazeʼ maniʼ ripapa.
2. Xiñee zeeda gaca Binidxabaʼ casi ti binni ni rinaazeʼ maniʼ ripapa.
2 Dxiqué gunaazecabe ca manihuiiniʼ ripapa ca pur stale razón. Nuu tiru para gucaadiágacabe modo ruundacame o pur color stícame, ne nuu tiru biquiiñecabe ca manihuiiniʼ riʼ para gócabe ne para guzaaquicabe laacame para Dios. Cumu ca manihuiiniʼ riʼ nabé nagueendacame ne intiica ridxi ruchibi laacame la? ngue runi cadi casi zeʼ diʼ binni rinaazeʼ laacame. Ti binni ni rinaazeʼ laacame dxiqué la? naquiiñeʼ gundaachiʼ laacame ne ganna xi guiráʼ runi cada tóbicame para gánnabe xi trampa iquiiñebe ti guinaazebe laacame. Nga runi, ora ruchaaga Biblia Binidxabaʼ casi ti ni rinaazeʼ maniʼ ripapa la? racaneni laanu guiénenu xi guiráʼ trampa riquiiñebe. Binidxabaʼ rundaachiʼ cada tóbinu. Primeru ruuyabe ximodo laanu ne xi riuuláʼdxinu, ne oracaruʼ riguíxhebe trampa para guinaazebe laanu (2 Timoteo 2:26). Pa guiábanu lu trampa stibe la? zaxélenu de Dios, ne dede zunitilú Dios laanu. Nga runi, pa racaláʼdxinu guilanu de lu naʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» riʼ la? naquiiñeʼ gunibiáʼ chaahuinu gunáʼ nga ca trampa ni riquiiñebe.
3, 4. Pora ndiʼ rucaalú Binidxabaʼ laanu casi runi ti lión, ne pora ndiʼ casi runi ti cobra.
3 Hombre ni bicaa salmo ni guníʼ de ti binni ni rinaazeʼ maniʼ ripapa que, laaca bichaagabe Binidxabaʼ casi ti lión huiiniʼ ne ti cobra, ne nga racané laanu guiénenu ximodo rúnibe dxiiñaʼ (Salmo 91:13). Cásica ti lión la? Binidxabaʼ rucaalú ca xpinni Dios ora rizananda ne ora riquiiñeʼ ley stiʼ gobiernu para guniná ca xpinni Jiobá (Salmo 94:20). Ne ora gucaalú Binidxabaʼ laacabe zacá la? zándaca chuʼ tu gusaana Jiobá, peru lugar de gaca nga jmaruʼ si riuucaʼ tobi si. Peru xi zanda guininu de ora rucaalube ca xpinni Dios cásica runi ti cobra yaʼ.
4 Binidxabaʼ nabé nuu xpiaaniʼ para quite ca xpinni Dios sin gudiicaʼ cuenta, cásica runi ti beendaʼ ni dede ra nucaachilú. Ora gúnibe zacá la? casi ñaca niguube venenu ndaaniʼ íquecaʼ para gúnicaʼ ni nabe ne cadi ni na Dios. Ne nabé naná huayácani para laacaʼ. Peru laanu maʼ nánnanu ximodo runi Binidxabaʼ dxiiñaʼ (2 Corintios 2:11). Nga runi, guidúʼyanu tapa trampa ni riquiiñeʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» riʼ para guxheleʼ laanu de Jiobá.
Ora ridxíbinu binni
5. Xiñee racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ guidxíbinu binni.
5 «Ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» riʼ nannaʼ riuulaʼdxiʼ binni guidxilayú guiníʼ binni galán de laacaʼ. Ca xpinni Cristu laaca rizaaláʼdxicaʼ ni guiníʼ binni de laacaʼ. Nga runi, riquiiñeʼ Binidxabaʼ ni para gusaba ca xpinni Dios lu trampa riʼ. Ti modo rúnibe ni nga gucaabe laacaʼ guidxíbicaʼ binni (Proverbios 29:25). Ti xpinni Dios ni rusaana de guni na Jiobá purtiʼ si ridxibi binni la? maʼ biaba lu trampa stiʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» ca (Ezequiel 33:8; Santiago 4:17).
6. Xi ejemplu rusihuinni ximodo zanda guiaba ti hombrehuiiniʼ lu trampa stiʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa».
6 Guidúʼyanu ni zanda guizaaca ti hombrehuiiniʼ, ca xcompañérube de scuela zándaca gucaacaʼ laabe cúbabe ti gueza. Zándaca ora bireebe ra lídxibe para zebe scuela qué liica nidiʼdiʼ ndaaniʼ íquebe cúbabe gueza. Peru yanna maʼ cayúnibe ti cosa ni zuni huará laabe ne qué riuulaʼdxiʼ diʼ Dios (2 Corintios 7:1). Ximodo biábabe lu trampa que yaʼ. Zándaca bieegube cani cadi naquiiñeʼ gaca xhamígube ne bidxíbibe guni búrlacaʼ laabe. Nga runi, hombrehuiinicaʼ cadi gudiitu lugar quite «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» ca laatu. Pa qué racaláʼdxitu guiábatu lu trampa stibe ne guinaazebe laatu la? cadi liica gúnitu ni gábicabe laatu. Qué chuʼ dxi gusiaandatu conseju ra na guixéletu de cani cadi naquiiñeʼ gaca xhamígutu (1 Corintios 15:33).
7. Ximodo rucaa Binidxabaʼ cani napa xiiñiʼ gusaanacaʼ de gúnicaʼ ni na Dios.
7 Ca xpinni Cristu ni napa xiiñiʼ la? rinándacaʼ conseju stiʼ Biblia ra na naquiiñeʼ gudiicaʼ ni guibaniné binnilídxicaʼ (1 Timoteo 5:8). Peru, ni racalaʼdxiʼ Binidxabaʼ guni ca xpinni Cristu nga jma guicá íquecaʼ gudiicaʼ ni iquiiñeʼ binnilídxicaʼ. Nuu xpinni Cristu qué riecaʼ guendaridagulisaa purtiʼ rinabaʼ patrón sticaʼ laacaʼ gúnicaʼ jma dxiiñaʼ. O nuu tu ridxibi guinabaʼ permisu para cheʼ guendaridagulisaa de chonna gubidxa ne guni adorar Dios ne ca xpinni Cristu. Nga runi, para cadi guiábanu lu trampa stibe la? naquiiñeʼ guni crenu zacané Jiobá laanu (Proverbios 3:5, 6). Sti cosa ni zacané laanu para cadi gusaananu de gúninu ni na Jiobá pur gúninu jma dxiiñaʼ nga guietenaláʼdxinu xpínnibe laanu ne maʼ guniʼbe zápabe laanu. Laatu cani napa xiiñiʼ, ñee dxandíʼ runi cretu zacané Jiobá laatu ne binnilídxitu pa gúnitu ni nabe la? O ziábatu lu trampa stiʼ Binidxabaʼ, ne zúnitu ni nabe pur guidxíbitu binni la? Rinábadu laatu guiníʼ íquetu de cani maʼ guninu riʼ ne guni orartu pur laacani.
Ora ricá íquenu gápanu bidxichi
8. Ximodo ruquiinde Binidxabaʼ ca xpinni Cristu para guicá íquecaʼ gápacaʼ bidxichi.
8 Binidxabaʼ laaca ruquiinde laanu guicá íquenu gápanu bidxichi. Guidxilayú riʼ rucaani binni chuʼ lu xiixa negocio para gaca ricu nagueendaca. Nuu xpinni Cristu maʼ riníʼ íquecaʼ casi binni guidxilayú, ne dede zándaca gábicabe laanu: «Biʼniʼ dxiiñaʼ nadipaʼ yanna. Ne ora maʼ napuʼ xiixa la? maʼ zanda guibániluʼ galán. Maʼ zanda guiziiláʼdxiluʼ. Maʼ qué zúniluʼ stale dxiiñaʼ, ne pa gapuʼ gana la? dede zanda gácaluʼ precursor». Nuu tu riníʼ ique sicaríʼ ne rucaacaʼ ca xpinni Cristu guninecaʼ laacaʼ dxiiñaʼ para gápacaʼ bidxichi, peru cadi jneza diʼ ni. Peru guiduʼyaʼ chaahuinu modo riníʼ ique ca binni riʼ. Ñee cadi rusihuínnini zacaca nga guníʼ ique dxa ricu «huati» ni bizeeteʼ Jesús lu ejemplu stiʼ que la? (Lucas 12:16-21.)
9. Xiñee zanda guiábanu lu trampa stiʼ Binidxabaʼ ora guicá íquenu gápanu bidxichi.
9 Guidxilayú malu stiʼ Binidxabaʼ riʼ rucaani binni chuulaʼdxiʼ gapa bidxichi. Ne modo riníʼ ique ca binni riʼ zándaca chuʼni lade ca xpinni Cristu ne nga gueeda guuti «stiidxa Dios ni nuu ndaani ladxidóʼ cabe» chaahuiʼ chaahuiʼ (Marcos 4:19). Stiidxaʼ Dios rabi laanu guiéchenu purtiʼ nápanu ni gácunu ne ni guidoʼno (1 Timoteo 6:8). Peru cani qué runi ni na conseju riʼ huayábacaʼ lu trampa stiʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» riʼ. Peru, ñee rudxiibacabe laca laacabe nga runi qué rinácabe guchaacabe modo nabánicabe la? Xi zanda guininu de laanu yaʼ. Ñee rusaananu de gúninu ni na Jiobá primeru lu xquendanabáninu purtiʼ riuuláʼdxinu gápanu bidxichi la? (Ageo 1:2-8.) Nabé triste guininu ni, peru nuu tu laa huaguixhe ique guni jma dxiiñaʼ ora huaxiéʼ bueltu napa ti zacá guibani jma galán, neca nanna zuxhéleni laa de Dios. ¡Ngapeʼ nga rusiecheʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» ca gúninu, guicá íquenu gápanu bidxichi!
Sti trampa ni nabé runiná laanu nga ni ridúʼyanu ne ni ridúʼndanu
10. Xii nga naquiiñeʼ guinabadiidxaʼ ca xpinni Cristu laca laacaʼ.
10 Sti trampa ni riquiiñeʼ Binidxabaʼ ca nga riguítebe ique binni ti cadi gudiicaʼ cuenta gunáʼ nga ni jneza ne ni cadi jneza. Cásica modo guníʼ ique ca binni bibani Sodoma ne Gomorra que, zacaca nga rucaa ca película ne revista ni nuu ca dxi stinu riʼ guiníʼ iqueʼ binni. Dede lu ca noticia ne ca revista ni riníʼ ni jneza rucaa cani binni chuláʼdxicaʼ guendaridinde ne chuláʼdxicaʼ chúʼnecaʼ tuuxa ni cadi xheelacaʼ. Stale de cani ridúʼyanu ne ni ridúʼndanu rusicahuicani xquendabiaaninu para cadi guidúʼyanu «uná nga jneza ne uná nga ni cadi jneza» (Hebreos 5:14). Cadi guiaandaʼ laanu ni gudxi Jiobá Isaías, ni riguixhená que: «¡Pobre de cani na ni jneza nga cadi jneza ne ni cadi jneza nga jneza[!]» (Isaías 5:20). Yanna, ñee maʼ bichaa Binidxabaʼ xquendabiaaninu pur cani maʼ bizéʼtenu ca la? Ca xpinni Cristu naquiiñeʼ guinabadiidxacaʼ laca laacaʼ ximodo nuucaʼ (2 Corintios 13:5).
11. Ximodo gudixhená ti Atalaya laanu de ca novela ca.
11 Raca biaʼ veinticinco iza, revista La Atalaya gudixhená binni de ca novela ridiʼdiʼ lu tele.a Revista que bizeeteʼ xi zanda gucaa ca novela ca binni guni sin gudii cuenta, raqué na: «Zanda guni binni ni cadi jneza ora cuyubi chuʼ tu gannaxhii laa. Guidúʼyanu xi gudxi ti gunaa ni caʼruʼ guichaganáʼ ti xhamiga lu ti novela: “Naa nadxiee Víctor. Nga runi qué rizaaladxeʼ xi guiníʼ binni [...] ¡ridxá tipa ladxiduáʼ nga nannaʼ zapaʼ ti xiiñibe!”. Saahuiiniʼ caxidxi que, qué racanédini binni ni cayuuyaʼ novela ca gudii cuenta cadi jneza diʼ modo caníʼ ique gunaa ca. Ni cayuuyaʼ novela ca laaca riuulaʼdxiʼ Víctor. Riabe gunaa que ne riénebe laa. Ti gunaa ni bidii cuenta cadi jneza diʼ guʼyaʼ novela guníʼ sicaríʼ: “Nabé ridxagayaa modo rucaa ca novela ca binni guiníʼ iqueʼ. Nanna cadi jneza diʼ gapa binni jnadxii. [...] Peru bidiéʼ cuenta ndaaniʼ iqueʼ caniéʼ jneza ngue ni cayúnibe”».
12. Xi rusihuinni cadi jneza guidúʼyanu novela.
12 Dede dxi biree revista riʼ, ca novela ca nga cani jma ruuyaʼ binni yanna. Stale lugar dxi ne gueelaʼ ridiʼdiʼ cani. Ne stale hombre ne gunaa, dede ne cani nahuiiniruʼ ruuyacaʼ novela. Peru ca xpinni Cristu la? cadi naquiiñeʼ diʼ quítecaʼ laca laacaʼ ra guiníʼ íquecaʼ zanda gúʼyacaʼ novela, purtiʼ lu xquendanabani binni rihuinni cosa jma feu. Neca dxandíʼ zacá ni, xi razón zanda gapa ti xpinni Cristu para guʼyaʼ novela ne zacá chuʼ gaxha de ca binni ni qué liica niná ñuni invitar ra lidxi yaʼ.
13, 14. Xi guníʼ ca binni biindaʼ revista La Atalaya ra caníʼ cadi jneza diʼ guʼyaʼ binni novela.
13 Stale de ca xpinni Cristu ni bibani dxiqué nabé gucané ni gudxi «mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza» que laacaʼ (Mateo 24:45-47). Cani biindaʼ ca tema riʼ bicaacaʼ ra nuu cani rucaa revista La Atalaya que para gábicaʼ laacabe ximodo huayacané ca conseju cudii Biblia laacaʼ lu revista riʼ. Ti gunaa guníʼ sicaríʼ: «Maʼ ziniáʼ trece iza de ruuyaʼ novela. Guníʼ iqueʼ qué zuxhéledini naa de Dios pa chaa ca guendaridagulisaa ne gucheecheʼ diidxaʼ. Peru cadi jneza diʼ modo guníʼ iqueʼ que. Qué nindaa guníʼ iqueʼ casi ca binni ridiʼdiʼ lu ca novela que, laacaʼ riníʼ íquecaʼ sicaríʼ: pa guniná xheelaluʼ lii o gusihuinni cadi nadxii lii la? zanda chúʼneluʼ stobi ni cadi xheelaluʼ; ne laabe nápabe donda pur laani. Cumu guníʼ iqueʼ zanda guneʼ ni la? guyuuaniáʼ tobi ni cadi xheelaʼ ne zaqué bicheeniáʼ Jiobá ne bicheeniáʼ xheelaʼ». Guleecabe gunaa riʼ de ndaaniʼ xquidxi Dios, peru despué guca arrepentir ne bibiguetaʼ sti biaje. Revista La Atalaya ni caníʼ cadi jneza diʼ guʼyaʼ binni novela que gucanécani gunaa riʼ para gusaana de guʼyaʼ ca cosa ni nanalaʼdxiʼ Jiobá (Amós 5:14, 15).
14 Sti carta yendá ra nuu cani rucaa revista La Atalaya guníʼ sicaríʼ: «Biinaʼ ora biindaʼ ca tema riʼ, purtiʼ bidiéʼ cuenta maʼ cadi cayunediáʼ ni na Jiobá de guidubi ladxiduáʼ. Ngue runi gudxe laabe lu oración stinneʼ zusaanaʼ de guuyaʼ novela». Ti gunaa testigu ni nabé guyuulaʼdxiʼ guʼyaʼ novela bidii xquixe pur ca tema stiʼ revista ca biindaʼ si cani, ne guníʼ sicaríʼ: «Gunabadiidxaʼ laca naa [...] pa cadi cuxheleʼ cani naa de Jiobá. Ñee zanda gaca xhamiguaʼ laacabe [ca binni ridiʼdiʼ lu ca novela ca] ne gaca xhamiguaʼ Jiobá la?». Pa raca veinticinco iza maʼ runi biidiʼ ca novela ca xquendabiaaniʼ binni, ñee cadi ngaca rúnicani yanna la? (2 Timoteo 3:13.) Nga runi, cadi guiníʼ íquenu qué zuniná ca trampa ni riquiiñeʼ Binidxabaʼ ca laanu, casi ca novela, ca maquinita ra cadíndecabe o ca videu ra rixidxi canción ra cahuinni diidxaʼ guidxa ne xcaadxi casi laani.
Ora qué riaba tuuxa laanu
15. Xi sti trampa riquiiñeʼ Binidxabaʼ para gusaba ca xpinni Cristu.
15 Ora qué riuulaʼdxiʼ ca xpinni Cristu modo stiʼ ca biʼchiʼ ne ca bizaʼnaʼ la? Binidxabaʼ riquiiñeʼ ni para guxheleʼ laacabe. Intiica guenda gápanu ndaaniʼ xquidxi Dios zanda guiábanu lu trampa riʼ. Ximodo yaʼ. Rácani ora qué riaba tuuxa bíʼchinu o bizáʼnanu laanu galán ne pur laani maʼ qué chuʼ guendariuudxi ne maʼ qué guiniisi xquidxi Dios (Salmo 133:1-3).
16. Xi zanda guizaaca pa qué riaba tuuxa laanu.
16 Lu primé guendaridinde guca lu Guidxilayú riʼ, Binidxabaʼ bicaalú xquidxi Dios ne gucalaʼdxiʼ nunduuxeʼ laacabe. Peru qué ñaca diʼ ni gudixhe íquebe que (Apocalipsis 11:7-13). Dede dxiqué racaláʼdxibe guxhélebe ca xpinni Dios sin gudiicaʼ cuenta. Pa guixélenu de ca bíʼchinu ne ca bizáʼnanu pur qué riábacaʼ laanu la? zanaazeʼ Binidxabaʼ laanu, purtiʼ cadi cusihuínninu nápanu espíritu santu stiʼ Dios lu xquendanabáninu ne ora ridagulisaanu. Pa gúninu zacá la? zusiéchenu Binidxabaʼ, purtiʼ laa nanna maʼ qué zucheecheruʼ ca xpinni Dios diidxaʼ pa chuʼdíndecaʼ (Efesios 4:27, 30-32).
17. Xi zacané laanu para guni chaahuinu ca guendanagana ni gapanenu ca xpinni Cristu.
17 Yanna, xi zanda gúninu pa nápanu xiixa guendanagana ne ti xpinni Cristu yaʼ. Dxandíʼ nga gadxé gadxé ni zanda guizaacanu. Peru neca nuu stale razón para gápanu guendanagana ne ca xpinni Cristu la? gasti nin ti razón para cadi guni chaahuinu cani (Mateo 5:23, 24; 18:15-17). Ca conseju ni cá lu Biblia zeedacani de Dios, pur nga runi qué rucheedícani. Nga runi, chinándanu ca conseju zeeda lu Biblia ca purtiʼ jneza guirácani.
18. Ximodo racané ejemplu stiʼ Jiobá laanu guni chaahuinu intiica guendanagana gapanenu tuuxa.
18 Jiobá cadi nuu si «listu para gutiidilaʼdxiʼ donda», sínuque dxandipeʼ rutiidiláʼdxibe donda stiʼ binni (Salmo 86:5; 130:4). Ti modo rusihuínninu xiiñiʼ Dios laanu nga ora rinándanu ejemplu stibe (Efesios 5:1). Guiranu rucheʼnu ne caquiiñenu gutiidilaʼdxiʼ Jiobá stóndanu. Nga runi, naquiiñeʼ gápanu laanu pa gúʼyanu raca nagana para laanu gutiidiláʼdxinu xiixa ni bíʼnicabe laanu. Zándaca gácanu ni gucaʼ esclavu ni bizeeteʼ Jesús lu ejemplu stiʼ ni qué niná nusiaandaʼ ni nuzaabiʼ esclavu sti que laa. Laabe jma stale bueltu bizaabibe rey que, ngue runi ora gunna rey que xi bíʼnibe la? biseguyoo laabe. Jesús binduuxeʼ ejemplu stiʼ ne ca diidxaʼ riʼ: «Zacaca zuni Bixhoze ni nuu ibáʼ laatu pa qué guni perdonar tu ca hermanu stitu ni uchee né laatu, de idubi ladxidóʼ to» (Mateo 18:21-35). Guiníʼ íquenu de ejemplu ni bizéʼtenu ca ne guidúʼyanu panda biaje maʼ bitiidilaʼdxiʼ Jiobá donda stinu. Nga zacané laanu guni chaahuinu intiica guendanagana gapanenu ca Xpinni Dios (Salmo 19:14).
Qué zácanu gastiʼ «lugar ra nagaʼchiʼ stiʼ Ni Nuu Jma Luguiáʼ»
19, 20. Ximodo ndiʼ cayapa Jiobá laanu «lugar ra nagaʼchiʼ stiʼ» ne «xaʼnaʼ bandáʼ stiʼ» lu ca dxi nabé malu riʼ.
19 Nabáninu dxi nabé nagana. Pa ñaca cadi cayapa Jiobá laanu la? biaa padxí maʼ binduuxeʼ Binidxabaʼ laanu. Yanna, para cadi guiábanu lu trampa stiʼ «ni rinaazeʼ maniʼ ripapa» ca la? naquiiñeʼ chuʼnu «lugar ra nagaʼchiʼ stiʼ Ni Nuu Jma Luguiáʼ», ti lugar ra zanda guilanu «xaʼnaʼ bandáʼ stiʼ ni jma nandxóʼ» (Salmo 91:1).
20 Nga runi, ca ley ne ca conseju stiʼ Jiobá rapa cani laanu, ne cadi guidúʼyanu cani casi ora cucueeza Jiobá laanu de gúninu ni riuuláʼdxinu. Guiranu cudxíʼlunu ti enemigu ni nabé nanna quite binni. Pa qué gacané Jiobá laanu la? zanda guiábanu lu ca trampa stiʼ Binidxabaʼ (Salmo 124:7, 8). Nga runi, guinábanu Jiobá gacané laanu para cadi guiábanu lu ca trampa stiʼ ni «rinaazeʼ maniʼ ripapa» ca (Mateo 6:13).
[Cani cá ñee yaza]
a La Atalaya 15 stiʼ mayo 1983, yaza 3-7.
Rietenalaʼdxuʼ ni la?
• Xiñee zátinu pa guidxíbinu binni.
• Ximodo ruquiinde Binidxabaʼ laanu para guicá íquenu gápanu bidxichi.
• Ximodo riquiiñeʼ Binidxabaʼ ni ridúʼyanu ne ni ridúʼndanu para guniná laanu.
• Xi runi Binidxabaʼ para guxheleʼ ca xpinni Cristu.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 28]
Nuu tu laa maʼ biaba lu trampa stiʼ Binidxabaʼ purtiʼ ridxibi binni
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 29]
Ñee riuuláʼdxiluʼ gúʼyaluʼ cani nanalaʼdxiʼ Jiobá la?
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 31]
Xi zanda gúninu pa nápanu xiixa guendanagana ne ti xpinni Cristu