Sonosa Aborokporo I Du Nyanyakii Rogo Toroyo
“[Oni] mbu ti yo ni ga Gbia rabahe na rugahe.”—AEFESO 6:4.
1. Ga Mbori ringbisapai angia gine tipa aborokporo, ono ginipai namangi kuba gure?
“ONI zúga azuga, ki nge ange, ki hisi kpotosende.” (Bambata Pai 1:28) Ni gumba ko agu afugo re fu Adamu na Eva, Yekova Mbori asigira gu mbakadapai nga ga aborokporo. (AEfeso 3:14, 15, NW ) Ni ngera yo kumbatayo, gu bambata arogotise ue re arengbe ka bi kpotosende si nahi be awiriyo, nga agu agumeyo kangia rengberengbe aboro, nga aguyo kaa raka na ngbarago rogo paradiso nga ga kpotosende na ki duni kpamiakpamiayo rogo iriso Bakere Bakusiyo. Ono Adamu na Eva amangi ingapai, sidu ka kpotosende ahinga be gu ruru aboro nagunde ti Mbori ya. (ARomo 5:12) Kuba gure, ramukporo atona kaa gbera nibaipo, na sogote, zuu, na ‘sakparakpa’ ki moipai, gbe nga rogo gi ‘yangara arame’ re.—2 Timoteo 3:1-5; Bambata Pai 4:8, 23; 6:5, 11, 12.
2. Gini apai awiri Adamu arengbe arengba ka mangaha, ono ginipai si adu nga si aidaha tipa ka sonosa aborokporo i du nyanyakii rogo toroyo?
2 Mbori akusi Adamu na Eva ni kpia ko. Wa Adamu avura duni boro ingapai, Yekova aidihe fu ko batika agude. (Bambata Pai 1:27; 5:1-4) Wa kina bayo, awiri Adamu aduna ome ruru mangapai tiyo, na ki rengbe ka wirika pa kpara rurupai ti irairaha. I arengbe a ka wirikapai tipa wai rengbe yo kaa iriso Bakusiyo na ki wirikipai tipa pa nyaka gupai nga i kpinyemu ko na ngbaduyo yo dunduko, na mbisimoyo dunduko, na berãyo dunduko, na omeyo dunduko. (Marako 12:30; Yoane 4:24; Yakoba 1:27) Kurii gure, i arengbe ka yugopai fuyo i ‘nimangi ruru sarangbanga, na ka kpinyemu weneringise, na kaa ta na umbasitise na Mbori.’ (Mika 6:8) Ono tie, ni aingipai, si aidi i moiberãyo wenengai tipa ka sonosa aborokporo i du nyanyakii rogo toroyo.
Oni Ngbe Regbo
3. Waigu rengbe avunguagude ka ‘ngbe regbo’ ka sonosa awiriyo i da ni aKristano?
3 Rogo gi kpakarakpakara kere aregbo re, si naida avunguagude mangi nyanyaki asadatise tipa awiriyo da ni agu aboro “nakpi nyemu Yekova,” nga guko ‘nasóga gbigbitapai’ nirengo. (Atambuahe 97:10) Agu avunguagude duna tatamana, i ‘nabanda saa’ tipa kaa manga gi kpakarakpakara sunge re. (AEfeso 5:15-17) Kangia vunguagude nga oni, waigu rengbe oni ka manga gere? Bambatapai nga, oni tangara gu nyanyakipa apai ti genehe si aida oni mangihe, kini moiberã roni fuo “agu apai duna nyanyakipaha gbe,” kodihe kuti yugopai fu awironi. (AFiripoio 1:10, 11, NW ) Ue pai nga, oni sa gaoni gene raka si du taata. Si awira ida gupai beroni nga oni mbu manga agu asunge adunga nirengo ni dingisoro ya. Watadu si awira ida gupai beroni nga oni di agu aũkumuko kusayo adunga sunge tini ya, nga gu nadia regbo tipa ngerafuoho. Ni gu vunguagude nga Kristano, oni abiranga tironi wa gu sa tipa gu asadatise oni amangihe tipa ka sonosa agude i da ni agunde ti Mbori te.—Asanza 29:15, 17.
4. Waigu rengbe oni ka banda gaoni aborokporo i duni kpamiakpamiayo?
4 Gu regbo oni adiaha na awironi kaa berã kurii apai, gbe nga gu regbo oni adiaha kaa berã kurii agu apai nga ga toro gu rẽ arẽ na gu asadatise oni amangaha, na si nga pai sa dagba gu dungu wene agene nabanda aborokporo i duni kpamiakpamiayo. Ono ka oni mbunga gere si nimangi ni mamu ya. Oni ringbisipa gu bete aregbo oni kaa sungo tini sa wa du oni dunduko. Gere ayugonga gupai nga aboro dunduko du kporo , kini mangi kina agu apai ngba tiyo nibasasa te. Agude rengbe ka sona wenengai ka avunguyo amaaberãyo fuo yo na auru dunduko. Si naida i nikpinyemu yo na kini bakibangirise tipa yo wenengai. Zavura mbata fu i diberã ka vunga agude, arogotise du wa ka i berẽ nyanyakii tipa gi nyanyakipa sunge re. (Ruka 14:28) Ka i mangihe wo, i bingo sonosa agude ni gu kpakarakpakara sunge i amangaha zanga nyemuhe ya te. Kuba gure, i bihe wa gu mamu duna maku kuriihe.—Bambata Pai 33:5; Atambuahe 127:3.
Oni Yugupai Fuyo ni Fugo na ni Gaoni Kpiapai
5. (a) Yugopai fu agude i nikpinyemu Yekova natona na ginipai? (b) Gini rugute fu yo ho fu avunguagude rogo Pa Fu Rugute ni Ue he 6:5-7?
5 Yugopai fu awironi i nikpinyemu Yekova natona na kina boro gaoni nyemuse tipa ko. Nyanyaki nyemuse tipa Mbori nika fõngbaduroniyo oni pefuo gako arugute dunduko zanga basapai. Gere nakoda sonosa agude ‘rogo ga Yekova rugute na gako ruga berã.’ (AEfeso 6:4, NW ) Mbori naruga avunguagude ya i moi wene kpiapai fu awiriyo, kini fura dagba tiyo na yo, na kini yugupai fuyo. Pa Fu Rugute ni Ue he 6:5-7 nayaa: “Oni kpí nyemu Yekova nga gaoni Mbori na kpotoroni yo dũ, na mbisimoroni dũ, na omeroni dũ. Ono agi apai re, nga gu mi aruga roni kuti ni areme, si du ku kpotoroni yo; oni ki niyugu he fu awironi sirisiri, ki nipeke pa ha fu yo ho oni ka nisungu ni rogo gaoni bambu, ho oni ka nita ni gene a, ho oni ka nipi ni sande a, na ho oni ka niguari ni ku ari a.” Ni ruga oni yo na kini fugu apai fuyo dedede, oni rengbe ka rimiso ga Mbori arugute ku ngbadu awironi yo. Ni mangaha wo, awironi ainopa gu nyemuse du oni nani tipa Yekova, na si ki rengbe ka maapai riyo tigayo i mbedi koyo du ko ni gbe.—Asanza 20:7.
6. Waigu rengbe avunguagude ka mangasunge wenengai na gupai nga agude nawirikapai be gayo kpiapai?
6 Agude na nyemu wirikapai tiyo. I ni agu adegetue na abipai duna rubangirise, na i rengbe niipo ka wirika gaoni kpiapai. Ho i abi gupai ni nga oni na nyemu aũzegino tironi te, oni naundo yo i wiriki wai rengbe yo ka pefuo ga Yesu rugute, na kini yugupai fuyo ka i nibakinga bangiriyo tipa aũzegino ya, ono i ‘nigbata ga Mbori kindo’ mbata. (Matayo 6:25-33) Ni tona oni wene sakapai na yo tipa gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai, tipa ga Mbori dungurati, na tipa siasia abaakumba, oni nayugo gupai fu awironi nga i duna irisa tipa Yekova na kini bi gako mbakadapai nga ga toro na nyanyakipaha. Wa duhe nga agude nabi vunduvundupai ni kina ipo, gopai tipa agu apai oni ayugoho na ngbaa du wa ka si du rogo gaoni mangapai na gaoni sino berã, nga gu nayugo kina boro gaoni dudunguro tambuahe tipa agu apai nga ga toro. Nga gu maku ngaha ho avunguagude abi gayo wene kpiapai ni si nakusi gupai rogo awiriyo yo nga i nikpinyemu Yekova na ngbaduyo yo dunduko!—Asanza 23:24, 25.
7, 8. Gini kpiapai nayugo gupai nga si na nyanyakipaha ka yugopai fu agude mbu yo kindi tooni, na da pa duna diabese rogo gipai re aye beni?
7 Ani rengbe ka bi wai du tona yugopai fu agude mbu yo kindi tooni na nyanyakipaha ti gu kpiapai naye Venezuela yo. (2 Timoteo 3:15) Si tipa paranga arogotise ue, nga Félix na Mayerlín. I nga agu abamangisunge pambori nga abazakigene. Ho i abatika wiriyo ni nga Felito, i aduna nyemu asadatise nyanyakii ka sonosa ko ni ndikidi irisi Yekova. Mayerlín atona kaa geda gu buku fu Felito nga Gimi Buku Apangbanga nga ga Bible, nga gu aDezire Yekova akusihe (rogo pa-Ngirisi). Mbu ko kindi tooni gbe, si nawira Felito aima tona ka ino kpia Mose na gu kura aboro ke yo kpiayo rogo gi buku re.
8 Ho ko aduni kindi ni tooni gude, Felito atona kaa tungusapai nisako. Ko amangi gupai ko aduna nyemu mangaha, nga ka duni batungusipa Kindo, fuo gure, ko ki zi bapatiza. Kusa, Felito ada ni bazakigene ti aregbo dunduko. Avunguko nayaa: “Wa ani aabi wirani ko nisono, ani aye ka ino gupai nga gipai re aaye be Yekova na be gako arugute.”
Oni Undo Agude I Sono Rogo Toroyo
9. Tipagine si aida tini ani duna tambuahe tipa gu rugute nga ga toro ani agbiaha rogo gu riko nga ga ruru kangara moyambu?
9 Badungu awaraga gu duho, na dungu akama abuku, na dungu akutu Apio nga ga Internet nga gu nafu arugute tipa wai ka sonosa agude. Dedede gbe, “gu tingidapai agi ahe afuhe re na tagbagapai dagbaha,” wogu kparakpara kusikusi gu waraga pangbanga nga Newsweek nga gu nafura tipa agude agumbaha. “Gupai navundo aboro berewe gbe nga ho gu tingidapai i aberãha ya si rengbe yo ka kido kuti ni asatihe ni nabaha ni kina kungba irairapai.” Nga gu tambuahe du ani nani tipa gupai nga Yekova ima fu ahe ni badunguhe tipa si nirugu aborokporo na kini sonosi yo rogo toroyo! Oni namangasunge wenengai na agu ahe dunduko ko afuhe rogo gu riko nga ga ruru kangara moyambu?—Matayo 24:45-47.
10. Waigu wene wisigo Ziazia Kekeapai nga ga aborokporo afu undo fu avunguagude na fu agude a?
10 Banyanyakipa pai sa si aidaha nga, gu dedede wisigo Ziazia Kekeapai aborokporo amangaha zanga kpa, nga gu i amangaha rogo wene rago. Tipa ka saha si duni gu wisigopai nafu rugute, aboro agbia ngbarago behe, na nangarasa aboro, si naida wene mbakadatise. Ni kusa yo agu apai du kpoto awiriyo yo, avunguagude rengbe ka ino agu apai du ngbaduyo yo na du berãyo yo. Gene sa ka ino pa ngbanya gu wisigopai nga ga aborokporo nga ka bihe singia agu aboro dunduko du rogo gu kporo re napido gu wisigopai re na nyemuhe.
11. (a) Gini apai rengbe avunguagude ka undo awiriyo i niberẽpa mangaha? (b) Ginipai namangi ho kura degude ni boro Japan amangi gupai ni ri aida ka mangaha?
11 Agu apai aborokporo aida ka mangaha, nga gu mburu mangaha aye be Ziazia Kekeapai nafubee a sa gupai nga i du nyanyakii rogo toroyo, sidu si naida avunguagude undo awiriyo tipa i ringbisipa agu apai i aida ka mangaha re. Agu apai daada tipa sogima mangaha nakoda geda Ziazia Kekeapai na auru dunduko, da ni gu batungusi wene pangbanga natungusapai dedede, na sona rogo toroyo ki kparatise fu Yekova na ki zi bapatiza. Agu akuraha rengbe ka koda mangasunge Kindo ti aregbo dunduko ni bazakigene, ni boro Beteere, watadu ni mokedi. Ho ri aduni kindi rogo bambata sukuru, degude ni boro Japan du rimori nga Ayumi adiberã ya ri naida kaa tungusapai fu agu aboro dunduko ri aduna yo rogo gari riko. Tipa ka ba nyemupai ti gari bayugupai na agu agude nadu rogo gari riko, ri asanahe ya i fu asiahe furi tipa ri moi dungu agu abuku nasakarogo Ziazia Kekeapai yo kurogo gu bageda abuku du tipa aboro dunduko. Ni sangbanaha, ri awisigi Ziazia Kekeapai na aboro 13 vuru agu agarã sita ri adu rogo bambata sukuru re. Guni sa dagba agu anawisigi Ziazia Kekeapai re na gu kura aboro dagba gari aborokporo ada ni agu aKristano ima zio bapatiza.
12. Waigu rengbe agude ka gbia bakere undo be agu adunguratise nga ga aKristano?
12 Gupai si aidaha tipa du wenengai nyanyakii rogo toroyo nga, du dedede pati adunguratise. Gu mokedi nangia Pauro angarasi akurako aidipase ya ‘ka i hénga dungura tiyo na akurayo ya, wa du sino aguyo.’ Ka gure dunga ni sino rani ya, mbiko paranga aboro na sosono aboro dunduko nagbia bakere undo be padu dedede pati agu adunguratise nga ga aKristano. (AEbere 10:24, 25; Pa Fu Rugute ni Ue he 31:12) Si naida i yugu wai ka degatue wenengai fu agude. Si a na nyanyakipaha kaa mbakadatise tipa adunguratise, mbiko pa gbia undo gbe be adunguratise naye be karagapai zaaza pati ni. Wa vura duhe nga tooni gude rengbe ka tona karagapai ni gumba ni bete afugo watadu ni geda ni wiri papara gene waraga sa, si rengbe ka fu undo gbe ka i yugupai fu agude i nigbata akaragapai na kini gumbaha rogo gayo afugo nitiyo. Oni nga avunguagude, oni namaa wene kpiapai, nifu oni wene akaragapai dedede nga gu duna rogoyo tini? Si gu ngba angba a tipa aboro nibasasa dagba aborokporo duna gayo Ziazia Kekeapai tini, na buku bia, na wirina gu buku watadu waraga nga gu i amangasunge nani tipa gu wisigo Kekeapai re.
13, 14. (a) Tipagine si aida tini avunguagude nimangisunge tungusapai na awiriyo? (b) Gine nafu undo rogo sa sunge tungusapai si duni wenepai na ni pa ngbarago fu agude?
13 Agu avunguagude duna tatamana arugapa gu ome aparanga du ti awiriyo tipa i mangi ga Yekova sunge nani, kini undo yo i sa tungusapai ni nyanyaki papara gayo raka. (AEbere 13:15) Avunguagude rengbe ka rugatiyo na gupai nga paranga awiriyo ima gbia gu yugopai si aidaha tipa i da ni agu abamangisunge ‘zee amanganga yo ya, na nayugo ga rengo pai nzunzu,’ kinaho sa ka i amangasunge tungusapai ni na yo. (2 Timoteo 2:15) Sidu tie, ginipai tipa roni? Kangia vunguagude nga oni, oni naundo awironi i mbakadi tiyo tipa sunge tungusapai? Manga gere aundo na pa sa sunge tungusapai si du fuyo ni pa ngbarago, ki duni gu sunge duna rogoyo tini, na duna wene zuzuhe tini.
14 Tipagine si afu undo tini ho avunguagude na agude amangasunge tungusapai ni kina sa? Ni manga yo ho wo, agude rengbe ka bi gu wene kpiapai nga ga avunguyo na kini mangihe. Ti kina gu bangisa regbo re, avunguagude rengbe ka bi ga awiriyo berã, na gayo sino, na gayo ome. Oni rugu tironi na gupai nga oni nadia awironi na oni tipa apapara sunge tungusapai nibakiakia. Ka si rengbe, agude nibasasa duna gayo mangu tungusapai tini, na oni ki yugu wai fuyo rengbe yo ka bandaha si du gigirii, bibihe ki ngba angba bangirise. Ni yugo oni pai fu awironi dedede na kini ngarasi yo, oni asonosa gupai ngbaduyo yo nga i nibi sunge tungusapai na nyanyakipaha, na i kini bihe ni gu gene i ayugo gayo nyemuse rogo tipa Mbori na tipa gayo amurakporo.—Matayo 22:37-39; 28:19, 20.
Banda Padu Wenengai Rogo Toroyo
15. Gini bete agene duho tipa ngerafuo aborokporo i du wenengai rogo toroyo, wa duhe nga mangaha wo na banyanyakipaha kisusi?
15 Ngerafuo padu aborokporo wenengai rogo toroyo na nyanyakipaha. (Atambuahe 119:93) Gene sa nga gu rengbe oni kaa manga gere rogo nga ka saka agu apai nga toro na gaoni aborokporo ti agu aregbo dunduko du amamu beroni tipa mangaha. Oni naasaka gu veresi nga ga Ziazia Kekeapai nga gu du tipa auru dunduko na yo? Si ni sino roni kaa fura na yo ‘ho oni ata ni gene’ tipa agu apai namangi gene tungusapai yo watadu tipa gu bangiri apai du rogo gu vovo Ngbaõbambu Sinziri watadu Oni Zingi Rameyo!? Oni naatingidapa fu tambuahe fu Yekova rogo kparakpee ‘ho oni api ni sande na ho oni aguari ni’ tipa agu auru nibasasa nga ga raka na tipa gako badungu agamahe? (Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6-9) Ho awironi abi gaoni nyemuse tipa Mbori ni niyuguyuguhe rogo agu apai dunduko oni amangaha, gere naundo yo i sa rengo ni gayo.
16. Waigu nyakipaha kaa ngarasa agude i nigbata apai rogo abuku nisayo?
16 Ti kura aregbo, agude aida rugute ka nyasa na kpakarakpakaraapai wenengai watadu gu kura apai nga gu nakura sa yo. Kuba gupai nga kaa gumba kina agu apai fuyo kindi si aida i mangihe, tipagine ka oni ayugonga wai tini fuyo rengbe yo ka bi gu gene Mbori angera kuti apai rogo ni ngarasa yo i nigbataha rogo abuku nisayo ya? Yugo wai fu agude rengbe yo ka mangasunge na aũsunge dunduko na agu abuku ‘ruru moyambu’ afuhe rengbe ka undo yo i sonosi wene ngbanya dagbayo na Yekova. (1 Samuere 2:21b) Na ho i afura ni fu kura aborokporo tipa gu undo gbia yo ho mbiko gayo wisigo abuku tipa ka ino agu apai du rogo Ziazia Kekeapai, padu aborokporo wenengai rogo toroyo nanyaka kumbatayo kindi.
Gaoni Kido Du Dunduko Kina Kuti Yekova
17. Tipagine si aidanga kpoto agu avunguagude nasonosa awiriyo nisayo zere tini tipa sonosa awiriyo i da ni aKristano ya?
17 Ginipai tipa agu akporo kina bangisa vunguagude asonosa agude rogo? Agiyo re nagbia kura kpakarakpakaraapai berewe kisusi ho daha ni tipa sonosa agude. Ono kangia oni nga gu bangisa vunguagude nasonosa awironi nisaroni, ka kpotoroniyo zerenga ya! Oni rengbe arengba ka duna diabese, a wa gupai du tipa dungu akuaroni ayugoho nga aguyo nata sonosa awiriyo nisayo kini kido kuti Mbori, ni mangisunge na gako rugute ni giasangbaa, na ki sonosi wene agude i du nyanyakii rogo toroyo. (Asanza 22:6) Rengo ngaha, si naida agu aKristano nasonosa awiriyo nisayo duna kido nabaha kuti Yekova. I du wa ka i duna idapase ya ko afu undo afu fuyo.—Atambuahe 121:1-3.
18. Gini azingo nga ga agude ti kpotoyo na rogo berãyo si aida avunguagude moiberãyo tipaha, ono ginipai si aida nyakasapai du tipaha gbe?
18 Agu avunguagude duna tatamana ini gupai nga ‘rago mongo kinaho na rago dogbere.’ (Batungusipai 3:1, 4) Gupai duna nyanyakipaha tipa sonosa berã gude na kpotoni nga wene regbo ongoda, nga regbo wene mbaro. Wene woro ahe, na gbe, bika abia tambuahe fu Mbori nika undo gude ni sonosi gu wene berã rengbe ka duna nyanyakipaha rogo nyakasa ni gani ngbanya dagba ni na Yekova. (AKorosaio 3:16) Regbo paranga nga wene regbo funi a ni mbakadi ti ni tipa duni gu sosono boro nagunde ti Mbori, tipa raka na ngbarago rengbe ka ndu kumbatayo nyeanye kindi rogo gu paradiso nga ga kpotosende.—AGaratio 6:8.
19. Tipagine rengbe avunguagude tini ka duna kido nga Yekova afu maku afu kurii gu gayo asadatise i amangaha tipa ka sonosa agude?
19 Yekova naida agu akporo dunduko nga ga aKristano duni gu rukutu arimbasa du nyanyakii rogo toroyo. Ka ani akpinyemu Mbori nirengo na kini asadi tirani wenengai ka gia Fugo ko, ko afu maku afu kurii gaani asadatise na ki fu gu ome fu rani ani aidaha tipa manga gu gako rugute naye be toro. (Yesaya 48:17; AFiripoio 4:13) Oni tingidi gupai nga gu mamu du beroni awere kaa yugopai fu awironi na ka raba yo, si na ngbandaha tini na oni afugönga ha berewe te. Oni asadi tironi nyanyakii kaa manga gu rugute du rogo Fugo Mbori yo, sidu Yekova afu maku afu kurii gaoni asadatise tipa sonosa aborokporo i du nyanyakii rogo toroyo.
Ginipai Wiriki Ani He?
• Tipagine du ngbe regbo tini na banyanyakipaha ho oni ayugopai ni fu agude?
• Tipagine si aida gu wene kpiapai tini nga ga avunguagude?
• Bete agene nga gine tipa undo agude i sono rogo toroyo?
• Waigu rengbe oni ka banda padu gaoni aborokporo wenengai rogo toroyo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]
Agu aborokporo du nyanyakii rogo toroyo nawisigo Fugo Mbori dedede, kini du pati agu adunguratise nga ga aKristano, na kini mangisunge tungusapai kina sa