Anga Boro Sa ka Ra fu Abaira Ue Te

1-3. (a) Gini kpakaraapai aboro agbiatiyo na ni areme nibi pa zingo marã, na wai kura aboro aasada ka diabehe? (Oni bi tonatona sura.) (b) Gini bakabangirise rengbe ka kura tipa sonosa gude?

MARILYNa aya: “Kumbami nga James naayego basunge yo na bakere mbugo na aˈuru dũ, ono gu marã ko azioho arengbanga te. Mi aaida ka dia bete tindiro riko na ki undo ko ti ngbeka kura wene ahe fu wirani nga Jimmy du ti akurako sukuru yo.” Marilyn aaida ka undo gu kura agumeyo a na kini banda kura marã ku mbatayo. Dungu abakureari naaga ku rogo kura aringara tipa ka gbia bakere marã. Ono ho ri aberẽ ni tipa gupai re, ri aainongo ginipai si aaida ri mangihe te. Tipagine?

² Marilyn adu na bakere gberãrago tipa ka mbu gari aborokporo na wai i nairisombori wenengai. Ono tie, ri aberẽ gupai nga, wa vura duhe nga kura aboro nandu kugii ngbii yo tipa bete regbo, gayo aborokporo gu duadu wenengai rogo toro yo. Ono ri abaki bangiri tipa wai ri nika sonosa Jimmy ri kidu gi ngbii yo. Ya mo ka ri adu na diabese ka sonosa wiiri wenengai na ki ‘mbu tiko ni ga Gbia rabahe na rugahe’ rogo Iternet?​—Ef. 6:4.

³ Marilyn agbata undo. Kumbari aaidanga ri ndu kugii ngbii yo te, wa ko avuranga pehe ya. Abaakumba rogo dungurati na gu kura aboro aza ri ka ri ndu nga ya, ono gu kura awirinari rogo toro yo azomia ri ri ndu andu. I ape gupai furi nga “Ka si du nga mo nakpinyemu gamo aborokporo si naida mo ndu andu. Mo ima rengba ka mangasunge a fu Yekova.” Wa si avura dunga ri aduadu na kapa, ri anyoro pangba James na Jimmy na ki ndu kugii ngbii yo tipa sunge. Ri akidohe nga: “Mi aimanga koyo wo te.”

GU SUNGE NGA GA ABOROKPORO GBIATI BANGUA ARUGUTE NGA GA ZIAZIA KEKEAPAI

4. Tipagine dungu aboro naaga ti ni ku rogo kura aringara, na ada dedede ninaangerafuo awiriyo?

⁴ Yekova aidanga gako amoyambu ni raki rogo rungo te, na aboro adigi nibihe nga ga ku rogo kura ringara nga ziga tipa ka nyasa riipa rungo. (Tam. 37:25; Snz. 30:8) Tipa ka bata be gomoro, gu iriˈiripa bakumba nangia Yakobo akedi awiriko i ndu ku Ezipeta yo ka ngbe riahe.b (Bam. P. 42:1, 2) Areme, dungu agu aboro naga ku rogo kura aringara, anga gomoro namanga yo te. Si rengbe kadu nga i na bakere bape riyo. Aguyo naida gupai nga gayo aborokporo niraki fiõfiõ. Aguyo naraka rogo agu aringara du na bakere zingo. Mbiko wa i aida ka raka fiõfiõ raka na gayo aborokporo, i ima rengba ka mbu gayo aborokporo ka ga ku rogo gu ringara rengbe yo ka gbia bakere marã ni. Dedede, i nambu rukutu awiriyo fu avunguyo, ngangara awiriyo, atita yo, kura agumeyo, watadu abakureayo. Dungu aboro naadunga na ngbarago ka mbu gayo badiarogatise na agude te, ono i namangaha wo mbiko i bihe nga kurapai ho rengbe yo ka mangaha te.

5, 6. (a) Ginipai Yesu ayuguhe tipa ngbarago na ngbabase? (b) Gini ngbatunga aũborose Yesu aya fu apefuoko i ni kpari tipaha? (d) Ngba gini agene Yekova afu maku furani?

⁵ Ti rago Yesu, dungu aboro nangia airarungo na ni agu aboro adu nga gene beyo ya. Na si wa i aabihe nga i arengbe ka gbia ngbarago na ngbabase ka bakere marã adu beyo. (Mk. 14:7) Ono Yesu aaida aboro du na maabangirise tipa kurapai kia. Ko aaida i kido kuti Yekova nga gu boro nafu nyenye amaku. Rogo gu ga Yesu tungusapai naadu rii bagangara yo, ko ape gupai nga ndikidi ngbarago na ngbabase arunga riipa agu ahe du berani watadu gu ome ani amangaha te, ono si naruriipa gaani pagume na gu Barani du ngbangbaturũ yo.

⁶ Rogo gu kpia kparakpee yo Yesu ayuguhe, ko aayanga ani kpari tipa marã te, ono tipa agu ahe ani azingo tipaha na aˈuru dũ, gbiati ‘gaani riahe nga ga areme.’ Ko ape gupai fu agu aboro naadu ho nga: “Ka oni dúngura nga ũkumuko ni gaoni zegino ya. . . . Ono oni dúngura ũkumuko ni gaoni ku ngbangbaturũ yo.” (Mt. 6:9, 11, 19, 20) Ani ima rengba kadu na kido nga Yekova nika fu maku afu furani a wa ko akido rani. Anga ga Mbori amaku re nga kungbo idapai gbua te; ono ko nika mangapai amanga nzunzu tipa gaani azingo. Nirengo, tipa ka gbia ndikidi ngbarago na ngbabase si naida ani kido kuti Barani angianga kuti gaani marã ya.​—Oni gedi Matayo 6:24, 25, 31-34.

7. (a) Ada Yekova nafu gu sunge fuyo nga ga ngerafuo agude? (b) Tipagine si aida avunguagudee naangera ti ni fuo awiriyo?

⁷ ‘Gbáta ga Mbori ngbi mbata’ nakoda ngerafuo gaani aborokporo kina wai Yekova abihe. Gu bangua arugute du rogo ga Moize aNdiko nabi aKristano abi, si naida avungu agude raba awiriyo rogo toro yo. (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6, 7.) Mbori fu gi sunge re fu avunguagudee angianga fu atita yo watadu fu gu kura boro ya. Bakindo Soromo aya: ‘Ako wire, mo gí ga bamo rugapai, ka mo mbú nga ga namo yugopai ya.’ (Snz. 1:8) Gupai Yekova aaidaha nga avunguagudee du kinaho tipa ka ngbembatayo na kini yugupai fu awiriyo. (Snz. 31:10, 27, 28) Dungu apai agude awirikaha be avunguyo, gbe ho i agia avunguyo ni i nifura tipa Yekova na aˈuru dunduko gbiati gayo kpiapai.

GBEGBERẼ ASANGBANAHA

8, 9. (a) Gini ariapai ninaamanga dedede ho avunguagudee asungo ni tuturũ ti gayo aborokporo? (b) Ho avunguagudee asungongo ni sa na awiriyo ya, gini gbegberẽpai si narengbe ka ye na ni?

⁸ Mbata fu aboro ndu kugii ngbii yo, i naasada ka wisigopai tipa agu akpakarapai rengbe ka gbiayo, ono kina beteyo ninaabi gu gbegberẽpai rengbe ka ye mbiko mbu yo gayo aborokporo. (Snz. 22:3) Fuo Marilyn ndu kugii ngbii yo, ri atona kadu na bakere gberarago tipa gari aborokporo. Kina gu bangisapai re naadu tipa kumbari na wiriyo. Tooni wiriyo aasana he kindi nga, “Tipagine mo ambu re ti ni?” Marilyn adiberã nga ri nika manga bete adiwi koyo ono si adi ri na agarã, na ri ki tona ka bi gu gbegberẽ sangbanaha si adu na ni kurii gari aborokporo. Apai atona ka aria tihe tipa Jimmy. Ri ape gupai na kina gberarago nga, “Gu nyemuse ko adu na ni tipa re aadunga berewe te.”

⁹ Ho avunguagudee asungongo ni na awiriyo wa aborokporo sa ya, gayo pagume arengbanga kadu wenengai te.c Ho du agude ni kindi rukutu, ka avunguyo du kusayo tiyo tipa gbanga regbo, si naye na gbegberẽ sangbanaha. Marilyn ape gupai fu Jimmy nga ri amanga gipai re tipa ko gbia undo. Ono Jimmy aaberã gupai nga nako ima mbuko. Ti tonatonaha, rago aangbanga tiko na pa mera ri te. Ono fuo yego ri, rago angbanga tiko na pa yego ri a te. A wa si nidu tipa agu agude avungura ambu ra, ko aberẽhe nga si aidanga ko nikpinyemu ri na kini giasangbari te.​—Oni gedi Asanza 29:15.

10. (a) Ho avunguagude afu kina ahe ni fu awiriyo kuba gu regbo si aida i ni dihe na yo, gini pai rengbe ka manga awiriyo? (b) Ginihe nakpa ho avunguagudee aˈaasada ni ka sonosa awiriyo ho du yo ni tuturũ?

¹⁰ Wa si avura du nga Marilyn aˈaasada ka keda ahe na marã fu wiiri, ri aye ka bi gupai nga ri aarimiso nyemu bakere ahe ku kpotokoyo kuba agu apai nga ga toro gbiati gu pagume naadu dagbayo. (Snz. 22:6) Jimmy anaape gupai furi nga “Ka mo yegongo ya. Mo ni kedi kina ahe.” Marilyn abi gupai nga ri aarengbanga ka sonosa wiiri wenengai rogo keka awaraga, terefuni watadu gu vidio nga ga Internet te. Ri aya, “Mo arengbanga ka dungo wiro ki nyoro pangba ru rogo Internet wa u andu ka ra te.”

11. (a) Wai mangasunge tuturũ aye na gbegberẽ sangbanaha kurii rogatise? (b) Wai wirinarani sa abi gupai nga si naida ri ga fuo gari aborokporo?

¹¹ Ga Marilyn pagume na Yekova gbiati kumbari aadunga wenengai te. Ri anaandu kuba dunguratise yo na ku gene tungusapai yo bara sa rogo poso, na ri adu ngbapai be gari bairasunge bambiko ko aida ka kodaba nari. Wadu he nga Marilyn na kumbari aadunga mbembedi tipa ka undo tiyo ti regbo kpakaraapai te, i dunduko ambedi ka manga bari. Marilyn abi gupai nga, wa si avura du nga i aamanganga bari te, i aarengbanga ka mangapai kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai naida arogotise nimbiisi gu gayo nyemupai nga ga kodaba te. Mbiko wa i aaraka tuturũ i arengbanga kaa mangapai sa, kaa bi tiyo, kaa moma, kaa naka wiri agiyo yo, kaa dungo tiyo, nga agu apai nayugopa “nyemuse” watadu agu apai si aidaha be arogatise te. (Ga So. 1:2; 1 Kor. 7:3, 5) Na i aarengbanga kaa iriso Yekova wa sa na wiriyo te. Ri aya: “Ho mi awiriki gupai ni ti regbo bakere dunguratise nga gu irisombori nga ga aborokporo na nyanyakipa ha tipa ani bati ti rago ga Yekova bakere uru, mi abihe nga si naida mi ga ku kporo yo. Mi atona ka mbakada gimi pagume na Yekova gbiati gimi aborokporo.”

WENE ARUGUTE NA GBEGBEREHE

12. Gini arugute nga ga Ziazia Kekeapai rengbe ka undo agu aboro naraka tuturũ ti gayo aborokporo?

¹² Gu diaberã Marilyn adihe re aangbanga ti kura aboro te. Agu abaakumba ri adu na yo gi ngbii yo atambua ri tipa gari idapase na wingbaduse. Ono aguyo naaraka tuturũ tigayo aborokporo aadunga na ngbarago tipa gari diaberã te. Kuba gupai nga i pekefuo gari wene kpiapai i aˈasadi ka zomia ri ka ri ganga ya. I aya: “Si aimanga te mo ki karaga tiro kono berewe. Mo agbia marã wai ka mo ga ku kporo?” Kuba gupai nga agu awirina du rogo dungurati ni peke agu apai du wa gure, si naida ‘i rugu paranga ade i nikpinyemu akumbayo, ki nikpinyemu awiriyo. Nimangisunge kporo, ya ka aboro gberẽnga ngbayo yo fu ga Mbori pai ya.’​—Oni gedi Tito 2:3-5.

13, 14. Tipagine si aida na idapase ti ni tipa ka maa Yekova mbatayo fu agu apai agumerani aida ani mangihe? Oni funga kpiapai.

¹³ Dungu agu aboro nambu gayo aborokporo ka ndu tuturũ tipa sunge, i asono na gu sino nga boro gisangba avunguni kisusi kura aboro. Tipa Kristano mangipai kia ti gupai agumeni aidaha na ki sa ngbarago ti Yekova si nga gu mangapai nga ga idapase.

¹⁴ Oni bingo gu kpiapai nangia ga Carin, ri aya: “Ho mi avungu wire ni nga Don, ani aamangasunge na kumbami gii ngbii yo, na ti gu regbo re mi atona ka wisigo Ziazia Kekeapai. Agumere dunduko aaida mi kedi Don ku kporo yo tipa avungure sonosi ko tipa ka mbugene furani ani gbia marã wenengai.” Ho Carin adiberã ni nga kina ri naida ka sonosa Don, agumeri kodihe na kumbari aayamba ri nga iranyomoro kini mamu ri. Ri aya: “Ka pe rengo, mi aainongo gu kerepai naadu ti mbu Don na agumere tipa bete agarã te. Ono mi aima ino gupai nga Yekova afu gu sunge nga ga sonosa wirani furani nga avunguko.” Ho Carin adu ni na vuse berewe, kumbari aya furi ri ba gu gude re kusayo. Gu gari bambata diaberã ri amangihe re aima nyakasa gari idapase, na si ki sa gupai nga ri mangi gupai nafu ngbarago fu Yekova. Ri na kumbari gbiati awiriyo na bakere ngbarago mbiko i anye ka raka kina sa. Wa ka ri akedi awiiri tipa kura aboro sonosi yo, ka sangbanaha adu kia.

15, 16. (a) Oni sakingo pai tipa gupai namangi wirinarani sa ho ri adu ni ni tooni gude. (b) Tipagine ri aamanganga kina gu bangisapai re na wiiri ti ni ya?

¹⁵ Kura wirina sa du rimori nga Vicky aya: “Tipa bete agarã, mi asono fuo tita, ono tamere aasungo fuo avungure. Ti gu regbo mi aga fuo avungu re, gi bipai tipa yo aima ariatihe. Si adu taata fu tamere ri nipeke agu apai naabi ri fuyo, kini dunguyo, na kidu na wene pagume na yo. Mi aabi tire nga mi na wene pagume na avungure te, zavura ho mi asono ni, si adu fere ni kpakarapai tipa ka peka agu apai naabi re fuyo. Mi gbiati tamere akido avungurani nga ani nika ngera angerafuoyo ho i nika gbinza ni. Mi amangaha wo mbiko gupai nga si nga gupai si aida mi mangihe, ono ­amere nika mangaha mbiko nyemuse.”

¹⁶ Vicky agbia kurapai kutini nga: “Awere nina naida mi kedi wire furi tipa ri sonosi ri kina wai ri akedi re fu nari. Mi aima kaha. Mi gbiati kumbami naida ka sonosa wirani ngba ga Yekova gene. Na mi aidanga ka gbarasa gimi pagume ku mbatayo na wire te.” Vicky ima bi gupai nga tipa kadu na diabese si naida boro moi Yekova na gako bangua arugute mbatayo fu pa marã na agu apai gaani aborokporo aidaha. Yesu aya: ‘A nga boro sa ka ra fu abaira ue te,’ nga fu Mbori na Aũkumuko.​—Mt. 6:24; Gate 23:2.

YEKOVA NAUNDO RANI ANI “U AU”

17, 18. (a) Gini apai du aKristano na siapai beyo tipaha? (b) Gini asanahe ani ka sakapai tipaha rogo gu kekeapai naye fuo gere?

¹⁷ Gu Barani nga Yekova, ko ima fu tiko tipa ka aundo rani ani gbia agu ahe ani aidaha ka ani moi gako Kindo na gako rurupai mbatayo rogo gaani raka yo. (Mt. 6:33) Sidu, ndikidi aKristano na siapai beyo dedede. Yekova nakidohe nga, “ko ambakada gene kura be” akpakarapai zanga ani kuo gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai ka apai vura du kina wai vurũ. (Oni gedi 1 AKorindo 10:13.) Ho ani ‘asungudo’ Yekova ni, na kini ‘kido kutiko’ nikpara ani fuko tipa gako tatamana, gako rugaapai na kini pekefuo gako arugute, “ko amánga pai tipa” rani. (Tam. 37:5, 7) Ko afu maku afu kurii gaani asadatise tipa ka irisoko ni ndikidi Bairarani. Ka ani moiko mbatayo, ko nika ‘uso’ gaani raka ausa.​—Oni ringbisinga ha na Bambata Pai 39:3.

¹⁸ Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka mbakada gu gbegberẽpai ye mbiko mbu ani gaani aborokporo ka mangasunge tuturũ? Gini apai rengbe ani ka mangaha ka ngerefuo gaani aborokporo zanga ndu kugii ngbii yo? Na wai rengbe ani ka undo kura aboro tipa i mangi wene diaberã tipa gipai re? Gu kekeapai ngbefuo gere nika sakapai tipa agi asanahe re.