“Boro Agumba Nga Pai Mbata Wo Te”
“Aboro ki gi gako pai dunduko, ki nibaki bangiriyo mbiko gu iiriwo wene apai naakura ngbako yo.”—RUKA 4:22.
1, 2. (a) Tipagine agu abaziaboro i akedi yo i ndu ka zio Yesu aye ti ni na kina kubeyo? (b) Gine nayugo gupai nga, anga kina abaziaboro sa ga Yesu yugopai azeresi ngbayo te?
ABAZIABORO amanganga gupai i akedi yo tipaha te. I akedi yo i ndu ka zio Yesu Kristo, ono i akaraga tiyo ni kina kubeyo. Agbiamotumo gbiati aFarusi asanahe nyanyakii tipa i gumba nduhe: “Tipagine oni aye nga ti ni na ko ya?” Nirengo, boro gine nzunzu nasa yo ka i zinga gu kumba naarunga rugo kpata fuyo ya? Agi abaziaboro re asakirogoyo ki ya: “Boro agumba nga pai mbata wo te.” Ngbayo azere be ga Yesu yugopai si ki da ti gupai nga, i zanga bi ndu gupai ka sa yo i moi gi boro zereda re ku bambukiso yo.a—Yoane 7:32, 45, 46.
2 Agi abaziaboro re angianga gu yangara aboro ngbayo azere be ga Yesu yugopai te. Ziazia Kekeapai naya fu rani wee ndurumo aboro anadungura tiyo gbua tipa ka gia ko ko nifura. “Gu iiriwo wene apai naakura ngbako yo” airiwo ti agu aboro nadu rogo gu gbata i avungu ko rogoho. (Ruka 4:22) Susi bara sa, ko afura rogo kurungba fu bakere rimbasa aboro nga aguyo nadungura tiyo ku pangba gango gu Baime nga Gariraya. (Marako 3:9; 4:1; Ruka 5:1-3) Ti kura regbo sa, “bakere rimbasa” asungu na ko tipa dungu a’uru, wa i avura duna gomoro vurũ.—Marako 8:1, 2.
3. Gine nga gu banguapai nasa Yesu ko duni bawene bayugupai kisusi?
3 Gine nasa Yesu ni bawene bayugupai gbe? Nyemu aboro nangia gu banguapai nasa ko ko duni bawene bayugupai kisusi.b Yesu akpinyemu agu arengo ko anayugoho, na kini kpinyemu agu aboro ko anayugopai fuyo. Ono Yesu adu a na kparakpara gene yugopai beko nadu kia ti ga kura aboro. Rogo gu papara kekepai du tipa wisigoho nga gu du rogo gi magazini re, ani nika sakapai tipa bete gu wene agene ko amangisunge ngbaha rogo gako yugopai na wai rengbe ani ka wirika mangasunge nani.
Pe Taata Afugo na Si ki Du Ziazia
4, 5. (a) Tipagine Yesu anamangasunge ti ni na taata afugo rogo gako yugopai, na gine duhe ti ni ni gupai nazeresi ngbaa? (b) Wai du gu Tungusapai nadu rii Bagangara yo ni kpia gu taata yugopai Yesu anayugoho?
4 Wene abawirikipai naafura dedede rogo agu afugo agu aboro nadegatuyo kuti fugo yo arengbanga ka giarogoho yo ya. Ono tie, ka ani asanga aboro i girogo gupai yo du ngbarani ya, wai ka i rengbe ka gbia undo be gupai ini ani he? Ni du Yesu ni bayugupai, ko anagumbanga agu apai aboro azanga giarogoyo te. Oni berẽnga pa gu badungu afugo nadu ngbako ko arengbe arengba ka mangasunge nani. Ono tie, wa ko avura duna bakere inohe, ko anaberãpa agu aboro nanadegatuyo kuti fugoko, angianga ka berãpa tiko ya. Ko aini gupai nga, dunguyo adunga ni “airainahe te.” (Amokedi 4:13) Tipa i gi ko, ko anafura rogo agu afugo ngbatunga agi aboro re arengbe ka giaha. Wa agu afugo ko anagumbaha avura du taata, ono agu arengo nadu rogoho adu nibakerehe.
5 Ni kpiapai, ani dinga gu gako Tungusapai nadu rii Bagangara yo, du nikekehe rogo Matayo 5:3–7:27. Si avura dia Yesu gbua nga aminiti 20 ka tungusa gupai re. Wa si avura du wo, agu apai ko ayuguhe rogoho ni badudunguroho, kini rimi kina boro kurogo tarã ngbatunga agu apai du wa bäri, mbutise, na nyemu aũzegino. (Matayo 5:27-32; 6:19-34) Wa vura duhe wo, anga agi afugo re aduni kpakarakpakaraha watadu ni banaru afugo te. Oni ngere, anga fugo ho kandara sa ka gude ahe giarogoyo te! Sidu tie, si airiwonga tirani te wa ani aino gupai nga, ho ko anyasi ni na gi gako tungusapai re, si “airiwo ti arimbasa,” nga gu rimbasa navura koda abasopobino, ababanda anyaa, na abaziatio!—Matayo 7:28.
6. Oni funga kpiapai tipa agu afugo Yesu agumbaha nadu taata ono duna nyanyaki rogoyo tini.
6 Dedede, Yesu anamangasunge na agu afugo nadu ziazia na ni guruguruhe nadu taata ono ki hi kina be agu apai nadu na rogoyo ti ni. Ti agu aregbo nadu mbata fu regbo keka abuku na makana re, ko asigira gako pangbanga nyanyakii ku berã agu aboro yo nanadegatuyo kuti afugoko na ku ngbaduyo yo a. Oni kparianga bete kpia gako yugopai: “A nga boro sa ka ra fu abaira ue te; . . . Ka oni ata ra nga fu Mbori nira fu ũzegino a te.” “Ka oni sápu nga ngbanga boro ya, i ka sapa ngbanga roni a.” “Were, oni aína yo ti zuzuyo.” “Agu aboro nyaki anyaka i aida nga na munganga te, ono kina agu yo du na kaza.” “Agu [aboro] . . . dunduko naroga basape i akpi kina be basape.” “Agu ahe nga ga Kaisara oni nifú kina ha fu Kaisara, agu ahe nga ga Mbori oni nifú kina ha fu Mbori.” “Ngbarago ho gbe rogo gamahe susi gu duhe rogo diaha.”c (Matayo 6:24; 7:1, 20; 9:12; 26:52; Marako 12:17; Amokedi 20:35, NW ) Daa kurogo agi a’uru re, fuo susa agarã mbembedii wa 2,000 fuo Yesu gumba agu afugo re, si kindi taata aboro tingidi ngbatunga gu nyanyakipa afugo re.
Mangasunge na Asanahe
7. Tipagine Yesu anasana asanahe ti ni?
7 Yesu anamangasunge na anasanahe wa ko anayugopai. Wo ko anamangaha dedede ka yugo memepai fu agu aboro nanadegatuyo kuti ko wa si avura du nga, pa sana ko asanahe nika dia regbo beko nibakerehe vurũ. Tipagine tie ko anasana asanahe ti ni? Ti kura aregbo, ko anamangasunge na gu eegerã asanahe narimo arimo ti boro nzunzu tipa ka yugo gu ndu mangaapai nadu ti asogo ko, kini di pai kusayo ngbayo. (Matayo 12:24-30; 21:23-27; 22:41-46) Ono tie, rogo dungu apai, Yesu anadia regbo ka sanahe tipa ka yugo rengo fu aboro, ka sa agu aboro nanadegatuyo kuti fugoko i gumba agu apai nadu ngbaduyo yo, na ka sa berã gako abawiriki si tona ka mangasunge na ka raba yo. Ani wisiginga kpiapai ue, nga gu nadu tibaraha ue dunduko tipa kina gu mokedi nangia Petero.
8, 9. Wai Yesu amangisunge na asanahe ka sa Petero ko da ti ruru digisopai tipa gupai nabipa tumo marã-ngbeti nga ga yekaru?
8 Ni bambatapai, oni tingidinga pa gu regbo abarogo marã-ngbeti asana Petero ti ni ka ino singia Yesu naafu gu marã-ngbeti nga ga yekaru.d Petero, nga guko nanatuka apai atuka ti kura aregbo, akaragapai nibasa ki ya, “Ii.” Ono tie, fuo bete regbo ngbutuko, Yesu asakipai na ko niyaa: “Gini pai mo aberã Simona? Agbia zegino nadia gayo marã be da? watadu be awiriyo na be kungba aboro? Ho ko agumba ha ni ya, ‘Be kungba aboro,’ Yesu ki ya fu ko, ‘Awiriyo nara ni riyo.’ ” (Matayo 17:25-27) Petero avura ruga tiko na ndu gupai Yesu asana ko ti ni. Tipagine duhe ti ni wo?
9 Rogo agu a’uru nangia ga Yesu, agu aborokporo nangia ga abakindo yo anafunga marã-ngbeti te. Si ki ta du were, ni du Yesu ni bangisa Wiri gu Bakindo i anairiso ko tii gu yekaru re, si arengbanga ka du ni dingisoro fuko ko fu marã-ngbeti te. Oni kparia gupai nga, kuba gupai nga ko sakirogopai fu Petero zukazuka, Yesu amangisunge ngba ruru gene na asanahe rogo zerangbaduse ka undo Petero ko da ti ruru digisopai, watadu ka undo ko a ko bi gupai nga, dedede, si naida ko berẽ wenengai mbata fu fura ko.
10, 11. Wai Yesu amangipai ho Petero akati tu kumba ni rogo gu yuru nangia ga Pumbo Susiri rogo 33 ti Gaani Regbo, na wai gipai re ayugu gupai nga Yesu anabi asanahe na nyanyakipaha?
10 Gu kura ue kpiapai amangi yuru ti regbo Pumbo Susiri rogo 33 ti Gaani Regbo ho rimbasa aboro andu ni ka zio Yesu. Ga Yesu abawiriki asana ko singia ko naida i sovura ka banda ko. (Ruka 22:49) Zanga Petero pidi karagapai, ko akati tu kumba sa na basape (ka si vura du nga gupai Petero aida ka mangaha nga ka oga ko nikerehe). Petero amangipai kia ti gupai baira ko akpinyemuhe, mbiko Yesu aima mbakada tiko wenengai ka fu tiko fuyo i zi ko. Wai Yesu amangipai sa gipai re? A wa ko anidu nga boro zerangbaduse, ko asana Petero na asanahe biata ki ya: “Gu inga fu Buba fere ka mi mbiri nga he ti ngbaha, te?” “Ya mo tigamo mi arengba nga na zungadi Buba ko kedi amaraika wa rika vura bawe na ue te? Zaizia Kekeapai awira pa diga wãi wo? wa si agumba ha ya si amánga amanga wo?”—Yoane 18:11; Matayo 26:52-54.
11 Oni sakinga gupai re berã roni yo tipa guru regbo. Gu rimbasa aboro nga akare kuti Yesu ke ko kirikiri, ko ini gupai nga kpio ko ima mbeda, na pa dia gbarasa rimo kusayo ti rimo Bako na pa gu bata nga ga ngbatunga aboro si awere kuvuru beko. Wa si avura du wo, ko adi kina boro gu regbo re ka nyakasa nyanyakipa arengo rogoho ku berã Petero yo ni asanahe. Anga si tie ziazia nga Yesu anabi asanahe na nyanyakipaha tee?
Wene Kiisopa Pai
12, 13. (a) Gine nga wene kiisopa pai? (b) Wai Yesu anamangasunge na wene kiisopa pai ka nyakasa gupai nga, pa bira ani awirinarani tipa rukutu ingaapai nga mumungopai?
12 Rogo gako sunge tungusapai, Yesu anamangasunge dedede na kura gene yugopai, nga wene kiisopa pai. Gere nga gu kiisopai boro ata inoaino kini gumbaha tipa ka nyakasapai nani. Ni gi wene kiisopa pai re, Yesu anaye na gu kpiaapai ku berã aboro yo adunga ba gobangirise ti ni ya. Ani wisiginga bete kpiaapai nga gaha.
13 Rogo gu Tungusapai nadu rii Bagangara yo, ho ko aanyakasa gupai ni nga si naida ‘ka ani sápunga ngbanga boro ya,’ Yesu ayaa: “Tipagine mo nabi gu toni he du rogo bangiri wirinamo ti ni, ono mo ata ruga nga tiro na [pa] gu bakere he du kina rogo bangiro te?” (Matayo 7:1-3) Oni rengbe ka maa kpia gupai re ku berã roni yo? Nga ka berãpa gu boro duna nyemu bisirapa akurani tini naida ka kusa wiri nvuo kusayo “bangiri” wirinani yo. Gi boro nabisirapa akurani re naya wee wirinani arengbanga ka bi apai wenengai tipa ka sarangbanga niruruhe te mbiko gu wiri nvuo du bangirini yo. Ono gi boro bisirapai re arengbanga ka sarangbanga wenengai te be gu “bakere he” du bangirini yo, nga ngbunduru watadu bakere ngua ni gbangaha nga gu rengbe yo ka maaha ni dangba rii-bambu. Nga gu wene gene ka bangirise agonga ti ni ya ka nyakasa gupai nani nga, si ni pa mungo ani bira akuarani tipa gu wiri rukutu ingaapai i amanga baraho ani amanga kikindigi ingaapai amanga ni nitirani!
14. Tipagine agu afugo Yesu nadu tipa kangira agu agbiro kusayo du wa akukunyemu rogo buda na kini mbiri kameri adu ti ni nga nyanyaki wene kiisopa pai?
14 Ti kura regbo sa, Yesu abisirapa aFarusi ya i angia “[a]iravurari angbembatayo fu aboro, naba wiri gbiro ku sa yo, ki mbiri kameri!” (Matayo 23:24) Gere angia wene nyanyaki kiisopa pai nirengo. Tipagine? Mbiko gu kparakparapai nadu dagba gu wiri gbiro du wa kukunyemu na kameri adu nibakerehe nirengo, mbiko kameri adu dagba gu bakikindigi anyaa agu aboro naadegatuyo kuti ga Yesu tungusapai aini ra. I naya wee barõa akukunyemu amirioni 70 rengbe ka du wa barõa kameri sa! Berewe a, Yesu aima ino gupai nga, aFarusi anakangira gayo imekakue ti gu kangira nga ga rokoo. Gu kakaka aboro rugute re anakangira gayo buda ngba gi gene re tipa i ka mbira kukunyemu ki duni birikobiriko yo kuti agu arugute nga ga gayo pambori. Ono tie, ka pepai ni sanza, i anambira kameri nangia kina bibiriko nyaa na nakii ti kukunyemu. (Pa Amotumo 11:4, 21-24) Gupai Yesu aida ka gumbaha adu ziazia. AFarusi anyakasi tiyo kina kuti manga gu rukutu apai nadu rogo Ndiko, ono i abasapa agu apai paha akii gbe, nga “[ruru] sapangbanga, na inapai, na idapase.” (Matayo 23:23) Nga wai Yesu ayugu gini ngbatunga aboro nzunzu nangia yo!
15. Gine nga bete agu apai Yesu ayuguhe rogo wene kiisopa pai?
15 Rogo gako sunge tungusapai nabaha, Yesu anakiiso gako afugo dedede rogo wene kiisopa pai. Ani makianga bete kpiaapai nga ga gi wene kiisopa pai re. Yesu afura tipa gu “idapase du wa tunga musutada,” nga gu rengbe ka gbisa bagangara kurogo kura ba, anga kura wene gene ho nangba kisusi gure ka Yesu anyakasi gupai rogoho nga, zavura gu idapase du gbua tooni rengbe arengba ka manga bakerepai te. (Matayo 17:20) Oni berẽnga pa bakere kameri u ni asadi tiru ka rimo ti bangiri gu mbereke i naarungo rokoo na u, nga wai gupai re ayugo gu kpakarakpakarapai nafuda kumukokumuko boro nga guni nasota ka mangasunge fu Mbori na naka kindi kuti gu sino raka nga ga nyemu aũzegino ti kina gu bangisa regbo re! (Matayo 19:24) Ngba roni azeranga ka bi ga Yesu wene afugo nga ga sanza na gako birĩ ka gumba nyanyaki apai na kina bete afugo gbua tee?
Gu Ruru Gene Sakapai Adunga Kango Tipaha Ya
16. Gini agene Yesu anamangasunge rogoho dedede na gako ruru gene sakapai?
16 Ni du Yesu na rengberengbe berã, ko angia bangbasia rogo sakapai na aboro ngba ruru gene. Wa apai avura du tipa ko were, ko ainganga mangasunge na gi tandu re te. Rogo gako yugopai, ko anamangasunge na gako tatamana ka gbaraga rengo. Ti kura aregbo, ko anamangasunge na nyanyaki ruru gene sakapai ka yugo gu kitangbaanga ko agu aboro pambori nanasoga ko anapehe niziree. Rogo dungu apai, ko anamangasunge na ruru gene sakapai tipa ka yugo nyanyakipa pai fu gako abawiriki. Ani kparianga ga Yesu bakere tandu ka mangasunge na ruru sakapai.
17, 18. Gini nyanyaki ruru sakapai Yesu amangisunge nani ka sa ga aFarusi kitangbaangase ni kungbopai?
17 Oni makianga pa gu regbo Yesu ahusi gu kumba daimona aduaga rogo ko yo nangia iravurari na kingia irabubo. Fuo aFarusi gi gipai re, i ayaa: “Gi kumba re nadanda adaimona vurube . . . Barazebuba [Satana] nga gbia adaimona.” Oni kparia gupai nga, aFarusi aidi kuti gupai nga, si naida boro duna gu ome susi ga aboro tipa ka do ga Satana adaimona kusayo. Ono tie, mbiko wa i aida ka nyaga aboro kusayo ti Yesu, i azi pa gako ome ya si aye be Satana. Ni yugo Yesu gupai nga i aberãnga mbata wenengai tipa gupai i andu ka gumbaha te, ko ayaa: “Gu ngbi dunduko du ni kparakpara ha ni sa ha si apáya apaya; gu bakporo dunduko na gu bambu du ni kparakpara ha ni sa ha si arú nga te. [Teketeke a,] ka Satana do Satana, ko du ni kparakpara ko; gako ngbi awira pa ru wã?” (Matayo 12:22-26) Gupai nzunzu Yesu aagumbaha nga: ‘Kangia mi, a wa oni agumbaha, nga ga Satana bamangisunge, kini gbarasi agu apai Satana amangihe, sidu tie gure nayugo gupai nga, Satana nagbarasapa gako apai nitiko sidu fuoho aturanga te ko ki ti.’ Anga gure angia nyanyaki ruru gene sakapai tee?
18 Fuo gure Yesu asakipai berewe. Ko aima ino gupai nga, bete aboro dagba aFarusi aima kusa adaimona kusayo ti aboro. Sidu, ko asana taata sanahe ono nga gu sanahe nanyasa pai ngba boro, ko ayaa: “Ka mi [a]do adaimona vurube Barazebuba, awironi [watadu gaoni abawiriki] nado ra vurube da?” (Matayo 12:27) Gupai Yesu aasakaha na yo nga gere: ‘Kangia si nirengo nga, mi nado adaimona mbiko gu ome nga ga Satana, gaoni abawiriki nado yo mbiko kina gi bangisa ome re a.’ Ginipai ka aFarusi arengbe berewe ka gumbaha? Ka i aidinga gupai nga, gayo abawiriki anamangasunge na ga Satana ome te. Ni gu ruru gene sakapai ka boro atinga kangoho ya, Yesu asa gayo akitangbaangase dunduko ni kungbo mumungopai.
19, 20. (a) Rogo gini wene gene Yesu amangisunge na ruru sakapai na aboro? (b) Wai Yesu amangisunge na gu gene sakapai nga ‘angbatika’ ho ko aakaragapai ni fu gako abawiriki kuti gu gayo sanahe nadu tipa wai ka kparakpee?
19 Ku pati mangasunge na ruru sakapai tipa ka diapai kusayo ngba asogo ko, Yesu anamangasunge a na gu sakapai nadu niruru he tipa ka yugo wene arengo nani tipa Yekova nga agu arengo nafu ngbarago fu aboro. Bara dunguhe, ko anamangasunge na gu fugo rengbe ani ka yambaha nga, gu gene sakapai nga, ‘angbatika,’ kini undo agu aboro nanadegatuyo kuti afugo ko i gbisi kumbatayo tona ti gu rengo i aima inoho kuti duna kido kuti ni. Ani wisiginga kpia gipai re gbua ue.
20 Ho Yesu aakaragapai ni fu gako abawiriki kuti gu sanahe i asana ko nani tipa ko yugu wai ka kparakpee fuyo, ko agumba gu pangbanga nadu tipa gu kumba gako “zadapai” asa gu bakureako naaidanga ka undo ko ya ko guari niyangaraha ka manga gupai ko aidaha. Yesu afura a tipa wai du avunguagude na nyemu “gama wene ahe” fu awiriyo. Fuo gure, ko adigisi fugoko kuti gupai nga: ‘Wa du oni ni gbegbere aboro ki ini pa gama wene ahe fu awironi, angbatika gu Baroni du ngbangbaturũ yo nga wene boro, ko susi roni rogo gama ziazia toro fu agu aboro nasana ko.’ (Ruka 11:1-13, NW ) Gupai Yesu agumbaha re mburuhe adunga ri agu apai nawira tihe te, ono rii gupai du kia ti kuraha. Ka si du nga niyangaraha, boro rengbe arengba ka zomia gu bakurea ni adunga na nyemu fu undo tini funi ya ni mangi gupai bakurea ni aidaha, na kangia agu avunguagude duni kpakpa aboro rengbe arengba ka ngera fuo gu zingo nga ga awiriyo, angbatika gu Barani nga ga ngbangbaturũ ko nga wene sino Mbori susi aboro, ko rengbe arengba ka idapa fu ziazia toro fu gako ruru amoyambu nga aguyo naye koyo du ko ni rogo kparakpee ni umbasitise!
21, 22. (a) Gini gene sakapai Yesu amangisunge nani ho ko aafu wene rugute ni tipa mangapai sa gu bakabangirise du boro nani tipa aũborose? (b) Fuo wisigo ani bete agu agene Yesu anayugopai ngbaha, gini digisopai da ani kuti ni?
21 Yesu asakipai wa kina gure ho ko aafu rugute ni tipa mangapai sa gu bakabangirise du boro nani tipa aũborose. Ko ayaa: ‘Oni bérẽpa azire, ami arũnga tunga te, ami akenga he te; gbamu na soro be ra te; wa vura duhe wo, Mbori ninaafu riahe fura. Kangia ko namanga agi apai re fu anya, angbatika oni nga aguroni kii genoroni susi geno azire bakere gbe! Oni bérẽpa arangaa, wa si nasona. Si amanganga sunge te, si apaanga remu te; ono ka Mbori ukadi nvuo atiyo wa gere nga gu duho areme, gba i ki baha ku we yo; angbatika oni nga aboro, ko aukadi roni aukodi susi gere, ako oni nga agu aboro duna tooni idapase!’ (Ruka 12:24, 27, 28) Ii, kangia Yekova nangera fuo azire na fuo ambumbudo nga kungbo ahe gbua, angbatika gako amoyambu, ko angera angera fuo yo susi! Zanga kapa, ngbatunga gu nyanyaki sakapai re aima fõngbadu agu aboro yo nanadegatuyo kuti afugo Yesu.
22 Fuo ani wisigi bete agu agene Yesu anayugopai ngbaha, ani rengbe ka da ti gu digisopai nga, agu abaziaboro nakpa ti zio ko re adurugonga pai te ho i aya ni: “Boro agumba nga pai mbata wo te.” Ono tie, gu birĩ yugopai nga gu ini yo Yesu ti ni gbe nga ga yugopai na kpiaapai watadu asanza. Ndu yugo ko pai rogo gi gene re nangia gine? Na gine nasa gako yugopai na kpiaapai si du niwenehe gbe? I nika karagapai sa agi asanahe re rogo gu papara kekeapai naye fuo gere.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Si ziazia nga, agi abaziaboro re angia agu aboro nanamangasunge fu ga aYuda Abororondo na ki du kutiibe agbiamotumo.
b Oni bi agu apapara kekepai du ariihe nga, “Mi Yugu [Kpia]pai fu Roni” na ‘Oni Peke Fuo Re Kindi’ du rogo gi magazini re ti kpewaraga 6 na 11.
c Kina gu mokedi nangia Pauro sa nadi gi papara kekepai du rogo Amokedi 20:35 re ka gumbaha, wa vura duhe nga gu berã re kina rogo abuku Wene Pangbanga vurũ. I avura gumba gupai re fu Pauro ni ngbaa (singia ngba gu bawiriki nagihe ngba Yesu ko nigumbaha watadu ko agihe kina boro ngba Yesu nitiko fuo zingisa yo ko bekpio) watadu Mbori nayuguhe fuko rogo yuguyugupai.—Amokedi 22:6-15; 1 AKorindo 15:6, 8.
d I anaida gupai be aYuda nga i naafu gu marã-ngbeti nga ga yekaru bara sa rogo agarã dunduko (nangia marã sunge tipa arame ue). I anamangasunge na gu marã-ngbeti re ka mbakada yekaru nani, tipa agu asunge i anamangaha tiihe, na tipa agu amotumo i anatumo nani yo na a’uru dunduko tipa gu ingaapai nangia ga gu rikaaboro re.
Oni Natingidaha?
• Gini kpiaapai nayugo gupai nga, Yesu anayugopai na taata afugo na si ki du ziazia?
• Tipagine Yesu anasanahe ti ni rogo gako yugopai?
• Gine nga wene kiisopa pai, na wai Yesu amangisunge na gi gene yugopai re?
• Wai Yesu anamangasunge na ruru sakapai ka yugo arengo tipa Yekova fu gako abawiriki nga agu arengo nafu ngbarago fuyo?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 18]
AFarusi ‘anakangira gu gbiro du wa kukunyemu kusayo rogo gayo buda, ono kini mbiri kameri’