«Yanna si nga qué rizayaʼ, ¡peru qué ziaanadiáʼ sicaríʼ!» ● Sara Van Der Monde
GUNÍʼ NI BIZAACA
Binni nabé rabi naa: «Sara, guizáʼ sicarú modo ruxídxiluʼ. Xiñee guiráʼ ora nuuluʼ nayecheʼ pue». Naa ricabeʼ laacabe cabezaʼ gaca xiixa cosa sicarú para naa. Sicaríʼ nga rabeʼ laacabe: «Yanna si nga qué rizayaʼ, ¡peru qué ziaanadiáʼ sicaríʼ!».
GULEʼ lu iza 1974 ndaaniʼ guidxi París (Francia). Guyuu stale guendanagana ora gupa jñaaʼ naa, ne despué guníʼ ca doctor que napaʼ parálisis cerebral. Qué rándapeʼ runiibeʼ nayaʼ, ne huaxiéʼ riene binni ni riniéʼ. Laaca rudii ataque naa ne nabé raca huaraʼyaʼ.
Dxi napaʼ chupa iza, yebiʼdu ndaaniʼ guidxi Melbourne, Australia. Xhupa iza despué, bisaana bixhozeʼ laadu, naa ne jñaaʼ. Dxi que nga primé biaje bineʼ sentir nuaaʼ gaxha de Dios. Jñaaʼ naca testigu stiʼ Jiobá ne rinebe naa ca guendaridagulisaa stiʼ ca xpinni Cristu, raqué biziideʼ nadxii Dios naa ne rizaalaʼdxiʼ naa. Ni biziideʼ raqué, modo nadxii jñaaʼ naa ne modo riguube gana naa, gucanécani naa para cadi chuaaʼ xizaa, neca maʼ bichaa modo nabánidu.
Laaca bisiidiʼ jñaaʼ naa guneʼ orar Jiobá. Jma raca nagana para naa guiniéʼ que guneʼ orar. Ora maʼ cayuneʼ orar, cadi caquiiñepeʼ guiniéʼ chaahueʼ ca diidxaʼ ca, purtiʼ nayaʼni dxindxi «runadiagaʼ» cani lu xquendabiaaneʼ. Ratadxí ladxiduáʼ purtiʼ nannaʼ riene Jiobá guiráʼ ni riniéʼ, gastiʼ naca pa guiniéʼ lu xquendabiaaneʼ o pa gucá ruaa ora guiniéʼ (Sal. 65:2).
Bidxieeluáʼ jma guendanagana ni beeda luguiaʼyaʼ
Dxi napaʼ gaayuʼ iza, jma maʼ bininá parálisis que naa, ngue runi riquiiñeʼ ti guiibaʼ ortopédicu nanaa para ganda sayaʼ. Lugar de nizayaʼ galán né laani, jmaruʼ si rirenda ñeeʼ ora rizayaʼ. Peru dxi bisaa 11 iza maʼ qué liica ñanda nizayaʼ. Dede bidxiña dxi maʼ gupa xidé biquiiñecabe ti grúa de biaaniʼ para guindisaʼ naa lu cama ne gucuícabe naa lu ti silla de rueda, silla ca nápani ti motor ne riquiiñeʼ palanca stini para gusayaʼ ni.
Nuu tiru riuaaʼ triste purtiʼ qué randa rizayaʼ. Peru óraca rietenalaʼdxeʼ caadxi diidxaʼ ni nabé rinidu ralidxeʼ: «Cadi chuʼluʼ xizaa pur ni qué zanda guʼnuʼ. Biʼniʼ ni zanda si guʼnuʼ». Cumu riníʼ iqueʼ zacá la? huayanda huayuneʼ caadxi cosa, casi quibaʼ deche maniʼ, chaaʼ lu barcu ne ndaaniʼ canuá [...] ne dede randa rusayaʼ ti carru biaʼ ra zanda guneʼ ni. Rusihuinneʼ riuuladxeʼ guneʼ xcaadxi cosa, casi gutieeʼ xiixa cuadru, quibaʼ lari, guneʼ bordadu, guneʼ edredón ne guneʼ xiixa cosa de beñe o de porcelana.
Cumu qué randa runeʼ stale cosa la? nuu tu riníʼ qué zanda quixheʼ iqueʼ guneʼ adorar Dios cásica runi ti binni ni nazaaca. Dxi napaʼ 18 iza, bicaa ti maestra naa guireeʼ de ralidxeʼ ti guixeleʼ de religión stiʼ jñaaʼ. Guniʼbe zanda gacanebe naa para guidxelaʼ ra guiaanaʼ. Peru gudxeʼ laabe qué ziuu dxi gusaanaʼ religión stinneʼ, ne zándaca guireeʼ de ralidxeʼ ora guuyaʼ maʼ zanda guibaneʼ stubeʼ.
Cadi xadxí de gunieniáʼ maestra que, guyuaanisaʼ para gacaʼ testigu stiʼ Jiobá. Chupa iza despué yebieeʼ ndaaniʼ ti cuartu huiiniʼ ne runeʼ sentir nuaaʼ galán raríʼ, purtiʼ randa runeʼ caadxi cosa stubeʼ.
Bizaaca xiixa ni cadi cabezaʼ
Biaʼ dxi huabaneʼ maʼ bidxieeluáʼ stale guendanagana ra bisihuinneʼ pabiáʼ naguidxi fe stinneʼ. Ti dxi, tobi de ca hombrehuiiniʼ ni riniáʼ scuela gudxi naa pa zachaganaʼyaʼ laa, laabe laaca qué randa rizabe, ngue runi, dede qué nidxelaʼ xi ñuneʼ óraque. Nabé galán bineʼ sentir ora guníʼnebe naa, purtiʼ cásica rizaaca né stale baʼdudxaapaʼ, laaca ñuuladxeʼ ñapaʼ tuuxa ni nibaneniáʼ stale iza. Peru cadi purtiʼ si napa chupa binni ti guendahuará si guininu zabánicaʼ nayecheʼ ora maʼ guichaganacaʼ. Ne gadxé religión nápabe, ngue runi gadxé ni runi crebe, gadxé ni riuuláʼdxibe gúnibe ne gadxé ni cá íquebe ugaandabe. Yanna, ximodo ndiʼ guibánidu nayecheʼ yaʼ. Dios rinabaʼ ca xpinni guichaganacaʼ «ti xpinni [si] Señor» ne naa maʼ gudixheʼ iqueʼ guzuubaʼ stiidxabe (1 Cor. 7:39). Ngue runi, né diidxaʼ nadóʼ gudxeʼ laabe qué zanda diʼ guichaganaʼyaʼ laabe.
Dede nagasi riníʼ iqueʼ jneza ngue ni bineʼ. Ne nannaʼ dxicheʼ zabaneʼ nayecheʼ lu guidxilayú cubi ni maʼ guníʼ Dios chiguni (Sal. 145:16; 2 Ped. 3:13). Laga cabezaʼ gaca ni la? zuneʼ stipa para cadi guixeleʼ de Jiobá ne chuaaʼ nayecheʼ modo nabaneʼ yanna.
Nabé maʼ rapaʼ gana guidxiña dxi guiasaʼ lu silla de rueda riʼ ti ganda guichesaʼ ne guxooñeʼ biaʼ gapa gana. Óraca huaxa maʼ zaniéʼ: «Dxiqué nga qué ñanda nizayaʼ, peru yanna maʼ nuaaʼ nazaaca, ¡maʼ qué ziuuruʼ dxi gacaʼ huaraʼyaʼ!».