“Agude, Oni Gí Sangba Avunguroni”

“Agude, oni gí sangba avunguroni agia rogo Gbia, bambiko gi ru re.”—AEFESO 6:1.

1. Wai rengbe giasangbaa ka banda roni?

SI RENGBE kadu nga ani awere niunga rani bambiko ani agisangbaa, baraho adunga kura aboro ho ti ni ti unga ya bambiko i aagianga sangbaa te. Ginipai i abasaha? I abasa azahe. Nikpiapai, i abasa gu zahe gu kpotorani Mbori ‘ambakadihe niʹiriwoho’ afuhe furani. (Atambuahe 139:14) Bangirani nabi bibiri rungbutorungbuto mai, na aturani kini gi woro gumba. Fuo gure, ba wege kini tona ka ya. Tipa agu aboro i aima yugo agu apai fuyó du tipa gumba, ho i abi agi apai re ni, i naino ho nga gumba ima mbeda ka su. Si ki ta du were, i kini gbata gu ba i ka gbu rogoho be gu kere bavugumo na ikpiro gumba nika manga gbiati gu morogumba nika ná.

2. Tipagine si aida ti ni i fu zahe fu agude, na tipagine si aida ti ni i gisangba avunguyo?

² Paranga aboro, si naida oni inipa gu kereapai duho, na ga avunguroni sunge du ngaha ka yugoho furoni. Oni vura tingidapa agu aregbo i anaaya furoni wee: “Ka mo zadinga fofoi ngbadi watadu fofoi kozoroni ya. Mo andu ka gbi.” “Ka mo mbedinga ku pangba ime ya. Ka mo ti koyo, mo batingo te.” “Mo ngere kubani na kubani mbata fu mo yari rii gene.” Si nafu kina gberarago nga, kereapai aima manga bete agude watadu ka imo yó wa i akpa ti gia fugo avunguyo. Si ‘nirurupai’ oni degeturoni fu avunguroni, na si a nigupai daada. Si a nga patatamana. (Asanza 8:33) Gu kura veresi rogo Ziazia Kekeapai nayawee si nigupai “ngba” ti gaani Gbia nga Yesu Kristo. Nirengo, Mbori nazinahe furoni oni gisangba avunguroni.—AKorosaio 3:20; 1 AKorindo 8:6.

Nyenye Mosoro Tipa Giasangbaa

3. Gine nga “ndikidi” unga du tipa dungu rani, na wai rengbe agude ka maabangiriyo ka gbia ngbarago behe?

³ Pa gia oni sangba avunguroni nika banda “gu unga [roni] du awere,” na berewe, giasangbaa nika sa gupai nga oni gbia ngbarago be gu raka “nikaye,” nga gu i ayambaha nga “ndikidi unga.” (1 Timoteo 4:8; 6:19) Tipa dungu rani, gu ndikidi unga re nga nyenye unga rogo ga Mbori vovo zegino, nga gu kidoko he tipaha fu agu aboro kakuti gako andiko. Bangua agi andiko re nayaa: “‘Mo írisi bamo na namo’ (si nga bambata rugute na kidohe), ‘mo ki du adu wenengaĩ, mo ki ima aima gbe ri kpotosende.’” Sidu, ka oni gisangba avunguroni, oni aduadu na ngbarago. Gaoni raka kumbatayo adu na damaana, na oni adu ngbagene ka gbia ngbarago be nyenye unga rogo paradizo kpotosende!—AEfeso 6:2, 3.

4. Wai rengbe agude ka fu irisa fu Mbori na ki ruho ka gbia undo mbikoho?

⁴ Ho oni afu irisa ni fu avunguroni nigia oni fugoyó, gure nga oni nafu irisa fu Mbori bambiko ko nga gu boro nazinahe furoni oni gisangbayó. Ti kina gu bangisa regbo re, oni nagbia undo agbia a tigaoni. Ziazia Kekeapai nayaa: “Mi nga Yekova ga Mbori, nayugo pai foro sa u [watadu tipa si undo ro].” (Yesaya 48:17; 1 Yoane 5:3) Wai pa gia oni sangbaa afu undo furoni? Si nafu ngbarago fu naroni na baroni, na tipa yó tigayo, i nika yugopa gayó ngbarago ngba agu agene nika ye na ngbarago furoni a. (Asanza 23:22-25) Ono tie, gu nyakipaha kisusi si nga, gaoni giasangbaa naye na ngbarago fu gu Barani du ngbangbaturũ yo, na ko afu mosoro afu furoni nibakerehe! Ani bingo wai Yekova afu maku fu Yesu na ki bandako, nga guko naya tipa tiko wee: ‘Mi naamanga kina agu apai ngbaa tiko waragoagira [watadu ti aregbo dunduko].’—Yoane 8:29.

Iranyomoro Nangia Yesu Te

5. Tipagine rengbe ani ti ni ka yawee Yesu angia ngangara gude-sunge?

⁵ Yesu angia bambata wiri Maria. Gu kumba nasonosi ko, rimoko angia Yosefa, ko adu nibasekengua watadu nagiara. Nirengo, Yesu awiriki sunge-sekangua be Yosefa na ki da nibasekengua a. (Matayo 13:55; Marako 6:3; Ruka 1:26-31) Oni naberãpa Yesu ya gini ngbatunga basekengua nangia ko? Ho ko aduni ngbangbaturũ yo, mbata fu ko ye ku vuru Maria yo nangia ngasu dee, ko ayaa: ‘Mi adu kina pati Mbori, nibangbasia boro sunge; rago angba tiko mbiko re na aʹuru dunduko, mi ki ningi na aʹuru barabangiriko.’ Mbori aima idapa Yesu ho ko aduni ngbangbaturũ yo ya ko angia ngangara gude-sunge. Ya mo oni naberãha ya ho ko aduni auru kpotosende herẽ niparanga, ko aʹasadi tiko nyanyakii kadu ningangara gude-sunge, nibawene basekengua?—Asanza 8:30; AKorosaio 1:15, 16.

6. (a) Tipagine mo aberã gupai ti ni nga Yesu anaamangasunge amanga ho ko aduni nigude? (b) Rogo gini agene rengbe agude ka wirika Yesu?

⁶ Nirengo, Yesu anaangimbaro angi na akurako ho ko aduni nigude, a wa Ziazia Kekeapai agumbaha ya wo agude anaangimbaro ti agu aregbo re. (Zekaraya 8:5; Matayo 11:16, 17) Ono wa si avura duwo, oni rugutironi na gupai nga, wa du ko nangia unvuru fu agu agude nadu rogo gu kporo nangia ga airarungo re, asunge adu kina beko ko anaamangaha kodihe kuti wirika sekangua be Yosefa. Kusa, Yesu asatiko nibatungusipai na ki kpara gako raka tipa kina gi sunge re, si ki da ti gupai nga ko mbupa kura gako apai. (Ruka 9:58; Yoane 5:17) Ya mo mo rengbe ka bi agu agene rengbe mo ngbaha ka wirika Yesu? Ya mo abamo na namo naasana ro mo girisi dimo kpuro yo watadu ka manga kura asunge? Ya mo i nangarasa ro mo naairiso Mbori nindu mo kupati adunguratise yo na kini yugupa gamo idapase fu kura aboro? Gine mo aberãha ya si ka Yesu amangihe wa ka i ayaa ko i asanako ko mangi agu apai re?

Yesu Awiriki Ziazia Kekeapai na Kini Yuguhe fu Aboro

7. (a) Ada Yesu avura ndu naayó kupati Pumbo Susiri yo? (b) Wari Yesu aduni ho gako aborokporo atona gate ni ku kporo yo, na tipagine ko adu ti ni rogo gu ba ko adu rogoho re?

⁷ I anaazinahe fu agu akumba dunduko nangia aYisaraere i naandu ka iriso Yekova tii gako yekaru yo ti regbo agu apumbo i anaamangaha bara biata rogo garã. (Pa Fu Rugute ni Ue he 16:16) Ho garã Yesu adani ti 12, si nawira gupai nga gako aboro dunduko andu tipa Pumbo ku Yerusarema yo, kodihe na awirinako a. Si nawira gupai a nga kura aboro adu kinaho aYesu andu naayó, nga Sarome na kumbaari nangia Zebedayo gbiati awiriyo ue nangia Yakoba na Yoane. Si nawira gupai nga Sarome nangia tame Maria. Agi agude nangia Yakoba na Yoane re ada kusa niga Yesu amokedi.a (Matayo 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Marako 15:40; Yoane 19:25) Baraho i aakaraga tiyó ni ku kporoyo, si nawira aYosefa na Maria aberẽhe ya Yesu adu kina dagba agu agume naakaragatiyo re, sidu, ka i ainongo gupai nga i atadi ko ya. Ono tie, i abi gupai nga Yesu dagbayo te i kini mo ka karagatiyo ka gbata ko. Fuo susa arame biata kusa, aMaria na Yosefa abi Yesu tii yekaru yo “[ko nasungu] dagba abayugupai ki ta gia gayo pai nisana yo tipa apai.”—Ruka 2:44-46.

8. Gine Yesu amangihe ho ko aduni yekaru yo, na tipagine ngba aboro azere ti ni?

⁸ Gini gene Yesu ‘aasana’ abayugupai ngbaha? Si nawira gako asanahe aadunga gbua nga agu asanahe boro asanaha ka inopai tipa pai te. Gu fugo Giriki i amangisunge herẽ nani re, si nayugopa gu sanahe agbia-ngbaa naasana boro nani, sidu si kingia gu sanahe nga ga wetekapai tipa ka rugatise naapa apai. Ii, zavura ho Yesu aduni kindi nigude, ko aima du nga bawisigi Ziazia Kekeapai ki zeresi ngba abayugupai na gako inohe! Ziazia Kekeapai nayaa: “Gako rugatinapai ki iriwo ti agu yo dunduko nagi pa ko na gako karagapai.”—Ruka 2:47.

9. Wai rengbe oni ka wirika gu kpiapai nga ga Yesu rogo wirika Ziazia Kekeapai?

⁹ Tipagine Yesu arengbe ti ni ka zeresa ngba agu abayugupai nadu na inohe rogo Ziazia Kekeapai mbu ko kindi tooni? Si adu wo bambiko avunguko angia agunde ti Mbori na ki ima yugo agu apai fuko nadu tipa Mbori mbuko kindi nitooni gude. (Gate 12:24-27; Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6-9; Matayo 1:18-20) Nirengo, Yosefa anaandu andu naako ku bambutiria yo tipa ko naadegatuko yo kuti Ziazia Kekeapai i nigedihe na kini sakipai tipaha. Ya mo abaroni ho na anaroni nga aguyo oni awisigo Ziazia Kekeapai naayó na i kini ndu na oni kupati agu adunguratise yo nga ga aKristano, a wa si adu tipa Yesu? Oni nabi gayó asadatise na kikiipaha, a wa Yesu abi ga avunguko? Oni naayugo gupai oni awirikaha fu kura aboro a wa Yesu anaamangaha?

Yesu Angia Gude Giasangbaa

10. (a) Tipagine si aidi ti ni avungu Yesu ima ino gu ba ko adu rogoho? (b) Gini wene kpiapai Yesu amoihe fu agude?

¹⁰ Ginipai oni aberãha ya wo aMaria na Yosefa adu ho i abi Yesu ni yekaru yo fuo arame biata? Nirengo, i aima uka omeyo be bakabangirise. Ono tie, kina ngba Yesu nazere nga avunguko ainongo gu ba ko adu rogoho te. I tibarayo ue aima inopai tipa pa wai i avungu Yesu ngba iiriwo gene. Kurigure, si aidi i ima inopai tipa gu sunge si adu nga ko nika mangaha gizo ni Batasi na ni Bazogo rogo ga Mbori Kindo, wa i avuranga ino gu futufutuapai vurũ nadu tipaha ya. (Matayo 1:21; Ruka 1:32-35; 2:11) Si ata du were, Yesu kini mo ka sana yó ki yaa: “Tipagine oni agbata re ti ni? Oni aina nga ha ya ka mi mangi ga Buba sunge amanga te?” Ono tie, ko agisangbayo i ki ga ku kporo yo Nazareta yo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Ko ki gi sangbayo.” Kurigure, “nako ki ka kuti agi apai [re dunduko] kpotori yo.”—Ruka 2:48-51.

11. Ginipai tipa giasangbaa rengbe oni ka wirikaha be Yesu?

¹¹ Oni nabihe taata ka wirika mangapai wa Yesu, kini gisangba avunguroni ti aregbo dunduko? Watadu oni nabihe ya i aruganga tiyó naapa gu zegino du areme te ono oni ini apai susi yó? Kina rengo du nga oni ima ino kura apai susi yó tipa agu aterefuni aboro ata nani bese, tipa akompiuta watadu tipa gu kura vovo ahe i ambakadaha na gu kura vovo apai nakura. Ono oni berẽnga tipa Yesu, nga guko nazeresi ngba abayugupai na “gako rugatinapai . . . na gako karagapai.” Si nawira oni nika ida gupai aida nga, ringbisihe kutiko, ko nainipai susi roni. Ono wa si avura duwo, ko aagiasangba avunguko agia kindi. Si ayugonga gupai tie ngawee ko anaaida aida na gayó adiaberã ti aregbo dunduko te. Wa si avura duwo, ‘ko anaagiasangbayo agia,’ ti agu aregbo dunduko ko angia sosono gude. Ginipai rengbe oni ka wirikaha be gi gako kpiapai re?—Pa Fu Rugute ni Ue he 5:16, 29.

Giasangbaa Nga Kpakarakpakarapai

12. Wai giasangbaa narengbe ka banda roni?

¹² Anga si taata gude naagiasangba avunguni ti aregbo dunduko te, a wa si adu tipa rukutu adegude ue bete agarã kusayo nga aguyo naidi ka yara bangiri bakere gene masua nga gu nadu na akpakpu gene sita kuba gupai nga i ndu rii gu kuburi i ambakadihe tipa aboro-ndue naayara rii gu masua re riihe yo ariyo atarambiri kini gbe tigaha tiihe yo. Agi adegude re angarasi gu kumbagude naaida ka yara tigako rii kuburi yo ki yaa: ‘John mo ye ani ndu, anga ani dunduko nika yara kina sa tee?’ Ho ko aduadu ni dindikodindiko, guri sa asawiako ki yaa: “Gamo gunde ima susa ga gbodi!” Ono tie, wa John aavurangianga iragunde ya, ko ayaa: “Mi namanga kina gupai nina nigumbaha fere tigimi.” Wa John aandu rii gu kuburi re ariyo, ko agi woro foro-marã wa ndu tarambiri aatirotihe ti sende, fuo ariako riko ka ngera ku sende yo, ko abi gupai nga tarambiri du fõ agu adegude re. Guri sa akpi kinaho nibasa, na gu kurari ki hõ gbegberẽe si ki idi i kati kura nduri akata kusayo. Fuo manga gipai re, navungu agi adegude re, nga guri naima ruga yó ka i yaringa bangiri gene ya ono i ndu kina rii kuburi ariyo, ri aya fu navungu John wee: “Ako, ka i agisangbare wa gu wiro agisangbaro, ka pai amangingo wa gure te.”—AEfeso 6:1.

13. (a) Tipagine si aida ti ni oni gisangba avunguroni? (b) Gini regbo daha ada fu gude ní basa avunguni?

¹³ Tipagine Mbori aya ti ni wee: “Agude, oni gí sangba avunguroni.” Ho oni agiasangba avunguroni ni, gure nga oni nagiasangba Mbori a. Kurigure, avunguroni ini apai susi roni. Nikpiapai, agarã bisue mbata fu manga gu béno gumba ani paha kuari re, navungu John aduna nakureari ti ni tarambiri aimi wiiri baraho ko aayara ni bangiri kina gu bangisa masua re! Rengo ngaha nga, anga si taata ti aregbo dunduko oni gisangba avunguroni te, ono tie, si nga gupai Mbori aida oni mangihe. Ono tipa kura aregbo, wa ngbatunga gu nga ka avunguroni watadu kura aboro aya furoni wee oni pe ziree, oni dĩ hee, watadu oni mangi gu kurapai Mbori azahe ti mangaha, si naida oni ‘gisangba Mbori susi ga aboro.’ Fuo Ziazia Kekeapai yawee “oni gí sangba avunguroni,” si nagbia gupai kuti ni nga “rogo Gbia” yo nindu gupai si aida ti ni oni gisangba Mbori susi ga aboro. Gipai re nakoda giasangba avunguroni rogo agu apai dunduko nandu kuti ga Mbori andiko.—Amokedi 5:29.

14. Tipagine du giasangbaa ti ni taata fu rengberengbe boro, ono, wa vura duhe wo, tipagine si aida ti ni ní wirikipai awirika tipaha?

¹⁴ Ya mo mo naberãha ya wa ka mo nidu nirengberengbe boro, wa gu Yesu adu nga gu kumba ‘naadunga na biriki tiko ya, naagberãnga a ya, nadu nikparakpara ko ti aboro ingapai,’ ka si du foro taata mo gisangba avunguro? (AEbere 7:26) Wa ka i niya rengberengbe boro nga mo, ka mo dunga na nyemu manga irairapai wa gu du mo nani awere re te. (Bambata Pai 8:21; Atambuahe 51:5) Ono tie, zavura kina Yesu, si aidi ko wirikipai awirika tipa giasangbaa. Ziazia Kekeapai nayaa: “[Wa Yesu] avura du ni Wiri [Mbori], ono ko awiriki pa giasangba be agu apai ko ahi.” (AEbere 5:8) Wai arungosi aundo Yesu ko wiriki giasangbaa, nga gupai si aidanga ko wirikihe ngbangbaturũ yo ya?

15, 16. Wai Yesu awiriki giasangbaa?

¹⁵ Mbiko gu rugapai nangia ga Yekova, Yosefa na Maria abanda Yesu be kereapai ho ko aduni nigude. (Matayo 2:7-23) Ono, niyangaraha tie, Mbori ambu banda Yesu ngba iiriwo gene. Ga Yesu mbugo rogo berã na ti kpotoko aima kio gbe, si du Ziazia Kekeapai aya ti ni wee “ko [afu] akpe na asarawati na nyanyaki akpe du na aume.” (AEbere 5:7) Gini regbo gipai re amangi?

¹⁶ Si amangi ti ga Yesu yangara regbo auru kpotosende ho Satana amangi yangara asadatise ni ka sa Yesu ko mbu gako ruru mangaapai. Wa gopai ayugoho, rago aima gbera ti Yesu wa ko aaberãpa wai kpioko nibakuondiko nika ye na gbarasarimo kurii Bako, sidu, si ki da ti gupai nga “ko . . . [naakpara] akpara kakaka gbe [ati Getesemane yo]; gako randimo ki du wa kina bakere togoro kure nitotogo ku sande.” Fuo bete asaa kusa, gu gene Yesu akpi ngbaha aima egera gbe si ki sa gupai nga ko kpari “nyanyaki akpe . . . na aume.” (Ruka 22:42-44; Marako 15:34) Si ki ta du were, ko kini mo “[ka wirikapa giasangba] be agu apai ko ahi” na si kini fu ngbarago fu Bako. Awere wa du Yesu ngbangbaturũ yo, ko ima inopai tipa gaani aima wa ani asota dedede ka giasangbaa.—Asanza 27:11; AEbere 2:18; 4:15.

Wirika Giasangbaa

17. Wai si aida ani bi arugute?

¹⁷ Ho namo na bamo afu rugute ni foro, si nayugo gupai nga i naida kina weneapai naamanga foro, mbiko i nakpinyemu ro. Ziazia Kekeapai nasanahe kini yaa: “Gini wiri ka du ho ka bani aruga nga ni ya?” Ya mo si adunga nikerepai ka avunguro akpinga nyemuro ki di regbo ka ruga ro ya tee? Teketeke a, mbiko wa duhe nga Yekova nakpinyemu ro, si du ko aruga ro ti ni. Ziazia Kekeapai nayaa: “Rugapai dunduko ni gu rago i aruga ha, si awira nga ngbarago te, ono kina rungo, ono ku mbata yo si afu zuzu zereda fu agu yo nanyakasi tiyo na ni, nga gu zuzuhe nga ga rurupai.”—AEbere 12:7-11.

18. (a) Wene arugute nga gopai tipa ginipai? (b) Rogo gini wene agene agu aboro nagbia arugute ambakadi asinoyó?

¹⁸ Gu Bakindo nadu rogo gu ringara aYisaraere nadumbata nangia Soromo, nga guko Yesu afura tipa gako tatamana, ko ayawee si naida avunguagude rugu awiriyo aruga. Soromo akepai ki yaa: “Gu ni mbu kpudu ni nasoga wirini asoga, ono gu ni nakpi nyemu wirini ni naruga ni nyanyaki.” Na ko aya berewe wee gu boro i afu rugute funi rogo nyemuse, ní abatasa toroni abatasa bekpio. (Asanza 13:24; 23:13, 14; Matayo 12:42) Diakumba sa nga Kristano natingida gupai ngawee, ti agu aregbo ri animangi irairaapai ba agu adunguratise yo nga ga aKristano ho ri aduni nitooni degude, bari anikido ri ka fu mbusa gbiati rugute furi kporo yo. Awere, ri natingidapa bari na nyemuko tiri tipa agu arugute ko anaafuhe furi re mbiko si asa gari raka si du niwenehe.

19. Tipagine gbe si aida ti ni mo gisangba avunguro?

¹⁹ Kangia avunguro ho nakpinyemuro gbe ki da nani ti gupai nga i nadia regbo ka ruga ro rogo nyemuse, si naida mo du na tambuahe tipaha. Mo gisangba yó a wa gaani Gbia nga Yesu Kristo anaagiasangba avunguko nangia Yosefa na Maria. Ono mo gisangba yó bakere gbe bambiko gu Bamo du ngbangbaturũ yo nga Yekova Mbori, ko naida mo mangihe wo. Pa manga mo he wo nika undoro ‘mo du wenengaĩ, na ki ima aima gbe rii kpotosende.’—AEfeso 6:2, 3.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Gine nga agu aundo rengbe agude ka gbiaha be giasangba avunguyo?

• Ho Yesu aduni nigude, wai ko amoi kpiapai fu agude rogo giasangba avunguko?

• Wai Yesu awiriki giasangbaa?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 20]

Yesu aima ino Ziazia Kekeapai wenengai ho garãko aduni bawe-na-ue