Ni rinabadiidxaʼ ca ni ruundaʼ
¿Xii nga gucalaʼdxiʼ hombre ni bicaa Proverbios 30:18, 19 ca guiníʼ ora bizeeteʼ qué ganda guiene «ni runi ti hombre ora nuu ra nuu ti baʼdudxaapaʼ»?
Ca binni ni ruundaʼ Biblia ne zaqueca xcaadxi binni, nabé huanabadiidxacaʼ xi riníʼ ca diidxaʼ ca. Sicaríʼ cá guidubi textu ca lu Traducción del Nuevo Mundo: «Nuu chonna cosa ni qué ganda guieneʼ [o «ni guizáʼ ridxagayaaʼ», nota], tapa cosa ni raca nagana para naa guieneʼ: modo ripapa ti águila guibáʼ, modo ridiʼdiʼ ti beendaʼ lu guié, modo ridiʼdiʼ ti barcu lu nisadóʼ ne ni runi ti hombre ora nuu ra nuu ti baʼdudxaapaʼ» (Prov. 30:18, 19).
Dxiqué biénenu ca diidxaʼ «ni runi ti hombre ora nuu ra nuu ti baʼdudxaapaʼ» caniʼni de ti cosa ni cadi jneza. ¿Xiñee yaʼ? Purtiʼ ra guidúʼndanu ra ruzulú capítulo riʼ caniʼni de ca cosa ni cadi jneza runi binni ne pa ñanda ñúnirucaʼ jma ne qué lica rucueezacaʼ laca laacaʼ (Prov. 30:15, 16). Ne lu versículo 20 ca caniʼni de ti gunaa ni napa jnadxii ne riníʼ qué huayuni cosa malu ne rucaachiʼ ni runi. Nga runi lu textu que biénenu cásica ripapa ti águila guibáʼ, ridiʼdiʼ ti beendaʼ lu guié ne ridiʼdiʼ ti barcu lu nisadóʼ, zaqueca zanda guni ti hombre xiixa sin gudii xcaadxi binni cuenta. Pur nga guníʼ íquenu ca diidxaʼ «ni runi ti hombre ora nuu ra nuu ti baʼdudxaapaʼ», caniʼni de ti hombre mañoso ni ruyubi modo guiniʼné ti baʼdudxaapaʼ para chuʼné laabe.
Peru nuu razón para guininu caníʼ textu riʼ de xiixa galán. Purtiʼ ni caníʼ si hombre ni bicaa textu riʼ nga de ca cosa ni rucaa laa guidxagayaa.
Ca manuscritu ni gucuá lu diidxaʼ hebreu ná caníʼ Proverbios 30:18 de xiixa galán ne cadi de ti cosa malu. Ti diccionariu ni caníʼ de Biblia ná ca diidxaʼ «ni qué ganda guieneʼ» laaca raca traducir cani casi «xiixa ni guizáʼ ridxaagayaaʼ o ni qué ganda guneʼ cré» (Theological Lexicon of the Old Testament, stiʼ Ernst Jenni ne Claus Westermann).
Ti maestru láʼ Crawford Howell Toy, ni runi dxiiñaʼ ndaaniʼ Universidad de Harvard (Estados Unidos), laaca guníʼ cadi de ti cosa malu caníʼ textu riʼ. Ni bizeetebe nga caníʼ hombre ni bicaa libru riʼ de ca cosa ni guizáʼ cadxagayaa.
Nga runi, zanda guininu caníʼ Proverbios 30:18, 19 de ca cosa ni guizáʼ ridxagayaanu o ni qué ganda guiénenu. Cásica hombre ni bicaa libru riʼ, laanu laaca ridxagayaanu modo ripapa ca águila, modo ridiʼdiʼ ca beendaʼ ca lu guié neca qué gápacaʼ ñeecaʼ, modo ridiʼdiʼ ti barcu naroʼbaʼ ne nanaa lu nisadóʼ ne xi runi ti hombre ne ti baʼdudxaapaʼ para gannaxhiisaacaʼ ne guibánicaʼ nayecheʼ.