Isahluko 26

Ukulwela Ukwenza Okulungileyo

1. Iziphi izinto ezimbili amaKristu okumelwe alwe nazo?

UMA NJE izwe likaSathane lisekhona, amaKristu kumelwe alwe kanzima ukuze azigcine ekhululekile ethonyeni lalo elibi. Umphostoli uPawulu wabhala: “Hlomani izikhali zonke zikaNkulunkulu, ukuze nibe-namandla okumelana namaqhinga kaSathane.” (Efesu 6:11-18) Nokho, asilwi nje kuphela noSathane nezwe lakhe; silwa futhi nezifiso zethu siqu zokwenza okubi. IBhayibheli lithi: “Imicabango yomuntu mibi kwasebusheni bakhe.”—Genesise 8:21; Roma 5:12.

2. (a) Kungani ngokuvamile siba nesifiso esinamandla sokwenza okubi? (b) Kungani kumelwe silwe nezifiso ezimbi?

² Ngenxa yesono esazuzwa ngefa endodeni yokuqala uAdamu, izinhliziyo zethu zingase zifise ukwenza okubi. Uma sivumela lesosifiso, ngeke sikuthole ukuphila okuphakade esimisweni esisha sikaNkulunkulu. Ngakho sidinga ukulwa ukuze senze okulungileyo. Ngisho nomphostoli uPawulu wayelwa kanjalo, njengoba achaza: “Ngifumana kimina engithanda ukwenza okuhle umthetho wokuthi kukhona okubi kimi.” (Roma 7:21-23) Nawe futhi, ungase uthole ukuthi lempi inzima. Ngezinye izikhathi kungase kube khona impikiswano enamandla ngaphakathi kuwe. Yini-ke oyonquma ukuyenza?

3. (a) Yikuphi ukulwa okungaphakathi abantu abaningi abanakho? (b) Yiliphi iqiniso leBhayibheli eliboniswa yiqiniso lokuthi abaningi benza okungalungile nakuba befisa ukwenza okulungileyo?

³ Usufinyelele ekuqondeni izithembiso ezimangalisayo zikaNkulunkulu ngokuqondene nokuphila phakade ngaphansi kwezimo eziphelele emhlabeni. Uyazikholelwa lezithembiso, futhi ufuna ukuba lezizinto ezinhle zibe ngezakho. Ngakho-ke uyazi ukuthi kusezithakazelweni zakho ezihlala njalo ukukhonza uNkulunkulu. Kodwa enhliziyweni yakho ungase ufisele izinto owaziyo ukuthi zimbi. Ngezinye izikhathi ungase ube nesifiso esinamandla sokuhlobonga, ukweba, noma sokuba nengxenye kwezinye izenzo eziwukona. Abanye abantu abafunda lencwadi kungenzeka ukuthi bayahlanganyela emikhubeni enjalo emibi, nakuba bazi ukuthi lezizinto uNkulunkulu akazifuni. Iqiniso lokuthi benza okubi kodwa babe befisa ukwenza okulungileyo libonisa iqiniso leBhayibheli: “Inhliziyo iyakhohlisa ngaphezu kwakho konke, futhi imbi.”—Jeremiya 17:9.

LEMPI INGANQOTSHWA

4. (a) Ukuthi umuntu uyaphumelela noma uyanqontshwa kulempi kuxhomeke kubani? (b) Yini edingekayo ukuze unqobe empini yokwenza okulungileyo?

⁴ Nokho, lokhu akusho ukuthi umuntu akanakukwazi ukuthiba izifiso zakhe ezinamandla zokwenza okubi. Uma ufuna ngempela, ungayiqinisa inhliziyo yakho ukuze ikuholele endleleni elungileyo. Kodwa kukuwe ukuba ukwenze lokhu. (AmaHubo 26:1, 11) Akekho omunye ongakunqobela yona lempi. Ngakho, okokuqala nje, qhubeka ungenisa ulwazi lweBhayibheli olunikeza ukuphila. (Johane 17:3) Kepha kudingeke okwengeziwe kunokumane nje ungenise lololwazi ekhanda lakho. Kumelwe futhi lwehlele enhliziyweni yakho. Kumelwe ube nomuzwa ojulile ngalokho okufundayo ukuze uzimisele ngempela ukwenza ngokuvumelana nakho.

5. Ungakuthola kanjani ukwazisa okusuka enhliziyweni ngemithetho kaNkulunkulu?

⁵ Kodwa ungaba kanjani nokwazisa okusuka enhliziyweni ngemithetho kaNkulunkulu? Udinga ukuzindla ngayo, noma ucabange ngokujulile. Ngokwesibonelo, zibuze: Ukulalela uNkulunkulu kwenza muphi umehluko ngempela? Khona-ke bheka ukuphila kwabantu abaye bangayinaka imithetho yakhe, njengentombazane eneminyaka eyi-19 eyaloba: “Ngiye ngathola isifo sokubhajwa izikhathi ezintathu. Okokugcina kwangilahlekisela ilungelo lokuba nabantwana ngoba kwafuneka ngihlinzwe isibeletho.” Ngempela kuyadabukisa ukucabangela zonke izinkinga eziba khona uma abantu bengayilaleli imithetho kaNkulunkulu. (2 Samuweli 13:1-19) Owesifazane owayehlobongile ngokudabukisayo wathi: “Ubuhlungu nokuwohloka ngokomzwelo okubangelwa ukungalaleli kukhulu kakhulu kunenjabulo oyitholayo. Ngikhathazwa yilokho manje.”

6. (a) Kungani injabulo engase itholakale ngokwenza okubi iyize? (b) Luhlobo luni lokuphila uMose okungenzeka wayelujabulela eGibithe?

⁶ Nokho ungase uzwe abantu bethi ukuhlobonga nokudakwa kanye nokusebenzisa izidakamizwa, kuyajabulisa. Kodwa lokho okubizwa ngokuthi injabulo kungokwesikhashana kuphela. Ungavumi neze ukukhohliseka wenze isenzo esiyokulahlekisela injabulo yeqiniso nehlala njalo. Cabanga ngoMose owakhuliswa njenge“ndodana yendodakazi kaFaro.” Wayephila ekunethezekeni komkhaya wasebukhosini eGibithe lasendulo. Nokho, iBhayibheli lithi, lapho esekhulile, “wakhetha ukuphathwa kabi kanye nabantu bakaNkulunkulu kunokuba athokoze isikhashana esonweni.” (Heberu 11:24, 25) Ngakho kumelwe ukuba kwakukhona ukujatshulelwa kokuziphatha okubi, nendlela yokuphila okuxekethile ngokusobala okwakukhona phakathi komkhaya wasebukhosini eGibithe. Pho, kungani uMose akubalekela konke lokho?

7. Kungani uMose ayishiya ‘intokozo yesikhashana esonweni’ emkhayeni wasebukhosini eGibithe?

⁷ Kungenxa yokuthi uMose wayekholelwa kuJehova uNkulunkulu. Futhi wayazi ngokuthile okungcono kakhulu kunenjabulo yesikhashana yesono okwakungenzeka ayithole eGibithe emkhayeni wasebukhosini. IBhayibheli lithi: “Wayebheké umvuzo.” UMose wazindla, noma wacabanga ngokujulile, ngezinto uNkulunkulu ayezithembisile. Wayenokholo enjongweni kaNkulunkulu yokudala isimiso esisha sokulunga. Inhliziyo yakhe yathintwa uthando lukaJehova olukhulu nokukhathalela kwakhe ngesintu. Kwakungekhona nje ukuthi uMose wayezwile noma wafunda ngoJehova. IBhayibheli lithi “wakhuthazela sengathi uyambona ongabonwayo.” (Heberu 11:26, 27) UJehova wayephila kuMose, ngokufanayo nezithembiso zakhe zokuphila okuphakade.

8. (a) Ukuze siphumelele empini yokwenza okulungileyo, sidingani? (b) Yimuphi umbono okungaba ukuhlakanipha ukuba nawo, njengoba wavezwa ngomusha othile?

⁸ Ingabe kunjalo nangawe? Ingabe uJehova umbheka njengomuntu ongokoqobo, njengoBaba okuthandayo? Uma ufunda ngezithembiso zakhe zokulungiselela ukuphila okuphakade ePharadesi emhlabeni, ingabe uzibona ulapho ujabulela lezozibusiso? (Bheka amakhasi 156 kuya ku-162.) Ukuze sinqobe ekulweni nokucindezela okuningi kokwenza okubi, sidinga ukuba nobuhlobo obuseduze noJehova. Njengoba kwenza uMose, sidinga ‘ukubheka umvuzo.’ Osemusha oneminyaka engama-20, owayebhekene nesilingo sokuhlobonga, waba nombono kaMose. Wathi: “Ithemba lami lokuphila okuphakade lalibaluleke kakhulu ukuba lingangilahlekela ngemizuzu emibalwa nje yokuziphatha okubi.” Ingabe akusona leso isimo esifanele ukuba sibe naso?

UKUFUNDA EMAPHUTHENI ABANYE

9. Kungayiphi indlela iNkosi uDavide eyahluleka ngayo ukulwela ukwenza okulungileyo?

⁹ Awunakulokotha neze uyekethise kulempi, njengoba kwenza iNkosi uDavide. Ngolunye usuku wayebuka esophahleni lwendlu yakhe, futhi laphaya kude wabona uBati-Sheba egeza umzimba. Kunokuba aphenduke ngaphambi kokuba imicabango emibi ikhule enhliziyweni yakhe, waqhubeka ebuka. Isifiso sakhe sokuba ahlangane ngokobulili noBati-Sheba saba namandla kangangokuthi wayala ukuba alethwe emzini wakhe. Kamuva, ngenxa yokwehluleka ukufihla ukuphinga kwabo, njengoba owesifazane ayesekhulelwe, walungiselela ukuba umyeni wakhe abulawe empini.—2 Samuweli 11:1-17.

10. (a) UDavide wajeziswa kanjani ngesono sakhe? (b) Yini eyayingase ivikele uDavide ekubeni awele ekuphingeni?

¹⁰ Ngempela leso kwakuyisono esibi kakhulu. Futhi uDavide wahlupheka ngempela ngaso. Akazange nje kuphela akhathazeke ngenxa yalokho ayekwenzile, kodwa uJehova wamjezisa ngezinkathazo emkhayeni wakhe kukho konke ukuphila kwakhe. (AmaHubo 51:3, 4; 2 Samuweli 12:10-12) Inhliziyo kaDavide yayikhohlisa ngaphezu kokuba ayeqaphela; izifiso zakhe ezimbi zamnqoba. Kamuva wathi: “Bheka, ngazalelwa ebubini, umame wangithabatha esonweni.” (AmaHubo 51:5) Kodwa lento embi uDavide ayenza noBati-Sheba wayengase ayigweme. Inkinga yakhe kwakuwukuthi waqhubeka ebuka; akazange asigweme isimo esabangela ukukhula kwenkanuko yakhe ngomfazi wenye indoda.

11. (a) Yini okumelwe siyifunde kokuhlangenwe nakho kukaDavide? (b) Yiziphi izinto ongase uthi zingavusa ‘inkanuko yobulili’? (c) Njengoba omunye omusha aphawula, yini umuntu ohlakaniphileyo ayigwemayo?

¹¹ Kumelwe sifunde kokuhlangenwe nakho kukaDavide ukuze siqaphele izimo ezivusa imizwa yobulili engafanele. Ngokwesibonelo, yini eyokwenzeka uma ufunda izincwadi futhi ubuke izinhlelo zethelevishini namabhayisikobho okugcizelela ubulili? Cishe izifiso zobulili ziyovuka. Ngakho-ke gwema ukuzilibazisa nokwenza izinto ezivusa ‘inkanuko yobulili.’ (Kolose 3:5; 1 Thesalonika 4:3-5; Efesu 5:3-5) Ungazibeki nomunye umuntu esimweni esingase siholele ekuhlobongeni. Oneminyaka eyi-17 waphawula ngokuhlakanipha: “Noma ubani angase athi, ‘siyazi ukuthi singayeka nini.’ Kuyiqiniso, umuntu angase azi ukuthi nini, kodwa bangaki abakwenzayo? Kungcono kakhulu ukusigwema isimo.”

12. Yisiphi isibonelo sikaJosefa okumelwe sisikhumbule njalo?

¹² Ukuba uDavide wayekhumbule isibonelo sikaJosefa, wayengeke asenze lesosono esikhulu kangaka kuNkulunkulu. Lena eGibithe, uJosefa wayebekwe phezu kwendlu kaPotifari. Ngesikhathi uPotifari engekho, umkakhe owayehlanyiswa ubulili wayezama ukuyenga uJosefa omuhle, ethi: “Lala nami.” Kodwa uJosefa wayenqaba. Khona-ke ngolunye usuku wambamba wazama ukuba alale naye ngenkani. Kodwa uJosefa wadlubulunda wabaleka. Wagcina inhliziyo yakhe inamandla kulokhu ngokucabanga ngalokho okwakulungile emehlweni kaJehova, hhayi ukwanelisa izifiso zakhe siqu zobulili. Wabuza, “Ngingenza kanjani lobobubi obungaka, ngone kuNkulunkulu, na?”—Genesise 39:7-12.

USIZO OLUDINGAYO UKUZE UPHUMELELE

13, 14. (a) Yini edingekayo ukuze siphumelele kulempi? (b) Yiluphi ushintsho labo ababa ngamaKristu eKorinte abalwenza, futhi ngaluphi usizo? (c) UPawulu noThithu babeluhlobo luni lwabantu?

¹³ Ukuze uphumelele kulempi kumelwe uvumele ulwazi lweBhayibheli lungene lujule enhliziyweni yakho ukuze lukushukumisele ukuba wenze ngokuvumelana nalo. Kodwa futhi udinga ukuhlanganyela nabantu bakaNkulunkulu, ube yingxenye yenhlangano kaJehova ebonakalayo. Ngosizo lwayo, kungakhathaliseki ukuthi uye wahileleka kangakanani ekoneni, ungase ushintshe. Ngokuqondene nabantu abashintsha eKorinte lasendulo, umphostoli uPawulu wabhala: “Ningadukiswa. Nazifebe, nabakhonza isithombe, naziphingi, nazihlobongi, nabesilisa abalalanayo, namasela, nabahahayo, nazidakwa, nazithuki, nabaphangi abayikulidla ifa lombuso kaNkulunkulu. Babenjalo abanye kini, kepha senahlanzwa.”—1 Korinte 6:9-11.

¹⁴ Cabanga ngalokho! Amanye kulawomaKristu akuqala ayekade eyizihlobongi, iziphingi, ongqingili, amasela nezidakwa. Kodwa ngosizo lwenhlangano yobuKristu bashintsha. Nomphostoli uPawulu ngokwakhe wayeke wazenza izinto ezimbi. (1 Thimothewu 1:15) Wabhalela umKristu ayekanye naye, uThithu: “Ngokuba nathi kade sasiyiziwula, abangalaleliyo, abadukiswayo, sikhonza izinkanuko nokutamasa okuyizinhlobonhlobo.”—Thithu 3:3.

15. (a) Yini ebonisa ukuthi kwakungelula ngoPawulu ukwenza okulungileyo? (b) Singazuza kanjani esibonelweni sikaPawulu?

¹⁵ Lapho uPawulu eseba ngumKristu, ingabe kwaba lula ngaye ukwenza okulungileyo? Cha. UPawulu kukho konke ukuphila wayelwa nezifiso ezimbi nezinjabulo ayekade eyisigqila sazo. Wabhala: “Ngiyawutuba umzimba wami, ngiwenza isigqila, ukuba mina engishumayeza abanye ngingaliwa mina uqobo.” (1 Korinte 9:27) UPawulu waziphatha ‘kanzima.’ Wayeziphoqelela ukuba enze okulungileyo, ngisho noma umzimba wakhe ufisa ukwenza okungalungile. Nawe uma wenza njengoba enza, ungaphumelela kulempi.

16. Yiziphi izibonelo zanamuhla ezingasisiza ukuba siphumelele empini yokwenza okulungileyo?

¹⁶ Uma ukuthola kunzima ukunqoba umkhuba othile omubi, yiba khona emhlanganweni omkhulu ozayo woFakazi BakaJehova. Ngokungangabazeki uyothinteka ngenxa yokuziphatha okuhlanzekile nenjabulo yalabo abayobe bekhona. Kodwa abaningi balabantu nabo babeyingxenye yalelizwe lapho ukuhlobonga, ukuphinga, ukudakwa, ubungqingili, ukubhema, ukuluthwa yimilaliso, ukweba, ukukhohlisa, amanga nokugembula kugcwele khona. Abaningi babo babezenza lezizinto. (1 Petru 4:3, 4) Futhi, njengoba uhlanganyela noFakazi BakaJehova emihlanganweni yebandla, okumelwe kwenziwe ngaphandle kokulibala, uyoba phakathi kwabantu abaye balwela ukunqoba yona leyomikhuba emibi nezifiso okungenzeka ukuthi ulwa nayo manje. Ngakho yiba nesibindi! Bayaphumelela empini yokwenza okulungileyo. Ngakho nawe ungaphumelela ngosizo lukaNkulunkulu.

17. (a) Yibaphi abangane abadingekile uma sizophumelela kulempi? (b) Singaluthola kobani usizo ngezinkinga zethu?

¹⁷ Uma usunesikhathi manje utadisha iBhayibheli noFakazi BakaJehova, ngokungangabazeki usuke waba khona emihlanganweni eHholo LoMbuso. Kwenze umkhuba ukuba khona emihlanganweni enjalo. Sonke siyasidinga isikhuthazo esingokomoya nosizo olutholakala ngokuzihlanganisa namaKristu anjalo. (Heberu 10:24, 25) Wazi “amadoda amadala,” noma abadala balelobandla. Umthwalo wabo wemfanelo ‘uwukwelusa umhlambi kaNkulunkulu.’ (1 Petru 5:1-3; IzEnzo 20:28) Ngakho ungakungabazi ukuya kubo uma udinga usizo lokunqoba inkinga ethile noma umkhuba ophambene nemithetho kaNkulunkulu. Uyobathola benothando, benomusa futhi benozwela.—1 Thesalonika 2:7, 8.

18. Yimaphi amathemba esikhathi esizayo asinikeza amandla okuqhubeka kulempi?

¹⁸ Ukucindezela kokwenza okungalungile kuphezu kwethu, akuveli kuphela ezweni likaSathane kodwa kithina ngokwethu njengezoni. Ngakho ukwethembeka kuNkulunkulu kuyimpi yansuku zonke. Kodwa yeka ukuthi kuhle kanjani ukuthi lempi ayinakuqhubeka phakade! Ngokushesha uSathane uzosuswa futhi lonke izwe lakhe elibi lizobhujiswa. Khona-ke, esimisweni esisha sikaNkulunkulu esesiseduze, kuyoba khona izimo zokulunga eziyokwenza inkambo yethu ibe lula kakhulu. Ekugcineni yonke iminonjana yesono iyosuka, kungabe kusaba bikho lokhu kulwa okunzima kokwenza okulungileyo.

19. Kungani kumelwe uzimisele ukwenza noma yimuphi umzamo wokuthokozisa uJehova?

¹⁹ Cabanga njalo ngezibusiso zalesosimiso esisha. Yebo, faka “isigqoko sibe yithemba lokusindiswa.” (1 Thesalonika 5:8) Sengathi isimo sakho singafana nesowesifazane osemusha owathi: “Ngicabanga ngakho konke uJehova aye wangenzela khona futhi wangithembisa khona. Akakangidikili. Uye wangibusisa ngezindlela eziningi. Ngiyazi unesifiso sokuhle kodwa ngami, nami ngifuna ukumjabulisa. Ukuphila okuphakade kufanele noma yimuphi umzamo.” Uma sifuna ukulunga ngokwethembeka, ‘zonke izithembiso ezinhle uJehova aye wazenza’ kulabo abamthandayo ziyogcwaliseka.—Joshuwa 21:45.

[Isithombe ekhasini 219]

Njengoba kwakunenjabulo endleleni yokuphila yaseGibithe lasendulo, kungani uMose ayenqaba?

[Izithombe ekhasini 220, 221]

UDavide waqhubeka ebuka, akasigwemanga isimo esaholela ekuziphatheni okubi

[Isithombe ekhasini 222]

UJosefa wabaleka ekusheleni okungcolile komkaPotifari