-
Cadi chuʼluʼ xizaaTorre stiʼ ni rapa (Para guiráʼ binni) 2016 | Núm. 1
-
-
CONSEJU NI RACANÉ LAANU DEDE YANNA
Cadi chuʼluʼ xizaa
CONSEJU ZEEDA LU BIBLIA: «Cadi cuʼ xa ique tu ximodo ibanitu» (Mateo 6:25).
Xi riníʼ ni. Guníʼ Jesús ca diidxaʼ riʼ lu ti libana bidii lu ti dani. Ti diccionariu ni rusiene de Biblia na diidxaʼ ni biquiiñeʼ para «cuʼ xa ique tu» lu griegu riniʼni «ni runi sentir ti binni ora qué gapa bueltu, qué gapa ni gó ne pur xcaadxi cosa ni riguu xizaa laa lu xquendanabani». Stale biaje ni riguu xizaa laanu nga ni chiguizaaca despué. Gastiʼ naca nga chuʼnu xizaa pur cani caquiiñeʼ binnilídxinu ne chuʼnu xizaa pur chuʼ ca binni ni nadxiinu galán (Filipenses 2:20). Peru ora guníʼ Jesús: «Cadi chuʼ tu xizaa», caniʼbe cadi guiníʼ ique xhaatanu xi chiguizaaca sti dxi dede gucaani laanu chuʼnu triste (Mateo 6:31, 34).
Risaca conseju riʼ la? Jneza ni guníʼ Jesús ca. Nuu libru ni rusiene de tema riʼ na ora qué rusaana binni de guiníʼ ique cani riguu xizaa laa qué ribani nayecheʼ. Nácabe ora nuu binni zacá laaca «raca huará de úlcera, raca huará ladxidóʼ ne rapa asma».
Bizeeteʼ Jesús xi razón nápanu para cadi chuʼ xhaatanu xizaa: zunitisinu tiempu. Laabe guniʼbe: «Neca ñuu tu xizaa ne nuyubi tu modo nibani tu xcaadxi, ñee ñanda nibani tu jma que biaʼ dxi nexhe ibani tu la?» (Mateo 6:27). Neca chuʼ xhaatanu xizaa pur ca cosa ca qué zuni chaahuiʼ diʼ cani xquendanabáninu ninca qué zabáninu jma xadxí. Ne nuu biaje cadi modo caníʼ íquenu riree ca cosa ca. Ti hombre ni nanna de tema riʼ guníʼ: «Runítinu tiempu ora maʼ caníʼ íquenu de ni chigácaruʼ, purtiʼ huaxiéʼ si biaje rireeni modo rábinu».
Xi gúninu para cadi chuʼ xhaatanu xizaa yaʼ. Primé ni guʼnuʼ nga gupa confianza Dios. Pa ruyaanaʼ Dios ca manihuiiniʼ ni ripapa ne ruzuchaahuiʼ ca guieʼ, ñee cadi laaca zápabe cani runi adorar laabe la? (Mateo 6:25, 26, 28-30). Cadi guiníʼ íqueluʼ ni chiguizaacaruʼ: bibani dxi nuuluʼ. Jesús guníʼ: «Nga runi cadi chuʼ tu xizaa de ni chi gaca ixíʼ, purti ixí ru nga guʼya tu xi gacaʼ». Cada dxi napa guendanagana stiʼ (Mateo 6:34).
Pa chinándanu conseju stiʼ Jesús riʼ, qué zaca huaranu ne zaguixhe dxí Dios ladxidoʼno (Filipenses 4:6, 7).
-
-
Tu laa gudixhe gapa Biblia capítulo ne versículoTorre stiʼ ni rapa (Para guiráʼ binni) 2016 | Núm. 2
-
-
de guiráʼ ladu raqué ne yenecaʼ Biblia sticaʼ. Peru gupa ca maestru ne ca estudiante que guendanagana ora guiniʼcaʼ de xiixa relatu. Xiñee yaʼ. Purtiʼ gadxé gadxé modo gundaacabe manuscritu stícabe.
Nga runi Langton biyubi sti modo quixhe chaahuiʼ ni pur capítulo. Sicaríʼ cusiene ti libru de dxiiñaʼ bíʼnibe ca: «Guyuulaʼdxiʼ cani ruundaʼ ne cani rucaa ni [ne] nagueenda bireeche ni guidubi Europa» El Libro. Historia de la Biblia (The Book—A History of the Bible). Modo gundaa Langton Biblia pur capítulo nga ni jma riquiiñeʼ stale de ca Biblia ca yanna.
TU GUDIXHE GAPA NI VERSÍCULO
Chonna siglu despué, galaa de siglu dieciséis, francés Robert Estienne, ti hombre runi imprimir ne ni racané guibani binni galán, biʼniʼ ti cosa para cadi gácani tan nagana. Ni gucuá íquebe nga gucaabe binni guʼndaʼ Biblia, ne bidiibe cuenta pabiáʼ zacané Biblia binni pa guilaa ni ti modo si pur capítulo ne versículo.
Cadi Estienne diʼ nga primé ni gudixhe ique guilaa Biblia pur versículo. Caadxi siglu ante, guyuu caadxi judíu ni biʼniʼ copia stiʼ Biblia ne gundaacabe Antiguo Testamento pur versículo peru sin capítulo. Cásica bizaaca né modo gudíxhecabe ni pur capítulo laaca cadi tobi si modo gudíxhecabe ca versículo stini.
Gundaa Estienne Nuevo Testamento pur versículo ti modo nacubi ne bichaagabe ni né ni maca bíʼnicabe né Antiguo Testamento que. Lu iza 1553 guleebe primé Biblia enteru lu diidxaʼ francés ne gundaabe ni pur capítulo ne versículo cásica nápanu yanna. Nuu tu guníʼ bichaa textu stiʼ Biblia ora gundaacabe ni pur versículo ne gúcani stale ndaa casi ñaca gadxé gadxé ni caníʼcani. Neca zaqué, guyuuruʼ de cani runi imprimir yenándacaʼ modo gudíxhebe ni que.
NI RACANÉ LAANU GUIDÚʼNDANU BIBLIA
Ruluíʼ si fácil nga guindaacabe Biblia pur capítulo ne versículo, peru cada versículo riné ni binni paxaraa casi ñaca ñabi ni binni pa neza cheʼ. Dxandíʼ, cadi Dios diʼ nga gudixhe modo guilaa Biblia pur capítulo ne versículo ne nuu biaje ruluíʼ gulaa ni ra cadi caquiiñeʼ guilaa ni. Peru pur laani jma nagueenda ridxélanu xiixa versículo risaca para laanu, cásica ora guni marcarnu xiixa diidxaʼ ni qué racaláʼdxinu guiaandaʼ laanu lu ti documentu o ti libru.
Neca nabé racané modo gundaacabe Biblia ca laanu, ni jma risaca nga guiénenu xii ga racalaʼdxiʼ Dios gabi laanu lu Stiidxaʼ. Pa racaláʼdxiluʼ guiéneluʼ ti relatu la? biindaʼ cani ca ante ne despué de laani ne cadi gúʼndaluʼ ti versículo si. Pa gúniluʼ ni, jma zunibiaʼluʼ cani «cá lu Xquiʼchi Dios ni zanda usiene lii ximodo ilá binni» (2 Timoteo 3:15).
-