Oni Gbata Ga Mbori Agene Rogo Apai Dunduko
“Gi Mbori re, nga gaani Mbori nye anye kindi. Ko adu ni gaani bangbembatayo nye anye kindi.”—TAM. 48:14.
1, 2. Tipagine si aida ani pefuo ga Yekova agene ti ni kuba kido ani kuti gaani tatamana, na gini asanahe duho tipa gipai re?
ANI rengbe arengba ka bi kungboapai watadu gbegberẽ apai wa agu apai du niwenehe. (Snz. 12:11) Ka si du nzunzu nga ani naida ka manga gupai arẽnga tipa aKristano ya, ngbadurani rengbe ka sosoda rani na ki yugu ndu gupai ngba manga gupai re ti ni. (Yere. 17:5, 9) Sidu, bake apapara Atambuahe amangi patatamana ti ni ho ko akpari ni fu Yekova ki yaa: “Mo kédi ga imarago na ga rengo; si ningbe ku mbata yo fere.” (Tam. 43:3) Ko akido kuti Yekova angianga kuti gako rugatinapai ya, na Yekova nangia gu bawene boro nangbe fuko kumbatayo. A wa bake apapara atambuahe amangihe, si naida ani naangera kina koyo du Yekova ni tipa ko naaruga rani.
2 Ono tipagine si aida ti ni ani kido kuti ga Yekova agene susi gu kura agene dunduko? Gini regbo si aida ani gbata ga Yekova agene? Gini sino si aida ani sonosihe tipa ka gbia undo be ga Yekova agene? Wai Yekova angbembatayo furani areme? Gi nyanyakipa asanahe re ani ka wisigopai tipaha rogo gi papara kekeapai re.
Tipagine Si Aida ti ni Ani Kido Kuti ga Yekova Agene?
3-5. Gini nduapai nasa rani ani du na bakere kido kuti ga Yekova agene?
3 Yekova nga gu Barani du ngbangbaturũ yo. (1 Kor. 8:6) Ko ima ino gupai du tipa rani nibasasa dunduko na ko rengbe ka wisigo agu apai du ngbaduraniyo dunduko. (1 Sam. 16:7; Snz. 21:2) Bakindo Davide aya fu Mbori wee: “Mo ini pa gi sunga na gimi ru ku ari; mo rugu tiro na pa gi berã wa du mo tuturũ. Ako Yekova, mo ngére, mbata fu gumba mi pai ni mirãre, mo niima ina ha dunduko.” (Tam. 139:2, 4) Wa duhe nga Yekova ima inopai tipa rani wenengai kisusi, wai rengbe ani ka tikango gupai nga ko ini guhe ngba tipa rani kisusi? Kurigure, Yekova nga iratatamana kisusi. Apai naabaha dunduko ni kina kundirihe bangiriko, ko nabipai tuturũu ti aboro, na ki ima ino sangbana gupai re nikangia gine ti kina tonatonaha. (Yes. 46:9-11; Rom. 11:33) Ko nga ‘bangisa tatamanatatamana Mbori.’—Rom. 16:27.
4 Kurigure, Yekova nakpinyemu rani na kini idi gupai nga apai ningba kubara rani yo ti aregbo dunduko. (Yo. 3:16; 1 Yo. 4:8) Nidu ko ni Mbori nyemuse, ko na weneringise koyo du ani ni. Gu bawiriki nangia Yakoba akepai ki yaa: “Wene gamahe dunduko, na ziazia ũgamahe dunduko i nagama ha, si naye ari yo du Ba ni, nga Bafu aimarago.” (Yak. 1:17) Agu aboro nafutiyo Mbori ningbe fuyó mbatayo, i nagbia undo be gako weneringise nibakerehe.
5 Niyangaraha, Yekova duna tanduapai dũ. Nibi gipai re, bake papara Atambuahe ayaa: “Gu ni nanye rogo gu barondo nga ga gu Ko nga Bahe ki susi, ninasunga tii kirima gu Ko du na tandu apai dũ, ni aya fu Yekova, ‘Mo nga gi bagbuko nga gi gbata; gi Mbori, nga gu ko mi nakida kuti ko.’” (Tam. 91:1, 2) Ho ani apekafuo ga Yekova agene ni, gure nga ani nagbata bagbuko be gu Mbori napepai kini mangihe. Ka si vura ngia ani gbiatirani na sogote, Yekova naundo rani aundo. Ko ambunga rani wa sa pai di berani te. (Tam. 71:4, 5; Oni gedi Asanza 3:19-26.) Nirengo, Yekova ima ino gupai du niwenehe tipa rani, ko naida apai du niwenehe kubara rani yo, na ome kina beko tipa ka mangaha wo. Nairiwo gu pa mungo ka ngiaha furani ka ani mbu gako agene! Ono tie, ti gini aregbo ani aida ko yugu gako agene furani?
Ti Gini Aregbo Ani Aida ga Yekova Agene?
6, 7. Ti gini regbo si aida Yekova ngbembatayo furani?
6 Nirengo, si naida Mbori ngbembatayo furani rogo gaani raka yo naabaha dunduko, tona ti paranga rani dati gbinza rani. Bake apapara Atambuahe ayaa: “Gi Mbori re, nga gaani Mbori nye anye kindi. Ko adu ni gaani bangbembatayo nye anye kindi.” (Tam. 48:14) Wakina bake apapara Atambuahe, agu aKristano nga airatatamana ahenga ngera koyo du Mbori ni tipa ko yugu gene fuyó te.
7 Kina rengo ngaha nga, gu kura aregbo kinaho ani naaida na ipiipi undo. Ti kura aregbo ani nidu “ngba pai yo,” ho ani agbiatirani ni na rungosi, kere kaza, watadu zingo sunge-marã. (Tam. 69:16, 17) Rogo ngbatunga apai wa gure, gupai rengbe ka fu wasa nga, ani ngere koyo du Yekova ni naa kido tipa ko nyakasi rani ani hi gupai re na ki ngbe furani kumbatayo tipa ani mangi ruru diaberã. (Oni gedi ATambuahe 102:17.) Ono tie, ani naida aida ko undo rani rogo gu kura apai a. Nikpiapai, ho ani anduni ka fura na gaani amurakporo riipa gu wene pangbangaa nga ga Kindo, ani naida Yekova ngbe furani kumbatayo tipa gaani dezirepai kusi wenepai. Na ho ani aida ka diaberã ni tipa pai, singia ngi mbaro, voda arokoo na kura mbakadatise, kodatise na kura aboro, sunge-marã, wirikapai, watadu gu kura apai, ka ani ndu kuti ga Yekova arugute, si rengbe ka sa gupai nga ani mangipai nitatamana. Ka pepai nirengo, anga regbo ho rengbe ani ka yawee ani rengbe arengba ka mangapai zanga Yekova ngbembatayo furani te te.
Gu Kerepai Rengbe ka Gbia Rani Ka Ani Mbu ga Yekova Agene
8. Gine pa ri Eva gu rindingua Mbori aya furi ka ri ringa ha ayuguhe?
8 Oni tingidi gupai nga, si naida nyemu ta ngba ga Yekova agene duadu tirani. Ka ani aidanga ka mangaha ya, Mbori aziongo rani azio ngbaome ani mangihe te. Gu bambata boro naaidanga ka ndu kuti ga Yekova rugute ya angia Eva, na gu gari kpiapai re nayugo wai ka si gberẽ furani ka ani mangi ngbatunga diaberã wa gure. Oni berẽnga tipa gupai gu gari mangapai re ayuguhe. Eva ari gu rindingua Mbori aya furi ka ri ringa ha ya mbiko ri aaida kadu “wa kina Mbori, niini wenepai na gbegberẽpai.” (Bam. P. 3:5) Nimanga ri he wa gure, ri aaida kadu wakina Mbori, kaa diaberã nisari tipa wenepai na gbegberẽpai zanga ndu kuti ga Yekova arugute. Rogo gi gene re, ri asamungu kuti ga Yekova bakere pagbia. Ri aaida ka zoga tiri nitiri. Kumbaari nga Adamu amangi kina gu bangisa gbegberẽpai ri amangihe re.—Rom. 5:12.
9. Ka si du nga ani aidanga na ga Yekova agene te, gure nga ani namanga giniapai, na tipagine duhe ti ni nipa mungo ka manga wo?
9 Areme, ka ani andunga kuti ga Yekova arugute ya, ani nikadu teketeke wakina Eva nasamungu kuti ga Yekova bakere pagbia. Nikpiapai, oni berẽnga tipa gu boro saha nisino ní nga kaa bi agu ahe gbiati kekeapai nazingisa nyemu kodaba ti boro. Ka si dunga ní rogo gu dungurati nga ga aKristano, ní ima rugatini naapa gu ga Yekova arugute du tipa ngbatunga apai wa gure. Si aidanga ani yambu kandara yamba rimo ngbatunga apai wa gure dagbarani te, na ka berãpaha rirani yo a te. (Ef. 5:3) Ka boro asoga ga Yekova agene, gure nga ní aidanga na ga Yekova bakere pagbia te, watadu ni aida ko ngerekuri ní te. (1 Kor. 11:3) Si nipa mungo bambiko Yeremaya ayaa, “gu boro nata, pa ruga gani apai si rogo ni yo te.”—Yere. 10:23.
10. Wai rengbe ani ka yugo gaani giasangbaa rogo gu gene ani amangasunge na gaani ranirii ngbaha?
10 Gu kura aboro rengbe ka ti kina kango kuti fugo Yeremaya, niberãyo gupai nga Yekova aima fu ranirii furani, ko arengbanga ka za rani ti gu gene ani amangasunge nani ngbaha te. Berewe a, ka bangirani gonga ti gupai nga gu ranirii re wa gu gamahe boro nifuhe fu kurani ka ngbangaa ha adunga berewe ku ngbani ya te. Ani akaragapai akaraga fu Mbori tipa agu apai ani agumbaha na gu ani amangaha. (Rom. 14:10) Yesu ayaa: “Ngba boro nagumba gu pai du kpotoni yo.” Ko agbia gu kurapai kuti ni berewe nga: “Kpoto yo gbegberẽ aberã niye ni, nga pa imoboro, na pa bari, na meteka, na dĩ, na gumba zire, na sengahe.” (Mt. 12:34; 15:19) Sidu, fugorani na gaani mangaapai nayugo gupai du ngbaduraniyo. Si nayugopa gu ngbatunga boro nzunzu nga ani. Si nga ndu gupai gu Kristano du na tatamana agbata ga Yekova agene ti ni rogo apai yo dunduko. Rogo gi gene re, Yekova kini bi ní nigu boro du na ‘kpotoniyo niruruhe,’ ko kini “mángi wenepai” funi.—Tam. 125:4.
11. Ginipai wiriki ani he ti gu pangbangaa du tipa aYisaraere?
11 Oni tingidinga gu pangbangaa du tipa aYisaraere. Ho aYisaraere anaagiasangba Yekova ni, ko anaabanda yó abanda. (Yos. 24:15, 21, 31) Ono dedede, i anaamanganga sunge na gayó ranirii ngba ruru gene te. Ti rago Yeremaya, Yekova ayaa fuyó wee: “I agia nga sangbare watadu ye tuyo te, ono i ki nipeke kina gayo rugaapai na gu mumungo berã nga ga gbegberẽ kpotoyo yo, ki ndu ku sa yo ono ku mbata yo te.” (Yere. 7:24-26) Nairiwo gu riko gbegberẽpai re! Ono tie, si aidanga ani mbu nyakarii watadu berãpatise nyanyakii si sa rani ani he pekafuo ga Yekova agene kaa mangapai ngbarirani te, na kaa ‘ndu kusayo kuba ndu ani kumbatayo te.’
Giniapai Si Aidaha?
12, 13. (a) Gini sino nasa rani ani idi ka ndu ngba ga Yekova agene? (b) Tipagine nyakipa idapase ti ni?
12 Gu nyemuse du ani nani koyo du Yekova ni nasa rani ani ndu kuti gako arugute. (1 Yo. 5:3) Ono tie, Pauro afura tipa gu kurapai si aida ani du nani ho ko ayaa ni wee: “Ani naata rogo idapase rogo bipai te.” (2 Kor. 5:6 7) Tipagine nyakipa idapase ti ni? Nirengo, Yekova nangbe furani kumbatayo “ngba gene rurupai,” ono gu gako gene re angbenga furani kumbatayo sa aũkumuko watadu agu amomu nga ga gi zegino re te. (Tam. 23:3) Mbiko gipai re, si naida ani moi gu bangirani nga ga idapase kuti gu bakere amaku nga ga toro naye mbiko iriso Yekova. (Oni gedi 2 Akorindo 4:17, 18.) Na idapase naundo rani ani rengbe kina be agu ahe du berani.—1 Tim. 6:8.
13 Yesu ayugu gupai nga ndikidi irisombori naida boro mbupa kura gani apai ambu, na si naida boro duadu na idapase tipa ka mangaha wo. (Ruka 9:23, 24) Gu kura ruru airisimbori aima mbupa kura gayó apai, kini hi azingo, arungosi, asogote, zavura kere arungosiro a. (2 Kor. 11:23-27; Yugo. 3:8-10) Padu yó na nyanyaki idapase naundo yó i nihi agu apai re na ngbarago. (Yak. 1:2, 3) Nyanyaki idapase nasa rani ani du naa kido nga nduge ngba ga Yekova agene nga bawenepai ti aregbo dunduko. Si ti aregbo dunduko tipa gaani wenepai. Ani naa kido nga, gu mosoro napido agu aboro nahipai niruruyo, si ima kio kisusi agu arungosi i agbiatiyo nani awere.—Eb. 11:6.
14. Tipagine si aidi Agara du ti ni na umbasitise?
14 Oni wisigingo wai umbasitise aundo boro a ní ndu ngba ga Yekova agene. Gu pangbangaa du tipa ga Sara kanga nangia Agara nayugo gipai re furani. Ho Sara abihe ni nga ri avunganga berewe te, ri afu gari kanga nangia Agara fu Abarayama, na Agara kidu na mobara fu Abarayama. Fuo gure, Agarã atona manga rukö fu gu nairari nangia irazangada re. Nisangbanaha, Sara ‘ki mangi Agara amanga gbe,’ Agara ki oro be ri. Ga Yekova maraika agbia Agara ki yaa furi: “Mo karaga tiro koyo du nairaro ni, ki nigi sangbari.” (Bam. P. 16:2, 6, 8, 9) Isoke si rengbe kadu nga si aidi i fu kura arugute afu fu Agara. Tipa Agara mangipai ringbisihe kuti gupai maraika agumbaha furi, si aidi ri mbu gu sino ri nga ga rukö ri adu nani. Sidu, Agarã amangi kina gupai maraika agumbaha furi, na wiriri nangia Yisamaere, ri abatikako kina tii gu bambu nangia ga bako.
15. Oni sakinga bete agu apai rengbe ka ida ani du na umbasitise tipa ka ndu ngba ga Yekova agene areme.
15 Nduge ngba ga Yekova agene nayugo gupai nga ani duwa ka ani du na umbasitise. Si naida gu kura aboro rugutiyo na gupai nga kura ambaro kinaho i abihe niwenehe bangiriyo ono si kidu ni gbegberẽhe bangiri Yekova. Ka si du nga Kristano ingipai kuti kurani, ngbaha angba ní hõmbupai beni. Singia ní mangi irairapai, ka ní oko ngaha ya, ní idihe aida nga ní mangipai. Na ginipai ka mangi ka si du nga boro mangi kere ingapai? Si naida ní umbasipa tiní ki oro nibasa koyo du abaakumba ni tipa ka kusa gani ingapai fuyó. Ti gu kura regbo, i ima rengba ka kusa boro rogo dungurati kusayo. Tipa i karaga ní berewe kurogo dungurati, si naida ní saberã ní ti gani ingapai na ki mbu mangaha. Rogo gi gene re, agu afugo du rogo Asanza 29:23 na fu wasa niyaa: “Kina ga boro ruka nikaumbasi pa ni, ono gu ni du na toro umbasitise nikadia irisa.”
Wai Yekova Ayugo Gene Furani
16, 17. Wai rengbe ani ka gbia undo gbe ti Ziazia Kekeapai wangia ha mburu agu rugute naye yo du Mbori ni?
16 Gu bambata gene Yekova ayugo gene furani ngbaha nga, Ziazia Kekeapai, nga Fugoko gako ziazia toro adu kugii pakehe. (Oni gedi 2 Timoteo 3:16, 17.) Ka ani aida ka gbia bakere undo ti Fugo Mbori, si adu nipatatamana ani gbata undo rogo Ziazia Kekeapai mbata fu kpakarapai gbia rani. Kuba gure, si naida ani naageda Ziazia Kekeapai na aʹuru dunduko. (Tam. 1:1-3) Rogo gi gene re, ani nika rugatirani na agu apai du rogo fugo Mbori na si ki nye rogo gaani aberã na ani ki rẽarẽ tipa ka sovura kuti gu fudifudiapai ka ye fuo rani.
17 Kurigure, si ninyanyakipa pai ani berẽkurii agu apai ani agedaha rogo Ziazia Kekeapai na kini moihe rogo gaani kparakpee. Ho ani aberã ni kurii agu averesi nga ga Ziazia Kekeapai, si rengbe ka undo rani ani ini wai ka mangasunge nani rogo agu apai du tipa rani. (1 Tim. 4:15) Ho ani agbiatirani na kere fudifudiapai, si naida ani kpari fu Yekova tipa ko undo rani ani gbia gu gene rengbe ka undo rani. Ga Yekova toro nika undo rani ani tingidi gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu ani agedihe rogo Ziazia Kekeapai watadu rogo agu awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai.—Oni gedi Atambuahe 25:4, 5.
18. Rogo gini agene Yekova amangasunge na gu riigbu nga ga awirina ka yugo gako agene furani?
18 Gu gaani riigbu nga ga awirina, si nga gu kura wene ba rengbe ani ka gbata ga Yekova agene rogoho. Nyanyakipa papara gu riigbu re nga, gu riko nga ga ‘ruru kangara moyambu’ gbiati Riigbu Bipasunge narukuba yó. I nafu gu riahe nga ga toro kpaima rogo agu awaraga i akusaha gbiati ambakadapai nga ga kikindigi adunguratise. (Mt. 24:45-47; oni ringbisinga ha na Amokedi 15:6, 22-31.) Kurigure, dagba agu awirinarani nga aKristano, gu kura aboro kinaho naima nyaka rogo toro yo, gbe abaakumba, nga aguyo du na inohe tipa ka fu undo na agu arugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai. (Yes. 32:1) Gu paranga aboro du avunguyo nga aKristano, i nagbia undo agbia a be avunguyo. Avunguyo Mbori nafu gu sunge fuyó nga ka yugo gako agene fu awiriyo, na si naida agude gbata agu agene re be avunguyo.—Ef. 6:1-3.
19. Gini amaku ani agbiaha mbiko ndu ani ngba ga Yekova agene ti aregbo dunduko?
19 Nirengo, Yekova nayugo gako agene furani rogo dungu agene yo, na si naida ani bi gu gako agene re na kikiipaha. Bakindo Davide afura tipa gu regbo aYisaraere adu niruruyo ki yaa: “Abarani akida kuti ro; i akida kuti ro, mo ki batasi yo. I apai ku ari foro, ki bati; i akida kuti ro, ka zee amanga nga yo ya.” (Tam. 22:3-5) Ka si du nga ani nakido kuti ga Yekova agene kini ndu ngbaha, “zee” amanganga rani a te. Rago agberanga tirani rogo gaani maabangirise te. Ka ani ‘fu gaani apai kube Yekova’ kuba gupai nga ani naakido kina kuti gaani tatamana nitirani, sangbanaha nikangia bakere maku tona kina awere. (Tam. 37:5) Na ka ani kpatagara kuti giasangbako, yangaraha nga ani agbia nyenye amaku. Bakindo Davide akepai ki yaa: “Yekova nakpi nyemu ruru sarangbanga; ko ambú nga pa gako ziazia aboro te. I abánda ruru aboro nye anye kindi . . . Ruru aboro adía kumbo ringara, ki nye anye kindi.”—Tam. 37:28, 29.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
• Tipagine ani akido ti ni kuti ga Yekova agene?
• Ka si du nga ani sogo agu agene nga ga Yekova, gure nayugo ginipai tipa rani?
• Gini bete bangiriaba si aida aKristano du na umbasitise rogoho?
• Wai Yekova angbembatayo furani areme?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 16]
Ya mo oni naangera koyo du Yekova ni rogo gaoni apai dũ?