Biaananu libre pur guca Dios nachaʼhuiʼ né laanu
«Qué zanda di guni mandar pecadu laatu, purti [...] ma nabani tu pur enda nachaʼhui» (ROMANOS 6:14).
1, 2. Ximodo racané Romanos 5:12 laanu.
ROMANOS 5:12 ná: «Pur tobi hombre biuu enda ruchee ndaani guidxilayú, ne guti be purti bichee be, ne zacá ucuá enda guti que irá xixé binni, purti laca bichee caʼ». Runibiáʼ chaahuinu versículo riʼ, purtiʼ gatigá riquiiñenu ni ora rusíʼdinu binni ni ná Biblia.
2 Stale biaje riquiiñeʼ versículo riʼ lu libru Xipeʼ ndiʼ cusiidiʼ Biblia. Ora ridúʼndanenu ca xiiñinu ne xcaadxi binni capítulo 3, 5 ne 6, ridúʼndanu Romanos 5:12. Riquiiñenu ni para gacanenu laacabe guiénecabe xiñee cadi ti paraísu Guidxilayú riʼ, xiñee caquiiñenu chuʼ tu quixe pur laanu ne xiñee rátinu. Peru laaca racané versículo riʼ guiranu para jma gusisácanu amistad ni napanenu Jiobá. Laaca zanda gacané ni laanu para quixhe íquenu guzúʼbanu stiidxabe jma ne cadi gusaana de cuézanu guiráʼ ni maʼ bidii stiidxabe laanu.
3. Xi cadi naquiiñeʼ guiaandaʼ laanu.
3 Cadi naquiiñeʼ guiaandaʼ laanu guiranu nácanu binni ruchee ne guiráʼ dxi rucheʼnu. Nanna Jiobá gulenenu donda, peru rilaseláʼdxibe laanu ne racaláʼdxibe gutiidiláʼdxibe stóndanu (Salmo 103:13, 14). Jesús bisiidiʼ naquiiñeʼ guinábanu Dios gutiidilaʼdxiʼ laanu (Lucas 11:2-4). Pa maʼ bitiidilaʼdxiʼ Jiobá cani bíninu dxiqué, maʼ cadi naquiiñeruʼ guiníʼ íquenu de laacani. Xiñee zanda gutiidilaʼdxiʼ Jiobá stóndanu yaʼ. Guidúʼyanu xiñee.
XIÑEE ZANDA GUTIIDILAʼDXIʼ JIOBÁ STÓNDANU
4, 5. a) Xi racané laanu guiénenu zanda gutiidilaʼdxiʼ Jiobá stóndanu. b) Xi riníʼ diidxaʼ guendanachaʼhuiʼ.
4 Carta ni gucuá ra nuu ca romanu racané ni laanu guiénenu xiñee zanda gutiidilaʼdxiʼ Jiobá donda stinu, jmaruʼ si capítulo 6 stini. Lu Romanos 3:23, 24, bisiene apóstol Pablo guiranu nga huacheʼnu, ne laaca guniʼbe: «Peru uca [Dios] nachaʼhui ne laanu, bixhá stonda nu sin quixe nu laa, purti Jesucristu gudixe saca ni bichéʼ nu que». Ora guníʼ Pablo de guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios, caniʼbe biʼniʼ Dios xiixa galán para laanu sin nicá lú ñúninu xiixa pur laa, xiixa ni cadi biʼniʼ ganarnu ne cadi caquiiñeʼ nicaanu.
5 Ti hombre ni nanna stale de Biblia ná ora ruzeeteʼ Biblia de guendanachaʼhuiʼ, stale biaje riníʼ ni de ni maʼ biʼniʼ Dios ne Cristo para gulacaʼ binni de guendaruchee ne guendaguti. Nga runi, Stiidxa Dios Didxazá riquiiñeʼ diidxaʼ «nachaʼhui». Guidúʼyanu ni maʼ biʼniʼ Dios pur laanu ne ximodo racané guendanachaʼhuiʼ stibe laanu yanna ne rudii ni ti esperanza laanu para ca dxi ni zeeda ca.
6. Tuu nga cani zacaa ndaayaʼ pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios ne xi zabeendúcabe.
6 Pur bichee Adán, guiranu gulenenu donda ne rátinu. Nga runi, Biblia ná guyuu guendaguti lu Guidxilayú pur «tobi hombre», Adán. Peru biluíʼ Jiobá guendanachaʼhuiʼ stiʼ ra gudixhe ti modo gulá binni guidxilayú pur «stobi» hombre, Jesucristo (Romanos 5:12, 15, 17). Nga runi, guiranu zacaanu ndaayaʼ pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ Dios. Pur bizuubaʼ Jesucristo diidxaʼ, stale tu zaxiá stonda ne zanda guibánicaʼ sin gáticaʼ (Romanos 5:19, 21).
7. Xiñee zeeda gaca ni biaxa pur laanu ca casi ti regalu ni qué runi merecernu ne rihuinni nachaʼhuiʼ Dios pur laani.
7 Ni biaxa pur laanu ca nácani ti regalu ni qué runi merecernu ne laani nga sti modo rusihuinni Dios nachaʼhuiʼ né laanu. Guiníʼ íquenu ndiʼ: guca Jiobá nachaʼhuiʼ dede gudixhe ti modo guilanu de guendaruchee ne guendaguti. Peru cadi caquiiñeʼ nudiibe Xiiñibe para niguíxebe pur laanu. Ne nin tobi de laanu qué runi merecernu ni biʼniʼ Jiobá ne Jesús pur laanu para gutiidiláʼdxicaʼ stóndanu ne ganda guibáninu sin gátinu. Pur modo guibáninu zanda guluinu Dios rudiʼnu xquíxepeʼ laa.
GUDIʼNU XQUÍXEPEʼ DIOS PUR GUENDANACHAʼHUIʼ STIʼ
8. Xii nga ni riníʼ ique binni ni naquiiñeʼ gucáʼnanu.
8 Nánnanu racalaʼdxiʼ Dios gutiidilaʼdxiʼ guiráʼ ni huacheʼnu dede né cani jma malu huayúninu. Peru nuu ti modo riníʼ ique binni ni naquiiñeʼ gucáʼnanu. Qué chuʼ dxi guiníʼ íquenu nabé nachaʼhuiʼ Jiobá ne nga runi zanda gúninu xiixa cosa malu ne qué zácanu xiixa, purtiʼ zutiidiláʼdxibe donda stinu. Caadxi xpinni Cristo de primé siglu que guníʼ íquecaʼ zacá, tiempu que ndaʼ nabániruʼ xhupa xhonna apóstol (biindaʼ Judas 4). Yanna riʼ, laaca naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu ne cadi gudiʼnu lugar gucaa xcaadxi binni laanu guiníʼ íquenu zacá sin gudiʼnu cuenta.
9, 10. Xiñee guníʼ Pablo maʼ gueʼtuʼ laa ne xcaadxi xpinni Cristo «para enda ruchee».
9 Gudxi Pablo ca xpinni Cristo que cadi jneza diʼ nga guiníʼ íquecaʼ zutiidilaʼdxiʼ Dios intiica gúnicaʼ. Gúdxibe laacaʼ naquiiñeʼ gucaanacaʼ modo riníʼ ique binni, purtiʼ maʼ gueʼtuʼ laacaʼ «para enda ruchee» (biindaʼ Romanos 6:1, 2). Xi gucaláʼdxibe niniʼbe né ca diidxaʼ riʼ yaʼ.
10 Pur ni biaxa pur laanu ca, bitiidilaʼdxiʼ Dios guiráʼ ra bichee Pablo ne xcaadxi xpinni Cristo de primé siglu que. Gulí Jiobá laacabe né espíritu santu stiʼ para beeda gácacabe xiiñiʼ. Pa qué gucheenécabe Jiobá la? zabánicabe guibáʼ ne zuni mandarnécabe Cristo. Peru nuurúcabe lu Guidxilayú. Yanna, xiñee guníʼ Pablo maʼ gúticaʼ «para enda ruchee» yaʼ. Purtiʼ maʼ bichaacabe modo nabánicabe. Biquiiñeʼ Pablo ejemplu stiʼ Jesús para bisiene ni. Guniʼbe «ma qué zanda guni mandar enda guti» Jesús, purtiʼ maʼ biasa de lade gueʼtuʼ casi ti espíritu ni maʼ qué ziuuruʼ dxi gatiʼ. Zaqueca nga ca xpinni Cristo que maʼ gueʼtuʼ laacaʼ «para enda ruchee peru para Dios» nabánicaʼ (Romanos 6:9, 11). Maʼ bichaacabe modo nabánicabe, purtiʼ maʼ qué rúnicabe ca cosa malu ni rinabaʼ ladxidóʼcabe laacabe. Yanna maʼ rúnicabe stipa pur gusiéchecabe Dios.
11. Laanu ca xpinni Cristo, ximodo nga maʼ gútinu «para enda ruchee».
11 Yanna laanu yaʼ. Ximodo nga maʼ gútinu «para enda ruchee». Zándaca bíninu stale cosa malu dxiqué, purtiʼ qué gánnanu xi riníʼ ique Jiobá. Guyuʼnu «lu ná pecadu» (Romanos 6:19, 20). Peru ora bizíʼdinu lu Biblia ximodo racalaʼdxiʼ Dios guibáninu la? gudixhe íquenu guchaʼnu modo nabáninu, gudiʼnu laanu laabe ne chuʼnísanu. Racaláʼdxinu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá de guidubi ladxidoʼno ne guibáninu casi riuuláʼdxibe. Bireʼnu de «lu ná pecadu» ne biuʼnu «lu ná enda nachaʼhuiʼ» (Romanos 6:17, 18).
12. Xi naquiiñeʼ quixhe íquenu gúninu.
12 Pablo guníʼ: «Laga nabani tu, cadi udii tu lugar ucaa ru pecadu laatu yaga, nin ucaa ni laatu guni tu ni na ni» (Romanos 6:12). Nga runi naquiiñeʼ quixhe íquenu xi gúninu. O zúninu ca cosa malu ni riníʼ íquenu ne cani racaláʼdxinu gúninu la? o zucueezanu cani. Guinabadiidxanu laca laanu: «Ñee rudieeʼ lugar gaca ca cosa malu ni riníʼ iqueʼ jma nadipaʼ dede gucaa cani naa gucheeʼ la? O nagueendaca rucaaʼ naʼyaʼ cani.». Pa dxandíʼ rudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ la? zúninu stipa pur gusiéchenu laabe.
ZANDA GUNI GANARNU PECADU
13. Xi ejemplu de dxiqué racané laanu chuʼnu seguru zanda gúninu ni jneza.
13 Guidúʼyanu caadxi ejemplu de primé siglu ni zacané laanu chuʼnu seguru zanda gúninu ni jneza. Ndaaniʼ guidxi Corinto, guyuu gubaanaʼ, muxeʼ, nguiuʼ, ni guyuuné ni cadi xheelaʼ, ni biʼniʼ adorar bidóʼ ne binnigüeʼ. Peru ra binibiáʼcabe Jiobá ne gunnaxhiicabe laa la? bichaacabe. Bituí lúcabe pur cani bíʼnicabe que (Romanos 6:21; 1 Corintios 6:9-11). Ca xpinni Cristo de Roma laaca bisaanacaʼ de gúnicaʼ caadxi cosa malu. Gudxi Pablo laacabe: «Ne cadi udii tu laatu pecadu para guni tu ni cadi jneza, sínuque laudii laatu Dios purti nuu tu casi ni ma guti peru ma bibani sti tiru. Laudii laatu Dios ti iquiiñe tu para guni tu ni jneza» (Romanos 6:13). Guyuu Pablo seguru zanda gúnicabe ni jneza ne zaqué gúʼyacabe pabiáʼ nachaʼhuiʼ Dios né laacabe.
14, 15. Xi zándaca guinabadiidxanu laca laanu.
14 Zacaca nga rizaaca yanna riʼ. Nuu de ca hermanu stinu laaca bíʼnicaʼ xiixa cosa malu casi ca binni de Corinto que. Peru ora binibiáʼcabe Jiobá, bichaacabe ne «bia» ladxidóʼcabe. Guiranu bisaana de gúninu xiixa cosa malu para gusiéchenu Jiobá. Peru cadi gusaananu de gudiʼnu xquíxepeʼ laabe pur gúcabe nachaʼhuiʼ né laanu. Ximodo zanda gúninu ni yaʼ. Ra gudxíʼlunu ca cosa malu ni riale de laanu gúninu ne iquiiñenu xquendanabáninu para gúninu xhiiñaʼ Jiobá.
15 Naquiiñeʼ gusaananu de gúninu ca pecadu naroʼbaʼ casi biʼniʼ ca binni de Corinto que. Qué zanda cuézanu gaca Jiobá nachaʼhuiʼ né laanu ne gutiidilaʼdxiʼ donda stinu pa cadi cusaana de gúninu cosa malu. Peru zándaca guinabadiidxanu: «Xi runi Jiobá né ca pecadu ni riníʼ ique binni cadi tan málupeʼ yaʼ. Ñee maʼ gudixhe íquenu guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá lu guiráʼ cosa la?» (Romanos 6:14, 17).
16. Ximodo ruluíʼ ejemplu stiʼ Pablo laanu laaca naquiiñeʼ gusaana de gúninu ca cosa malu ni qué rieeteʼ lu 1 Corintios 6:9-11.
16 Guiníʼ íquenu ejemplu stiʼ apóstol Pablo. Laabe bicaabe: «Naa rune ni na iqueʼ, ne caya yaga lu ná pecadu». Ne despué bicaabe: «Qué rune ni racaladxe guneʼ, sínuque ni qué racaladxe ngue pe runeʼ» (Romanos 7:14, 15). Neca cadi cayuni Pablo ca cosa malu ni rieeteʼ lu 1 Corintios 6:9-11, peru guniʼbe rucheerube. Nuube gusiéchebe Dios, ngue runi bíʼnibe stipa pur gúnibe ni jneza (biindaʼ Romanos 7:21-23). Naquiiñeʼ chinándanu ejemplu stibe ne gúninu stipa pur guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá.
17. Laanu ca xpinni Cristo, xiñee qué rusiguiinu.
17 Nánnanu para ganda gúninu xhiiñaʼ Jiobá, naquiiñeʼ gácanu honradu ne cadi gusaana de guininu ni dxandíʼ. Biblia ná: «Ti testigu ni dxandíʼ la? qué rusiguii, peru ti testigu ni cadi dxandíʼ, nabé rusiguii» (Proverbios 14:5; biindaʼ Efesios 4:25). Qué racaláʼdxinu gácanu casi Binidxabaʼ, purtiʼ «laabe nga bixhoze gola enda rusiguii». Guietenaláʼdxinu guti Ananías ne xheelaʼ purtiʼ bisiguiicaʼ. Nga runi qué rusiguiinu (Juan 8:44; Hechos 5:1-11). Peru cadi tiisi guininu ni dxandíʼ nga guiníʼ íquenu maʼ nácanu honradu. Pa dxandíʼ rudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ la? zácanu honradu lu xcaadxi cosa. Guidúʼyanu paraaruʼ zanda gácanu ni.
18, 19. Xii nga cani cadi naquiiñeʼ gúninu para gácanu honradu.
18 Pa racaláʼdxinu gácanu honradu la? nuu xcaadxi cosa ni naquiiñeʼ gúninu ne cadi guinísinu ni dxandíʼ. Casi Jiobá la? gúdxibe ca israelita: «Cadi naquiiñeʼ cuánatu, ne cadi naquiiñeʼ gusiguiitu, ne cadi naquiiñeʼ quítesaatu laatu». Xiñee cadi jneza gúnicabe ca nga yaʼ. Purtiʼ gudxi Jiobá laacabe: «Naquiiñeʼ gácatu nayaguieʼ, purtiʼ naa, Jiobá, Dios stitu, nacaʼ nayaguieʼ» (Levítico 19:2, 11). Neca qué gusiguiinu, pa gucaʼnu tuuxa guni cré xiixa ni cadi dxandíʼ la? cadi nácanu honradu.
Ñee maʼ gudixhe íquenu cadi gusiguiinu nin quítenu binni la? (Biiyaʼ párrafo 19).
19 Quíxhenu ti ejemplu. Guiníʼ íquenu ti hombre, gúdxibe jefe stibe ne ca xcompañérube chiguireebe de dxiiñaʼ nagueenda purtiʼ nápabe ti cita né doctor. Peru cadi dxandíʼ ngue chigúnibe. Ni dxandíʼ nga maʼ cuzulú vacación stibe ne nuube guireebe ante. Ni chigúnibe nga chésibe ti ratuhuiiniʼ ra farmacia o chitíxebe saca guyebe ti consulta ra nuu doctor. Ñee nininu nácabe honradu la? O nininu nuube gusiguiibe. Bicaa hombre riʼ xcaadxi binni guni cré ti cosa ni cadi dxandíʼ. Nuu biaje rusiguii binni para guicaa xiixa o para cadi gúnicabe laa xiixa. Peru laanu ruzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá, ni cayabi laanu: «Cadi naquiiñeʼ gusiguiitu». Racaláʼdxinu gúninu ni ná Dios jneza ne nayá (Romanos 6:19).
20, 21. Xi qué zúninu pa dxandíʼ rudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ.
20 Dxandíʼ, qué riúʼnenu ni cadi xheelanu, qué rixúdxinu ne qué rúninu xcaadxi pecadu naroʼbaʼ. Peru pa rudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ la? laaca qué zúninu xcaadxi cosa ni qué riuuláʼdxibe. Casi laanu la? cadi rucueezasinu laanu de cadi chúʼnenu ni cadi xheelanu, sínuque laaca qué ruyúbinu entretenimientu ni guni biidiʼ laanu. Ne cadi qué rixúdxisinu, sínuque laaca rucueezanu laanu de guideʼnu stale dede biaʼ biaʼ qué xhúdxisinu. Zándaca gaca nagana para laanu gucueezanu laanu de gúninu cani, peru zanda gucueezanu cani.
21 Gúninu stipa pur chinándanu conseju ni bidii Pablo riʼ: «Laga nabani tu, cadi udii tu lugar ucaa ru pecadu laatu yaga, nin ucaa ni laatu guni tu ni na ni» (Romanos 6:12; 7:18-20). Dxandíʼ, qué zanda guininu maʼ qué ziuu dxi gucheʼnu. Peru ora gudxíʼlunu intiica pecadu rusihuínninu rudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá ne Jesús pur gúcacaʼ nachaʼhuiʼ né laanu.
22. Xi zabeendunu pa rudiʼnu xquíxepeʼ Dios pur guendanachaʼhuiʼ stiʼ.
22 Maʼ bitiidilaʼdxiʼ Jiobá ca donda stinu ne zanda gúnirube ni. Nabé rudiʼnu xquíxepeʼ laabe pur guendanachaʼhuiʼ stibe. Gúninu stipa pur cadi gúninu cani ná Dios cadi jneza, neca cadi malu cani para xcaadxi binni. Xi zabeendunu pa gúninu zacá yaʼ. Pablo ná: «Yáquexa ma bilaa tu de lu ná pecadu ne ma biuu tu lu ná Dios la? ma cayuni tu ni na, ne ra zeda iluxe ni, zapa tu enda nabani ni qué zaluxe» (Romanos 6:22).