Ñee runibiáʼ Jiobá naa la?
«Runibiáʼ [Jiobá tuu] nga ni dxandí xpinni.» (2 TIM. 2:19)
1, 2. 1) Xii nga ni jma guyuulaʼdxiʼ Jesús guni. 2) Xi naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu.
TI BIAJE bidxiña ti fariseu Jesús ne gunabadiidxaʼ laabe: «Uná nga mandamientu ni jma risaca lade idubi ley». Jesús bicabi sicaríʼ: «Gunaxhii Dios stiuʼ de idubi ladxidóʼ loʼ ne idubi xhialma luʼ ne idubi xquenda biaani luʼ» (Mat. 22:35-37). Rihuínnica dxandíʼ runi Jesús ni na ca diidxaʼ ca. Peru cadi gunnaxhiisibe Bixhózebe ni nuu guibáʼ, sínuque biyúbibe modo chuulaʼdxiʼ ni cayúnibe, ne bisihuínnibe ni purtiʼ qué nucheenebe laa. Ngue runi, ante gátibe guniʼbe nanna Bixhózebe rúnibe ni na ca mandamientu stiʼ. Ne zacá qué nusaana Jiobá de ñannaxhii laabe (Juan 15:10).
2 Tiempu riʼ nuu stale hombre ne gunaa ni riníʼ runibiaʼcaʼ Dios ne nadxiicaʼ laabe, laanu laaca rininu zacá. Peru cadi ngasi nga laani. Naquiiñeʼ gánnanu pa runibiaʼbe laanu o pa riuuláʼdxibe ni rúninu. Nga runi, galán guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee zanda guiniéʼ runibiáʼ Jiobá naa ne ruuyabe naa casi ti xpínnibe la?» (2 Tim. 2:19). Nabé sicarú nga gaca xhamígunu Dios ni jma nandxóʼ.
3. Xiñee raca nagana para stale binni guni cré zanda gaca xhamigu Dios, peru xi zacané laacabe guchaacabe modo riníʼ íquecabe.
3 Nuu tu laa neca nabé nadxii Jiobá de guidubi ladxidóʼ, nuu tiru riníʼ qué zanda gaca xhamigu laabe. Riníʼ íquecabe zacá purtiʼ ruuyacabe laacabe casi tuuxa ni qué risaca, ni qué zanda gaca ti xpinni Dios. ¡Galán nga qué ruuyaʼ Jiobá laanu zacá! (1 Sam. 16:7.) Guidúʼyanu xi guníʼ Pablu: «Peru ni nadxii Dios la? runibiáʼ Dios laa» (1 Cor. 8:3). Nga runi, para gunibiáʼ Dios tuuxa la? naquiiñeʼ gannaxhiibe Dios. Guiníʼ íquenu: «Xiñee cayuundaʼ revista riʼ. Xiñee runeʼ stipa pur guneʼ ni na Jiobá de guidubi ladxiduáʼ, guidubi xhialma, xquendabiaaneʼ ne guiráʼ stipa stinneʼ. Ñee maʼ bidieeʼ laabe guendanabani stinneʼ ne maʼ guyuaanisaʼ la? Pa zacá ni, xiñee bineʼ ni». Guietenaláʼdxinu ruuyaʼ Bixhózenu ni nuu guibáʼ xi nuu ndaaniʼ ladxidóʼ guiráʼ binni, ne ca binni si ni ruuyabe «jma risaca» nga rudiibe lugar guidxíñacaʼ ra nuube. Biblia na: «Ne dxandipeʼ zuniibeʼ guiráʼ ca guidxi roʼ ca, ne guiráʼ ca cosa ni jma risaca stiʼ ca guidxi ca ziuucaʼ; ne dxandipeʼ zusisacaʼ yoo riʼ”, maʼ guníʼ Jiobá, Dios stiʼ stale binni nanda guiibaʼ» (Ageo 2:7; biindaʼ Juan 6:44). Nga runi, pa cayúninu ni na Jiobá la? cayúninu ni purtiʼ maʼ biʼniʼ invitarbe laanu gácanu xhamígube. Pa guzúʼbanu stiidxabe, qué ziuu dxi gusaanabe laanu. Zápabe laanu né stale guendarannaxhii, purtiʼ nabé risácanu para laabe (Sal. 94:14).
4. Xiñee naquiiñeʼ guiníʼ íquenu pabiáʼ risaca nga gaca xhamígunu Dios.
4 Xi jma naquiiñeʼ guicá íquenu ora maʼ bidii Jiobá lugar chuʼnu gaxha de laa yaʼ. Cadi guixélenu de Dios ni nadxii laanu (biindaʼ Judas 20, 21). Biblia caguixhená laanu para cadi «ixele nu» de Dios chaahuiʼ chaahuiʼ ne para cadi gusaananu laabe (Heb. 2:1; 3:12, 13). Nga nga ni bizaaca Himeneo ne Fileto, cani bizeeteʼ apóstol Pablu ante guiníʼ ni cá lu 2 Timoteo 2:19, textu ra biree tema ni cayúʼndanu riʼ. Racá ridúʼyanu guyuu guiropaʼ hombre riʼ gaxha de Jiobá, peru despué bixélecaʼ de laabe (2 Tim. 2:16-18). Ne ngaca nga ni bizaaca caadxi de ca xpinni Cristu ni guyuu Galacia. Neca binibiáʼ Dios laacabe, peru bixélecabe de xquídxibe (Gál. 4:9). ¡Qué chuʼ dxi gúninu casi bíʼnicabe ca! Gastiʼ sti cosa jma risaca ndaaniʼ Guidxilayú riʼ que gaca xhamígunu Dios ni jma nandxóʼ.
5. 1) Xi chupa guenda riuulaʼdxiʼ Dios gapa binni. 2) Xi ejemplu zadúʼyanu lu tema riʼ.
5 Para ganda gunibiáʼ Dios tuuxa binni, naquiiñeʼ gusihuinni caadxi guenda ni riuuláʼdxibe (Sal. 15:1-5; 1 Ped. 3:4). Chupa de laacani nga fe ne cadi gudxíʼbanu laca laanu. Guidúʼyanu ejemplu stiʼ chupa hombre ni bibani dxiqué, laacabe bisihuínnicabe ca guenda riʼ, nga runi gunnaxhii Dios laacabe. De racá zadúʼyanu historia stiʼ sti hombre ni bidxiideche Dios laa purtiʼ bidxiibaʼ laca laa, neca guníʼ íquebe xhamígube Dios. Guiráʼ ca ejemplu riʼ rusiidicani laanu stale cosa risaca.
«Bixhoze irá xixé cani guni cre Dios»
6. 1) Ximodo bisihuinni Abrahán runi cré dxandíʼ zaca guiráʼ ni maʼ guníʼ Dios. 2) Ximodo nga binibiáʼ Jiobá Abrahán.
6 Biblia nabé rusihuinni gupa Abrahán «fe Jiobá» ne riniʼni laabe nga «bixhoze irá xixé cani guni cre Dios» (Gén. 15:6; Rom. 4:11). Hombre riʼ bisaana lidxi, bisaana stale cosa galán ni gupa, ca xhamigu ne yendeza ti guidxi zitu (Gén. 12:1-4; Heb. 11:8-10). Rihuínnica nabé nadipaʼ fe ni gúpabe Dios. Ne pur stale iza bisihuínnibe ni. Bisihuínnibe fe stibe stale biaje, jmaruʼ si dxi bilá ñuutibe Isaac xiiñibe para gúnibe ni biʼniʼ mandar Dios laabe (Heb. 11:17-19). Nanna Dios runi cré Abrahán laa, ne runi crebe runi Dios guiráʼ ni maʼ guníʼ, ngue runi biiyaʼ Dios laabe casi tuuxa ni risaca ne guníʼ maʼ runibiáʼ laabe (Gén. 18:19). Qué ñuuyaʼ si Jiobá laabe casi tutiica si binni ni nabani, sínuque guníʼ xhamigu laabe (biindaʼ Santiago 2:22, 23).
7. Xi gunna Abrahán de cani riníʼ Jiobá, ne ximodo bisihuínnibe ni lu xquendanabánibe.
7 Jiobá gudxi Abrahán zacaa ca xiiñibe layú ni maca guniʼbe gudiibe laacaʼ ne zácacabe stale «casi yuxi ni ríʼ guriá nisadóʼ» (Gén. 22:17, 18). Neca qué ñuuyabe dxi guca guiráʼ ni guníʼ Dios, qué nusaanabe de ñápabe fe Jiobá. Nánnabe dxandíʼ zaca guiráʼ ni maʼ guníʼ Dios. Ne pur modo bibánibe bisihuínnibe dxandíʼ ni riníʼ Dios (biindaʼ Hebreos 11:13). Yanna, ñee runibiáʼ Jiobá laanu casi tuuxa ni napa fe, casi gupa Abrahán la?
Binni ni napa fe runi cré zudii Dios ni racalaʼdxiʼ
8. Xii nga ni riuulaʼdxiʼ binni guni.
8 Lade ca cosa ni riuulaʼdxiʼ binni nga chuʼ nazaaca, guidxela ti xheelaʼ ne gapa ti familia. Neca gastiʼ naca guicá ique binni guni cani, nuu tiru qué raca cani. Xi gúninu óraca yaʼ. Ni gúninu óraca zusihuinni pabiáʼ naguidxi fe stinu.
9, 10. 1) Xi huayuni caadxi binni para gaca xiixa ni riuuláʼdxicaʼ. 2) Xiñee runi creluʼ zaca guiráʼ ni maʼ guníʼ Jiobá.
9 Ti guendahuati nga gudxiʼdéchenu Dios purtiʼ si rápanu gana gúninu xiixa ni riuuláʼdxinu, purtiʼ zándaca gueeda guxhélecani laanu de Jiobá. Nuu tu laa ricaa xiixa tratamientu ni rudii ti doctor para guianda, neca na Biblia cadi jneza cani. Xcaadxi ricaa xiixa dxiiñaʼ ni raxha stale tiempu sticaʼ, ne pur nga maʼ qué randa ruuyacaʼ familia sticaʼ ne qué riecaʼ guendaridagulisaa. Ne nuu tu laa ruzulú riníʼ ique zanda guichaganáʼ tuuxa ni cadi naca xpinni Dios. Pa guni ti xpinni Cristu zacá, ñee zusihuínnibe dxandíʼ risaca para laabe chuʼbe gaxha de Jiobá la? Guiníʼ íquenu xi nizaaca pa niree Abrahán gana de cabeza gaca ni maʼ guníʼ Dios. Ximodo ñuni sentir Jiobá yaʼ. Xi nizaaca pa ñúnibe ca cosa ca modo riuuláʼdxibe ne nicá íquebe nibánibe jma galán yaʼ. Xi niníʼ ique Jiobá de laabe pa nicá íquebe ñácabe ti binni risaca ra nabézabe yaʼ (zanda gúʼndaluʼ Génesis 11:4). Ñuuyaruʼ Jiobá laabe casi ti xhamigu la?
10 Gunáʼ nga caadxi de ca cosa ni ñuuláʼdxiluʼ ñaca. Ñee nápaluʼ fe Jiobá ne runi creluʼ zanda gudiibe guiráʼ ni racalaʼdxuʼ la? (Sal. 145:16.) Cadi guiaandaʼ laanu nuu tiru zandaa para gaca caadxi de cani maʼ ñuuláʼdxinu ñuni Dios, casi bizaaca né Abrahán. Peru pa gúninu stipa pur gápanu fe casi gupa Abrahán la? qué zusiaandaʼ Dios laanu, ne zadxiña dxi gudiibe laanu stale ndaayaʼ (Heb. 11:6).
Chupa binni gadxé modo laacaʼ
11. Xi zándaca biiyaʼ Coré, ne xi bíʼnibe pur stale iza.
11 Guidúʼyanu ejemplu stiʼ Moisés ne Coré, gadxé gadxé modo biiyaʼ Jiobá cada tobi de laacabe. Xiñee yaʼ. Purtiʼ gadxé gadxé ni bíʼnicabe. Moisés bizuubaʼ diidxaʼ, peru Coré qué ninanda ni biʼniʼ mandar Dios gaca. Guidúʼyanu modo bibani Coré, ti levita ni zeeda de familia stiʼ Qohat. Zándaca biiyabe stale cosa ni biʼniʼ Jiobá pur xquidxi. Tobi de laacani nga dxi bilabe laacaʼ de Faraón ora gudíʼdicaʼ ndaaniʼ nisadóʼ Xiñáʼ. Laaca biiyabe ora bisabanáʼ Dios ca israelita ni qué nuzuubaʼ diidxaʼ ñee dani Sinaí, ne zándaca laaca gucanebe ora yenécabe guiña stiʼ pactu (Éxo. 32:26-29; Núm. 3:30, 31). Ruluíʼ si bizuubabe stiidxaʼ Jiobá pur stale iza, ngue runi biʼniʼ respetar stale de ca israelita laabe.
12. Casi ridúʼyanu lu dibuju ni zeeda lu yaza 28, ximodo bisaana Coré de gaca xhamigu Dios pur bidxiibaʼ laca laa.
12 Peru dxi zécabe neza para chúʼcabe lu Layú ni Bizabiruaa Dios, guyuu ti ora guníʼ ique Coré cadi jneza modo ziné Dios xquidxi. Laabe ne 250 hombre ni risaca de guidxi que, gucaláʼdxicabe nuchaacabe modo cayaca caadxi cosa. Zándaca guníʼ íquecabe cayuulaʼdxiʼ Dios ni cayúnicabe, ngue runi bicaalúcabe Moisés. Gúdxicabe laabe ne Aarón bíʼchibe: «Maʼ biáʼcatiʼ né laatu, purtiʼ nayá guiráʼ ca binni riʼ, ne nuu Jiobá galaa de laacabe» (Núm. 16:1-3). ¡Racá bisihuínnibe nabé rudxiibabe laca laabe! Ndiʼ si nga ni gudxi Moisés laabe: «Zusihuinni Jiobá tuu nga ca xpinni». Sicaríʼ na Biblia: «De raqué gúdxibe Coré ne ca binni ni nanda laa sicaríʼ: “Siadoʼroʼ zusihuinni Jiobá tuu nga ca xpinni ne tuu nga cani nayá ne tuu nga cani naquiiñeʼ guidxiña laabe, ne tutiica cuibe la? nga nga ni zadxiña laabe» (Números 16:5). Ra biluxe sti dxi que, mápeca guti Coré ne ca binni ni yenanda laa (Núm. 16:31-35).
13, 14. Ximodo bisihuinni Moisés qué rudxiibaʼ laca laa.
13 Peru Moisés maʼ gadxé laa, Biblia na: «Jma nadóʼ guca Moisés lade guiráʼ ca hombre ni guyuu lu guidxilayú» (Núm. 12:3). Ximodo bisihuínnibe nácabe ti binni nadóʼ yaʼ. Purtiʼ bíʼnibe cásipeʼ modo gudxi Jiobá laabe (Éxo. 7:6; 40:16). Qué ridúʼndanu lu Biblia ra cucaalú Moisés modo cayuni Jiobá dxiiñaʼ o nidxiichibe pur cani gudxi Jiobá laabe gúnibe. Guiníʼ íquesinu ora gudxi Jiobá laabe gúnibe ti tabernáculo, ti yoo de lari para gaca adorar Dios. Gudxi Jiobá laabe ximódopeʼ naquiiñeʼ gácani, xi lari iquiiñebe, xi color gaca ca hilu stiʼ lari ca, ne xcaadxi cosa ni naquiiñeʼ gúnibe (Éxo. 26:1-6). Maʼ xadxí nga de ribí Jiobá binni para gaca xaíque ndaaniʼ xquidxi. Zándaca nuu tiru huaxiéʼ ziuuláʼdxinu ora gábicabe laanu ximódopeʼ naquiiñeʼ gaca xiixa. Peru Bixhózenu ni nuu guibáʼ naca ti xaíque ni qué ruchee ne rudiibe dxiiñaʼ ca xpínnibe, purtiʼ nánnabe zanda gúnicaʼ ni. Nga runi, ora riguíxhebe ximódopeʼ naquiiñeʼ gaca xiixa rúnibe ni purtiʼ nánnabe zacá nga jneza gaca ni. Ora guníʼ Jiobá ximodo gaca yoo de lari que, qué nidxiichiné Moisés laabe ne qué niníʼ iqueʼ ruuyaʼ Jiobá laa casi tuuxa ni qué zanda guni tabernáculo que jneza, ngue runi cayabi laabe ximodo gaca ni. Lugar de ñúnibe zacá, bizuubabe diidxaʼ ne biiyabe guni binni ca dxiiñaʼ que cásipeʼ modo guníʼ Dios gaca cani (Éxo. 39:32). ¡Zacá bisihuinni Moisés qué rudxiibaʼ laca laa! Biénebe xhiiñaʼ Dios ngue cayúnibe ne caquiiñeʼ si Jiobá laabe para gaca ni.
14 Gudiʼdiʼ si tiempu laaca bisihuinni Moisés qué rudxiibaʼ laca laa ora bidxiilú ti guendanagana ni bininá laa. Gúcani dxi gudiche ruaa ca israelita purtiʼ qué gápacaʼ nisa. Bichiichicabe laabe, ne ni jma feu nga qué nusisácabe Jiobá. Pur ni bíʼnibe que gudxi Jiobá laabe maʼ qué zaguube xquidxi lu layú ni bizabiruaa guicaacabe (Núm. 20:2-12). Guietenaláʼdxinu xadxí biʼniʼ huantarbe ne biʼniʼ huantar Aarón bíʼchibe guiráʼ xiana bidii ca israelita laacabe. Ne yanna, pur bicheebe ti biaje si, maʼ qué zuuyabe gaca ni cabézabe maʼ raca stale iza. Xi gúnibe yanna yaʼ. Neca guyuube triste, peru biénebe jneza ngue ni guníʼ Jiobá. Nánnabe jneza ni runi Dios (Deu. 3:25-27; 32:4). Racá ridúʼyanu binibiáʼ Jiobá Moisés casi ti binni ni ruzuubaʼ diidxaʼ. Biblia na: «De raqué gudxi Moisés Jiobá: “Biiyaʼ, lii cayábiluʼ naa: «Gulee guidxi ca», peru caʼruʼ gábiluʼ naa tu chiniáʼ. Ne lii peʼ maʼ guniʼluʼ: «Dxandipeʼ runebiaʼyaʼ lii ne riuuladxeʼ cani rúniluʼ». Ne yanna, pa riuuláʼdxiluʼ cani runeʼ, rinabaʼ lii guluiʼluʼ naa ca neza stiluʼ, ti ganda gunebiaʼyaʼ lii ti chuuláʼdxiluʼ cani runeʼ. Ne biiyaʼ guidxi riʼ casi xquídxiluʼ”» (Éxodo 33:12, 13).
Cadi gudxíʼbanu laca laanu ti ganda guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá
15. Xi rizíʼdinu de ni biʼniʼ Coré.
15 Yanna riʼ, ca xpinni Cristu ni zaniruʼ lu xhiiñaʼ Jiobá laaca ruchaacaʼ stale cosa ora maʼ caguíxhecaʼ ximodo gaca xiixa dxiiñaʼ ndaaniʼ xquidxi Dios. Xi rúninu ora guizaaca nga yaʼ. Ni gúninu zusihuínnini pa xhamígunu Jiobá. Cadi gúninu cásica biʼniʼ Coré. Cásica laabe ne ca xcompañérube maʼ qué nicaacabe ndaayaʼ stiʼ Dios, purtiʼ biʼniʼ crécabe laacabe ne bíʼnicabe ni na íquecabe, zacá bisihuínnicabe rudxiibacabe laca laacabe ne qué gápacabe fe. Qué nudii Coré cuenta Jiobá nga xaíque guidxi que ne laabe nga cayábibe Moisés xi naquiiñeʼ guni guiráʼ dxi. Ora guníʼ íquebe zacá, maʼ qué ninabe nuzuubabe stiidxaʼ ca binni ni caquiiñeʼ Dios. ¡Jma galán ñeni laabe pa ñuni crebe Jiobá! Ñanda ñacané Jiobá laabe ñuuyabe ca cosa ca jma jneza o nuchaa xiixa pa caquiiñeʼ gúnini. Peru Coré qué ñuni diʼ zacá, nga runi, ora guietenaláʼdxinu laabe riníʼ íquenu de tuuxa ni qué nuzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá purtiʼ bidxiibaʼ laca laa.
16. Ximodo racané ejemplu stiʼ Moisés laanu purtiʼ qué nudxiibaʼ laca laa.
16 Guiranu zanda guizíʼdinu xiixa de relatu ca, dede né ca binnigola stiʼ ca binni ridagulisaa. Cadi gudxíʼbanu laca laanu, zacá zanda cuézanu guni Jiobá ni maʼ guníʼ ne guzúʼbanu stiidxaʼ ca xpinni Cristu ni zaniruʼ lu xhiiñaʼ Jiobá. Ñee rúninu stipa pur cadi gudxíʼbanu laca laanu ne gácanu nadóʼ casi Moisés la? Ñee runi respetarnu ca binni ni zaniruʼ lade ca binni ridagulisaa ne rúninu ni na ca conseju gudiicabe laanu la? Ñee qué zadxiichinu ora gaca xiixa modo cadi cabézanu la? Pa qué gudxíʼbanu laca laanu ne guzúʼbanu diidxaʼ la? zunibiáʼ Jiobá laanu ne ni jma galán nga zannaxhiibe laanu de guidubi ladxidoʼbe.
«Runibiáʼ [Jiobá tuu] nga ni dxandí xpinni»
17, 18. Xi zanda gacané laanu para chuulaʼdxiʼ Jiobá ni rúninu.
17 ¡Nabé ribeendunu ni galán ora riníʼ íquenu de ejemplu stiʼ ca binni ni guyuu gaxha de Jiobá ne guca xhamígube laacaʼ! Casi maʼ bidúʼyanu ca, neca guca Abrahán ne Moisés binni ruchee ne gúpacaʼ guendanagana cásica laanu, guníʼ Jiobá xpinni laacabe. Peru Coré bixeleʼ de Jiobá ne maʼ qué ñuuláʼdxibe ni biʼniʼ. Cumu zanda gueeda guizaacanu zacá la? galán guinabadiidxanu: «Ñee runibiáʼ Jiobá naa casi tuuxa ni ruzuubaʼ diidxaʼ la? Xi riziideʼ de ca ejemplu ni zeeda lu Biblia yaʼ».
18 Cadi dxandíʼ ratadxí ladxidoʼno gánnanu maʼ bichiña Jiobá laanu ra nuu ne ruuyabe laanu casi tuuxa ni nabé risaca la? Pa guzúʼbanu diidxaʼ, gápanu fe ne cadi gudxíʼbanu laca laanu la? zácanu tuuxa ni risaca nezalú Jiobá guiráʼ dxi. Ti ndaayaʼ naroʼbaʼ nga gunibiáʼ Jiobá laanu. Pur laani nabáninu nayecheʼ yanna ne zanda cuézanu guicaanu stale ndaayaʼ sicarú despué (Sal. 37:18).
Cani guietenaláʼdxinu
• Xiñee randa riuʼnu gaxha de Jiobá.
• Ximodo zanda gápanu fe cásica gupa Abrahán.
• Xi rizíʼdinu de ejemplu stiʼ Coré ne Moisés.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 26]
Ñee runi crenu zuni Jiobá guiráʼ ni maʼ guníʼ cásica biʼniʼ cré Abrahán la?
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 28]
Qué niná Coré ñuni ni gudixhe Jiobá gaca purtiʼ bidxiibaʼ laca laa
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 29]
Ñee ruuyaʼ Jiobá laanu casi binni ni ruzuubaʼ diidxaʼ ne qué rudxiibaʼ laca laa la?